46e Jaargang No. 14050
Verschynt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 12 April 1920
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DEft N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per weck 0.27)4, me! Geïllusteerd Zondagsblad f 0.32.
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeentel 3-5714- Franco per post door Nederland 3.8754. Losse nummers
ƒ0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden f 0-57Ï4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15C54 Redactie 10800
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38S10
ADVERTENTIEN1-5 regels 1.75. elke regel meer 0.35. Reclames
70.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 1—4 regels 0.6<\
elke regel meer ƒ015, buiten Arrondissement dubbele prijs- Onze Groentje»
(Wocnsd- en Zaterd.) 1—4 regels f0 25, elke regel meer ƒ0.10. uitsl. contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overladen f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.., Wijsvinger f 150.., Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
Heden:
VRIJDAG 12 APRIL
Stadsschouwburg: Ver. Rott. Hofstad Too-
jieel: „Als 't kindje binnen komt", 8 uur.
Schouwburg Jansweg: Piano-avond Dirk
Echafer, 8 uur.
Gem. Concertzaal: Evangelische Maat
schappij. Lutherfilm, 8 uur.
Gebouw Caecüia, Jansstraat 50: Kunst
avond Haarlem's Muziekinstituut, 8 uur.
Gebouw Theosofia, Nassauplein 8, Theoso
fische Vereeniging Mr. Dr. D. Albers: „De
Logica van Karma", 8.10 uur.
Cinema Palace: „Het Legioen der Gedoem-
den", 8 uur.
Luxor Theater: „Twee Dagen"; „Chicago,
de stad der Misdaad". 8 uur.
Rembrandt Theater: „Het Intieme Leven
van Helena van Troje". Tooneel: The Mack-
weys", 8 uur.
Standaard Theater: „Het Goud-convooi";
„Dat wat je hebt". 8 uur.
Teyler's Museum. Tijdelijke Tentoonstel
ling van Teekeningen door Hollandsche
Meesters der 17de eeuw. 113 uur.
ZATERDAG 13 APRIL
Stadsschouwburg: Het Schouwtooneel. „De
Vrouw die verloor". 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen, 's middags en
's avonds.
Teyler's Museum. Tijdelijke Tentoonstel
ling van Teekeningen door Hollandsche
Meesters der 17de eeuw. 11—3 uur.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
CABARET MODERN
ELITE PROGRAMMA
YVETTE MARSAY, Fransdse Calareliere
Duo LODEWIJK, Int. Operette duo»
|T R! r A ALM AVIV A, Schitterends Spaaasche Danseres
S1GR. MARCEL LA, Int. Chansonnier
van 15-25 April
F° DUMAS, de populaire Hoïi. Humorist
REN ATI, Stemmingzanger, Conferencier
ZATERDAGS SOC1ETY-AVOND
VAN S-3 UUR. NA 12 UUR GEEN TOEGANG.
PROT. CHR. BOND VAN SPOOR-
EN TRAMWEGPERSONEEL.
VOORSTELLEN VAN DE AFD.
HAARLEM.
Voor de 8 Mei a.s. te houden algemeene
vergadering te 's-Gravenhage heeft de af-
deeling Haarlem van bovengenoemden bond
de navolgende voorstellen ingediend:
De algemeene vergadering spreke uit dat
het vooraf kennen van den Bond in bijzon
dere gevallen voor benoeming van bonds-
ambtenaren niet is te beschouwen als een
tegemoetkoming aan het hoofdbestuur, doch
als een plicht zijnerzijds; dat het noodzake
lijk is, dat vóórdat de Bond in een zaak als
bovenbedoeld gekend is, het hoofdbestuur in
geen enkel onderdeel, moreel of financieel
gebonden zij.
De Bond blijve onverzwakt propaganda
voeren onder het christelijk spoor- en tram
wegpersoneel, doch onthoude zich van iedere
actie voor verplicht-lidmaatschap, opdat hij
niet te eeniger tijd gedwongen kan worder
personen als lid aan te nemen tegen wier
lidmaatschap onder andere omstandigheden
bezwaren bestaan.
Haarlem verneemt gaarne welke stappen
het hoofdbestuur reeds heeft gedaan of nog
meent te moeten doen, om te bewerken, dat
het vraagstuk van de pensionneering van het
tramwegpersoneel minder stroef dan tot nu
toe aan het Departement van Waterstaat
wordt behandeld.
De algemeene vergadering noodigt het
hoofdbestuur nogmaals uit ter bevoegder
plaatse te wijzen op den rechteloozen toe
stand der werklieden in lossen dienst.
Als candidaat voor lid van het hoofdbe
stuur heeft de afdeeling gesteld den heer J.
Hoogendonk, stationsambtenaar te Haar
lem.
DE VLIEGBOOTEN NAAR INDIë.
ALWEER MOTORPECH.
Een telegram uit Napels meldt aan het
Hbld. dat de marine-vliegbooten daar Don
derdagmiddag om halftwee zijn aangekomen.
Zij zijn verplicht hier een'ge dagen te blij
ven in verband met dezelfde motorpech die
de vliegbooten ook te Bordeaux en Mars2:113
hebben ondervonden.
MAXIMUM SNELHEID
Tegen een autobestuurder, die Donderdag
op de Leidschevaart met een snelheid van
44 K.M. reed, werd proces-verbaal opge
maakt
Het woord is aan.,
Erich Maria Remarque:
Wij Cl) zijn verlaten als kinderen en erva
ren als oude lieden. Wij zijn ruw, oppervlak
kig en droef ik geloof, dat ivij verloren zijn.
(1) Alle twfntigjarigen die aan het front
geweest zijn.
ZOMERBODE.
(Een Zandvoortsche raads
commissie heeft een uitvoe
rig rapport bij B. en W.
Ingediend over de wijze
waarop in den vervolge de
strandexploitatie zal plaats
vinden.
O, heerschers over 't wijde strand,
O, vorsten van het rulle zand,
Wat doet dit nieuws mij goed;
Al daalt de thermometer zeer,
Al is 't weer bijna winterweer,
Terwijl de stormwind woedt;
Ik heb het diep besef, nadat gij hebt
vergadex-d,
Dat, ondanks alles, toch de zomer nadert.
'k Zie in mijn droom alweer een schaar,
Die vroolijk juichend optrekt naar
Uw zonbestraalde strand;
In uitgelaten levenslust,
Gezondheid opdoet aan uw kust,
En zich de huid verbrandt;
Ik zie ze en ik voel dat van mijn vele
droomen,
Dit een der enkle' is, die uit zal komen.
Ik zie uw glinsterende zee,
Uw IJscos (Brrr! wat 'n idee),
Ik hoor uw strandmuziek;
Tc Zie van uw duin af het gewoel,
Gelijk een mierengekrioel,
Een levend mozaiek;
Ik zie de baders, even zichtbaar dan
bedolven,
Genietend in uw tintelende golven.
Tc Zie emmers, schepjes en een vlag,
Tc Zie pootjebaders (schoon 't niet mag),
Een zeilboot die vertrekt;
'k Zie moeder in een rieten Stoel,
Naast vader, wien het drukst gewoel,
Zelfs uit den slaap niet wekt;
'k Zie duizend kleuters onverdroten spelend
werken,
En In uw lucht verfrisschen en versterken.
Het heele bonte strandfestijn,
Het zomersch feest voor groot en klein,
Trekt langs mijn geesLesoog,
De heete zon, het wijde strand,
De blauwe lucht, het rulle zand,
De ruimte, ver en hoog;
Gekleurd gewemel van den drom in lichte
kleeren,
O welk een taak, een strand te exploiteeren.
V. GASUS.
Charles Gates Datces is 64 jaar oud. In 1923
stelde hij in opdracht van de commissie voor
de herstelbetalingen het beroemde Dawes-
plan samen. Onder Coolidge was Daioes vice-
president van de V.S. Thans is hij benoemd,
tot gezant van de Vereenigde Staten
in Londen.
DE STAKING TE ZAANDAM.
EEN ULTIMATUM VAN DE WERK
GEVERS.
Donderdagmiddag is per aangeteekende
expresse aan het vaste personeel der ver
schillende houtfirma's het ontslag aangezegd
indien niet voor Maandag 15 April het werk
wordt hervat.
Gemakshalve zijn deze ontslagbrieven aan
het gebouw van de stakingsleiding door de
post aan de betrokkenen uitgereikt, die
daarvoor ter plaatse voor ontvangst hebben
aangeteekend.
OP REIS DOOR PROVENCE
Vrijdag 19 April houdt de heer Paul Reyse,
predikant der Waalsche kark te Rotterdam
in de Waalsche kerk te Haarlem een lezing
over een reis door Provence: Aigues—Mortes,
NimesAries, Avignon, Orange, de Rhór.e en
de Romeinsche monumenten. De lezing zal
verduidelijkt worden door eèn uitgebreide
serie lichtbeelden.
De heer Paul Reyse is voorzitter van de Al
liance frangaiss te Rotterdam, waarvoor hij
deze lezing reeds heeft gehouden.
IJMUIDEN.
Bestaan van vischdrogers en -rookers bedreigd.
De „Maliebaan" moet verdwijnen
In een schilderachtig gelegen vallei, om
ringd door hooge duinen ligt niet ver van
de Visscherijschool een aantal schuren,
meest van hout opgetrokken. Op onregelma
tige wijze zijn ze in de zandvlakte neerge-
plant. Het overige deel der ruimte wordt in
beslag genomen door groote droogrekken. In
den zomertijd geeft, hier en daar een aard
appelveld eenige kleur aan dit min of meer
rommelig dorp van schuren en hokken.
De rookpluimen, die uit de daken of de
schoorsteensn opstijgen en de duizenden
scharren die aan de rekken hangen te dro
gen laten geen twijfel over aan den aard
van het bedrijf, dat daar in de nabijheid
van het grootste visscherijcentrum van het
vasteland van Europa wordt uitgeoefend.
Men is daar in het rijk der vischdrogers en
vischrookers, dat in IJmuiden bekend staat
onder den poëtischen naam van „de Malie
baan". Het is ongetwijfeld de een of andere
humoristisch aangelegde vischhandelaar ge
weest, die dit stukje van onzen aardbodem
waar de lucht zwanger is van allerlei geuren,
eigen aan het bedrijf, met dezen poëtischen
naam heeft gedoopt, een naam die doet
denken aan fraaie bloemperken, keurige ga
zons en statige villa's.
In deze IJmuidensche Maliebaan heerscht
geen voorname rust, snorren geen sierlijke
auto's; hier ploetert dag aan dag een aantal
vischdrogers en vischrookers, naar schatting
een 20 a 25 met hunne knechts om in de
hangen of op de rekken de visch te rooken of
te drogen.
Er wordt hier hai-d gewerkt, het is in
hoofdzaak een seizoenbedrijf, zoodat aan
pakken de boodschap is. Er is veel concurren
tie, er is veel risico, kortom patroons zoowel
als knechts zijn als de lijd van werken daar
is, van den morgen tot den avond in de weer,
om een boterham te verdienen.
En nu is daar plotseling aan den hemel,
die toch al niet zoo helder was, wederom een
donkere wolk verschenen, waardoor het be
drijf van deze menschen ernstig wordt be
dreigd.
Wat is nl. het geval?
Het terrein, waarop deze Industrie haar
werkzaamheden ontplooit is eigendom van
de Binnenlandsche Exploitatiemaatschappij
te Bloemendaal. Deze maatschappij verhuurt
den grond perceelsgewijze tegen een matige
huur aan de gebruikers. In den tijd toen het
bedrijf ontstond, was de vallei een afgelegen
oord, ver Van de bebouwde kom. De voerlie
den die de visch aanbrachten moesten met
hun wagens een heel eind door het mulle
zand rijden. Maar IJmuiden breidde zich
snel uit, ook naar dien kant. De „Binnenland
sche" bracht steeds meer grond in exploi
tatie en de bouwondernemers volgden deze
exploitatie op den voet. Steeds meer duinen
werden afgegraven, steeds meer straten wer
den aangelegd, huizen werden uit den grond
gestampt. Hoe langer hoe meer naderde men
het terrein van de Maliebaan, zoodat het
zich reeds lang geleden liet aanzien, dat
het bedrijf den een of anderen dag zou moe
ten verdwijnen.
Thans is het zoover. Alle huurders van
grond aldaar hebben van de directie der
„Binnenlandsche" bericht ontvangen, dat
het terrein 1 Juli a.s. moet worden ontruimd.
Des te onaangenamer was deze tijding omdat
de ontruiming juist moet geschieden in den
aanvang van het drukke seizoen.
Een ieder die bekend is met den aard en
den omvang van het bedrijf, zal zich kunnen
indenken, welk een ontsteltenis dit bericht
teweeg bracht, Ofschoon statistische gege
vens omtrent de hoeveelheid visch die door
de rookers en de drogers van de Maliebaan
wordt verwerkt ontbreken, hebben wij uit
betrouwbare bron vernomen, dat in den sei-
zoentijd wekelijks ongeveer 1000 kisten visch
in de Maliebaan worden gerookt of gedroogd.
Met uitzondering van de haring wordt alle
visch in den afslag te IJmuiden ingekocht.
Het is dus niet alleen een direct belang,
maar ook een indirect belang, nl. voor de
reeders, dat het bedrijf kan blijven voortbe
staan.
Wij vernamen, dat een der belangrijkste
rookers het college van B. en W. van Velsen
in den arm heeft genomen, echter zonder
succes. Het college heeft zich eenvoudig van
de zaak afgemaakt met de mededeeling, dat
de gemeente voor dit doel geen terreinen
beschikbaar heeft. Dit is geen nieuws. Het zal
wel niet de bedoeling van onzen zegsman zijn
geweest om zijn bedrijf naar „Velserbeek"
over te brengen. Het college, dat zich wel
interesseert voor een kwestie van veel minder
plaatselijk belang als bijvoorbeeld de even-
tueele opheffing der in- en ultklarlng, zou
nog wel iets voor de menschen kunnen doen.
bijv. door hun actie te steunen ter verkrij
ging van een ander terrein.
Sommige belanghAbbenden hebben zich
gewend tot de directeur van het Staatsvis-
schershavenbedrijf. Vermoedelijk heeft het
Rijk voor dit doel wel grond beschikbaar,
maar de grond die hiervoor is aangewezen,
nl. een terrein nabij de Visschershaven, is
hiervoor minder geschikt, omdat het te laag
is gelegen. De drogers hebben nl. gaarne een
hoogen grond, omdat deze minder vocht op
geeft.
Als laatste uitkomst hebben eenige der
grootste firma's zich thans gewend tot jhr.
Boreel van Hogelanden, die eigenaar is van
de omliggende terreinen. Aan hem is mede
deeling gedaan van den benoodigden grond
(vermoedelijk ongeveer 2 a 3 H.A.) en van
de huur die aan de „Binnenlandsche" wordt
betaald. Het is voor alle belanghebbenden te
hopen, dat jhr. Boree.l hen uit de moeilijk
heden helpt. Het is ook voor het visscherij -
bedrijf van groot belang dat dit belangrijke
onderdeel der visscherij-industrie kan blij
ven bestaan.
PERSONEEL IN OVERHEIDS
DIENST.
DE FEDERATIE HEEFT EEN NIEUW
BESTUUR.
In ons nummer van April deelden wij
mede, dat de heer J. de Kadt en eenige an
dere bestuursleden bedankt hadden voor de
afdeeling Haarlem van den Ned. federatie
ven bond van personeel in overheidsdienst
en zich aangesloten hadden bij den Centr.
Ned. Ambtenaars Bond.
Nu wordt ons bericht, dat slechts 5 leden
de federatie verlaten hebben. De opengeko-
men bestuursplaatsen zijn opnieuw bezet.
Het hoofdbestuur van de federatie heeft
een manifest aan het Post-, Telegraaf- en
Telefoonpersoneel gericht, waarin de bewe
ringen van de heeren de Kadt, dat de fe
deratie te klein zou zijn om het voortbestaan
te rechtvaardigen, tegengesproken worden
Verder wordt het goede bestaansrecht verde
digd en opgewekt om de federatie te verster
ken. Ten slotte wordt ook de landelijke or
ganisatie in het N. A. S. verdedigd de
een:ge vakbeweging in Nederland, die werke
lijk links is".
VERKEERSONGELUKKEN.
ERNSTIG ONGEVAL OP DFN
KRUISWEG-
Te Haarlem.
Donderdagmiddag twee uur wilde de 20-
jarige M. E., wonende President Stëynstraat
137, in die straat per fiets achter een auto
om rijden. Op hetzelfde oogenblik naderde
van den anderen kant een autobus, waarvan
de bestuurder niet meer kon sfoppen. De
jonge man raakte met zijn fiets onder de
autobus. Hij brak zijn rechter dijbeen. Door
leden van den OngevaUendlenst, werd hij per
ziekenauto naar het Sint Elisabeths Gast
huis gebracht. Het rijwiel were geheel ver
nield.
De 31-jarlge loodgieter J. R., wonende
Jansstraat 71, reed Donderdagmiddag onge
veer half vier in snelle vaart over den Kruis
weg in de richting van de Groote Markt.
Zonder zijn vaart in te houden passeerde hij
een vóór hem rijdenden auto en botste toen
met groote kracht tegen een auto, die met
een kalmen gang van de Parklaan kwam. De
gevolgen waren zeer ernstig. Het rechterbeen
van den motorrijder "01 ak op twee plaatsen
en het motorrijwiel werd zoo goed als geheel
vernield. Door leden van den Ongevallen
dienst werd de man per ziekenauto naar het
Sint Elisabsths-Gasthuis vervoerd. Het voor
ste gedeelte van den auto werd ontzet, ter
wijl het rechter voorwiel versplinterd werd.
Beide voertuigen moesten worden wegge
sleept. Het tramverkeer ondervond 25 minu
ten vertraging.
EMMABLOEM-COLLECTE.
PROPAGANDA-ETALAGES.
Evenals vorige jaren zijn door het Emma-
bloemendag-Comilé eenige propaganda-
étalage's gemaakt bij de firma B. J. van
Liemt op het Verwulft.
In de eene étalage is tentoongesteld een
model van Brederode-dtiin, de lighallen der
Vereeniging tot bestrijding der tuberculose.
De gebouwen en hallen zijn gemaakt op
1 '40 der ware grootte en geven een beeld
van Brederode-dnin.
Het geheel ls vervaardigd door patiënten
van Brederode-duin onder leiding van den
opzichter, den heer J. J. Boutellier.
De andere is een b'oemenétalage. Naast een
paar van Emma bloemen gemaakte op
schriften, bevinden zich in deze étalage
eenige kolossale Emmab'.oemen. Deze laatste
geven de hoop waer van het comité dat een
zeer groot aantal bloemen verkocht zal
worden en de opbrengst hierdoor bijzonder
groot zal zijn.
Een goedmoedig automatisch oud heertje
geeft lederen keer een opwekking ten beste
voor de collect "e, die zooals onze lezers be
kend zal zijn Woensdag 17 April a.s. zal wor
den gehouden.
PERSONALIA
Voor de tiende predikanfsplaats te Gronin
gen is een viertal opgemaakt, waarbij o.a. Ds.
L. D. Poot uit Haarlem voorkomt.
Voor het Machinisten-examen, diploma B
is te 's Gravenbage geslaagd de heer W.
Blankevoort uit Haarlem.
HAARLEM, 12 April
De hangende Duitsche kabinetscrisis werd opgelost door de toetreding van het Centrum
tot de rijksregeering. Dr. Joseph Wirth werd minister voor de bezette gebieden, Dr. Ste-
gerwald kreeg dc portefeuille „verkeer" en Theodor v. Guérard die van Justitie,. Hier
boven van links naar rechtsWirth, Stegerwald sn vcm Guérard.
Een Diplomatieke Crisis.
Een diplomatiek probleem van vervaar
lijken omvang is in Washington tot oplos
sing gebracht. In een vergadering van het
corps diplomatique, die urenlang duurde en
waarin de lengte der redevoeringen slechts
door den onberispelijken vorm en de su
blieme hoffelijkheid werd geëvenaard, is
besloten om bij officieele plechtigheden aan
Mrs. Dolly Gann, zuster van den nieuwen
vice-president der Vereenigde Staten, den
voorrang te laten boven de ambassadeurs en
hun echtgenooten.
Dit netelig vraagstuk was ontstaan door
dat Mr. Curtis niet getrouwd is. Hij woont
samen met zijn zuster en zijn zwager, den
advocaat Gann, een bescheiden man die ver
der in het stuk geen ral speelt De regeerlngs-
pliehten van den president der Vereenigde
Staten elschen zooveel van zijn tijd en toe
wijding, dat het gewoonte is geworden dat
zijn representatieve taak grootendeels wordt
waargenomen door den vice-president. Als
deze gehuwd ls, bestaat er geen enkele moei
lijkheid. Zijn vrouw heeft den diplomatieken
voorrang, vóór de ambassadeurs en -drices.
Maar voor mr. Curtis moet zUn zuster als
gastvrouw optreden, en het protocol voor
zag niet in deze mogelijkheid. Zooiets was
nog nooit voorgekomen. Het precedent ont
brak. De vorige Secretary of State, mr. Kel
logg, had nu verklaard dat mevrouw Gann,
aan diners en zoo, maar bij de diplomaten
achtergesteld moest worden. Maar mevrouw
Gann dacht er niet over om dat goedschiks
te aanvaarden en de senator Tom Hcflin ver
klaarde dat hij de zaak ln den Senaat zou
brengen als zij haar recht niet kreeg. Het
was een schandaal zei hij, dat de gastvrouw
voor den vlce-preslden»- ergens aan het be
nedeneinde van de tafel zou zitten, achter
gesteld bij de vrouwen van vreemdelingen.
Het was on-Amerikaansch. Als deze zaak niet
onmiddellijk ten voordeele van mevrouw
Gann werd opgelost, was Amerika verloren,
U ziet dat het niet gering was. U ziet ook.