BUITENLANDSCH OVERZICHT
MANIOE VERIJDELT EEN STAATSGREEP.
BENOIT VRIJGESPROKEN.
BINNENLAND
DE AMERIKAANSCHE PRODUCTIE.
IS)
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 9 JULI 1929
DERDE BLAD
Oud-minister Avarescoe zou minister
president geworden zijn.
Een troef in de handen der Fransche
regeering
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Reeds gedurende eenigen tijd was het de
regeering van Roemenië bekend, dat men in
zekere militaire kringen plannen smeedde,
tot het uitvoeren van een staatsgreep. In
verband hiermede was het dan ook, dat mi
nister-president Manjoe in zijn rede van
Vrijdag j.l. verklaarde, dat allen die zouden
pogen het grondwettelijk gezag van den
staat aan te tasten, zouden stuiten op
krachtige afweermaatregelen van den staat.
In den afgeloopen nacht zou de staats
greep worden uitgevoerd. De voormalige
minister van Oorlog en leider der beweging
Avarescoe zou minister-president worden van
de nieuwe regeering. De regeering was den
samenzweerders echter voor en in den af
geloopen nacht en in den loop van heden
werden talrijke personen gearresteerd. Op
het oogenblik zijn reeds tweehonderd actieve
en andere officieren naar de militaire ge
vangenis overgebracht. Onder hen bevinden
zich talrijke hooge officieren. De regeering is
den toestand meester.
Voor hedenavond is een buitengewone
ministerraad bijeen geroepen, die over de
verdere te nemen maatregelen zal beraad
slagen en de pers van het voorgevallene op
de hoogte zal brengen Tot zoolang is het den
dagbladen verboden berichten over de ge
beurtenissen te geven.
Het Hongaarsche correspondentiebureau
meldt uit Boekarest, dat volgens een offi-
cieele mededeeling van hetministerie van
Birmenlandsche Zaken vier officieren, o.vv.
een gepensionneerd generaal, wegens samen
zwering tegen den staat zijn gearresteerd.
In den ministerraad van Maandagavond
heeft minister-president Manioe rapport uit
gebracht over de arrestaties welke de laat
ste dagen hebben plaats gegrepen en over de
getroffen maatregelen.
herinnert zich ongetwijfeld uit vorige
berichten dat het proces tegen den slagers
knecht Benoit, die in den Elzas op generaal
Fachot een moordaanslag pleegde, tot pa
thetische scènes heeft geleid.
Benoit was ongetwijfeld het slachtoffer
van een aantal drijvers, wier geschrijf en
geschreeuw den eenvoudigen slagersknecht
tot een fanatieke dweepzucht dreven. Fachot
zelf heeft om genade gesmeekt voor zijn aan
valler! Dit is natuurlijk allemaal heel moof,
doch men kan niet ontkennen dat de ver
tooning een onderdeel is van de tactiek die
de Fransche regeering terecht op- 't oogen
blik volgt. Dat begon met de vrijspraak van
den autonomist Roos en de gratieverlening
van Rossé en Ricklin. Poincaré verrichtte
deze laatste geste, toen de stemming er rijp
voor was. De vrijspraak van Benoit is de klap
op de vuurpijl! Gisteravond werd de sla
gersknecht namelijk van rechtsvervolging
ontheven, nadat de officier veroordeeling
had gevraagd, met inachtneming van ver
zachtende omstandigheden. Dit is een
prachtige troef in handen van de Fransche
regeering. Er is waarlijk recht gesproken, en
de politieke drijvers van den Elzas. die de
schuld zijn van de daad van Benoit, zijn
nog eens danig in het zonnetje gezet.
F. A.
Weer een nota aan Boedapest.
PRAAG, 8 Juli. De Cechoslovaaksche
gezant te Boedapest, Pallier, heeft aan den
Hongaarschen minister van Buitenlandsche
Zaken, Walko, een nieuwe nota overhandigd
van de Cechoslovaaksche regeering met be
trekking tot de affaire-Pesja. In deze nota
wordt het Cechoslovaaksche standpunt ge
motiveerd, volgens hetwelk het gebeurde een
schending van het Cechoslovaaksch-Hon-
gaarsche spoorwegverdrag beteekent, terwijl
voorts een modus voor de bij legging van het
incident wordt aangegeven. Het antwoord
der Hongaarsche regeering wordt binnen
enkele dagen verwacht.
De Engelsche nota aan Parijs.
PARIJS, 7 Juli (V.D.) In welingelichte
Fransche kringen bewaart men ten aanzien
van de gisteren door den Engelschen gezant
te Parijs aan Briand overhandigde nota het
diepste stilzwijgen. De Parijsche bladen noe
men 5 of 6 Augustus als datum, waarop de
conferentie zal aanvangen. Er gaan geruch
ten, dat Poincaré het voornemen zou hebben
samen met Briand Frankrijk ter conferentie
te vertegenwoordigen.
Bemiddelingscommissie in
New-Orleans.
Te New Orleans zijn eenige vertegenwoor
digers van de Amerikaansche regeering aan
gekomen ten einde bemiddelingspogingen in
te leiden tusschen de beide partijen, betrok
ken bij de staking van het trampersoneel.
Deze regeeringsbemiddeling is ingeroepen op
initiatief van den voorzitter van het vakver-
eenigingsbestuur.
Engeland tegen vele
conferenties.
LONDEN, 8 Juli (V.D.l De diplomatieke
medewerker van de „Daily Telegraph" weet
te berichten dat de Britsche regeering in
haar te Parijs overhandigde nota aan haar
opvatting vasthoudt, dat zij niet kan toege
ven aan den Franscnen wensch om de uit het
plan-Young voortspruitende vraagstukken te
behandelen in een aantal op elkaar volgende
diplomatieke en deskundigen-conferenties.
Met het oog op den kritieken toestand, waar
in zich het Fransche kabinet bevindt, rekent
men niét op een spoedig antwoord der Fran
sche regeering.
Havas meldt nog, dat de Engelsche ambas
sadeur de nota inzake de internationale con
ferentie aan Briand heeft overhandigd. Enge
land schijnt niet het denkbeeld van Frank
rijk te hebben aanvaard om de quaestie in
etapes te bestudeeren.
HOOVER KRIJGT HET
LATERAAN VERDRAG.
_,W YORK, 6 Juli (Reuter). De New
York Sun meldt: De quaestie der erkenning
van den nieuwen pauselijken staat is aan de
regeering der Ver. Staten voorgelegd door
den vertegenwoordiger van den paus, die een
bezoek bracht aan Hoover en hem een ge
bonden exemplaar van het Lateraansche
verdrag aanbood.
HOOVER ALS AUTOCRAAT VAN
DE ONTBIJTTAFEL.
Het Amerikaansch democratisch nationaal
comité is van meening, dat het tot wet ver
heffen van de „Valution bill", die den pre
sident zou toestaan de douanerechten op
eigen gezag te verhoogen of te verlagen,
naast de rekbare bepalingen zooals vervat
in het aan de orde zijnde wetsontwerp van
de douanetarieven, Hoover niet slechts zou
maken tot „autocraat van de ontbijttafel,
doch ook van de diner- en soupertafels".
Senator King, die een tegenstander is van
het plan, zegt dat het den weg zou vrijmaken
voor de uitbuiting van het volk.
KERK OP SARDINIë INGESTORT.
Naar uit Cagliari op Sardinië wordt ge
meld, is te Patta gedurende de mis een ge
deelte van het kerkgebouw ingestort. Vele
kerkbezoekers, grootendeels vrouwen, werden
onder de puinhoopen bedolven. Twee vrou
wen werden dood, elf zwaar gewond te voor
schijn gehaald. De priester bleef ongedeerd.
CONFERENTIE OP HUIS TEN
BOSCH.
GRAAF v. LYNDEN v. SANDENBURG
TEN PALEIZE.
De Koningin heeft Maandagmiddag ten
koninklijken paleize, het Huis ten Bosch te
'sGravenhage den vice-president van den
Raad van State, mr. dr. F. A. C. graaf van
Lynden van Sandenburg, ter conferentie
ontvangen.
HET EEUWFEEST VAN DE
GRENADIERS EN JAGERS.
DE PARADE IN DEN HAAG.
Maandag was het hoogtepunt van de feest
viering ter gelegenheid van het eeuwfeest
van de Grenadiers en Jagers in den Haag.
Om elf uur werd op het Malieveld parade ge
houden.
De parade beloofde in tweeërlei opzicht
iets bijzonder, n.l. door de aanwezigheid van
H. M. de Koningin, de Prinses en den Prins
en door de deelneming van talrijke reünisten
met de officieren en onder-officieren, meldt
de N. R. Crt.
De reünisten stelden zich in de lengte van
het veld evenwijdig aan de Boschlaan in twee
gelederen op. op den rechtervleugel de reu-
nisten der hoofd- en opper-officieren. Onder
de reünisten waren ook een sergeant-majoor
en een korporaal van de grenadiers, die de
oude grenadiersuniform met chacot en vang
snoeren droegen; een curieuze verschijning
onder de reünisten was ook een oud vrouw
tje, de laatste der marketentsters.
De jubileerende regimenten stelden zich
onder het algemeen bevel van kolonel jhr.
van Holthe, den brigade-commandant, te
genover de reünisten aan de zijde van de
Boorlaan op. Behalve de Koninklijke mili
taire kapel namen aan de parade de muziek
van het vierde en het zesde regiment infan
terie, de tambours en pijpers van de mari
niers, een afdeeling huzaren en een afdeeling
'veldartillerie deel.
Even voor elven kondigde trompetgeschal
de komst van den minister van oorlog aan,
die door den commandant van het veldleger
en den brigadecommandant werd begroet.
Om precies elf uur verschenen de Koningin,
de Prinses en de Prins, in een a la Daumont
bespannen rijtuig. Bij aankomst werden de
geweren gepresenteerd en het Wilhelmus ge
speeld. De Koningin werd door eenige offi
cieren ontvangen en begeleid tot tegenover
het midden van de troep. Onmiddellijk daar
op begon de inspectie, waarbij de Koninklij
ke Familie eerst langs het gelid van de regi
menten. daarna langs dat van de reünisten
reed. Vervolgens werd een klein carré gefor-
meerd rondom het Koninklijk rijtuig, de
ban werd geopend en de Koningin sprak het
feestvierende corps toe.
Na de parade reed de Koninklijke familie
nog eenmaal langs de regimenten en vertrok
toen naar het Huis ten Bosch, terwijl de
troep en de reünisten zich opstelden voor
een'korte marsch door de stad, welke zich
onder enorme belangstelling van het publiek
voltrok.
In den Dierentuin heeft generaal Weber
dc reünisten toegesproken, waarna geluncht
wefd.
ZIJN BROER DOODGESCHOTEN.
NA EEN TWIST TE
WOLPHAARTSDIJK.
Dezer dagen ontstond tusschen twee zoons
van een landbouwer te Wolphaartsdijk een
tuist die van voorbij gaanden aard scheen te
zijn, doch des avonds bleek, dat er bij den
joncsten broeder een wrok was blijven zitten
meldt het Hbld. Bij het avondeten verscheen
hij niet. De ar.dere broers en zusters bega
ven zich aan tafel. Plotseling verscheen de
jongeman met een flaubert-geweer in de
deuropening en loste een schot, op zijn broer,
die getroffen werd en ineenzakte. De dader
vluchtte naar buiten en keerde het wapen
tegen zichzelf. Door het spoedig toesnellen
van een anderen broer kon hij zich slechts
licht aan het hoofd verwonden. Een spoedig
ontboden geneesheer achtte het noodig den
gewonde naar het ziekenhuis te Goes te
vervoeren, waar hij aan de gevolgen is over
leden. De dader is gevankelijk nam- i^del-
burg overgebracht.
DE COMMUNISTISCHE
RELLETJES TE ZAANDAM.
CHARGES OM MIDDERNACHT.
Nadat Zaterdagavond ongeveer half-elf
de rust in het centrum van Zaandam was
teruggekeerd, werd de politie des nachts 12
uur, door de weigering van enkele personen,
om de gegeven bevelen op te volgen, weer
genoodzaakt, van de wapens gebruik te ma
ken. Na hevig verzet werd hierbij de Zaan
dammer K., die enkele gevoelige klappen op
liep, in arrest gesteld. Drie gewonden heb
ben zich onder behandeling van een dokter
gesteld.
De opstootjes veroorzaakten in het drukke
stadsgedeelte van Westzijde en Gedempte
Gracht, in welke laatste straat 's Zaterdags
een uitgebreide weekmarkt wordt gehouden,
groote consternatie. Telkens als charges
werden uitgevoerd, zocht het publiek, vooral
het vrouwelijke, een veilig heenkomen in de
winkelzaken en in de tuinen, welke de hui
zen in de Westzijde van de straat scheiden.
Het communistische raadslid Bosman
heeft volgens de N. R. C. den commissaris
van politie verzekerd, dat de optocht, waar
aan een 25 a 30 schepelingen deelnamen en
die de oorzaak werden van de relletjes, niet
uitging van de te Zaandam gevestigde af
deeling van de communistische partij. Deze
wilde groep heeft zich, aldus verklaarde de
heer Bosman, op een tot nu toe onbekende
wijze in het bezit weten te stellen van de
aan de communistische afdeeling Zaandam
toebehoorende roode vlag en banier.
HET CONGRES DER INT. KAMER
VAN KOOPHANDEL.
DE OPENING
In tegenwoordigheid van Prins Hendrik,
Jhr. F. BeelaejU van Blokland, minister van
Buitenlandsche Zaken, leden van het corps
diplomatique, vertegenwoordigers van stad
en provincie en van vele anderen, heeft
Maandagmiddag te vier uur in de groote zaal
van het Concertgebouw te Amsterdam, de
plechtige openingszitting plaats gehad van
het Vijfde Congres van de Internationale-
Kamer van Koophandel. De vertegenwoordi
gers der vijf en twintig bij de I.K.K. aange
sloten landen, alsmede de afgevaardigden
van verschillende staten, die nog niet tot
de Internationale Kamer toetreden, waren
bij de plechtigheid aanwezig en vormden
met elkaar de kopstukken uit de interna
tionale wereld van handel en industrie.
Eerste spreker was de heer E. Heldring,
voorzitter der Commissie. Spr. heette allen
welkom, en wees de congressisten op het feit,
dat zij zich bevonden in een land, dat door
zijn ligging en formatie geroepen werd, een
belangrijke rol te spelen in den handel der
volken.
Spr. sprak zijn beste wenschen uit voor
het welslagen van de, reeds zoo gelukkig be
gonnen werkzaamheden van het Congres,
werkzaamheden, welke tenslotte het welzijn
en den vrede onder de volkeren ten goede
zullen komen.
Rede H. Rud. du Mosck.
De heer H. Rud. du Mosch, voorzitter van
het Nederlandsche Comité van de I. K. K.
en leider van het Congres, ving zijn zeer
gedocumenteerde, geheel in de Fransche taal
uitgesproken rede, aan met het citeeren van
Vondel's woorden:
„Aan d' Amstel en aan 't IJ, daar doet zich
heerlijk oope,
Zij die als Keizerin, de kroon draagt van
Europe".
Spr. wees er op, dat, nu de hoofdstad is
uitgekozen als plaats voor het Congres, aan
de kroon van Amsterdam een nieuwe parel
is toegevoegd. Amsterdam is er trotsch op,
dat op zijn grondgebied zoo vele vooraan
staande persoonlijkheden uit alle deelen dei-
wereld zijn bijeengekomen.
De heer Du Mosch vergeleek vervolgens
het Verbond van Hanzesteden met de I.K.K.,
en besloot met te zeggen, dat men moet
blijven volharden in het werk en niet moet
vergeten dat de I.K.K. die er zich op ver
heugen kan, dat zij reeds zoo vele malen
successen heeft geboekt, een toekomst voor
zich heeft, welke zeer zeker nog vele andere
mogelijkheden in zich sluiut. Moge zoo
besloot spr. dit Congres even rijke vruchten
dragen als die van Parijs, Londen, Rome,
Brususel en Stockholm!"
Vervolgens sprak de Italiaansche voorzit
ter van de I.K.K., de heer Alberto Pirelli,
die o.a. naging hetgeen sinds het laatste
congres, dat te Stockholm gehouden werd, is
verricht. Zoo heeft de I.KJC. zich ingelaten
met wat men zou kunnen noemen „het Chi-
neesche probleem". De eerste resultaten zijn
reeds, ondanks pessimistische voorspellingen,
gunstig geweest, Spr. hoopt dit te kunnen
aantoonen, bij de onder zijn leiding te
houden besprekingen over de Chineesche
kwesties. Voor het oogenblik zal spr. zich
bepalen tot het uitspreken van zijn vaste
overtuiging, dat in de toekomst de geheele
wereld een actief aandeel zal nemen in de
wederopleving van dit onmetelijk land. want
zonder hulp van andere naties zal het eco
nomisch herstel van China zeker niet kunnen
worden bereikt.
Tenslotte sprak nog Jhr. F. Beelaerts van
Blokland, die namens de Nederlandsche
regeering de congressisten welkom heette.
Sterke toeneming van de vervaardigingscapaciteit.
(Bij zondere correspondentie)
BOSTON, (U-S JU, Junk
Een van de merkwaardigste karaktertrek
ken van het Amerikaansche economische
leven is de buitengewoon sterke stijging
sinds het begin van deze eeuw van de pro
ductie in de belangrijkste takken van be
drijf. Terwijl in dit tijdperk de bevolking
met slechts 55 a 60 pet. is vermeerderd en
van 76 millioen tot ongeveer 118 millioen is
gestegen, is de productie in landbouw, mijn
industrie, verwerkende industrie en spoor
wegtransport volgens de berekeningen van
het Departement of Commerce meer dan
verdubbeld en bereikt ongeveer 209 pot. van
de capaciteit van 18981900. Aan deze stij
ging heeft echter en dit is in bijzondere
mate karakteristiek de landbouw het ge
ringste aandeel, terwijl de ontwikkeling in
de drie overige voorname takken van be
drijf onevenredig krachtiger was. Terwijl
namelijk thans de landbouwproductie
slechts 155 pet. bedraagt van den stand van
1900 en daarmede precies overeenkomt met
de toeneming van de bevolking, groeide de
productie in het mijnbedrijf tot circa 330
pet., heeft zich dus bijna verviervoudigd,
die van de verwerkende industrie tot 280
pet., zij is dus bijna verdrievoudigd. De spoor
wegtx-ansporten stegen tot 308 pet., zijn dus
eveneens meer dan verdrievoudigd.
Daax-bij moet evenwel in aanmerking wor
den genomen, dat de arbeidersschap in deze
voornaamste takken van de Amerikaansche
volkshuishouding in een veel geringere mate
is toegenomen, dan de productie is geste
gen Tn de mijnindustrie is het aantal arbei
ders van 600.000 tot 1.050.000 gestegen, in de
verwerkende industrie van 5.3 tot 9.9 mil
lioen. in het spoorwegtransportwezen van
975.000 tot 1.865.000. terwijl in den landbouw
het aantal werkkrachten niet alleen niet is
toegenomen, maar is gedaald, namelijk van
10.7 tot 10.5 millioen. Vergelijkt men nu
deze veranderingen in het aantal werkzame
arbeiders met de ontwikkeling van de pro
ductie. dan constateert men, dat in het jaar
1926/27 een ai-beidersleger van 23.3 millioen
een productie heeft voortgebracht, die meer
dan 209 pet, bedraagt van die, welke in het
jaar 1899 1900 door een arbeïdersleger van
17.6 millioen menschen is voortgebracht, dat
bijgevolg een numerieke vermeerdering van
het aantal arbeiders met 32.5 pet. overeen
komt met. een meer dan verdubbelde pro
ductie. Wij zien echter uit dezen gang van
zaken tevens, dat het aantal in de voor
naamste Amerikaansche takken van bedrijf
werkzame arbeiders niet in dezelfde mate is
toegenomen als de bevolking zelf en dat een
toeneming van deze laatste met 55 pro
cent slechts overeenkomt met een
toeneming der in de genoemde voornaam
ste takken werkzame arbeiders met 32.5
pet. Landbouw en industrie in den ruimen
zin des woords hebben dei-halve de toene
mende bevolking niet opgenomen, maar zij
is sedert 1900 in toenemende mate naar den
handel, de vrije beroepen en de beroepen,
die de prestatie van persoonlijke diensten
in den ruimsten zin tot. onderwerp hebben,
afgevloeid. Als een bijzonder typisch voor
beeld van de laatstgenoemde categorie kan
de geweldige toeneming worden genoemd
van het aantal personen, die werkzaam zijn
in de automobielbranche buiten de fabrica
ge der automobielen. Het aantal personen,
dat zich met den verkoop van auto's en
benzine, met de reparatie en het verhuren
van auto's en op soortgelijke wijze in deze
branche werkzaam is, wordt tegenwoordig
officieel op 3 millioen geschat.
De vei-houding van het aantal arbeiders
en de productie, die in de afgeloopen 25 a
30 jaren een sterke wijziging heeft onder
gaan, toont aan, in welke krachtige mate
de productiviteit van den arbeider indivi
dueel is toegenomen. Daar in dit tijdperk
de productie meer dan verdubbeld is, het
aantal arbeiders echter met slechts 32 pet.
toenam, volgt daaruit, dat. per arbeider be
rekend, de productie met 55—60 pet. is ge
stegen, met andere woorden, dat dezelfde
hoeveelheid goederen, die 25 a 30 jaren
geleden door drie arbeiders is voortgebracht,
tegenwoordig door twee arbeiders wordt ge
produceerd. Het is verder karakteristiek voor
de ontwikkeling van de productiviteit van
de Amerikaansche bedrijven, dat deze ver
meerdering vooral in de afgeloopen tien ja-
ren, dus sedert den oorlog is ingetreden. Se
dert 191820 is het aantal arbeiders, dat
werkzaam is in de voornaamste takken van
bedrijf sterk gedaald is, terwijl de productie
in hetzelfde tijdperk zeer aanzienlijk is toe
genomen. In den landbouw is het aantal
arbeiders gedaald van 11.3 tot 10.5 millioen,
terwijl de productie b.v. in 1926-27 18 pet.
hooger was dan in de jaren 1918—20. In de
mijnindustrie is het aantal arbeiders vrijwel
gelijk gebleven, de productie is echter met
38 pet. gestegen. In de verwerkende indus
trie is het aantal arbeiders van 10.7 tot 9.7
millioen gedaald, de pjoductie echter met
31 pet. toegenomen. In het spoorwegtrans-
portwezen is het aantal arbeiders met bijna
9 pet. verminderd, de productie echter met
2—3 procent toegenomen. Uit deze getallen
blijkt, dat de productiviteit van iedere werk
kracht individueel gedurende de afgeloopen
tien jaren is toegenomen met niet minder
dan 33 pet. Het geringst schijnt de toene
ming in het transportwezen, waar de stij
ging slechts ongeveer 12 pet. bedraagt, het
hoogst in de verwerkende industrie met
43 pet.
Wij zien derhalve in het bijzonder In de
Amerikaansche industrie zich een geweldige
verandering voortdurend volti-ekken, die uit
loopt op een enorme stijging van de producti
viteit van de werkkrachten individueel en
daardoor tevens een daling van de productie
kosten bewerkstelligt. Deze gang van zaken
is bijzonder .opmerkelijk in verband met de
verkorting van den werktijd, die sedert het
begin van de eeuw is ingetreden. Tusschen
1910 en 1923 is de werktijd volgens de ge
gevens van het van staatswege gestichte
Bureau of Labor Statistics met ongeveer
11 pet. gedaald en in het tijdperk tusschen
1900 en 1926'27 is hij volgens deskundige
schatting gemiddeld met 15 pet, verkort. On
danks deze verkorting is een stijging der pro
ductie per arbeider ingetreden van niet min
der dan 5560 pet. De stijging van de pro
ductiviteit per werkkracht, ondanks aanzien
lijke verkorting van den werktijd heeft echter
tegelijkertijd niet alleen een sterke daling van
de kostprijzen en daarmede van de verkoop
prijzen medegebracht, maar tegelijkertijd
ook een zeer aanzienlijke verhooging van het
werkelijke loon der industrieele arbeiders
schap, dat sedert den tijd voor den oorlog
volgens ambtelijke gegevens met niet minder
der dan het derde deel Ls gestegen. In deze
economische verschijnselen schuilt een van
de voornaamste oorzaken den economi-
schen bloei, waarin de Amerikaansche in
dustrie zich sedert 1922 verheugt.
Indien wij zoeken naar de oorzaken van
deze enorme toeneming van de Amerikaan
sche productiviteit, dan blijkt dat men in
tegenstelling met vroegere tijdperken van
bloei niet te doen heeft met de verdere open
legging van natuurlijke hulpbronnen, maar
vooral met de ontwikkeling van zoogenaamde
menschelijke factoren. Daaronder zijn van
bijzondere bcteekenis: dc vooruitgang in het
wetenschappelijk onderzoek en van de tech
niek; de toenemende mechaniseering van het
productieproces; de ontwikkeling van de mas
saproductie. de daarmede gepaard gaande
vereenvoudiging en standaardiseering van de
producten en de voortdurend verder door
gevoerde arbcldsverdeeling. Belangrijk is
verder de psychologische factor aan de uit
voer iiTg der genoemde veranderingen in het
productieproces en tenslotte de kapitaalrijk
dom vaxt het land en de industrie in het
bijzonder, die de geweldigste wijzigingen in
de produotie zonder meer heeft mogelijk ge
maakt.
Het is in het cadre van dit artikel niet
mogelijk, deze factoren in bijzonderheden te
bespreken. Maar ik zou alleext willen wijzen
op de laatste der bovengenoemde factoren: op
de voortdurend groeiende kapitaalvorming en
de toenemende investeerlng van het kapitaal
in industrieelee ondernemingen, die de ver
dere expansie van het productie-apparaat,
de voortdurende outillage van de Amerikaan
sche industrie met dc nieuwste technische
uitvindingen en een wetenschappelijk onder
soek op breede basis veroorloven. Zonder
dezen kapitaalrijkdom zou dit alles niet mo
gelijk zijn. Volgens berekeningen van het
Bureau of Census beloopt het nationale in
komen van de Vcrcenigde Staten jaarlijks
rond 90 milliard dollar, waarvan 19.' dus 10
milliard dollar als jaarlijksche spaarduit kan
worden beschouwd, bijgevolg nieuwe kapitaal
vorming is, die voor het grootste deel in aan-
deelen van industrieele ondernemingen wordt
belegd. In het jaar 1926 alleen zijn rond
6 milliard Dollar nieuwe aandeelen en obli
gaties uitgegeven en door het publiek ge
kocht. Wij zien dan ook een sterke ver
meerdering van het in industrieele onderne
mingen belegde kapitaal: volgens de schat
tingen van het Departement of Commerce
kan men per hoofd der in de mijnindustrie
werkzame arbeiders een kapita aloe drag be
cijferen van 10.000. van de spoorwegtran
sportarbeiders" 8000, van de arbeiders in
de verwerkende industrie 5000.
Betaalt derhalve een fabriek loon aan 1000
arbeiders, dan komt de omvang van deze fa
briek overeen met een kapitaal van 5 mil
lioen dollar. Deze toenemende kapitaalrijkdom
van het land en van de industrie vormt een
geweldig hulpmiddel voor de opvoering van de
productiviteit van de Amerikaansche samen
leving. In haar verbinding met andere fac
toren, die elkaar wederkcerig steunen en be
vorderen, ligt de oorzaak opgesloten van de
economische ontwikkeling, die het Amerikaan
sche leven sedert het begin van deze eeuw
een geheel bijzonder aspect verleent, die het
Amerikaansche volk heeft gemaakt tot de
eerste economische macht ter wereld en die
een materieel levenspeil van een volk -van
120 millioen menschen heeft verwezenlijkt,
dat zijn gelijke In de geschiedenis der wereld
economie niet heeft.
Een typisch voorbeeld voor deze levens
houding komt mij voor te schuilen in het
feit, dat in het afgeloopen jaar het Bureau
of Census dat de kosten van levensonderhoud
en den prijsindex bewerkt, de grondslagen
van deze indexberekening aanzienlijk heeft
uitgebreid en aan de factoren van de index
berekening verschillende categorieën fabri
katen toevoegde, die volgens Europee-
sche begrippen als Luxe-voorwerpen
moeten worden beschouwd. Deze maat
regel wordt in het laatste rapport van het
Departement of Commerce gemotiveerd op
een wijze, die voor zichzelf spreekt: „De
Vereenigde Staten met een levensstandaard
der bevolking, die ver ligt boven die van de
meeste andere landen, kunnen zich niet te
vreden stellen met een prijsindex, die alleen
staoelwaren representeert en alleen berust
op voedingsmiddelen, grondstoffen en de
eenvoudigste soorten afgewerkte fabrikaten.
Een groot deel, indien niet de meerderheid
van de Amerikaansche gezinnen, heeft ten
minste evenveel belang bij de prijzen van
automobielen, benzine, radiotoestellen en
zijden of kunstzijden kleedingstukken als bij
de prijzen van brood, vleesch, katoen en an
dere grondstoffen of stapelartikelen".
Dr. W. H.
(Nadruk verboden).
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
n 60 CU. per regel.
dat in HOEING'S Stoomerij OOk Uw Bedden en
Matrassen als nieuw worden? Tel. 103S2—10873
N.V. KELLER EN MACDONALD
N. S. F.
PHILIPS
ERNSTIGE BRAND TE
'S-GRAVENDEEL.
Men seinde vannacht uit Dordrecht aan
de N.R.Ct.:
Te 's Gravendeel ls even na twaalf uur
brand uitgebroken. Op het oogenblik (om 1
uur) staan de pastorie en drie- woonhuizen
in lichte laaie.
DE K. L. M. COURANTENDIENST.
Dinsdagmorgen is de speciale couranten-
dienst van de Koninklijke Luchtvaart Maat
schappij van Lympne in Zuid-Engeland naar
Ostende geopend. Deze dienst zal dagelijks
tot 15 September ca. 1000 K.G. Engelsche
ochtendbladen, welke des nachts te Londen
worden afgehaald en per auto naar Lympne
worden gebracht, bij het krieken van den
dag naar Ostende brengen, waar de Engel
sche badgasten hun couranten aan het ont
bijt vinden, evenals zij dat thuis gewend
zijn.
