DATUMSTUKJES Het jubileerende Haarlem's Tooneel 36e Jaargang No. 14022 Ver«chynt da gelijks, Behalve öp Zon-en FeesF3?"éït Vrijdag 8 Maart 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTENt per week 027}4, met Geïllustecrd Zondagsblad f 0.32. Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3-57J4. Franco per post door Nederland f3.S7J4. Losse nummers ƒ0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden 0-57J/£, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarn© 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122,12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1EN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (Woensd- en Zaterd.) 14 regels ƒ0 25, elke regel meer ƒ0.10, uitsl. a contant Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. UitkeeringeD: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.» DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA VRIJDAG 8 MAART Schouwburg Jansweg: Vijfde abonne mentsvoorstelling „De Legende van een Leven", 8.15 uur. Gem. Concertzaal: Gem. Orgelconcert. Ro sa Spier, harp, George Robert, orgel. 8 uur. Gebouw St. Bavo: Ned. Chr. Reisvereeni- ging. Filmavond over Oostenrijk als Toeris- teniand, 8 uur. Cinema Palace: „Liefdes Zegepraal", 8 u. Luxor Theater: „Isidoor Goldberg in Co mestibles"; „De Lafaard". 8 uur. Rembrandt Theater: „De Hongaarsche Rhapsodie". Tooneel: Iris Delysia and the Stroganoffs. 79; 9.1511.15 uur. Noord-Hollandsche Expl. Mij. Bosch en Vaartstraat 28: Jaarl. Alg. verg. v. aandeel houders, 2 uur. Holl. Voorschotbank, Kruisweg 70: Alg. verg. v. aandeelhouders, 3.30 uur. Bennebroek. Raadhuis: Gemeente raad, 7.30 uur. ZATERDAG 9 MAART Stadsschouwburg: Ver. Rotterdams'*! Hof stad Tooneel (Cor v. d. Lugt Melsert): „Mensch en Oppermensch", 8 uur. Brongebouw: Herstellingsoord Spoorweg personeel. Groot Liefdadigheids Balmasqué. 8.30 uur. Bioscoopvoorstellingen 's middags en avonds. PRIJSVRAAG VOOR H. D.-VERTELLINGEN. 1. Haarlem's Dagblad schrijft een prijs vraag uit voor korte, oorspronkelijke novel len, schetsen of vertellingen, zooals dagelijks in dit blad verschijnen in de rubriek H. D. Vertellingen. Vertalingen of bewerkingen zijn uitgesloten van de prijsvraag. 2. De omvang van een inzending moet minstens 4800 letters en hoogstens 7200 zijn. 3. Als eerste prijs wordt uitgeloofd Zestig Gulden, als tweede prijs Vijf-en-twintig Gul den en als derde prijs Vijftien Gulden. De drie bekroonde verhalen worden in Haar lem's Dagblad afgedrukt, dat er alle auteurs rechten van voorbehoudt. 4. Inzendingen worden ingewacht tot en met Zondagavond 31 Maart. Later komende inzendingen voor de prijsvraag komen niet yoor beoordeeling in aanmerking. 5. Inzendingen moeten worden bezorgd of behoorlijk gefrankeerd toegezonden aan het adres: Hoofdredacteur Haarlem's Dagblad, Groote Houtstraat 93. Niet 'of onvoldoende gefrankeerde inzendingen, per post toege zonden, komen niet in aanmerking. 6. Op alle inzendingen moet een pseudo niem of motto zijn aangegeven, ditzelfde pseudoniem of motto moet worden bijgevoegd in een afzonderlijke gesloten enveloppe, waarin tevens naam en adres van inzender of inzendster voorkomen. De kopy moet in duidelijk leesbaar handschrift, zoo mogelijk eetypt zijn. 'f. De beoordeeling geschiedt door den Hoofdredacteur, wiens uitspraak beslissend is. Mededeeling van de namen der prijswin- ners(-sters) zal geschieden in ons nummer van Zaterdag 20 April a.s. 8. De mogelijkheid bestaat, dat aan de schrijvers of schrijfsters van onbekroond ge bleven inzendingen zal worden voorgesteld om ze af te staan ter plaatsing in de rubriek H. D. Vertellingen, tegen het daarvoor ge bruikelijke tarief. 9. Alle personen die in vasten dienst zijn van onze onderneming zijn van deelneming aan deze prijsvraag uitgesloten. SCHADE DOOR DE VORST. WINTERTARWE EN AARDAPPELEN. Nu de dooi haar intrede heeft gedaan, kan hier en daar in den Haarlemmermeer- polder reeds geconstateerd worden, dat de wintertarwe nogal van de vorst te lijden heeft gehad en sommige stukken wel overge- zaaid zullen moeten worden. De winteraardappelen, vooral de hoeveel heden, die minder goed waren gekuild en op andere plaatsen werden bewaard, hebben het ook hard te verantwoorden gehad. De met bijzondere zorg gekuilde voorraden zijn echter over het algemeen vorstvrij gebleven, zoodat de aan dit gewas als winterprovisie toegebrachte 'schade niet belangrijk is. HET TRAMPERSONEEL. EEN BELANGRIJKE CONFERENTIE. Dinsdag 12 Maart zal een conferentie plaats hebben, tusschen de directie der N. Z. H. T. M. en de drie erkende vakvereeni- gingen. Besproken zullen o.m. worden de volgen de punten: Toeslag op het pensioen voor hen, die door de late invoering der pensioenregeling met een zeer klein pensioen het bedrijf hebben verlaten. Herziening van het reglement dienstvoor- waarden, hetgeen 13 Mei a.s. verstreken is. Benoeming leden commissie van advies. (Door de maatschappij is de volgende voor dracht opgemaakt, waarmede de vakver- eenigingen zich niet geheel kunnen vereeni gen: Mr. Nobach te Haarlem, mr. Pijnakker Hordijk te Leiden en Henri Polak te Laren). Verhooging van inkomsten voor het per soneel. (De NederL Vereeniging bepleit ver hooging van loon, vooral van de laagst be zoldigden; de R.-K. bond vraagt herstel der vroegere hoogere loonregeling). Herziening der arbeidstijden, zoodat de achturige werkdag meer nabij wordt geko men. Bespreking van de dienstorder inzake de door de directie ingevoerde cursussen. Uitbreiding van het kosteloos vervoer. Vroeger beëindigen van den dienst op Goeden Vrijdag voor het kantoor en werk- plaatspersoneel. Verstrekking van andere blauwe jassen aan de machinisten op de stoomtram Haar lemLeiden. Doelmatiger verwarming der werkplaats te Schoten. DE TRAMCONCESSIE. DE BELANGEN VAN HET TRAMPERSONEEL. Zooals wij hebben medegedeeld heeft de Nederl. Vereeniging van Spoor- en Tramweg personeel zich met een adres tot den ge meenteraad gericht, om het voorstel van B. en W. tot intrekking der concessie der E. N. E. T. niet te behandelen alvorens de vak- vereeniging in de gelegenheid zou zijn ge steld met het gemeentebestuur te spreken omtrent de belangen van het aan genoemde maatschappij werkzaam zijnde personeel. Thans wordt door bovengenoemde vereeni ging aan het personeel medegedeeld, dat de zer dagen een langdurige bespreking tus schen vertegenwoordigers der vakvereenigng en de gemeente heeft plaats gevonden, en dat de personeelvertegenwoordigers den in druk hebben gekregen, dat rekening gehou den zal worden met de belangen van het personeel en dat indien de situatie dat wen- schelijk maakt, verder overleg zal worden gepleegd. Deze mededeeling zal zoo deelt men ons mede de bestaande ongerustheid onder het tramwegpersoneel zeker wel doen ver minderen. HET STATION. DE UITGANGEN AAN HET KENNEMERPLEIN. Naar wij vernemen bestaat er groote kans dat mee op aandrang van het gemeentebe stuur voor Haarlem de uitgangen van het Station aan het Kennemerplein op de zoo genaamde speruren voor het publiek worden opengesteld. Zooals men weet is daarop sedert jaren van verschillende zijde bij herhaling aange drongen, thans zou de mogelijkheid groot zijn, dat deze lang gekoesterde wensch voor de talrijke reizigers wonende Haarlem-Noord in vervulling zal gaan. DE VAART OP ROTTERDAM HERSTELD. De firma Bus bericht ons dat zij verbin ding te water met Rotterdam hersteld heeft. Gistermorgen zijn drie booten uit Haarlem vertrokken; deze zijn waarschijnlijk heden morgen te Rotterdam aangekomen. In omgekeerde richting zijn twee booten aan het breken gegaan. Die zijn gistermor gen uit Rotterdam vertrokken en hedenmor gen tegen 10 uur te Haarlem aangekomen. Haarlem, 8 Maart. De Voedingsbodem. In de Belgische Kamer is een interpellatie aangekondigd, die blijkbaar de werkmetho den van afdeeling zóóveel van den Generalen Staf, den Geheimen Dienst, zal betreffen. Er is inderdaad alle aanleiding toe. En ik hoop van harte dat de heer Emile Vandervelde, die de interpellatie houden zal, zich niet tot de methoden van dien Belgischen dienst zal bepalen, maar het bestaan van den dienst zelf aanvallen. Daarbij wordt de Belgische staat niet afzonderlijk geblameerd. Heele- maal niet. Laat ik verder gaan: Het is vooral te hopen, dat de Belgische interpellatie weer klank in alle landen zal vinden, want alle landen bezitten een geheimen dienst. En men hoeft zich heusch geen voorstellingen te maken van groote verschillen in de werk methoden der daaraan verbonden agenten. De titel „agenten" is alleen maar gekozen vanwege de fatsoenlijkheid. Het zijn, rond weg gezegd, spionnen. De ideale spion is een man met stalen zenuwen, het maximum slimheid en het minimum karakter. Een individu dat voor iedereen en voor elk doel te koop is. Het wordt er op uitgestuurd, en men zendt het een contra-spion achterna, die geen andere taak heeft dan op te letten of de spion niet met de tegenpartij in verbinding staat en zich ook door haar laat betalen. Vertrouwde agenten bezitten de geheime diensten niet, of vrijwel niet. Als er eens een voorkomt is hij gewoonlijk niet bruikbaar. Want deze man bezit scrupules, en niets is zoo fataal voor de loopbaan van een spion als het bezit van scrupules. De knappen in dit vak zijn allen, zonder uitzondering, ge- wetenlooze knoeiers, met een rijk voorzie- nen kerfstok Volgens alle begrippen van recht behoorde de maatschappij tegen hen beveiligd te worden, maar zij vormen de eenige soort van recidivisten die maatschap pelijk wordt gecultiveerd, en in stand ge houden door middel van zware betaling. Vol komen karakterloosheid is te uitmiddelpun tig om niet een duur handelsartikel te zijn. Het wemelt in Europa van spionnen van alle landen. Dit is geen overdrijving, het is een vaststaand feit. Generale staven verga deren niet alleen om geheim© overeenkom sten te treffen. Zij zenden ook, elk voor zich, voortdurend hun handlangers uit omhet werk te doen dat beneden hun eigen waar digheid is, maar dat niettemin een onmis baar onderdeel van hun arbeids-stelsel uit maakt. Het geheel is de vruchtbare voedings bodem van het internationale wantrouwen, dat minister De Geer zoo diep betreurde, en dat volgens hem ontstaan was door de pu blicatie van het Utrechtsch Dagblad. Integendeel. Het internationaal wantrou wen bestaat voortdurend, altijd. De publi catie van het Utrechtsch Dagblad was de onthulling van den voedingsbodem, waaruit het opgroeit en voortdurend nieuwe levens sappen trekt. De dagen die achter ons lig gen zijn daarom niet „rampzalig" geweest, maar een onthulling van de werkelijkheid. Wij zagen de waarheid voor ons. En het was hoog tijd. Een belangstellend lezer schrijft mij: „Ik wou u nog vragen: Als de zaak nu zoo zit, dat het aan Dr. Ritter in handen gespeelde stuk valsch en echt tegelijk is (nl. wel dege lijk door of onder de auspiciën van den Bel gischen Generalen Staf, althans door een af deeling daarvan, vervaardigd, al is het slechts vervaardigd om den Duitschen spion- nagedienst erin te laten loopen) dan is daar door toch Ritter's eerlijkheid bewezen? En met hem die van de vijf menschen, die het voor echt gehouden hebben? En dan heeft hij door zijn publicatie toch een grooten dienst bewezen aan de vredesgedachte, en machtig ertoe bijgedragen dat het vieze, on- dergrondsche geknoei aan den publieken haat en minachting wordt prijsgegeven, en zoo misschien door den tijd een einde vindt?" Mijn antwoord is: Ik ben het volmaakt met u eens, en geloof dat dr. Ritter millioe- nen menschen in ons land en daarbuiten een grooten dienst bewezen heeft door hen de oogen te openen voor het bestaan van de fu neste generale staven-knoeierij, die veel al- te-nuchtere menschen pleegden te beschou wen als een fantastisch onderwerp van goed- koope sensatieromannetjes. Dat is het niet, en dat hebben al die ongeloovigen eindelijk nu eens duidelijk voor oogen. De rotte fun deering van het internationale gebouw is Het woord is aan Multatuli: Hoogmoed is moed om hoog te staan. Hot tegenwoordige bealtiur. Van link* naar recht* de heeren: .T. P. T. H- Uldcrink. J. Smit, A. Baart, A, Ham an (secretari»), J. van Eden (voorzatter), C. C. G, J. Hczcmans, W. M. L. Oosten 3eekman, CL Boerce. blootgelegd, nu het nog tijd is om in te grij pen. En wat de sensatieromannetjes betreft; terecht zegt de Engelschman dat „truth is stranger than fiction". Dit sluit in dat de waarheid vaak veel erger, bedroevendcr, „rampzaliger" om minister De Geer's woord te gebruiken dan het product der verbeelding is. Het is mogelijk dat dr. Ritter met zijn onthulling veel meer bereikt heeft dan hij zelf verwachtte. Blijkens zijn artikelen heeft bij hem alleen het nationale belang op den voorgrond gestaan. Helder is gebleken dat een grooter belang: dat der gansche be schaafde Menschheid op het spel staat- Ook de Vlaamsche kwestie is daar maar een klein vraagstuk bij. Ik hoop dat voor Dr. Rit ter zelf deze zaak een openbaring is gewor den en hij zijn krachten, naast nationale belangen, ook aan de grootere zaak van den strijd voor den vrede zal gaan wijden, op basis van de thans opgedane ervaringen. Het is, zooals elke strijd, een zware, met veel miskenning. Daar zal iemand als Ritter, die getoond heeft te durven en die in de laatste ftagen van sommige zijden op erger lijke, honende en volkomen onverdiende wijze miskend is, niet voor vreezen. Er zijn natuurlijk menschen die maar lie ver schreeuwen tegen andere volken en die den oorlog als een soort gedicht van helden moed willen blijven zien. Dat is hij allang niet meer. De dagen van Napoleon, van de panache en de heidenfeiten liggen ver achter ons. De moderne oorlog is een sluipmoord op gróote schaal, met een massa-vernieling van veel dat door talent en harden arbeid vaak met heldenmoed is opgebouwd. Het leven biedt ons allen ruimschoots ge legenheid om moed, physiek en geestelijk, te toonenop mooie, sterke, nobele motie ven of desnoods alleen uit puren levenslust en durf. Maar de oorlog kent geen nobelen strijd meer. De oorlog is alleen maar sluipmoord door gassen, door verdragend geschut, door vliegtuigenmeestal en bij voorkeur ge pleegd op menschen die zich niet verdedi gen kunnen. De moderne oorlog Is de apo theose van het voorbereidende werk der spionnen; gemeen, minderwaardig, karakter loos. Daartegen te vechten komt mij voor de eerste, hoogste taak te zijn van den journa list van dezen tijd. R. P. HET FRANSCH-BELGISCH VERDRAG. OMMEKEER. Wat 'n weelde, wat 'n rijkdom, Voor de zonnig blauwe lucht. Gaat de eens zoo strenge winter, Nu verslagen, op de vlucht; Zoo wordt immer de dictator, Die regeert met straffe hand, Na een korte machtsperiode, Weer verstooten uit het land; En de milde wijze heerseher, Wordt weer juichend ingehaald. Met zijn arbeid aan den opbouw, Door de vreugdezon bestraald; Straks voltrekt zich weer het wonder, Van 't herleven der natuur, Alle koude is vergeten, In dit vreugdevolle uur; Ziet gij, hoe het zonlicht spiegelt, In elk menschelijk gelaat, Hoe de loodgieters en vogels, Vroolijk roepen om hun maat; Ziet gij, hoe uit 't Verre Oosten, Reeds de eerste zwaluw naakt, Die misschien dan nog geen zomer, Maar toch zeker lente maakt; Geen gesprongen waterleiding. Brengt ons nu nog van de wijs. En wie tobt 'althans in 't Noorden) Om een beetje kruiend ijs? Voor u 't weet, schieten de bloemen En de IJscos uit den grend, Vliegen ooievaars en tonen Van de straatmuziek, in 't rond, Tuinlui steken in de aarde, Muggen steken in 't gezicht, Al mijn vensters zijn weer open. En mijn linkeroog is dicht; Want de zon is weer de bruigom, En de aarde is zijn bruid, En de lente wordt geboren, Met haar steeds weer nieuw geluid. P. GASUS. DE OPSTAND IN MEXICO. NEW YORK 8 Maart (N.T A Ondanks het feit dat de opstandelingen in Mexico hier en daar successen behalen, is men er hier van overtuigd, dat de regeeringstroepen langzamerhand de overhand zullen krijgen. MEXICO, 8 Maart (Reuter). De binnen- landsche toestand is nu zoover verbeterd, dat de autoriteiten ae censuur op de bladen en telegrammen hebben opgeheven. RUMOERIGE BIJEENKOMST. WOEHRDEN (Holzstein) 8 Maart (Wolff- bureau). Naar aanleiding van een door nationaal-socïalisten bijeengeroepen open bare vergadering hebben hier ernsiige bot singen plaats gehad tusschen de nationaal- socialisten en dc communisten, die in groo ten getale aanwezig waren. Twee nationaal- socialisten en een communist werden gedood, zeven personen werden zwaar gewond, Zie ook het Buitenlandscb Overzicht op dq lc pagina van het vierde blad. De meening van den heer D. Hans. De heer D. Hans, voorzitter van den Ne- derlandschen Journalistenkring geeft volgens het Vad. als zijn meening over de mededee- lingen van dr. P. H. Ritter Jr. als antwoord op de verklaring van het kringbestuur te kennen, dat de heer H. persoonlijk niet be vredigd is. Hij wijst er op, dat het geheele optreden van het kringbestuur er toe strekte, van den heer Ritter een uitdrukkelijke be reidverklaring tot een onderzoek „door be voegden" te verkrijgen, en uit het verslag van de vergadering bleek duidelijk, dat het bestuur zich inzake de vraag der echtheid of valschheid van het document niet bevoegd rekent. Volstrekt onbevredigend echter is de ver klaring van den heer Ritter ten aanzien van de wijze waarop het eerst gepubliceerde uit treksel, dat op belangrijke punten van de tweede publicatie verschilde, is tot stand ge komen. De Kringvoorzitter wijst er uitdruk kelijk op, dat dit een zuiver journalistieke aangelegenheid is, waarin het Kringbestuur zich wel degelijk bevoegd moet rekenen een eigen onderzoek in te stellen of te doen in stellen, in afwijking van het onderzoek naar het eerste punt, waaromtrent het niet des kundig is. Welnu, de verklaring van den heer Ritter zwijgt volkomen over de bereidheid tot een onderzoek naar dit tweede punt en toch is dit onderzoek in verband met allerlei loopende geruchten van bijzonder groot belang. De Kringvoorzitter meent dan ook, dat dr. Ritter zich alsnog zonder voorbehoud bereid dient te verklaren, ook dit onderzoek toe te staan en zich daarvoor volledig ter beschikking te stellen. De Heer Hans verklaart teleurgesteld te zijn door het feit, dat de heer Ritter het in grijpen van het Kringbestuur tot op zekere hoogte meent te moeten wraken. Dc heer Ritter en hij hebben vroeger verscheidene jaren in het Kringbestuur aangenaam sa mengewerkt en ook reeds op grond van zijn vroeger lidmaatschap van het Bestuur had verwacht mogen worden, dat dr. Ritter het goed recht van dat ingrijpen volledig zou hebben ingezien en zijn algeheel© medewer king aan hetgeen de motie vraagt zou heb ben verleend. De heer Hans meent van deze gelegen heid gebruik te moeten maken om nog eens uitdrukkelijk te doen uitkomen, dat een Journalist stukken, als door het Utrechtsch Dagblad zijn openbaar gemaakt, niet moet en niet mag publiceeren, alvorens dit voor nemen zelf en uit eigen beweging aan de Regeering te hebben medegedeeld- De we tenschap, dat het bestaan dier stukken aan de Regeering bekend is en dat zij van andere zijde daarmee in kennis is gebracht, kan voor den journalist niet voldoende zijn ora eigen verantwoordelijkheid te dekken. Antwoord van het U. D. De hoofdredactie van het Utrechtsch Dag blad merkt naar aanleiding van het oordeel van den heer D. Hans op: Ten eerste dat door de mededeeling van den Kringvoorzitter nog eens ten overvloede is bevestigd de bereidheid, die reeds bij den eersten aanvang der publicatie bij onze Hoofdredactie aanwezig was, om zooveel in haar vermogen is, mede te werken tot een onderzoek omtrent het door ons gepubliceer de Fransch-Belgisch document voor een door haar als meest bevoegd erkende instantie. Ten tweede dat die bereidheid zóó voor de hand ligt, dat onze hoofdredactie zich cr over heeft verwonderd, dat de vraag naar die bereidheid zelfs door het Kringbestuur als vraag werd geformuleerd. Ten derde dat onze hoofdredactie, die met de aangenaamste herinneringen aan de col legiale samenwerking met het Kringbestuur is vervuld, gaarne bereid is, de uitkomsten van een eventueel onderzoek aan het Kring bestuur te berichten, en dat zijn niets lie ver wenscht dan dat deze quaestie aanleiding moge geven tot het stellen van regelen om trent de samenwerking tusschen Overheid en Pers, welke werkzaamheid bij uitstek ligt op den weg van den Kring, en waarbij onze hoofdredactie het Kringbestuur gaarne met haar ervaringen zal ten dienste staan. Ten vierde dat echter het verwijt, door den Heer Hans tot haar gericht, dat zij niet spontaan de Regeering met haar voornemen het document openbaar te maken heeft ln kennis gesteld zou zijn uitgebleven, indien de Heer Hans bekend zou zijn geweest met de volgende omstandigheid: Teder contact tusschen Builen- landsclie Zaken en het U. D. afgesloten. Eenigen tijd geleden heeft er een perscon ferentie plaats gehad over een aangelegen heid, die met de Nederlandsch-Belgische ver houding nauw verband hield. Het Utrechtsch Dagblad, dat vroeger regelmatig tot de pers conferenties op „Buitenlandsche Zaken" werd uitgenoodlgd, heeft voor die conferentie geen uitnoodiging ontvangen. Op haar beklag bij den Heer Secretaris-Generaal van Buiten landsche Zaken ontving onze Hoofdredactie van dien functionaris een mededeeling in dezen geest, dat genoemde pers-conferentie zich tot de allervoornaamste bladen had be-.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1