ORTCX
REUZEN SUCCES
RADIO! RADIO!
J. G. KAASENBROOD
AERDENHOUT - BENTVELD
P. JANSEN
21 FRANKESTRAAT 21
UIT DE umoituuvhiN
ANSWERS
ANSWERS
Vreemd geld en chèques
HAARLEM'S DAGBLAD
MAANDAG 24 JUNI 1929
EEN KUSTWACHT
IN DE
16e EEUW.
ONDER PHILIPS II.
Velen onzer lezers zullen zich herinneren
den oproep der kustwachts eenige dagen vóór
de wereldoorlog uitbrak. Was onder Napo
leon reeds hier een kustwacht georganiseerd,
ook onder Filips n bestond er een. Toen na
tuurlijk geen telefonische verbinding, zelfs
geen optische telegraaf. Toch bestond er een
seinenstelsel van vuren en vlaggen.
Onze lezers zullen zeer zeker belang stel
len in de organisatie van die kustwacht. Wij
hebben daarom het een en ander nageplozen.
„Placaet, Belangende dat men in alle de
Dorpen op de Zeestranden ghelegen, goede
Wacht houden, ende Vyeren oprichten (vuren
aanleggen) sal. In date den 12 September
1569.''
Als we den datum aankijken zien we. dat
een jaar te voren officieel de Tachtigjarige
Oorlog begon velen zich niet meer veilig voel
den te landen en het zeegat uitgingen naar
het ruime sop. De Watergeuzen waren gebo
ren en zoo begrijpen we de doelaanwijzing,
waarmede Koning Philips II begint:
„Alsoo eenige Zeeroovers ende andere Re
bellen, zoo Walen als andere Vijanden dezer
Landen, hen vervorderen te versaecken die
Noort-Zee, dagelijcx belettende den Visschers
ende andere Koopvaerders, de zee frequen-
teerende (dikwijls bezoeken haer Neeringe
bedrijf), dezelfde apprehenderende
vreesaanjagend) pillercnde beroo-
vend) ende exectioneiende vonnis toe
passen: hier: moorden), ende dat te beduch
ten is, dat Syluyden hoe langer hoe meer
Stercker wordende, met Booten ofte andere
kloyne Schepen Volck aen Lant souden
'mogen setten, om bijnacht ende ontijden
d'nlngesetenen van den Dorpen op de Kuste
gelege te overvallen ende dat omme Uselve
te prccaveren voorkomen) eertijds seecke-
re ordonnantie ghemaeckt ende gepubliceert
is geweest: Die Regierders bestuurders)
ende Gedeputeerden van de Dorpen op 't
Strange strand. In 's Gravenzande
spreekt men nog van Strang) gelegen oock
daer op gehoort".
Kort en goed. Koning Philips vreest dat de
zeedorpen last zullen hebben van de zee
roovers. De bewoners, zullen bij nacht en on
tijden verontrust worden; misschien zelfs
beroofd en ter dood gebracht. Met de plaat
selijke en gewestelijke besturen is overleg
gepleegd. „Soo is 't, dat wij omme te versien,
voor te komen ende te precaveren tegens
ghelijckc invasien vijandelijke invallen)
ende andere inconvenienten, dat so wanneer
men bij de Strange, ofte omtrent den Landen
van der Schellingk Terschelling) Vlie-
landt, Texel, Huysduinen, 't Ooch, Cal-
lantsoog, bezuiden den Helder) Petten, Eg-
mont, Wijck op Zee, Santvoort, Noortwijck,
Catwijck op Zee, Scheveninge, Ter Heijde,
Oostvoorn, Goederede ende andere Plaetsen
hier nae ghenomineert opgenoemd), ver
nemen sal eenigen onraet van Vijanden ofte
Schepen van Oorloge die geene die 'tzelfde
eerst ghewaer sullen worden, teecken doen
sullen ter Plaetsen als hier naer volgt."
Er is reeds vermeld, dat er een ordonnan
tie bestond. Die zal zeker wel in 't Militair
Archief te 's Gravenhage liggen.
In elk wordt 't zoo geregeld:
Op Terschelling twee vuren, één „op der
gewoonlijcke plaetse, ende 't ander opte
naeste hoochste Duyn."
In Texel 2 vuren n.l. aan 't Oosteinde op
de Koog, aan 't Westeinde van dit eiland
op den Hoorn (nog is er de polder 't Hoorntje.
Bij ijsgang vertrekpunt van ijsvletten naar
den Helder).
Huisduinen, Callantsoog, Petten, tot Camp
op Camperduyn twee vueren;
Egmond aan Zee, Wijk aan Zee, Zandvoort,
Noordwijk, Noordwijk aan Zee, Katwijk aan
Zee, Scheveningen, Ter Heyde, „elcx twee
vyeren" elk twee vuren);
Het eene vuur moet zijn op de gewone
plaats „ende 't ander op de naeste hooghste
Duyn". Een nieuw pant is Berckerheyde. Daar
moeten twee vuren zijn op 't hoogste duin;
Te 's-Gravenzande twee vuren „opten
hoeck genoemt Baertshoeck, insgelijcks twee
Vyeren: 't Oostvoorn een Vyer, op ten
Burgh (Burgh bij Brouwershaven) behalve
de twee ordinaris Vyeren. Ende ter Goede
reede" twee n-1. het eene op de gewone
plaats en het andere op het naaste hooge
duin „ofte andere hooghte".
Die vuren kunnen natuurlijk alleen maar
bij nacht dienst doen. Daarom werd voorts
geordonneerd, „dat elck van de voorszegde
Plecken bij dage inde plaetse van de
voorszegde Vyeren ende intijde van noode,
als vooren sullen opstellen ofte oprechten een
ofte twee Zeylen ende daer beneffens Roock
maecken". Maar vuren en zeilen en rook
pluimen zijn niet vodoende. Er moeten ook
mannen zijn, die wacht houden. En nu gelast
Koning Philips II, „dat elck Dorp langhs de
Strange waecken sal met vier ofte ses Man
nen, zoowel bij dage als bij nachte, naer 't
selve oorbaer is, ofte quade maren ver
ontrustende berichten) sijn sullen, ende
onder deselve waecke sal altijts wesen een
van de Geswooren van den Dorpc, die Hooft-
man wesen sal".
De wakers zullen hun wacht in twee dee-
len verdeelen, te weten Oost en West van het
dorp.
Niemand der wachthebbenden mag van
zijn post weggaan zonder verlof van zijn
Hoofdman en wel op boete van een Carolus
gulden. De wachten moeten hun Hoofdman
onderdanig zijn. „Noch niemand en sal kij
ven ofte eenighe onsturigheydt bedrijven op
arbitrale correctie.
Den Hooftman sal gehouden wesen eerst
ende alvooren die Waeckers te geven een
Loos oft seyn.
Item die Hooftman ofte die Waeckers
wakers) sull«n ghehouden wes&n een
Trom ofte Hoorn bij hunluyden te hebben."
Maar niet alleen de genoemde kustplaatsen
zullen wacht hebben te houden, ook „die
naeste twee binnen Dorpen van de Strange
stellen een goede wake op haren Toorn." Die
„binnen"wakers moeten goed letten op elk
vuur-, zeil- of rooksein. Dan moeten ze ter
stond de klok gaan luiden, „omme die Ge
meente van heure Dorpen terstond ghereed
te hebben ende naer het voorszegde teeken
te loopen ende die Vijanden te keeren".
En wat heeft nu de Hoofdman te doen?
Als hij „quade tijdinge slechte tijding)
verneemt-, dat de vijand wil stranden, dan
moet hij dadelijk een „Vyer-teecken laten
uytsteeken opte Vyerbaek."
Ook moet hij zien eiken avond of „daer
goede ghereetschap is" om zoo'n seinvuur te
ontsteken.
Als hij onraad merkt zal hij „van stonden
aen een Paert uyt senden naer 't naeste
Dorp omme bijstant tc hebben. Die hulp van
het naaste dorp moet hij ook tot spoed aan
zetten „omme die Vijanden te keeren". De
stranddorpen en die daarachter hebben nog
een plicht. Als ze daar het vuurteeken zien,
zullen „sij allegaden ghelijckelijckenterstond
die kloeken slaen, omme meerder rumoers
wille ende opdat een yegelyck op sijn hoede
zij".
Als er dan luitjes zijn, die er van door
willen met hun bezittingen, zonder aan mede-
verdediging te denken, dan mag hun boeltje
worden afgenomen. Philips zegt dat dan
„een yegelyck die goeden mach aenvaerden
als verbeurt."
Ook mag niemand zijn wachtdienst over
doen, dus geen „afkoopen" dan „bij advys
van den Schout ofte Hooftman."
En dan komt het wijdloopige, breedspra
kige, gewichtige Slotstuck, dat hierop neer
komt: „En daar hebben julie je nu allemaal
aan te houden."
Om eenig idee te geven hoeveel woorden
daarvoor noodig waren alleen het volgende:
„Wij ordonneren ende comitteren u mits
dezen te trecken alomme in de Dorpen op de
Zee en de daeromtrent ghelegen ende aldaer
openbaerlijck voor den Volcke in presentie
van den Officier bij openbaar Edicte ende
publicatie te verkondigen de voorszegde
voornoemde) onse bevelen ende Ordon
nantiën Gebiedende ende bevelende zeer
scherpelijcken van wegen der Cpningkl(ijke)
Majest(eit) een yegelijck wie het zij, hem te
reguleren naer 't inhouden van dien, op de
peyne boete) daerinne begrepen, ende
daerenboven arbitralijcken ghecorrigeert
gerechtelijk gestraft) te worden. Ende
die Officiers van den Dorpen, dat zij dié
voorszegde Statuten ende Ordonnantiën on
derhouden ende doen onderhouden, al op
peyne als vooren. Van 't welck te doen wij
U geven volkomen macht, authoriteyt ende
Speciael bevel. Ontbieden daer omme ende
bevelen allen Officiers, Dienaers ende On-
dersaten van de Confngklijcke Majesteyt
dat sij U dit doende, doen alle hulpe ende
bijstand op alle 't gunt hetgene)dat zij
de voorszegde Konine-khicke Maiest. thoorn
duchtende zijn, ende daer tegens verbeuren
mogen.
Gegeven in onzen Huyse van den Hage
onder 't Zegel van Justitie, hieronder op 't
Spatium open ruimte) van desen gedruckt
informe van Puacate opten twaelfden Sep
tember 1569.
Van onzen Rijcken, te weten, van Spangiën
Spanje) Cicilien Sicilë) enz. 't veer-
thiende ende van Napels, het zesthiende.
Bij den Coningh: Ter Relatie van Sijne
Majesteyts Stadthouder Generael ende pre
sentie tegenwoordigheid) van Meesters
Dominicus Boot,
BOUDEWIJN JACOBSZ.
NICOLAES VAN DER LAAN.
"VILLEM VAN DER CRIEP,
vVITTE WITTENS ende
JABOB DE QUESNOY,
Raedtluyden van Hollandt.
In kennisse van mij, onderteekent,
W. BERENDRECHT.
De directeuren van de Amcrikaanschc instelling „Bank voor ouders" hebben thans
nog een „Bank voor kinderen" gesticht, ter bevordering van liet sparen. Op onze fotc
2ict. men den nieuwbakken 13-jarigcn „directeur" omringd door zijn kameraden de
aandeelhouders, bezig met het samenstellen der statuten.
DE XEDERLANDSCHE DAGBLADPERS.
Men schrijft ons uit 's-Gravenhage:
De Vereeniging van Uitgevers van Dag
bladen, de „Nederlandsche Dagbladpers"
hield haar jaarlijksche algemeene vergade
ring onder leiding van haar voorzitter, den
heer Chr. A. Vierweg.
In deze zeer druk bezochte vergadering
werden de jaarverslagen van secetaris en
penningmeester, die reeds te voren in het Ver-
eenigingsorgaan waren opgenomen, goedge
keurd en den Penningmeester voor zijn rich-
tig beheer décharge verleend.
Besloten werd, dat de Vereeniging opnieuw
een belangrijk deel der kosten zal betalen,
verbonden aan het Secretariaat der Commis
sie, die belast is met het toezicht op het ad
verteeren van geneesmiddelen, welk Secre
tariaat in handen is van den heer F. M. O
van Walsum te Zeist.
Belangrijk was het feit, dat de vergadering
zich vereenigde met een door het bestuur ter
tafel gebracht ontwerp tot herziening der
sedert het einde van 1923 geldende „Regelen
voor het advertentie-wezen" waarvan het
tot standkomen langdurige werkzaamheden
van het bestuur en van een tot dat doel in
het leven geroepen commissie, had vereischt.
Er moest voorzien worden in twee bestuurs-
vacatures. De eerste betrof die van den heer
A. van der Giessen („Utr. Dagbl."), die aan
de beurt van aftreden, doch niet dadelijk
herkiesbaar was. In ziin plaats koos de ver
gadering de heer J. W. Henny. („Leidsch
Dagblad").
De tweede vacature betrof den voorzitter
der vereeniging, de heer Chr. A. Vieweg
(„Prov. Geld. en Nijm. Crt"), die als zoo
danig bij zijn periodiek aftreden dadelijk
herkiesbaar zou zijn geweest, doch die te
kennen had gegeven dat hij wegens gezond
heidsredenen geen hernieuwing van zijn
mandaat zou kunnen aanvaarden.
In zijn plaats werd als Bestuurslid gekozen
de heer ir. A. Heldring, (Handelsblad) waar
na het Bestuur nu weer voltallig volgens de
Statuten uit zijn midden als voorzitter koos
den heer J. C. Peereboom (Haarlem's Dag
blad). tot dusverre vice-voorzitter, die deze
functie aanvaardde.
De heer Vieweg heette daarna den nieuwen
voorzitter van harte welkom en zeide niet te
twijfelen of de Vereeniging zou onder leiding
van den heer Peereboom die haar in den loop
der jaren in zoovele functies ree^s had ge
diend. een goede toekomst hebben; tevens
dankte hij den heer v. d. Giessen, voor den
arbeid, door dezen als bestuurslid verricht.
De nieuwe voorzitter heeft daarna namens
de Vereeniging ziin afgetreden voorganger
hartelijk toegesproken.
Hij gaf de verzekering dat alle leden met
groot leedwezen den heer Vieweg den voor-
zitterstoel. welken hij gedurende zeven jaren
eervol heeft bezet, zaven verlaten. Hij schet
ste uitvoerig het vele en belaneriike werk dat
de heer Vieweg in het belang der Vereenieing
in het bijzonder doch ook voor de Daeblad-
ners van Nederland in het ale-empen had ge
daan; legde er den nadruk op hoe de heer
Vieweg om zijn karakt,ere'Venscharmen bil
de Verpanding in honcp aeMinrr staat: SDrak
de wenschen van allen uit voor een lang
leven van den scheidenden voorzitter in
goede gezondheid en bood hem ten slotte
namens alle leden der Vereeniging het eere-
lidmaatschan aan en daarnevens een exem-
nlaar van het b»v<mde bronzen beeld van
Dolijn „Le Travail".
Ook uit den boezem der vergadering werd
door den heer Heldring een hartelijk af
scheidswoord tot den voorzitter gericht.
De heer Vieweg heeft daarna de vergade
ring hartelijk dank gezegd voor de eer hem
dezen dae* h°tnnnd. Hm' f Ho vpi-7oVor?n<? dat
hem het scheiden van deze Vereeniging, die
hem lief was geworden, zwaar viel, doch hij
deed verstandig zijn taak thans aan andere
beproefde handen toe te vertrouwen. Het hem
aangeboden eerelidmaatschap stelde hij op
den hoogsten prijs; het zou hem de gelegen
heid geven, naar hij hoopte, de volgende ver
gadering der vereeniging „op de beste plaats
stalles" te kunnen bijwonen. Hij sprak de
beste wenschen uit voor den bloei der ver
eeniging, dankte bestuursleden en leden, die
hem steeds met zooveel vriendschap beje
gend hadden en wekte hen op den nieuwen
voorzitter krachtig in zijn taak te steunen.
In deze vergadering nam de vereeniging
ook afscheid van haar secretaris, den heer
R. W. de Jong, die na dit ambt ongeveer tien
laar te hebben bekleed, gemeend had zijn
taak aan andere handen te moeten over
geven en die, met ingang van 15 Augustus
e.k. eervol ontslag had gevraagd, aan welk
verzoek de vergadering voldeed.
De scheidende funct'onaris was door den
voorzitter, den heer Vieweg, op hartelijke
wijze toegesproken. Hij gaf hem de verzeke
ring steeds op de aangenaamste en vriend-
schappelijkste wijze met hem te hebben
samengewerkt, brengt hem dank voor zijn
verrichten arbeid in het belang der veree
niging en bood hem namens 4eze een fraai
reisvalies ten geschenke aan.
De secretaris bracht aan bestuur en leden
dank voor de hartelijkheid hem bij zijn heen
gaan betoond.
Des avonds heeft een groot aantal leden
zich, ook in „Hotel l'Europe" vereenigd aan
een afscheidsdisch, voor den heer Vieweg
aangericht, bij welke gelegenheid nog vele
woorden, getuigende van groote achting en
waardeering tot hem zijn gesproken en ook
velen den nieuwen voorzitter, den heer Peere-
boora op hart.eiüke wijze als zoodanig hebben
welkom geheeten.
EEN EXCURSIE.
De afdeeling Haarlem van de Nederl. Na
tuurhistorische Vereeniging hield Zondag
een excursie naar de duinen bij Bergen aan
Zee. Het weer was mfnder mooi, maar de
deelnemers waren nauwelijks het duin in, of
de eerste vondst deed hen al dadelijk de wel
wat frisschen wind vergeten. Meer dan 20
sturnia's, de mooie lichtgroene orchideeën
stonden daar en enkele meters verder naast
elkander pirola minor en rotundifolia. Ver
der vleugeltjesbloem, egelboterbloem, zee
distel, orchis incarnata en één zuiver exem
plaar orchis maculata. Dan trokken de deel
nemers naar de „Verbrande Pan" en vonden
er epipactus palustris, gymnadenia, veldgen-
tiaan, voorts viola hlrsuta, viola canina
muizenoortje, dolkruid, glad arelzaad, ro
zenkransje, adertongvaren, veldlathyrus
akelei, tormentil, klein taschjeskruid. In een
moerassiger gedeelte groeide galigaan, pij-
pestrootje en lest best drie exemplaren
neottia of vogelnestorchis. Weer een ander
aspect geeft de heivegetatie, met dophei
struikhei, genista anglica.
Ook zag men nog een nest van het rood
staart je met viei", van de houtduif met twee
eieren.
Vraagt U eens DEMONSTRATIE van het nieuwste
AUDIOS TOESTEL. U staat verbluft wat kwaliteit en geluid
aangaat. Speelt geheel op Electr. licht. Sierlijke kast.
Prijs, geheel compleet, zonder luidspreker, f 220.
Levert U ook PHILIPS TOESTELLEN op huurkoop,
volgens PHILIPS fabrieken. 40
Techn. Bureau „DE KROON",
Smedestraat 7, naast het Politiebureau.
TE HUUR:
HALVE VILLA 6 kam., badk., aanl. centr. vcrw. etc. f 1600.
idem
9 kamers, badkamer, etc.
f 1400.
idem
7 kamers, badkamer, garage
1200.
idem
6 kamers, badk., centr. verw.
1175.
idem
6 kamers, serre, etc.
1050.
idem
6 kamers, badkamer, serre
950.
Inlichtingen bij den Makelaar
J. D. WILDEBOER,
Zandvoorterweg 12, BENTVELD, Telefoon 26085.
Zandvoorterweg 88, AERDENHOUT, Telefoon 26199.
VRAGEN UITSLUITEND
DAMESVER BAND
heeft
schuin tegenover C. A.
met zijn tijdelijke aanbieding
van dames- en heerenrywielen
contant 45.contant
Nergens beter Nergens gcedkooper
met garantie 15
HARTELIJK AFSCHEID AAN DE
CENTRALE WERKPLAATS.
Do vuurwerker J. van Dijk, werkzaam op
de Centrale Werkplaats van de Nederland
sche Spoorwegen, verliet Zaterdag den
dienst met pensioen. Zijn collega's hebben
hem niet zoo maar zonder meer laten ver
trekken. Een der collega's bood hem namens
de anderen een palm aan en sprak hem
daarbij vriendelijk toe. En toen dc heer Van
Dijk na afloop van den werktijd het ter
rein zou verlaten, stond er (óók al een at-
enie van zijn collega's) een rijtuig met twee
paarden op hem te wachten. Langs een om
weg werd hij naar zijn woning aan de Zuid
polderstraat gereden. Dat was dus wel een
zeer hartelijk afscheid, dat den heer Van
Dijk nog lang heugen zal.
HEEMSTEDE
HULP AAN WONINGBOUW-
VEREENIG IN GEN
B. en W. stellen den Raad voor hen te
machtigen met in de gemeente gevestigde
Woningbouwvereenigingen, aan welke voor
schotten en bijdragen als bedoeld in art. 34
der Woningwet zijn verleend of die wonin
gen, in eigendom toebehoorende aan de ge
meente, in beheer en exploitatie hebben, een
rekening-courant overeenkomst aan te gaan.
De bedoeling is de vereenigingen die niet
steeds over voldoende middelen beschikken
om op de vervaldata de verschuldigde an
nuïteiten en erfpacht to voldoen, te helpen
doordat die vereenigingen de overtollige kas
gelden bij het bedrijf van Openbare Werken
storten. De vorderingen die de gemeente op
de vereeniging heeft, kunnen dan steeds van
haar rekening bij het bedrijf worden afge
schreven.
ZANDVOORT
GEWEIGERDE BOUWVERGUNNINGEN
Zooals men zich zal herinneren werd voor
eenigen tijd door de raadsleden, de heeren
Molenaar en Siegers, een nota aan B. en W.
gericht, om te bevorderen, dat de rooilijn aan
de Zuid-zijde van den Strandweg, waarbui
ten niet gebouwd mag worden of vast te stel
len of te herzien, aangezien eenige eigenaren
van perceelen voornemens waren, de thans
voor het publiek verkeer gebruikte gronden
te bebouwen of wel te benutten voor het
plaatsen van stallen enz. Inderdaad zijn door
dc heeren Musterd, Petrovitch en Keur
bouwaanvragen ingediend, vermoedelijk om
een principieele uitspraak te krijgen. B. en
W. hebben thans den aanvragers medege
deeld dat deze bouwvergunningen zijn ge
weigerd. Volgens de bepalingen der Woning
wet staat thans binnen een maand beroep
open bij den Raad.
HILLEGOM
VOOR DE MINAHASSA
De collecte voor het geschenk aan de Mi-
nahassa heeft in deze gemeente f 229.74 op
gebracht.
DR. STRESEMANN ZIEK.
President Loebe heeft Zaterdagmorgen in
den Rijksdag meegedeeld, dat dr. Stresemann
door ziekte verhinderd is aan de beraadsla
gingen deel te nemen. Volgens zijn dokter
leed hij aan beenkramp, zoodat hij onmoge
lijk zijn huis kon verlaten. Hij hoopte echter,
dat hij Maandag de vermoeidheid van zijn
reis naar Madrid zoover te boven zou zijn,
dat hij Jan aan de beraadslagingen zal kun
nen deelnemen.
ROEREND AFSCHEID.
Het vertrek van ex-koning Aman Oellah
met het s.s. „Mooltan" naar Europa ging met
hartroerende scènes gepaard, toen hij af
scheid nam van de leden van zijn gevolg die
in Bombay afscheid van hem namen. Gedu
rende vijf minuten omhelsde Aman Oellah
snikkend zijn' broer Inayat Oellah. Men ver
wacht, dat het gezelschap, dat Aman Oellah
vergezelt, zich in Port Said aan land zal be
geven. terwijl Aman Oellah, zooals bekend,
naar Marseille zal verder reizen.
The popular Home
Journal of Great
Britain
The Journal that tells
how Britishers live,
think, work and play
Splendid Stories
Bright Articles
Medegedeeld door de Nation. Bankvereen. te Haarlem
Koersen tot hedenmiddag 12 uur
MAANDAG 24 JUNI 1929
BILJETTEN
Berlijn 59.30 -59.50
Parijs 9 70 9 82
BelSa 34 50 —34 90
New York1.45 2.50
Londen 12.05 —12.09
CHEQUES
Berlijn 59.37 —59.45
Parijs 9 70 - 9.78
Brussel 14.50 —34.65
Zurich 47.90 —47.98
Londen 12 06% -12.08
Rome 12.98 —13.08
Weenen 34.90 —35.10
Madrid 35.15 —35.35
New-York (Cable)2.48%— 2 49^
Kopenhagen 66 25 —66.40
Oslo 66 25 —66.40
Stockholm 66.65 —66.80
Praag 7.33 7.43
Om het bezwaar van een lange startplaats op het dek van een vliegtuigmoederschip
te ondervangen, heeft men op Amerikaan sche oorlogsbodems een soort van katapult
geconstrueerd, die het vliegtuig de lucht in slingert. 'Dergelijke schepen kunnen eenige
dozijnen vliegmachines „afleveren"
