ONZE ZIEKENHUIZEN 36e Jaargang No. 14013 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdr-reS Dinsdag 26 Februari 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEURENi. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week f 0.27^, met Geïllustreerd Zondagsblad f 0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een aeent gevestigd is (kom der gemeente) f 3^7^. Franco per post door Nederland f 3.87L*. Losse nummers f 0.06. Gelll. Zondagsblad per 3 maanden f (L57H. franco p. post Bureaux Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No 38810 ADVERTENTIEN; 1-5 regels i 1.75. elke regel meer I 0.35 Reclames f0.60 per regel Reductie bij abonnement Annonces van Vraag en Aanbod t-4 regels 10.60, elke regel meer 10.15 buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (Woensdag en Zaterdag) t-4 regels f 0.25. elke regel meer 0.10 Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verlies van Hand, Voet ol Oog 1 400.-. Duim i 250.-. Wijsvinger i 150.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk I 100.» De uitbreiding van het St. Elisabeths Gasthuis Stichting van het Joles-ziekenhuis Over de voorgestelde overeenkomst DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA Heden: DINSDAG 26 FEBRUARI Stadsschouwburg: 10e gem. volksvoorstel ling. Nieuw Rott. Tooneel en Heyermans-En- semble (Frits Tartaud en W. v. d. Veer). „De medailles van een oude Vrouw", 8 uur. Gem. Concertzaal: Zesde concert Haarl. Bachvereeniging. Concertgebouworkest o. 1. v. dr. Willem Mengelberg, mevr. A. Noorde- Wier-Reddingius, zang. 8 uur. Het Blauwe Kruis: Ned. Chr. Vrouwen bond. Openb. verg. Spreker mr. H. Bijleveld: „Volkenbond en Vrede", 8 uur. Remonstrantenhuis: Ver. v. Spiritisten „Harmonia", j. p. Smits: „Wat de Spiritis ten antwoorden aan ds. v. Leeuwen", 8 uur. Cinema Palace: „De Prins-Student van Heidelberg", 8 uur. Luxor Theater: „Katja de Zigeunerin"; „De Groote Match". 8 uur. Rembrandt Theater: „Zijn Terugkeer". Tooneel: Heger-Terzet. 79; 9.1511.15 uur. Café-Rest. Van Ree, Camplaan, Heemstede Biljartdemonstratie prof. Soliën. WOENSDAG 27 FEBRUARI Gem. Concertzaal: Concert Muzïekver. Laurens Janszoon Coster o. 1. v. J. A. Meng. Lion d'Or: Alliance Francaise. Franc, No- hain „Les Fables dans la Littérature Fran- Saise" 8.30 uur. Bioscoopvoorstellingen 's middags en 's avonds. Statenzaal Prinsenhof: Gemeenteraad 1.30 en zoo noodig 8 uur. Het woord is aan..... Otto Weiss: Tot de domste huwelijken behooren vete verstandshuwelijken. KOUDE EN WERKLOOSHEID. KINDERVOEDING. De vereeniging Kindervoeding reikte in de afgeloopen week aan warm voedsel uit, in de Zoetestraat: Maandag 187, Dinsdag 202, Woensdag 214, Donderdag 213, Vrijdag 224, Zaterdag 205 porties, en in de Cronjéstraat: Maandag 99, Dinsdag 93, Woensdag 93, Don derdag 76, Vrijdag 93, Zaterdag 101 porties. VUILE WASCH (Bij ministeriëele beschikking van 1 Febr. 1929 is een Leger order no. 34 uitgevaardigd, waar bij de methode van wasschen der sokken van ongehuwde kor poraals en soldaten tot in de kleinste bijzonderheden wordt voorgeschreven). Ik heb het vroeger steeds gedacht. Toen 'k als soldaat mijn dienst volbracht, »t Leek prachtig in elkaar te passen, t Stond alles in een reglement, Slechts één ding was ons niet bekend, Hoe moest je goed je sokken wasschen? Je wist, dat 't vaderland verging, Als j' uniform niet keurig hing, Als er één vlekje op je jKs was, Maar hoe je sok lang bleef gespaard, Was blijkbaar niet de aandacht waard, In 't donker tijdperk voor wasch wasch was; WIJ vochten, in mijn tijd, voor drie, Tenminste dan in theorie, De aangenaamste soort van vechten, Ik was, al zeg ik 't zelf, paraat In alles, een volmaakt soldaat, Maar in de sokkenwasch een slechte; Je waschte maar en 't ging dan wel, Maar het was zeker niet model. Dat kon je aan den lijve voelen, Nu is voor den soldaat te veld, Gelukkig eindlijk vastgesteld, Hoe hij moet wasschen. weeken, spoelen; Hoe nu die wasch precies geschiedt, Vertel ik u maar verder niet, Dit zal u onverschillig laten, De sok, dit zeg 'k er enkel van, Wordt zacht behandeld, ais dat kan Nog zachter zelfs dan de soldaten 't Is nu geen ouwe-sokken boel, Dit mag hieruit, naar mijn gevoel, Als eindconclusie wel getrokken, En als een vijand soms begint. Dan wed ik, dat ons leger wint. Op zijn (model gewasschen) sokken. P. GASUS. DATUMSTUKJES Haarlem, 26 Februari. Het Wijnglas. De publicatie van het geheime militaire verdrag tusschen Frankrijk en België, dat een bepaalde agressie tegen ons land bevat, dat zelfs spreekt van een Fransch-Belgisch- Engelschen doortocht door Limburg in geval van een Duitschen aanval, en dus de be roemde „rechten der kleine naties" vertrapt, terwijl in dit verband ook Engeland erbij be trokken schijnt te zijndeze onthulling heeft een storm in ons land en daarbuiten doen opsteken. Is deze publicatie juist? Het Belgische de partement van Buitenlandsche Zaken heeft haar alvast als een "ervalsching betiteld, in het volgende communiqué: „Een Nederlandsche courant publi ceert onder een sensationeelen titel een tekst, welke zij beweert te zijn die van het Fransch-Belgisclie militaire accoord en van de interpretatieve bepalingen, welke zouden getroffen zijn tusschen de beide generale staven. Een vluchtige lezing van dezen tekst volstaat reeds om aan te toonen dat men hier te doen heeft met een grove vervalsching De Belgische regeering heeft herhaal delijk op duidelijke en volledige wijze uitleg verstrekt inzake het Fransch- Belgische militaire accoord. Het is vol doende hierbij te herinneren aan de verklaringen, afgelegd in de Kamer door den heer Vandervelde, toenmaals minis ter van buitenlandsche zaken, den 15en November 1927, alsmede aan den brief van minister-president Jaspar, 26 Ja- nuari 1928 gericht tot den president der gemengde militaire commissie. Het. Fransch-Belgisclie militaire accoord voorziet uitsluitend het geval van ee:i niet uitgelokten aanval van Duitschland. De tekst werd in 1920 aan het parlement medegedeeld. Alleen de uitvoerbepalin- gen ervan, zooals deze werden overeen gekomen door de twee generale staven, zijn uiteraard geheim gebleven. Het Nederlandsche blad, dat het val- sche document publiceert, neemt de voorzorg voor te behouden, alle waarde te ontzeggen aan het démenti, dat er zal worden "tegenovergesteld en door dit blad trouwens wérd verwacht. Het is ge- wenscht de aandacht te vestigen op een dergelijke handelwijze, 'waarvan het onbetwistbare doel is, de betrekkingen tusschen Nederland en België in gevaar te brengen". De critiek op het Utrechtsch Dagblad, die in de slot-clausule voorkomt, heeft veel waars. Het gaat niet aan als men iemand van iets beschuldigt, om bij voorbaat maar te verklaren dat zijn verzekering van on schuld geen waarde heeft. Dat is in strijd met alle begrippen van recht. Maar dit communiqué van het Belgische ministerie van Buitenlandsche Zaken schiet als ontkenning absoluut tekort. Het maakt een scheiding tusschen „het accoord" en „de uitvoerbepalingen", waarmee het „de bepalingen inzake uitvoering van het ac coord" bedoelt. Het zegt dat het accoord uitsluitend voorziet in het geval van een niet-uitgelokten aanval van Duitschland en voegt daaraan toe dat de uitvoerbepalingen, zooals deze werden overeengekomen door de twee generale staven, „uiteraard" zijn ge heim gehouden. Ja juist! Maar wat staat er nu in die uitvoerbepalingen? Bestaat de „grove vervalsching" van het Utrechtsch Dagblad er wellicht alleen in, dat het als „accoord" heeft vermeld wat als „uitvoer- bepaling" was overeengekomen? Leest u dit Belgisch communiqué nog eens aandachtig over, daarbij in aanmerking ne mend dat ieder woord van een dergelijk stuk wordt gewikt en gewogen, en u zult met mij instemmen dat het, minstgenomen, voor meer dan één uitleg vatbaar is. Als de Fransche, Belgische (en Engelsche?) regeeringen deze zware beschuldigingen willen ontkennen, moeten zij dat op andere wijze doen. Categorisch. Zij moeten in een voudige, onomwonden woorden verklaren dat noch in het accoord, noch \n de geheime uit voerbepalingen een enkefe clausule voor komt, die op welke wijze ook, met ons land verband houdt. Dat is een démenti. Dit Bel gische communiqué lijkt erg veel op draaierij, en maakt de zaak nog veel verdachter. Misschien zullen de interpellaties in de parlementen die in België reeds van Vlaamsche zijde zijn aangekondigd meer opheldering geven. Als het door het Utrechtsch Dagblad ge publiceerde stuk juist is, kunnen wij ten eerste onze vreugde uiten over de openbaar making. De kracht van een geheim verdrag ligt in zijn geheimhouding. De publicatie slaat het lam. Ten tweede hebben wij alle reden om onze verontwaardiging te uiten over de schan delijke, misdadige wijze waarop dan door de diplomaten en de sabelzwaaiers van België en Frankrijk gekonkeld en gehuicheld is. Dergelijke overeenkomsten zouden dus zijn aangegaan terwijl het verdrag van Locarno al gesloten was, en gehandhaafd, terwijl men met huichelaarsgezichten het Kellogg Pace aannam! Er zijn geen woorden sterk genoeg om dergelijk eerloos, minderwaardig ge knoei te brandmerken. Ten derde kunnen wij, wel constateeren. dat het weinig helpt om droefenis te uiten over de wijze, waarop aldus het werk van den Volkenbond verkracht zou zijn. De N. R. Ct., in een hoofdartikel onder den titel „De aap uit de mouw" zegt dat haar diepe neerslachtigheid haar verontwaardiging overheerscht. Mooi gezegd, maar wat schiet men daar mee op? Niets! Bij den Volkenbond hapeu nog veel in de organisatie van den Bond zelf zooals bijvoorbeeld het feit, dat mi litaire verdragen geregistreerd en aanvaard worden zonder dat de uitvoeringsbepalingen worden onthuld. Stel u een vereeniging voor, waarin de algemeene vergadering de statu ten mag vaststellen maar het huishoudelijk regelement niet te zien krijgt, terwijl het be stuur (neen: eenige bestuursleden slechts} dit onderling in het geheim vaststellen en naar willekeur toepassen! Daar hebt u het zuivere beeld van dit kleine tekort je in ds organisatie van den Volkenbond. Maar on eindig erger zijn de organisatie-fouten bij de leden zelf, en zoo lang die bestaan zal men onthullingen als deze kunnen verwachten. Ik heb er in deze rubriek vaak over geschre ven: ondanks alle democratiseering zijn de twee oude kaste-instellingen die de hoofd rol hebben gespeeld in iederen oorlog de diplomatie en de militaire kaste buiten het licht der openbaarheid blijven werken. Op de macht van het militairisme hebben de parlementen vrij sterken invloed kunnen doen gelden door hun recht van beslissing over militaire credieten. Maar de mentaliteit, de ondergrondsche activiteit in het opzetten van plannetjes liggen totaal buiten bereik van het parlement. Hetzelfde geldt voor de diplomatie. En in Genève resulteert het ge konkel van deze heeren in daverende vredes- resoluties terwijl achter de schermen hun geheime militaire verdragen tot stand ko men. Als men in Genève resultaten bereiken wil, moet men eerst in ieder land trachten om de macht van deze geheime organisaties, op overlevering en familie-tradities gegrond vest te fnuiken. Men moet er het mes in dur ven zetten, een totale reorganisatie tot stand brengen, die gebonden is aan openbaarheid. Het is niet noodzakelijk om de legers af te schaffen zoolang dit uit oogpupt van natio nale veiligheid toch onuitvoerbaar blijkr, Maar het is wel noodig om in eigen land te reorganiseeren. Onze diplomatie, onze milltairisten zullen geen geheime militaire verdragen tot stan 1 brengen. Maar als kaste-instellingen zijn zij even verouderd als de gelijknamige in de groote landen, die het wél doen en wier visie niet verder schijnt te reiken dan „te liegen in het belang van hun vaderland". De heilstaat der communisten, verre van hierin iets te verbeteren, levert er het non plus ultra van. Het is niet te verwachten dat het streven naar openbaarheid xa,l uitgaan van de zoo genaamd machtige regeeringen en parle menten, die zelf tegen deze geheime traditie- instellingen niet opgewassen zijn. Zij kunnen niet, en zij durven niet. De kracht van den volkswil, eendrachtig strevend naar vrede, moet tot zulke hervormingen nopen. Laat u niet verleiden om nu in veront waardiging los te barsten tegen „die Fran- schen", „die Belgen", „die Engelschen". Dia Franschen, Belgen en Engelschen hebben evenmin iets met dat geheime militaire ver drag te maken als u en ik. Zij hebben even veel afkeer van zulke knoeierijen als u en ik. want in de groote principes des levens den ken alle volken hetzelfde. De hervormingen moeten komen, maar zij kunnen alleen bereikt worden door den eendrachtigen vre deswil van die allen, wier vredesorganisa ties veel sterker behoorden te zijn, en hun kracht te zoeken in opbouw door reclam.1 Geld voor reclame! Het klinkt een beetje erg eenvoudig, het is een kwestie van inzicht en van de ontwikkeling Van een geweldige re clame-organisatie door particulieren. Ik blijf er in gelooven en blijf hopen dat het er toe komen zal. Groote hervormingen in deze wereld zijn nimmer uitgegaan van de menschen die een verouderd stelsel toe pasten en er zich wel bij bevonden. Hervor mingen zooals deze kunnen niet bereikt worden, zooals de geschiedenis leert en zooals Rusland het laatst weer bewezen heeft, door revoluties en dictaturen, van het proletariaat of van eenige andere klasse der samenleving. Alleen evolutie kan ze bereiken. Niets ïs moeilijker dan evolutie stug, hardnekkig en vertrouwend te blijven nastreven, en zich niet te laten ontmoedigen en bij de pakken te gaan neerzitten. En „diep neerslachtig" te wezen. Wat nu gebeurd is herinnert aan Dirk Witte's vermaarde oorlogslied „Het Wijn glas", door Pisuisse in de oorlogsjaren zoo onvergetelijk gezongen. En met een kleine variant zouden wij er een vierde, na-oor- logsch couplet aan kunnen toevoegen: ,,'s Avonds lezen we in de kranten: „Weer 'n geheim verdrag ontdekt Iedereen bouwt nieuwe kruisers En Locarno is genekt. Reken op een nieuwen oorlog, 't Is de toekomst voor uw kind. En wij vragen wanneer eens toch Die ellende een einde vindt? Maar des morgens welk een vreugde! Lezen we in het ochtendblad, Dat er een banket geweest is In de een of andere stad, Waar 'n minister heeft gedronken Op den bloei van ieders land. En den vrede heeft gewonnen Met het wijnglas in de hand". Blijven wij tevreden met het wijnglas van Genève, van Lugano, van Locarno, van weet- ik-hoeveel plaatsen nog meer? Gaan we schelden op die Belgen en die Franschen en die Engelschen? Gaan we in diepe neerslachtigheid naast de N. R. Ct. zitten? Ofwordt er naar nieuwe middelen, nieuwe wegen gezocht? R. P. Regenten van het St. Elisabeth's Gasthuis hebben aan den gemeenteraad een zeer uit- voerigen brief gezonden over de uitbreiding van het ziekenhuis en de stichting van he. „Ned. Israëlitisch Joles Ziekenhuis". Het bestuur dezer stichting heeft zich tot de regenten gewend met de vraag of gemelt. Joles-Ziekenhuis mogelijk gesticht zou kun nen worden op terrein van het St. Elisa beth's Gasthuis en of dit Ziekenhuis dan me. het Gasthuis verbonden zou kunnen worden in dien zin, dat het gebruik kan maken van de operatiekamer, de instrumenten van het Gasthuis en mogelijk van andere zaken, te gen vergoeding van nader te bepalen bedra gen. Regenten hebben daarop nagegaan well, belang het Gasthuis bij een dergelijke rege ling kan hebben. Het belang van het té stich ten Joles-Ziekenhuis was onbetwistbaar maa: daarmede moest naar het oordeel van Regen ten tevens gepaard gaan het belang van het Gasthuis. Onderhandelingen hebben thans ertoe ge leid, dat eenige perceelen kunnen worden aangekocht, waardoor voldoende terrein kan worden verkregen voor de stichting van he; Joles-Ziekenhuis en waardoor tevens ruimte komt voor de stichting van barakken vooi het Gasthuis, het verkrijgen van een tuin er. waardoor de mogelijkheid bestaat dat het Gasthuis in de naaste toekomst over eenigi meerdere bedden kan beschikken, waardoo; ook bij de uitbreiding van de gemeente voo; vele jaren in de behoefte van een zieken- huisverpleging kan worden voorzien. Het zou daartoe, noodig zijn om over te gaan tot den aankoop van de navolgende per ceelen; 1. Het huis aan het Groot Heiligland, staan de ten Noorden van de Minnebroederssteeg groot 65 centiaren voor 5000 2. De timmermanswerkplaats met daarbij behoorende boven woning, 2 winkel- en woonhuizen aan het Groo* Heiligland en 4 woonhuizen aan de Zonnesteeg samen groot 10.51 A. voor 110.000- 3. de twee huizen aan de Min nebroederssteeg, samen groot 54 c.A., voor 5.000.- 4. de vier huizen aan de Min nebroederssteeg samen groot 1.38 A-, voor 7.500 Kosten op den aankoop vallende, begroot op 6.000.— Maakt totaal 133.500.— Op deze wijze wordt een terrein verkregen ter grootte van 1308 M2. De Minnebroederssteeg komt dan voor een gedeelte te vervallen. De terreinen die de Joles stichting verkrijgt komen hier te staan op 100.000. Het overige betaalt het Gasthuis. Het Joles-Ziekenhuis zal worden gebouwd op een gedeelte van het door de Stichting te verkrijgen terrein ter oppervlakte van onge veer 770 M2. Het krijgt daardoor verbinding met het Gasthuis en wordt ingericht vooi 20 bedden. De bouwkosten van dit ziekenhuis, geraamd op ongeveer 70.000en de kosten van in richting, begroot op ongeveer 30.000, worden door de Stichting betaald. Het Gasthuis krijgt een oppervlakte var ongeveer 638 M2„ waarin begrepen ziin 2 hui zen aan 't Groot Heiligland en 4 huizen aan de Zonnesteeg, die tezamen een huur op brengen van 44.per week, welke huur al- zoo ten goede van het Gasthuis komt. Deze huizen toch behoeven vooreerst nog niet te worden gesloopt. Er zal zoo schrijven regenten verder met het Joles-Ziekenhuis eene overeenkomst worden aangegaan waarin het navolgende voorkomt: Het Joles-Ziekenhuis zal bevatten 20 bed den. Voor zooverre die leeg staan zal daar van gebruik gemaakt kunnen worden door het Gasthuis, Indien dit voor 3de klasse pa tiënten ruimte tekort mocht komen. Daarvoor zal de gewone 3e klasse verpleeg- prijs ad 4. per verpleegdag worden betaald. Het Gasthuis levert het gebruik van do operatiekamer, verwarming, voorziet even tueel in de behoefte aan verpleegsters en de Joles-stichting betaalt daarvoor den door het Gasthuis te berekenen kostenaen prijs. Het Gasthuis garandeert echter aan het Joles-Ziekenhuis dat dit bedrag de som van 12.000 per jaar niet zal overschrijden, waar bij wordt gerekend op een maximum van 2000 verpleegdagen. Mocht echter, tengevolge van eventueele depreciatie van den gulden, de nieivoor ge noemde kostprijs, welke berekend is op 6 per verpleegdag, de heffing van een hooger bedrag noodzakelijk maken, dan zal het Jo'.es Ziekenhuis in diezelfde verhouding moeten bijdragen in den kos'endcn prijs en de ga rantie ad 12.000 op een uaar dezelfde even redigheid hooger bedrag gesteld werden. Het Joles-ZieKenhuls is g ihe^l ze-fslandig in bestuur en beheer en stelt zelf recht streeks de overigens noodige beambten, (o.a. concierge, hoofdverpleegster en keuken hoofd) aan. Indien het Joles-Ziekenhuis om een of an dere reden verplaatst moet worden of het geen het thans bezitten zal, mocht willen verkoopen, neemt het de verplichting op zich om gebouwen en grond aan geen ander dan aan het Gasthuis over te dragen en welke overdracht moet geschieden voor eene som gelijkstaande met de waarde daaraan toe te kennen door drie deskundigen, op de ge bruikelijke wijze te benoemen, en in geen ge val het bedrag van grondaankoop en stich- tlngskosten gezamenlijk te boven gaande. Hierbij zou moeten worden bepaald dat indien het Joles-Ziekenhuis eventueel aan deze verplichting niet voldoet en gebouw en grond aan een ander mocht- verkoopen, zij aan het Gasthuis zal verbeuren een dadelijk opeischbare boete van 100.000. Indien het Gasthuis te een of anderen tijd verplaatst mocht worden, zal dit aan de Stichting gelegenheid geven om zijne inrich ting aan het nieuwe Ziekenhuis te verbin den, zonder dat deze Stichting deswege tot eenige vergoeding Is gehouden, doch zullen alsdan de waarde van den grond en het ge bouw van het Jo}°"-Ziekenhuis ten bate van het Gasthuis komen. B. en W. stellen den raad voor voor zoover de gemeente in deze betrokken is, de ge vraagde medewerking te verleenen. Aan het St. Elisabeths Gasthuis moet een voorschot verleend worden van 33.500 tegen 4 1/2 pet. HET IJS IN HET NOORDZEEKANAAL. DE TOESTAND BIJ HET PONTVEER ERNSTIG. Ondanks dat er geregeld gespuid wordt vermindert de in het Noordzeekanaal aan wezige ijsmassa niet noemenswaard. Tus schen het pontveer en de spoorbrug te Vel- sen bevindt zich thans een zware barrière die geheel vastzit en waarin zelfs door het spu'.en geen beweging komt. Doordat het ijs ten O. van het pontveer los is, wordt deze ijsbarrière hoe langer hoe breeder, zoodat de toestand bij het pontveer thans ernstiger is dan ooit. De kleine pont „Wijkeroog" vaart geregeld voor de in dienst zijnde kettingpont uit, om ruimte te maken. De vaargeul Wordt echter steeds weer gevuld door het van het Oosten af zeewaarts drijvende ijs. Ofschoon sedert eenige dagen een groote stoomhopper van de firma Volker en Bos bij den aanlegsteiger ligt om het ijs weg te stu wen, gaat het aanleggen met groote moeilijk heden gepaard. Af en toe moet de pont twee a drie keer terugvaren om zich met gewold een weg door het meters dikke pakijs te banen. Een loto uit het moderne Jjstijdperk. Midden op den Rijn ter hoogte van Düsseldorf.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1