Haarlem's Dagblad | 1929 | 11 juni 1929 | pagina 7

BEKENTENISSEN VAN EEN TOEWAN BAROE.

HAARLEM'S DAGBLAD

DINSDAG 11 JUNI 1929

cialistische en twee leden van de Communis
tische partij.

Zij waren het met de sprekers niet eens
en waren van meening, dat ook in de landen,
waar de S.DA.P. aan de regeering meedoet,
nog geen ontwapening en geen welvaart ge
komen zijn.

De debaters werden achtereenvolgens
door de heeren Cramer en Van der Walle
beantwoord. Zij handhaafden het in eerste
instantie gesprokene.

VERGADERING DER CHRIST.-
HISTORISCHEN.

De openbare vergadering, Maandagavond
belegd door de afdeeling Haarlem der Chi\-
Hist. Unie, was druk bezocht. Na de opening
der vergadering op de gebruikelijke wijze
door den heer J. Delfos, werd het woord ver
leend aan mej. Mr. Frida Katz, lid der Twee
de Kamer, die behandelde het onderwerp:
„Waar het bij de aanstaande verkiezingen
om gaat".

Spr. zeide dat 't noodig is dat een ieder
nagaat waarom 't gaat bij de naderende ver
kiezingen. Immers een ieder dient nu naar
de stembus te gaan. Maar niet alléén omdat
er is een stemplicht gaat de kiezer naar de
stembus. De hoofdzaak is een andere reden
Het gaat bij de stembus om te komen tot
een vertegenwoordiging des Volks. Van veel
belang is hoedanig die vertegenwoordiging
des Volks is samengesteld naar aanleiding
van de taak der Kamer. De Volksvertegen
woordiging oefent veel invloed uit op de ma
nier waarop een land wordt geregeerd.

Na dit op den voorgrond te hebben ge
steld, ontvouwde spr. de redenen die hebben
geleid tot een verbreken van de rechtsche
samenwerking. De C.-H. gaan nu de verkie
zingen in voor haar eigen beginselen en in
dien na de Verkiezingen weder sprake van
een vernieuwing van die rechtsche samen
werking mocht zijn dan kunnen de C.-H.
alléén dan daarin medegaan indien met hare
beginselen wordt gerekend en dat vooraf
vast staat.

De C.-H. wenschen dat de Chr. grondslagen
van het volksleven worden gehandhaafd en
bewaard. Ze wenschen verder dat aan een
ieder de vrijheid van een eigen levensover
tuiging wordt gegeven. De C.-H. Unie is de
partij die gevoelt voor de vrijheid van ge
weten van een ieder "burger van den Staat.
De C.-H. Unie is een groeiende groep, die
mede een oog heeft voor de dingen van den
tijd. Beloften doet de Unie niet bij de Ka
merverkiezingen. Alleen haar beginselen stelt
ze op den voorgrond.

Eenige van de idealen van de C.-H. Unie
zettj spr. nader uiteen. De Unie wil de één
heid van het volk handhaven zooveel dat
maar kan. De omstandigheden leidden er
toe, dat geijverd moest worden voor Chr.
scholen. Maar de openbare willen de C.-H.
niet geheel los laten. Het is goed dat bij de
wet dr. De Visser het mogelijk is gemaakt dat
op de openbare scholen godsdienstonderwijs
wordt gegeven.

Op sociaal gebied wenscht de Unie dat met
aller belang wordt gex-ekend, dat de recht
vaardigheid wordt toegepast. Op dat gebied
gelden óók de beginselen die, telkens de
éériheid van 't geheele volk doen zoeken.
Het evenwicht van alle groepen dient te wor
den behouden. In zake de ontwapening is de
Unie een tegenstandster van eenzijdige na
tionale ontwapening. Maar daarom is ze nog
niet een militairistische groep, zeide spr.

Bij een nationale éénzijdige ontwapening is
het land weerloos en is er een gevaar 'dat ons
land een gevechtsterrein wordt. En ook van
een klein leger kan een invloed uitgaan om
een vijand buiten het land te houden. Maar
is dc Unie tegen een nationale eenzijdige
ontwapening aan deti anderen kant onder
stem. gaarne 't we.", van den Volkenbond
en alle wat leiden kan tot den wereldvrede.

Zóó plaatst de C.-H. Unie zich op den bo
dem der werkelijkheid, houdt ze aan haar
ideaal vast en wenscht ze alles te bezien in
het licht der eeuwigheidsbeginselen, conclu
deerde spr.

Er was gelegenheid spreekster vragen te
stellen, waarvan geen gebruik werd gemaakt.
Vóór dat de vergadering werd gesloten deel
de de voorzitter mede, dat voor de Unie op
24 Juni als spreker hoopt op te treden de
voorzitter der C.-H. Unie, Mr. Dr. J. Schok
king en verder dat ook in Haarlem-Noord
nog een vergaderixxg zal gehouden worden met
als spreker de heer Snoeck Henkemans.

SPAARNDAM

L. PEPER OVER HET COMMU
NISTISCH PROGRAMMA.

De afdeeling Haarlem van de Communis
tische Partij Holland, de sectie van de Com
munistische Internationale hield Maandag
avond een propagandavergadeiing in Café
Honderdors te Spaarndam.

De heer L. Peper, lid van den Haarlem-
sclien gemeenteraad voerde er het woord.

De communisten zei hij, beloven voor de
Kamerverkiezingen niets, in tegenstelling
met de andere partijen, omdat zij wel weten,
dat in een parlement niet de regeerders
zetelen, maar dat die op de kantoren van
ondernemingen en banken zitten. Zij doen
niet mee aan het bedrog van de beloften,
het algemeen belang te behartigen. Zij
kennen geen ander algemeen belang dan dat
van de arbeidersklasse, de eenige nuttige
klasse, de talrijkste tevens en daarom de
meest rechthebbende. Dat belang dienen de
sociaal-democraten niet, zij zijn immers
bereid zich bij een coalitie te verkoopen
aan elke burgerlijke paortij.

De heer Peper ging voorts uiteenzetten hoe
z.i. het lot van de arbeiders-klasse na den
oorlog slechter is geworden, omdat de oor
logslasten zoo sterk op de begrootingen
drukken.

De parlementaire tribune gebruiken de
communisten dan ook alleen maar om de
bourgeoisie aan haar beloften te herinneren
en haar onmacht in het vervullen daarvan
aan te toonen. Maar voor de uiteindelijke
overgang van kapitalisme naar socialisme
zal felle strijd noodig zijn, de strijd niet
meer om het deelen van de macht met de
kapitalisten, maar om het afschaffen van
die macht. En het is bedrog om de men-
schen voor te houden, dat zij dit bereiken
door eenmaal in de vier jaar ter stembus
te gaan.

Spr. gelooft niet in een ondergang van het
kapitalisme door een normale evolutie daar
van zelf. gelijk de socialisten doen.

Toch is zelfs in de kapitalistische maat
schappij verwezenlijking van de communis
tische eisclien mogelijk

Spr. noemde vele van die eischen, namelijk,
vrijheid van drukpers en van spreken, 45-
urige werkweek, premievrije werkloosheids
verzekering met uitkeering gelijk aan het
lóón, herziening der pachtwetten, losmaking
van Indië van Holland uit billijkheidsoverwe
gingen en ter vermindering van oorlogsge
vaar.

Zich in het bijzonder tegen de S.D.A.P.
richtende kenschetste de heer Peper de ont-
wapeningsleuze in een kapitalistische maat
schappij als bedrog. De practijk bewijst, dat
de sociaal-democraten in werkelijkheid niet
voor ontwapening zijn, meent spreker.

Wat de medezeggenschap betreft, de voo:>
deelen daarvan komen volgens hem slecht*
ten goede aan het kapitalistische zakenlevsn.

De heer Peper beval ten slotte aan om te
stemmen op communisten, maar ook in zijn
geheele gedachtengang revolutionair te
worden.

De heer M. Meyers kwam in debat. Hij ver
weet zijn klasse-genoot Peper ten opzichte
van een andere arbeiderspartij termen als
„bedrog" te hebben gebezigd. Hij bestreed
de uitlatingen van den heer Peper ten aan
zien van zijn partij, de S.D.A.P.

De heer Peper repliceerde en handhaafde
zijn argumenten.

Daarna werd de vergadering gesloten. Zij
werd goed bezocht.

DE DIENSTCOMMISSIES.

TECHNISCHE BEDRIJFSBELANGEN.

Wij lezen in het jaarverslag van de Com
missie van Overleg voor de ambtenaars- en
voor de werkliedenzaken:

„Met betrekking tot de behandelde onder
werpen valt op te merken, dat er van de
ambtenaren-dienstcommissies in het geheel
geen, van de werklieden-dienstcommissies
slechts bij uitzondering gebruik werd ge
maakt ter behandeling van technische be
drijfsbelangen. Werd het bij de instelling der
commissies reeds voorzien, dat dergelijke
onderwerpen aanvankelijk slechts weinig de
aandacht zouden vragen, verwacht werd
toen toch, dat, naarmat de organisatieverte-
genwoordigers in dit opzicht meer ervaring
zouden opdoen, ook dit deel van haar taak
meer tot z'n recht zou komen, terwijl, inte
gendeel, juist moet worden geconstateerd,
dat in het afgeloopen jaar dergelijke onder
werpen slechts bij hooge uitzondering, en
dan nog alleen de aandacht der werklieden
hebben gevraagd".

.EEN FRANS HALS VOOR RUEM 4 TON
VERKOCHT.

Door tusschenkomst van John Levy van
de New York Galleries is een schilderij van
Frans Hals, het portret van Aernout van
Druyvestijn (vroeger in de Iersche verza
meling van Sir Hugh Lane), voor 35000
pond verkocht aaxi een verzamelaar op Cuba
meldt de N.R.Ct.

WAARSCHUWING

Zekere Johannes de Bruijn, geb. te Bode
graven, 2 April 1878, voorgevende handelaar
in pillen te zijn en te wonen in Vlissingen,
maakt over het geheele land er zijn werk
van hoeveelheden pillen (ook genaamd „Ur-
banuspillen") te plaatsen bij kleine winke
liers. vooral ten plattelande, onder voor
waarde, dat, wanneer de pillen niet voldoen
of onverkoopbaar blijken terugzending aan
zijn adres te Vlissingen kan plaats vinden en
teruggave van het besteede bedrag dan
zal volgen. Daar intusschen de Bruijn sedert
jaren niet meer te Vlissingen woont en zijn
tegenwoordig adres niet bekend is hij
werd destij d aldaar ambtshalve in de bevol
kingsregisters afgeschreven en zwerft ver
moedelijk van de eene plaats naar de an
dere blijven reclames of verzoeken om res
titutie van geld, steeds onbeantwoord, zoodat
ten slotte de afnemers blijven zitten met een
hoeveelheid onverkoopbare pillen.

Herhaaldelijk wordt de tusschenkomst van
den Commissaris van Politie te Vlissingen
verzocht door menschen, die zeer tot hun
schade op deze wijze met de Bruijn In relatie
zijn getreden.

De Commissaris van Politie voornoemd,
vestigt er de aandacht van belanghebbenden
op, dat, om voormelde redenen, het doen van
zaken met betrokkene dan ook moet worden
ontraden.

STAKERSRELLETJE
ZAANDAM.

TE

CHAUFFEURS WEIGERDEN EEN
GEWONDE TE VERVOEREN.

Zondagnacht hebben Zaansche stakers,
onder leiding van den communist Bolhoeve,
getracht te verhinderen, dat de heer Pons,
chef van de N.V. Houthandel vli. van Wes-
sem en Co., die met den laatsten trein uit de
richting Amsterdam te Zaandam aankwam
en tengevolge van een verstuikten voet niet
bij machte was te loopen, zich per auto naar
zijn woning aan de Stationsstraat zou bege
ven meldt de Tel.

De chauffeur van de garage Starrevëld, die
zich met een auto aan het station bevond,
weigerde, toen hij hoorde, dat het een werk
willige gold, te rijden. De door de politie ge-
requireei-de auto van de firma J. de Boer,
welke firma voor dit jaar bij contract het
gemeentelijk ziekenvervoer heeft, wilde aan
vankelijk wel het vervoer op zich nemen,
maar ook dezen chauffeur wisten de stakers,
toen de heer Pons bereids op de brancard lag
te bewegen, den patiënt niet te vervoeren. De
door de politie van deze handelwijze op de
hoogte gebrachte firmant keurde de houding
van zijn chauffeur goed. De politie vond toen
het oogenblik om in te grijpen gekomen en
dreef de talrijke stakers met den blanken
sabel uiteen. De heer Hooft, die inmiddels op
last van dr. Van Dam met een ziekenauto aan
het stations was aangekomen, heeft tenslot
te den heer Pons naar zijn woning gevoerd.
Dr. Van Dam zal bij B. en W. een klacht in
dienen omtrent de houding der firma De
Boer.

DE KRAKATAU WERKT WEER!

ONTELBARE ERUPTIES.

Sedert Zaterdagmorgen tien uur vertoont
de Krakatau wederom werking. De hoogste
geconstateerde eruptie bereikte een hoogte
van 250 meter. Het aantal erupties is, naar
Aneta seint, ontelbaar.

FINANCIëELE VERHOUDING
VAN RIJK EN GEMEENTEN.

HET VOORLOOPIG VERSLAG.

Verschenen is het Voorloopg Verslag over
het wetsontwerp tot herziening van de finan-
cieele verhouding tusschen het Rijk en de
gemeenten welk wetsontwerp op 3 Mei jl.
door de Tweede Kamer werd aangenomen.

Vele leden waren van oordeel, dat het tijd
stip. waarop dit wetsontwerp is ingediend,
te weten in het laatste jaar der loopende
parlementaire periode, al heel ongelukkig
was gekozen.

Andere leden betreurden wel de overhaaste
behandeling van het wetsontwerp, maar we
zen er op. dat aan de regeering geen verwijt
kan worden gemaakt over te late indiening
daarvan, daar ze moest wachten op het rap
port der Staatscommissie-Van Lynden van
Sandenburg.

Dat de regeering, ondanks het naderend
einde der loopende parlementaire periode,
tot indiening van een zoo belangrijke wets
ontwerp als het onderhavige is overgegaan,
werd door verschillende leden geprezen. Zij
waren overigens van oordeel, dat er geen
overwegend bezwaar tegen kan bestaan, het
wetsontwerp nog gedurende dit zittingsjaar
af te doen.

Eenige leden meenden, dat het wetsont
werp in zijn opzet te theoretisch is; dat te
veel aan het Rijk en de gemeenten is ge
dacht als twee tegenover elkander gestelde
corporaties. De regeering had, volgens hen,
bij het uitwerken van het probleem er op
bedacht moeten zijn, dat het hier gaat om
de lasten die personen treffen.

Ook werd uiteengezet, dat om eene goede
regeling van de financieele verhouding tus
schen het Rijk en de gemeenten te verkrij
gen, eene splitsing tusschen de uitgaven der
gemeenten had moeten zijn gemaakt, name
lijk in die uitgaven, welke door de gemeen
ten worden gedaan ten algemeenen nutte,
en die zij dus doen als orgaan van de Rijks-
regeering, en die, welke zij doen geheel in
haar eigen huishoudelijk belang.

Dat bij aanneming van dit wetsontwerp de
groote verschillen tusschen de gemeentelijke
belastingen in de onderscheidene gemeenten
tot het verleden zouden gaan behooren, werd
door een aantal leden ontkend.

De gemeentefondsbelasting.

De vraag drong zich bij sommige leden
op, of de afschaffing van de gemeentelijke
inkomstenbelasting en de verplichte heffing,
van opcenten op de Gemeentefondsbelasting
niet juist eene omgekeerde uitwerking zullen
kunnen hebben, als bedoeld was.

Sommige leden meenden, dat dit wetsont-
wei-p met zijn tarief voor de Gemeentefonds
belasting en de 50 opcenten op de Vermo
gensbelasting aanleiding zal geven tot ver
kwisting. Ongeveer 90 millioen zal door die
heffingen worden opgebracht ter verdeeling
onder de gemeenten, niet om het jarenlang
gehoopte herstel van onrecht te krijgen,
maar om de belastingen grootendeels gelijk te
maken. Het grootste gedeelte dezer millioe-
nen zal hoogstwaarschijnlijk niet den ge
meenten ten goede komen, doch moeten die
nen om de gaten, die de progressieschaal van
art. 15 zal slaan, te vullen. Het tarief van de
voorgestelde fondsbelasting kwam dezen le
den veel te hoog voox\

De autonomie der gemeenten.

Verschillende leden waren van oordeel, dat
dit wetsontwerp, waarbij 'in sterke mate de
bewegingsvrijheid der gemeenten wordt be
perkt, als eene aantasting van de autonomie
der gemeenten is te beschouwen. Het ge
volg zal h.i. zijn, dat kleine gemeenten of ge
meenten van middelbare grootte, waar so
ciale voorzieningen niet eene zoo voorname
plaats innemen, wellicht zullen worden ge
baat, doch dat de groote gemeenten, waar
sociale voorzieningen op ruime schaal moe
ten of moesten worden getroffen, hierdoor
in de klem zullen geraken.

Andere leden ontkenden, dat de gemeen
telijke autonomie in dit wetsontwerp wordt
aangetast, en dat nog wel in zoo sterke mate,
als hier werd beweerd. De bepaling, dat
voortaan de gemeenten het recht tot eigen
inkomstenbelasting-heffing zouden missen,
leverde huns inziens allerminst grond op
voor deze meening.

Enkele leden betreuren het, dat de Zake
lijke Bedrijfsbelasting in dit wetsontwerp is
gehandhaafd. Naar hun meening was het
thans het juiste oogenblik geweest om deze
af te schaffen.

Het forensenvraagstuk.

Vele leden gaven uiting aan hun leedwe
zen, dat het geheele forensen-vraagstuk niet
grondig is opgelost.

In plaats van algeheele afschaffing der
forensenbelasting zijn alleen de verblijf sfo-
rensen in de wet gebleven, d.ws. juist die,
welke zeker hadden moeten verdwijnen. Het
forensenvraagstuk is in het bijzonder daar
om zoo brandend geworden, omdat het be
lasten der arbeiders-werkforensen te onbil
lijk werd en ook voor behoud van de belas
ting van de woonforensen weinig goeds viel
te zeggen.

De leden, hier aan het woord, betreurden
zeer, dat de Regeering haar oorspronkelijk
standpunt niet heeft gehandhaafd.

BRAND AAN BOORD VAN DE
„MEROPE".

Het vuur nog niet gcbluscht.

De lading van het ss. „Merope" van de
Koninklijke Nederlandschc Stoomboot Maat
schappij, bestaande uit stukgoederen, is in
brand geraakt, seint Lloyds uit Malaga. Na
dat een deel van de lading gelost is, heeft
men de ruimen onder water laten loopen.
De brand is nog niet gebluscht.

ERNSTIG SPOORWEGONGELUK
OP JAVA.

TWEE INLANDERS GEDOOD.

Aneta seint uit Soerabaja:

Van den middagtrein van Soerabaja naar
Malang is nabij Soekoi-edjo de achterste wa
gen door het vex-keerd omtrekken van een
wissel op een verkeerd spoor geloopen. De
gederailleerde wagon trok nog twee wagens
mee. Twee inlanders, die uit den trein wilden
springen, werden onder den vallenden wa
gen verbrijzeld. Voorts zijn er vijf personen
zwaar gewond, waaronder een Chinees, die
den versplinterden zijwand van den wagen
tegen het lichaam kreeg.

In den krater van de Tankoeban Prahoe.

In tropische regens Iaat men
zijn regenjas maar thuis.
Waarom de regenmeters zulke
merkwaardige uitkomsten geven.
Bandjirs, gevaarlijker dan
lavastroomen.

Iets ten Noorden van ons. verheft zich de
vulkaan Tankoeban Prahoe. slechts gedeelte
lijk van ons particuliere bergje gescheiden
door de kleine hoogvlakte van Lembang. De
omgekeerde Prauw is een vulkaan oo zijn
retour, de beste tijd heeft hij gehad en van
tijd tot tijd werkt hij nog wat na. Ter ver
meerdering der genoegen hier zendt hij ais
het Noordenwind is een lieflijk riekend gas-
wolkje over ons heen en dan ruikt het hier
als 100 Kinderhuissingels bij elkaar, want het
is zuiver zwavelwaterstof gas. En toch hier
in Indië ben je wel een luchtje gewend, want
als je op de Passar komt, waar de gedroogde
garnalen verkocht worden krijg je ongeveer
een flauwte, maar toch zoo'n Prauw-luchtje
is je wat. Natuurlijk vatten wij van 't begin
af aan het plan op om den krater wat nader
te bekijken en dus lieten wij op een goeden
morgen om 5 uur eenige koelies, dragers en
paarden komen om den tocht aan te vangen,
nadat wij begonnen waren er langs den
eenen kant op te klimmen en aan den an
deren kant weer af te vallen. Als u eens u
zelf extra beroerd wilt voelen moet u eens
voor 't eerst op een paard gaan zitten en er
dan 6 uren lang op rond hobbelen. Doch laat
ik niet te veel uitweiden over deze ellende,
want op latere deelen van den tocht hebben
zij ons goede diensten bewezen, toen wij langs
onmogelijk steile en glibberige paden omhoog
stegen, beurtelings over den hals van 't ros
liggend en ons aan de manen vastklemmend
en dan weer languit achterover op den rug.
De dieren zijn zeer klein en 't is haast on
begrijpelijk hoe ze den tocht, zware lasten
torsend, kunnen maken.

Even voorbij de dessa Lembang begint de
weg scherp te stijgen en weldra kijken wij
over onze sterrewacht heen over de geheele
vlakte van Bandoeng. Spoedig is het gebied
der kloven bereikt. De bodem van den vul
kaankegel is buitengewoon week en door den
regen zijn daar diepe voren in uitgesleten.
Het gesteente is op sommige plaatsen bloot
gekomen en daar hebben zich diepe afgron
den geopend. Soms is het pad, dat over den
rug tusschen twee daarvan loopt niet meer
dan een meter breed en bovendien zeer glib
berig zooals ik heb kunnen constateeren toen
ik later den tocht te voet nog eens maakte.
De vulkanische bodem echter is buitenge
woon vruchtbaar en tot den top aan toe is
de vulkaankegel bedekt met een dicht oer
woud. De sensatie om voor 't eerst door te
dringen in het oerwoud maakt den tocht- op
zich zelf al de moeite waard. Alle hoornen
di-agen zware vrachten van varens en slin
gerplanten. Dikke luchtwortels hangen over
al naar benedeix en bij den grond is het geen
doorkomen aan zoo'n warreling van lianen
is het daar. Onze paax-den kennen echter het
pad en eerst vooi-zichtig tastend, voor zij de
pooten neer zetten gaat het in snel tempo
hooger. Het is donker in het oerbosch en de
duisternis wordt er niet minder op als een
dichte regen begint neer te dalen. Tegen
zoo'n tropische bui is niets bestand, onze
ï-egerijassen en kleeren zijn al spoedig door
weekt en de stemming van ons gezelschap
wordt wat men met een Hollandsche solda
ten uitdrukking „melig" noemt, eix als er een
door een omgevallexx boom van zijn paard,
dat hij niet tijdig kon doen stoppen, tuimelt,
is de taal zuiver en onvervalscht Hollandscli.

Nadat wij eenige uren in snel tempo ge
stegen zijn beginnen wij echter boven de
wolkenzone uit te komen en de koude voch
tige mist doet ons klappertanden. Maar
spoedig daarna kondigt eexr scherpe zwavel
lucht de nabijheid van den krater aan. Het
pad dat intusschen in een bergstroom ver
anderd is, ligt nu vol losse steenen en wordt
er niet gemakkelijker op. Maar 't leed is ge
leden als wij eenmaal den kraterrand be
reikt hebben. Vandaar gaat een vrij breed en
gemakkelijk pad naar een soort vooruit
springend plateau vanwaar men den groo-
ten dubbelen krater kan overzien. Het heeft
z'n voor- en nadeelen om zooals wij dat de
den, de bergtochten in deix regentijd te on
dernemen. Men wordt door en door nat,
maar als men door blijft loopen went men
spoedig aan het ongerief en als men na
thuiskomst gebaad heeft en een nieuw pak
aan gedaan voelt men zich weer kiplekker.
Op de latere tochten heb ik dan ook maar
mijn regenjas thuis gelaten, helpen doet het
toch niet en bij eiken stap krijgt men een
natte flap tegen het been. Het groote be
zwaar is echter, dat de regenwolken vaak
het uitzicht benemen. Zoo was het ook de
laatste maal dat ik den krater bezocht. Is 't
echter helder weer, dan ziet men soms het
zooeven genoemde plateau over den lageren
Noordelijken kraterrand heen en overziet
men de geheele vlakte van Cheribon. In den
drogen tijd is dat zelfs zoo sterk, dat men
80 K.M. ver de schepen in de haven van
Cheriboxx kan onderscheiden. De Java-zee
ligt dan als een blauw randje aan den hori
zon. Tot het punt waar wij nu gekomen zijn
is onze toch semi-officieel. Op den krater
rand van de Prahoe staan eenige regenme
ters en deze worden eens per maand van
wege de sterrewacht gecontroleerd. Erg gun
stig staan zij overigens niet, want de Inland-
sche gidsen, die in het drukke seizoen vele
toeristen naar boven leiden, weten ze te
staan en toonen ze. Onder deze toeristexi zijn
grapjassen, die soms een fleschje te veel
Ajer blanda (spuitwater) mee naar boven
nemen en zc plegen dat dan in de regenme
ters uit te gieten. De uitkomsten van het
toestel zijn dan ook merkwaardig en midden
in den drogen tijd als er maanden lang geen
druppel gevallen is. wijst het een regenval
aan van vele centixneters. Er is echter niets
aan te doen. Verplaatsing helpt niet want
de Inlanders weten ze steeds weer te vinden.
Wij stuurden op dit punt onze dragers terug
met de paarden en daalden nu af in den
eigenlijken krater.

Ik moet u nu een en ander vertellen over
dezen bijzonder mooien vulkaan. Zooals al
gemeen bekend is heeft hij niet één, maar
twee enorme kraters elk met een middellijn,
die naar schatting 3 K.M. zal zijn. Van el
kaar zijn zc gescheiden door een smallen
weg. De dubbelkrater schijnt ontstaan te
zyn tijdens een uitbarsting omstreeks 1810,
voordien wordt tenminste in geschriften
nooit van twee kraters gewag gemaakt. Tij
dens de uitbarsting zou zich in de toenma
lige grootere kraters deze rug gevormd heb
ben. In de laatste tijden heeft de vulkaan
geen groote uitbarstingen gekend. De laatste
eruptie had in 1906 plaats, maar er was toen
slechts sprake van eenige zoogenaamde pa
rasitaire kraters die spookten cn een kleinen

lavastroom van de Noordelijke helling om
laag zonden. U moet zich niet. voorstellen
dat wanxxeer men een krater bezoekt men als
"t ware in een kokende lavazee ziet. Voor zoo
ver mij bekend is, ls de eenige vulkaan waar
bij dit het geval is, te vinden op de Hawaiï-
eilanden. De lava echter die daar uit den
vulkaan stroomt is veel lichter vloeibaar
aan bij de vulkanen op Java. Deze stooten
alleen lava uit, van veel dichtere en min
der vloeibare samenstelling, zoodat de lava-
stroomexx zich hierbij veel langzamer bewe
gen.

Het groote gevaar van de vulkanen hier,
is dan ook niet de lavastroom maar de lahar,
die langs de helling naar beneden komt.
Tijdens de meeste uitbarstingen gaat het
hevig onweeren en regenen en het kokend
geworden regenwater komt als een bandjir
naar beneden toe. met zoo'n snelheid dat
ontkomen wanneer men zich op den weg
daarvaxx bevindt, uitgesloten is.

Wat de uitbarsting van de lava zelf be
treft? Daar moet u zich de volgende voor
stelling van maken: In den rotsbodem van
den krater zitten zeer kleine gaatjes, die zelfs
met een microscoop ter nauwernood te oix-
derscheiden zijn. Diep onder den bodem zit
nu de vuurhaard met de vloeibare lava of
het magma. Komt nu het grondwater bij
den vuurhaard, dan zal zich stoom ontwik
kelen, die in de eerste plaats door den
voortdurenden aanvoer van nieuw water en
in de tweede plaats door de enorme tempe
ratuur en kolossalen druk krijgen. Door dien
geweldigen druk wordt de lava door de kleine
openingen geperst en men krijgt een uit
barsting. Is die eenmaal voorbij, dan stolt
de lava in de monding en het is die lavaprop
die bij de volgende uitbarstingen groot ge
vaar op kan leveren wanneer zij uit den
krater geworpen wordt.

U moet zich nu natuurlijk anderzijds geen
overdreven voorstelling vormen en denken
dat zoo'n kraterbodem eruit ziet als een
dansvloer. De vulkanische werking treedt
overal aan den dag. Op sommige plaatsen
vindt men nltstootingen v3n zwa
vel, op andere plaatsen stijgt de stoom uxt
den grond op.

De heele natuur ls dor en verlaten. Geen
planten, geen dieren, niets ziet men. Vooral
op een regendag maakt alles een doodschen
en verlaten indruk. Van het kleine plateau
dat ik u net beschreef kan men den vorm
van den krater zeer duidelijk onderkennen.
Beide liegen in den vorm van een groot
O-vlak tegen elkaar gedrukt. De Westelijke
wordt de Kawah Opas of giftkrater ge
noemd, de Oostelijke de Kawah Ratock.

In beide kraters staat een klein meertje
waax-van het water lichtgeel getint is, door
de vele zwavel die het bevat. Het in wendige
van den krater is overal diep ingescheurd en
uit die spleten ziet men dampwolken opstij
gen.

Over het eene meer heen vormt een groote
zwavelmassa een soort van grot en daaruit
spuit met luid gesis gloeiende stoom op.

Het afdalen langs den rug is nu verder een
vrij gemakkelijk werk. Wij houden ons ech
ter zorgvuldig aan het pad. Borden waar
schuwen overal tegen het afdwalen, want
doodelijke stikgassen stijgen op uit nage
noeg elke vallei die men ziet. Ons voorloopig
doel is de mantx-iwoning van den vulkanolo-
gischen dienst, waar wij. doornat als wij zijn,
een gastvrij onthaal vinden en ons weldra
bij een knappend houtvuur zitten te war
men.

DR. E. A. KREIKEN.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 CU. per regel.

Uw lievelings japon
in de nieuwste
hleur

Het is zoo gemakkelijk om Uw garderobe
cn ondergoed als nlenw te houden of ze
in dc nieuwste modekleuren te verven
ais gc Tintcx gebruikt.

Tintex Is de eenvoudigste methode. U
behoeft slechts een weinig ,Tintcx in
water op te lossen. Spoel daarna Uw
japon door de verf. wring deze uit cn
laat haar drogen. Meer behoett ge niet
tc doen. Geen moeite of last met heet
water cn geen vcrfvlekkcn op Uw handen
meer. Binnen 5 minuten kant en klaar.
Altijd de beste resultaten. Tintcx is ver
krijgbaar in 26 fraaie kleuren terwijl ge
Uw eigen kleuren maken kunt door
verschillende tinten samen te voegen.

Vukrilgbur bl) alle drogljtm.
lap. N.V. v/b HBNRt SANDERS
Ktiacrigcacbl 52 Aoutcrdaia.