haamfm's dagblad
wïtenlandsch overzicht
BOLIVIA EN PARAGUAY
WEENSCHE BRIEF.
HOOGERE VERGOEDINGEN VOOR FRANSCHE
KAMERLEDEN.
BRIEVEN UIT BERLIJN.
MAANDAG 31 DEC. 1928
ZESDE BLAD
door PH. VACANO.
Per vliegtuig boven ondoorzocht land. - Villamontes,
het Cordilleradorp. - Petroleum en veeteelt. - Indianen.
CDe schrijver van dit artikeL
die werkzaam is als instructeur
aan de vliegschool te La Paz
maakte op uitnoodiging van de
regeering van Bolivia een vlucht
boven Bolivia en Paraguay om
te const a tee ren of in deze gebie
den bronnen aanwezig zijn.)
Eenige vliegtochten, die wij maakten
boven het gebied van Bolivia en Para
guay brachten ons van Villamontes, een
dorp in de Cordilleras boven streken,
waarin tot dusver nog geen mensch is
doorgedrongen en wij zochten daar naar
water. Wij vonden ook verschillende klei
ne en groote bronnen. Door de kennis
inzake de ligging van deze waterbron
nen, die wij door tijdopneming en com-
paspeiling vrij nauwkeurig konden be
palen, is nu aan het onderzoek van deze
gebieden een bepaalde richting gegeven.
Het is een verheffend en tevens onheil
spellend gevoel, wanneer men per vlieg
tuig over gebieden zweeft, die nog geen
mensch heeft gezien. Een motordefect,
een noodlanding in het dichte Chaco-
woud en wanneer men het er heelhuids
heeft afgebracht, dagenlange marschen.
waarbij met het snoeimes moeizaam de
weg moet worden gebaand door het
dichte gewas en desniettemin komt men
toch misschien niet aan het doel. Weer
een, die in de Chaco het leven heeft
gelaten. Wij hadden weliswaar by deze
vluchten den mortelen steun van een
ons begeleidend vliegtuig, die theoretisch
wel heel aangenaam is, maar practisch
niet veel nut zou hebben gehad.
Villamontes is zelfs voor Zuid-Ame-
rikaansche toestanden een nog jonge ne
derzetting, die omstreeks I860 door Fran
ciscaner monniken werd gesticht. In
verhouding tot de nauwelijks 1000 zielen
.tellende bevolking is de plaats zeer uit
gebreid. De voor het grootste deel pri
mitieve huizen en hutten liggen op
groote. door heggen omringde perceelen
grond. De weinige wegen zijn breed en
muL
Eenst de 3aiaitist)e jaren heeft Vïffia.-
monfces beteakenis gekregen door de
rijke per trol ?umbronnen, die in de om
geving werden ontdekt De Scamld'ard
02 Company maakte hier met een
groaten statf ingenieurs en arbeiders een
aanvang met de voorbereiding voor de
tine-exploitatie. Bijna dagelijks pas-
seeren groote rijen met muildieren be-
sparaöen wagens de plaats; zij htidben
van een ongeveer* 150 K.M. vender ge
legen spoorstation het ncodige materiaal
ivoor de boringen te transporteeren. Ver
scheidene zeer rijke brommen zijn
reeds gereed nvaar weer dtdhiügesohiroefld
want de maatschappij wil met het tilie-
ifcremspart wachten, tot de totale pro
ductie gr00ter is geworden. Met grooten
ijver wordt ongeveer eens per maand
een nieuwe 'boring verricht. Wanneer
de- opbrengst van. deze bronnen geza
menlijk de enorme kosten van het
transport rendabel maakt, zal langs den
Pilcoonaye een ongeveer «Duizend KM.
lange .pijpleiding met tuKtihehüggiende
(pcmpinstallaifciies tot aan die Paraguay-
riirier tot Stand worden gebracht. Kier
kan dte ruwe tiïïe direct dn zeewaardige
tankschepen worden overgeladen en naar
de groote ratffinaderijen gebracht wor
den. De geheeüe werkwijze en organisa
tie van de ontginning en bewerking
dezer olievelden is typisch Noord-Ame-
(rikaansch In een gelijkmatig, maar
koortsachtig tempo worden de voorbe
reid sicfe werkzaamheden uitgevoerd,
Miliosnen dbüffiams zijn reeds uitgege
ven, maar nog steeds wondt, geen olie
verveend. Dit f-lustreevt duidtiSjk. over
weCk een geweldig bedrijfskapitaal deze
Koord-Amerikaansche ohe-onjdememmg
beschikt en ook bewijst liet de bewonde
renswaardig foreede opvattingen van de
Koord-Ammeolkanen. Het zal echter nog
wel ©enfige jaren diuiren alvorens de
Bohvaiansche benzine in. den (handel
komt. Honderdduizenden tonnen liggen
(thans nog ongerept in de immense ge
bieden van den Chaco. Affile angstige
'eiutomobieleigenaren, dfe aan de uitpuJt-
itöng van de wereldolitivoorradm ge-
ffioawem, kunnen d'us kalm tot het einde
hunner «lagen, benzine gebruiken.
De Chaco zal binnen niet te langen
tijd door zijn. belangrijke olievelden
groote beteefcen-is krijgen. Langzamer
hand wordt het thans reeds drukker
Én dit tert, dusver geheel van de wereld
Omgesloten land. Spoorwegen zijn er
weliswaar nog nfót» Slechts één enkele,
zandige ryrweg verbindt den Chaco naar
het Zuiden met Argentinië en de spoor
lijn. «iie daar eendigi.
Met het hoogland van Bolivia heeft
«ie Chaoo tot nu toe geen verbinding,
die bereden kan werden. Binnen een of
twee jaren ztillen echter de verkeers-
toestanden reeds aanmerkelijk ztfn ver
beterd en misschien ook zal Villamontes
binnenkort reeds zijn spoorlijn bezitten.
Dit verkeersmiddel kan het land pas ge
heel voor den handel en «ie immigratie
openen.
Thans is het onderzochte deel van den-
Chaco slechts zeer dus bevolkt. De
weinige menschen, die hier wonen, be
oefenen bijna uitsluitend veeteelt. In de
wouden aan den oever van den Pilco-
maye leven groote kudden half wild
vee. In bepaalde jaargetijden worden
de dieren aan dte groote slachterijen aan
Noord-Argentinië verkocht. Voor een
volwassen dier betaalt men ongeveer
vijf big Nedertandsche guldens.
De omgeving van ViHanuantes is zeer
romantisch. Met steile, bosóhryke hel
lingen daalt de laatste Cordilleraketen
in «ie geweldige Vlakte van den dicht
begroeiden Chaco af. In een indrukwek-
ker.'de kloof breekt de Pilcomaye door
dezen laatsben OordiSeraketen en spreidt
zijn stroombed langs een traject var.
honderden Meters tot een lichten, zil
veren band. düe met grillige bochten
atior «Ie vlakten slingert Het bosch is
aanvankelijk in de zones, dte rijk aan
water zijn neg sparrebosoh. langzaam
gaat 'het in de waterarme gebieden over
in struikgewas. De boomen en struiken
vormen er schier een compacte massa,
overwoekerd door slinger en «Doornstrui
ken, wae/rdoor men zich moeizaam met
een snoeimes een weg moet banen. De
flesstihenboom, zoo genoemd wegens den
vorm van zijn stam, wordt in het bij
zonder in het hoog© bosch veel aange
troffen. In het 'Itiofbosch overhr.-ersohen
doornstruiken, in het bijzonder cactus
sen.
Het klimaat van Villamontes is sub
tropisch. In den 'zomer (regentijd) van
November tot Maart stijgt de tempera
tuur niet zelden boven 40 graden Cel
sius in de schaduw, in den winter daar
entegen is de temperatuur te vergelij
ken met de Nederlandsche zomertempe-
ratuur. In den winter valt er maanden
lang geen regen en in den zomer levert
dikwijls een enkel onweer 150 m.m. neer
slag. In dezen tijd wordt de anders on
schuldige Piicomyae een wilde bruisende
stroom, «iie in het lager gelegen gebied
kilometers ver buiten zijn oevers treedt
De winden, die zeer dikwijls, in het
bijzonder van Augustus tot October tot
krachtige stormen ontaarden, komen uit
het Noorden of uit het Zuiden. De Noor
denwind is warm en brengt veel stof
mee, terwijl de Zuidenwind «Dikwijls in
enkele uren een temperatuurdaling van
25 graden Celsius veroorzaakt, In het
algemeen is het klimaat gezond. Koorts
kent men er niet. Niet gevaarlijk, maar
hoogst onaangenaam zijn de zwermen
muskieten.
De bevolking van de streek bestaat uit
kolonisten en v«>or het grootste deel uit
Indianen. In het bijzonder de stam van
de Chiriguanos bewoont deze streek. De
stichters van Villamontes hebben deze
Indianen hier gevestigd, ze gekleed en
tot het Christendom bekeerd; hun oude
gebruiken hebben zij echter nog ten
deele behouden. De voornaamste bezig
heid van de manhen is de arbeid, dien
de regeexing, de Standard Oil Company
en de eigenaren van het vee him geven.
De jonge Chiriguanos ziet men bijna
den geheelen dag aan de rivier, waar zij
uren achtereen visschen, waarbij zy tot
den hals in het water staan. De vrouwen
koken en luieren. De huizen van de Chi
riguanos zijn primitieve leemen hutten
met stroodaken; altijd zwerven er tien
tallen honden rond. De gereedschappen
van dezen Idianenstam zijn meerendeels
nog van hout, waarbij de voorkeur wordt
gegeven aan het zeer harde ebben
hout, dat op uiterst moeizame wijze
wordt bewerkt. Dit volkje, dat door het
binnendringen van de beschaving zijn
onbegrensde jachtterreinen heeft verlo
ren, voelt zich desondanks in zijn nieu
we omstandigheden op zijn gemak. Het
geniet na eeuwenlange gevechten met
zijn oorlogszuchtige buren rust en de
primitieve levenswijze eischt geen inge
spannen arbeid.
(Nadruk verboden.)"
(Van onzen Weenschen correspondent).
Oud en nieuw, ee'p nacht van pret voor de vroolijke
Weeners!
Weenen. 29 December.
Waaneer de ïdïok twaalf uur gaat
ÊÖam, breekt een nieuw jaar aan. Voor
«Se Oostenrijkere is het Sohubertjaar ten
einde. Een heel Jaar .lang hebben zij
dien Weenschen oompanist Framz
Schubert herdacht, die In November
1828 te Weenen 16 gestorven. Concer
ten van Schubert-muziek, Schuberi-
feestwefcen, Schubert-herdenkingspQ'ech-
ögheden, Sch ubert -zangui övoer mgen,
Schubert-orgelspel in alle Weensche ker
ken. onthullingen van Schubertfonteinen
Schubert-gedenkplaten aan gevels van
huizen en Schubert-monumenten, het in
tien grond zetten van Schubert-eiken en
de uitgifte van Schubert-schiiingen.
Schubert-biographieën en uitgezochte
coEecties van Schuberthedenen. Het
neerleggen van ontelbare bouquetten en
kransen op 's mans eerste graf op het
Wahringer kerkhof, het neerleggen van
even zoo ontelbare bloemen en kransen
op zijn tegenwoordige rustplaiaits op het
Zentrailfriedhof en het brengen van
Woemenhuldebetooningen vóór Schuberts
monument in. hot Weensche Stadspark!
Schubert kan tevreden zijn met het
afgeloopen jaar en ook de Weeners be-
hoeven niet te Magen, «Daar de doode
Schuiert duiaendien en nog eens duizen
den YTesm<i?IiDg,0i naar de Oosten-
„Prosit Neujahr!" en men drukt elkan
der de han«L
Niet alleen op straat wordt Oud-en-
Nieuw gevierd, doch ook in alle cafés,
restaurants en bars. in alle bioscopen en
schouwburgen, die meest tot diep in den
nacht open zijn. Overal worden Silves-
ter-voorstellingen gegeven, overal wordt
wyn en champagne gedronken. Overal
knallen kurken en overal wordt geju
beld en gejuicht. In alle openbare lo
kalen wordt het licht om twaalf uur uit
gedoofd. in alle lokalen wordt omhelst
en gekust, gezongen en muziek gemaakt.
De plankenmenschen hebben het op
dezen avond en in dezen nacht bijzonder
druk. Zy razen in auto's door de stad
om nu eens hier. dan weer daar op te
treden, alles volgens een vast. van te
voren opgemaakt programma. In alle
lokalen ziet men zwarte schoorsteenve
gers, die met een bezem in de hand en
een verschrikkelijk te keer gaand en
schreeuwend levend biggetje onder den
arm om twaalf uur binnenkomen.
Jonge meisjes aaien den geluk-brengen-
den roetman. opdat het nieuwe laar
veel geluk en voorspoed zal brengt n en
ook tnmhten zij een paar blonde haren
uit de rose huid van het spartelende ge-
luksvarkentje te trekken.
Tot diep in den nacht wordt overal
pret gemaakt, tot diep in den nacht en
vroeg in den morgen wordt, gezongen,
gedanst en muziek gemaakt. Tot diep
in den op dezen nacht volgenden dag en
avond hebben de Weeners hoofd-, buik
en maagpijn, een vreeselijken „Katzen-
jammer" cn een verschrikkelyken slaap.
Het nieuwe jaar heeft aangevangen en
het begon met een tomeloos jol Ut! Moge
het voortgaan prettig en aangenaam te
rijnl
W. M. BEKAAR.
DE ARMENRAAD.
HET 14de JAARVERSLAG.
Verschenen is het 14e jaarverslag van
■den Armenraad.
Op 31 December 1927 waren 69 in
stellingen bij den raad aangesloten.
Do«)r de vertegenwoordigers dezer instel
lingen werd slechts 2 maal vergaderd.
Het bestuur kwam drie keer bijeen.
Het bureau van den Armenraad heeft
Burgerlijk Armbestuur
Gem. dienst werkloosheidsbestrijding
aan directen onderstand
Diaconieën der Ned. Herv. Gem.
Diaconie der Ver. D. G. Gem.
R.-K. Par. Armbestuur
Geref. Diaconie
Armbestuur der Ned. 1st. Gem.
St. Vincentius Vereeniging
Weldadigheid naar Vermogen
eren wel zeer veel werk in dat jaar ver
zet. Er werden niet minder dan 5212
rapporten uitgebracht tegen 5093 In
1926. 5202 in 1925 en 4633 in 1924.
Er waren alleen vo«>r het Burgerlijk
Armbestuur 2568 rapporten, voor den
dienst der WerkloosheidsbestrUding 342
voor het Brokkenhuis 320 en voor de
Commissie voor verhaal 548.
Het volgende staatje wordt afgedrukt
om te laten zien dat het bedrag dat aan
ondersteuning gegeven wordt stijgt:
1925 1926 1927
390.654.79 364.107.11 457.27058
48.171.89 24262.03 38.109.89
27.736.— 29.122— 33.621.13
27.549.27 26.746.98 26.15544
27.894,19 27.591.55 35.627.01
17.239.96 18.733.85 18.714.32
3.787.12^ 3.16255 3.767,91
- 24.892 05 24.188.05 25.W654
9.918.1854 10.857,58 12.694.14
ryksolie hoofdstad heeft laten komen.
Hat aanbreken van een nieuw jaar
wondt door de Weeners steeds met luid
geruisch en veel drukte begroet De
Oudejaarsa/voaiti is voor de Weeners geen
familiefeest., dat in den huiseJijken kring
wordt gevierd.
Op Oudejaarsavond in den zooge-
naamden ..Silvestemacht". trekken alle
Weeners er op uit. De stad heeft
enorm groote oppervlakte en uit alle
buitenwijken en voorsteden komen de
lieden naar de binnenstad toegestroomd,
waar de zoogenaamde ..Silvester-boe
mel" rond en langs de Stephans-kathe-
öraal plaats vindt. In de voornaamste
straten van de binnenstad krioelt het
van de menschen. Een dubbel versterkte
politiemacht regelt het verkeer. Men is
gedwongen op het linkertrottoir te loo-
pen. Of liever gezegd, ioopen is niet het
juiste woord, men schuifelt slechts lang
zaam voort, voetje voor voetje. Links
en rechts, van voren en van achteren,
overal wordt men tegen andere voet
gangers aangedrukt. Om twaalf uur
dreunen zware klokslagen van den hoo-
gen Stephanstoren en ook de klokken
der andere keiken beginnen te luiden.
Het oude jaar is voorbij het nieuw heeft
zijn intrede gedaan. De menschen val
len elkaar om den hals, iedereen mag
leder ander kussen, men juicht en Joeli
Ook hel ontwerp inzake de incompta-
biliteiten aangenomen.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS
De verhooging van de vergoeding der
Kamerleden (n.I 45 000 francs plus 1250
francs tegemoetkoming in de huur per
maand)en het verbod voor parlements
leden om een functie in financieele on
dernemingen te bekleeden, en voorts
het geval van Madame Hanau. doch In
veel mindere mate. zijn de drie voetan
gels, die het ministerie Poincaré tegen
de jaarwisseling gelegd werden.
Door de kamerleden meer salaris te
geven, geeft men zich het recht hen iets
anders te ontnemen: het recht een po
sitie in een financieele onderneming te
bekleeden. (het ontwerp inzake de in-
comptabiliteiten.)
Het nadeel van deze politiek (die on
miskenbaar onder den invloed van het
geval Hanau, aan innerlijke waarde
heeft gewonnen) is, dat zij de goede
koppen die meewerken aan groote fi
nancieele ondernemingen (dit is een
uiterst rekbaar begrip en waar ligt de
grens?) en die het land groote diensten
zouden kunnen bewijzen, weert, terwijl
men er zich op toelegt een leger van
beroeps-parlementiërs te vormen.
Zeer interessant is het woord van Wal
deck Rousseau, te dien opzichte (door de
Temps geciteerd.)
.JDe politiek is geen doel; zij mag geen
carrière zijn: ze is een openbare dienst",
het blad voorspelt dat 't parlementa
risme op die manier ..de luxe van den
rykdom of een broodwinning van avon
tuurlijke politici" zal worden.
Inmiddels keurde de Senaat de ver-
li00ging van de parlementairedouceur
tjes goed. De ministers zijn het er in 't
geheel niet over eens. Poincaré onthield
zich van stemming en verliet de zaal.
Ook ten aanzien van de andere kwes
tie heerscht verwarring. Men leze bij
voorbeeld eens wat de briefschrijver van
het Handelsblad noteerde:
Hetzelfde meen ingsver schil bestaat
tusschen Poincaré en zijn ministers in
de quaestie inzake het verbod voor
parlementsleden om functies te aan
vaarden in financieele en industrieele
ondernemingen.
De „Echo de Paris" schrijft*. Poincaré
moet voortgaan het land te regeeren.
doch vóór alles moet hij zijn regeering
weten te regeeren.
Toch vertelt men, dat de minister
van financiën Chéron. die door de link-
sche pers wordt geprezen wegens zijn
verzet tegen Poincaré aan intieme vrien
den zou hebben verklaard: ..Wij zijn
reeds bijna demissionnair". Overigens
doet de radicale partij alle moeite om
Poincaré te verhinderen overeenstem
ming tot stand te brengen; zij manoeu-
vreert reeds om den toestand ingewik
kelder te maken, besloot tegen een on
verwijlde discussie van de quaestie der
congregaties te stemmen en de regee
ring onmiddellijk over de algemeene po
litiek te interpelleeren
De socialisten manoeuvreeren even
eens door het indienen eener interpel
latie, tegen Poincaré gericht» over de te
genstrijdigheid tusschen zijn verklarin
gen betreffende de bewapening en die,
door de Fransche gedelegeerden te Ge-
nève afgelegd.
In de wandelgangen van den Senaat
werd opgemerkt, dat Tardieu nog meer
dan Chéron als de rijzende ster door
parlementsleden en journalisten werd
omringd.
De telegrammen van Zondag melden
dat in de nachtzitting ook het ontwerp
inzake de incomptabiliteiten is aan
genomen. Daarna werd de geheele be
grooting goedgekeurd.
Daarna heeft Poincaré verklaard dat
hij er niet aan denkt om af te treden.
De geschillen in den boezem van het
kabinet zouden daarvoor te weinig be
langrijk zijn!
De zaak is dus voor de regeering vrij
gunstig afgeloopen.
Italiaansche
bewapening.
De Popoio dltalia", het orgaan van
Mussolini, deelt mede. dat de Italiaan
sche regeering voornemens is. de oor
logsvloot uit te breiden en dat zij zich
de daarvoor benoodigde middelen door
het opleggen van nieuwe belastingen
wil verschaffen. Ter motiveering van
het plan der regeering betoogt het blad
volgens de Tel.:
„Het pacifistisch gepraat is zinledig
en grotesk geworden. In werkelijkheid is
de bewapeningswedloop levendiger en in
grooter omvang dan voorheen hervat
Italië is in een binnenzee gelegen, ter
wijl zijn aanvoeren gecontroleerd en af
gesneden kunnen worden. Voor het be
trekken van ijzer, kolen en petroleum
is het op het buitenland aangewezen en
deze grondstoffen zijn zoowel in oor-
logs- als in vredestyd onontbeerlUk. Om
die reden is de bescherming der zeewe
gen een levensvoorwaarde voor de onaf
hankelijkheid van Italië. Indien het Ita
liaansche volk onafhankelijk wil blij
ven, dient het nieuwe belastingen op
zich te nemen.
(Van onzen correspondent).
De valstJie Van Goghs. Een Van Gogh-tentoon-
stelling. Echec van een Hollandsche zangel*es.
De Brief aan
Litwinof.
De voorzitter der voorbereidende ont
wapeningscommissie. jhr. Loudon heeft
een schrijven gericht aan den eersten
gedelegerde van Sovjet-Rusland in de
ontwapeningscommissie, in antwoord
op diens schrijven van 6 December j.L,
waarin hij, zooals men zich zal herinne
ren. aandrong op spoedige byeenroeping
der commissie-L-oudon, en waarin het
vlootcompromis tusschen Engeland en
Frankrijk en de onderhandelingen dien
aangaande schero gecritiseerd werden
aldus het Hbld.
In dit schrijven zegt de heer Loudon1
ojn.: „Mij houdende aan de resolutie,
door de negende Volkenbondsvergade
ring aangenomen, waarbij mU werd op
gedragen in verbinding te blijven met
de belanghebbende regeeringen (be
doeld zijn de bij het Britsch-Fransche
vlootaccoord .betrokken mogendheden),
ten einde c/e voorbereidende ontwape
ningscommissie in het begin van het
jaar 1929 te kunnen bijeenroepen, heb
ik, na rijp beraad gemeend dat, wilde de
commissie in staat zijn met succes de
taak die zij op zich heeft genomen en
die zij tydens de laatste zitting beslo
ten heeft in den reeds aangegeven zin
te vervolgen, de volgende zitting niet
eerder zal kunnen plaats hebben dan in
April van het volgend jaar. Daarom
deel ik aan alle gedelegeerden mede, dat
de voorbereidende ontwapeningscom
missie 13 April as. zal büeenkomen."
Tegen het
Bolsjewisme.
Voor de districtsrechtbank in War
schau is een begin gemaakt met de be
handeling van het proces tegen den 23-
jarigen leider der Russische emigrantcn-
jeugd. Wojziechofski, die op 1 Mei 1928
een aanslag heeft gepleegd op den
attaché van het Russisch gezantschap
te Warschau.
Verdachte hield een scherpe phiEp-
pica tegen het bosjewisme, waarbij hij
herhaalde malen wegens beleedigende
uitlatingen tegenover de Sovjets door
den president tot de orde wordt ge
roepen.
Loonopzeggingen
in Duitschland.
STUTTGART. 29 Dec. (W.B.) Dc
„Schwab. Tagwacht" meldt, dat de werk
gevers in de Wurtembergsche en Palster
metaalindustrie de loonovereenkmst te
gen 31 Jan. 1929 hebben opgezegd, met
het doel het bestaande contract voor ge-
riumen tyd te verlengen. Bij deze opzeg
ging zijn ca. 90.000 arbeiders betrokken.
STETTIN. 29 Dec. (W. B.) De ver
eeniging van metaalindustrieelen te
Stettin heeft het looncontract tegen 31
Jan. opgezegd.
Beritfn, 27 December.
Dat is eigenlijk een heel wonderlijk
geval met die schüdtüljen. echte cn
valsclw. van Van Gogh.
Natuurlijk ben ik geen deskundige,
en wellicht zullen heusche kur.saken-
ners over mijn mcdodeelmgen en op
merkingen minachtend de schoiaden-
ophalen. Maar er sit aan een en ander
nu eenmaal meer vast dan alleen vak-
be'.mgrreli.r.g. Het groote publiek houdt
zich met cese dingen bezig Datselfde
groote publitk. dat als het op 't aan-
koopea van schilderijen aankomt, toch
ook wél een rolletje mag meespélen.
Namens deze kunstóüefhebbeni die
niet altijd kunstkenners zijn. en in het
algemeen namens alle menschen. die in
kunst en wat daarmee betrekking heeft
belangstellen, moge het een en ander
gezegd zijn.
In de eerste plaats, dat we. aanseno
men. dat de heer Baart de la Faille
eellijfc heeft (wot afthms voor een
deel van de door hem als valsch aan
gegeven Van Gogh's inderdaad al als
bewezen verondersteld mag worden),
eerlijk ontaet zUn over de schaamteloos
heid van de heeren vervalschers en
andere ingewijden, die voor hun minder
waardig gedoe juist dezen stihilder. wiens
leven toch heusch in alle beschaafde
kringen bekend is en wiens kunst als
zelden in zulke gevallen een zuivere af
spiegeling van dat tragische loven werd.
hebben meenen te moeten uitkiezen.
Waarom? Daarop zUn verschiZer.de
antwoorden te geven. In de eerste
plaats natuurlijk, omdat Van Gogh in
de mode is en voor zijn stukken onwaar-
tohynlijk-hooge prijeen betaald wor
den. Dus is er met valsche Van Gogh's
geld te verdienen. Dat ligt er dik boven
op. Maar bovendien, omdat van Gogh
toevallig een zeer merkwaardig genie
geweest is. Men heeft er ons dezer
dagen, nu zyn naam weer eens meer
dan ooit in aller mond is. nog eens na
drukkelijk op gewezen. Van G03I1 was
dan wel buitengewoon aan stemmingen
onderhevig. Op geniale doeken volgden
andere die hoogstens middelmatig ge
noemd konden worden. ZUn verstrooid
heid en onverschilligheid ten opzichte
van voStooid werk ging zoover, dat hij
natte doeken met de beschilderde zijde
tegen andere aanzette, met het gevolg
natuurlijk, dat ze op elkaar afdrukten.
Op veie doeken van Van Gogh is dat
steeds te zien gebleven. Een tip dus
voor de vervslschers Men behoefde
slechts op handig in dezen bijzonderen
stijl geschilderde namaaksels zooge
naamd plekken van andere stukken in
te voegen om den deskundige voor
nieuwe raadsels te stellen.
En dan kwam er bij* was de namaak
niet bepaald geniaal te noemen. wat
voor alle aangenomen mag worden
dan bleef immeTS <}e omstandigheid, dat
ook van Gogh „minderwaardige" stuk
ken afgeleverd heeft»
In Draitsöhlantf is nu in de eerste
plaats bijzonder hindcrilijk opgevallen,
d*at men het uit vuil winstbejag aan
gedurfd heeft, staöcken te sohiffideren
en met Vincent te onderteekenen, die
niét alleen een vervalsohing betteke
nen en daarom reeds met de noodige
jaren gevangenis voor makers en be
wuste verkoopers gestraft behooren te
worden, maar vooral, dat men daacwoor
het werk uitgezocht heef', van een schil
der. die ia zijn betrekkelijk-korte leven
zoo onnoemelijk veeQ geleden heeft,
wiens werk stuk voor stuk van dat
lijden blijk geeft» aoodat een verval-
sching tevens een inbreuk in dien ver
heden strijd van een groot kunstenaar
be beek enk
Maar men heeft rich hier oog ge-
ergerd aan vele hccrcn kunstkenners.
De wijze waarop in een deel van de
Duitsohe pers door Duitsche collega's
de heer Baar;, de ia Faille aangevallen
werd (wat nog niet een volledige ver
dediging mijnerzijds van dien6 optreden
Insluit!) heeft hier zeer Leretiht csrnstige
ontstemming verwekt. En in het alge
meen is men ontzet geweest over het
nu te voorschijn g«ïkomen gebrek aan
collegiale solidariteit tusschen dc-ze
heeren. die toch in normale omstandig
heden ware kruid je -roer-me -niets zijn.
Zy hebben zich aan het groote publiek
ditmaal waarlijk in hun hemd ver
toond. Vrijwel nergens een eerlijke be
kentenis van ongelijk. Overal peuterig
gedoe van verdachtmakingen, persoon
lijke hatelijkheden, gekwetstheid jee.
Ik geloof niet» dat de meeste deskun
digen voorloopig weer de vaak zeer
groote „expertise"-toel3gen voor him
adviezen zullen krijgen! Hét vertrouwen
der massa is eerlijk geschokt al mocht
straks misschien blijken, dat ook de
heer de la Faille zich ten tweeden male
vergist heeft en lang niet alle dertig
stukken, die hij als onecht meent tc
moeten brandmerken, inderdaad namaak
rijn.
Heel het kunstlievend Berl&i stroomt
op het ccgenbDk naar liet vroegere pa
leis van den ex-Kroonprins Unter den
Linden, dat kort na de revolutie even
als het Slot van den ex-Keizer tot
museum gemaakt weid en onder den
naam .Narionalgalerie'' een middelpunt
van moderne schilder- en beeldhouw
kunst en van hoogst belangwekkende
exposities geworden is. Zoo zagen we
er een paar }3ar geleden een kostelijke
collectie van werken van den Noor-
schen schilder Munoh. Ditmaal is er
de collectie van 143 schilderijen en
teekeningen van Vincent ion Gogh te
bewonderen, die door eigenaresse,
mevrouw KröüerMiiSer uit den Haag
reedis ir. andere Duitsohe steden en ook
in Zwitserland getoond is. en die waar
schijnlijk door de bezitster later aan den
Nederiandschc-n staat ten geschenke aal
werden gegeven.
Ge kunt u voorstellen, dat aeze
expositie op dit oogenblik voor Berlijn
een sensatie beteekent Alles stroomt
er heen, ook de snobs, die van schil
derijen even weinig verstand hebben als
fan 02e airder c schoenc zaken, ma«r
die nu eenmaal „er bij geweest" moeten
zijn.
Kunstliefhebbers bij ons thuis kennen
die collectie natuurlijk ook en Ik kon
er dus gevoegelijk het zwUgen toe doen.
Maar wat in den Haag niet te genie tors
is. wordt hier geboden: een prachtige
reeks van kleine goed-verlichte sr.'.cn
waarin de stukken zoo opgehangen zijn.
dat telkens een saa'. een afgesloten
periode in het werk van den vaak ver
huisden schilder te zier. geeft. Holland.
Brabant, Parijs er. de verschillende
lycer.sstatiers in Znód-Frankrijk. Wie
deze Va Dolorosa door wondeJt» weet
wat van Gogh geleder, en hoe hU ge
streden heeft. Als ten slotse de natuur
in zUn laatste werken een groote vlam
menzee geworden is, waar in de cypres-
son &k ware vuren oplaaien, dar. wordt
het den cot in de ziel getroffen toe
schouwer duidelijk, dat deze mensch al
te spoedig uitgebrand is. En da-, de
waanzin moest volgen.
Merkwaardig, dat men dan ten slotte,
natuurlijk buiten de zalen, die tot tem
pels gewotxïen ztfn ook nog een na
maak ten toon stelt. En nog wel een
van «le beste, maar tevens brutaalste.
Zelfs de leek riet. dat hier een dier ge-
wetenlooze namakers aan het werk ge
weest is. Natuurlijk heeft men nied
bestaande sohilderUen gecopl&erd (wat
al te spoedig tot ontdekking aou ge
leid hebben), maar in ion Gogh-stijl
(wat men zoo durfde noemen) nieuwe
stukken gemaakt. d:e echter slechts ln
de verte aan zijn latere periode her
inneren.
Helaas is het der NatSomlgaBorir r.iet
gelukt, alle dertig door de !a Faille
als va'sch aangegeven stukken hier
naast de echte te stellen. De bedro
pen eigenaars, die slecht» gedeeltelijk
hun namaak aan <ton loinsfhandel tegen
volledige vergoeding hebben kunnen
kwyt worden, weigerden, zich op deze
expositie .bloot te stellen". Een eigen
aardig besluit waar men toch waarlijk
dozen bezitters in geen enkel opricht
c-enig verwijt kon maken.
Maar zoo is de ijdele menschheid nu
eenmaal.
De kerstdagen hebben even een korte
rustperiode in het Bcrlijnstihe con
certleven gebracht. WIJ Journalisten
herademen. Ofschoon overigens feest
dagen in een wereldstad ook al geen
pretje beteeker.en.
He: concertleven is hier sinds Jaren
overvoerd. Men krijg*, in meer dan
59 pet» der geitaCen halve en heele di
lettanten to hooien, die beter gedaan
hackten thuis te blijven en onder den
kerstboom hun huisgenooten tot alge
meene stichting wat voor te spelen.
PUnCUk in lie: bijzonder voor Neder
landers is het. als ook land ge noo ten die
ver beneden peil zijn. het aandurven, in
Berlijn waar orittek en pub',-k zoo
uiterst verwond zijn zich op liet podium
te stellen en onze nationale reputatie
een gcvoeMgen knaik te geven.
MeJ. Hess beschikt over een zeer
htide stemen daarmee fe eigen
lijk alles gezegd. Dat rij zingt., moet
zU zelf weten. Als er vrienden zijn.
die er gaarne naar luisteren, moge dat
voor haar een voldoening zijn. Wil zij
ln Nederland ook in het openbaar op
treden dan is niet in te zien. waarom
zU niet een proef zou wagen. Men zal
haar daar dan wel reeds verteld heb
ben. dat zU geen kans heeft een Jenny
Lind tc worden. Maar gaat zulk een
dame met haar „kunst" over de grenzen
en kondigt zU rich daar als Nederland
sche aan dan dc-et zij ieta. u-at ons alien
aangaat. En dan moet zij ook maar het
risico loopen. dat men haar de volle
rr.aat geeft.
De gelukkig sTetiht bezette zaal heeft
van haar concert een pretje gemaakt
en achter de programma's onbedaar
lijk gelaohcti. Hoe kon hert ook andere!
Wacneer men voortdurend iets
schreeuwt dwars door c?n beroemden
boeten aardappel heen zoe.iat r.iet nd-
lecn geen tekst maar zélfs niet de
taal waarin he-t lied gezongen wordt te
verebaan is, wanne«sr men daarbij toont
geen begrip van voordracht te hebben
en mét den inhoud derf liederen een
voudig voortdurend overhoop ligt. En
dan bovendien nog gezichten trekt, die
tot onweerstaanbare vroolijkheid ver
leiden. dan mag men zelfs Ms dame
niet verwonderd zijn. indien het pu
bliek alle goede monteren in den steek
Iaat en e.~ een pretje van maakt.
De welr. fi© Hollanders Vn «Je saai heb
ben zich doodgeschaamd.
De zanger es heeft waarschijnlijk nog
gemoend. dat rij het er kranig afge
bracht had.
Deze Henriëtte Hess als s»jyrere6 W
natuurlijk niet belangrijk ger.oc*t om
er reel woorden over neer te schril-
ven. Maar het geval gaf mij aanleiding
ccn eens een algemeen-bedoelde waar
schuwing in zee te zenden aam alle
..zangeressen" in Nederland en Neder-
laredsch-IrKllë. dte niet, waarhjk tet«
te geven hebben: büjft in uw eigen
land en liefst in uw eigen miudekfcnmer
en maakt uw volk in den vreemde niet
belachelijk
H. v. B.
DE UITLEVERING VAN
LIEBERMANN.
ZIJN UITLEVERING.
De Fmtohe regeering zal begin dezer
week «te Nederlandsche regeering roede-
<i relingen «toen aangaande «ie uitte ve
ring van Liobermann. weöke n<uvr men
verwacht, spoedig aal plaads hebben,
meldt de Tel.
Namens Liobermarm zijn besprekingen
begonnen met een vooraanstaand Neder
landsen advocaat, die zijn verd/dlglng
voor de Nedcrlamdrche rechtbank op zich
zal nemen. Als assisteerend juridisch ad
viseur heeft Liebermaim dr. Hermann
Friecimamin aangesteld, een Finsch
rechtsgeleerde met Europoesabo bekend-
beid,
