Mxmwm
Het jubilé van den heer F. Zwaan
DATUMSTUKJES
IJshreken
,46e Jaargang No. 14007
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 19 Februari 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEURENJ J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEURi ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad
i 0.32. Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is
(kom der gemeente) f3.57H- franco per post door Nederland 13.871^. Losse
nummers f 0.06. Ge'ill. Zondagsblad per 3 maanden f 0.57H, franco p. post
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38S10
ADVERTENTiEN: 1-5 regels t 1.75, elke regel meer f 035 Reclames
10.60 per regel. Reductie bij abonnement Annonces van Vraag en Aanbod
1-4 regels f0.60, elke regel meer 10.15 buiten Arrondissement dubbele prijs.
Onze Groentjes (Woensdag en Zaterdag) 1-4 regels f 0.25, elke regel meer i 0.10
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet ol Oog 1 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger I 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
Heden:
DINSDAG 19 FEBRUARI
Cinema Palace: „De Ober uit Trianon";
„Siliva de Zoeloe". 8 uur.
Luxor Theater: „De Millionair-politie-
ftgent"; „De Caroussel des Doods", 8 uur.
Rembrandt Theater: „De Jazz-zanger".
7—9; 9.15—11.15 uur.
Standaard Theater: „De onbekende Sol
daat"; „Juffrouw pas op je Zeehond", 8 uur.
Veisen. Raadhuis: Gemeenteraad 7 uur.
WOENSDAG 20 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Kunst aan het Volk.
Zang- en piano-avond Corrie Bik, zang. Ri
chard Boer, piano. 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en
avonds.
ZUSTER CORNELIA VAN
BAKERGHEM.
HAAR AFSCHEID VAN HET BREDERODE-
DUIN.
Zeer vele jaren heeft Zr. Cornelia aan het
hoofd gestaan van de lighal te Schoten en
na de overplaatsing van deze inrichting naar
Bloemendaal heeft zij ook daar ruim een
jaar de zorg voor de patiënten van „Brede-
rodeduin" op zich genomen.
Zr. Cornelia was de laatste der Diacones
sen die door het bestuur van het Diacones-
senhuis aan de Vereeniging tot bestrijding
der tuberculose werden afgestaan voor het
bekleeden dezer post.
Thans heeft het bestuur van het Diaco-
nessenhuis besloten om haar de functie op
te dragen van besturende zuster van het zie
kenhuis te Katwijk, en dus heeft Zr. Cor
nelia haar werkzaamheden in „Brederode-
duin" moeten neerleggen.
Haar vele verdiensten te vermelden, te
herdenken al hetgeen zij voor de lighal heeft
gedaan, wie zou het beter kunnen dan de
voorzitter der T. B. C. Vereeniging, die haar
al deze jaren heeft medegemaakt. Bij het
officieele afscheid heeft Dr. L. C. Kersbergen
in een rede van de dankbaarheid der ver
eeniging gewaagd.
Daarbij bood hij behalve bloemen ook een
stoffelijk blijk van waardeering aan, name
lijk een damesschrijfbureau en stoel.
Tenslotte sprak de voorzitter den wensch
uit, dat het Zr. Cornelia in haar nieuwen
werkkring te Katwijk goed zal gaan.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
WILT II
rsi PDimA
RPDIOTOESm
flflNSCHAFFH*
WENDT U DON TOT
BEK EKPEBT
OP DIT GEBIED
AGEflT OER MEDERLSEinTOESrElLEflFABRIEK
JAM VAM GOyEMSTR 16 TEL28517
DE KEUZE.
(Te Eisenach is een school
voor verloofden geopend, waar
uitsluitend geleerd wordt hoe
de toekomstige huisvrouwen
de heeren der schepping in
hun humeur moeten houden.
Telegraaf.)
Twee meisjes minden teeder,
Denzelfden jongen man,
Hij minde beiden weder,
Iets dat gebeuren kan;
Wat moest die man beginnen,
Hij kwam tot geen besluit,
Hij kon maar een beminnen,
Tenminste een als bruid;
Toen maakte 't eene meisje,
Dat in de toekomst zag,
Na rijp beraad een reisje,
Naar 't Duitsche Eisenach;
Omdat je, naar men zeide,
Daar 't beste leeren kan,
Het groot geheim van 't leiden
En 't binden van den man;
Zij ging aan het studeer en,
Zij zwoegde nacht en dag,
Om dit geheim te leeren.
Op school in Eisenach;
En gauw kreeg zij 't bewljsje,
Dat zij nu was volleerd,
Toen is zij na. een reisie,
Weer thuis teruggekeerd;
Met dit diploma bij'r,
Leek het probleem beslist,
Dat d' onbesloten vrijer,
Nu wel te kiezen wist;
Hij heeft dan ook tenslotte,
Zich tot besluit gebracht,
Maar, en dit was het zotte,
Niet zooals zij dit dacht;
De ander werd gekozen,
Als levensgezellin,
Die had een blos als rozen,
En 'n kuiltje in haar kin.
A. V. R. O.-AVOND IN DE
GEMEENTELIJKE CONCERT
ZAAL.
Ter voorkoming van misverstand, verzocht
de directie van het Gemeentelijk Concert
gebouw ons. erop te wijzen dal houders van
vaste plaatsen in de Concertzaal voor plaats
bespreking op den A. V. R. O.-stedenavond
op 1 Maart a.s. niet kunnen volstaan met
een schriftelijke mededeeling dat zij van
hun plaatsen gebruik zullen maken, daar
voor deze uitvoering ook het vertoonen van
een Luistervin kdlploma wordt vereischt. Wel
zal hun de gelegenheid worden gegeven
vooruit en wel op Woensdag 27 Februari
(1012 en 24) aan het gebouw op vertoon
van dit diploma hun plaatsen te reserveeren.
Voor houders van Luistervink diploma's,
niet houders van vaste plaatsen is de plaats
bespreking op Donderdag 28 Februari, voor
het groote publiek op Vrijdag 1 Maart, alles
op dezelfde uren.
(Zie ook elders in dit nummer).
DUIZENDEN BEVROREN WATERLEIDINGEN!
Een speciale herstel-dienst georganiseerd.
HERSTELKOSTEN VOOR GEBRUIKERS VALLEN MEE.
Een van de gevolgen van de strenge vorst
is dat zeer vele waterleidingen bevroren
zijn.
De telefoon van de Waterleiding staat niet
stil. Het is geen zeldzaamheid als men 25
keer moet kiezen om eindelijk aansluiting
te verkrijgen met dit gemeentebedrijf. Tot
nu toe staat het record van geduld op naam
van den drinkwater-looze die eerst na 40
mislukte pogingen een ambtenaar aan de
telefoon kreeg.
Het is moeilijk te schatten hoeveel men-
schen te Haarlem zonder drinkwater zitten.
De Waterleiding bemoeit zich alleen met de
gevallen van bevroren buitenleidingen en
bevroren meters. Maar dit getal bedraagt
reeds 2000. Het mag wel aangenomen wor
den, dat daarbij nog minstens 2000 bevroren
binnenleidingen komen, zoodat er ongetwij
feld eenige duizende gezinnen zonder drink
water zitten, ook al neemt men aan, dat een
gedeelte van de defecten al weer hersteld is.
Maar de vorst vernielt van dag tot dag meer,
dan de werklieden kunnen herstellen. Alleen
Maandagmorgen kwamen bij de Waterleiding
150 nieuwe aangiften binnen!
De binnenleidingen moeten als die al
thans niet zonder ongelukken uit zich zelf
ontdooien behandeld worden door de par
ticuliere loodgieters. Die hebben in deze da
gen al handen te kort hoewel de grootste
drukte voor hen natuurlijk pas gaat komen
als de dooi invalt. Veel leidingen die bevro
ren zijn lekken nu niet hoewel de buizen al
gescheurd zijn, doordat het water door het
ijs wordt tegengehouden. Maaro wee!
als het kwik in den thermometer weer eens
boven de 32 gr. Fahr. komt!
De Waterleiding heeft een specialen hulp
dienst georganiseerd ora de bevroren buiten-
leidingen en meters te ontdooien. Zoo erg als
het nu met het bevriezen is, werd het nog
niet meegemaakt. Bijna geen meter is vei
lig! De vorst heeft het zelfs aangedurfd om
ook de meters voor de woningen van verschil
lende hooggeplaatste ambtenaren van de
Waterleiding buiten gevecht te stellen. Die
metex's waren natuurlijk volgens alle regelen
van de techniek tegen vorst beveiligd,
maar de vorst heeft zich daarom niet
bekommerd. PartL ulieren wier meter
bevroren is hoewel zij die afgedekt hadden
met stroo, zakken of ander koude-werend
materiaal, behoeven zich dus geen verwijten
te maken. Wel de menschen die zoo roekeloos
zijn geweest om in het geheel geen voorzor
gen te nemen. Als'het vriest moet de meter
beslist afgedekt worden, eerst dan is er een
kans, dat men aan de vorst-ellende ont
komt.
De Waterleiding heeft alle technische amb
tenaren en werklieden aan het herstelwerk
gezet. Er wordt met 5 auto's door de stad
gereden om elk zooveel mogelijk op zijn beurt
te helpen.
Dat herstellen is een koud werkje, want de
grond is hard bevroren. Niet zelden is de
meter bovendien nog door ijs omgeven, dat
dan eerst moet verwijderd worden om daarbij
te kunnen komen. Geen wonder, dat er voor
gezorgd is, dat de mannen goed gekleed zijn.
terwijl ook voor warme chocolade gezorgd
wordt.
Van dien hulpdienst wordt in deze dagen
het uiterste geëischt. Er wordt langer ge
werkt dan het dag is. De vrije Zaterdagmid
dag en ook de Zondag is er aan opgeofferd
om zooveel mogelijk leidingen te herstellen.
De bevroren meters en leidingen geven
natuurlijk veel ongemak. Met emmers moet
het water gesleept worden uit de huizen van
de omwonenden die minder pech hadden.
Elke klager vraagt aan de Waterleiding of
hij gauw geholpen kan worden. Naar waar
heid wordt dan gezegd: „zoo gauw mogelijk".
Maar de slachtoffers moeten wel bedenken,
dat er nu zoo'n groote achterstand is, dat
zij niet behoeven te klagen als zij pas na een
week aan de beurt komen.
„Gedeelde smart is halve smart" zegt een
spreekwoord, waarmede zij zich kunnen
troosten.
In de contracten die de Waterleiding met
de gebruikers sluit wordt vastgelegd, dat de
bevroren meters voor rekening van de laat-
sten worden hersteld. Overmacht wordt niet
in aanmerking genomen. Ook al zou een ge
bruiker kunnen bewijzen, dat hij alle denk
bare voorzorgen genomen had, betalen moet
hij de schade toch. Het zou ook voor de
Waterleiding niet gemakkelijk zijn te beslis
sen welke gevallen aan overmacht en welke
aan zorgeloosheid te wijten zijn.
Er gaan i.n de stad evenwel wonderlijke
verhalen over de herstelkosten van bevroren
meters. Er worden bedragen genoemd van
30 tot 40 gulden. Velen menschen is daardoor
„de schrik om het hart geslagen".
Bij informatie bij de Waterleiding is ons
evenwel gebleken, dat de kosten voor de ge
bruikers nogal meevallen. In de meeste ge
vallen zullen die wel niet meer dan een
rijksdaalder bedragen. Alleen als de meters
heel erg gehavend zijn en dat is sleohts
mogelijk als door den ^gebruiker in het ge
heel geen voorzorgen genomen zijn! zal
het misschien 6 gulden worden. Een geheel
nieuwe meter kost niet meer dan 11.50.
Het is dan ook een raadsel hoe de verhalen
over 30 of 40 gulden in de wereld gekomen
zijn.
Hedenmorgen was het aantal opgaven van
bevroren buitenleidingen of meters bij de
Waterleiding gestegen tot 2356. 1453 klagers
waren al geholpen.
De technische hulpdienst werkt dus vlug!
DE INDUSTRIE ZOEKT OPEN VAARWATER.
Bus baant den weg naar Amsterdam.
IJSBREKEN MET DRIE BOOTEN.
pe huldiging; de heer Zwaan zit in het midden van de groep achter de bloemenmand.
Nu de binnenvaart zoo geruimen tijd stil
ligt beginnen de groote industrieën in de
stad daar groote hinder van te ondervinden.
De aanvoer van grondstoffen en kolen staat
stop en de fabrieken kunnen haar afzetge
bieden niet bereiken. Zoo ook die aan het
Noorder Buiten Spaarne. De toestand begon
précair te worden. De kolen raakten op en
er was geen berging voor de voorraden, die
allengs groeiden.
De gemeentelijke lichtfabrieken en eenige
firma's, in samenwerking met W. Bus'
Stoombootmaatschappij, hebben het initia
tief genomen om zich een weg te banen door
het ijs.
Zoo lagen dan vanmorgen drie van die
groote Bus-stoomers wier wit-geringde pijp
ons Haarlemmers zoo vertrouwd is. in het
Noorder Buiten Spaarne. Hoog boven de
witte wijde polders staken de silhouetten
van de scheepsrompen opgewipt van voren,
weggezonken aan de achterzijde, waar de
schroeven zwaar in de schotsen woelden.
Doelbewust staken de pijpen omhoog in de
grijze lucht, soms zwaarwichtig smokend,
dan weer optimistisch grijze wolkjes uitpuf
fend. Het ging sneller dan men zou ver
wachten. De „Pieter de Hoogh" ging voorop,
schoof met de boeg telkens over het ijs, stei
gerend soms tegen de harde schotsen op,
geduwd door de „Stad Rotterdam". De ..He
lena" duwde de ..Stad Rotterdam" weer de
steven vast gedrukt tegen het met hennep
beschermde berghout. Suggestieve kracht
ging uit van die drie sterke schepen, staag
vooruit schuivende, in het massieve ijsdek,
dringende als een wig.
Krakend en knallend spleet het open,
schoten er barsten door, weken de schotsen.
De schroeven sloegen dan in open water.
Zoo ging het vanmorgen vroeg reeds be
gonnen, de werf Conrad voorbij, langs de
Haarlemsche Scheepsbouwmaatschappij
tusschen de bebouwde oevers uit. de wijde
ruimte in. De open vlakte, waar de wind
scherper blaast, het ijs dikker is, te dik zelfs
voor een stuwing van 60 paardenkracht.
Soms liep het vast, onwrikbaar zat dan
de stormram.
Drie stooten op de fluit van de „Pieter de
Hoogh". Achteruit De „Stad Rotterdam"
antwoordt. Het galmt over de velden als een
krachtige roep. De „Helena" is gewaar
schuwd, begint achteruit te werken. De
schroef heeft het nu zwaar te verantwoor
den, tegen de schotsen in. De voorstoven
wijkt Yan het achterschip van de „Stad Rot
terdam". Nu schuiven alle drie achteruit, ln
één lange lijn.
Vijftig, zestig meter, tot van de Pieter de
Hoogh één stoot op de fluit komt: Vooruit.
Weer antwoordt de Stad Rotterdam. Nu
schuift de lange zwarte lijn weer voorwaarts,
onwrikbaar aangesloten tot één geheel, met
grooter snelheid door het open gevaren slop.
Tot de voorste steven het ijs weer ramt, er
boven op klimt, duikt over de overwonnen
schotsen van decimeters dik, en zich weer
vastboort in het ijs. Dan begint het opnieuw.
De booten liggen te werken, de ijskorst splijt
en rilt maar houdt vol. Weer waarschuwen
de fluiten, weer loopen de booten terug en
opnieuw trekken zij ten aanval.
Directeur Pronker leidt zelf het werk,
staande op de voorste boot.
Frappant is het. hoe vlak naast de booten
de menschen op het ijs staan, vlak voor de
boeg omloopen alsof zij straks zullen gaan
trekken, met een touw over hun schouder.
Iemand fietst er leukweg naast, midden op
het zeker meer dan honderd meter breede
Het woord is aan
Oscar Wilde:
Welopgevoede menschen spreken elkander
tegen. Wijze menschen spreken zichzelf tegen
Spaarne. Heel achteraan, in de opengeko-
men geul komt een sleepbootje, dat meegaat
om straks in Spaarndam de sluiskolk open
te breken, omdat de groote booten dat niet
mogen. Het brutale ding is toegerust met een
ijsboeg, maar met dat al is het vastgeloopen
in de losse schotsen in een bocht van het
Spaarne bij de Jachthaven. Een groepje
mannen staat er naast den toestand te be
praten.
De voortrekkers naderen den Moolen Hel
tegen elven. Hier blaast een felle wind en
het ijs is er dikker dan ooit. Hoe laat zullen
ze vanmiddag het Noordzeekanaal bereiken,
waar open water is? En als ze dan terug-
keeren, zullen zij dan het slop nog open vin
den of zullen de schuiten, die een reis naar
Amsterdam waagden alweer ingevroren zijn?
Haarlem, 19 Februari.
Dr. Borms en u>ij.
De afdeeltng Haarlem van het Algemeen
Nederlandsch Verbond heeft Dinsdagavond
in een algemeene vergadering, bestaande uit
zeven menschen. met 5 stemmen tegen 1 en
1 blanco besloten om Dr. August Borms uit
te noodlgen om een lezing voor haar te
houden. De voorzitter verbond er evenwel nog
de voorwaarde aan dat hij nl?t over politiek
moest spreken, en dat hij Dr. Borms het
woord zou ontnemen als hij dit toch deed.
Het zal mij benieuwen of de uttnoodiglng
op deze zonderlinge voorwaarde aanvaard
zal worden. De hiUdigers van den Vlaamschi-n
voorvechter maken bet hem niet bepaald ge
makkelijk. Hoe moet hij ooit een redevoering
houden over zijn doel, zijn ideaal, terwijl dat
doel, dat ideaal midden in de politiek staat?
Wij weton toch precies wat hij wil: er is geen
twijfel aan mogelijk. Hij heeft het onom
wonden gezegd. Dr Borms wil de vereeniging
van Vlaanderen met Nederland een zaak
waarvoor in ons land hoogstens enkele in-
dividueele voorstanders bestaan, en waar
voor overigens bij het Nederlandsche volk
zelfs geen belangstelling bestaat. Geen enkele
partij, geen enk-:le groep streeft er naar.
Het is geen „brandende kwestie". Er wordt
eigenlijk heelemaal niet over gedacht.
Nu heeft prof. Burger bij de Amsterdam-
sche huldiging van Dr. Borms al te kennen
gegeven, dat wij ons buiten deze actie-in-
Vlaanderen moesten houden, ons derhalvo
buiten de politiek houden. Waarop de N.R.C.
zich verbaasde en opmerkte, dat Dr. Borms
daar wel erg teleurgesteld zon zijn. Waarna
Dr. de Vletter, in een polemiek met de N.
R. Ct. waarin hij dit blad zijn gebrek aan
idealisme verweet, gezegd antwoord als „een
debatshanaigheldje tegenover prof. Burger"
betitelde.
Een debathandigheidje? M i. draalt de heele
zaak erom. Het maakt den indruk alsof do
huldlgers van Dr Borms voortdurend pogen
om de kool en de geit te sparen, en maar
niet in deze pogingen kunnen slagen.
In ons land heerschen zeer gemengde ge
voelens over de persoonlijkheid Dr. Borms.
Men bewondert den man om zijn sterken
wil, zijn doorzettingsvermogen en zijn zelf
opoffering voor een gedachte die hij zich tot
ideaal heeft gesteld. Men kan anderzijds
niet vergeten dat hij de natie waartoe hij
behoort de natie als zoodanig ln den
rug is aangevallen toen zij ln oorlog gewik
keld cn haar ondergang nabij scheen. Som
migen noemen hem daarom zonder meer
een landverrader. Ik zou dit harde woord
niet gaarne toepassen op een man die, met
voorbijgaan van eigen voordeel en zelfs met
opoffering van zijn eigen persoon, zich zulk
een lijden getroost heeft. Maar al bewondert
men iemand's geestkracht, daarom behoeft
men het nog niet eens te zijn met de midde
len die hij heeft toegepast, en het doel dat
hij zich stelt. Met de middelen zijn wij het
vierkant oneens, en met het doel willen wij
liever niets te maken hebben. Dat is de mee-
E-ea unieke kiek, Fotograaf, pa» op niet te worden overvaren. Midden op bet Spaarne varen
ée ««breker* recht op ooi aan,