FLITSEN
PRIJSVORMING IN HET KRUIDENIERSBEDRIJF.
STADSNIEUWS
ARR'S
OUTBROOD
FEUILLETON
Liefde de Leid-ster
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 16 JULI 1929
Een officieel rapport.
Door de af deeling Handel en Nijverheid
ran het Departement van Arbeid, Handel en
Nijverheid is het verslag van de werkzaam
heden van de sub-commissie uit de Commis
sie voor de Economische politiek verschenen
over het door haar ingestelde onderzoek naar
de prijsvorming in het kruideniersbedrijf. De
meer dan 200 bladzijden druk bevatten uit
sluitend mededeelingen omtrent den detail
handel, terwijl het in het voornemen ligt een
volgende publicatie te besteden aan de posi
tie der grossiers en der fabrikanten.
Enkele hoofdzaken uit dit rapport dienen
in broederen kring verspreid te worden en ik
zal hier en daar eenige opmerkingen maken,
welke mij bij het doorlezen van het rapport
van belang leken.
In de eerste plaats meen ik, dat het zeer
Juist gezien is geweest van de commissie om
haar onderzoek niet uit te breiden over de
prijsvorming in het distributieproces in zijn
vollen omvang, maar zich te beperken tot
één bepaald bedrijf, in casu het kruideniers-
bedrijf. Zoodoende, was het mogelijk een zeer
ernstig onderzoek in te stellen en de te ne
men steekproeven met de grootste zorgvuldig
heid te doen voorbereiden. Er is over deze
wijze van werken kritiek los gekomen, vol
komen begrijpelijk, al was het alleen maar,
omdat deze of gene groep zich door de zeer
duidelijke uitkomsten van het onderzoek ge
dupeerd ziet in zijn verwachtingen of mis
schien bevreesd is, dat zijn eigen positie ten
slotte in het geding zal komen. Dergelijke „al
te duidelijke" kritiek dient men natuurlijk ter
zijde tc leggen.
Het onderzoek, in hoofdzaak geleld door
"een commissie, waarvan Prof. Aalberse het
voorzitterschap bekleedde, is in 's-Graven-
hage begonnen bij een 72-tal georganiseerde
kruideniers en bij een aantal coöperatieve
vcrbruiksvereenigingen.
Daarnaast werden een 80-tal ongeorgani
seerde kruideniers in een bepaalde wijk be
zocht. terwijl een zeer belangrijk gedeelte
der inlichtingen verkregen werd door het
rond zenden van vragenlijsten. Van bovenge
noemd tachtigtal grootendeels zeer kleine
bedrijven, waarvan de eigenaren ook nog an
dere bronnen van inkomsten hebben werk
ten er niet minder dan 35 met verlies, één
verdiende niets, één zes gulden en een ander
zeven gulden per week, terwijl van een drie
tal de weekomzetten resp. achteruitgeloopen
waren van 200 tot 60, van 350 tot 75
en van f 50 tot f 5.
Na het onderzoek te 's-Gravenhage werden
gegevens van gelijke strekking verzameld in
Putten (G.), Oude Pekela, Tilburg en Eruns-
sum, waardoor een zoo groot mogelijke ver
scheidenheid van onderzoekingsplaatsen was
gewaarborgd, terwijl tenslotte in Amsterdam
een onderzoek werd ingesteld bij 138 georga
niseerde en 91 ongeorganiseerde kruideniers
en 7 grootbedrijven met 173 winkels, waarvan
vr 5 inlichtingen verstrekten. Na de verwer
king der ontvangen gegeven kwam men bijv.
tot de volgende resultaten: in 's-Gravnhage
bleek per 1000 omzet de gemiddelde bruto
winst f 221 te bedragen, voor zaken, welke
korting geven was dit winstcijfer 219, voor
zaken, welke geen korting geven 197, voor
een aantal ondernemingen met 2 of meer
winkels was de brutowinst per 1000 omzet
221.34, terwijl van een 48-tal zaken, waar
een onderzoek was ingesteld er 41 waren die
een bruto-winst noteerden van minder dan
20 procent. De nettowinsten varieerden van
3/2 tot 12.3 pet., terwijl bij één zaak een te
kort werd gevonden van 2 1/2 pet. van den
omzet. Indien men op de exploitatierekening
een bedrag aan loon brengt voor het gezin,
voor zoover dit in het bedrijf werkt, voorts
5 pot. rente voor eigen kapitaal en een be
drag voor huur van den winkel, dan is voor
een 48-tal zaken bij 23 een tekort aan te
wijzen, varieerend van 108 tot 5451, ter
wijl bij 25 een winst overbleef van 66 tot
1460.
Het kleinste percentage brutowinst is ge
vonden te Oude Pekela, daarna te Brunssum
en dan te Tilburg resp. 12.6 pet., 12.9 pet. en
36.2 pet.. De gemiddelde brutowinst voor on
georganiseerde kruideniers te Amsterdam be
droeg 16.4 pet., voor georganiseerd en 15.3 pet.,
voor de coöperatieve- en winkelbedrijven
38.1 pet., terwijl te 's-Gravenhage het gemid
delde percentage, bruto-winst voor die win
kels, welke geen korting geven 17.1 bedraagt
en voor winkels, welke wel korting geven 17.2.
Naast tal van andere gegevens blijkt bijv.,
dat de bruto-winst op suiker te 's-Graven-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Ct». per regel.
V -V—
hage gemiddeld 9.3 pet. bedraagt, waarbij
evenwel gevallen zijn van een bruto-winst
van 6 pet., ja zelfs één van 3.4 procent.
Wat "het aantal kruideniers en hunne be-
teekenis betreft zijn cijfers vergaard met be
hulp van de gegevens uit de verschillende
Handelsregisters. Uit deze tabellen blijkt bijv.
dat in het gebied der Eindhovensche Kamer
van Koophandel 1 kruidenier gevonden wordt
op 118 inwoners, (pl.m. 26 gezinnen), in het
gebied der Kamer van Koophandel te Vlaar-
dingen was dit 1 kruidenier op 514 inwoners
(pl.m. 116 gezinnen). In ons land zijn naar
schatting 26.000 kruideniers gevestigd, de ge
schatte totaal omzet van den detailhandel in
kruidenierswaren bedraagt per week rond 8
miliioen gulden.
Wat blijkt nu uit het ingestelde onderzoek?
dat de toestand in het kruideniersbedrijf in
het algemeen ongunstig is en dat de denk
beelden, welke ten aanzien van de resultaten
van dit bedrijf hier en daar bestaan, dikwijls
geheel afwijken van de werkelijkheid. Het
kruideniersgilde heeft over het algemeen een
uiterst moeilijk bestaan. Dat blijkt uit de ge
maakte winstcijfers: welke over het geheel
genomen matig te noemen zijn, in meer dan
één geval kan daarvan in het geheel nog niet
gesproken worden. En welke bezwaren er dan
ook geuit worden tegen de wijze van distri-
bueeren in dit bedrijf in 't bijzonder, het
staat vast, dat van „woeker"winsten niet ge
sproken kan worden.
Waarvan is deze moeilijke positie een ge
volg? Blijkens mededeelingen van belangheb
benden zelf, aan verlegging van de koop
kracht, die sterk gestimuleerd wordt door al
lerhande aansporingen om op afbetaling te
koopen. „De menschen leven boven hun
stand en dit wordt op de maag uitgezuinigd".
Daarnevens doen de personeel coöperaties het
hunne, voorts de verkoop door agenten en
door venters en op de markten, terwijl de ge
boden hulp van overheidswege om werkloo-
zen te steunen bij het creëeren van een krui-
deniersneringtje den gevestigden kruidenier
niet bepaald aangenaam aandoet. Voorts
oefent het groot-winkelbedrijf zijn invloed uit
en wordt langs velerlei wegen de zelfstandig
heid van den middenstand ondermijnd.
En hoe wenscht men verbeteringen tot
stand te brengen? De uitersten, zou ik willen
zeggen wenschen tot een „gesloten" be
drijf te komen, blijkbaar met de bedoeling
langs dien weg het aantal vakgeno'oten te
verminderen. Het lijkt mij een vrijwel onuit
voerbaar plan eenerzijds, een hoogst gevaar
lijke proefneming anderzijds, die o.m. het be
ginsel der vrije vestiging zou aantasten met
al de consequenties daaraan verbonden. Er
zal m.i. nooit iets van- dit plan terecht ko
men en ik geloof ook, dat daarin de verbete
ring niet gezocht moet worden. Daarnaast
wenscht men saneering door gezamenlijken
inkoop, een maatregel, welke blijkbaar in het
kruideniersbedrijf hier en daar reeds bestaat
en, zooals bekend, ook in andere bedrijven
wordt toegepast.
Door tactische propaganda lean men dit ge
neesmiddel wellicht nog wat meer ingang
doen vinden, al staat wel bij voorbaat vast,
dat daarbij groote moeilijkheden uit den weg
geruimd zullen moeten worden. En als derde
middel wordt de aandacht gevestigd op de
bevordering der vakkennis. Ik zou daarbij in
de eerste plaats willen opmerken, dat bevor
dering der vakkennis een noodzakelijk iets is
voor tal van misschien wel alle mid-
denstandsbedrijven. In het algemeen kan
men zeggen, dat het den middenstander
helaas maar al te veel ontbreekt aan be
hoorlijke vakkennis, waardoor het vak zelf
dikwijls in discrediet komt en de moeilijkhe
den om ten slotte in zijn bedrijf te slagen on
overkomelijk blijken te zijn.
Bezit van vakkennis en van een behoor
lijke administratie zijn m.i. de eerste ver-
eischt-en tot verbetering, die zeker meer suc
ces zullen oogsten dan allerhande kunstma
tige geneesmiddelen, al valt daarbij zeker niet
te ontkennen, dat het genezingsproces er een
zal zijn van langdurigen aard.
MOLLERUS.
BESTRIJDING VIVISECTIE
De afdeeling Haarlem van den Bond ter
bestrijding der Vivisectie hield haar jaarl.
ledenvergadering, onder leiding van de
waarn. voorz. mej. Rab.
Het voornaamste punt der agenda was
het voorstel van den heer Ortt om de af-
deelingen op te heffen.
Geen der aanwezigen kon zich hiermee
vereenigen, omdat gemeend werd, dat dit
niet in het belang der goede zaak zou zijn.
Besloten werd en bloc op té gaan tor jaar
vergadering van den Bond 20 Juli a.s. te
Hilversum waar dit voorstel in behandeling
komt.
KONINGINNEDAG.
HET PROGRAMMA.
Het Centrum-Comité der vereen iging
„Koninginnedag" hield een vergadering ter
definitieve vaststelling van het programma
Koninginnedag 1929.
Des morgens 7 uur zal worden begonnen
met een muzikale réveille, het overige ge
deelte van den ochtend wordt verzorgd door
het hoofdbestuur van de Ver. Koninginnedag.
Des middags 2 uur zal van het Cavallerie-
veld een optocht vertrekken, bestaande uit
drie afdeelingen. De eerste afdeeling zal ge
vormd worden door besturen van vereenlgin-
gen met vaandels, voor deze afdeeling wordt
een vaandelwedstrijd uitgeschreven, waar
voor een tiental prijzen beschikbaar zullen
worden gesteld.
De tweede afdeeling zal bestaan uit een
bloemen-corso in drie onderafdeelingen en
wel voor fietsen, automobielen en rijtuigen.
De derde afdeeling zal het allegorische deel
vormen. Het Centrum Comité heeft de na
volgende zegewagens ontworpen: Nederland
vertegenwoordigd door de elf provincies,
Indië, Hulde aan het Vorstenhuis en Wereld
vrede. Verder zijn ontwerpen in portefeuille,
die in overleg met vereenigïngen en corpo
raties tot stand zullen komen.
Aan den optocht wordt deelgenomen door
een belangrijke groep Driehoeksmeisjes, die
op de groote Markt verschillende volksdan
sen zullen uitvoeren.
De optocht zal trekken door de voornaam
ste straten van het Centrum der stad. In de
Wilhelminastraat zal een gedeelte van de
straat worden gereserveerd voor de ouden van
dagen uit de verschillende tehuizen en de
weeskinderen. m
Des middags half zes zal een postduiven
demonstratie plaats vinden op het Spaarne..
Voor het bloemen-corso zullen prijzen be
schikbaar worden gesteld, bestaande uit
bekers, medailles, vergezeld van diploma s.
De prijsbeoordeeling vindt plaats des mid
dags 1 uur op het Cavallerie-veld, de prijs
uitreiking geschiedt op feestelijke wijze des
avonds 8 uur in de bovenzalen van Cafe
Brinkmann. Tevens vongen dan concerten
op de Groote Markt en het Stationsplein aan;
na afloop van deze concerten vinden muzika
le rondgangen plaats.
Op Vrijdag 19 Juli worden alle vereenigïn
gen ultgenoodigd een algemeene vergadering
bij te wonen in Café Brinkmann, des avonds
half negen; door gemis aan een volledig
plaatselijk jaarboek, zal het niet uitgesloten
zijn, dat tal van vereenigingen geen offl-
cieele uitnoodiging zullen ontvangen. Het
Centrum Comité doet een vriendelijk beroep
op de goede gezindheid van alle vereenigin
gen, die met bovenstaand plan sympathisee-
ren en die onverhoopt geen convocatie moch
ten ontvangen, deze uitnoodiging te willen
beschouwen als een oproeping ter vergade-
n:Op de Nassaulaan, het Wilsonspleln en de
Raamgracht zullen eenige draaimolens en
diverse tenten komen; voor de kinderen die
aan de aubade deelnemen stelt het Centrum
Comité vijf duizend bonnen ter beschikking
voor een vrijen rit in een caroussel.
Verder schrijft het bestuur ons nog:
Uit bovenstaand, blijkt dat voor de leden
van Koninginnedag op 31 Augustus a.s. twee
maal de gelegenheid zal' bestaan om op de
Groote Markt getuige te zijn van twee ver-
verschillende mooie volksdansen, uit te voe
ren door de Driehoeksmeisjes.
Er zullen gepaste maatregelen worden ge
troffen, dat niet één lid van Koninginnedag
teleurgesteld zal behoeven te worden en dat
voor allen behoorlijk plaats zal worden ge
reserveerd.
Het is dan ook met bijzonderen aandrang,
dat het Centrum Comité een beroep doet op
de vele stadgenooten, die tot heden nog
achter bleven zich te doen inschrijven als lid.
De contributie bedraagt minimum f 1.
per jaar, te betalen naar verkiezing in ver
schillende termijnen. Daadwerkelijk heeft
het Centrum Comité getoond, dat het doel
van haar streven is volksfeesten te geven
in den ruimsten tin des woords. Steunt fi
nancieel en moreel de Ver. Koninginnedag,
wier streven is de band tusschen volk en
vorstenhuis immer hecht en sterk te doen
blijven, meldt u als lid, voor zoover u in het
centrum dei* stad woont bij een der o. s.
adressen: Het Centrum Comité: W. Worst,
Voorzitter, Santpoorterstr. 66, H. Stinis,
Secretaris, Zuider Buiten Spaarne 130 rood,
J. J. A. van der Linden, Penningmeester,
KI. Houtstr 8, C. ten Boom, Barteljorisstr. 19
en P. J- M. van Tetering, Gr. Markt 4, Com
missarissen.
IJSFABRIEK SLACHTHUIS
Bij de Vrijdag gehouden onderhandsche
aanbesteding der gemeente Haarlem, voor
het bouwen van een ijsfabriek c.a. voor het
Openbaar Slachthuis, was laagste inschrij
ver A. van Hoften, Aannemer te Haarlem.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 1461
MIDDAGDUTJE
Baby begrijpt maar nooit
waarom hij 's middags al
tijd naar bed moet hij
heeft nooit slaap
vraagt zich af of oen deun
tje huilen zou helpen en
constateert van niet
nou. zooals het spreek
woord zegt: je kunt een ba
by in bed leggen, maar
hem niet lat ear slapen
wat zullen we nu eens
doen? gek dat hij gaapt,
want hij heeft heelemaal
geen slaap
het is altijd een goed prin
cipe om eerst schoon schip
te maken voor de actie be
gint
springen is veel amusanter
dan slapen
en met je beenen trappen
is ook een heel goede oefe
ning
zou moeder hem
weer eens komen
want anders
niet
halen,
heb je heusch nog kans dat
hij even zijn oogen dicht
doet
(Nadruk verboden.)
DE CRONJéSTRAAT.
HET WERK GEREED.
Dat ook de nieuwe straatverlichting, de
lange rij electrische booglampen, Zaterdag
avond voor het eerst haar schijnsel op het
gladde asphalt in de Cronjéstraat zou werpen
en dat het normale verkeer zou zijn hersteld,
hadden belanghebbenden wel gehoopt, maai
er op gerekend hadden zij toch niet. Het per
soneel van het G. E. B. wat met den aanleg
van deze verlichting belast was, heeft er alles
op moeten zetten, om Zaterdag gereed te,
komen, maar het was klaar. De flinke boog
lampen volmaakten de groote verbeteringen
in deze straat.
Men had er voor gezorgd, dat de chaos op
het Soendaplein wat opgeruimd werd, zoodat
het verkeer Zuid-Noord door de Cronjéstraat
hersteld kon worden.
De Cronjéstraatvereeniging had het voor
nemen een feest te organiseereri in verband
met de verbeteringen die nu zijn verkregen.
Het werk in de straat is nu eerder gereed
gekomen dan vermoed werd.
Men rekende op half of eind Augustus.
Een van de attracties van het voorgenomen
feest zal zijn een winkel-étalage-wedstrijd
en daarvoor is het nu de tijd niet. Het comité
vergadert dezer dagen, want uitstel van de
voorgenomen feestelijkheden zal geen afstel
zijn. Een feest wordt in elk geval voorbe
reid.
Het was Zaterdagavond buitengewoon druk
in de gemoderniseerde straat.
CONCENTRATIE VAN DEN MIDDENSTAND.
Na oproep van het Comité tot Nationale
Concentratie van den Middenstand, bestaan
de uit de heeren A. Feberwee te Landsmeèr
en J. J. Dinkelenberg te Koog aan de Zaan,
vond dezer dagen in Amsterdam een bijeen
komst plaats van vertegenwoordigers uit di
verse politieke Middenstandsgroepen, met het
doel op breede basis tot nationale midden
standsconcentratie te komen. Behalve op de
kleine partijen en groepen, is mede het oog
gericht op de talrijke plaatselijke vereenigin
gen, die onder neutrale vlag beoogen, de
Middenstandsbelangen in de gemeenteraden
voor te staan.
De aanwezigen die aan de gedachtenwisse-
ling deelnemen, juichten unaniem het stre
ven, nationale eenheid en middenstand-con
centratie met kracht te bevorderen, toe.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 cent*
per regel.
Stofzuigerhuis MAERTENS
BARTELJORISSTRAAT 16
TELEFOON NO. 10756
VAMPYR STOFZUIGERS F 98.-
„ZANG EN VRIENDSCHAP".
Al zijn de gewone repetities met de zomer-
vacantie tijdelijk gestaakt, de verschillende
commissies voor het a.s. Eeuwfeest, blijven
rustig doorwerken. Dezer dagen kwamen zelfs
twee commissies bijeen in de zalen van restau
rant Gebr. Brinkmann.
De Perscommissie nam beslissingen over de
indeeling van het „Gedenkboek", dat voor
alle leden en belangstellenden later een ge
waardeerd bezit zal blijken.
Verder werden de afdrukken bezichtigd
van een sluitzegeL ontworpen door den heer
W. F. Andréa, penningmeester van het Eeuw
feest-comité. Het zal in rood, groen en blauw
verschijnen en geeft behalve den naam der
Liedertafel en de jaartallen 18301930, nog
te lezen een onderschrift met de woorden:
„Verleent Uwe medewerking".
Bestuur en leden twijfelen niet of Haar
lem's burgerij zal aan deze oproeping gaarne
gehoor geven. Wetende, welken machtigen
invloed de oudste Liedertafel van ons land
100 jaren lang heeft geoefend op het muzi
kale leven in de Spaamestad, zal zij onge
twijfeld meewerken om het Eeuwfeest tot
een algemeen feest te maken.
WAARSCHUWING.
De burgemeester van Eygelshoven (L.) ver
zoekt een ieder, alvorens in relatie te treden
met August Kasler, Duïtscher, destijds wo
nende te Eygelshoven, Laurastraat 77, han
delende in jaiouzieën en rolluiken, zich met
hem in verbinding te stellen
Kasler treedt hoofdzakelijk op als agent
voor Duitsche firma's Zeer waarschijnlijk
gaat de zaak onder den naam van August-
Bad er.
NIJVERHEIDSONDERWIJS.
Voor de benoeming van twee tijdelijke
leeraren aan de avondschool voor nijver
heidsonderwijs worden door B. en W. aanbe
volen de heeren G. Brakel en R. de Vries,
thans reeds als zoodanig werkzaam.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regel.
WEES TO:h NIET WIjZER DAN UW noKTFR. EET
Uit het Engelsch
CHARLES GARVICE.
22)
Heb je nog steeds niets van Larry ge
hoord? vroeg Lady Marie.
Reuben schudde droevig het hoofd.
Neen Mylady.
Denk je dat hij in Engeland kan zijn, in
Ionden bijvoorbeeld? En ze sloeg de oogen
neer.
In Engeland, In Londen? Neen. mylady,
dan zou hij al hier geweest moeten zijn.
Natuurlijk, zei ze snel en een beetje
verward, hij zou natuurlijk het eerst naar
huis komen.
Ja. dat zou hij zeker, zei Reuben.
Wilt U niet binnenkomen en wat uitrusten?
U ziet er zoo vermoeid uit.
Ze was vaak in de woning van den mole
naar geweest, toen ze nog een jong meisje
was en ze had steeds in denzelfden stoel
gerust.
Graag, zei ze. Ja, ik ben nogal moe.
Hij liet haar voorgaan en ze ging naar
binnen, nam plaats op denzelfden stoel waar
zc vroeger altijd had gezeten terwijl haar
oogen de kamer rondkeken.
Je hebt daar een paar mooie schilde
rijen. Reuben ztl ze mat.
Ja mylady, Larry was dol op platen, hij
had een goeden smaak, want in de Kerst
nummers van de tijdschriften merkte hij ook
altijd direct het beste op. Ik heb een
portret van hem en dat ga ik daar ophangen.
i-Iij wees op een leege ruimte boven den
schoorsteenmantel. IJet is juist ingelijst en
gisterenavond kwam het thuis.
Hij ging naar een hoek van de kamer, nam
het portret op en liet het haar zien. Het
was een fof.o in kabinet formaat door den
dorpsfotograaf van Travella genomen, maar
het leek goed. Het leek ook op den jongen
man die opeens uit de menigte te voorschijn
was gekomen en haar aanvaller had afge
weerd. Ze keek peinzend naar de beeltenis.
Ha, zei ze eindelijk op zachten toon,
het lijkt goed. Ik denk dat je hem nog
wel zoudt herkennen als hij ineens kwam
binnenstappen?
Reuben glimlachte.
O ja, mylady, dat spreekt immers van
zelf.
Omdat je zooveel van „hem houdt, want
je hebt hem in geen jaren' gezien.
Dat is zoo, maar ik zou hem herkennen
al had ik hem in geen vijftig jaar gezien.
Ik weet niet of ik hem zou herkennen,
zei ze zacht.
Reuben glimlachte.
Misschien niet, mylady, .-maar U hield
ook niet zooveel van hem als ik. Voor U
beteekende hij niet alles wat U op de wereld
bezat.
Lady Marie lachte even en stond op.
Neen, dat denk ik ook wel niet, zei ze.
Reuben, ik dank je wel dat ik even heb
mogen uitrusten. Het was net als vroeger
toen ik nog een klein meisje was. Wat is het
toch jammer dat men niet altijd een kind
kan blijven. Zoo zie ik mezelf hier nog zit
ten. Mijn beenen waren te kort om op den
grond te komen en ik dacht dat je de groot
ste man op de wereld was. Het was een
aardige tijd.
Ik hoop dat mylady hier nog dikwijls zal
komen en dat. ze dan in dien zelfden stoel
zitten zal. Het was Larry's stoel; hij heeft er
vaak in gezeten dat liij zat te knikkebollen
en over zijn boek in'slaap viel.
Nu. ik hoop dat hij spoedig weer in dien
stoel zal zitten. Reuben, zei ze met een glim
lach. Maar er was iets droefs in dien glim
lach en Reuben hield haar hand langer vast
dan hij eigenlijk wilde. De hand was onge-
handschoend en hij voelde hoe mager ze was.
En nog lang. nadat ze weg was, stond hij aan
de deur met op zijn gezicht een uitdrukking
die nog ernstiger was dan gewoonlijk.
Marie liep langzaam naar het kasteel te
rug en haar kamenier kleedde haar voor het
diner. Philip kwam hij hen eten en dien
avond, toen ze zijn onregelmatigen stap in
de hall hoorde, onderdrukte ze een huivering.
Maar meteen had ze berouw. Hij had haar
bovenmenschelijk lief en zij huiverde bij het
geluid van zijn stap!
Het was Philip's plan geweest zijn bruids
geschenk te bewaren tot den avond vóór het
huwelijk, maar hij was van plan veranderd.
Hij had het etui met het paarlsnoer meege
bracht, maar hij verborg het achter een boe
kenplank tot na het diner, toen, half
verlegen en half verheugd, haalde hij het
étui te voorschijn, opende het, terwijl hij
bloosde als een verlegen meisje en legde het
collier in haar hand.
Mevrouw Merston slaakte een kreet van
bewondering, maar Marie zweeg en stond
met neergeslagen oogen, bijna onbewegelijk,
te kijken.
O. Philip, wat prachtig! riep mevrouw
Merston uit. Ik heb nog nooit zoo'n schitte
rend collier gezien. Kijk eens naar den vorm.
Marie. Wat zijn ze groot, geweldig gewoon. Je
hebt zeker heel Europa afgezocht om ze te
krijgen. Philip?
Nu, dat niet direct mevrouw Merston,
zei hij met een glimlach maar ik vind ze
even mooi als jullie.
Als jullie, herhaalde mevrouw Merston,
alsof ze geen woorden kon vinden voor haar
bewondering.
Maar Marie, zeg jij niets? vroeg Philip.
Ze zijn heel mooi, ik dank je heel har
telijk.
Doe ze toch aan, kind, zei mevrouw
Merston. Philip help haar eens met het
collier.
Philip nam het collier op. Voorzichtig haak
te hij het om haar hals vast. Terwijl hij het
deed, trilde zijn hand. De aanraking ging als
een schok door hem heen. Maar Marie draai
de zich om en stak haar vinger tusschen haar
blanke hals en de edelsteenen.
Ze zijn vreeselijk nauw, ging ze met tril
lende stem voort. Maar een oogenblik later zei
ze: Neen, het was toch maar verbeelding
en ik ben er heel dankbaar voor. Nog eens
wel bedankt, Philip.
Ik ben blij dat je ze mooi vindt zei hij.
Neen, doe ze nu niet af.
Het brengt ongeluk aan als iemand zijn
huwelijkscadeau draagt voor de bruiloft, zei
ze en morrelde aan het collier.
Laat mij het doen, liefste, zei hij. Nog
maals raakten zijn vingers haar hals aan en
opnieuw ging er een huivering doorhem heen.
Philip had zijn viool meegebracht. Ze had
hem gezegd dat hij nooit moest komen zonder
zijn viool en mevrouw Merston vroeg hem wat
te spelen. Hij voldeed dadelijk aan het ver
zoek en zachte weemoedige tonen, klonken
door de kamer. Maar vanavond was er iets
in Lady Marie dat de mooie muziek ondra
gelijk voor haar maakte en zonder dat Philip
het merkte ging ze naar buiten op het terras
De lucht was al een beetje keel. maar het
meisje vond dat juist een verkwikking Haar
hoofd was zwaar en gloeide, haar geest ruste
loos en ze had verdriet. Philip was zoo goed
en zoo vriendelijk en hij hield zooveel van
haar. Waarom kon ze niet van hem houden?.
Het was niet omdat ze van een ander hield,
want ze mocht niemand zoo graag als
Philip.
O, het is vreeselijk, het is afschuwe
lijk om zoo koud te zijn en zoo zonder ge
voel!
Ze liep op en neer; nu eens keek ze naar de
zee, dan weer naar den voorgevel van het
huis Dit huis was het liefste wat ze bezat;
voor dit huis ging ze....
Philip kwam naar buiten.
Liefste, ik wil het niet laat voor je ma
ken, zei hij teeder en probeerde haar naar
zich toe te trekken en te kussen.
Ze bleef staan als een schim in het zwakke
licht Ze onderging zijn liefkoozing lijdelijk en
hij nam haar handen en keek naar haar
alsof hij niet van haar kon scheiden.
Ze keek hem met een vasten blik aan,
opende den mond alsof ze iets wilde zeggen,
maar ze hield het in en liet hem gaan.
Ze ging rechtdoor naar haar kamer en liep
daar even rusteloos op en neer als ze het op
het terras gedaan had. Alles scheen haar te
benauwen Ze wierp zich op haar bed en
probeerde te slapen en na een tijdje sliep ze
ook werkelijk in, maar plotseling werd ze
weer wakker met een wilden angstkreet.. Ze
had gedroomd dat ze in .een groot net gevan
gen was en dat er iets om haar nek was, dat
haar deed stikken. Ze werd wakker met een
benauwd gevoel van diepe walging van wat ze
op het punt stond te doen, van het feit, dat
ze zich ging verkoopen... terwille van een oud
huis.
Ze had maar één verlangen, er was maar
één uitweg. Ze moest vluchten. Ze moest aan
Philip zeggen dat het een onmogelijkheid
voor haar was met hem te trouwen, maar
hoe moest ze dat doen? Het zou een slag zijn
die hem verdooven en verbijsteren zou.
.(Wordt yeryolgd.J,
