LETTEREN
KUNST
INGEZONDEN
HAARLEM'S DAGBLAD
HET TOONEEL.
J. J. CREMER.
EEN GLAS WATER.
Comedie iu 5 bedrijven door Eiigène Scribe.
Eenige jaren geleden heeft Cremer veel
succes gehad met Scribe's „Bataille de Da
mes". Dit vroeger succes ls zeken, de reden
geweest, waarom het bestuur van Cremer
dadelijk op het voorstel van den heer Hun
sche is ingegaan om op de slotvoorstelling
van dit seizoen nog eens een Scribe te bren
gen. Maar Een Glas Water, dat gisteren
gespeeld werd, heeft wel alle eigenschappen
van verwikkelde intrigue, ouderwetsche mo
nologen en ter zijdes, doch het mist den fij
nen geest van Bataille de Dames. Het is lang
niet zoo onderhoudotfid en amusant. Een
Glas Water geeft een zelfe soort duel tus
schen een man en een vrouw te zien hier
de Hertogin van Marlborough en den Burg
graaf van Bolingbroke geheeten als wij
in Vrouwenstrijd tusschen de gravin d'Autre-
val en de Montrichard meemaakten en som
mige tooneelen zooals de terugkomst van
<ien pas ontsnapten Masham doen zoo
sterk aan de geschiedenis van Henri de Fla-
vigneul denken, dat het soms schijnt, of
Scribe zich herhaalt! Maar in Een Glas Wa
ter hebben wij louter intrigue; het is niet
meer dan een spelletje van knoopen draaien
en weer loswikkelen; de Fransehe geest van
den Scribe uit Bataille de Dames is vrijwel
geheel zoek cn het verwonderde mij dan
ook niet, dat er bij deze comedie gisteren
slechts tweemaal zegge tweemaal op een
heelen avond gelachen werd! En dat bij
een zoo goed „lachsch" publiek als van Cre
mer! Die koninginnen, hertoginnen, burggra
ven en markiezen van Scribe hebben eigen
lijk niets menschelijks; het zijn louter too-
neelpoppen, die voor speelscènes te zorgen
hebben 1 En die speelscènes. zijn in Een Glas
Water niet overvloedig. Feitelijk hebben wij
z.e alleen aan het slot van I en IV; de rest
is eigenlijk niet anders dan laat ik maar
weer zeggen knoopendraaierljVooral I
was als Inleiding erg langdradig en ook het
slotbedrljl miste vrijwel actie! Men denkt bij
Scribe vooral in de laatste twee bedrijven
herhaaldelijk aan de opera, wat niet be
paald voor dezen wel heel sterk verouderden
schrijver.een compliment genoemd kan wor
den.
Toch zou ik niet graag iets kwaads wil
len zeggen over de keuze van „Een Glas
Water",
Deze comedie w.as eens een bekend reper
toire-stuk van ,alle tooneelgezelsccliappen in
Europa en het is altijd aardig zoo'n oud
parade-paardje weer eens opgetuigd te zien!
Het geeft je een inzicht in een voorbijen
tijd, in den smaak van onze grootouders en
wanneer het zooals hier een zuiver spe
cimen is van een geheele soort, dan heeft
zulk een- opvoering zelfs eenigszins histori
sche waarde. Zoo'n opvoering geeft in ieder
geval een 'afwisseling! We zijn op het
tooneel langzamerhand zoo verburgerlijkt,
dat we 'ons mét Koninginnen én hertogin
nen nauwelijks meer op ons gemak gevoe
len! Zoo'n enkelen keer willen wij toch ook
wel v/eer eens zooals onze grootouders in
d.e komedie gewoon waren aan het hof
verkeeren.
Maar zoo'n stuk vraagt een heel aparten
«speelstijl. In gedachten zie je in zulke rollen
als van de koningin en de hertogin mevrouw
Kleine—Gartman en de vroegere comedienne
Sophie de Vries! Wat zouden de léden van
Cremer van .zoo'n stuk terecht brengen,
vroegen wij oios niet zonder eenige zorg af.
Laten wij hier maar dadelijk zeggen, dat
het ons zeer is meegevallen. Hunsche heeft
met de hoofdpersonen op één uitzonde
ring na heel wat bereikt en ik wil wel be
kennen dat ik zulk spel in een dergelijk
ouderwetsch en moeilijk tooneelstuk aller
minst van dilettanten nog had verwacht.
De bezetting der hoofdrollen, van de konin
gin, de hertogin, Abigail en Bolingbroke
w.as voor liefhebbers zelfs uitstekend te noe
men en zoo kregen wij een opvoering, die
behalve in de figuratie Scribe alle recht
deed wedervaren. Bakker was Bolingbroke,
de intrlgeerende burggraaf, die zelfs den
meest verwarden knoop weet los te draaien.
Hij speelde deze rol fijn en puntig, al stel
lk mij dezen burggraaf nog -aristocratisch er
voor. In een dergelijk stuk wreken de klein
ste fouten in de uitspraak, welke men an
ders nauwelijks meer opmerkt, zich dadelijk!
Wij hoorden nu telkens, dat èn de burg
graaf èn de hertogin niet alijd correct spra
ken het zit hier meer in de spraakgebre
ken dan in het niet zuiver Hollandsch spre
ken -- en dit was wel heel jammer omdat
juist Bakker en Cor Visser het best en het
zuiverst wisten te zeggen! De tekst van
Scribe kwam bij deze twee geheel tot zijn
recht, waardoor het duel tusschen den burg
graaf en de hertogin in het volle licht steeds
kwam te staan Het was een genoegen deze
twee goede krachten zooals in II tegen
over elkander te zien en het applaus na deze
scène was dan ook volkomen verdiend! Cor
Visser heeft in de rol van de hertogin weer
eens getoond welk een goede speelkracht zij
as! Zij wist aan deze tegenstandster van
Bolingbroke alle relief te geven! Ook in haar
standen en gebaren gaf mej. Visser dikwijls
iets zeer goeds. Van allen speelde zij met
Bakker het meest in den Scribe-stijl! Van
mejuffrouw Let Berendes kunnen wij zeg
gen, dat zij werkelijk Koningin was en
flat is zeker geen geringe lof! Zij wist in haar
spel in II ook zeer goed het languissante,
het vermoeide van de zich vervelende vorstin
te brengen en haar gezichtje was aldoor
expressief Een enkele keer zeifs te veel, zoo-
als in het tooneel wanneer de hertogin haar.
voor hot eerst, over Masham spreekt en zij
ons dadelijk te sterk verried welk 'n plaats deze
garde-officier in haar hart innam. In de
grootte speelscène ontwikkelde zij kracht cn
bleef toch wat mevrouw Kleine altijd van
haar leerlingen verlangde ..digne". Haar
wat overdreven spel met den waaier werd op
den duur nog al vermoeiend en maakte wat
veel den indruk van zich een houding ge
ven. Frlsch en lief was Jeanne de Groot,
een actrlcetje met werkelijk talent voor in-
génue! Zij bracht de bekoorlijke jeugd mee
op het tooneel en had daarom reeds van den
begin af gewonnen spel.
Hadden nu deze drie vrouwen maar een
geliefde gehad, die den strijd waard was ge
weest. Van dezen Masham kunnen wij dat
onmogelijk zeggen) Hij miste precies alle
zwier en charme, die het verklaai-baar had
den moeten doen zijn, dat dn'e vrouwenhar
ten er door in lichte laaie komen to staan!
Deze Masham was wel de heel zwakke stee
in de voorstelling van gisteren. Waarom
Schinkel niet voor deze rol genomen? Al heeft
deze speler niet meer. den leeftijd voor
jeune premier, hij heeft in zijn spel toch
VRIJDAG 26 APRIL 1929
elegance en zwier, zooals duidelijk bleek in
zijn entrees als ceremoniemeester.
Een voorstelling dus, die in de hoofdrol
len alleszins geslaagd kan worden ge
noemd! Maar die in de figuratie het
spijt me dit te moeten zeggen vrijwel
geheel - mislukte. Wanneer de lords en la-
dies -verschenen, was het telkens, of het
oude operakoor van Van der Linden of van
de Itallaantjes weer was herleefd en wij
wachtten als het ware op den zang. Het
ballet kregen wij tenminste, maar ik kan
moeilijk zeggen, dat de gratie van het me
nuet mij gisteren veroverd heeft! En o, o,
wat waren in dat bedrijf vele en storende
regiefouten. Ik verkeer niet dagelijks aan
het hof, maar ik kan mij moeilijk voorstel
len, dat een lakei een koningin een stoel
achter haar rug weg zal nemen, zoodat een
hofdame H. M. moet waarschuwen: „Pas
op, Mevrouw, val niet!" Dit was als trou
wens al het gesleep met de stoelen en ta
fels, dat geheel onnoodig was geweest,
wanneer men in IV staande had gespeeld
en de stoelen en tafel reeds dadelijk in het
fond had gezet nog erger zondigen tegen
de etiquette dan de fout met het glas wa
ter! Het deed ook wel heel vreemd aan, dat
de gezant van Frankrijk tusschen stoelen
sjouwende lakeien door zijn entree aan het
hof moest maken! Neen, dat was alles heel
onverzorgd en slordig en kon den toets der
kritiek 'niet doorstaan.
Maar door het spel der hoofdpersonen
heeft deze voorstelling toch bekoord en ver
diend succes gehad! En hieraan zullen wij
dus gaarne blijven denken.
Aan het slot kwam de voorzitter van Cre
mer de heer Kruyshoop ten tooneele en hij
huldigde spelers en regisseur met hartelijke
woorden en voel bloemen. Het tooneel werd
ten slotte een groote bloementuin en toen de
nestor van de vereeniging, de heer Van Looy
de in dit jaar behaalde medailles aan het
vaandel hechtte en de muziek het Wilhel
mus inzette, was er de ware feeststemming,
welke zeer veel beloofde voor de samenkomst
in „Modern", waar de prijswinnaars nog eens
ter deg-e gelauwerd zijn! Hoe er gewerkt
wordt bij Cremer, het bleek uit de mededee-
ling van „den heer Kruyshoop dat er dit sei
zoen alleen 83 avonden gerepeteerd was. En
het is ook gebleken uit de prachtige resulta
ten, welke Cremer dit jaar in zeer moei
lijke wedstrijden heeft bereikt. Waarlijk, de
hulde aan den regisseur den heer Hunsche
en aan Henk Bakker, de ziel van Cremer,
was volkomen verdiend.
J. B. SCHUIL.
HET ARBEIDERSTOONEEL SPEELT
MOLIèRE
„De ingebeelde zlelcc" bij „Voor
uitgang".
Zooals voorzitter Mol Donderdagavond in
den Schouwburg Jansweg zei bij de finale,
mevrouw L. SandersHerzberg is als regis
seuse de wel zeer geapprecieerde groote
kracht van „Vooruitgang", maar ook zijn
wij het. eens met de regisseuse zelf als haar
niet de voilé overgave teri diénste stond van
alle leden, dan bereikte zij niet het hooge
peil waarop de Arbeidersvereniging nu
staat, dan kon de vereeniging geen program
ma's laten drukken met. „De Ingebeelde
Zieke" er op, en nog veel minder met aan
kondiging als „Voor het eerst door dilettan
ten opgevoerd", 't Klinkt vreemd-eigenlijk, de
klassieke Molière bij het arbejderstooneei,
maar 't was zoo vreemd niet. Molière's blijspel
valt in den volkstoon en als het verouderd
was zou Molière niet meer klassiek zijn.
Zooals wij zeiden, op de opvoering viel niet
af te dingen.
Namen vermeldde met programma niet,
maftr de speler cile de hoofdrol van Argan
den „malado Imaginaire" gaf, leefde die rol
ook. Wij konden in hem den gezond-zieke
zien, het ziek zijn gaf hij niet te overdre
ven, maar zijn optreden had toch overigens
het lijdende, dat een figuur als deze moet
kenmerken. Hij had een lieve dochter in
Angélique, gespeeld met een coquet gevoel
van eigenwaarde, goed tegenspel gevend aan
alle partijen, die daarvoor in aanmerking
kwamen. Wij noemen: den dokterszoon
Thomas Diafoirus, leuk getypeerd en daar
door van onweerstaanbaren invloed op den
lachlust bij de talrijke bezoekers vooral wan
neer hij zweeg maar ook in de prompt gezeg-
ae versregelen. Dan den minnaar Cléant,e,
wat stijf soms, wat ook aan de rol ligt, maar
juist intoneerend, vooral in de serenade, en
beschaafd van uitspraak. Béline, de vrouw
van Argan, was goed getroffen, en de wel
wat grove grollen van Toinette, de meid
liet een beweeglijk speelster alle recht
weervaren. Overdrijving was er gelukkig niet
m, het schonk amusante oogenblikken.
De kleinere rollen, van Louidon, het doch
tertje, Bóralde, den broer, Diafoirus, den
dokter, Purgon, den huisdokter, Fleurant,
den apotheker en Bonnefoi, den notaris wa
ren naar evenredigheid goed bezet.
Het spreken bij „Vooruitgang" is zeer zui
ver en als ook dit het werk is van mevrouw
Sanders, dan heeft zij de haar tot slot aan
geboden bloemen wel dubbel en dwars ver
diend.
MUZIEK.
MANNENKOOR „CAECILIA"
Het beroemde vierstemmige motet „Ecce
quomodo moritur Justus" van Jacob fiandl
(15501591), ter nagedachtenis van den on
langs overleden eerevoorzitter van „Ceacilia",
P. van Ooy uitgevoerd, en in eerbiedige stilte
aangehoord, deed aan het begin van het
concert dc gedachten een oogenblik verwij
len bij hen die ons in den loop der jaren'
ontvielen Schuberts „Liebe" riep ze naar
het leven terug. Zoowel in dit koor werkje als
in het daarop volgende „die Nacht" vindt
men de geniale melodiek van den grooten
zanger; ondanks hun eenvoudigen bouw zijn
ze toch lang niet gemakkelijk te zingen, want
dc vaak onverwachte en meestal zeer open
liggende modulaties zijn soms zeer gevaar
lijk. Zoo lukte in „Liebe" de uitwerking naar
Ges gr. t. niet volkomen, doch het evenwicht
was spoedig hersteld en een mooi slot met
een prachtige lage Es vormde de bekroning.
In „die Nacht" hadden we gelegenheid het
beschaafde falset-zingen der tenoren te be
wonderen. Als altijd bij „Caecilia" wei-den er
gedurende den avond nog vele andere staal
tjes van fraaien koorzang gegeven. Indien ik
een aanmerking mag maken geldt deze niet
het zingen, doch wel de keuze der kooiwcr-
ken. Met het zuiver muzikale genot was het,
,wat den koorzang bétreft, na dc drie boven
genoemde werkjes gedaan. „Deus est nostra
lux" van den beroemden mannenkoorfabri
kant Ludwig Felix Brandts Buys heeft geen
enkel bewijs dat de Muzen den maker, die
bij zijn geboorte de voornamen van Beet
hoven en Mendelssohn kreeg, gewiegd en op
het voox-hoofd gekust hebben. Het draagt alle
kenmerken van een concoursnummer voor
een hooge afdeeling, waarin de innerlijke
leegte door gezochte moeilijkheden is volge
stopt. Zoetige strooplikkerij wisselt af met
blufferige uitvallen en de slotindruk, na de
18 minuten die de uitvoering vaxi het werk
in beslag neemt is: „gelukkig, dat het voor
bij, en zonder ongevallen afgeloopen is." Het
slotnummex- van het programma, „Soir
d' Eté", scène chorale van Octave Isore, is
al niet veel beter, alleen is de zoetige bana
liteit daar nog sterker ln vertegenwoordigd
dan ixx het stuk van Brandts Buys. Ik zal
den lezer niet vervelen met al de aanteeke-
ningen die ik in mijn programma bij deze
compositie gemaakt heb, maar wil mij ver
oorloven dit op te merken: een koor als
Caecilia, welks voortreffelijke vocale hoe
danigheden ten volle bekend zijn, behoeft
werkelijk niet door het zingen van minder
waardige stukken zijn zang-virtuositeit te
toonen en kan met het eenvoudigste koor
werkje, dat echte muzikale waarde bezit, een
schoonen indirnk maken. Ik zeg dit met de
beste bedoelingen voor Caecilia en in de
overtuiging van de opvoedende kracht die er
van goed geschoolden zang als die van
Caecilia kan uitgaan.
Solisten waren Louis van Tulder en Jan
Hoeben. Van Tulder di'oeg een aria uit
„Daviade penitente" van Mozart mooi. doch
niet indrukwekkend voor; later gaf hij zich
in „Les Cloches" en „Romance", twee vroegere
werkjes van Debussy, uit het jaar 1887 af
komstig ten volle en vertolkte deze poëzie
met fijnen smaak en Fransehe gratie. „Nuit
d' Etoiles" van Debussy, dat volgde, moest
wegens het enorme succes herhaald worden.
Jacob Bijster illustreei'de de zangen aan de
piano fijnzinnig en alleszins uitmuntend
en deelde in den bijval.
Niet minder goed secondeerde Bijster den.
violist Jan Hoeben, die blijkbaar steeds zijn
spel ontwikkelt; hij had echter ter demon
stratie daarvan althans vóór de pauze met
één der beide uitgevoerdé werken kunnen
volstaan; na de Sonate van Handel geleken
de Variaties van Córelli haast eindeloos,
hoewel ze door béide spelers zeer verdien
stelijk werden gespeeld. De keuze van zijn
nummer na de pauze, het eerste deel uit
Mendelssohns Vioolconcert, leek me ook niet
gelukkig: dit deel behoort zonder onderbi'e-
king in het volgende over te gaan. Een of
twee kleinere, concertstukjes, b.v. een melo
dieus en een virtuoos zouden mij geschikter
geleken hebben. Hoeben speelde het overbe
kende werk technisch zeer knap, doch muzi
kaal nog vrij onsamenhangend en het scheen
mé voor Bijster geen gemakkelijke taak om
al de grillige temposprongen van den vlolist
te volgen. Hoeben moge zich, door veel te
gaan hooren, muzikaal verdiepen en ook
trachten uiterlijk wat rustiger te spelen;
schoone qualiteiten heeft zijn spel reeds wel;
het komt er op aan ze verder te ontwikke
len, om mettertijd een eervolle plaats in te
nemen.
K. DE JONG.
HAARLEM'S R. K. MANNENKOOR.
Een kooruitvoering in de bovenzaal van
het Gem. Concertgebouw is zeker wel een
unicum. Niet alleen omdat de zaal slechts
een heel beperkt aantal toehoorders kan be
vatten en het podium in verhouding tot de
oppervlakte der zaal te hoog is gebouwd voor
een mannenkoor, maar vooral omdat de
acoustiek inzonderheid voor het mannen
koor précair is. Het R.K. Ma.nnenkoor en zijn
directeur Jan Nibbering moeien dus wel een
goede reden hebben gehad, de uitvoering toch
hier te doen plaats hebben. Zoo men hing
aan dezen datum, was die keuze dra be
paald; het feit deed zich n.l. voor, dat dezen
avond in Haarlem alle zalen waren bezet.
Maar op een zal van kleinen omvang was
het R.K. Mannenkoor toch wel aangewezen.
Ik zal u zeggen, waai'om, of beter nog, den
voox-zitter der propagandacommissie, den heer
Bouwmeester zal ik aan het woord laten, al
spijtJiet me, dat ik van zijn uitstekend ge
kozen toespraak geen stenografisch verslag
heb.
In warme bewoordingen bepleitte hij het
goed recht van een mannenkoor, waaraan
louter Katholieken meewerken. De litera
tuur immers is zóó uitgebreid en zóó goed
verzorgd, dat het wel verwondering mag
wekken, hoe in. een stacr als Haarlem een
zoodanig koor nog niet sinds lang bestaat.
Nu is, zooals de heer Bouwmeester opmerk
te, dit koor alsnog de baby onder de man-
nenzangvereenigingen. En dien jeugdigen
leeftijd in aanmerking genomen, weten nog
slechts weinigen van bijn bestaaix. Voor een
gx-oote zaal zou dus alsnog de toeloop van
belangstellenden ontbreken, en zoo was men
aangewezen op cleze beperkte ruimte. Die
toeloop moet natuurlijk grooter worden, en
wijl nu eenmaal de baby altijd vertroeteld
wordt, hoopte spr. dat het in dit geyal ook
zou gebeuren; men hoefde slechts te teekenen
het biljet, dat voor de nieuwe donateusr
was pasklaar gemaakt. Bijzonder legde hij
nog den nadruk op het px-aedicaat R.K.,
waaraan streng de hand zou woi-den ge
houden. Neutrale vereenigingen zijn er ge
noeg, een R.K. is er niet een enkele en die is
het eerste.
Nu, wij hebben de baby hartelijk bewon
derd; alleen schx-eeuwt hij niet hij zingt.
Want om de lastige beeldspx-aak te laten
varen Jan Nibbering heeft eer van zijn
werk. Een flink bezet koor van eerste teno
ren heeft zich in den zeer korten tijd, dat
het koor bestaat, een wijze van zingen eigen
gemaakt, die tot goéde dingen moet leiden.
Zorgvuldig is bij de mannen een goed falset
gekweekt, waaraan ook de tweede tenoren
een rustige fundatie geven. Zoo nu ook in de
toekomst de baritons zich blijven hoeden voor
groote lees holle klankgevixxg, is de weg
gebaand die met zekerheid leidt ïxaar de
moeilijke, maar loonende kunst van dexx
polyfonen zang. Dat is de kunst der goede
kerkmuziek, de kunst niet der accoorden,
maar der melodie.
Tot nu toe lag het er toe, zich nog niet aan
dezen veeleischenden koorzang te wagen, exx
zoo zagen we het programma alsnog gevuld
door stukken van Roeske, Karei Haram, Ja
cob Hamel. Twee werken slechts wezen ixx
andere richting, het goed geschreven „Do-
minus regit xxxe" (Ps. 22) en het pittige, leu
ke sl*ik dat onlangs in Zandvoort voor de
tweede afdeeling verplichte opgaaf was:
Jos. de Klerks „De Conducteur". Het Latijxx-
sche koor, van de hand vaxx J. Vollaerts, S. J.,
bezorgde in de 3e afd. aan deze jonge ver
eeniging den eersten prijs (en 2en directeurs-
prijs). De noten zien er niet zoo heel moeilijk
uit, maar de sfeer der muziek is niet zoxxder
goede directie en niet zonder eexi goede wijze
van zingen te benaderen. Dat de indruk al
leszins bevredigend was, houdt geen geringe
lof in voor het jonge koor, dat naar ik ver
nam thans met dezelfde krachten werkte als
op den wedstrijd, een unicum zeker in het
koorleven.
Ook van „De Conducteur" werd een goed
klinkende vertolking gegeven, en daar zijn
waarlijk de voetangels en klemmen, zooals
in een concourswerk usantie is, niet aan de
oppervlakte gelegd.
Klankvol, kloek, werden de andere stuk
ken gezongen. En al is aan dit koor nog niet
elk een volleerd zanger, al wordt de adel van
den toon nog hier en daar „getrübt" door
onjuisten aanzet en door een te veel naar-
buiten-zingen, zoo is, geziexx het trouwe re-
petitiebezoek, en het goede voorbeeld der
vele waarlijk goede stemmen, met ernstige
studie een mooi geheel te bereiken. Ook bij
de tweede bassen, die ik xiog niet noemde,
zijn stemmen waarop is te bouwen. Wij dur
ven voorspellen, dat. uit dit jonge koor iets
goeds zal worden.
Ook aan de uitspraak (de goede klankge-
ving houdt dit reeds in) is zorg besteed, en
de intenties van den dirigent Jan Nibbering
worden naar behooren opgevolgd. Een vol
gende uitvoering wachten we met belang
stelling af.
Solistisch werkte aan deze uitvoering me
de de heer Charles Mol, pianist te Haarlem.
Zijn programma bevatte welklinkende na
men, maar noch in Chopins Impromptu in
Fis, noch in de Phantasie-Impromptu, min
der nog in het Scherzo in b klein gaf hij kla-
vierkxinst die „uit de verf" kwam. Ontoerei
kende rechterhand-techniek, een paar ge-
heugenfeilen (zoo b.v. bij 't Scherzo in het
Molto pixx lento een tonika-harmonle instee
van een dominant) wezen er op, dat een
voordracht-ln-de-concertzaal dezer werken
vooralsnog niet is gerechtvaardigd. Zijn goe
de zijde is: uitgesproken zin voor het canti-
lenespel, dié bij Liszt mocht leiden tot waar
deering.
Er werd vlot afgewerkt, zoodat dit concert
om tien uur was beëindigd. Een voorbeeld
ter navolging.
G. J. KALT.
LOUIS BOUWMEESTER SPEELT WEER
BINNENKORT.
Met nieuwe décors en costunms.
Naar wij vernemen treedt de heer Louis
Bouwmeester reeds 7 Mei weer op te 's-Gra-
venhage in Scala met geheel nieuwe déaors
.en costuuxns. Van het verlies der oude bij
'den' brand van het Paleis voor Volksvlijt
heeft het gezelschap zich dus gelukkig spoe
dig kunnen herstellen. Het zal in September
te Haarlem in het Gemeentelijk Concertge
bouw optreden. De contracten en andere pa
pieren van waarde liggen nog onder de puin
hoop en.
HET ARBEIDSCONTRACT IN DE
BOUWVAKKEN.
EEN CONTRACTLOOS TIJDPERK?
Ér is reeds medegedeeld dat de onder
handelingen tusschen de vertegenwoordigers
der samenwerkende, arbeidersorganisaties
in het bouwbedrijf met den Alg. Patrooxxs-
bond, de neutrale werkgeversorganisatie,
welke, aanvankelijk resultaat beloofden, na
dat men op den grondslag van een com
promis tot overeenstemming gekomen was,
ten slotte toch vastgeloópen zijn. De Ned.
Rlï. Bond van Bouwpatroons, waarmede
reeds een contact aangegaan is, maakte, be
zwaar tegen een gesplitste invoering der
vacantie, hetgeen de Alg. Patroonsbond
wenschte. De arbeidersorganisaties meldden
boen dez8 werkgeversorganisatie het compro
mis niet meer te kunnen verdedigen in de
ledenvergaderingen, doch alsnog werd nadèr
overleg gevraagd.
De Patroonsbond, zoo meldt „De Bouwer"
thans, heeft een nieuwe conferentie ge
weigerd, doch medegedeeld een collectieve
arbeidsovereenkomst voor den tijd van twee^
jaar aan te willeu gaaxi op de voorwaarden
als in het compromis was aangegeven. Het
orgaan, van den Alg. Ned. Bouwarbeidersbond
verklaart, dat het compromis niet meer be
stond van het oogenblik af, dat de R.K. Bond
van Bouwpatroons zich beriep op het reeds
met deze patroonsorganisatie afgesloten con
tract.
Onze vertegenwoordigers hebben bij de
onderhandelingen met den Alg. Patroonsbond
voor de bouwbedrijven, zoo wordt gezegd,
uitdrukkelijk het voox-behoud gemaakt, dat
aanvaarding van het compromis mede af-
hanklikej was van de overeenstemming in
dezen, met det partij waarmede reeds een
overeenstemming in dezen met' de partij
waarmede de overeenkomst was getroffen.
Daar deze overeenstemming niet kon worden
verkregen, verviel dit compromis van zelf.
Wij zijn nu voor wat de leden van den Alg.
Potroonsbond voor de Bouwbedrijven betreft,
eontractloos geworden, zegt het bestuur.
Nu de neutrale werkgevers de onderhan
delingen hebben afgebroken, wordt in het
orgaan nog verklaard, dat de leden in geen
geval onder slechter voorwaarden dan het
door de organisatie als landelijke overeen
komst ex-kende contract, dat met de R.K.
patroons is agesloten, zullen mogen werken.
B. A. N. S.
Onder leiding van den voorzitter den heer
L. J. W. Aveling hield de afdeeling Haar
lem van den Boxxd' van Amstenaren in dienst
bij de Nederl. Spoorwegen 24 April een ver
gadering.
Het hoofdbestuur was vertegenwoordigd
door den heer Bosch, penningmeester. On
danks vele verhinderingen door dienst en
ziekte was de vergadering goed bezocht. De
agenda vermeldde o.a. behandeling van de
voox-stellexx der verschillende afdeelingen
voor de bondsvergadering op 4 en 5 Mei te
Maastx-icht en de vakgroepsvergaderingen op
12 Mei te Utrecht.
De vergadering hechtte haar goedkeuring
aan het beleid van het hoofdbestuxxr in 1928,
alsmede aan de x-ekening en verantwoor
ding 1928 en de begrooting voor. 1929 van
den bondspenningmeester.
I-Iet voox-stel Amsterdam om de assistenten
van den stationsdienst toe te laten tot den
B.A.N.S., wox-dt door I-Iaaiiem gesteixnd.
De meeste belangstelling wekten de voor
stellen voor vermeerdering van ixxkomsten
en vei betering der standplaats-classificatie
als ingevoerd door de Rijks-ambtenaren en
de voorstellen tot verbetering der dienst
en rusttijden-regeling. Het afdeelïngsbestuur
kreeg opdracht voor deze zaken krachtig te
ijveren.
Voorstellen der afdeelingen Doi-drecht en
Breda tot invoering van den vrijen Zater
dagemiddag op alle bureaux der eerst-aan-
wezende ambtenaren en fractie-depóts, von
den steun bij do afdeeling Haarlem.
Door enkele afdeelingen zijn voorstellen
ingediend om te komen tot verplicht lid
maatschap èencr spoorwegvakox-ganisatie.
De afdeeling Haarlem kon deze voorstellen
niet steunen en gaf heb bestuur opdracht
deze aangelegenheid eerst te bestudeeren etS
ter zijner tijd met een voorstel daarover te
komen. De navolgende heeren worden be
noemd tot afgevaardigden: Voor de Bonds
vergadering te Maastricht de heeren Aveling
en Francot, als plaatsevravnger de .heer
Smit. Voor de vergadering van vakgroep I
(technici), de heer Veen, voor die van
vakgroep II (administratieven) de heer
Aveling.
VERGADERING VAN DEN VRIJHEIDS
BOND.
Donderdag hield de Liberale Staatspartij
„de Vrijheidsbond" afdeeling Haarlem in de
Nijverheid een ledenvergadering onder lei
ding van den waarnemenden voorzitter, den.
heer C. Sorgdrager. Bij de mededeelingen
maakte deze de briefwisseling bekend, die
gevoerd is met mr, H. A. Kindermann te
Hilversum, voorzitter van den Kieskring
Haarlem naa-r aanleiding van besprekingen,
die deze buiten de afdeeling cm met .de le
den persoonlijk gevoerd heeft. De vergade
ring keurde de houding van mr. Kindermann
ten dezen aangenomen tegenover het afdee
lïngsbestuur ten sterkste af.
De heer Sorgdrager bracht verslag uit van
de 6 en 7 April te Arnhem gehouden alge-
meene vergadering.
In de vacature van den voorzitter, ont
staan door het bedanken van mr. J. H.
Schultz van Haegen kon nog niet voorzien
worden. De oud-vooidztter, de heer C. Sorg
drager zal zich voorloopig met het voorzit
terschap blijven belasten.
De propaganda-commissie werd aangevuld
met enkele leden, nl. mejuffrouw C. S. Wee-
nlnk, en den heer J. F. G. Bode, terwijl de
heer Sorgdrager zich eveneens bereid ver
klaarde om in de commissie zitting te ne
men. De Commissie zal in den loop van het
vereenigingsjaar zich zelf verder aanvulleru
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de Redactie
zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of nief
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet terug
gegeven.
VACANTIEBEZIGHEDEN VOOR SCHOOL
KINDEREN.
De inschrijving van kinderen voor Vacan-
tiebeziglxeden is begonnen. Eiken Zaterdag
van 34 wordt zitting gehouden op verschil
lende plaatsen der stad:
In de Soendastraat (Haarlem-Noord).
Op het Leidscheplein (centrum).
In de Haarlemmerliedestraat (Haarlem-
Oost)
Bij die inschrijvingen kunnen allerlei in
lichtingen gevraagd worden, tevens is er
gelegenheid voor ouders, om hun bijdragen
te storten, 't zij voor een of meer kinderen.
Het comité krijgt dan contact met de ouders.
Het heeft opgemerkt, dat velen van hen niet
precies weten waar het om gaat. Er zal ge
tracht worden ouderavonden te beleggen.
De oud er-commissies zijn reeds aangeschre
ven. Mevrouw Brandon-Groxidel heeft zich
bereid verklaard uitleg van een en ander
te geven in den vorm van een lezing en deze
te verduidelijken met lichtbeelden.
In de school Soendastraat 13 had reeds
zulk een ouderavond plaats, die een groot
succes, is geworden. Ook de ouders van. kin
deren, die op christelijke scholen gaan noo-
digen wi.i xüt. inlichtingen in te winnen en
aan te dringen bij de schoolbesturen, om
ouderavonden te beleggen op de wijze hier
boven aaxigegeven.
Binnenkort hopen wij definitieve mede
deelingen te kunnen doen aangaande ter
rein-leiders en -leidsters. Een moeilijk punt
blijven de financiën. Een deel van het be-
noodigde geld om voorloopig met 100 kin
deren te beginnen, is bijeen, maar het is
helaas het kleinste deeL
Haarlem heeft dezen winter veel moeten
geven, misschien kan en wil het ons comité
ook nog bijstaan. Men dankbaarheid zullen
we elk lidmaatschap begroeten, elke gift in
ontvangst nemen.
Namens het comité:
H. J. KLEIN, voorzitter.
L. BOERMA—BOERMA, secr., Boeken
rodestraat 3.
E. GEERTS, Engelzstraat 26,
Giro-nummer 120733.
Geachte Redactie,
Zou het niet gewenscht zijn nu de groote
vernieuwing van het Concertgebouw deze
zomermaanden uitgevoerd wox-dt, ook eens
de prijzen der garderobe en vooral die van
de consumptie een klein kop koffie kost
maar steeds 25 cent tófc dege te herzien;
die prijzen zijn buitengewoon hoog voor een
gemeentelijke exploitatie!
P.
Brederodeduin 24 April 1929,
V.A.R.A.A.V.R.O.II.O.V.
De heer van Waard voelt zich geroepen
t.o. van het ingezonden stuk van Zwert-
broek eenige opmerkingen te maken.
Ten le. dat de subsidie aan de H.O.V. door
alle belastingbetalers wordt meegedragen;
dat is juist, maar daarom heeft de H. O. V.
ook zorg te dragen dat zfj zich niet con
tractueel verbindt aan de A.V.R.O. met de
verplichting voor geen andere omroepver-
eeniging te mogen optreden.
Ten 2e. Het niet optreden voor een be
paalde groep zooals de V.A.R.A.
Zou den heer van Waard werkelijk gelooven
dat de A.V.R.O. geen bepaalde groep is. Dan
is hij toch zeker slecht op de hoogte en hoop
ik dat het afdeelingsbestuur van de VA.RA.
hem bij voorkomende gelegenheden 't week
blad der V.A.R.A. eens toezendt waarin meer
malen de algemeenheid van de A.V.R.O.
is uitgerafeld.
Ten 3e. Blijkt het dat de VA.R.A. van
plan is medewerkers van de A.V.R.O. voor
de microfoon te brengen en de V.A.R.A. vol
gens den heer v. Waard speciaal program
ma's samengestelt voor de ontwikkeling der
arbeiders, wat dus een ex-kenning zou zijn
dat de A.V.R.O. aan arbeidersontwikkeling
doet.
Is dexv heer van Waard niet al te onvoor
zichtig met zijn meening op papier te zet
ten. M.i. generaliseert hij of heeft hij sinds
kort een radiotoestel. Hij zal toch niet dur
ven beweren dat de uitzending van de
Bredasche feesten der militahe academie
of de stedenavonden maar eenigszins tot het
ontwikkelingswerk behooren. Ik weet niet of
de lieer van Waard zelf arbeider is, maar
de modern georganiseerde ax-beiders houden
er een ander soort ontwikkeling op na. -
Den redacteur dankend voor de plaats
ruimte,
M. A. BRAAKENBURG,
