AGENDA.
De onlusten in Palestina.
37e 'Jaargang No. 13166
Verscliijnï "dagelijks, EeSalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 28 Augustus 1925
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEUREN» J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR. ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ032
Per 3 maandenHaarlem en plaatse* waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers
ƒ0.06. Geilt Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4, franco per post.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukker?: Z tri der Bmtenspaame 12
Telefoon Nes.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukker? 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTÏEN1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ035. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels 0,-óCt
elke regel meer 0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag^
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 035, elke regel meer f 0.10. uitst i contact»
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekafconnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Dnim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger t 50.-, Arm- of Beenbrenk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
WOENSDAG 28 AUGUSTUS
Palace. Cinema en Variété. „Napoleon".
2.30 en 8.15 uur.
Luxor-Theater. „Achter het Clownsmas
ker" en „Lady Raffles". 2.30 en 8.15 uur.
Rembrandt-Theater: „Blind Geluk". Too-
neel: Paul Collin en zijn gezelschap. 7 en
9.15 en 2.30 uur.
Standaard-Theater: „Dank U". 8.15 uur.
Statenzaal Prinsenhof: Gemeenteraad
1.30 en zoo noodig 8 uur.
DONDERDAG 29 AUGUSTUS
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling
8—4 uur.
Den Hout: Concert H. O. V. 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum, Spaarne 16. 114
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
Zandvoort: Raadhuis. Gemeenteraad.
7.30 uur.
DE POSITIE VAN DE „GRAF
ZEPPELIN".
BOVEN NEW-MEXICO IN EEN
ZWAREN STORM.
NEW YORK, 27 Aug. (V.D.) Het lucht
schip „Graf Zeppelin" bevond zich om 19 uur
M.E.T. boven Benson in Arizona. Sterke tegen
winden maken een snelle vlucht moeilijk.
NEW YORK, 27 Aug. (V.D.) Om 20
uur 47 M-E.T. vloog de Graf Zeppelin over
Bowie in Arizona in ds nabijheid van de grens
van Nieuw Mexico, aldus een Noordelijker
woedenden storm gepaard met onweer ver
mijdende.
NEW YORK, 27 Aug! (V.D.) Om 21 uur
45 min. heeft de Graf Zeppelin Steins in
den staat New Mexico gepasseerd.
NEW YORK, 28 Aug. (V.D.) De Graf
Zeppelin is boven New Mexico in een zwaren
storm geraakt en vliegt derhalve met ver
minderde snelheid.
JHR. DR. M. F. VAN LENNEP
70 JAAR.
Op 2 September a.s. zal Jhr. Dr. M. F. van
Lennep te Aerdenhout, emeritus-predikant
bij de Ned. Herv. Gemeente alhier, .sedert 1
Januari 1904, den, 70-jarigen leeftijd berei
den.
Ds. van Lennep werd in 1883 candidaat te
Groningen, op 30 Maart 1884 predikant te
Hoenderloo, in 1887 te Dieren en in 1891 te
Haarlem. In 1903 vroeg Ds. van Lennep om
gezondheidsredenen emeritaat aan met in
gang van 1 Januari 1904.
Ds. van Lennep toonde steeds een veelzij
dige belangstelling in alles wat met zijn
ambt in verband gebracht kon worden. Zoo
was hij o.a. lid van het bestuur van het Dia-
conessenhuis, Regent van helt Ned. Herv.
Weeshuis, bestuurslid der afdeeling Haarlem
der vereeniging „Het Evangelie in Spanje",
van het Provinciaal Kerkbestuur in Noord-
Holland en van het Ned. Bijbelgenootschap.
Wegens afwezigheid zal Ds. vair Lennep
op zijn 70sten verjaardag geen bezoeken
kunnen ontvangen.
DE HOEK GROOTE MARKT—
JANSSTRAAT.
OOK DE UITBOUW VAN HET „HOF
VAN HOLLANb" VERDWIJNT.
Wij hebben reeds medegedeeld, dat het
perceel op den hoek v.an de Groote Markt
en de Jansstraat, waarin vroeger het hotel
„Het Haasje" gevestigd was, afgebroken is.
De gemeente had ongeveer een jaar ge
leden niet alleen dat pand aangekocht,
maar ook de aangenzende pcrceelen: de
horloge-winkel en - het hotel ..Hof van
Holland". Voorloopig wordt volstaan met de
slooping van „het Haasje". De bewoner van
den horloge-winkel heeft nog ccnige jaren
huur aan zijn huis. Wat er gebeuren zal als
de huur afgeloopen is, valt nog niet te zeg-
gen. Voorloopig wordt gemeend, dat de in
gang van de Jansstraat na de slooping van
het hoekpand breed genoeg is, ook al zal
nu binnenkort de N.Z.H.T.M. die nu door de
Smedestraat loopt, door de Jansstraat gaan
rijden. De gemeente heeft de beide andere
panden aangekocht om zich voor de toekomst
te dekken als nog groote offers voor het ver
keer gebracht moeten worden.
Het „Hof van Holland" heeft een uit
bouw in de Jansstraat. Er is thans besloten
om ook dat uitbouwsel weg te breken.
Het begin van de Jansst-raat wordt dan
verbreed tot het gebouw van ..Zang en
Vriendschap", dat reeds een meter achter
tie tegenwoordige huizenrij terugspringt.
IR. J. C. G. GRASé OVERLEDEN.
EEN BEKENDE VLIEGER VAN
GROOTE BEKWAAMHEID.
Wijlen Ir. Grasé.
Op 38-jarigen leeftijd is Dinsdag in Am
sterdam overleden ir. J. C. G. Grasé, een in
luchtvaartkringen zeer bekende figuur.
Ir. Grasé, zoon van den welbekenden
leeraar in het Engelsch aan de le H.B.S. te
Amsterdam, studeerde te Delft voor werk
tuigkundig ingenieur en behaalde in 1919
zijn diploma als zoodanig met lof, een on
derscheiding, die slechts zelden verleend
wordt en die wel een aanwijzing vormde van
zijn capaciteiten op technisch-wetenschappe-
lijk gebied. Zijn belangstelling voor de we
tenschappelijke zijde van de techniek, ge
paard aan een sportieve aanleg en een groot
interesse voor de aviatiek, vormde de juiste
basis voor de eerste functie, die hij na zijn
studietijd aanvaardde, nl. ingenieur bij den
Rijksstudiedienst voor de Luchtvaart.. Op 9
September 1918 trad hij daar in functie en
toen deze organisatie in den aanvang van
1919 geheel georganiseerd was en de wen-
schelijkheid bleek, dat zij zou beschikken
over een ingenieur-vlieger, was ir. Grasé daar
voor de aangewezen man. Hij werd daarom
gedetacheerd bij de Luchtvaart-afdeel mg te
Soesterberg teneinde tot vlieger te worden
opgeleid. Zijn brevet kreeg hij op 27 Februari
1920 en in aansluiting daarop had zijn voort
gezette oefening plaats doordat hij telkens
zijn werk te Amsterdam aan den R. S. L. af
wisselde met oefenperiodes te Soesterberg en
later ook te Schiphol. Spoedig reeds bleek
toen zijn buitengewone aanleg als vlieger.
Niet slechts dat hij met ongekende bravoure
vloog, doch tevens vond hij in zijn weten-
schappelijktechnische opleiding 'n toetssteen
om de kwaliteiten der verschillende vliegtui
gen te beoordeelen.
De heer Fokker, die zelf evenzeer deze com
binatie van zelden te zamen voorkomende
eigenschappen bezit, nl. een bijzonder vlie
ger te zijn en over een nuchter-critischen
geest te beschikken, had spoedig de kwali
teiten van ir. Grasé erkend en stelde hem in
de celeeenheid verschillende zijner nieuwe
types te vliegen. Uit die samenwerking ont
stond spoedig beiderzijds de neiging om tot
een vasteren vorm van samenwerking te ge
raken en zoo kwam op 1 Juni 1923 het oogen-
blik waarop ir. Grasé afscheid nam van den
R.S.L. om in functie te treden bij de Neder-
landsche Vliegtuigenfabriek met den titel
van chéf van de Wetenschappelijke afdee
ling en de bedoeling om alle nieuwe vlieg-
tuigtjTes in te vliegen, te bestudeeren, en
eventueel te verbeteren. Sedert dien is ir.
Grasé voor de N.V. Nederlandsche Vliegtui
genfabriek werkzaam geweest. Zijn adviezen
hebben zeer veel bijgedragen tot de ontwik
keling van nieuwe vliegtuigtypes cn zijn
vliegkunst heeft een groot aandeel gehad in
de sedert dien behaalde successen.
Over geheel Europa en daarbuiten was ir.
Grasé bekend. In 1924 behaalde hij reeds
zeer belangrijke successen voor de fabriek
door op een militair concours, te Madrid, de
beste prestatie te geven door zich in de ster-
vlucht naar Gotenburg tweede te plaatsen.
In 1925 sloeg hij vier wereldrecords met last
voor snelheid, met den Fokker jager D XIII
en spoedig daarna overtrof hij het bestaan
de wereldrecord voor hoogte met 1000 K.G.
last met een F VII. Het zou te ver voeren
zijn prestaties nader alle op te noemen, doch
sedert dien zijn op enkele uitzonderingen na
bijna alle nieuwe types door ir. Grasé „au
point" gebracht.
In de laatste jaren vormde de toen nog
niet onderkende kwaal, waaraan hij tenslotte
overleden is. dikwijls een bezwaar voor hem,
zonder dat hij zich daardoor liet weerhou
den zijn taak te volvoeren.
Zoo vertrok hij nog in het najaar van 1928.
nadat hij kort tevoren geopereerd wad cn
oogenschijnlïjk hersteld, voor een demonstra-
tietournée in verschillende Balkanstaten eh
in Turkije en ondanks het feit, dat hij nog
tijdens die tournée nieuwe bezwaren onder
vond. volbracht hij deze zonder over zijn lij
den te spreken en kwam na een serie van
verschillende prestaties einde Januari, op
gewekt over de resultaten, terug om daarna
het ziekbed niet meer te verlaten.
De Nederlandsche Luchtvaart in het al
gemeen en de N.V. Nederlandsche Vlicgtui-
genfabrick in het bijzonder, verliest in ir.
Grasé een figuur van erkende bekwaamheid.
TWEE KINDEREN IN EEN SLOOT
GERED DOOR EEN ACTIEVEN
VOORBIJGANGER.
Dinsdagmiddag 3 uur raakten twee kinde
ren van den heer Kruif aan den Harmen-
jansweg terwijl zij aan het spelen waren in
de diepe sloot welke langs de vuilnisbelt
loopt. De heer Lemel wonende aan den Ouden
Weg, die reeds meer bij verdrinkingsgevallen
zeer actief is opgetreden en aan wien ver
scheidene menschen het leven danken, pas
seerde juist. Hij sprong gekleed te water. Een
der kinderen zonk reeds weg, doch de heer
Lemel vermocht het boven te trekken. Bij
gestaan door een gemeente-ambtenaar, den
heer A. Klein de Groot kon hij beide kinde
ren aan wal brengen, waar zij naar moeder
terugkeerden.
Op dezelfde plaats is eenige maanden ge
leden een jongen van 14 jaar verdronken.
ONGEREGELDHEDEN BIJ HET
KOLEN LOSSEN.
Sinds eenige dagen hébben er op de Turf
markt ongeregeldheden plaats bij het lossen
van een schip met kolen, welke behooren
iaan ce firma Hoenderdos, Leidscheplein.
Deze firma laat de kolen lossen door eigen
personeel, bestaande uit 6 man. Hetzelfde
personeel rijdt de geladen wagens met kolen
naar de bergplaatsen en lost de wagens daar.
Nu is bij een aantal werklooze kolenlossers
ontstemming ontstaan over het feit, dat het
zelfde personeel het schip lost en de wagens
laadt. Deze werkloozen, ongeveer een 16-
of 18-tal stellen den eisch, dat in het schip
afzonderlijke lossers worden te werk ge
steld, zooals dit in verschillende groote steden
gebruikelijk is.
De firma Hoenderdos past, naar zij ons
meedeelde echter reeds jaren het thans ge
volgde systeem toe en wenscht er niet van
af te wijken, daar er bij het lossen geen
haast is. Het betreft hier een wilde actie,
aangezien de vakvereenigin.gen er niet in
gekend zijn. Daar de werkloozen den gan-
schen dag bij het schip posten en de arbei
ders van de firma Hoenderdos volgen is de
toestand voor het werkende personeel zeer
onaangenaam.
Sinds Maandag is een tweetal agenten op
de Turfmarkt geposteerd.
Drie weken geleden deed zich een zelfde
actie voor bij het lossen van een schip voor
de firma W. H. van Staveren. De werklooze
lossers grondden hier hun edschen op de tot
nu toe bij die firma gevolgde traditie om het
eigen personeel niet in de schuiten te laten
werken. Daar de lossers echter sinds de
jongste loonsverhooging f 13.30 per dag vroe
gen, meende de firma economischer te kun
nen werken met alleen eigen personeel.
De werklooze lossers vielen het personeel
der firma echter dermate lastig, dat deze
tenslotte moest toegeven en meer lossers
aannam.
STADSAUTOBUSSEN.
KLACHTEN OVER OVERLAST VAN
LIJN 2.
Een bewoner van de Merovingenstraat
zendt ons een klacht over de stadsautobuslijn
Spaamhovenstraat—Graafschapstraat. die
aan dc bewoners der Merovingenstraat veel
overlast bezorgt, naar inzender ons mede
deelt. Wanneer nl. de bussen van deze lijn
uit de Slacht.huisstraat de Merovingenstraat
inrijden gaat dit ten eerste met een veel te
snelle vaart (van 35 K.M.) en ten tweede met
een geweldig knallawaai, waar de kleine kin
deren erg van schrikken.
Wij brachten deze klacht over aan de di
rectie van de Brockway die ons mededeelde
dat aan het knallen niets te doen is. Dat
brengt het lage type van de bus nu eenmaal
mee. De Brockwaybussen hebben geen vrijen
uitlaat.
Het te hard rijden is natuurlijk verboden;
wanneer een chauffeur door een controleur
op heeterdaad betrapt wordt op te hard rij
den. treedt de directie gestreng op. Maar het
moeilijke is dat de chauffeurs zich er natuur
lijk niet aan schuldig maken als er een con
troleur in de buurt is.
Wie dus klachten meent te hebben over te
hard rijden doet het verstandigst zich on
middellijk te wenden tot de directie der
stadslijnen: Kruisweg 26 rood.
BIJZONDERE DIENST OP
KONINGINNEDAG.
WAALSCHE KERK.
Ds. F. Chr. Krafft, predikant bij de Waal-
sche kerk alhier, deelt ons mede:
In de Waalsche kerk zal Zaterdagmorgen
a.s. (Koninginnedag) te 9.15 uur des morgens
een bijzondere dienst gehouden worden, om
dat vele leden van deze zuiver Nederlandsche
kerk daar prijs op stellen, ook in verband
met het feit- dat alle leden van het Huis van
Oranje uitgezonderd Koningin Wilhel-
mïna tot de Waaiscne Kerk hebben be
hoord.
Ais een bijzonderheid kan worden gemeld
dat gedurende den dienst het Wilhelmus in
het oud-Fransch zal worden gezongen, om
dat. Marnix van St. Aldegonde het Wilhelmus
heeft gedicht op een oud-Fransche melodie.
Belangstellenden worden vriendelijk uit-
genoodigd dezen bijzonderen dienst bij te
wonen,
Het woord is aan..
H. G. Wells:
Wij moeten het heter doen. Falen is geen
jnislukking, en verspilde energie is geen ver
lies, als deze ondervindingen vage illusies
ivegvagen en een welomlijnd plan doen ont
staan.
WINTER.
tik vermoed, dat ik een
uitzondering ben aldus
schreef dezer dagen een
bekend publicist maar ik
beken, dat ik alweer naar
den winter verlang).
O winter, seizoen der seizoenen,
O heerlijke wintertijd,
O tijd van opwekkende koude,
Van knusse gezelligheid;
Van avonden rustig gesleten.
Bij 't knappend vuur van den haard,
O tijd van het glinsterend sneeuwkleed,
Gespreid op de vredige aard;
Van pret van het kind op het sleedje,
En vreugde der ouders op 't ijs,
O winter, gezegende winter,
Hoe stel ik u ('s zomers) op prijs!
O tijd van de tintlende vingers,
Van gloeiende ooren en wang.
Seizoen zonder wespen en muggen,
O wacht met je komst niet te lang;
O tijd van de jassen en wanten,
Van dampende wijngroc en pons,
Van erwtensoep, zuurkool en rookworst,
Van dekens van wol en van dons;
O tijd van de bloemen (op ruiten),
O heerlijke wintertijd kom.
Maar 'k vrees, als je straks bent verschenen,
Dan denk ik weer net andersom.
P. GASUS.
DE VERLICHTING VAN RIJKS
WEGEN.
OP DEN SCHOTERWEG SLECHTS
GASLANTAARNS.
Het rijk bekommert zich niet om de ver
lichting van de rijkswegen. De Rijkswater
staat meent, dat daarvoor de betrokken ge
meentebesturen moeten zorgen. De gemeen
tebesturen moeten aan het rijk zelfs toestem
ming vragen voor het plaatsen van lantaarns.
De gemeente Haarlem zorgt dan ook voor
de verlichting van de rijkswegen binnen
onze grenzen. In het begin van dit jaar werd
het geheele gedeelte van den weg Haarlem-
Amsterdam dat op ons gebied ligt (dus tot
aan den overweg van de Haarlemmermeer-
spoorwegen) van electrische booglampen
voorzien. Niet alleen 's avonds, maar ook des
nachts branden die lampen, zoodat het op
dat gedeelte van den weg zóó licht is, dat dé
autobestuurders zonder hun groote lantaarns
kunnen rijden cn ook de E. S. M. haar kop-
licht kan dooven. Daardoor is het gevaar op
dat gedeelte van den weg door verblindende
lichten ontstaan, verdwenen.
Het is jammer, dat de Rijkswaterstaat die
verlichting niet over den geheelen weg voort
zet.
Nu de weg Haarlem—Velsen geheel gcas-
phalteerd is, werd verwacht, dat ook op dien
weg electrische booglampen voor avond- cn
nachtverlichting zouden worden aange
bracht. Nu staan er nog slechts oud-model
gaslantaarns, die niet veel licht verspreiden.
De verlichting zal wel verbeterd worden,
maar er zal volstaan worden met het plaat
sen van moderne gaslantaarns met triplo
branders. Gevreesd wordt, dat die verbete
ring niet afdoende zal zijn, vooral op het
Soendaplein.
HET NATUURHISTORISCH
CONGRES GEëINDIGD.
EXCURSIES NAAR NOORDWIJKER-
HOUT EN ELSWOUT.
Den laatsten dag van het Augustus-congres
1929 der Nederlandsche Natuurhistorische
Vereeniging werden twee excursies gemaakt.
De deelnemers aan dc eerste vertrokken te
9 uur van het Verwulft en de Zijlbrug per
tram naar Overveen, waar op Elswout een
wandeling gemaakt werd, onder leiding van
den heer J. W. Sasburg.
Het gezelschap bestaande uit ongeveer 20
personen toonde zich zeer geïnteresseerd in
de flora van Elswout. Na de wandeling werd
Kraantje Lek bezocht. Te half een keerde
men in Haarlem terug.
De tweede groep vertrok des morgens te
half negen van het Kenncmerplein per auto
bus naar Noorclwijkerhout om een wandeling
te maken door de duinen van de Amster-
damsche Waterleiding. Dicht bij Noordwij-
kerhout werd, waar het duin afgegraven is,
moerasgroci waargenomen, waarvan fraaie
specimen waren de orchideeén en het
duizendguldenkruid. Op een wandeling van
2 uur naar de Oranjekom vonden de excur-
sisten zeer veel belangwekkends, zooals het
warkruid, en als woekerplant de hop, voorts
de ganander. oorspronkelijk als fazantenvocr
hier gekomen, de zwarte toorts en dc voor
wie de duinflora niet kennen interessante
blauwe bloemen van de ossetong-
Tijdens een gezelllgcn pic-nic in het duin
liet een der leiders, de heer W. A. van de Wal,
eenige archeologische vondsten zien, die zeer
merkwaardig waren, zooals de klok-urn en
een aantal steenen en bronzen wapens. De
laatsten waren oorspronkelijk niet in deze
streek vervaardigd doch aangevoerd uit
andere streken'.
De redacteur van het orgaan „Natura",
de heer A. L. C. van Nijnanten dankte nog
maals de regelingscommissie voor het deze
dagen genotene, wenschte allen een goede
reis en tot weerziens.
Leiders van deze excursie waren de heeren
W. A. van de Wal en C. Sipkes.
Te een uur werd de terugtocht per autobus
aanvaard.Daarmee was het congres ten einde.
DE CRONJéSTRAAT GAAT
FEESTVIEREN.
MUZIEK, ILLUMINATIE.
ETALAGEWEDSTRIJD.
Dc Generaal Cronjéslraatbewoncrs gaan
uiting geven aan hun vreugde over de mo
derniseering van hun straat door een feesi-
weck, van 611 September.
De Generaal Cronjéstraat en het Juliana-
park tellen nu 140 winkeliers, ongeveer de
helft van dit aantal zijn bij elkaar gekomen
en hebben een comité gevormd, dat de plan
nen zal uitwerken. Reeds staat vast, dat er
een étalagewedstrijd zal zijn, waaraan ook
voor het publiek een attractie verbonden zal
zijn. Verschillende prijzen zijn reeds toege
zegd. Zoo schonk de voorzitter van het
comité, de heer H. van Rïgteren een beker
voor de meest courante étalage, de vereeni
ging ..Haarlem-Noord" gaf een medaille en
de Schotensche winkeliersvereeniging ..Een
dracht maakt Macht" stelde een zilveren
lauwerkrans beschikbaar voor dc étalage, die
met lof der jury bekroond wordt. De jury
is nog niet benoemd.
De Cronjéstraat cn het Julianapark zul
len geïllumineerd worden met 1200 lampjes,
cn den eersten avond Vrijdag 6 September
Maandags en Woensdags zal er muziek zijn.
Met verschillende corpsen wordt nog onder
handeld, zeker is, dat „St. Caeciüa" uit Oud-
Schoten. zal musicccren-
Dc Cronjéstraat zal dus vblcr aandacht
op zich vestigen en zij, die groeide van dorps
straat tot moderne winkelstraat is dat zon
der twijfel ten volle waard.
Naar wij nog vernemen zal ook dc ver
eeniging van Vrijwillige Brandweerlieden te
Haarlem-N. „Dc Negende Lus" een medaille
voor dc Winkelweek aanbieden.
Dc Jaj/astraat in Jeruzalem mei bereden Engclsehc politie.
(Zie het BuUeiiiandsch Overzicht).
