BUITENLANDSCH OVERZICHT
DE AUTONOMISTISCHE KWESTIE IN DEN FRANSCHEN
SENAAT
TACT EEN EERSTE VEREISCHTE.
Jubileumtentoonstelling
te Heemstede
BINNENLAND
HAARLEM'S DAGBLAD VRT.TDAG 25 JANUARI 192?
VIERDE BLAD
Een moeilijke tijd voor de regeering
aangebroken.
„De autonomisten denken niet aan
afscheiding."
De officieele opening
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
In de Fransche Kamer zijn de debatten
over de regeeringspolitiek in den Elzas aange
broken. De Elzassische afgevaardigden heb
ben maar liefst elf interpellaties ingediend.
Het einde van deze week en een deel van de
volgende week zullen ongetwijfeld noodig zijn
om in dezen schoon schip te maken. Dat de
hartstochten daarbij beteugeld zullen worden
mag men helaas niet aannemen.
De Elzassische socialist Grumbach opende
de discussies met een zeer gematigde redevoe
ring waarin hij met vreugde den terugkeer
van Frankrijk in den Elzas memoreerde, en
met beleid en helder inzicht aantoonde, waar
't tusschen den Elzas en de regeering schort.
Het geneesmiddel zag Grumbach in het
wegnemen van de grieven der Elzassers, wat
betreft spoorwegkwesties, de moeilijkheden
met de autoriteiten van lageren rang en de
zware en ongelijke belastingen.
Wat de taalkwestie aangaat, meende spre
ker, dat het Fransch in de scholen absoluut
de voorkeur moet hebben, daar anders de El
zassische kwesties nooit kunnen worden opge
lost. Doch de bewoners van den Elzas moeten
z.i. ook Duitsch kennen of de plaatselijke
dialecten, omdat er anders nooit recht kan
worden gesproken.
Het probleem is gecompliceerd, erkende
Grumbach en men moet onderscheiden tus
schen Elzassers, die vertrouwen verdienen en
hen, die slechts den haat exploiteeren. Grum
bach werd luide toegejuicht.
De Elzasser Brom hekelde fel de gestes der
regeering die volgens hem een aantal blun
ders heeft begaan (afwijzen der amnestie, van
sociale hervormingen). Poincaré antwoordde
dat hij het goeddeels met Brom eens was, hij
sloeg echter den spijker op den kop toen hij
de actie der autonomisten ten tijde van het
proces te Colmar releveerde en in herinnering
bracht hoe een aantal juryleden uit het Col-
marproces dreigbrieven hebben ontvangen en
zelfs mishandeld zijn. Het blad van abbé Fass-
hauer gaat zelfs zoover te beweren, dat er on-
eenigheid bestond tusschen den minister-pre
sident en den raadsheer Fachot, die het slacht
offer werd van den autonomist Benoit en dat
de regeering dezen aanslag heeft geprovoceerd
om zich van dezen lastigen getuige te ontdoen.
Dat het nochtans noodzakelijk doch ook
mogelijk is dat de Fransche regeering haar
moeilijke taak met tact volbrengt bleek weer
uit de rede van den autonomist Walter die
met zijn rede bewees dat er een band is tus
schen Grumbach's redevoering (die 'gematigd
en diep op de kwestie inging) en die van Brom
die het uiterlijk falen aantoonde. Walter
merkte terecht op dat iedereen het met Brom
eens moet zijn, als deze zegt dat de autono
misten niet afscheiden willen. Deze openlijke
verklaring van de zijde der autonomisten be-
wijst dat een oplossing mogelijk is.
De regeering dient dan zeer soepel te zijn,
doch waar ligt de grens tusschen mildheid en
onderling begrijpen eenerzijds de handha
ving van het gezag en het verweer tegen
de haat, anderzijds?
Want dat de autonomisten de haat hebben
geëxploiteerd, zooals Grumbach zeide, is on
miskenbaar.
F. A,
De Sovjets trachten
schoon schip te maken.
Onder de gearresteerden aanhangers van
Trotzki bevinden zich, meldt een VD. be
richt o.a. de gewezen handelsvertegenwoordi
ger van de Sovjet-Unie in Parijs, Siwani, het
gewezen lid van den Oorlogs- en Revolutie-
raad Pankratow en de voormalige hoofd
redacteur en medewerker van Lenin Woronski
Bij de huiszoekingen zou veel anti-Sovjet
literatuur gevonden zijn, afkomstig uit een
geheime drukkerij, benevens vele geheime
documenten, die bewijzen, dat de oppositie in
onmiddellijke relatie met het buitenland
staat.
Jaroslawski, een der drijvers van den strijd
tegen de oppositie en medewerker van
„Prawda" en „Iswestija" verklaarde op een
arbeidersconferentie, dat de partij thans niet
meer zou terugschrikken voor eenigerlei
maatregel tegen de oppositie.
KOWNO, 23 Jan. (VD.) Naar uit Moskou
gemeld wordt, hebben de arrestaties van de
150 leden der oppositie, aanhangers van
Trotzki, groot opzien gebaard in Moskousche
politieke kringen. Men is van meening, dat
er nog meer arrestaties zullen volgen. Ook
in andere steden der Sovjet-Unie.
De oppositioneelen hebben verklaard, dat
zij hun strijd tegen Stalin ondanks alles
zullen voortzetten.
De GPOE heeft huiszoeking gedaan bij
zes leiders der oppositie, die eveneens wer
den aangehouden.
Borah en 't Rijnland.
Het „Hamburger Fremdenblatt" publiceert
een interview van zijn New Yorkschen verte
genwoordiger met. senator Borah. Deze
noemde de onmiddellijke ontruiming van
het Rijnland een beslist noodzakelijken stap
voor de verbetering der toestanden in Euro
pa. Duitscliland, zoo betoogde hij, is lid van
den Volkenbond, het heeft het pact van Lo
carno onderteekend, het heeft het Kellogg-
pact tegen den oorlog onderteekend en heeft
ontwapend. Het Duitsche volk wenscht in
vrede te leven.
De last der bezitting van het Rijnland
maakt het voor Duitschland slechts moei
lijker zich van zijn schadevergoedingslast te
kwijten. Uit welken hoek men dit vraagstuk
ook beschouwt, economisch, financieel of
van het standpunt van den vrede, het is in
het belang van alle naties dat dit overblijf
sel uit den oorlogstijd achter ons ligt. Ik
weet niets dat in de Vereenigde Staten zulk
een gunstigen invloed op den algeheelen toe
stand zou hebben als de oplossing van dit
probleem.
Engeland en de herstel
betalingen.
LONDEN, 24 Jan. (V. D.) De kolenleverin-
gen, die Duitschland als Herstelbetaling moet
doen, worden in Engeland van groote waar
de geacht. Het is waarschijnlijk, dat de En-
gelsche deskundige ingrijpende veranderin
gen in het huidige betalingssysteem zal ver
langen, daar het veldwinnen der Duitsche
industrie op alle belangrijke wereldmarkten
groote bezorgdheid wekt. Zeer in het kort
heeft Winston Churchill heden in het Lager
huis deze vraag aangeroerd; hij volstond
met te betoogen, dat men de Britsche be
langen veilig in handen der Engelsche ver
tegenwoordigers in de Commissie voor het
Herstelvraagstuk kon laten.
Het suiker schandaal.
PARIJS, 24 Jan. (V. D.) De ambtenaren
van instructie hebben heden een huiszoe
king gehouden bij de raffinaderij, die aan
de bij de suikerzwendelarij betrokken „Su-
crerie de France" behoort. De leiders der
maatschappij wisten niets van de bedriege
rijen van Pollier, zoodat de huiszoeking geen
klaarheid in de aangelegenheid kon bren
gen. De Parijsche handelsbeurs verklaart,
dat zij niets heeft uit te staan met de be
driegerijen en dat geen der betrokken per
sonen tot beurskringen behoort. Ook de sui
kerhandel had niets met de affaire te ma
ken. Integendeel hadden toonaangevende
vertegenwoordigers reeds voor 10 maanden
de aandacht der ambtenaren van de leve
ringen in natura gevestigd op Pollier en
consorten en hadden het sindsdien onmoge
lijk verklaard, dat een solide firma zaken
deed met Pollier.
SCHIPBREUK.
MEER DAN 40 MENSCHEN
OMGEKOMEN.
Meer dan 40 personen waaronder de Russi
sche kapitein Wikmann, zijn omgekomen,
doordat het stoomschip „Hongkong" (het
vroegere Duitsche schip „Sandakan") 2500
ton metende, tijdens een onweder op een af
stand van ca. 100 mijl van Sjanghai is ge
zonken. De tweede officier Ilvow en 19 leden
der bemanning brachten zich in veiligheid
in een reddingsboot, waarin zij twee dager:
zonder voedsel op zee ronddreven. Zij werden
toen door een visschersboot opgepikt.
WIJKSTRA, DE AVONTURIER
VAN DE HEIDE.
EEN PRAATJE OVER BEGINSELEN.
De Tel. heeft nog een onderhoud gehad
met den burgemeester van Grootegast. In 't
relaas lezen wij:
IJje Wijkstra was de wilde, de onbereken
bare, de grillige avonturier van de heide, op
wien niemand kon vertrouwen.
Twee maanden geleden was er nog een
colporteur van Christelijke boeken bij hem
thuis geweest, en hij had, daar hij alleen
thuis was. den bezoeker in huis genoodigd.
Eenmaal gezeten, ontsloot de colporteur zijn
tasch en legde allerlei Christelijke lectuur op
tafel, onderwijl zijn waar aanprijzend. Na
dat hij een poos had gesproken, ging IJje
overeind en kwam vlak voor htm staan. Met
oogen, waarin iets van dreiging vlamde, nam
hij den man op en zei: „Je hebt nu al zoo
lang gesproken van je beginselen, zal ik je
nu ook eens zeggen, wat mijn beginsel is?"
.Daarop had IJje een greep op de kast
gedaan en haalde een sabel van 40 a 50 cen
timeter lengte te voorschijn, welker beide
einden vlijmscherp geslepen waren. Dreigend
plantte hij het moorddadige wapen den boe
kencolporteur op de borst en zei:
„Zie je, dat is mijn beginsel".
Een ontzettende angst greep den bedreig
de aan. „Ik dacht, nu is mijn laatste uur ge
slagen", aldus bekende de boekenverkooper,
wiens verhaal ons na onderzoek serieus en
betrouwbaar is gebleken.* Doch na eenige
oogenblikken liet IJje het wapen zakken,
waarop de colporteur, weer moed kreeg en
den tact had, IJje bij hem thuis uit te noo-
digen, om, zooals hij zeide, bij deze gelegen
heid over het Christelijk beginsel te praten.
Nog kort geleden was IJje met z'n harmo
nica een Grootegaster bruiloft komen op
luisteren en hij had, virtuoos als hij was,
groot succes met de verschillende nummers,
die hij ten beste had gegeven. Aan het einde
van zijn vroolijk en luchtig repertoire ge
komen, had hij zich eensklaps tot het gezel
schap gewend: „Nu willen jullie zeker ook
wel eens een ernstig stukje hooren? Ten
minste „Mien olde" hoort ook gaarne een
treurig stukje", waarop IJje sentimenteele
liederen en deunen was beaonnen te spelen.
Toen,plotseling genoeg krijgend van al die
zwaarmoedigheid legde hij zijn speeltuig
neer, greep naar zijn rechterzak en liet het
gezelschap een browning zien. terwijl hij
zeide: „Is dat ook wat voor jullie?" En toen
niemand van het gezelschap dadelijk bereid
bleek, om het wapen te koopen, haalde hij
uit zijn linkerzak een andere revolver te
voorschijn, zeggend: „Of zoo een? Je kan
maar kiezen".
WIJKSTRA „GEHULDIGD".
Eenige anarchisten, waarschijnlijk uit
Leeuwarden, hebben dezer dagen het terrein
van den moord te Grootegast bezocht - en
hulde gebracht aan Wijkstra. die volgens hen
een heldendaad had verricht, meldt het Volk.
Het aanwezige publiek heeft hun duidelijk
gemaakt, dat zijn oordeel geheel anders was.
De anarchisten hebben dan ook weldra het
hazenpad gekozen.
POSTWISSELS VERVALSCHT.
AAN EEN ANDER GESTUURD.
Op Zaterdag 5 Januari is een Duitscher
gekomen bij iemand in de Wijnstraat te
Rotterdam, die kamers verhuurde. Hij zei
vertegenwoordiger te zijn van een verzeke
ringsmaatschappij in Keulen en een kamer
te willen huren. Men werd het eens en de
Duitscher zou des Maandags terug komen.
In dien tusschentijd zijn er aan het adres
aan de Wijnstraat twee postwissels gekomen,
de een ter waarde van 470 en de andere
van 450. Zij waren gericht aan den ka
merverhuurder en afgezonden door de ver
zekeringsmaatschappij in Keulen. Toen de
Duitscher des Maandags kwam, vroeg hij
dadelijk of er niets voor hem met de post
was gekomen. De kamerverhuurder vertelde,
dat er twee postwissels waren gekomen uit
Keulen, maar dat zij niet aan den Duitscher,
maar aan hem waren gericht. De ander zei,
dat dit natuurlijk een vergissing was en
vroeg of de kamerverhuurder het geld even
wilde gaan innen en het daarna aan hem
zou willen afdragen. De kamerverhuurder,
die de zaak niet heelemaal vertrouwde, ant
woordde. dat hij dit wel zou willen doen, als
hij van .de maatschappij te Keulen eerst een
bevestiging had ontvangen, dat het in orde
was. Na eenig heen en weer gepraat stemde
de Duitscher hier in toe. Hij ging weg en is
niet meer teruggekomen.
Toen er eenige dagen waren verloopen
zonder dat de kamerverhuurder zijn kost
ganger terug zag, is hij naar de politie ge
gaan, die dadelijk een onderzoek instelde. De
postwissels werden in beslag genomen en ter
onderzoek op het postkantoor gegeven. Daar
bleek al spoedig, dat de formulieren op zich
zelf goed waren, maar dat alle stempels en
nummers kundig waren nageteekend. De
wissels waren dus valsch. Men vermoedt, dat
de Duitscher eerst een postwissel over een
klein bedrag aan zich zelf heeft gestuurd,
poste-restante, met het doel de stempels, de
nummers enz. na te teekenen. Daarna zou
hij dan de beide formulieren hebben inge-,
vuld en ze hebben bezorgd aan het adres,
waar hij inmiddels een kamer had gehuurd.
De nolitie zoekt nu den Duitscher, aldus de
N. R. Ct
DE „VALKA" VLOTGESLEEPT.
NAAR ROTTERD AM GEBRACHT.
Woensdagmiddag is het aan L. Smit en
Co.'s Internationalen Sleepdienst, die in sa
menwerking met v. d. Tak's bergingsbedrijf
belast was met het bergen van het de vorige
week Woensdag op de Maasvlakte gestrande
Letlandsche stoomschip Valka, gelukt, het
schip af te brengen, meldt de N.R.C. Het
werd naar Rotterdam gesleept. De sleep-
booten Hoek van Holland, Maas, Kijkduin en
Rotterdam hebben de Valka omstreeks half
twee vlot gekregen en daarna naar den
Waterweg gesleept. Het schip zal bij C. Swart-
touw's havenbedrijf aan de Waalhaven eerst
verder worden gelost, voordat het zal worden
gedokt.
Ter aanvulling van hetgeen wij nog in ons
vorig nummer van Donderdag meldden be
treffende de opening van de jubileumtentoon
stelling der afdeeling Heemstede van de Alg.
Vereeniging voor Bloembollencultuur, zij nog
vermeld dat behalve de genoemden ook aan
wezig waren Jhr. A. v. d. Poll. wethouder der
gemeente Heemstede, de heer N. Vos, ge
meentesecretaris en Prof. van Slogteren.
De voorzitter der jubileerende afdeeling, de
heer Jos. M. J. Braam, deed in zijn rede
eenige mededeelingen betreffende de geschie
denis en de stichting der afdeeling. Eerste
voorzitter was de heer Jan Preyde Jacz.
In de eerste tien jaar van het bestuur der
afdeeling is het ledental slechts langzaam
vooruitgegaan; thans bedraagt het aantal le
den 162. Er heerscht een prettige geest en een
groote eensgezindheid in de afdeeling. De le
den hebben met moeilijkheden te kampen, die
uitbreiding tegenhouden: de kweekers worden
door de bouwgrondspeculanten verdreven. Het
zoogenaamde huurland wordt den kweekers
gaandeweg ontnomen voor woningbouw en
het is dan ook geen zeldzaamheid dat een
kweeker in drie of vier gemeenten grond in
gebruik moet nemen om zijn bedrijf te kun
nen uitoefenen.
Over de toekomst zeide spr.:
„Het is gevaarlijk zich aan voorspellingen
te wagen en toch wil ik vandaag een blik in
de toekomst slaan en dan zie ik slechts voor
ons twee mogelijkheden. De gunstigste daar
van is dat wij in naburige gemeenten of zelfs
op grooten afstand ons van teelgrond voor
zien, hetgeen met de verbeterde vervoermid
delen tegenwoordig mogelijk is en in welke
richting wij ook de laatste jaren reeds zoeken.
Moge ons bedrijf in de toekomst zulke goede
uitkomsten geven, dat wij althans in ons ge
liefd Heemstede kunnen blijven wonen en
ons van de modernste vervoermiddelen kun
nen bedienen om dagelijks gemakkelijk op
ons elders gelegen bedrijf te kunnen komen,"
Heden is er alle reden om opgewekt feest
te vieren: de afdeeling bloeit, is in een halve
eeuw vertienvoudigd en behoort tot de krach
tigste van de groote organisatie.
Spr. eindigde met den wensch dat de afdee
ling in de komende periode met alle kracht
UIT DEN VRIJHEIDSBOND.
DE EERSTE CANDIDATEN.
zal blijven medewerken aan de veredeling en
verheffing van het mooie bloembollenvak.
(applaus).
Hierna was het woord aan den heer E. H.
Krelage, voorzitter van het Hoofdbestuur van
„Bloembollencultuur".
Spr. wenschte de afdeeling geluk met haar
jubileum en vestigde er de aandacht op dat
zij in de afgeloopen 50 jaar vele Lauweren
heeft behaald op tal van tentoonstellingen,
hetzij alleen hetzij in combinatie met ande
ren. Hoe schitterend is Heemstede voor den
dag gekomen op de laatste groote tentoon
stelling op Groenendaal!
De afdeeling heeft ook steeds gewerkt voor
het algemeen belang der leden. „Wij verheu
gen ons allen", aldus spr., „in haar bloei. Moge
zij steeds in bloei en groei toenemen onder de
beproefde leiding van haren voorzitter!"
De burgemeester van Heemstede, Jhr. J. P.
W. van Doorn, gewaagde van de hechte ban
den die altijd bestaan hebben tusschen de af
deeling en het gemeentebestuur. Het was een
zeer sympathieke daad van de afdeeling tn
zorgen voor een fraaie beplanting van het
Raadhuisplein en daarvoor 5 jaar lang de zor
gen op zich te nemen. Ook mede door het
werk der afdeeling is de gemeente Heem
stede tot ver in het buitenland gunstig be
kend geworden. Namens het gemeentebestuur
bracht spr. de jubilaressc hartelijk dank
voor al hetgeen door haar voor de gemeente is
gedaan.
Gaan de mooie bloembollen veld en meer en
meer verdwijnen, hiertegenover staat een in
tensiever en wetenschappelijker beoefening
van het vak. Niettegenstaande tegenslagen
is toch de cultuur gebracht tot iets ongeloofe-
lijks, zoodat nu op 24 Januari alles op de
tentoonstelling in geur en kleur staat, zooals
vroeger alleen in een veel warmer klimaat
het geval kon zijn.
Met de beste wenschen voor het welslagen
der tentoonstelling verklaarde spr. haar voor
geopend.
Hierna werd de eerewijn rondgediend waar
na de aanwezigen zich naar het R.K. Vereni
gingsgebouw begaven om de tentoonstelling
te bezichtigen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a bO <cnt«
p«r regeL
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cu. por regel.
EP INDIEN GLI UWEN WINKELIED VBAAGT:
„Wat is TON-KOW eiqenlijk?" ||pj
H DAN ZAL HIJ ANTWOORDEN:
•JtZijn geen bonbons, *t is
geen drops, het is iets gsa
geheel nieuws, het is
per ons
EEN ONVERGELIJKELIJKE '1
LEKKERNIJ
VOOR ENGROS BIJ: Fa CHS. HEILKER, HAARLEM.
De partijraad van de Liberale Staatspartij
De Vrijheidsbond heeft in zijn politiek ad
vies als no. 1 aangewezen voor de kieskringen
Groningen Leeuwarden en Assen dr. S. E. B.
Bierema: voor de kieskringen Amsterdam.
Zwolle, Den Helder. Haarlem en Maastricht
dr. I. H. J. Vos; voor de kieskringen Rotter
dam, Utrecht. Leiden. 's-Hertogenbosch en
Tilburg mr. H. J. Knottenbelt; voor de kies
kringen Arnhem en Nijmegen mr. A. G. A.
Ridder van Rappard: en voor de kieskringen
Dordrecht en Middelburg mr. G. A. Boon.
De kieskring 's-Gravenhage zal afzonder
lijk ten strijde trekken (al worden natuur
lijk alle lijsten verbonden). Iu verband hier
mee heeft de partijraad ten opzichte van
Den Haag geen advies uitgebracht: echter
is meegedeeld, dat de Haaesche afdeelings-
raad voor de plaats van no. 1 de voorkeur
heeft gegeven aan prof. ir. C. L. van der
Bilt, meldt de N. R. Ct.
MR. SCHÜRMANN UIT DE ADVOCATUUR.
De Tel. verneemt, dat mr. J. G. Schiirmann
te 's Gravenhage zijn ontslag als advocaat
heeft genomen, door kennisgeving aan de
griffie en aan de Orde van Advocaten. De
bekende gebeurtenissen van het vorige jaar
in verband met de Veendammer-affaire
hebben mr. Schiirmann dermate leed ge
daan, zoo zegt hij, dat hij, mede op aan
dringen zijner vrienden, er de voorkeur aan
heeft gegeven zich uit de praktijk terug te
trekken.
Mr. Schiirmann is voornemens te Den
Haag te blijven wonen en zich geheel te
wijden aan de verdere functies die hij buiten
de advocatuur bekleedt.
DEMPING VAN DE VIJZEL.
GRACHT TE AMSTERDAM.
MOTIE ER TEGEN VAN
DR. WIBAUT.
Het- raadslid dr. F. Wibaut heeft in d«
gisteren geopende vergadering van den Am-
sterdamschen raad de volgende motie van
orde ingediend naar aanleiding van hec op
de agenda staande voorstel van B. en W.
Inza'-p remping van de Vijzelgracht, meldt
de N.R.C.
De raad, van oordeel: dat het wenschelljk
is tot ingrijpende verbetering van verkeers
wegen in de binnenstad niet over te gaan,
eer over een algemeen plan voor verkeerswe-
wegen, in den geheelen omvang en in on-
derllngen samenhang voor de geheele stad,
door den raad een beslissing zal zijn geno
men; overwegende dat de erkenning van deze
wenschelijkheid medebrengt, dat in afwach
ting van zulk een door B. en W. bij den
raad in te dienen algemeen verkeersplan aan
aan elke aan te brengen verkeersverbeterlng
de eisch moet worden gesteld, dat deze strikt
beperkt blijve tot het volstrekt onvermijde
lijke; van oordeel, dat het voorstel van B.
en W. ebtreffende demping van de Vijzel
gracht enz, aan dezen eisch niet voldoet;
besluit, de behandeling van dit voorstel aan
te houden tot de raad ten opzichte van een
algemeen plan als bovenvermeld een beslis-
ing zal hebben genomen.
