yewcESnt clagdültz, EeEalve bp Zdb- en FenSagm
UITGAVE DER N.Y. LOURENS COSTER
AGENDA.
Brand te Spaarnwoude
DE GRAF ZEPPELIN IN 80 UUR BIJ DE KUST DER V S.?
47e Jaargang No. 14163
Zaterdag 24 Augustus 1929
HAARLEM S DAGBLAD
piRECTEUREMi J. CL PEEREBOOM ES P. W. PEEREBOOM.
HOOFDREDACTEUR* ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad f032
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar eea agent gereatigd is (kom der
gemeente) /3-57J4. Franco per post door Nederland ƒ38754. Lome aiwwrw
ƒ0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-5754, franco per post.
Groote Hootstrastn Drokkerg: Zoükr Bdteupaame 12
Telefoon No*.: Directie 13062 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122,12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 15 regels f 1-75, elke regel meer 0-35. Reclames
fOjÓO per regel Redactie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels f O.dQ,
eüce regel meer 0.15. buiten Arrood. dubbele prijs. Onse Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. <L25. elke regel meer 0.1(31 mtaL k c
Gratis Ongevallenverzekering toot Weekabonnés. URkeeringea: Levtaslaage oogeschiktiieid en Orerijjdes f 600^ Verliet van Htad, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijs ringer f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 106.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
ZATERDAG 24 AUGUSTUS
Palace. Cinema en Variété. „Napoleon".
2.30 en 8.15 uur.
Luxor-Theater. „Achter het Clownsmas
ker" en „Lady Raffles". 2.30 en 8.15 uur.
Rembrandt-Theater: „Blind Geluk". Too-
neel: Paul Collin en zijn gezelschap. 7 en
9.15 uur.
Standaard-Theater: „Dank U". 8.15 uur.
Teyler's Museum. Spaarne 16. 114
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandags.
Santpoort. Hotel „Zomerlust", bazar
Ziekenhuisfonds „Samenwerking", 512 u.
ZONDAG 25 AUGUSTUS
Den Hout. Concert H.O.V. 2.30 uur.
Schouwburg Jan-sweg: „De avonturen van
Dord Wanhoop". 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen, van 2 uur af.
Teyler's Museum, Spaarne 16. 114
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
Santpoort. Hotel „Zomerlust", bazar
Ziekenhuisfonds „Samenwerking", 3—12 u.
MAANDAG 26 AUGUSTUS
Bioscoopvoorstellingen.
GROOTE BRAND TE BEVERWIJK
EEN CAFé EN EEN WINKEL
UITGEBRAND.
Men schrijft ons rilt Beverwijk:
Hedennacht te ruim twee uur ontstond,
door onbekende oorzaak, brand in de woning
boven het café van den heer Stals, Bree-
straat no. 156. Eenige bewoners van de
tegenover liggende perceelen waarschuwden
de bewoonster van de bovenwoning, de Wed.
Knape en het gezin van den heer S.
Het vuur greep zoo fel om zich heen. dat
in een ommezien de bovenwoning in lichte
laaie stond. Ook het café werd al spoedig
aangetast, zoodat een geweldige vuurzee, den
hemel tot ver in den omtrek verlichtte. Het
vuur had reeds eenigen tijd gewoed, voordat
de politie kennis van het onheil kreeg. Het
politiebureau was, op het tijdstip dat de
brand uitbrak, niet bezet. De beide surveil-
leerende agenten, die kwart over twee nog
het bewuste perceel waren gepasseerd en
toen nog niets bemerkten, zagen op den
Grooten Houtweg aan den helverlichten he
mel, dat er brand was. Zij alarmeerden di
rect de brandweer. Inmiddels had reeds een
der omwonenden den chauffeur van de mo
torspuit gewaarschuwd, zoodat deze vrij
spoedig naar de plaats des onheils kon uit
rijden.
Een spuit zonder bediening.
Toen de motorspuit voor het brandende
perceel aankwam, was dit reeds van onder
tot boven in een vlammenzee gehuld. De
motorspuit kon echter nog niets uitrichten,
daar de manschappen nog niet waren ver
schenen. Deze moeten nl. door een speciaal
daarvoor aangewezen wekker worden opge
roepen, hetgeen de man ditmaal loopende
verrichtte, zoodat er veel kostbare tijd ver
loren ging. welke vertraging noodlottig werd
voor het aangrenzende winkelhuis, perceel
154, waarin gfvestigd is een manufacturen-
magazijn van de N.V. Manufacturenhandel
v.h. C. Bleeker Lzn. De bewoners van dit per
ceel bestaande uit het gezin van Mevrouw de
Wed. Bleeker en van den heer C. Bleeker
hadden bijtijds hunne woning kunnen veria-*,
ten, terwijl de heer B. zijn boeken en beschei
den heeft kunnen redden.
Inmiddels was de brandweer in actie ge
komen. Toen bleek, dat de manufactuurwin
kel niet behouden zou kunnen worden. De
groote voorraad in het 22 M. lange perceel,
bestaande uit licht brandbare stoffen, vatte
weldra vlam. Op dat oogenblik was de brand
het hevigst. Een geweldige vonkenregen
stortte zich over de belendende perceelen uit.
Vooral het meubelmagazijn van den heer W.
op den hoek van de Peperstraat had het
zwaar te verantwoorden, te meer daar de
kap ten gevolge van een verbouwing gedeel
telijk open lag. Dit perceel dat dateert uit
het jaar 1622 bleef echter gespaard.
De brandweer begon thans energiek het
vuur te bestrijden. Groote massa's water
werden in de beide brandende gebouwen ge
worpen zonder dat echter een vermindering
van het vuur geconstateerd kon worden. Ge
leidelijk werd het aantal slangen tot 7 op
gevoerd, waarvan 4 op de motorspuit en 3
op de waterleiding waren gekoppeld.
Omstreeks 4 uur, toen het vuur dus reeds
bijna twee uur had gewoed, waren de resul
taten van de groote watermassa duidelijk
merkbaar. Alhoewel op dat oogenblik het
manufacturen magazijn nog één vuurzee was
was het gevaar voor verdere uitbreiding ge
weken; een- uur later was men den brand
meester en leverde alleen een hevige gasvlam
in de ontredderde étalage van den manufac
turenwinkel eenige moeilijkheden op. waar
aan echter spoedig een einde kwam, doordat
men den toevoer kon afsnijden.
De brandweer bleef echter nog eenige-uren
met de nablussching in acties
Het woord is aart..
Bismarck
Hoe langer ik in de -politiek was, hoe min
der mijn vertrouwen werd in de geschikt
heid van menschelijke wezens om de toe
komst te voorspellen.
Beide gebouwen, zoowel het café als het
manufacturenmagazijn, brandden totaal uit.
Vooral in laatstgenoemd magazijn, waarin
zich een. groote voorraad goederen bevond is
de schade zeer aanzienlijk. Alle bij den
brand betrokkenen waren echter verzekerd.
Eenige aangrenzende perceelen bekwamen
waterschade.
Van den teekenaar den heer L. Bleeker
verbrandden een zestal schilderijen alsmede
het ontwerp voor het gevelschrift van het
nieuwe veilinggebouw aan de Breestraat.
De burgemeester Jhr. J. C. W. Strick van
Linschoten was geruimen tijd bij den brand
tegenwoordig.
De politie had met het vrij houden der
straat een vrij gemakkelijke taak, daar er
tengevolge van het nachtelijk uur weinig
toeschouwers waren.
De schade door den brahd veroorzaakt be
draagt ongeveer f 70.000.
HET VERKEER OP DEN WEG
H AARLEM-AMSTERDAM.
DOORTREKKEN VAN HET FIETSPAD?
De heer Castricum heeft eenigen tijd ge
leden in den Haarlemschen gemeenteraad
aan B. en W. de vraag gesteld, of het ook
mogelijk is maatregelen te nemen voor de
veiligheid van de wielrijders op den weg
Haarlem-Amsterdam. Zooals men weet begint
het Rijwielpad, langs dien weg pas waar de
bebouwing van Haarlem eindigt. De fietsers
die naar Amsterdam rijden kunnen rechts
naast den asphaltweg op het breede klinker
pad rijden, maar de fietsers die uit Amster
dam komen moeten bij het einde van liet rij
wielpad den asphaltweg oversteken' en
van het laatste gedeelte van den weg den as
phaltweg deelen met automobielen en andere
voertuigen. Dit oversteken vooral is gevaar-
lijk.
B. en W. hebben aan dén vrager voorloo-
pig alleen kunnen antwoorden, dat de re
geling van het verkeer op dezèn rijksweg een
zaak van den Rijkswaterstaat is.
Intusschen vernemen wij, dat de zaak op
nieuw in studie genomen is, om zoo moge
lijk een oplossing te vinden voor deze ver-
keersmoeiiijkheid. Er zijn twee stroomingen.
Een mogelijkheid is namelijk om het rij
wielpad door te trekken tot de Amsterdam-
schepoort, maar dan moeten de wielrijders
daar den weg oversteken, terwijl bovendien
dan het klinkerpad, als een officieel erkend
rijwielpad, niet meer bereden zou mogen
worden door melkboeren, groenteventers,
bakkers, enz. Dit kleine rijverkeer zou dan ook
allemaal op den grooten asphaltweg komen,
waardoor de verkeersmoeilijkheden en de
kans op ongelukken zouden toenemen.
Een tweede mogelijkheid is, om den be-
staanden toestand te handhaven, maar nog
eenige borden te plaatsen om de automobi
listen te waarschuwen voor het oversteken
van den weg door wielrijders. Nadat de weg
zoo schitterend verlicht is, zijn deze borden
ook 's avonds en 's nachts te zien.
Ook zou het nog mogelijk zijn om tusschen
den asphaltweg en de trambaan een smal
fietsoad te maken voor de wielrijders die
uit liet Oosten komen. Daar liggen nu eenige
rijen keien, maar die wel gemist kunnen wor
den. Dan blijft wel 't bezwaar bestaan, dat de
fietsrijders den asphaltweg moeten oversteken
maar als zij dat eenmaal gedaan hebben,
zouden zij op een speciaal rijwielpad komen.
HAARLEM GAAT PROCEDEEREN
TEGEN HAARLEMMERLIEDE.
EEN SCHOOLGELD-QUAESTIE.
In 1926 deelden B. en W. aan den gemeen
teraad mede, dat enkele gemeenten tegen de
betaling van het door Haarlem gedeclareerde
bedrag over het jaar 1922. ingevolge art. 104
der Lager-onderwijswet 1920, bezwaar had
den, op grond van (vermeende) onjuiste toe
passing van genoemd artikel.
B. en W. hebben toen voorgesteld slechts
tegen één enkele gemeente, bij wijze van
testcase, eene rechtsvordering in te stellen,
(bij name tegen de gemeente Heemstede,
waartoe bij raadsbesluit van 28 Juli 1926 werd
besloten)
Nadat opdracht door B. en W. aan den
rechtskundige der gemeente was gegeven,
bleek, dat ook elders deze aangelegenheid
aanhangig was gemaakt, waarop een uit
spraak in hoogste instantie was te wachten.
In afwachting daarvan heeft de rechts
kundige de rechtsvordering aangehouden.
Bedoelde beslissing werd genomen bij ar
rest van den Hoogen Raad van 1 Juni 1928,
(opgenomen in o.a. de „Gemeentestem" van
30 Juni 1928,) waarbij de opvatting van B.
en W. omtrent de toepassing van bedoeld ar
tikel werd bevestigd.
Daarna hebben B. en W. de betrokken ge
meenten verzocht de verschuldigde bedra
gen te voldoen.
Bij brief d.d. 28 November 1928 berichtte
de gemeente Haarlemmerliede en Spaarn-
woude de achterstallige bedragen betaalbaar
te zullen stellen, t.w.: over 1922 een bedrag
van 436,49, als restant van de over 1922
vastgestelde uitkeering ad 2.495,14, waar
van reeds bij wijze van voorschot 2.058,65
werd betaald; en over 1923 een bedrag van
2.550,62.
Niettegenstaande deze toezegging en her
haalde herinneringen, zijn deze achterstal
lige bedragen tot heden niet voldaan.
Voorts werd begin 1929 aan Haarlemmer
liede c.a. dezelfde uitkeering over 1924 en
1925 gedeclareerd resp. bedragend: 2.491,58
en 2.855,09, welke was berekend als die over
de vorige jaren.
Hiervan werd ten kantore van den Ge
meente-ontvanger gestort: resp. 1.522,10 en
2.087,83. Op het verschuldigde was in min
dering gebracht resp, 969.48 en 767,26,
zijnde de ontvangen schoolgelden van de
leerlingen der bijzondere scholen, van welke
het totaal der schoolgelden minder bedraagt
dan de bijdrage: dezelfde kwestie dus, als
over de jaren 1922 en 1923, welke in voor
Haarlem gunstigen zin werd beslist.
Ook deze restanten (van 969.48 en van
767,26) zijn tot heden niet in de gemeen
tekas gestort.
Als uitkeering. ingevolge art. 104. Ie lid der
Lager-onderwijswet 1920, is Haarlemmerlie
de en Spaarnwoude alzoo nog aan Haarlem
verschuldigd:
le restant over 1922 436,49. 2e over het
jaar 1923 2.550,62. 3e restant over 1924
969,48. 4e restant over 1925 767.26. Totaal
4.723,85.
B. en W. stellen den raad voor over te
gaan tot het instellen van een burgerlijke
rechtsvordering tegen de gemeente Haar
lemmerliede.
PERSONALIA
Tot vader en moeder in het Doopsgezinde
Weeshuis te Haarlem is het echtpaar J. Bc-1-
kestein—Jonges te Amsterdam benoemd.
De heer F. v. d. Zande, dienende bij de ma-
rechaussées, is benoemd tot politie-agent te
Haarlem.
300STE VERTOONING VAN „BOEFJE"
De N.V. Ver. Rotterdamsch-Hofstad-Too-
neel, directeur Cor van der Lugt Melsert, be
gint zijn voorstellingen in den Stadsschouw
burg te Haarlem op Maandag 2 September
met een vertooning van „Boefje", als her
denking van de 300e vertooning van dit stuk.
Annie van der Lugt Melsert-van Ees treedt
in de titelrol op.
(Zie het verslag op de tweede pagina)
Wat ez care de feoeue van
d. Peet overbleef.
NAAR SCHOOL.
't Is uit met de vacantie-jool,
Ze gaan voor 't eerst, of weer, naar school,
De zomerrust heeft hen gesterkt,
Thans moet er weer geleerd, gewerkt;
Ze zijn nog jong, de taak nog licht.
Maar niettemin roept reeds de plicht,
De eerste schreden zijn gezet,
Ze gaan naar school in naam der wet;
Reeds wekt die eerste plicht der jeugd,
Bij d' eene smart, bij d' ander vreugd,
Vindt deze, om op school te zijn,
Bij al die andre kindren fyn,
Ziet gene in het schoolwaartsgaan
Vrijheidsverlies en plengt een traan,
En moeder voert ze over straat
In 't midden, met neutraal gelaat;
Maar zij 't met vreugde niet, dan wel,
Zij zien nog 't leven als een spel,
Met zieltjes tot de ontvangst bereid,
Van kennis, die met wijs beleid,
En liefde voor het jong geslacht,
Op school moet worden bijgebracht,
Tot vorming van het jong verstand,
De hoop en trots van 't vaderland.
DE NIEUWE BEGRAAFPLAATS.
Indertijd hebben wij medegedeeld, dat het
gemeentebestuur het plan opgevat had om
ten Zuiden van den Slaperdijk, namelijk aan
den Vergierdeweg die belangrijk verbreed
zal worden een nieuwe begraafplaats aan
te leggen.
Over eenige jaren zal op de begraafplaats
aan den Schoterweg geen terrein meer be
schikbaar zijn voor het uitgeven van nieuwe
graven.
Het was noodig dat voor deze begraafplaats
en voor het verbreeden van den weg verschil
lende terreinen onteigend werden.
De regeering heeft thans beslist, dat de be-
noodigde terreinen onteigend kunnen wor
den, o.a. op grond dat het hier een werk geldt
tot bestrijding van de werkloosheid.
Het betreffen hier meest weilanden, de op
pervlakte is ongeveer 32 H.A. Verder zijn cr
enkele huizen en schuren onder.
DE GEMEENTEBEGROOTING.
Geen wijziging in de belasting.
VERLAGING VAN GAS- EN ELECTRIC!-
TEITSTARIEVEN?
Er wordt natuurlijk gewerkt aan de samen
stelling van de gemeentebegrooting yoor
1930.
Met eenige zekerheid is evenwel nog niet
te zeggen wanneer het ontwerp aan dc
raadsleden zal worden gezonden. Er wordt ge
tracht dat vroeger te zijn dan vorige jaren. Als
tijdvak van verschijnen hoorden wij noemen
de tweede helft van September. Er moeten
evenwel nog verschillende cijfers binnen
komen, terwijl ook nog het wachten ts op
enkele commissie-vergaderingen. Wij ver
namen dat er reden is om aan te nemen, dat
de wethouder van financien cr ook dit keer
in zal slagen om „dc eindjes aan elkaar te
knoopen", zoodat de belastingen ongewijzigd
kunnen blijven. Aan verlaging zal dit jaar
ook nog niet te denken zijn.
In 1931 gaat de nieuwe belasting-regeling
in als een gevolg van de nieuwe financieele
verhouding tusschen rijk en gemeenten.
Ook deze begrooting zal het kenmerk dra
gen van de onzekerheid die er nog heerscht
ten aanzien van de schadeloosstellingen die
Haarlem moet betalen als een gevolg van de
grensregeling.
Er zijn voorstellen ter tafel over verlaging
van de tarieven voor gas en electriciteit.
Daarover bestaan verschillende meeningen.
Het is dan ook nog onzeker of die in een voor
stel aan den raad belichaamd zullen worden.
TENTOONSTELLING TE
BEVERWIJK.
In de vergadering van de afd. Beverwijk
van de Kon. Ned. Maatschappij voor tuin
bouw— en plantkunde werd over de voor
jaarsbloemen tentoonstelling te Beverwijk
te houden, medegedeeld, dat die zal plaats
hebben op 28 Februari, 1 en 2 Maart 1930 in
de nieuwe veilinghal van de R.K. Coöperatie
ve Tuindersvereeniging aan de Breestraat.
De commissie, welke deze tentoonstelling
voorbereidt, he<"ft reeds een vraagprogram
ma ontworpen. Men verwacht, dat de ten
toonstelling buitengewoon belangrijk zal wor
den. Er zullen gecxposeei'd worden bloeiende
hyacinthen, verschillende tulpensoorten, cy
clamen, primula's, begonia's cinneraria's enz.
voorts verschillende soorten heesters en ver
schillende andere gewassen.
De plaatselijke af deeling van „Blofembol-
lencultuur" zal zorg dragen voor de perkbe-
planting.
Maandagochtend in Los Angeles.
THANS BOVEN DEN PACIFIC
NEW YORK, 23 Aug. (V.D.) Uit Tokio
wordt gemeld, dat de „Graf Zeppelin" te
10 uur M.E.T. boven Ta ha. ongeveer 200
K.M. ten Noorden van Tokio werd gezien.
De weerberichten luiden vrij gunstig, hoewel
niet verwacht wordt, dat het luchtschip
wind mee zal hebben.
Dr. Eckener heeft den commandant van
de vlieghaven Kasumigaura, aldus meldt
N.T.A. uit Tokio, een draadloos bericht ge
zonden, waarin hij zijn dank uitspreekt voor
de genoten gastvrijheid en er nogmaals den
nadruk op legt, dat het uitstekende perso-^
neel der vlieghaven geen schuld aan het on-'
geval heeft gehad.
NEW YORK, 23 Aug. (N.T.A.) Naar
de Associated Press uit Tokio meldt, heb
ben de Japansche Stations om negen uur
's avonds Jap. T., of één uur 's middags Eur.
T., berichten van de Graf Zeppelin opgevan
gen, waarbij de positie van het schip opge
geven werd: 35 gr. 40 min. N.B. 145 gr. 20
min. O. L. Het luchtschip heeft dus in 6
uur ongeveer 360 mijl afgelegd in Oostelijke
richting van Tokio. Naar de Radio Corpo
ration of America uit San Francisco meldt,
is dit bericht ook door het stoomschip
„Astral" opgevangen.
Het schijnt dus. dat dr. Eckener van de
noordelijke richtihg is afgeweken, en on
middellijk de open zee heeft ingestuurd,
waarschijnlijk om een plaatselijk stormgebied
te ontwijken.
Volgens de weerberichten heeft het lucht
schip op het eerste deel van den tocht lich
ten wind in den rug. Dr. Eckener hoopt,
wanneer dit zoo blijft, in 80 uur de Ameri-
kaansche kust te bereiken. In dat geval komt
hij Zondagavond boven Seattle, terwijl Los
Angeles dan Maandagochtend, zes uur des
morgens bereikt wordt.
LOS ANGELES 23 Aug. (Reuter). Dc
laatste weerberichten zijn ongunstig, omdat
de barometer daalt en een uitgestrekte nevel
bank op de breedte van Alaska hangt.
Om 4 uur 's middags (Greenwich tijd) was
de positie van het luchtschip 36 gr. NJ3., 151
gr. O. L.
San Francisco 23 Aug. (N.T.A.) De draad
iooze stations aan de Amerikaansehe kust
zijn er tot nog toe niet in geslaagd verbin
ding te krijgen met de Graf Zeppelin. Ver
moedelijk beletten electrische storingen bo
ven den Oceaan de draadlooze verbinding.
Zaterdagavond zal het luchtschip waar
schijnlijk den 180en mcridaan, de inter
nationale aatumgrens passeeren en daardoor
een dag winnen. De passagiers zullen dus
Zaterdagsmorgens weer wakker worden.
Om 9 uur 's avonds (Jap. T.V gaf het lucht
schip op, zich op 35 gr. 40 min. N.B. 147
gr. 40 min. O.L. te bevinden, 400 mijl oostelijk
van Tokio. De snelheid bedroeg op dat oogen
blik 100 mijl in het uur.
In Los Angeles worden de laatste voorbe
reidingen getroffen voor de verankering van
dc Graf Zeppelin. Het vliegveld Mine is thans
reeds afgesloten voor het publiek en staat
onder scherpe bewaking van politie en
marine. In een kring van 300 M. om den
anker mast mag het veld zelfs door de vlieg
veldarbeiders niet meer betreden worden.
Alle maatregelen voor de gasvermenging en
het vullen van het luchtschip zijn getroffen.
Het geheel staat onder leiding van de ma
rine-officieren Settel en Lange. Deze zullen
vele uren voor de aankomst in draadlooze
verbinding staan met dr. Eckener, om de
juiste maatregelen te treffen voor de veran
kering. Zondagavond wordt de wacht ver
sterkt met 300 marinesoldaten.
In een stormachtig gebied
NEW YORK, 23 Aug. (V.D). Het luchtschip
„Graf Zeppelin" is op 35 1/2 graad N.B. en
1471/2 graad O.L. in een gebied van zeer
slecht weer gefaakt, waarbij het met een
onweer te kampen had. Aan alle kanten
flitsen de bliksemstralen om het gevaarte
zonder eenige schade aan te richten. Ter
stond hierna bereikte men een snelheid van
146 K.M. per uur.
Om 18 uur (M.E.T.) bevond het luchtschip
zich op 44 gr. NB. en 164 gr. O.L. Neg steeds
heerschen er Noordenwinden. Boven den
Golf van Alaska beginnen zich nieuwe
stormen te ontwikkelen.
