46e Jaargang No. 14085
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 25 Mei 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week /O".27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57jé. Franco per post door Nederland 3.8754- Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden /0-57J4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 rcg. 0.25, elke regel meer 0.10, uitsl. a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weel. a bonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
ONZE GRATIS ONGEVALLEN
VERZEKERING.
UITKEERING VAN 100.-s
Heden keerden wij aan den Heer R. Smit,
Vijfhuizerdijk 140 te Haarlemmermeer een
bedrag van .Honderd Gulden uit voor een
hem overkomen ongeval (beenbreuk). Dit
is in 1929 het twintigste ongeval waarvoor
wij overeenkomstig de verzekeringsvoorwaar-
den uitkeering konden geven. Het totaal der
in 1929 uitbetaalde bedragen is reeds
TWEE DUIZEND GULDEN
DE ADMINISTRATIE.
AGENDA
ZATERDAG 25 MEI
Stadsschouwburg: Mij. tot Bevordering der
Toonkunst. Kamermuziekconcert. Fiesch-trio
8 uur.
Cinema Palace: „Het lokkende voetlicht";
„De Generaal". 2.30 en 8 uur.
Luxor Theater: Avonturiers"; „De Be
drieger Bedrogen". 2.30 en 8 uur.
Rembrandt Theater: „Vrouwenstaking".
Tooneel: Maqui en Williams. 7 en 9.15 uur.
Matinée 2.30 uur.
Standaard Bioscoop: „De onbewaakte
Overweg" 2.30 en 8 uur.
ZONDAG
MEI
Den Hout: Concert H. O. V. 2.30 uur.
Stadsschouwburg: Mij. tot bevordering der
Toonkunst. Kamermuziekconcert. 'Flesch-
jbrio. 2.30 uur.
Het Nieuwe Nederlandsche Tooneel (L >uLs
Saalborn) „Nummer Zeventien of de Nou.
lottige Gelijkenis", .8 uur.
Schouwburg Jansweg: „Dolle Hans" 8.15 u.
uur.
Cinema Palace: „Het lokkende voetlicht";
„De Generaal" 27 en 8 uur.
Luxor- Theater: .Avonturiers"; „De Be-
dreger Bedrogen". Van 2 uur af.
Rembrandt Theater: „Vrouwenstaking".
Tooneel: Maqui en Williams. Van 2 uur af.
Standaard Bioscoop: „De onbewaakte
Overweg" 2.30 en 8 uur.
Heemstede. Het Oude Slot: Groote
Lange- en Kortebaan Draverij. 2 uur.
MAANDAG 27 MEI
Bioscoopvoorstellingen.
9e VERANTWOORDING AUTOTOCHT
VOOR BEJAARDEN.
Gesticht Joh. de Deo 10.
H. K. 5.—
J. S. 2.—
17—
Vorige verantwoordingen 330.50
25 Mei 1929.
Totaal 347.50
DE KONINGIN-MOEDER NAAR
BEVERWIJK
BEZOEK AAN HET ROODE KRUIS
ZIEKENHUIS.
In de Vrijdagavond in het K.S.A.-gebouw
gehouden vergadering van de Vereeniging
„Koninginnedag" werd medegedeeld, dat de
Koningin-Moeder in de tweede helft van
Juni een bezoek zal brengen aan Beverwijk
H.M. zal o.a. het Roode Kruis Ziekenhuis
bezichtigen
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
MET GEVULCANI5EERDE
ZUIVERE PLANTAGE CREPE ZOLEN
EEN STAKING AAN DE HAAR-
LEMSCHE GASFABRIEK?
EISCHEN VAN DE ARBEIDERS DIE
AAN DE UITBREIDING WERKEN.
Zooals onze lezers weten worden er thans
aan de Haarlemsche gasfabriek groote uit
breidingswerken uitgevoex-d. De gemeente
betrekt tijdelijk gas van de Hoogovens te
Velsen, omdat de eigen capaciteit moet wor
den uitgebreid door het bouwen van een
grooteren gashouder en nog andere werken.
Het personeel dat in dienst is van den
aannemer die deze uitbreidingswerkzaamne-
den heeft aangenomen, is niet tevreden
over de arbeidsvoorwaarden.
De heer Peper heeft daarover in den ge
meenteraad reeds vragen aan B. en W. ge
steld, waarop het college in de volgende ver
gadering zal antwoorden.
De eischen van het personeel ongeveer
50 man, die georganiseerd zijn in^ den Alg.
Ned. Metaalbewerkersbond en den Centra-
len bond van Transportarbeiders betref
fen verschillende sociale bepalingen: uitoe-
taling bij ziekte, vergoeding van verzuim bij
regen, vacantie, enz.
Er wordt door de organisaties met den
aannemer onderhandeld.
De organisaties achten de kans op staking
groot.
Verwacht werd dat bij de nieuwe bespre
kingen die hedenmorgen zouden plaats heb
ben een beslissing zal vallen over het procla-
meeren van een staking.
HOE DE JANSBRUG OPNIEUW
ONTSTAAT.
HERSTELLING DER WALMUREN AAN
DE NIEUWE GRACHT GEREED
GEKOMEN.
Gaat het voorspoedig met den bouw van
de nieuwe Manegebrug, ook het werk aan de
Jansbrug maakt thans goede vorderingen.
De fundeering is gereed en de aannemer, de
heer R. Bijker té Haarlem heeft laten begin
nen met het opmetselen van de landhoofden.
De stagnatie ontstaan doordat eenige weken
geleden de afdamming bezweek is dus glans
rijk overwonnen en het laat zich aanzien,
dat de brug begin September klaar is. Met
het maken van de opritten mee zal het
echter wel October worden, voor zij in ge
bruik genomen kan worden.
De herstelling van de walmuren van de
Nieuwe Gracht is thans ook klaar, zocdat
het water spoedig weer op peil gebracht kan
worden, hoewel de afdamming bij de Jans
brug spuien voorloopig nog wel zal beletten.
Dat de bewoners met verlangen naar ver
andering in den toestand uitzien laat zich
begrijpen, nu met de warmte de stank hoe
langer hoe ondragelijker wordt.
DE ZANDTREINEN.
HONDERDEN ONTEVREDEN
KLEVERPARKERS.
Het zandvervoer door middel van kleine
treintjes van den Schotersingel naar de
Marnixstraat in het Kleverpark duurt nu al
bijna eenige maanden. En, wij kunnen het
niet verzwijgen, tot ergernis van alle bewo-
ners van de huizen die aan dezen nieuwen
„spoorweg" wonen. Die menschen zijn be
zocht door een zandplaag. Er wordt bij het
vervoer veel zand gemorst. Langs den gehee-
len weg ligt het zand centimeters dik. Als het
waait stuift het natuuiiijk overal heen. De
Kleverparkers ervaren nu eens, dat hun hui
zen niet hermetisch dicht zijn, ook al hou
den zij zooveel mogelijk ramen en deuren
dicht. Den geheelen dag regeert de stofdoek
en de stofzuiger in die omgeving, maar de
strijd is ongelijk, het zand wint het door de
grootste hax-dnekkigheid.
De gemeexitei'einiging laat soms den ge
heelen dag een sproeiwagen rijden alleen om
de straten die door den spoorweg „gelukkig"
gemaakt zijn te besproeien. Bovendien wordt
zooveel mogelijk los zand opgeschept. De
aannemer van het zandvervoer heeft daar
voor een vasten man aangewezen exi de x;ei-
niging heeft hem ook een vasten metgezel
gegeven. Maar de zandtreinen morserx meer
dan die twee mannen kunnen opscheppen.
Een winkelier klaagde: „Het is in mijn
winkel vreeselijk. Al doe ik alle mogelijke
moeite ik kan mijn étalage niet zandvrij
houden. De reiniging sproeit en ik sproei
bovendien nog voor mijn deur extra, maar
hét blijft stuiven".
Een andere buurman zei ons: „Ik juich
het toe, dat de werkloozen aan het werk ge
zet kunnen worden. Maar toch ben ik over
tuigd, dat alle Kleverparkbewoners het er
over eens zijn. dat het niet meer op deze
manier moet. Wij worden er nu de dupe van.
Ik geloof dat de honderden bewoners van
het Kleverpark, die nu gedupeerd worden
door het zandvervoer, liever eenige guldens
meer op het belastingbiljet willen betalen,
om de werkloozenzorg op andere wijze te
regelen".
Wij zijn dezer dagen nog eens bij het
zandvervoer gaan kijken. De klachten van
de bewoners zijn iixderdaad niet overdreven.
Maar zou het niet mogelijk zijn om de zana-
wagentjes af te dekken, bijvoorbeeld met
groote deksels of zeilen? Dan zou er niet zoo
veel zand gemorst worden.
CHR. NATIONALE WERKMANS-
BOND.
JUBILEUM PROV. COMITé NOORD
HOLLAND.
Hier ter stede wordt hei-dacht het 25-jarig
bestaan van het Provinciaal Comité voor
Noord-Holland van den Chr. Nat. Werkmans
bond. Ter gelegenheid daarvan had Vrijdag
avond in de groote of St. Bavokerk een
Wijdingssamenkomst
plaats.
Als eerste spreker trad op Dr. P. A. Klap,
predikant bij de Ned. Herv. Kerk Le Amster
dam. Deze herdacht met groote waardeering
het stichtingswerk van den Chr. Nat. Werk
mansbond door dr. De Visser. Door den ar
beid van het Provinciaal Comité en door
dien van den Chr. Nat- Werkmansbond in
het algemeen zeide spr. heeft God Zijn gunst
aan ons bewezen. De arbeid van len Bond
was zegenrijk voor land en volk. voor Kerk
en Maatschappij en voor de leden van den
Bond. Er kan gezegd worden: „De Heer heeft
groote dingen aan ons gedaan, dies zijn wij
verblijd-"
Of echter de gemeente wel genoeg het
werk van den Bond waardeert.? Spr. betwij
felde het. Daarom wekte hij op den arbeid
van den Bond te steunen en dien arbeid ook
in den gebede te herdenken.
Daarna zong mevrouw A. C. van Tienho
venKauwling een tweetal liederen van
Guido Gezelle en wel „Gij badt op eenen
berg" en „Mij spreekt de blomme een tale".
Als tweede spreker trad vervolgens op Ds. L.
D. Poot van Haarlem. Deze wijdde uit over
de levensbeschouwing der soc. dem. en stelde
daartegenover het werk van den Bond. In
zonderheid verheugde spr. zich er over dat
de Bond mede helpt de Ned. Herv. Kerk op
te bouwen. Met eexiige heilwenschen voor
den Bond besloot spr. Dr. Klap sloot de
samenkomst met dankgebed.
Heden, Zaterdag is de 25e
Jaarvergadering
gehouden in het gebouw der Haarlemsche
Jongemannen Vereeniging in de Lange Mar-
garethastraat. Na gen welkomstwoord door
den Voorzitter der Commissie van ontvangst,
den heer G. Zijlstra, 2en Voox-zitter der af-
deeling Haarlem, sprak de Voorzitter van het
Provinciaal Comité een openingswoord uit.
De agenda vermeldde verder een verslag
uit te brengen door den Secretaris van het
Provinciaal Comité en een rede van den heer
A. Broen, Bondspropagandist, over het on
derwerp: „Verleden, heden en toekomst".
Tijdens de vergadering maakten de dames
der afgevaardigden een autotocht. Van
middag van 2 tot 3lA uur zou er receptje zijn
in het vergaderlokaal en vanavond wordt er
nog een gezellig samenzijn gehouden.
DE KINDERMOORD TE
NIEUWER-AMSTEL.
De moeder veroordeeld tot
5 jaar gevangenisstraf.
Vrijdag heeft de Vierde Kamer dPr Recht
bank te Amsterdam uitspraak gedaan in de
strafzaak tegen de 21-jarige ongehuwde
moeder, die zich te verantwoorden had ter
zake van moord of doodslag, subsidiair uit
lokking van of medeplechtigheid aan moord
of doodslag, op of omstreeks 19 December IJ.
te Nieuwer-Amstel gepleegd op haar ruim
anderhalfjarig dochtertje.
Het O. M. had wegens moord vier jaren ge-
van genisstraf gevorderd.
Van het vonnis werd volgens het Hfcld. al
leen medegedeeld, dat de Rechtbank de ver
dachte veroox-deelde tot vijf jaren gevange
nisstraf. Mededeeling van eenige motivee
ring, waarop dit vonnis steunde, en zelfs de
motiveering van de straf bleef achterwege.
Het aoord is aan
Gustave le Bon:
Het kioaad verontschuldigen toil zeggen het
vermenigvuldigen*
P. GASUS TERUGGEKEERD.
Het is nu precies drie weken,
Dat de lezer van dit blad,
Onze krant droef heeft bekeken,
Daar hij P. Gasus niet had.
In zijn plaats kon men wel vinden,
Tom de Rijmer, maar „ei ziet,
Onder ons gezegd, mijn vrinden,
Is hij P. Gasus toch niet!"
Nu breng 'k u de goede tijding:
P. Gasus is weer gekeerd.
Tot uw en tot mijn verblijding,
Frisch, gezond en ongedeerd.
Ver van hier, waar schoone meren.
Aan der bergen trotschen voet,
Trots en majesteit ons leeren,
Vond hij nieuwen arbeidsmoed.
Welkom in de lage landen,
P. Gasus Welkom, aan zee,
Laat hier weer het dichtvuur branden,
Deel ons van het uwe mee.
Hier ook flonkren zonnestralen,
Op des landschaps blonde kruin:
Laat uw pen veel schoons verhalen,
In de schaduw van het duin.
TOM DE RIJMER.
GEVAARLIJKE TRAMRAILS.
DAGELIJKS VALLEN SLACHT
OFFERS.
De houtblokken die in de geasphalteerde
wegen tusschen en naast de tramrails ge
legd wox-den, voldoen niet overal. Er zijn
vele plaat-sexx waar blijkbaar te zacht hout
gebruikt is. Het gevolg is snelle slijtage,
waardoor de rails soms wel 5 cM. boven het
hout uitsteekt. Voor de fietsrijders is dat
noodlottig. Dagelijks vallen (in letterlijke
beteekenis) er slachtoffers. Het is vooral
erg in de Kruisstraat. Het is door het
drukke verkeer en de onlogische ligging
van de tramrails daar voor fietsrijders
toch al gevaarlijk genoeg. Voor Hotel
Funckler gebeuren door die hooguitstekende
rails herhaaldelijk ongelukken. Gelukkig
loopt het meestal af met eenige blauwe
plekken, gehavende kleeren en een be
schadigde fiets, maar soms is het erger.
Nog dezer dagen brak een fietsrijdster daar
een been.
Herstel van de houtblokken hier en ook
op andere punten is dringend noodig.
ZWARE STROOBRAND TE
VEENDAM.
4.000.000 K.G. STROO VERBRAND,
SCHADE VAN RUIM 125.000.
Vrijdagmiddag omstreeks vier uur
sloeg te Veendam de bliksem in
de meest westelijk staande stroomijt van
de CoÖp. Stroocartonfabriek „De Vrij
heid". Ondanks den Oostelijken wind was
de hitte te Veendam zoo groot en ondrage
lijk, dat eerst een tweede en om 6 uur zelfs
een derde stroobult in vlam geraakte. Er
werd met 20 stralen uit 6 motorspuiten ge
tracht de derde en vierde bult te behouden
daar anders de stroovoorraaa vexrxietigd zou
zijn. Van de 6 millioen K.G. is reeds 4 mil-
lioen K.G. stroo als verloren te beschouwen
Uit de omliggende gemeenten zijn motor
spuiten aanwezig. De schade bedraagt ruim
f 125.000.
"v - SP
h a ït&S - ss p-
rSp.TJ; ,r «krM
De overal, met groote spanning tegemoet geziene tentoonstelling in Barcelona werd
onder enorme belangstelling geopend. Beroemde gasten, uit alle deelen van de we
reld, woonden de plechtige opening door den Koning van Sper.je, bij.
STAKINGSGEVOLGEN.
MET EEN OPEN MES GEGOOID.
Een jong los werkman, die met de sta
king te Zaandam niets te maken had, ge
laakte op Dinsdag 30 April aldaar verzeild
in een luid schreeuwende en tierende menig
te, die een zoogenaamde „ovatie" bracht
aan het huis van een werkwillige. Plotse
ling haalde hij een geopend mes ('t was
een stevig wapen) uit den zak en wierp dat
met kracht door een ruit in een kamer der
woning van den werkwillige. Gelukkig stond
een wieg met een kind er in. niet in deze
maar in de achterkamer, anders hadden de
gevolgen van deze dwaze daad wel eens zeer
ernstig kunnen geweest zijn.
De meswerper moest Vrijdag voor den
Politierechter verschijnen. Hij maakte een
zeer gunstigen indruk en een over hem in
gekomen reclasseeringsrapport vertelde ook
niets kwaads van hem.
„Ze stonden daar te zingen en daar werd
ik opgewonden door", voerde hij te zijner
verontschuldiging aan.
Het OM. vond het een zeer vreemde daad
van dezen verdachte. Uit dit geval bleek
wel duidelijk, meende spr., welken invloed
een tierende menigte op sommige menschen
kan hebben. De reclasseering vroeg een
voorwaardelijke veroordeeling maar daar
voor gevoelde het O.M. in dit geval niets.
De eisch luidde f 25 boete of 10 dagen hech
tenis en het vonnis was conform dien eisch.
WRAAK VAN EEN
BELASTINGSCHULDIGE.
BIJ DEN GEMEENTE-ONTVANGER
ALLE RUITEN INGESLAGEN.
ZOETERWOUDE. 25 Mel. (V.D.) In den af-
geloopen nacht zijn bij den gemeente-ont
vanger alhier alle ruiten ingeslagen. De po
litie is den dader, die gisteren eecn dwang-
bevel ontving, op het spoor.
GEWELDIGE BOSCHBRAND IN
DEN ACHTERHOEK.
ONGEVEER 500 H.A. BOSCH BIJ
ZELHEM VERNIELD.
Vermoedelijk door het inslaan van den
bliksem is Vrijdagmiddag een geweldige
boschbrand uitgebroken onder de gemeente
Zelhem bij Hengelo (G.) meldt de N R. Ct.
De vuurlinie heeft een breedte van zes tot
acht kilometer. Tusschen de -00 en 5G0
hectare zijn door het vuur vernield De bur
gemeester van Zelhem leidt, bijgestaaxx, docr
de marechaussee uit Ruurlo, het blusschings-
werk en heeft alle iüeuwsgierigen eerst goed
schiks verzocht en toen kwaadschiks gelast,
aan het blusschingswerk deel te nemen. Voor
zoover het zich laat aanzien, zal het geluk
ken, het vuur bij den zoogenaamden Aaltcn-
schen dijk tot staan te brengen. Mocht het
niet gelukken dit bosch te redden, dan na
deren de vlammen het dorp Hengelo. De
vlammen bereiken op sommige punten wel
een hoogte van 20 meter. Eenige boerderijen
heeft men met groote krachtsinspanning be
houden.
DE HAARLEMSCHE WERK
LOOZEN IN DRENTE.
HET GROOTSTE DEEL WORDT DOOR
ANDEREN VERVANGEN.
Zooals men weet heeft het raadslid de heer
Peper vragen aan B. en W. gesteld over
klachten die de Haarlemsche werkloozen zou
den hebben in verband met de uitzending
naar de werkverschaffing in Drente.
B. en W. hebben eerst hier ter stede een
onderzoek ingesteld, waarbij de uitgezonde
nen die voor de Pinksterexx over waren
gehoord werden. In aansluiting daarop is een
deputatie van het gemeentebestuur waar
van de Wethouder van Openbare Werken
Mr. J. Gerritsz en de directeur van den
dienst voor de Werkloosheidsbestrijding deel
uitmaakten dezer dagen naar Drente ge
trokken om een onderzoek ter plaatse in tc
stellen.
Wij vernemen, dat deze deputatie tot do
overtuiging gekomen is, dat de klachten on
gegrond waren. Bovendien heeft men den
indruk gekregen dat het overgroote deel van
de 25 uitgezonden werkloozen zich geen
moeite getroost om voldoende werk te pres-
teeren. Er zijn Haagsche werkloozen die 55
cent per uur halen en Haarlemsche werkloo
zen die niet meer dan 5 cent per uur verdie
nen, zoodat de gemeente al het andere moet
aanzuiveren.
Het moet in de bedoeling van het gemeen
tebestuur liggen, dat ongeveer tweederde van
de uitgezonden werkloozen teruggeroepen zal
worden om dan door anderen vervangen te
worden Het overige derde deel toont vol
doende medewerking.
Met belangstelling wordt afgewacht wel
ke maatregelen het gemeentebestuur dan zal
nemen tegen de teruggeroepen werkloozen.
Verwacht wordt, dat die in het vervolg geen
volledige ondersteuning van het Burgerlijk
Armbestuur zullen krijgen.