B
OMZE GROENTJE5
DlM5D AG
DONDERDAj
ZATERDAG 1
46e Jaargang No. 14123
Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 9 Juli 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR» ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad f0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatse»* waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-57J4. Franco per post door Nederland f 3.87J4. Losse nummers
0.06- GeïlL Zondagsblad per 3 maanden f 0-57^3, franco per post.
BureausGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buhenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regels 0.6<\
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrood. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdagi
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25. elke regel meer ƒ0.10. nitsl. a contant»
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wjjsvinger 1150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA.
Heden:
DINSDAG 9 JULL
Kleverpark: Concert „Kunstkring", 8 uur.
Groote Kerk: Orgelbespeling 8. 15 uur9.15
uur.
Palace, cJinema en Variété, Gr. Houtstraat
111113. „De Spionne". Tooneel: Tholen en
Van Lier, 8.15 uur.
Luxor Theater: ,.De Engel van Broadway",
„Het dorp der Zonde". 8 uur.
Rembrandt Theater: „Faust". Tooneel:
Pierce Roslyn, 7 en 9.15 u.
Standaard Theater: „De Spoorzoeker van
Nevada". „De Bestellèr van Zuid", 8.15
uur.
WOENSDAG 10 JULI
Kathol ikendag in het Bisdom Haarlem.
Uitvoering „Volkszang" in het Bloemen-
daalsche Bosch met medewerking van Haar
lem's Tramfanfare.
Broeder kerk:Kerkconcert Herman Nie-
land en Truus Tersteege, 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen, 's middags en
's avonds.
Ter bespoediging en voor het gemak
van belanghebbenden verzoeken wij
voor de verschillende afdeelingen Van
ons dagblad de volgende nummers op
te bellen:
Voor berichten en andere mededec-
lingen of vragen voor de Redactie: 10600
Voor de Hoofdredactie: 15054.
Voor advertenties, abonnementen en
bezorging: 10724;
Voor aangelegenheden van de direc
tie: 13082.
BOUWEN TE VELSEN.
EEN BELANGRIJK VOORSTEL VAN
B. EN W.
Men schrijft ons uit Velsen:
Op 30 September 1924 stelde de Raad dezer
gemeente opnieuw vast de bij raadsbesluit
van 20 Februari 1923 goedgekeurde lijst van
wegen, als bedoeld bij art. 4 al. 1 der bouw
en woningverordening. In die lijst werden
enkel opgenomen de wegen welke, behalve
dat zij op 28 April 1905 bestonden, zooals
in dé verordening wordt geëischt, in zoo-
danigen staat verkeerden, dat daaraan zon
der bezwaar zou kunnen worden gebouwd.
De omstandigheden hebben zich naar de
meening van B. en W. sedert gewijzigd en
daarmede ook de inzichten omtrent de
eischen, welke in het belang der volkshuis
vesting dienen te worden gesteld, zoodat
verschillende wegen, waaraan in de jaren
1923 en 1924 wellicht zonder bezwaren ge
bouwd kon worden, thans daarvoor niet
meer in aanmerking kunnen komen. Tot
deze wegen rekent het College de volgen
de:
1. den Kruidbergerweg van het Kerkpad
af tot den Duin- en Kruidbergerweg;
2. de Gildenlaan;
3. den Zeeweg, (Wijkeroog, thans Velsen)
van den Nieuwe Schulpweg af tot de grens
der gemeente Wijk aan Zee en Duin;
4. den Kruisbeeek- of Oude Schulpweg;
5. het Westerpad over het Kerkhof te
Velsen;
6. den Doodweg (vanaf den Biezenweg tot
den Kweekensteinsweg)
7. den Biezenweg;
8. het Spekkenwegje;
9. de zijtak van den Biezenweg (thans
Kv/eekerslaan)
10. den Middenduinerweg van den spoorweg
overgang tot het dorp Santpoort.
11. de Platvoetstraat voor zoover vallende
buiten het woningcomplex van de R.K.
Vereeniging „Woningbouwvereeniging"
12. den Noorder Kanaalweg;
13. den Sluisweg (Breesaap);
14. den Zuider Kanaalweg;
15. den Hofgeesterweg;
16. het Hillegondswegje;
17. den Brederoodscheweg;
18. den Driehuizerkerkweg. van den Dood
weg af tot den Rijksstraatweg.
Het niet aanwezig zijn van rioleering in-
of 'en van een behoorlijke beharding op deze
wegen vormt, aldus B. en W. voor een be-
bouwing daaraan een ernstige belemmering,
waarom zij het gewenscht achten, dat die
wegen van de in den aanvang bedoelde lijst
worden afgevoerd.
Het merkwaardige is dat op de lijst voor
komt de Driehuizerkerkweg van den Dood
weg af tot den Rijksstraatweg, voor welk
gedeelte de Raad onlangs door het verwer
pen van een desbestreffend voorst-el van B.
cn W. om geen bouwvergunning te verleenen
automatisch een bouwvergunning verleende.
Het Ariisfeest der Haarlemsche kinderen
Vanmorgen, de zon scheen en de lucht
was beloftevol -blauw, zijn ze vertrokken, de
ruim driehonderd schoolkinderen en de der
tig leiders, die een fijnen dag in Artis gin
gen- doorbrengen, op kosten van de sympa
thieke vereeniging „Door Vermaak tot Nut",
die reeds meer dan honderd jaar bestaat.
Er waren kinderen van de openbare scho
len voor L. O., scholen voor buitengewoon L.
O. uit Haarlem's Kindertehuis, het Doopsge
zind Armenhuis, het Gereformeerde Wees
huis, van Doopsgezinde scholen en de St.
Jozeph-school.
En de kinderen,, die meest van de volks
scholen komen, genieten van zoo'n dag en
je kon het vanmorgen al aan hun gezichten
zien, dat ze echt uit waren.
Om acht uur stonden ze al voor het sta
tion, moeders en zussen bleven wachten op
den vluchtheuvel,en er werd danig gewoven
toen ze naar den trein gingen.
Sommigen begonnen al aan hun krenten
broodjes, hadden vanmorgen natuurlijk
door de zenuwachtigheid te weinig gegeten.
Toen in den trein, een stoomtrein, de
raampjes open, overal vroolijke gezichten.
Dan schrilde het fluitje.
De trein ging.
Ze juichten, de kinderen, die een heerlij
ken dag gingen doorbrengen. Een zonnigen
dag, letterlijk én figuurlijk.
EEN GEHEIMZINNIGE SCHIP-
BREUK.
Ter itoogte van Sarmouth.
DE BEMANNING DOOR DE
„GELDERLAND" GERED.
LONDEN, 8 Juli (N.T.A.) Het onderzoek
naar een geheimzinnige scheepsontploffing,
welke in den afgeloopen nacht ter hoogte
van Sarmouth zou hebben plaats gehad,
heeft tot dusver als eenige houvast opgele
verd het vinden van een paar wrakstukken
met het opschrift „Liobalten". Dit opschrift
doet vermoeden dat het een Deensch schip
betreft..
Een later telegram meldt:
LONDEN, 8 Juli (Reuter). Het mysterie
van het ontplofte schip ih opgelost door de
aankomst te Immingham vair het Nederland-
sche stoomschip „Gelderland" uit Rotterdam
met 18 man aan boord, die Zaterdagnacht in
een reddingboot bij Cromer werden opge
pikt.
Naar wordt geloofd was de naam van
het verongelukte schip „Boete"Het is
klaarblijkelijk aan den grond geloopen en ge
broken.
De geredde mannen verklaarden dat de
geheele bemanning zich in de reddingboot
bevond.
DE WEGEN 1N HAARLEMMER
MEER.
Yvi^i< BELANGRIJKE WERKEN.
De directie van den provincialen water
staat gaat stelselmatig door om de voor het
groote interlokaal verkeer bestemde pri
maire wegen te verbeteren en te verbreeden.
De Spaarnwouderweg wordt verder afge
werkt; voor de wielrijders komt een pad,
met tegels belegd; de nieuwe brug bij de
IJweg is in aanbouw en de drie bruggen
over de Hoofdvaart en den Spaarnwouder-
tocht wordt over enkele dagen aanbesteed.
De Kruisweg is ook onder handen geno
men; de aannemer is begonnen om zijn in
stallatie te maken voor den opbouw van een
nieuwe brug over den Kagertocht en den
Slotertocht, terwijl al groote bergen puin en
grind op den Ringdijk zijn opgesteld voor
de verharding van het wegdek.
Het schijnt in de bedoeling te liggen om
voorloopig het openbaar rij verkeer langs
den Kruisweg hoewel deze in erg slech
ten toestand verkeert nog niet geheel
stop te zetten en over de beide tochten een
noodbrug te maken in verband waarmee het
groote rij verkeer in deze week tusschen
Hoofddorp en Aalsmeer zal'zijn. gestremd.
KETELONTPLOFFING AAN
BOORD VAN EEN SPAANSCH
VISSCHERSVAARTUIG.
MADRID, 9 Juli (V.D.) Aan de Noord-
kust van Spanje ter hoogte van Gijon heeft
aan boord van een visschersvaartuig een
ketelontploffing plaats gehad. Tengevolge
hiervan werden zes zeelieden gedood cn vier
anderen zwaar gewond.
DUITSCHE VISSCHERSKOTTER
DOOR EEN TREILER UIT
IJMUÏDEN GERAMD.
DE DUITSCHE BOOT GEZONKEN.
De vischkotter H.F. 284 uit Finkenwarden
aan de Oost-Friesche kust is ten Noord-
Westen van het lichtschip Norderney door
den Nederlandschen treiler IJmuiden 78 ge
ramd en zoo zwaar beschadigd, dat de
Duiische boot korten tijd later zonk. De be
manning kon zich nog bijtijds in de booten
begeven en werd naderhand door een an
deren Nederlandschen treiler opgepikt en
later overgegeven aan een visschersboot uit
Finkenwarden,. die de bemanning te Cux-
haven aan land zette. Volgens verklaringen
van de bemanning van het gezonken schip
zou de IJmuiden 78 na de aanvaring met
gedoofde lichten zijn doorgevaren, zonder
zich om het in nood verkeerende Duitsche
schip te bekommeren.
De trawler is de „Beka" van de reederij
Broertjes en Knechtjes en wordt heden of
morgen te LJmuiden binnen verwacht.
HET JUBILé VAN
„DE EENDRACHT".
NOG EEN HULDEBLIJK DER LEDEN.
Naar aanleiding van het jubileum van de
Coöp. Vereeniging „De Eendracht", dat on
langs herdacht werd, is onder de leden een
beweging op touw gezet, om bij genoegzame
deelneming, door de leden aan het be
stuur een huldeblijk aan te bieden.
WRAAK VAN EEN KOELIE.
PLANTERSVROUW VERMOORD.
Een inlandsche koelie van de onderne
ming Parnabolon (Sumatra's Oostkust) van
de Handelsvereeniging Amsterdam, drong
de woning binnen van den assistent, den
heer Landzaat, en vermoordde de 27-jarige
mevrouw Landzaat met een pisoblatti.
De dader vluchtte het bosch in maar werd
door koelies nagezet en aangebracht.
Bij de begrafenis te Siantar bestond groo
te belangstelling en de deelneming was
algemeen.
DE SIAMEESCHE TWEELINGEN.
EEN MOEILIJK GEVAL.
LONDEN, 8 Juli (V.D.) Uit Manilla op de
Philippijnen wordt gemeld, dat de beide 21-
jarige Philippijnsche „Siameesche tweelin
gen" Lucio en Simplicio Goaino voornemens
zijn morgen 9 Juli in het huwelijk te tre
den. Het Departement van Justitie heeft een
beslissing van den betrokken ambtenaar, die
een trouwvergunning weigerde met de moti
veering, dat. het hier twee afzonderlijke indi-
tiuen betreft, vernietigd,
Het woord is aan.
Joh. Bona:
De grootste hindernis om goed tc leven is
uitstel.
EXAMENS.
De kranten bevatten weer rijen van namen,
Zooals aan het eind van den schooltijd
elk jaar,
Van jongens en meisjes, geslaagd voor 't
examen,
De taak is weer af, de vacantie is daar;
Daar zijn weer de duizenden ouders die
zuchten:
Gelukkig, die zorg is weer tijdlijk voorbij,
De spanning van proefwerk is niet meer te
duchten.
Het heele gezin is van school weder vrij;
Ook zijn er, wier namen wij 's avonds niet
lezen,
Zij hebben het, stumpers, dit jaar niet
gehaald,
Het heet officiëel, dat zij af zijn gewezen,
In termen der schooljeugd, gebakt of
gestraald;
Daar worden weer jeugdige tranen vergoten,
Daar wordt door den vader soms danig
geknord,
Tot strenge, gevoelige straffen besloten.
Als toekomstverboden van vrijheid en
sport;
Ach ouders, verliest niet te spoedig ver
trouwen,
In zoon of in dochter, die eens heeft ge
faald,
Want wat zij in 't leven na school zullen
bouwen,
Wordt niet door een enkel examen bepaald;
Uw kind is op school om van alles te leeren,
Wanneer het dit jaar nu eens niet is
geslaagd,
Dan leert het de les, en die zal het niet deren,
Dat ieder succes om een inspanning vraagt;
't Wordt zomerweer nu, weet de Bilt te
voorspellen,
Het wordt weer de tijd voor de hei en
de wei,
Geen zorg zal voorloopig de schooljeugd
meer kwellen,
De schooldeur ff at dicht en haar wereld
is vrij.
P. GASUS.
DE ENGELSCHE KONING NOG
NIET HERSTELD.
HET PUBLIEK OPGEWONDEN.
LONDEN 8 Juli (V.D.) Het Engelsche
publiek is heden zeer omgewonden door de
mededeeling van de lijfartsen van den ko
ning, dat het vertrek naar slot Candring-
ham moest worden uitgesteld, omdat een
nieuw Röntgenonderzoek moest plaats vin
den. Dit onderzoek had hedenmiddag plaats
en duurde ongeveer vijf kwartier.
Volgens een mededeeling van de medische
autoriteiten heeft de ettering van de zweer
die zich onder de operatiewond heeft ge
vormd. nog niet geheel opgehouden. Daar
de heeling van de wond afhankelijk is van
het ophouden van de ettering wordt na het
Röntgenonderzoek de mogelijkheid van een
nieuwe operatie overwogen. Voor Bucking-
hampalace had zich een groote menigte
verzameld.
OP DEN MONT BLANC VER
ONGELUKT.
CHAMONIX, 7 Juli. (B. T. A.) Een Fransch
officier en zijn ordonnance werden bij het
bestijgen van den Mont Blanc door een he-
vigen sneeuwstorm verrast. Zij zijn beide
van koude omgekomen,
DE „UNTIN BOWLER TERECHT.
LONDEN 8 Juli (V.D.) Naar een nog
niet bevestigd bericht uit Chicago zou het
groote vliegtuig „Untin Bowler" na een
tocht van 15 uur een handelsnederzetting
van de Hudsonbaai-Company bereikt heb
ben, een punt in de nabijheid van Kaap
Chibley aan de Noordkust van Labrador.
BRAND IN EEN RENPAARDEN-
STAL.
DERTIEN KOSTBARE PAARDEN
VERBRAND.
HAMBURG, 3 Juli (VU.) In den afge
loopen nacht tegen half drie brak in een der
stallen van de renbaan Farmsen bij Ham
burg, waarin een groot aantal renpaarden
was ondergebracht, door tot nu toe onbe
kende oorzaak brand uit. Het vuur, dat in
den grooten voorraad fourage rijkelijk voed
sel vond en doordat de bovenbouw van de
stal uit hout bestond, snel om zich heen
greep, kon door de spoedige aanwezige brand
weer tot de vuurhaard beperkt worden. Het
geluk echter niet meer een van de indestal
ondergebrachte paarden te redden, zoodat 13
kostbare renpaarden in de vlammen om
kwamen. Hoe groot de schade Is kon nog niet
j-ordeu vastgesteld,
HAARLEM, 9 Juli
Wetenschap en Sport.
Examens en nog eens examens....
Gisteravond heb ik de huldiging van den
Amstel-skiffeur L. H. F. Gunther, winner
van de Diamond Sculls, in Amsterdam mee
gemaakt. Het leek wel <ie intocht van een
vorst uit den bloeitijd van de absolute mo
narchie. Tienduizenden geest drift igen ver
drongen elkaar in de straten om den held
van Henley toe te juichen, die er eerlijk be
duusd van was. Want ofschoon hot ver
dachte gewoonte is om bij dergelijke ge
legenheden den eenvoud-van-karakter van
den winnaar te bezingen, is dat in dit
geval werkelijk verdiend. Gunther is geen
opsnijder, geen sportmaniak, wel bijzonder
vriendelijk en gemoedelijk man, die ieder
gaarne het zijne gunt. Verwelkomd bij het
Amstel-clubgebouw met één-en-twintig sa
luutschoten, bedolven onder kransen, over
stelpt met cadeaux van edelmetaal, bewle-
rc t in tientallen speeches, was hij er ten
slotte ontdaan van. cn drukte maar zwijgend
handen, honderden handen.
Hij was, om het zuiver Hollandsch te for-
rauleeren. summa cum laude geslaagd voor
het hoogste examen, dat de sklffeur kan af
leggen. En Wright, de Canadees, was gezakt
met een herexamen voor baantempo op de
eerste duizend meter.
Het is gebruikelijk om na zoo'n huldiging
van een sportheld te jeremiëeren over de
wijze waarop dit geschiedt in vergelijking
met het eerbetoon dat aan kunst en weten
schap ten deel valt. Ik geloof dat die verge
lijking mank gaat. De corypheeën der weten
schap, vertegenwoordigers van de aristocratie
van den geest, eert men op andere wijze dan
door juichende menschenmassaas achter
politie-afzettingen. De corypheeën der kunst
krijgen dit soort van huldiging ook nog al
eens, en voor hen zelf verliest het veel aan
waarde doordat de zoo verschillende uitin
gen, die men onder het verzamelwoord kunst
rangschikt, bij die gelegenheden genivelleerd
worden. De ovaties, aan Mengelberg gebracht
overtroffen geenszins die voor Josephine
Baker
Overigens wordt de wetenschap in dezen
tijcl des jaars in Holland hooger geëerd en
krijgt veel langduriger en intenser openbare
huldiging dan welke sportheld ook. Mr. A. C.
Josephus Jitta heeft onlangs in De Groene
uitgerekend, dat er in den voorzomer één
millioen Nederlanders door vijftigduizend
andere Nederlanders geëxamineerd wordt. Het
is om te rillen. Er is geen gezin in den
lande, dat niet in spanning zit of gezeten
heeft over het lot van een of meer exami
nandi in den huiselijken kring of althans in
de familie. Het heele land is electrisch ge
laden met examensfeer. De huiskamers zijn
ervan vervuld. De kranten brengen haast
dagelijks reeksen resultaten. Wetenschap
viert hoogtij, beheerscht het nationale leven.
Zoodat in dezen lijd tot toelatings-, overgangs
en eindexamens, van tentamens, van canai-
daats, doctoraals en semi's, van actes en
bullen, het onwetenschappelijke summa cum
laude slagen van een Gunther als een schoon
intermezzo, een weldadige afwisseling, een
verlichting komt.
Bovendien wordt de Nederlandsche roei-
sport op merkwaardige wijze door de weten
schap zelve bedreven, gesteund, tot haar
grootste overwinningen gebracht. In dit op
zicht draagt het roeien bepaald een apart
kenmerk. Het vindt in hei algemeen, althans
wat het racen betreft, zijn hoogtepunt aan
de universiteiten. Daar kan men nog allerlei
bijzondere verklaringen voor geven. Maar noe
het komt dat de medische wetenschap, juist
en speciaal de medische wetenschap, in de
roeisport zulk een overwegende rol speelt,
heb ik nog nooit hooren ophelderen. Het is
niettemin een feit.
Het bestuur van den Nederlandschen Roel-
bond telt vier medici op zijn zeven leden.
Onze drie Diamonds-winners Ooms, Eyken
en Gunther zijn allen door medici ge-
coached. Dr. Meurer, dr. Kolff en dr. Marres,
elkaar ontmoetend bij deze feestviering, von
den er bovendien ettelijke collega's, ook allen
roeisport-menschen. In den trein, die den
triomfator naar Amsterdam voerde, was hij
op een goed moment door zeven geestdriftige
dokters omgeven, en zij herkenden elkaar
alleen als oud-roeiers, coaches enzoovoorts,
tot iemand over het beschot keek en vroeg:
Gaan jullie hier eigenlijk een kringvergade
ring houden?
Ziehier dus eën direct verband tusschen
wetenschap en sport, en een geval waarbij
de eerste de laatste in massa aanhangt en
huldigt. Dat juist de medische branche zoo
sterk overweegt, kan als bijzondere aanbe
veling van de roeisport gelden. En laten de
menschen, die zoo'n huldigingsavond van een
roeikampioen overdreven vinden, en mcenen
dat wij de wetenschap niet genoeg eer be
wijzen, eens even bedenken dat^dit toch maar
een kleinigheid is vergeleken l5ij de emoties,
door een millioen examinandi en hun ver
scheidene mïllloenen familieleden doorstaan
in de examensfeer der Wetenschap, weken
en maanden lang....
R. P.