H
D
De bouw van een (bijna) nieuwe
Concertzaal
rtb,,'.
46e Jaargang No. 140S7
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 28 Mei 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) ƒ3.5754. Franco per post door Nederland ƒ3.8754. Losse nummers
0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-5754, franco per post-
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN: 1—5 regels 1.75. elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f025, elke regel meer ƒ0.10, uitsL 4 contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
DINSDAG 28 MEI
Stadsschouwburg: Groot Russisch Natio
naal Orkest, 8 uur.
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling
8.159.15 uur.
Cinema Palace: „Het lokkende voetlicht";
„De Generaal", 8 uur.
Luxor Theater: Avonturiers"; „De Be
drieger Bedrogen". 8 uur.
Rembrandt Theater: „Vrouwenstaking".
Tooneel: Maqui en Williams. 7 en 9.15 uur.
Standaard Bioscoop: „De onbewaakte
Overweg" 8 uur.
y els en: Raadhuis. Gemeenteraad. 7 uur
WOENSDAG 29 MEI
Stadsschouwburg: Vereenigd Tooneel
(Verkade en Verbeek) Vonders „Maria
Stuart". 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen, 's middags en
's avonds.
N. V. Bouw- en Expl. Mij. -Zuid-Haarlem"
Verspronckweg 31. Jaarl. Alg. Verg. van Aan
deelhouders. 8.30 uur n.m.
Pannekoekenhuisje, Bloemendaal. Huis
houdelijke vergadering der Stichting Thïjs-
se's Hof. 8 uur.
DE UITBREIDINGSWERKEN
AAN DE GASFABRIEK.
OVEREENSTEMMING BEREIKT.
Nadat Maandagochtend de besturen op
nieuw een besperking hadden met den
bouwleider der firma M. A. N., welke Duit-
sche firma het bouwen van den nieuwen
gashouder aan de gasfabriek heeft aange
nomen, vond ex* een vergadering met het
betrokken personeel plaats. Nadat door de
besturen verslag was uitgebracht v,an de
gevoerde onderhandelingen, waaruit bleek
dat er opnieuw eenige verbeteringen waren
verkregen, vond er een zeer uitvoerige ge-
dachtenwisseling plaats.
Hoewel het personeel niet al 'te best te
spreken was over de houding der firma en
naar aller verwachting men steeds voor
kleine conflicten zal komen te staan, be
sloot het overgroote deel van het pex*soneel
het advies der besturen op te volgen en het
thans door onderhandeling verkregene te
aanvaarden. De firma heeft kort geleden
aan het personeel een contract vooi*gelegd
ter teekening waarbij men genoegen moest
nemen met directe opzegging en vervalling
van art. 1638 c. en d. van het Burg. Wet,
boek terwijl ook geen vergoeding voor ver
zuim der Ohr. feestdagen en bij regen werd
verstrekt. In de nieuwe overeenkomst wordt
het verzuim door regen of bedrijfsstoomis
met 70 pet. betaald, er is nu 1 dag opzeg
ging en de Christelijke feestdagen worden
met 50 pet. betaald. Voorts zal ook art. 1638
c. en d. in acht worden genomen.
HET
VUEGONGELUK
BAGDAD.
BIJ
De gewonde vliegers hersteld.
Blijkens het door den commandant van het
vliegkamp te Soerabaja van den consul te
Bagdad ontvangen telegram zijn sergeant-
vliegtuigmaker Langeraar en korporaal vlieg
tuigmaker Sijmonsfdie bij het bekende ongeval
met de Dornierwal-vliegboot te Bagdad ge
wond werden) hersteld en zullen zij deze week
naar Soerabaja vertrekken.
VERBLINDEND ZONLICHT
OORZAAK VAN DE TRAM
BOTSING.
HE JEINLICHT OP HET STATIONS
PLEIN WORDT VERPLAATST.
Naar aanleiding van de trambotsing op
het Stationsplein van Zondagavond, waar
van een der bestuurders als oorzaak had
opgegeven dat hij door den zonnestand
niet kon zien dat het i*oode seinlicht brand
de, stelde de trammaatschappij Maandag
avond een onderzoek in, waaraan deelnamen
de chef v.an exploitatie, mr. D. A. E. Im-
mink, de chef van den weg, ir.- B. Nugteren
en de chef van den uitvoerenden dienst, de
heer P. M. Gieske. Om denzelfden tijd,
dat het ongeluk gebeurde, te half zeven
werd van de standplaats bij den vlucht
heuvel op het Stationsplein het seinlicht
waargenomen. Het bleek inderdaad, met den
zon-verlichten hemel als achtergrond, moei
lijk zichtbaar. Het bezwaar werd belangrijk
genoeg geacht om ten spoedigste een wijzi
ging in den stand van het seinlicht aan
te brengen. Het zal een meter lager aan
de naai bevestigd worden, waardoor het een
donkeren achtergrond van des huizen aan
de westzijde van het Stationsplein krijgt. Het
blijkt dus, dat er ten aanzien van de
schuldvraag van den bestuurder zeer ver
zachtende omstandigheden zijn, zoo er al
van schuld sprake is.
Bijzonderheden over het oude en over het nieuwe gebouw.
Het dak van de Concertzaal is al geheel gesloopt. De werklieden zijn nu bezig de
zijmuren af te breken.
Het heet officieel een verbouwing maar
er komt bijna een geheel nieuwe Concert
zaal!
Van de oude zaal blijft alleen het voor
enkele jaren hieuw gezette achter-gedeelte,
waarin- liet orgel staat, de vloer en een
klein gedeelte van de voormuur behouden.
De groote zijmuren' worden geheel gesloopt,
terwijl van het geheele dak niets meer te
zien is.
Toen 'men aan het sloopen ging bleek,
dat het goed gezien was om de afbraak niet
langer uit tè stellen. B. en W. schreven in
dertijd iri de toelichting van hun voorstel
aan den gemeenteraad:
„De kap en de zijwanden van de Gem.
„Concertzaal verkeeren in onvoldoenden
„staat. Enkele spanten vertoonen een door-
buiging tengevolge van een -voor de groote
„overspanning onvoldoende kapconstructie.
„De zijmuren knikken uit. Vernieuwing van
„de bestaande kapconstructie is noodzake
lijk. De muren dienen te worden versterkt.
„Dit kan geschieden door het aanbrengen
„van ijzeren balken in gewapend beton
„tegen de penanten".
Aanvankelijk waren die kosten begroot
op f 43.000. Maar later hebben B. en W. aan
den raad een verhooging van het crediet
gevraagd met f 17.000, wat noodig was,
omdat het tenslotte door Openbare Wei-ken
toch beter gevonden werd om de zijmuren
om te halen en door nieuwe te vervan
gen.
35 man zijn thans aan het sloopen bezig.
Zooals wij hierboven schreven is de geheele
kap al verdwenen. Nu vliegen de stukken
puin van de zijmuren in het rond. Goed
materiaal voor asphalteeringswerk. Waar eens
de concertzaal gevonden werd, staat nu een
groote steiger die tot aan de kap reikte. Die
was noodig voor het sloopen van de kap en
zal natuurlijk ook weer gebruikt worden bij
het maken van de nieuwe kap.
De gesloopte kap was zeer slecht: op ver
schillende punten werden gevaarlijke „wer
kingen" geconstateerd.
Het is waar, dat het gebouw on
geveer 80 jaar stond, maar het gebrek is
niet allereerst door ouderdom, doch door on
voldoende constructie ontstaan. Er waren
we! soede materialen verwerkt. Het eigen
aardige is dat voor de kap houten spanten
uit één stuk gebruikt zijn van bijna 21 M.
lengte. Blijkbaar heeft men die groote
balken voor dit doel uit Rusland laten aan
voeren. Het zou nu een bijna onbegonnen
wérk zijn om nog zulke groote balken te
zoeken!
De nieuwe kap wordt van ijzer gemaakt.
Natuurlijk ook zoo, dat de spanten geheel
door het plafond aan het oog onttrokken
worden.
Wat het aanzien van de nieuwe zaal be
treft die zal niet veel van de oude afwijken.
Met nauwgezetheid zal men zicli precies aan
de oude afmetingen houden, om daardoor
zeker te zijn, dat de nieuwe zaal dezelfde
goede acoustiek zal hebben als de oude.
Wel zal naar een moderner kleed gestreefd
worden. In de oude zaal overheersclite de
horizontale lijn, o.a. door de spiegels aan
den zijwand, in de nieuwe zaal zal de ver
ticale lijn overheerschend zijn. De verticale
lijn, die van boven in de ramen begint (die
op dezelfde hoogte komen als in de oude
zaal) zal tot den grond toe worden door
gezet. De spiegels zullen dan ook niet meer
terugkomen.
Toch zal men. doordat de zaal natuur
lijk in andere kleuren geschilderd wordt,
den indruk krijgen, dat veel veranderd is.
Het orgel blijft op zijn oude plaats. Dit is
r.u tijdens de verbouwing om het voor stof j
te bewaren, geheel door een beschermend i
omhulsel omgeven.
De gaanderij wordt weer even groot als
in de oude zaal. Het gevolg zal zijn, dat het
aantal plaatsen in de Concertzaal onveran
derd blijft. De klapstoelen staan thans op
geborgen in de Groote Kerk, maar kunnen
later weer op de oude plaats gezet worden.
Ook in het overige van het Concertge
bouw wordt veel veranderd. Er wordt ge
zorgd voor flinke ingangen. Er komen nu
drie ingangen naast elkaar, die toegang
geven tot een vestibule van 9 bii 5 Meter
en een hal v.an 15112 bij 8 Meter. De garde-
robe wordt ruim tweemaal zoo groot als in
het oude gebouw.
De buffetten en keuken, die vroeger on
middellijk naast de concertzaal gevonden
werden, komen nu aan de straat, dxis zoo
ver mogelijk van de zaal af. Concertgangers
zullen dus niet meer gestoord worden door
hinderlijk gerixxkel van glazen en kopjes.
Gelijkvloers komt nog een concertzaal
van 211/2 bij 10 1/2 Meter. Voor kleine con-
certeix zal die wel gewild zijn. Die zaal
krijgt een eigen buffet.
De bovenzaal blijft ook bestaan. De onge
makkelijke houten trap naar deze boven
zaal en de gaanderij van de groote zaal.
wordt vervangen door een breede steenen
trap.
Verder worden ook de toiletten geheel
vernieuwd, zoodat zij aan moderne eischen
zullen voldoen.
Het front in de Begijnestraat wordt ge
deeltelijk verbouwd. Boven de drie hoofd
ingangen komen luifels.
Het geheele werk zal f 130.000 kosten.
Er wordt met man en macht gewerkt om
de nieuwe concertzaal voor 15 September
klaar te hebben. Reeds nu maken de arbei
ders dagen van 11 uur. Het is evenwel niet
onmogelijk, dat het noodig zal blijken om
nog langer te werken, of dat er met twee
ploegen gewerkt zal worden. Nu de dagen
zoo lang zijn, is het mogelijk een ochtend
ploeg 8 uur te laten werken en een mid-
dagploeg eveneens 8 uur.
Aan Openbare Werken wil men al het
mogelijke doen om de verbouwing binnen
den vastgestelden tijd te laten afloopen,
anders zullen er moeilijkheden rijzen met
de concerten voor de opening van het
nieuwe seizoen. De tijd van 4 maanden
vooral omdat bijna een maand met het
sloopen gemoeid zal zijn, om een werk van
f 130.000 uit te voeren is evenwel zeer kort.
POSTZEGELTENTOONSTELLING
TE LE HaVRE.
DRIE HAARLEMMERS BEKROOND.
Op de Internationale Postzegeltentoon
stelling te Le Havre die in de afgeloopen
week gehouden werd, werden drie leden der
afdeeling Haarlem van de Nederlandsche
vereeniginig van postzegelverzamelaars be
kroond, n.l. de hoeren C. H. Blansert, ver
zameling Engelsche Kol., bronzen medaille;
E. J. Martens, verzameling Venezuela, ver
guld zilveren medaille; J. van Nifterik, ver
zameling Nederland en Kol, verguld zilve
ren medaille.
OnZE GROEMTJE5
DIM5D AG I
DON DE.RDA3
ZATERDAG
UW
Het woord is aan.....
Weriheimer:
Zelden ziet men zulke diepzinnige gezich
ten als bij de bestudeering van de spijskaart.
NIET KLAGEN.
Weet u nog, geachte lezer,
Ook al lijkt het lang gelee,
Hoe wij schaats- en autoreden,
Op het ijs der Zuiderzee?
Weet u nog hoe u uit bed kwam,
Toen het dertig graden vroor,
Hoe u op uw fiets verstijfde,
Naar uw werkplaats of kantoor?
Weet u nog hoe 't leidingwater,
.Zich verstarde in de buis,
Weet u nog wel hoe u stookte
En hoe koud het bleef in huis?
Weet u nog hoe .onze scheepvaart.
Vele weken was gestremd,
Hoe het vlot verloop van zaken
Door den ijsgang werd geremd?
Weet u nog hoe in-armoedig,
U zich voelde in die kou,
Hoe u naar het kwik kon turen,
Dat nog maar niet stijgen wou?
Weet u nog? in Februari,
Hoe u zich beklagen kon?
Nou, dan moet u nu niet zuchten,
Om wat overdaad van zon.
DS. PLANTENGA OVERLEDEN.
E& wM
-Vy j
•t
Op 63-jarigen leeftijd is overleden Ds. B.
P. Plantenga, emeritus-predikant bij de Ver-
eenigde Doopsgezinde Gemeente alhier.
Met Leedwezen maken wij melding van dit
overlijden. Ds. Plantenga was algemeen ge
acht en bemind, in de eerste plaats natuur
lijk bij de leden der Vereenigde Doopsge
zinde Gemeente, zooals duidelijk bleek bij de
repeptie in het Kerkgebouw van genoemde
gemeente ter gelegenheid van het zilveren
jubileum vaix Ds. Plantenga als Haarlemsch
predikant op 29 September 1926. Op die re
ceptie, die tot een bijzonder hartelijke hul
diging werd, kwamen meer dan 2000 gemeen
teleden den beminden predikant gelukwen-
schen. Een kostbaar geschenk een tapijt
werd hem toen aangeboden.
Op 1 November 1927 zag Ds. Plantenga zich
door den minder gunstigen staat van zijn ge
zondheid gedwongen afscheid te nemen van
zijn ambt. Dit afscheid moest om dezelfde
reden zonder eexxige officieele plechtigheid
plaats hebben, maar de Kerkbode bracht
hem hartelijk dank voor de wijze waarop hij
zijn werk steeds had verricht, vervuld van
hertelijke belangstelling voor zijn gemeen
teleden en hen stichtende en sterkende door
geloofsvertrouwen.
In den laatsten tijd nam de zwakte van
zijn hart zeer toe en zoo is dan nu het einde
gekomen, dat door zijn vrienden reeds lang
gevreesd werd.
Ds. Plantenga werd op 15 December 1865 te
Zutphen geboren. Hij liep daar het gymna
sium af, studeerde te Leiden tot hij ziju
candidaatsexamen in de theologie gedaan
had, studeerde daarna verder aan het Doops
gezind Seminarie te Amsterdam en werd in
1892 proponent. In 1893 aanvaardde hij een
beroep als predikant te Meppel, bleef daar
vier jaar, stond van 1897 tot 1898 te Wormer-
veer en daarna te Arnhem, vanwaar hij op
29 September 1901 naar Haarlem overging.
Hij volgde hier Ds. Hesta op en vond dr. El-
horst en Ds. Jeronimo de Vries als zijn ambt-
genooten bij de Doopsgezinde gemeente.
Ds. Plantenga had zich, zooals wij reeds
zeiden, hier zeer vele vrienden en de alge-
rneene achting en sympathie verworven. Hij
was een man van buitengewonen ijver en
groote energie. Gaarne was hij werkzaam op
philantropisch terrein: velen zullen hem
dankbaar gedenken.
Ds. Plantenga vervulde met groote toewij
ding tal van bestuursfuncties, toen hij nog
over zijn volle werk- en lichaamskracht kon
beschikken. Hij was voorzitter van de afdee
ling Haarlem en lid van het Hoofdbestuur
van de Doopsgezinde Zendingsvereeniging
secretaris van het Doopsgezind Noord- en
Zuid-Hollandsche Weduwen- en Weezen-
fonds, voorzitter van de Doopsgezinde Zie
kenverpleging, lid van het Dagelij ksch Be
stuur der Doopsgezinde Sociëteit in Neder
land, voorzitter van de commissie voor de
Doopsgezinden in de verstrooiing, lid van de
commissie ter uitdeeling van de Doopsgezin
de Sociëteit, lid van het college van curato
ren der Doopsgezinde Kweekschool, secreta
ris van het Dienstjarenfonds en van het
Menno-fonds, voorzitter der vereeniglng voor
Doopsgezixxde Weezen in onvermogende ge
meenten en lid van de commissie van redac
tie der Zondagsbode. Hij behoorde tot eenige
commissies van den Protestantenbond, waar
van hij hoofdbestuurslid is geweest.
Buiten Doopsgezinde kringen bekleedde
hij nog meer functies, o.a. die van voorzitter
van het college van curatoren van het Gym
nasium en lid van den Armenraad.
Uit deze lange lijst blijkt wel welk een
werkzaam man met Ds. Plantenga is heen
gegaan.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal plaats hebben op Vrijdag 31
Mei a.s. op Westerveld, na aankomst van
trein 14.10w
GEVAL VAN NEKKRAMP IN DEN HELDER
Volgens Het Volk Is in de marinekazerne
te Den Helder een geval van nekkramp voor
gekomen bij een onder-officler-ziekenverple-
ger, die tijdens de ziekte van eenige zeemili
ciens in Maart en April j.l. zijn diensten
heeft moeten verrichten. De patiënt zou
reeds overleden zijn.
HAARLEM, 28 Mei
De Verkiezingen
Het begint nu werkelijk een beetje merk
baar te worden dat er Kamerverkiezingen
op til zijn, ofschoon de kiezersmassa nog
steeds even lauw blijft.. De heer Louis de
Visser, communist, heeft evenwel zijn mega-
phoon-stem met volle kracht doen losbar
sten in den Haagschen gemeenteraad, omdat
de burgemeester een communistisch aanplak
biljet had laten verwijderen. Hij heeft mr.
Patijn vergeleden met Jan Kalebas en een
geweldig lawaai gemaakt. Zooiels trekt altijd
de aandacht. Dc nuchtere krantenlezer stelt
zich de vraag: „Waarom dit vervaarlijke
spektakel over oen kleinigheid?" delft in zijn
memorie en diept eruit op: „Da's waar ook:
we moeten bixxnenkort weer eens gaan stem
men."
In deze sfeer vrxn geestdrift zal Nederland
ter stembus trekken- Ik mag er niet aan
denken hoeveel menschen het ditmaal zou
den nalaten, als er geen stemdwang was.
Nu zeggen vele ordelievende burgers: ..Ik
moet wel. Wegblijven mag nu eenmaal niet,
evenmin als fietsen op verboden voetpaden,
rijden zonder licht of belastingplaatje en
weigeren je belasting te betalen. Ik wil er
geen last mee krijgen, en Ik ga dus maar
stemmen."
Hij heeft ruime keus, want cr komen zes
endertig partijen uit, waarvan zes groote
bekend als R.K., A.R., C.H., V.B., V.D. en S.
DA.P. die in de aftredende Kamer 94 van
de 100 zetels bezetten. Het lijkt onwaarschijn
lijk dat deze sterkte verzwakt zal worden,
zoodat de overige dertig partijen denkelijk
zullen strijden om zes zetels, waarbij een
aanmerkelijk aantal stemmen lieelemaal ver
loren zal gaan.
Onze Kamercorrespondent, die daarover
vandaag een artikel levert, merkt op dat wij
wel een politiek zéér verdeeld volk zijn. Het
is waar. Overigens kunnen de dertig partij
tjes geen kwaad, en het is, in het algemeen
gesproken, een goed ding dat nieuwe stroo
mingen tot uiting komen. Veel erger is, dat
in de zes groote partijen nog steeds geen
meerderheids-groepeering ls te vinden, en
dat wij straks voor een nieuwe editie zullen
worden gezet van de extra-parlementaire
regeering, die nu ruim drie jaar het bewind
heeft gevoerdvoorzoover zij dat kon,
want allerlei groote onderwerpen moesten
zorgvuldig vermeden worden en in allerlei
zaken moest worden geschipperd om über
haupt een resultaat te bereiken.
Van de leden der eerstdaags aftredendo
regeering kon moeilijk verwacht worden, dat
zij zich in deze omstandigheden met roem
zouden overladen. Dat hebben zij dan ook
geenszins gedaan. De krachtigste figuur die
het kabinet bezat, minister van Karnebeek,
brak al twee jaar geledeix den gouvernemen-
teelen hals over zijn ontwerp-verdrag met
België. Zijn opvolger, jhr. Beelaerts van
Blokland, debuteerde gelukkig met een
krachtige rede in Geneve en maakte daarna
weinig indruk meer, tot zijn behandeling
van de Utrechtsche cause célèbre hem weer
in het volle licht bracht. Helaas, het be
scheen hem onbarmhartig. Het is een beden
kelijke post op het debet van deze regeering
dat de Belgische kwestie nog niet verder tot
oplossing ls gebracht. Een krachtige be
windsman aan Buitcnlandsche Zaken ls nu
wel een heel noodzakelijke vereischte, en wij
hopen dat het niet iemand uit „la carrière
zal zijn", vol van de usances, dc adat van
deze bejaarde kaste, maar een mannetjes
putter.... een man met ruimen blik, die
over enge belangetjes heenkijkt en de groote
beteekenis van een blijvende, bevredigende
oplossing als doel vooropstelt.
Van de overige ministers is de president,
jhr. de Geer. beheerder van het departement
van Financiën, het best uit den tragen strijd
te voorschijn gekomen. Hij heeft, door de
aanneming in de Tweede Kamer van zijn
ontwerp tot regeling van de financiëele ver
houding tusschen Rijk en Gemeenten, in sa
menwerking met minister Kan (Binnenland-
sche Zaken» tenslotte nog een daad van bij
zondere beteekenis volbracht. Terwijl mr.
Kan als sportbeoefenaar en reiziger-naar-
werkverschafflngen de eenige in het kabinet
is, die populariteit heeft weten te verwer
ven. En hoe!en op welk een moderne,
on-Hollandsche manier! De Kan-anecdotes,
talloos, en de Kan-kleedij, in afwijking
