PRIJSVRAAG DIDOZA? 46e Jaargang No. 14062 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen" Vrijdag 26 April 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN» J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR» ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: p*r week f 0.27^5. met Geïllustcerd Zondagsblad 1 0.32. Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeentel f 3.57Va. Franco per post door Nederland f 3.8714. Losse nummers ƒ0.06. Gelll. Zondagsblad per 3 maanden 0-5714, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 1SC54 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1EN1-5 regels 1 75. elke regel meer /03S. Reclames f 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 11 regels 0.6<\ elke regel meer ƒ015, buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentjes (Woensd- en Zaterd.) 1—4 regels 0 25. elke regel meer /0.10. uitsl. i contant Crati» Ongevallenverzekering voor Weekabonnéi. Uitkeeringeo: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden I 600.-, Verlies van Hand, Voet ot Oog 400-, Duim I 250-, Wijsvinger 1150-, Elke sndere vinger I 50-, Arm- ol Beenbreuk 100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD ONZE GRATIS ONGEVALLEN. VERZEKERING VOOR WEEK-ABONNéS. U1TKEER1NG VAN f 100.-. Wij betaalden heden een bedrag van Honderd Gulden aan MEJ. DE WED. C. VERMEIJ—VAN STAVEREN, Saenredamstraat 49 zwart te Haarlem, wegens een haar overkomen ongeval (beenbreuk). DE ADMINISTRATIE. AGENDA VRIJDAG 26 APRIL StadsschouwburgVereenigd Tooneel (Dir. Ver kade en Verbeek), Vondelherdenking. jnMaria Stuart". 8 uur. Gem. Concertgebouw: Volksconcert H. O. V. o. 1. v. Ed. v. Beinum. Sepha v. Beinum Jansen, viool, 8.15 uur. Cinema Palace: T,Regen"; „Madame de Pompadour". 8 uur. Luxor Theater: „Onderwereld"; „Het eeuwig vrouwelijke". 8 uur. Rembrandt Theater: „Asphalt". Tooneel: Hermes Diodattis. 7 en 9.15 uur. Standaard Theater: „Achter Gevangenis- inuren"; )rDe Korfbalheld", 8 uur. Consultatiebureau Ver. t. Bestrijding der Tuberculose. Ledenvergadering. 7.30 uur. Teyler's Museum. Tijdelijke Tentoonstel ling van Teekeningen door Hollandsche Meesters der 17de eeuw. 11—3 uur, Beverwijk; Raadhuis, Gemeenteraad {7.15 uur, ZATERDAG 27 APRIL Het. Nieuwe Nederl. Tooneel (Louis Saalborn) ,De Getemde Feeks" Bioscoopvoorstellingen, 's middag! en eB avonds. Teyler's Museum. Tijdelijke Tentoonstel ling van Teekeningen door Hollandsche Meesters der 17de eeuw. 113 uur. HAARLEM, 26 April Een Senaatsrede. De Amerikaansche gezant in Den Haag, de heer Richard Tobin, heeft op de gereserveer de tribune in de Eerste Kamer de beraad slagingen over onze aansluiting bij het Kellogg Pact meegemaakt. Er werd z. h. s. tot die aansluiting besloten. Voor het overige hoop ik dat de tolk, die mr. Tobin ongetwij feld bij zich gehad moet hebben, niet al te veel voor hem vertaald heeft. Als de tolk een Hollander was, zal hij zich wel voldoende gegeneerd hebben voor het vele „daverende gelach" en vooral voor de „rede" van mr. Verkouteren, die dit gelach herhaaldelijk deed losbarsten om zijn taak getrouw te vol voeren. Onze Kamercorrespondent besloot zijn overzicht van deze zitting met de opmer king, dat het maar goed is dat de Senaat voor eenige weken op recès gaat, en dat zij blijkbaarontspanning noodig heeft. Dat lijkt mij ook. Mr. Verkouteren wou „de vredesvrlenden" «p een contradictie wijzen. Zij willen den vrede, maar zij vergeten dat het juist de oor log is, die den vrede brengt (daverend ge lach) Ik houd van humor, maar het komt mij voor dat van Iemand die behoort tot de vijf tig menschen, die den Senaat vormen van een volk van acht millioen menschen, met een reusachtig koloniaal bezit een Yolk welks leven afhangt van de besluiten 'die in dezen tijd in Genève tot stand komen meer goede smaak verlangd kan worden. En een veel hooger peil van debat, met een veel beter soort humor. Dit komt niet hooger dan hetgeen de Amsterdammer „een gebbe tje" noemt. Ook is de term „de vredesvrien- den" wonderlijk. Wat bedoelen mr. Verkou teren en anderen daar toch mee? Als dit een bepaalde groep is, dan staa ter logisch een andere tegenover die „de oorlogsvrienden" belichaamt. Ik kan mij levendig voorstellen dat de Amerikaansche gezant niet sterk on der den indruk komt van den vredeswil en het anti-oorlogs-streven van een volk, dat in zijn Senaat zulk een onderscheiding tot uiting brengt, en welks vertegenwoordigers al sinds tien jaar onmachtig zijn om ons eenige internationale geschil dat met Bel gië, over de Schelde tot een oplossing te brengen. Maar mr. Verkouteren ging nog wat ver der. Hij is een oud man, en dus kan men hem vergeven dat hij niet het minste ver trouwen heeft in de uitbanning van den oor log, die volgens hem evenmin weg te krijgen is als ziekte, onweer en schuldeischers. Het is heel wat makkelijker om dit soort van goedkoope vergelijkingen te maken dan om zijn energie aan te wenden tot het bestrijden van den ergsten vorm van kanker waaraan de menschheid lijdt. En als dit soort van scepticisme algemeen was, als er niet altijd menschen geweest waren met geloof in de menschheid en in eigen kracht, zouden bijvoorbeeld nooit de geweldige epidemieën uitgeroeid zijn, die in vroeger eeuwen de be schaafde wereld teisterden, en die velen toen even onvermijdelijk achtten als de heer Ver kouteren nu den oorlog vindt. De verschrik kelijke toestanden van willekeur en rechte loosheid, die b.v. in de 17e eeuw heerschten, zouden nog bestaan. Geweldige misstanden zijn weggenomen door de kracht van men schen die den moed en het doorzettingsver mogen hadden om ze te lijf te gaan. Niet, dat geef ik toe, door de Verkouterens der histo rie, die ongetwijfeld gezegd hebben: de pest, en de cholera, het geloof in heksen, de hon- gersnooden enz. enz. kun je evenmin uit bannen als alle ziekten, onweer en schuld eischers. Maar dat een Nederlandsch Eerste Kamer lid, bij de behandeling van een wereldver drag zooals dit, waarvan men de practische waarde hoog of laag kan aanslaan maar dat in elk geval weer een stap op den weg is, die naar de oplossing leidt, gaat zeggen dat hij bepaalde „soorten oorlogen" niet wil uit schakelendat vind ik wel het top punt! Den vrijheidsoorlog, den onafhankelijk heidsoorlog, den oorlog tot beschaving van het prestige en den 'beschavingsoorlog wil hij niet uitschakelen. Wel den revanche- oorlog, den godsdienstoorlog, den successie oorlog, den avonturen-oorlog, den economi- schen oorlog, den afleidingsoorlog en den tractaten-oorlog. Als er een oorlog uitbreekt zal mr. Ver kouteren dan zeker uitmaken tot welke categorie hij behoort. En als het een „be schavingsoorlog" is alle deelnemende landen passen deze contradictio in terminis onveranderlijk op hun eigen strijd toe, even als de „zelfverdediging" dan mogen ze doorgaan! Dat beschaving en oorlog begrip pen zijn, in lijnrechten strijd met elkaar, heeft mr. Verkouteren in zijn langdurig leven blijkbaar nog niet ontdekt. Vermoede lijk beschouwt hij dit als een theorie van die zonderlinge groep: de vredesvrienden. Amerika is geen lid van den Volkenbond. Het zou dat worden als de vredeswil in Europa sterker was. Ik kan mij voorstellen hoe de Amerikaansche gezant over dien vredeswil gedacht heeft, toen h!j uit den Nederland- schen Senaat naar huis ging. Hij, als Amerikaan moet natuurlijk gemeend heb ben dat de kleine volken van Europa althans, wier ondergang in een. volgenden oorlog zeker is en wier belang bij de uitbanning van den oorlog niet den minsten twijfel kan lijden, bij elke gelegenheid daarvan blijk zouden geven. Maar dat blijkt heelemaal niet zoo te zijn. Ik kan mij levendig voorstellen dat hij in een brief naar Washington schrijft: „Zelfs hier, bij dit kleine volk in een uithoek van Europa, merk ik geen krachtig streven tegen den oorlog. In den Senaat heb ik een rede gehoord, waarin werd gezegd dat de „beschavingsoorlog", de „vrijheidsoorlog", enz. niet uitgeschakeld konden worden. Rather thick, what? You wouldn't expect it! Enfin, ze modderen al tien jaar met de op lossing van hun eenige internationale ge schil. En die oude heer praatte over „de vredesvrienden" alsof dat een speciale groep in zijn land was, een soort wan ethische extremisten, of zooiets. Terwijl een andere spreker den minister verweet, dat hij in de rust van zijn departement den heelen wereld vrede vergeten scheen te zijn, zoodat hij de vorige maal, toen ons Pact op de agenda stond, was weggebleven en ze het niet had den kunnen behandelen Sommigen zeggen hier, dat zij het volk zijn waarvan de machtige vredesdrang uit gaat. Nu, hier hebben jullie mijn jongste on dervindingen op dit gebied". Zoo zou lk mij kunnen voorstellen dat mr. Tobin schreef. Na deze glorieuze behan deling van het Kellogg Pact In den Neder- landschen Ser.aat. R. P. Het woord is aan., Schopenhauer De stijl is 't silhouet van wat de hersens zijn En duisterheid van stijl verraadt een duis ter brein. (Berijmd door Charivarius). BOTERKUNST. (De Margarine-Unie heeft een winst gemaakt van ruim 20 millioen. Uit het jaarverslag). 't Gaat dien heeren naar den vleeze, Zou ik zeggen, als je deze Versch gekarnde cijfers leest, Het is wel om te benijden, Het zijn blijkbaar vette tijden, Voor de margarien geweest; Hoor het machtig koor der koeien, Vol van afgunst luide loeien, Want hun boter der natuur, Is zoo vet niet, of tenminste Brengt haar nimmer zulke, winste, Ook al is ze eens zoo duur. Nee, zooals ik straks al zeide, *t Botert aardig in de weide, Waar die kunstkoe produceert, Twintig millioen winst, wat blief je, Had ik maar een boterbriefje, Dat zoo prettig vet rendeert. Kunst zit altijd in ellende, Dat is het vanouds bekende, Onvermijdelijk symptoom, Maar met deze margarine, Valt wel aardig te verdiene', Daar is 't boter tot den boom. RAMP IN NEURENBERG. ONTPLOFFING IN EEN POTLOOD- t FABRIEK* NEGEN DOODEN. NEURENBERG, 25 April. (W. B.) In de Mars-Bleistiftfabrik I. S. Stadtler had heden middag op de derde verdieping een ontplof fing plaats. Terstond na den knal sloegen de vlammen uit de ramen van deze etage. De brandweer was na drie kwartier het vuur in zooverre meester, dat er geen gevaar meer bestond, om halfzes kon zij inrukken. Zes personen kwamen in de vlammen om, tien werden gewond, van wie velen zwaar. Twee dezer laatsten zijn in het gasthuis overleden, zoodat het aantal dooden acht bedraagt. Vier lichter gewonden konden naar huis terugkeeren. De derde verdieping ls grootendeels uit gebrand. Het personeel. 31 vrouwen en twee mannen, kon slechts met moeite worden ge red, vooral ten gevolge van de sterke rook ontwikkeling en de paniek, welke oorzaak waren, dat men de uitgangen bijna niet kon vinden. Hieraan is ook het groote aantal slachtoffers toe te schrijven. Een arbeidster sprong met brandende kleeren uit het raam en was op slag doocL De dooden zijn onherkenbaar verkoold, zoodat de identificatie groote moeilijkheden oplevert. Tot dusver konden slechts twee arbeidsters door een verlovingsring en een halsketting worden herkend. De oorzaak der ontploffing ls nog niet vastgesteld. NEURENBERG, 25 April, (V. D.) Het aantal der slachtoffers van de exploisie in de Mars- potloodfabrieken is door het over lijden van een der arbeidsters tot 9 gestegen. Men poogt thans de slachtoffers, die door verbranding geheel onherkenbaar zijn ge worden te identificeeren. Een voltallige zitting van de Voorbereidende ontwapeningscommissie in Genève, die thans bijeen is, De Russische» Duitschc en Amerikaansche voorstellen hebben zoo goed als geen sympathie gevonden. INGEZONDEN MEDE DEELINGEN Wat beteekent O. G. De 2 letters O. G. zijn de eerste letters van een zeer bekende rubriek in Haarlem's Dagblad. DIDOZA zijn de eerste lettergrepen van 3 zeer alledaagsche Nederlandsche woorden. Nadere bijzonderheden in het num mer van Zaterdag. DE PERSONEELSFORMATIE VOOR GEMEENTE AMBTENAREN. Hoe het verder gaan zal. Er blijkt bij herhaling onder de gemeente ambtenaren veel belangstelling te bestaan voor den verderen gang van zaken ten op zichte van de Personeelsformatie. Daarom zijn wij nog eens op onderzoek uit gegaan hoe het daarmede staat. De gang van zaken was aldus: Eerst bestond bij verschillende organisa ties bezwaar om aan de uitnoodiging van B. en W. gevolg te geven om in het Georgani seerd Overleg mede te werken aan de voor bereiding van een Personeelsformatie voor de ambtenaren. Daarop hebben B. en W. aan de directeuren en hoofden van takken van dienst opgedragen om elk voor zijn eigen be drijf of af deeling een schema voor zoo'n for matie in te dienen. Toen daaraan voldaan was kwam de quaestie nog eens in het Over leg aan de orde, met het resultaat, dat de organisaties zich tenslotte bereid verklaar den aan de voorbereiding mede te werken. In het Overleg werden toen subcommissies benoemd voor het ontwerpen van een forma tie voor de Bibliotheek, de Secretarie en het Electriciteitsbedrijf. Bovendien werden nog 5 andere bedrijven en takken van dienst voor een groot gedeelte bestudeerd. Maar dat waren dus nog slechts 8 van de 31 be drijven en afaeelingen die behandeld moes ten worden. Het bleek toen, dat als in het zelfde tempo met zulke sub-commissies werd voortgegaan, de arbeid nog een jaar of mis schien wel twee jaar zou duren. Om de voor bereiding te bespoedigen werd aan het bu reau van het Overleg opgedragen om. als basis nemend het reeds verrichte werk der subcommissies, een volledig schema voor de Personeelsformatie te ontwerpen, opdat dit in het Overleg besproken zou kunnen worden. Het bureau (bestaande uit den wethouder voor sociale zaken Mr. J. Gerritsz, den grif fier ten stadhuize A. J. de Landmeter en den hoofdcommies H. B. Weyland) heeft dit ontwerp-schema thans gereed. Het moet evenwel nog door het college van B. en W. bekeken worden, alsook door de 4 raadsleden die in het Overleg zitting hebben. Eerst daar na zal het definitieve schema in het Overleg aan de orde komen. Geen wonder dat onder de ambtenaren veel belangstelling bestaat voor de vraag hoe dit schema is opgemaakt, omdat de belan gen van elk daarbij zeer nauw betrokken zijn. Tegen publicatie bestaan evenwel be zwaren omdat nog wijzigingen mogelijk zijn voor het schema in het Overleg komt. De vraag rijst: welke houding zullen de organisaties tegenover dit schema aanne men? Wij hoorden In organisatie-kringen ver klaren, dat gevreesd werd dat de nu bewan delde weg niet spoediger tot een eind-resul taat zal leiden dan met het stelsel van de sub-commissies. Want als zoo zei men ons de vertegenwoordigers der organisaties in het Overleg mededeeling van het ontworpen schema krijgen, dan zullen zij ruggespraak moeten houden met hun bestuur en met de bij de formatie betrokken leden, om zich een denkbeeld te kunnen vormen van de for matie aan elk bedrijf of tak van dienst. Zoo doende wordt het werk dat eerst door de organisaties vereend in de sub-commissies werd verricht, door elke organisatie afzon- d e r 1 ij k voortgezet. Dit zal dan natuur lijk veel tijd kosten, maar het is de eenige weg die voor de organisaties over blijft. Als die tijd door het gemeentebestuur niet aan de organisaties gegeven wordt, dan bestaat de kans dat de afgevaardigden der ambte naren zullen weigeren om verder in het Overleg aan de formatie mede te werken, omdat zij niet in staat zijn om gedocumen teerd een oordeel te geven. Bovendien word ons gezegd, dat het noo dig zal zijn, dat de organisatievertegenwoor- digers in staat gesteld zullen worden om per soonlijk een onderzoek in te stellen op de verschillende bedrijven en takken van dienst want alleen als persoonlijk de zaken bekeken worden is het mogelijk om met eenige ken nis van zaken een oordeel uit te spreken. Er werd ons gewezen op de mogelijkheid, dat B. en W. als zij het schema aan de ver tegenwoordigers der organisaties doen toeko men een termijn zullen stellen voor het ge ven van advies, opdat kort daarna de forma tie In het Overleg aan de orde zal kunnen komen. In elk geval is zeker, dat de organisaties over eenigen tijd in de gelegenheid zullen zijn om het bedoelde schema in hun leden vergaderingen aan de orde te stellen. Een organisatie-vertegenwoordiger zei ons: Als B. en W. ons een termijn voor advies op geven, zullen wij met spoed aan het werk gaan. De organisaties hebben steeds getoond, dat nu men eenmaal met de formatie be gonnen is, alles gedaan moet worden om de afhandeling zooveel mogelijk te bespoedigen Maar als de gegeven termijn te kort blijkt om met het adres gereed te komen, zal men aan B. en W. om verlenging moeten vragen. Wij hoorden de gedachte opperen, dat de verschillende organisaties samenwerking zouden zoeken om een gemeenschap pelijk advies over het schema te kunnen uitbrengen. De moeilijkheid is even wel. dat eenige organisaties niet willen sa menwerken. In ambtenaarskringen wordt evenwel de wenschelijkheid gevoeld om met een eensge zind advies in deze aangelegenheid te komen Tenslotte nog lets over het schema. Indertijd is medegedeeld dat de schema's die de directeuren en hoofden van takken van dienst hebben ingediend, zouden leiden tot het uitbreiden van het ambtenaren corps met ongeveer 50. Nader vernemen wij evenwel, dat dit zoo moet worden opgevat, dat het aantal vaste ambtenaren met on geveer 50 zou uitgebreid worden. Maar er zijn thans ongeveer 50 ambtenaren in los dienstverband of op arbeidscontract werk zaam. Het totaal aantal werkkrachten zou dus niet noemenswaard vermeerderen. Wij hebben reden om aan te nemen, dat ditzelfde ook gezegd kan worden van door het bureau van het overleg opgemaakte schema, dat vermoedelijk niet zoo heel veel zal afwijken van hetgeen de directeuren en hoofden van dienst indertijd hebben voor gesteld. Maar omdat dan het aantal vaste ambtenaren met ongeveer 10 pCt. zou wor den uitgebreid, is het natuurlijk van veel be lang welke formatie voor elk bedrijf of tak van dienst zal worden aangenomen. Door de vertegenwoordigers der ambtena- renorganïsaties zal, zoo vernemen wij, met klem worden vastgehouden aan het reeds in het Overleg besproken denkbeeld om ver schillende A-functies in voeren. De zaak is deze. dat de salarissen van verschillende rangen nog al veel uiteenloopen. Een ad junct-commies verdient als maximum f 3000. een commies f 3700 en een hoofdcommies f 4400. Nu zal het zoo wordt geredeneerd voorkomen, dat er aan een afdeeüng drie ambtenaren zijn, die in hun rang op het maximum staan. Voor promotie van een hunner naar een hoogere klasse dadelijk een verschil van f 700 Ls geen voldoende reden. Toch ls het gewenscht om een hun ner de gelegenheid te geven boven het maxi mum van zijn groep te komen. Dit kan dan. door te bepalen, clat op zooveel adjunct-com miezen één adjunct-commies A zal zijn, op zooveel commiezen één commies A, op zoo veel hoofdcommiezen één hoofdcommies a. Het salarLs van die A-ambtenaren zal dau gelegen moeten zajn tusschen beide salaris- grenzen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1