SNELTREIN PARIJS-WARSCHAU ONTSPOORD.
Het vlotbrengen van den
trawler Geziena
37e Jaargang No. 14164
VerscEflnf dageEjEs, BeEalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 26 Augustus 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUR ElfX C. PEEREBOOM EHP.W.l
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR. ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.2734, met Geïflnstreerd Zondagsblad ƒ032
Per 3 maandenHaarlem en plaatse* waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.5734, Franco per post door Nederland 13.87K. Losse nmnmers
0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden /0.57J4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij; Zoider Baitenspoarae 12
Telefoon No*.: Directie 13062 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122,12713 Postgiro No. 38610
ADVERTENTÏEN: 1—5 regeb ƒ1.75, elke regel meer 1035. Reclames
fO.ÓO per regeL Reductie bij abonnement- Vraag en Aanbod 14 regels O.óO,
elke regd meer ƒ0.15, buiten Arrood. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. /CL25, elke regel meer ƒ0.10. uitsl. a contant.
Gratis OnjcTiHenTerrekering roor Wetkabonnó. Uitkeeringeo: Urenlange ongeschiktheid ca Orer^jden f WO.-, Verliet ran Hand, Voet of Oog f WO.-, Duin f 258.-, Wjarioger f 150.-, Elke andere ringer i 50.-, Arm- of Beenbreuk 1198.
DIT NUMMER BESTAAT UTT TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
InDultschland nabij Dueren.
8 DOODEN, 18 ZWAAR GEWONDEN.
DE MACHINIST DE SCHULD?
BERLIJN, 25 Aug. Zondagmorgen te acht
uur is de sneltrein ParijsWarschau bij
het binnenkomen van het station Buir bij
Dueren ontspoord.
Zes personen werden gedood, terwijl on
geveer tien reizigers zwaar werden gewond.
Voor zoover kon worden nagegaan waren
de meesten buitenlanders.
Direct is een hulptrein met de onderzoe
kingscommissie van de Staatsspoorwegen naai
de plaats van de ramp vertrokken.
Een later telegram meldt:
Keulen 25 Aug. (V.D.) Mét aantal
der zwaargewonden is gestegen tot 18.
KEULEN, 25 Aug. (V.D.) Omtrent den
oorzaak van het spoorwegongeluk te Buir
bij Dueren vernemen wij nader, dat de
machinist, Nordhaus genaamd, op een voor
loop ig spoor, aangelegd wegens het bouwen
van een brug op de baan, te snel reed. Nog
op het station in Dueren was de machinist
gewaarschuwd en had hij bevel gekregen op
dit spoor langzaam te rijden. Nordhaus, die
niet zware verwondingen geborgen werd is
inmiddels in het ziekenhuis te Buir opgeno
men, waar hem een arm is afgezet. Levens
gevaar bestaat er niet voor hem- De stoker
wist zich nog bijtijds door van de machine
te springen in veiligheid te brengen. Dc be
langstelling uit de omgeving is uiteraard
groot.
Spoedig nadat het ongeluk gebeurd was,
kwamen reeds hulptreinen met gereed-
schapsw,aggons uit Dueren en Keulen aan.
Doctoren, verplegers en brandweer ijlden
uit de omgeving te hulp. Vertegenwoordigers
van de rijksspoorweg-directie en andere
autoriteiten begaven zich onmiddellijk naar
de plaats des onheils.
Het aantal dooden is intusschen tot 8 ge
stegen, dat der zwaargewonden tot 18. Bo
vendien werden 25 personen lichtgewond.
Voorzoover echter tot dusver bekend is be
vinden zich onder hen geen Nederlanders.
De plaats des onheils biedt een tooneel van
ontzettende verwoesting, zoodat de rui
mingswerkzaamheden nog langen tijd in be
slag zullen nemen.
De baan Aken—Keulen is voor 24 uur ver
sperd, zoodat de treinen moeten worden ge
leid ov§r een ander spoor. De locomotief en
de tender zijn gedeeltelijk in elkaar gescho
ven en gedeeltelijk omgevallen.
De rails zijn uit elkaar gerukt. Bij het op-
ruimingswerk moest men herhaaldelijk de
wagens losbranden, daar zij geheel in elkaar
geschoven waren.
de „graf zeppelin".
Met groote snelheid naar
Los Angeles
VLAK BIJ HET DOEL.
NEW YORK, 25 Aug. (V.D.) Volgens een
radiobericht van den graf Zeppelin bevond
het lucht-schio zich om 9 uur 's Zondags
morgens (M.Ê.T.) op 44.20 graden N.B. en
152.10 W.L. Aan boord is alles wel- Verder
meidt het luchtschip, dat het met groote
snelheid op de Californische kust afstuurt.
De snelheid bedroeg gedeeltelijk 150 KM.
per uur, daar het schip een krachtigen wind
achter heeft. Aan boord van het lichtschip
zijn talrijke begroetingstelegrammen ontvan
gen.
NEW YORK, 26 Aug. (V.D.)- Volgens een
uit San Francisco ontvangen radiobericht
was het luchtschip „Graf Zeppelin" om 23
uur 45 M.E.T- nog 170 mijl van San Francisco
verwijderd.
FRIEDRIECHSHAFEN, 25 Aug. (Volgens bij
den luchtscheepsbouw binnengekomen be
richten van boord van den Graf Zeppelin,
bevond het luchtschip zich om 21 uur MJS.T.
op 131 graden Wl. en 39.3 N.B.
Het radiobericht meldt verder dat alles
aan boord wel is-
Volgens berichten uit New York wordt op
grond" van in San Francisco ontvangen
radioberichten aangenomen, dat de Grat
Zeppelin tusschen 4 en 5 uur M.E.T. Maan
dagmorgen over San Francisco zal vliegen
en nog in den loop van den morgen m Los
Angeles" zal ankeren.
de gerestaureerde
concertzaal.
STOFFEERING EN MEUBILEERING.
Het is gewenscht zoo deelen B. en W.
aan den gemeenteraad mede m de ver-
schillende ruimten van het gemeentelijk con
certgebouw nieuwe stoffeering te doen aan
brengen en de kapstokken, toonbanken e.d.
in de garderobes door nieuwe te vervangen
en uit te breiden.
Voorts is het gewenscht de bovenzaal en
het kantoor aan te sluiten aan de in het
gebouw aanwezige centrale verwarming en m
die zaal nieuwe verlichtingsornamenten aan
te brengen.
Ten einde ook de voormalige biljart-zaal
plaats biedende voor 304 personen
voor vergaderingen e.d. beschikbaar te kun
nen stellen is het noodzakelijk, dat tot aan
schaffing van 304 nieuwe stoelen werdt over
gedaan. De 238 stoelen aanwezig in de bo
venzaal kunnen worden gebruikt voor de
voormalige biljartzaal, zoodat van de nieuwe
stoelen 66 stuks zullen moeten worden ge
plaatst in laatstgenoemde zaal en 238 stuks
in de bovenzaal.
De kosten voor de hiervoorbedoelde aan
schaffingen e.d. worden geraamd op resp.
9.800. 1.500 en 3.500, alzoo in totaal op
14.800.
VOOR DE AGENDA
Het woord is aan
George Meredith:
plat ingestort.
TWEE PERSONEN GEWOND.
Zondagavond omstreeks zes uur is ten hui
ze van den schilder J. Lugthart, wonende
Kleiwegstraat 33, t-e Gouda, een ongeluk ge
beurd, waarbij twee personen werden ge
wond, maar dat toch nog bijzonder goed af-
geloopen mag heeten, zoo meldt het N. v. d.
D. Aan de achterzijde van zijn woning aen
de eerste verdieping bevindt zich een plat,
bestaande uit een houten plankier met zin
ken platen overdekt. Op dit plat, dat een
oppervlakte heeft van ongeveer 60 M2., ver
toefden tien leden der familie Lugthart. De
oude heer Lugthart wordt morgen 85 jaar en
te dezer gelegenheid zou een foto genomen
worden. Alle aanwezigen gingen daarom in
een hoek staan, maar nog voor zij op de ge
voelige plaat waren vereeuwigd, scheurde
plotseling het plat over de geheele breedte in.
Allen stortten neer en kwamen vijf meter
lager terecht in de gelijkvloers gelegen re
paratie-inrichting voor rijwielen.
Een groote consternatie maakte zich van
allen meester. Tóen het dichte menschen-
kluwen zich na den eersten schrik had los
gewerkt, bleek, dat twee personen gewond
waren. Eén had enkele lichte kwetsuren be
komen, de andere, mej. Lugthart, verpleeg
ster te Arnhem, had haar arm gebroken. De
overige familieleden waren allen wonder bo
ven wonder ongedeerd. De,krasse 84-jarige
heer Lugthart maakte den val met een
klein kindje in zijn arm, maar dit werd door
opa zoo stevig vastgehouden en goed be
schermd, dat het eveneens niets mankeerde.
Direct na het ongeluk waren de politie en
dr. Mantagne ter plaatse De eerste hield de
vele belangstellenden op een afstand, de laat
ste verleende de eerste hulp. De verpleegster,
die haar arm brak, werd per auto naar de
Wij kverpleging overgebracht.
Naar de oorzaak van het gebeurde zal een
onderzoek worden ingesteld. Vermoedelijk is
het reeds oude plat overbelast geworden,
toen allen zich voor het nemen der foto in
één hoek hadden vereenigd.
In de fietsenmakerij werden verschillende
karretjes bedolven en gedeeltelijk ingedrukt
en vernield. Toch is de totale schade niet
groot.
uitbreiding der trawler-
vloot te ijmuiden.
DIT JAAR REEDS 30 SCHEPEN
AANGEKOCHT.
Men schrijft ons uit IJmuiden:
De Visscherij Maatschappij Mercurius,
directie de fa. wed. S. I. Groen heeft drie
Duitsche stoomtrawlers aangekocht.
Het aantal in den loop van dit jaar door
verschillende IJmuidensche reeders aange
kocht bedraagt thans bijna 30.
BOUWTERREIN
B. en W. stellen aan dfn raad voor H. Hij-
ner 65 M.2 grond te verkoopen aan de Oost
zijde van den Rijksstraat-weg, tegen f 14 per
M.2. De grond wordt bij andere grond ge
trokken voor den bouw van 3 woonhuizen.
EXAMEN HOOFDAKTE.
Haarlem, 24 Augustus. Geëxamineerd
De waarheid is, dat wij ons zelden over
geven aan melancholie totdat wij er een
weelde-artikel van gemaakt hebben.
schaak.
Heden eindigt ginds in Karlsbad.
Het tournooi van 's werelds helden,
In de eedle kunst van 't schaken,
Op de vierenzestig velden;
Er is hard en lang gestreden,
En men maakte korte metten,
Als men listig en vernuftig,
Tegenstanders mat kon zetten....
En terzelfdertij d beoefent
Men in onze Residentie,
Ook een spel dat veel op schaak lijkt,
Maar men noemt het: Conferentie;
En ook daar doen vele meesters,
Met een wereldnaam aan mede,
Om den hoogsten prijs op aarde.
Om de rust en wereldvrede;
Tal van nieuwe combinaties.
Worden ook weer hier verzonnen.
En men schuift met de "millioenen
En de landen, als pionnen;
Ieder speler stelt de andren,
Telkens weder voor problemen.
Men eischt offers en tracht stukken,
Van de andren af te nemen;
Dikwijls meent men dat er eentje,
Een mooi voordeel zal verwerven.
Maar dan eensklaps komt een raadsheer,
Die illusie glad bederven;
Het publiek leest in de kranten.
Eiken dag weer de verslagen
En het leert zich, bij dit lezen,
Vol verbazing af te vragen:
Is het noodig dat de spelers,
Bij dit zeer speciaal soort schaken,
Het zichzelve en de andren,
Zoo ellendig moeilijk maken?
Waar blijft nu die combinatie.
Waar zij allen toch naar streven
En die elk de zoo verlangde,
Groote zegepraal kan geven?
Want reeds komt de tijdnood dreigen.
En er wordt al van gesproken,
Dat dit vrij effectloos spelen
Onbeslist wordt afgebroken;
Waarna op een later datum,
't Zelfde spel weer kan beginnen,
Zonder dat het er naar uitziet,
Dat er iemand ooit zal winnen;
Dat er zoo geen resultaat komt,
Laat de spelers koeltjes, blijkbaar,
Maar de prijs van rust en vrede,
Blijft intusschen onbereikbaar.
P. GASUS.
ALASTRIM.
7
J eandidaten. Geslaagd de heeren J. H. de
verwijzen wij naar de tweede pagina van Beurs, Amsterdam; G. den Duik, IJmuiden;
fLit blad, 1 h Wyna, Hoorn.
HAARLEM VOORBEREID OP EVEN TT E EL E
EERSTE GEVALLEN
(Zie ook elders in dit nummer.)
Naar aanleiding van de hernieuwde oproe
ping van den Directeur van den Geneeskun
digen Dienst te Amsterdam inzake inenting
tegen alastrim, laadden wij een onderhoud
met den waarnemenden Directeur van den
Haarlemschen Geneeskundigen Dienst, dok
ter W. J. H. Maschhaupt (de Directeur is
met verlof).
Dokter Maschhaupt toonde zich tevreden
over 't aantal menschen, dat gebruik maakt
van de door de gemeente gegeven gelegen
heid om zich te laten inenten. In de vorige
week kwamen zich 155 a 180 personen per
zitting aanmelden.
Wij brachten de gelegenheid voor verple
ging ter sprake, voor het geval alastrim ook
te Haarlem zou geconstateerd worden.
„Er is", zoo zeide de directeur ons, „in het
St. Elisabeth's Gasthuis gerekend op vol
doende ruimte voor de eventueele eerste ge
vallen. Zouden er véél gevallen komen, dan
moeten natuurlijk weer maatregelen worden
getroffen".
„En raadt u inenting aan?" vroegen wij.
„Menschen die langer dan drie jaar gele
den ingeënt werden moeten zich in ieder
géval laten inenten. Dokter Heyermans, de
Directeur van den Amsterdamschen Genees
kundigen Dienst, wil zelfs alweer inenten na
een half jaar. De opvattingen hierover zijn
verschillend. Drie jaar is de termijn, die in
Indië in acht genomen wordt voor de gewone
pokken en ik heb mij daar altijd aan ge
houden. Vroeger werd wel gesproken van 7
jaar, maar dien termijn acht ik bepaald te
lang".
.,En de kinderen?"
„Als kinderen voor het eerst moeten wor
den ingeënt, kan men dit het best laten doen
als ze 7 a 8 maanden oud zijn. De kans op
encephalitis is dan belangrijk minder dan
op lateren leeftijd. De ouders moeten zich
ook niet angstig maken, als de kinderen na
de vaccinatie koorts krijgen. Dit is een ge
woon verschijnsel, 'n paar dagen koorts na
inenting. Het kan geen kwaad.
En dan late men zich ook niet afschrik
ken door klachten van menschen. die bij de
„operatie" bloed hebben gezien, of klachten
over „ruwe behandeling" door een genees
heer. De een heeft nu eenmaal een gevoeliger
huid dan de ander, maar heusch: verreweg
de meeste menschen ondervinden na de in
enting niets anders dan wat jeuk, die vooral
's nachts nog al eens lastig kan zijn".
Nu het bekende Kon. Besluit van kracht
geworden is en alastrim niet als pokken
maar als een afzonderlijke ziekte wordt be
schouwd, mogen de patiënten niet meer ge-
Tegenspoed.
De Gezienana den stormvloed van Zaterdag.
De firma Saaf van Bussum, die den nabij
IJmuiden gestranden stoomtrawler Geziena
tracht vlot te brengen, was er na twee maan
den in geslaagd, den trawler tot over de
hoogwaterlijn te sleepen. Reeds waren staal-
trossen aan eenige ankers en op het wrak
van het achterschip van de Shonga vastge
maakt, om zoodra men het vaartuig tot de
laagwaterlijn zou hebben gesleept te trach-
en het met het opkomen van het getij met
behulp van sleepboot-en los te trekken. De
stormvloed van j .1. Zaterdag heeft echter
emstigen tegenspoed veroorzaakt en thans
heeft ook de firma Saaf onderwonden, dat
de element-cn hun prooi niet gemakkelijk
teruggeven. Tengevolge van-den hoogen vloed
Is de slede onder het schip weggesopeld,
waardoor het wederom op het- zand kwam te
liggen en wel zoo scheef, dat de stuurboord-
verschansing bijna met het strand gelijk lag.
Om grooter onheil te voorkomen heeft de
uitvoerder met behulp van een ploeg grond
werkers een hoeveelheid zand onder den
hoogen kant van den bodem doen weggra
ven, waardoor het thans minder scheef ligt.
De trawler ligt echter diep in het zand. zoo
dat verdere werkzaamheden met groote
moeilijkheden gepaard zullen gaan. De traw
ler ligt thans zwaar verankerd, teneinde te
voorkomen dat een onverwachte storm hem
weer hooger op het strand slaat.
dwongen worden tot isolatie. Ieder patient
zal uit zichzelf moeten begrijpen dat isole
ment zeer gewenscht Is.
Wanneer het noodig mocht blijken zal uit
breiding gegeven worden aan de gelegenheid
tot vaccinatie, maar het is wel ïaoodig, dat
het publiek van de nu gegeven gelegenheid
gebruik maakt, want zou er plotseling groote
toevloed komen dan is het de vraag of wel
plotseling aan een groot aantal aanvragen
tegelijk zou kunnen voldaan worden.
Reden voor ongerustheid is er niet, maar
wel reden voor waakzaamheid en allerminst
voor zorgeloosheid.
Encephalilis-sterf geval.
De geneesheer-directeur van het zieken
huis aan den Bergweg te Amsterdam, dr
J. Hekman, deelde aan den correspondent van
de Tel. mede, dat een kindje, opgenomen in
het ziekenhius, tengevolge van encephalitis
na inenting is overleden. Een zesjarig kind
uit Spangen heeft men, nadat deze ziekte ge
constateerd was, eveneens naar den Berg
weg overgebracht. Hoewel de toestand ernstig
is, is er gegronde hoop op herstel.
Alastrim te Dordrecht.
Te Dordrecht is een geval van alastrim
geconstateerd bij den arts dr. A. ten B. H. De
patiënt had tien dagen geleden een bezoek
gebracht aan een Rotterdamsch ziekenhuis,
ten einde kennis te nemen van de verschijn
selen der ziekte. Men veronderstelt, dat hij
toen de besmetting heeft opgeloopen.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk te Haarlem,
op Dinsdag 27 Augustus 1929. 's avonds van
8 1:4—9 1/4 uur, door den heer George Ro
bert.
Programma:
1. Choralbearbeitung „Auf meinen lieben
Gott", D. Buxtchude.
2. Praeludium et Fuga c kl. t., J. S. Bach.
3. Concert d kl. t., W. F. Bach, Allegretto,
Grave, Fugue, Largo, Allegro moderato.
4. „Aus tiefer Not schrei ich zu Dir", F. Men
delssohn Bartholdy.
5. Trauerode, F. Liszt.
6. „Lobet den Herren". S. Karg-Elert.
MINISTER SNOWDEN BIJ MR. S. VAN
HOUTEN.
Zaterdagmiddag hebben de Engelsche mi
nister Snowden en mevrouw Snowden een
bezoek gebracht aan nar. S. van Houten, oud
minister van binnenlandsche zaken, te diens
huize in Den Haag. Zij hebben zich meer dan
een uur met den heer van Houten onderhou
den.
In verband met dit bezoek zij vermeld,
aldus de N. R. Ct., dat de voornaamste Brit-
sche financieele deskundige der Haagsche
conferentie, de heer Leith Ross, een kleinzoon
is van deia Nedcrlandschen staatsman.
SPEELPLAATS
B. en W. stellen den raad voor van J. N. v.
de Vlerk 245 M.2 grond met opstal te koopen
voor f 5.225 voor uitbreiding van de speel
plaats bij de school voor voorbereidend L. O.
aan het Leidsche plein. De opstal kan ge
bruikt worden voor fietsenbergplaats, ko
lenhok of iets dergelijks,
HAARLEM, 26 Angustu»
Ford's Kernwoorden.
Groote mannen verkeeren in de pijnlijke
noodzaak om af en t-oe eens een kernwoord
te produceeren. Sommigen onder hen zijn
daartoe volkomen competent, omdat hun
bijzondere begaafdheid hen vanzelf leidt tot
het kort en bondig formuleeren van hun
levensopvattingen en meeningen over be
paalde aangelegenhedeia. Anderen bezitten
er, ondanks hun groote eigenschappen op
ander gebied, nu eenmaal niet dc gave voor.
Ongelukkigerwijze wordt door de meeste
menschen aaaar al hun uitingen met den-
zelfden eerbied, alzoo critick-loos geluisterd.
Henry Ford is zonder twijfel een groot
man, maar het valt wel eens op dat hij in
kort-en-bondigon-vorm soms kort-en-bon-
digen onzin verklaart. Een week geleden sein
de Reuter dat hij gezegd zou hebben: „Als
de prohibitie in Amerika wordt afgeschaft,
trek ik mij uit zaken terug". Wat hij daar
mee bedoelt is niet duidelijk. Als Ford zich
uit zijn zaken terugtrekt, zullen rij er niet
minder om blijven voortbestaan. Dat hij zich
terugtrekt zal eenige opschuddiiag verwek
ken, maar tenslotte geen ernstige gevolgen
hebben. Hem moet bekend zijn, dat althans
in zaken niemand onvervangbaar is. Voor
het overige zou een dergelijke afmarsch uit
boosheid, of dépit, alleen maar omdat hij ln
het ongelijk was gesteld, een nogal zieligen
indruk maken. Zijn faam van groot man zou
een zwaren knak krijgen: het einde van een
zoo grootsche loopbaan in de industrie en het
sociale leven. Het is dus niet duidelijk wat
Ford met deze verklaring wilde bereiken,
tenzij het alleen maar reclame was, met het
doel, de menschen over zich te laten praten.
Nu. lees ik weer het volgende kernwoord
des grooten mans: „Er is heden ten dage
evenveel kans op verbetering in de middelen
van het luchtverkeer, als er 25 jaar geleden
voor automobielen was".
Is Ford zóo groot geworden dat hij, even
als vele staatslieden, politici, gelcftrden,
kunstenaars enz. het gemiddelde intellect van
zijn medemenschen te laag aanslaat? Het
heeft er den schijn van, want dit is nu toch
werkelijk onzin.
Iedereen weet dat de luchtvaart belang
rijke technische vorderingen heeft gemaakt
en iedereen kan voorzien dat zij ze ook ver
der zal blijven maken, maar om haar kansen
op écn lijn te stellen met die van de automo
biel. 25 jaar geledendat is toch al to
sterk. De verbetering van een nieuw ver
keersmiddel wordt direct gestimuleerd door
de practische mogelijkheden die het opent.
De automobiel kwam als zooveelste ver
keersmiddel op den beganen grond, als nieu
we ontwikkelingsphasc dus in een toestand
die al sinds eeuwen bestond.
De luchtvaart daarentegen was een veel
grooter openbaring, want zij gold de verove
ring van een nieuw element door den
mensch. Er waren aanvankelijk maar zeer
enkelen die het aandurfden op dit nieuwe
gebied te experimenteeren. Het'terrein-win
nen het technisch verbeteren ging dan ook
veel langzamer dan bij de automobiel. De
veiligheidsfactor woog naast de technische
factoren dadelijk het zwaarst van alle, en
