47e Jaargang No. 14143
Verschijnt dageliJEs, Behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 1 Augustus 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatse* waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.5754. Franco per post door Nederland 13.8754. Losse nummer»
0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden /0>5754, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuïder Buitenspaarne 12
Telefoon Noa.: Directie 13062 Hoofdredactie 15054 Redactie 10609
Administratie 10724, 1482S Drukker? 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ035. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbod 14 regel» 1 0.ó(\
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentje» (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 0.25. elke regel meer 0.10. uitsL i coatanfr
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. URkeeringen: Levenslange ongeschiktheid ea Overlijden 1 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wij»vinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA.
DONDERDAG 1 AUGUSTUS.
Teyleris Museum, Spaarne 16. 114
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
Den Hout: Concert H.O.V., 8.15 uur.
Groote Kerk: Orgelbespeling, 34 uur.
Palace, Cinema en Variété, Groote Hout
straat 111113: ,.De dochter van den Sheik"
Toon eel: Amati. 2.30 en 8.15 uur.
Luxor Theater: „Het Gevecht boven den
Afgrond" en „De Wedloop om het Leven."
2.30 en 8.15 uur.
Rembrandt Theater: .Lichte Cavalerie".
Toon eel: 7 Ida-girls. 2.30 en 7 en 9.15 uur.
Standaard Theater: „De Straffende Hand"
8.15 uur.
IJmuiden; Accordeonconcert „IJmuiden's
Roem" op het Willemsplein, 7.459.45 uur.
VRIJDAG 2 AUGUSTUS.
Teyler's Museum, Spaarne 16. 11—4
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
Bioscoopvoorstellingen, nieuw programma.
Bloemendaal: Concert Chr. Fanfare
korps „Sursum" in het Bloemendaalsche
Bosch. 8 uur.
Hi 11egom: Raadhuis. Gemeenteraad.
Het woord is aan
Lord Robert Cecil:
(in dit blad).
.Den komenden oorlog als onvermijdelijk
te beschouwen, zou een gedacht ens f eer ver
oorzaken die zeker tot een oorlog zou leiden".
De heer S. C. de Haas van Dorsser werd
Woensdagmiddag door den gemeenteraad
benoemd tot Directeur van het Armwezen.
VERBREEDING VAN DE
ZUIDELIJKE SINGELS.
HET WERK BEGONNEN.
Eenigen tijd geleden besloot de gemeente
raad tot verbreeding van den rijweg en langs
den Gasthuis en Kampersingel door het
dempen van een strook water langs den wal
kant en verplaatsing van de boomen. Met
dit werk is thans aan den Gasthuissingel
begonnen. Een heimachine op een schuit is
gearriveerd en begonnen bij de Groote
Houtbrug palen voor de afdamming in të
heien. De scheepvaart ondervindt daarvan
geen hinder.
ZAL BURGEMEESTER TER LAAN
BEDANKEN?
EEN TEGENSPRAAK VAN „HET
VOLK".
„Het Volk" schrijft: „De Tribune" heeft
een verhaal over een ingrijpen van ons Par
tijbestuur te Zaandam met als resultaat, dat
Ter Laan mededeelde als burgemeester te
zullen bedanken. „De Tribune" heeft weer
eens haar vruchtbaren duim bewerkt en er
een verzinsel uitgehaald".
DE ELTA.
WERD 10 JAAR GELEDEN GEOPEND.
Heden, 1 Augustus, is het 10 jaar geleden,
dat de Eerste Luchtvaart Tentoonstelling
Amsterdam (E.L.T.A.) werd geopend, welke
tentoonstelling zich 6 weken lang in een
groote belangstelling mocht verheugen. Meer
dan 800.000 personen bezochten haar.
Het Nederlandsche volk was gedurende
den oorlog niet in de gelegenheid gewe
kennis te nemen van de groote ontwikkeling
van de luchtvaart, welke zich in de oorlog-
voeende landen had voltrokken. Door deze
tentoonstelling werd echter een groot ge
deelte van het Ned. publiek omtrent de
luchtvaart ingelicht.
De Hoofdgebouwen van deze tentoonstel
ling, welke aan den overkant van het Y ge
vestigd was, dienen thans nog als fabrieks
gebouwen voor de Nederlandsche Vliegtui-
genfabriek Fokker.
Het succes met deze tentoonstelling be
reikt gaf den stoot tot de oprichting van
de K. L. M, welke 7 October 1919 plaats
vond.
BANKBENADEELING.
(De Justitie verzoekt opspo
ring en aanhouding van
die een bank tebenadeeld
heeft voorgulden).
Van tijd tot tijd komt in de krant,
Zulk nieuws uit vrijwel ieder land,
Benadeeling van bankkantoor,
Komt „door de bank" nog al eens voor,
En onverwijld wordt d' arm der wet,
Met alle kracht in gang gezet,
Wanneer het snoode misdrijf blijkt,
Dat iemand zich „va banque" verrijkt;
Er wordt 'n signalement verspreid,
Waaraan haast niemand aandacht wijdt,
Zelfs niet het hoogst misdadig mensch,
Dat aan de andre zij der grens,
Intusschen lui en weelderig leeft,
Van 't goud dat hij bemachtigd heeft,
Het goud, waarop hij heeft gevlast
En waar hij nu zóó slecht op past,
Dat, als hem de politie snapt,
't Er dikwijls reeds is doorgelapt;
Ja, meestal, meer of minder snel,
Pakt hem de detective wel,
Omdat hij zich door grootschen staat,
Die op moet vallen, zelf verraadt;
En dat is goed, waar moest het heen,
Als zoo'n schavuit voorgoed verdween;
Al is het geld dan vrijwel op.
De leege kous komt op rijn kop
En 't eindé der geschiedenis,
Is steeds weer de gevangenis,
Opdat die hem een les kan zijn,
In het verschil van mijn en dijn,
Waarmee hij ook een voorbeeld wordt,
Van 't feit, dat men veroordeeld wordt,
Als men een bank benadeeld heeft,
Want elk, die om zijn vrijheid geeft,
Weet, dat een bank, vandaag den dag,
Alleen bevoordeeld worden mag.
P. GASUS.
DE SALARISSEN VAN BURGE-
MEESTERS ENZ. IN
NOORD-HOLLAND.
Een brief van de commissie
van actie.
De commissie van actie tegen de door Ge
deputeerde Staten van Noord-Holland aan
de Gemeenteraden voorgestelde salarisrege
ling van Burgemeesters, Secretarissen en
Ontvangers, heeft een schrijven gericht aan
de gemeenteraden, waarin zij meent te moe
ten adviseeren, bij de eerstvolgende behan
deling der begrooting goedkeuring te ont
houden aan eventueele voorstellen, om de
salarissen van Burgemeester, Secretaris en
Ontvanger te verhoogen gelijk door Gedepu
teerde Staten werd voorgesteld: en aan
eventuegle voorstellen om de salarissen van
Burgemeester, Secretaris en Ontvanger te
verhoogen met het bedrag der Pensioenpre
mie.
De commissie meent, dat geen ernstige
motieven kunnen worden aangevoerd, welke
een salarisverhooging voor bedoelde ambte
naren, als door Gedeputeerde Staten voor
gesteld, zouden rechtvaardigen.
Aan het slot wordt geschreven: '„De Com
missie meent goed te doen een en ander on
der uwe welwillende aandacht te brengen en
noodigt u uit, zoo Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland onverhoopt hun wil aan uw
Gemeentebestuur mochten opleggen, in
hoogste instantie (dus bij de Kroon) in be
roep te gaan, tegen een dergelijke aanran
ding van de rechten der Gemeentebesturen"
1 VOOR VIJFTIEN JAAR
Vijftien jaar geleden, 1 Aug. 1914,
werd de menschheid in den oorlog
gedreven en werd Europa het too-
neel van den vreeselijksten strijd
dien de wereldgeschiedenis kent.
Dinsdag aanstaande den 6den Au
gustus begint in 's-Gravenhage de
groote Internationale Herstelcon
ferentie. Tusschen dien datum en
en den lsten Augustus 1914 ligt
een periode van vernietiging en
wederopbouw die thans voltooid
staat te worden in ons land. De
vredesgedachte is thans sterker
dan ooit en feller dan ooit keert de
openbare meening zich tegen den
dwazen bewapeningswedloop en de
geheime diplomatie.
Op de eerste pagina van het der
de blad hebben wij vandaag een
serie artikelen opgenomen van nie
mand minder dan den Amerikaan-
schen senator William A. Borah
Aristide Briand, die Dinsdag Frank
rijk in den Haag zal vertegenwoor
digen; den strijder voor den vrede
Lord Robert Cecil of Chélwood;
Paul Painlevé, Fransch minister
van Oorlog en van twee generaals
vit den wereldoorlogGeneraal von
Ludendorff en Maarschalk Allenby.
Zij geven hun persoonlijke mee
ning weer over geheime diploma
tie, de internationale gedachte en
de overtuiging dat een volgenden
oorlog te vermijden is, onder het
motto van Senator Borah, dat „de
verschrikkelijke oorlogsmethoden
niet noodig zijn, omdat wij andere
manieren zullen vinden om onze
geschillen bij U teggen".
Van deze artikelen kochten w\j
voor Nederland vaji de „General
Press" het recht van publicatie.
CORRUPTIE IN LANGENDIJKER
GEMEENTEN?
EEN ONDERZOEK.
De Tel. meldt:
De Commissaris der Koningin in Noord-
Holland heeft, als gevolg van een besluit der
vier Langendijker gemeentebesturen en dat
van St.-Pancras, die de gemeenschappelijke
lichtbedrijven voor de gemeenten exploitee-
ren een commissie benoemd. Deze bestaat
uit de heeren Oldenburg, Ochtman en baron
Van Haarsholte, directeuren van de provin
ciale bedrijven in Noord-Holland. Zij zal een
onderzoek instellen naar de gegrondheid
der beschuldiging van drie dezer gemeente
besturen, als zou de directeur der lichtbe
drijven ten onrechte 5 pot. der uitbreidingen
tot een bedrag van ongeveer f 260.000 heb
ben genoten.
EXAMENS HOOFDAKTE.
Haarlem 31 Juli.Geëxamineerd 8 mann.
candidaten. Afgewezen 5, teruggetrokken 1.
Geslaagd de heeren M. F. Gabriels, Alkmaar
en G. C. van der Meer, Zwaagdijk.
De zittingszaal der Tweede Kamer, waar de openbare vergaderingen van de Intern.
Herstelcanferentie, die op 6 AugDinsdag a.s., naar thans zoo goed als zeker is te 11
uur zal beginnen, zullen worden gehouden^
BURGERLIJK ARMBESTUUR.
HERVORMING IN EEN DIENST VOOR
MAATSCHAPPELIJK HULPBETOON.
De raadsleden M- A. Reinalda, msj. W. G.
van Vliet, J. A. Scholl en Mevrouw M. Maar-
schallKomin schrijven o.a. het volgende
aan den Raad:
„Reeds gedurende eenige jaren zijn in den
Raad stemmen opgegaan over de „organisa
tie" en over „de taak" van het Burgerlijk
Armbestuur. In verband met het feit dat be
sloten werd tot aanstelling van een direc
teur van het Armwezen en de vacatures in
het Burgerlijk Armbestuur vinden onderge-
teekenden aanleiding thans voorstellen te
doen tot hervorming van het Burgerlijk Arm
bestuur in een Dienst voor Maatschappelijk
Hulpbetoon.
Na aanneming van deze voorstellen zal
nog onder de oogen moeten worden gezien:
le. Wat er financieel moet gebeuren met
de tegenwoordige leden van het Burgerlijk
Armbestuur;
2e. de vraag, of de taak van de leden van
deze commissie van bijstand een zc-Ianige
is. dat ze zonder eenige financieele vergoe
ding kan worden gevraagd.
Ten opzichte van het onder le bedoelde
wordt het billijk geacht om, bij opheffing
van het Burgerlijk Armbestuur, de leden van
dat bestuur een wachtgeld toe te kennen
geregeld naar de wachtgeldregeling voor de
vaste ambtenaren.
Ten opzichte van het 2e is de tegenwoor
dige redactie van art- 58 van de Gemeentewet
een beletsel om aan leden van een commissie
van bijstand presentiegeld toe te kennen voor
de vergaderingen van zoo'n commissie. Een
aanhangige wetswijziging bedeelt, die moge
lijkheid wel te scheppen. Komt die voorge
nomen wijziging tot stand, dan is er alle aan
leiding om voor deze commissie van bijstand
een vergoeding te geven voor haar werk."
Genoemde leden stellen daarom voor te
besluiten:
Over tc gaan tot hervorming van het Bur
gerlijk Armbestuur in een Dienst voor Maat
schappelijk Hulpbetoon op de volgende
grondslagen:
A. Organisatie.
De dienst voor maatschappelijk hulpbe
toon wordt ingesteld krachtens artikel 144
bis van de Gemeentewet (eigen financieel
beheer).
De dienst wordt onder B. en W. beheerd
door een directeur voor de dagciijksche lei
ding; B. en W. worden bijgestaan door een
Commissie van Bijstand, welke zelfstandige
bevoegdheid krijgt voor de vaststelling van
de tc verleenen maatschappelijke hulp, bin
nen de grenzen van dc bij verordening vast
te stellen taak.
Voor de informatieve regeling blijft besten
digd de thans bestaande samenwerking met
den Armenraad.
Voor controle en huisbezoek worden aan
gewezen de thans reeds in dienst zijnde con
troleurs en vindt de noodige uitbreiding
plaats met eenige ambtenaren, die belast
worden met het huisbezoek zooals dit tot
heden gebeurt, door de leden van het Arm
bestuur.
De Commissie van Bijstand zal, evenals
thans het Armbestuur, regelmatig eens per
week vergaderen, om definitieve beslissin
gen te nemen ten opzichte van de te ver
leenen hulp en zal, hoewel ontlast van het
regelmatig huisbezoek, huisbezoek kunnen
verrichten bij kwestieuze en moeilijke ge
vallen.
Hulp van vrijwillige huisbezoekers wordt
niet gewenscht geacht.
Verder kan de Comissle van Bijstand een
of meer harer leden aanwijzen om naast en
met den directeur toezicht te houden op be
paalde onderdeelen van den dienst.
Behalve de Wethouder, voorzitter, wordt
een commissie noodig geacht van minstens
vijf leden.
B. De taak van den dienst.
Noodig wordt geacht, het volgende aan den
dienst op te dragen:
Ondersteuning van huiszittende armen;
Verzorging en verpleging van armlastigen
in gestichten;
Verzorging en verpleging van onverzorgde
kinderen;
Verzorging van kinderen in dagverblijven,
in de gevallen dat wegens arbeid van de
moeder de kinderen onverzorgd zijn;
Zorg en werkverschaffing voor onvolwaar
dige arbeiders, zwakzinnigen, blinden en
andere invaliden;
Maatschappelijke hulp aan onvermogende
zieken (huisverzorging)
Verpleging en hulp in de huishouding voor
onvermogende kraamvrouwen;
Verstrekken van genees- en versterkende
middelen aan onvermogende zieken en
kraamvrouwen.
Samenwerking met particuliere vercenigin-
gen, die op hetzelfde terrein als de dienst
werkzaam zijn en toezicht op dergelijke ver-
eenigingen voor zoover deze door de gemeen
te geldelijk worden gesteund;
Steun aan werklooze arbeiders die zich
tegen de geldelijke gevolgen van werkloos
heid hebben verzekerd, maar die nog niet
trekbaar zijn of zijn „uitgetrokken".
PERSONALIA.
Mej. J. C. Diepersloot uit Haarlem is in
Amsterdam geslaagd voor het examen Nut
tige Handwerken.
De heer A. Vennik-uit Haarlem is in
Amersfoort geslaagd voor het examen
Fransch acte A.
Dc hoer J. Kok uit Haarlem is in Den
Haag geslaagd voor het examea Boekhou
den M. O,
HAARLEM, 1 Augustus
Uit den Raad.
Hadden B. en W. de vorige maal een on-
voordeeligen middtig, waarbij een heele reeks
van hun voorstellen werd afgewimpeld, dit
maal deed het tegendeel zich voor. De weg
van het College ging over rozen. Dit begon
al met het voorstel, om de vergoeding voor
dc vroedvrouwen niet te verhoogen. De
vroedvrouwen wilden 20 inplaats van
17.50 per verlossing hebben, en de heeren
Castricum en Peper steunden haar verzoek,
terwijl mevrouw Maarschall voorstelde om
het in te willigen. Zij vond dat het belang
rijke werk een dergelijke vergoeding wettig
de, en ook dat de gemeente het bondstarief
moest handhaven. Verder werd door ande
ren het een en ander opgemerkt over toezeg
gingen die de directeur van den Geneeskun
digen Dienst gedaan zou hebben, en werd
het beleid van dezen hoofdambtenaar des
wege gecritiseerd, hetgeen den heer Joosten
deed opmerken dat men in den Raad zijn
critiek tot B. en \V. moest richten en niet
tot menschen, die zich daar niet verdedigen
kunnen. Een opmerking, die zeker op haar
plaats is. Het gebeurt meermalen dat teni
aanzien van het hoofd van een of andere
tak van dienst in den Raad beweerd wordt:
„Ja maar, de directeur heeft toen en toen
tegen Jantje of Pietje dat of dat gezegd",
hetgeen voor den betrokken directeur altijd
onaangenaam is, omdat hij het niet kart
toelichten of tegenspreken, en het peil dos
debats verlaagt tot het genre: toen-zei-hij-
en-toen-zeg-ik-en-de-zuster-van-mljn-buur-
man-haar-zoontje-heeft-zelf-gehoord-dat-ie
zeienz.
Sprekend namens B. en W.. bestreed de
voorzitter verhooging van de vergoeding voor
de vroedvrouwen omdat arbeidersgezinnen,
waar een geboorte verwacht, wordt, het
meestal deswege al financieel moeilijk ge
noeg hebben, omdat de vroedvrouwen in
Haarlem al vrij veel verdienen en omdat hij
vreesde, dat bij inwilliging de particuliere
vroedvrouwen ook tot tariefsverhooging zou
den overgaan.
Het voorstel-Maarsc.hall werd met 19—14
stemmen verworpen, en het afwijzende prac-
advics van B. en W. z.h.s. aangenomen.
In het debat over de motie-van Liemt, bc-
oogend om geen verdere uitbreiding toe to
staan van door de gemeente in huurkoop uit
te geven artikelen, onthield de. heer Van
Liemt zich zelf van beschouwingen over het
onderwerp huurkoop, omdat hij van mcening
was dat ieder lid daar nu wel zijn houding
precies tegenover had vastgesteld, dat er
bovendien voldoende literatuur over deze
zaak bestond en dat dit niet de plaats was
om er nog eens een academisch debat over
tc openen, dat op zichzelf tot niets zou lei
den. Hij bepaalde zich derhalve tot critick
op het gemeentelijk concurreeren van den
middenstand wees op het reeds zoo gunstig
debiet van de gemeentebedrijven en legda
er den nadruk op dat de gemeente zich nieti
op het terrein van den particulieren zaken
man moest begeven en zich in diens bedrijfl
mengen.
De volgende sprekers lieten het huurkoop-
vraagstuk niet buiten het debat. De heer
Loosjes, sommige nadeelen van huurkoop er
kennend, wees op de voordeelen die er in
bepaalde omstandigheden en voor bepaalde
artikelen aan verbonden zijn, al was hij op
het andere punt het volkomen met den heer
Van Liemt eens. dat de gemeente met den
middenstand niet mag concurreeren zoolang
deze zijn artikelen billijk en goed verkoopt
zoodat hij dan ook met het desbetreffen
de deel van de motie-van Liemt instemde.
De heer Reinalda stond geheel aan de zijde
van B. en W. in hun streven om de produc
tiviteit van de gas- en electi-iciteitsbedrijven;
te verhoogen, en betoogde dat bevorderd
moest worden dat voor de hygiëne hoogst-
gcwenschte artikelen, zooals goedkoope gey
sers, op gunstige voorwaarden onder dc be
volking gebracht werden. In dc toekomst be
hoort het zoover te komen, dat iedere arbei
der een behoorlijke badgelegenheid in zijn
woning krijgt. De gemeente moet geen luxe
artikelen gaan verkoopen, maar wel nuttige
dingen zooals deze. Voorts bestreed de heer
Reinalda scherp den toon, waarin de opstel
ler van het adres van de Middenstandscen
trale dit stuk had vervat, en noemde dien
toon gezwollen en ongepast jegens de over
heid.
De lieer Keesen ging accoord met B. en W.,
de heer Loerakker stelde voor om een com
missie te benoemen, die B. en V/. zou advi
seeren omtrent de in huurkoop uit te geven
artikelen, de heer Joh. Visser kwam in ge
bruikelijke botsing met den heer Reinalda,
en daarna hield wethouder mr. Slingenberg
een uitvoerige rede, waarin hij ontkende dat
de gemeente winst zou maken op liet in
huurkoop uitgeven van artikelen, en dit met
de cijfers bewees. Ook ontkende de wethou
der, dat dc middenstand er schade van zou
ondervinden. Hij wees op de voordeelen van
huurkoop tegenover de nadeelen, zei dat de
gemeente zich tot eenvoudige artikelen van
blijvend nut zou moeten beperken en luxe
artikelen blijven vermijden, wees den heer
Loerakker er op, dat de door hem gewenschte
commissie al bestaat, en verklaarde zich be
reid om weer met den middenstand samen te
werken.
Tenslotte trokken de heeren Van Liemt en
Loerakker hun moties in, de eerste onder
voorwaarde, dat in den geest van 's heeren
Loerakker's motie zou worden gehandeld
dat wil dus zeggen: dat er contact zal blijven
bestaan met den middenstand.
Het was duidelijk genoeg dat de heer Van
Liemt zijn motie op grond van tactische over
wegingen introk, nl. om een verwerping te
voorkomen en in het belang van de zaak die
liïj voorstond nog zooveel mogelijk te berei
ken. V7ij hebben in dit blad herhaaldelijk
duidelijk gemaakt dat wij zoowel het huur-
