Enorme brand in Berlijn
Begrafenis P. van Ooy
46e Jaargang No. 13991
Verscfiynt dagelijks, EeHalve 'op Zon- én Feestdagen
Donderdag 31 Januari 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week f 0.27H. met Geïllustreerd Zondagsblad
f 032. Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is
(kom der gemeente) f337Vi. Franco per post door Nederland f3.87H* Losse
nummers f 0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden f 037H, franco p. post
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 12713 Drukkerij 20122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN: 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
f 0.60 per regel. Reductie bij abonnement Annonces van Vraag en Aanbod
1-4 regels 10.60, elke regel meer 10.15 buiten Arrondissement dubbele prijs.
Onze Groentjes (Woensdag en Zaterdag) 1-4 regels 10.25, elke regel meer 0.10
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
AGENDA
Heden:
DONDERDAG 31 JANUARI
Stadsschouwburg: Jubileumsconcert Sevcik-
quartet, 8 uur.
Gem. Concertzaal: Ledenconcert H. O. V.
Solist George van Renesse, piano. 8.15 uur.
Leger des Heils, Schagchelstraat 26: Bijzon
dere Heiligingsdienst o. 1. v. den chef-secreta
ris lt.-kol. Th. Westergaard. 8 uur.
Cinema Palace: „Vrijspraak" 8 uur.
Luxor Theater: „De doodende kus"; „Het
Lunapark van New York", 8 uur.
Rembrandt Theater: „Vriend Harry". Too-
neel: Klawdia Gorewa en Ivan Kireeff, 7—9;
9.15—11.15 uur.
Standaard Theater: „De Prairie-Speurder";
„Pas op voor de weduwvrouwtjes". 8 uur.
Heemstede. Raadhuis. Gemeenteraad.
8 uur.
VRIJDAG 1 FEBRUARI
Gem. Concertgebouw. Kleine zaal. Alliance
Frangaise. Lezing met lichtbeelden Henri
Malo over „Zeerovers", 8.30 uur.
Leger des Heils, Schagchelstraat 26. „Nacht
van Gebed" o.l.v. stafkap. F. J. Buiterman.
11.30 uur n.m.
Bioscoopvoorstellingen, nieuw programma.
De rapip bij den Hoek
Voor de nabestaanden
der 8 helden
Onze inschrijving
J. H. W. f 2,50, Zuster Sch. f 1, MeJ. A. de
C. v. W., München f 25, Ambtenaren G. E. B.
f 35, Wed. Z. T. f 2,50, H. L. f 2,50, J. S. f 1,
J. M. T. f 2,50, Hondong f 1, Een Heilsoldate
f 0,25, fam. F. f 13,50, S. H. S. f 2,50 Mej. V.
V. f 1, K. Q. f 2,50, J. Q. f 1, B Q. f 1, fam. J.
G. F. R. f 1, N. N f 2,50, D. B. f 5, fam. G. J.
V. d. W. f 1, A. K. H. f 3, Pers. v. d. Nederlan
den van 1845 f 12,50, coll. gehouden door MeJ.
BI. f 22,50.
Beter laat dan nooit 0.75, v. A. v. R. 2.50
Afd. Haarlem v. h. Nationaal Verbond van
Gemeente Ambtenaren 100. Van Tommy,
opbrengst konijnenhuid 1.Nog net op
tijd 0.30. M. S. Bloemendaal 1.De Mon
tessorischool 3.44J-4. N. N. Heemstede 2.50.
Coll. Middelbare Meisjes H.B.S. 50.W.
Bloemendaal 10.—, Mej. H. v. H. 1.—. H.
K. 2.50 A. K. S. 1.—, S. 1,—, Jaarfeest-
bond der Christ. Bewaarsch. onderw. afd.
Haarlem 7.60, Mej. P. H. te Santpoort 2.50
H. H. te Blaricum 3.—, Ir. W. J. B. 25—,
A. R. 10, W. F. M. 2,—, J. S. 1,—, C. F.
2.50, S. S. S. 5,—
Van Laatkomer f 10, van George f 0.75,
Freekie f 1, W. S. f 1.50, Fam. M. v. V. f 3.25,
Instituut Oranje-Nassau f 52, W. H. K. f 5,
N. N. f 1, Dames S. en I. f 2.50, van Henk f 1.
Totaal f 455.84. Telling van 30 Januari te
laag f 1.80. Totaal 457.64. Vorig totaal
i 10033.26. Samen f 10490.90.
OPRUIMING VAN KROT
WONINGEN.
VERBREEDING SCHALKWIJKERWEG.
Er bestaan reeds lang plannen om den
weg langs het Zuiger Buiten Spaame naar
Schalkwijk te verbreeden.
Het begin van de afwerking van het pro
gramma bestond in den bouw van de nieuwe
breede Schalkwijkerbrug. De brug over de
Zomervaart wordt verbreed als er overeen
stemming verkregen is over den aankoop (of
onteigening) van de perceelen die noodig
zijn om den weg nabij deze brug te ver
breeden.
De gemeente heeft al verschillende percee
len aangekocht in de Dubbele Buurt om ook
daar den weg te verbreeden. Een deel dezer
huisjes valt onder de omschrijving krot
woningen. Er staan er nu 6 op een rij aan
de Westzijde van de Dubbele Buurt. Deze
huizen zijn al lang geleden onbewoonbaar
verklaard, maar nu zijn er nog slechts 4 ver-
ontruimd. Die 4 worden thans gesloopt. De 2
andere huisjes zullen nu wel spoedig volgen
Het vrijgekomen terrein wordt bij den weg
getrokken.
GOEDERENTREIN OVER
VALLEN.
DE KOLEN ONTVREEMD.
WARSCHAU. 31 Jan. (Wolffbureau.) Een
eigenaardige roofoverval is heden gedaan op
een goederentrein van de lijn BerlijnWar
schau nabij het station Milanowek.
De roovers brachten den trein tot stilstand,
en terwijl twee mannen den machinist en
stoker in bedwang hielden, begonnen de an
dere mannen de kolen uit den tender op eer.
boerenwagen over te laden. Een dergelijke
diefstal heeft sedert de oorlogsjaren niet
meer plaats gehad.
Warenhuis Tietz in de Chausseestrasse in vlammen
Redding van het gebouw uitgesloten
Geweldige vuurzuil die niet te bestrijden is
BERLIJN, 30 Jan. (V. D.) Hedenavond is
in het Warenhuis Hermann Tietz in de
Chausseestrasse te Berlijn brand uitgebro
ken, die spoedig zeer groote afmetingen
aannam. Het gebouw staat van onder tot bo
ven in hellen gloed. Wegens de groote hitte
moesten de belendende huizen met water
stralen nat gehouden worden. De brandweer
opereert met 8 stralen en is van extra be
schutting voorzien. Het ijzeren geraamte van
het gebouw is volkomen verwrongen.
Voor zoover thans kan worden vastgesteld
is de brand in het warenhuis Tietz ontstaan
in de Chausseestrasse in een nieuwen aan-
bowu, die zich achter 't warenhuis bevindt,
na sluitingstijd. Het vuur drong door den
dunnen tusschenmuur heen en vond rijkelijk
voedsel in de in het warenhuis voorhanden
zijnde licht brandbare artikelen. De mate-
rieele schade is groot, doch ten volle door
verzekering gedekt.
Men kan zich eenigermate een begrip ma
ken van de ontzaggelijke hitte die aan het
brandende gebouw ontstroomde, wanneer
men bedenkt, dat alle ruiten in de tegen
over liggende huizen gesprongen zijn. Alle
omliggende huizen hebben van den zolder af
tot de eerste verdiepingen waterschade, daar
de brandweer de gebouwen voortdurend nat
moest houden tegen den vonkenregen. Uit
17 slangen werd voortdurend water gegeven,
tot het tegen 11 uur gelukte het vuur eenigs-
zins meester te worden, zoodat een gedeelte
der brandweer Inrukken kon. Daar gevaar
bestaat voor instorting kan de plaats des
onheils nog niet betreden worden. De lin
kerzijvleugel van het rechts aangrenzende
gebouw is door de brandweer ontruimd, om
de bewoners aan gevaar te onttrekken.
Gelukkig heeft de brand geen menschen-
levens geëiseht. Alleen hebben 5 brandweer
lieden lichte verwondingen opgeloopen. Met
het opruimingswerk zal onmiddellijk begon
nen worden. Dit zal nog wel den geheelen
Donderdag in beslag nemen.
BERLIJN, 30 Jan. (V. D.) Nader vernemen
wij nog omtrent den zwaren brand in het
warenhuis Tietz te Berlijn, dat dit een der
grootste branden der laatste jaren is. Het
gansche gebouw is één vlammenzee; in de
aangrenzende huizen staan de bewoners ge
reed op het eerste alarm te vluchten. Het
aantal waterslangen is thans tot 15 aange
groeid. Onophoudelijk weerklinken de com
mando's. Aan alle zijden staan brandwachts
gereed, teneinde te voorkomen, dat de von
kenregen nog verder onheil zal aanrichten.
Even over negenen (Duitsche tijd) klinken
waarschuwingen: de brandweerlieden treden
achteruit, en kort daarop stort een enorme
vlaggenstok van het dak op straat.
BERLIJN, 30 Jan. (V. D.) Met betrekking
tot de oorzaak van den brand in het waren
huis Tietz vernemen wij, dat in het nieuwe
gebouw cokeskachels stonden te branden
voor het drogen. Het is niet onwaarschijn
lijk, dat deze de oorzaak zijn geweest van
den geweldigen brand.
Een bijzonder gevaar ontstond nog, door
dat de vonkenregen door den wind in Noor
delijke richting gewaaid werd, waar de gas
fabriek zich bevindt. Om dit dreigend ge
vaar af te wenden werd voortdurend met
slangen een groote hoeveelheid water in de
lucht gespoten om den vonkenregen te ver
minderen.
Na de reeds gemelde ontploffing werd de
geheele omgeving afgezet. Verscheidene per
sonen werden gewond. Eenige vrouwen
moesten wegens een zenuwtoeval medisch
behandeld worden.
De politie-president Zoerrglebel deelt me
de, dat in het vervclg alle warenhuizen
moeten voorzien zijn van een zelfwerkend
regenapparaat. Alleen daarmede kunnen
dergelijke ongelukken voorkomen worden.
Een buitengewoon gelukkige omstandig
heid was, dat de brand na winkelsluiting
uitgebroken is. Het groote gedrang, dat door
de „witte week" in het warenhuis bestond,
zou tot ware catastrophen aanleiding heb
ben gegeven, wanneer de brand vroeger uit
gebroken was.
De materieele schade wordt geschat op 20
millioen mark.
BERLIJN, 30 Jan. (V. D.). Tegen midder
nacht woedde de brand in het warenhuis
Tietz in de Chausseestrasse nog onvermin
derd voort. In de aangrenzende perceelen
moesten de woningen gedeeltelijk ontruimd
worden. Burgemeester Scholtz, die in bege
leiding van den „St, Jtrat" Ahrens op de
plaats des onheils verschenen was heeft ge
zorgd voor onderbrenging van de dakloozen
ln een hotel. 20 minuten voor 12 ontstond
een hevige explosie, gevolgd door een gloeien
den vonkenregen waar alles voor vluchten
moest. De oorzaak van deze ontploffing kon
nog niet worden vastgesteld. De straat is
geheel onder water gezet. De brandweerlie
den staan tot de enkels in den modder.
Autoriteiten zijn van meening dat deze
brand een der grootste catastrophen van
de binnenstad van Berlijn vormt!
BERLIJN; 30 Jan. CV. D.) Naar wij ver
nemen, heeft de brand in het warenhuis
Tietz een zóó grooten omvang kunnen aan
nemen, doordat employé's eerst getracht
hebben zelf met handapparaten den brand
te blusschen en zoodoende te laat alarm
hebben gemaakt. Ook een in aanbouw zijnd
werk werd door het vuur verwoest. Daar de
balken elk oogenblik naar beneden kunnen
komen, kan de brandweer niet veel anders
dan lijdelijk toezien.
SCHANDELIJKE BEROOVING
VAN EEN OUDE VROUW.
DROMMEN PUBLIEK VOOR DE
RECHTBANK.
Bijzonder groote belangstelling toonde het
publiek hedenmorgen voor de behandeling
voor de Haarlemsche rechtbank van een
schandelijke berooving van de 58-jarige
weduwe J. Schuyer—Intveld te Haarlemmer
meer. Deze weduwe woont aan den Veld
weg dicht bij Lisse in een eenzame woning,
geheel alleen. Zondagavond 25 November, zat
zij daar haar krant te lezen. Zij hoorde
lawaai aan de achterzijde van het huis. Een
der ramen wordt hier met een haak geslo
ten. Toen zij ging kijken bemerkte zij, dat
die haak niet in den goeden stand stond.
Zij meende, dat het door den storm gekomen
was en herstelde het euvel met 'n ijzerdraadje
Even later merkte zij, dat er een ruit stuk
was. Ook de oorzaak daarvan schreef zij aan
den storm toe.
O och, daarna hoorde zij steentjes op
het dak neervallen en weer later brak er
nog een ruit. Nu ging de weduwe met een
lantaarn naar buiten om haar naasten buur
man, K. de Regt, eens te waarschuwen. De
zelfde twee kerels, die haar op schandelijke
wijze zoo naar buiten hadden gelokt vielen
nu de weerlooze vrouw aan en gaven haar
vier slagen op het hoofd, zoodat het bloed
haar weldra bij stroomen over de kleeren
liep. De vrouw zocht in haar huisje terug
te komen, maar kon door het bloed, dat
in haar oogen liep, niet goed zien en stapte
naast den vlonder, die over de sloot voor
haar' huis ligt. Zelf wist zij nog uit de sloot te
krabbelen en binnen te gaan. maar hier
vielen de kerels haar opnieuw aan en eisch-
ten haar geld of haar leven, waarbij zij
haar bont en blauw sloegen.
De weduwe wees tenslotte de plaats, waar
een spaarboekje van de Haarlemsche Bank,
en Rijkspostspaarbankboekje er eenige gelds
waardige papieren en los geld lagen. Dit alles
tot een waarde van ongeveer duizend gulden
hebben de roovers meegenomen.
Als verdacht van deze berooving moesten
hedenmorgen terecht staan de gebroeders A.
S. en Th. S., de een uit Lisse, de nader uit
Haarlem, thans gedetineerd. Er waren 13
getuigen gedagvaard. Verdedigers waren mr.
H. E. Prinsen Geerligs en mr. dr. A. F. H.
Schreurs.
Alvorens de behandeling een aanvang zou
nemen deelde de substituut-officier van
justitie, mr. M. W. Paardekooper Overman
echter mede, dat hij de dagvaarding introk.
Er zal een nieuwe dagvaarding uitgebracht
worden en de behandeling der zaak is ver
daagd tot 14 Februari.
De vele uit Haarlemmermeer en Lisse ge
komen belangstellenden gingen teleurgesteld
naar huis.
DE VLIEGASCH-PLAAG.
TECHNICI MOETEN ER MEER
AANDACHT AAN SCHENKEN.
Te 's Gravenhage heeft voor de Vereeniging
tegen verontreiniging van Water, Bodem
en Lucht. ir. A. M. Noppen gesproken over
de verspreiding van vliegasch door verbran
dingsinrichtingen, waarvan men in Haarlem
in de omgeving van de Leidschevaart ook
zooveel last heeft, blijkens nog Woensdag in
ons blad tot uiting gekomen klachten der be
woners. De keteiinstallatie van een groote
centrale, zei ir. Noppen, verbrandt dagelijks
vaak 1000 ten brandstof, waarvan onder be
paalde omstandigheden 100 ton als vlieg
asch met de gassen de lucht wordt inge-
slingerd. De vliegasch bevat de onverbrande
en de onbrandbare deeltjes.
Als bestrijdingsmethoden beval spr. aan
hooge schoorsteenen, waardoor de asch over
een groote oppervlakte verspreid wordt, of
bezinkkamers met of zonder natte afschei
ding, filtervangers en statistische vangers,
cycloon met ventilator en electrische af
scheiding, maar elk dezer methoden heeft
haar bezwaren.
Het is zaak, dat de technici, behalve op
een zoo hoog mogelijk rendement van de
machines, wat meebracht een verhoogen van
den trek van de vuren met als gevolg veel
vliegasch, ook gaan letten op de hygiënische
belangen.
Het woord is aan..
George Bernard Shaw:
Hij die de waarden kent van waarheid,
van geld en van succes maakt den indruk
van een openhartig, edelmoedig en beschei
den man op diegenen die deze waarden niet
kennen.
HUWELIJKSGOLVEN.
(Te Pistoia weigerde een Ita
liaan op het laatste oogenblik.
te trouwen, omdat zijn bruid op
het voor de huwelijksinzegening
vastgestelde uur bij den kapper
zat, om heur haar te laten „per
manenten". Courant-bericht
Zoo op het allereerst gezicht,
Is 't bovenstaande geen bericht,
Dat u of mij speciaal kan raken;
Oneenigheden van dat.paar.
Die moeten zij maar met elkaar
En niet met ons, in orde maken;
Ofschoon het ons wel even stuit,
Dat op het huwelijksuur de bruid,
Haar bruigom kalmweg maar laat wachten;
Omdat zij naar den kapper moet,
Dat is iets dat een bruid niet doet,
Die haar beminde weet te achten;
't Feit blijft, zij zat bij haar coiffeur,
Die heur haar (als u wilt: haar heur)
Voor 't plechtig uur moest prepareeren;
De bruigom zelf was lang al klaar,
Met scheidingtrelcken in zijn haar
En had zich zelfs al laten scheren;
Ik meen, sinds ik het overlas,
Dat hij niet verontwaardigd was,
Dat zij niet tijdig was gekomen;
Maar dat er langs zijn geestesoog,
Als in een flits een schrikbeeld vloog,
Van ruw verstoorde toekomstdroomen
Hij zag een huwelijks-levenszee
Met golven hoog (naar mijn idee)
Die op zijn huwelijksbootje braken,
En dacht: de storm komt gauw genoeg,
In elk geval is 't nu te vroeg,
Die golven permanent te maken.
P. GASUS.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
NOG STEEDS VRIJ VEEL GEVALLEN
VAN ROODVONK.
Blijkens de officieele opgaven in de
Staatscourant zijn in de week van 20 tot en
met 26 Januari te Haarlem voorgekomen 8
gevallen van roodvonk en 4 gevallen van
diphtheritis. (Er kwamen twee gevallen van
roodvonk in één gezin voor).
Te Haarlemmermeer 5 gevallen van rood
vonk. (Eenmaal 3 gevallen in één gezin en
eenmaal 2 gevallen in één gezin).
Te Heemstede 1 geval van roodvonk.
Te Velsen 2 geval.m van roodvonk.
Te Beverwijk 1 geval van roodvonk en 1 ge
val van diphtheritis-
SUBSTITUUT-GRIFFIER BIJ DE
HAARLEMSCHE RECHTBANK
Tot substituut-griffier bij de rechtbank te
Haarlem is benoemd Mr. C. M. J. de Jongh,
thans substituut-griffier bij het kantonge
recht te 's Gravenhage.
AFSCHEID
MR. M. W. SCHELTEMA.
GROOTE WAARDEERING.
Zooals bekend is Mr. M. W. Scheltema, chet
der 2e afdeellng ter Perv. Griffie, benoemd
tot Griffier der Prov. Staten van Groningen.
In de vergadering van Ged. Staten van
Woensdag werd Mr. Scheltema door den
voorzitter, Jhr. Mr. Dr. A. Röell, in vriende
lijke en waardeerende bewoordingen toege
sproken.
Heden. Donderdagmorgen, heeft de Grif
fier der Prov. Staten, Mr. S. H. Vening Mel-
nesz, hem namens de geheele Prov. Griffie
dank gebracht voor zijn vriendelijken om
gang en aangename samenwerking. Spr.
hood namens de ambtenaren van de Griffio
Mr. Scheltema een ets in lijst aan van H.
Koetser.
Namens de ambtenaren, die het meest
met den heer Scheltema in aanraking kwa
men. bood de Hoofdingenieur-Directeur van
den Prov. Waterstaat, Jhr. C. J. A. Reigers
man. den heer Scheltema een ets in lijst aan
van M. van der Valk.
Op zijn eigen afdeeling werd de schelden
de hoofdambtenaar door Mr. Vaillant toe
gesproken en hem ook een souvenir aange
boden en eenige dagen geleden reeds was
hem door den Raad van Toezicht op de
Prov. Bedrijven een lunch aangeboden, bij
welke gelegenheid hij hartelijk werd toege
sproken door den heer J N Hensi.v lid van
Ged. Staten en vele anderen. Door den Raad
van Toezicht werd toen aan Mr. Scheltema
Meyer's Conversations Lexikan aangeboden.
DE AUTOBUSSEN.
VERANDERING IN DE ROUTES.
In de gemeenteraadszitting van Woens
dagmiddag was door B. en W. voorgesteld om
hun college te machtigen wijziging te bren
gen in de indertijd door den raad vastge
stelde routes van de stads-autobuslijnen, na
daarover het advies van de tramcommissie te
hebben ingewonnen. De raad besloot B. en
W. daartoe te machtigen, maar buiten de
tramcommissie om. De meening was name
lijk, dat als die commissie daarin gekend
werd, ook de raad weer een besluit daarover
moest nemen. Daarom zullen B. en W. be
voegd zijn om kleine veranderingen aan te
brengen. Als nieuwe lijnen zullen worden In
gesteld, zal dit door den raad geschieden, na
advies van de tramcommissie.
De wijzigingen die nu door B. en W. zullen
worden overwogen zijn van ondergeschikt
belang. O.a. moet het de bedoeling zijn te
overwegen de autobussen meer te laten be
antwoorden aan de wenschen van de be
woners van het Bosch- en Vaartkwartier.
DE SLUISBOUW TE IJMUIDEN.
NOG EENIGE WERKEN WORDEN
AANBESTEED.
De bouw van de nieuwe sluis te IJmuiden
nadert zijn voltooiing.
Nog eenige nakomende werken moeten
worden uitgevoerd.
Binnenkort zullen wederom eenige belang
rijke aanbestedingen plaats vinden ten bo-
hoeve van den sluisbouw. Vrijdag 8 Februari
zal worden aanbesteed het leveren en aan
brengen van drijfbalken voor de muren van
de nieuwe sluis, waarvan de raming be
draagt f 83.700 en Vrijdag 15 Februari het
maken van een wachtgebouwtje en andere
werken in gewapend beton, waarvan de ra
ming bedraagt f 63.000.
t bloemen bedekte baar wordt het Mansolenm binnengedragen^
(Zie het verslag elders in dit nummer.).