DeJÖNG'S
Wilt gij
MUZIEKSCHOOL
.<*&Uï€>!
^/fillioenen over
de geheele wereld
gebruiken dagelijks den drank,
welke eenige maanden geleden
vrijwel onbekend was
F.TH. E VER ARD
Wenscht U een goed portret
V. d. VLERK'S FOTO
DE RADIO EN DE GRAMOFOON.
Van vijanden tot vrienden.
Toen de Radio-omroep nog in het begin
stadium verkeerde, bestond er een eenigs-
zins vijandige houding tusschen de gramo-
foonmaatschappijen en de radio-firma's. De
leider der gramofoonfabrieken sloegen de
snelle ontwikkeling van de radio met mis
noegen gade. Veel sneller toch dan de gra-
mofoon won de radio de belangstelling van
de geheele wereld, en men vreesde, dat deze
nieuwe methode om muziek weer te geven,
de gramofoon langzamerhand geheel zou
verdringen. Na weinige jaren zagen de gra-
mofoonmaatschappijen echter in, dat er van
concurrentie geen sprake was, en dat de radio
integendeel nieuw leven in de gramofoon-
industric zou brengen.
Het is eigenaardig hoe deze twee industrieën
elkaar hebben aangevuld. Gedurende
de eerste jaren van den radio-omroep maakte
men gebruik van de ervaringen, die men
reeds bij de gramofoon had opgedaan; een
treffend voorbeeld heirvan is, dat de radio
luidsprekers van eenzelfden hoorn waren
voorzien als de gramofoons. Dit soort luid
sprekers nam langen tijd een belangrijke
plaats in, maar werd later meerendeels ver
vangen door hoornlooze luidsprekers, waar
mee een veel betere geluidsweergave werd
verkregen. De studio's der radio-stations
waren in den eersten tijd ook juist zoo inge
richt als de studio's der gramofoonmaat-
schappijen. Het bleek echter weldra, dat de
radio zich veel sneller ontwikkelde dan de
gramofoon-industrie. De gramofoonfabrieken
waren binnen enkele jaren genoodzaakt hun
productie-methodes geheel te moderniseeren
naar het voorbeeld der radio, om niet door
deze laatste overvleugeld te worden. De ver
beteringen, die hierdoor verkregen werden,
waren zeer groot, en dat de gramofoon-
muziek thans ook veel meer gewaardeerd
wordt dan voorheen blijkt wel uit het feit,
dat er nimmer zooveel gramofoonplaten ver
kocht zijn als in de laatste jaren.
Electrisch opnemen
van gramofoonplaten.
Als eerste groote verbetering moet genoemd
worden het procédé, dat tegenwoordig ge
bruikt wordt bij het opnemen van gramofoon
platen. Vroeger werden de geluidstrillingcn
door middel van een hoorn opgevangen en
naar een mica-membraam gevoerd, waaraan
een stift bevestigd was, welke de trillingen
in een draaiende wasplaat graveerde. Tegen
woordig geschiedt deze bewerking electrisch.
In de studio is een microfoon geplaatst, die
het geluid omzet in electrische energie, welke
versterkt wordt toegevoerd aan een magneet-
systeem; dit brengt de stift in beweging, die
de trillingen in de draaiende wasplaat vast
legt.
Deze methode heeft vele voordeelen boven
de oude. In de eerste plaats kunnen de artis-
ten en het orkest opgesteld worden in een
zaal en behoeven zij zich niet, zooals voorheen
op te sluiten, in een klein vertrek; evenals
bij radio-uitzendingen kan elke groote studio
of concertzaal, waar een gcede acoustieic
heerscht, gebruikt worden. Door de micro
foon goed op te stellen, kan een ideaal acous-
tisch effect worden bereikt. Bij de weergave
kan door middel van een versterker het ge
luidsvolume naar verkiezing geregeld worden,
zonder afbreuk te doen aan de kwaliteiten
der muziek.
Het voornaamste voordeel van het elec
trisch opnemen van gramofoonplaten is
echter wel, dat de microfoon geen voorkeur
heeft voor een bepaalde frequentie, zoodat de
muziekreproductie ontegenzeggelijk veel meer
natuurgetrouw wordt, dan voorheen het ge
val was. Het mica membraam, dat toen ge
bruikt werd was slechts gevoelig voor een
zeer beperkt aantal frequenties; zoowel dc
hoogste als de laagste tonen werden door dit
apparaat verdonkeremaand, wat natuurlijk
duidelijk zijn invloed op dc kwaliteit der
gramofoonplatenmuziek deed gelden.
Gefotografeerd geluid.
Een later uitgevonden methode maakt het
mogelijk de wisselstroompjes, die in de mi
crofoon ontstaan om te zetten in licht en op
een film te fotografeeren; bij het weergeven
der lichtfilm worden de lichttrillingen door
middel van een photocel omgezet in wissel
stroompjes, en na versterkt te zijn aan een
luidspreker toegevoerd. Het is ook mogelijk
om de op de film opgenomen trillingen na
derhand op een gramofooplaat vast te leg
gen. Dit heeft twee voordeelen. In de eerste
plaats kan men de film langzamer laten
afdraaien en op deze wijze de groeven nog
grondiger in de gramofoonplaat vastleggen.
Bovendien is het mogelijk het geluidsfilm
apparaat op plaatsen op te stellen, waar het
misschien moeilijk zou zijn een volledig gra-
mofoon-opname-apparaat te plaatsen.
Een tweede toepassing vindt dit systeem
bij den radio-omroep. Wanneer er ergens
een belangrijke gebeurtenis plaats vindt,
waarvan door toevallige omstandigheden
geen radio-uitzending kan worden gegeven,
kan men de geluiden fotografeeren op een
film en deze film later voor de luisteraars
afdraaien. Een Duitsche zender heeft dit
leeds in de praktijk toegepast.
Electrische weergeving.
Ondanks de verbeterde methode voor het
opnemen van gramofoonplaten zou de wcer-
geving ervan zeer onvolmaakt zijn gebleven,
wanneer er ook niet een methode was ge
vonden om gramofoonplatenmuziek langs
electrischen weg ten gehoore te brengen.
Tot voor eenigc jaren werd gramofoonpla
tenmuziek weergegeven door middel van
een mica membraam en een hoorn. In
plaats van dit systeem gebruikt, men thans
een luidspreker onder voorschakeling van
een versterker en een electrischen opnemer.
Bij dit apparaat induceert een anker, dat in
trilling wordt gebracht door de naald, die in
de groeven van de draaiende gramofoonplaat
rust. zwakke electrische spanningen in een
spoeltje. Deze worden versterkt en aan den
luidspreker toegevoerd. Aldus kan men de
geluidssterkte naar verkiezing opvoeren. De
geluidsweergave, die op deze wijze wordt ver
kregen is volmaakt natuurgetrouw. Een
goede electrische gramofoonopnemer heeft
geen voorkeur voor bepaalde frequenties, en
in tegenstelling met de verouderde mica-
membraans worden ook de laagste en de
hoogste tonen zuiver weergegeven. Boven
dien heeft men het voordeel dat de luidspre
ker overal geplaatst kan worden waar men
wenscht, terwijl de gramofoon op een vaste
plaats kan blijven staan. Een eerste ver-
eischte voor de electrische weergave is ech
ter dat een goede gramofoonopnemer, een
goede Lampversterker en een luidspreker van
uitnemende kwal$eit warden gebruikt,
De bijgaande schematische teekening
toont, hoe de gramofoonopnemer aan den
gramofoon-arm wordt bevestigd. Op de
tweede illustratie ziet men hoe een electri
sche gramofoonopnemer uitgevoerd is; de
illustratie stelt de Philips electrische gramo
foonopnemer voor (uitgerust met een bij
zonder vierpolig magneetsysteem), waarmee
een zeer groote geluidssterkte kan worden
verkregen.
Een ander groot voordeel van electrische
weergave van gramofoonmuziek is, dat het
geluidsvolume naar verkiezing kan worden
geregeld. Fig. 3 toont schematisch hoe men
den electrischen gramofoonopnemer moet
verbinden aan den geluïdssterkteregelaar,
waarvoor een potentiometer gebruikt wordt,
en hoe deze weer met de detectorlamp van
een radio-toestel verbonden is.
Het laag-frequent gedeelte van een ont
vangtoestel kan namelijk zeer goed gebruikt
worden voor de versterking van gramofoon
platenmuziek. Het zou verkeerd zijn om den
potentiometer parallel aan den luidspreker
te schakelen, daar het geluid dan ernstig
vervormd zou worden. Ook worden er gra-
mofoonversterkers in den handel gebracht,
die reeds van een potentiometer voorzien
zijn; met deze speciale gramofoonversterkers
kunnen schitterende resultaten bereikt wor
den.
Een gewichtigpunt.
Een belangrijk punt bij het kiezen van een
gramofoonopnemer is het gewicht. Een lich
te gramofoonopnemer heeft een te geringe
massa, zoodat het mogelijk is, dat de ge
heele gramofoonopnemer bij het weergeven
van hooge frequenties gaat meetrillen. Wan
neer de opnemer te zwaar is, wordt een te
groote druk op de gramofoonplaat uitge
oefend, waardoor deze zeer snel slijt. Welis
waar is het mogelijk om bij een zwaren gra
mofoonopnemer een tegengewicht te gebrui
ken, doch dit geeft meestal ernstige moei
lijkheden bij reeds bestaande gramofoons.
Het gewicht van een gramofoonopnemer
moet varieeren tusschen 120 en 130 gram.
Bij het construeeren van den Philips opne
mer heeft men hiermee rekening gehouden;
deze electrische gramofoonopnemer heeft
namelijk een gewicht van 130 gram.
(Reeds in deel van onze vorige oplaag op
genomen).
DE WONINGEN VOOR OUDEN VAN
DAGEN.
De 85 woningen voor ouden van dagen
die door de gemeente aan de Zomerkade bij
de Oosterkerk worden gebouwd, zijn reeds
zoover dat de hulp-spanten op de woningen
geplaatst worden. Toch zullen zeer waar
schijnlijk de woningen niet op tijd afgele
verd kunnen worden daar er nog heel wat
aan den verderen afbouw dient te geschieden
hegeen wel niet afgeloopcn zal zijn op eind
November, op welken termijn feitelijk de
eerste oplevering zou moeten plaats vinden.
Verder moet ook nog de aanbesteding van
het schilderwerk voor deze woningen ge
houden worden.
Het toezicht namens de gemeente ge
schiedt door den inspecteur van Bouw- en
Woningtoezicht, den heer H. H. Kuhle-
meier die nauwkeurig zorg draagt dat deze
aardige woningen geheel volgens de voor
schriften worden gebouwd.
TOONEELVEREENIG1NG
„VOORUITGANG".
De Arbeiders Tooneelvereeniging „Voor
uitgang" kan meer en meer op de belang
stelling van de moderne Haarlemsche vak
beweging rekenen. Reeds werd door het be
stuur van de Nederlandsche Vereen iging
van Spoor- en Tramwegpersoneel besloten
om voor haar leden een opvoering door ge
noemde tooneelvereeniging, namelijk van
het stuk „De ingebeelde Ziekte" te doen ge
ven. Het bestuur is met nog meer besturen
van vakorganisaties in onderhandeling.
Het a.s. winterseizoen zal voor „Vooruit
gang" een drukke tijd worden.
BURGERLIJKE STAND
VELSEN.
Geboorten: J. E. H. Schermer-Sorgdrager,
d. G. Groot-Duinmeijer, z. G. Stolk-
Jeensma, z. G. Wenning-Wijker, d. A. C.
Gomes-Rozemeijer, z. E. v. d. Wijk-Zwart,
d. c. C. W. Nijman-Franssen, z. C. P.
Kabel-Pronk, d. A. C. Rutgers-v. Weezei,
2d. H. Post-van Duin, d.
Overleden: Klaas Brandjes, 80 j. echtgen.
v. H. H. Kamper, Geertje de Jong, 75 j.
echtgen. van J. v. d. Jagt, Maria M. Lie-
man, 47 j., echtgen. v. F. Jongeling.
CHOCOIABE
CHOCOLADE
HAGELSIAG.
De eenige echte!
jongelui met mulo óf hbs
laten zich nu inschrijven
uoor den bekenden cursus
kahtoor-
PO*£T
GED. OUDE GRACHT 71
HOEK VERWULFT - TEL. 14517
21
HET KSTI
VGD£Uwi3M»ll
dan:
ieenSTUJEN
j&TRIAwACPi
"gebouwd als"
TOEN Coca-Cola voor het eerst in
Holland gedronken werd, proefde men
onmiddellijk, dat deze drank een bijzondere
smaak had, welke niet met dien van andere
dranken te vergelijken was.
Thans drinken duizenden in Holland
Coca-Cola dagelijks.
In sportkringen, waar men iets bijzonders,
iets moderns, weet te waardeeren, neemt
het aantal van hen die Coca-Cola boven
andere dranken verkiezen, steeds toe.
Geen wonder, want in deze kringen
geniet men, na een spannenden wedstrijd
of in de rust, van den heerlijken, verfris-
schenden smaak van Coca-Cola.
Bovendien lescht Coca-Cola den dorst
en werkt stimuleerend, zoodat men zich
na het gebruik ervan opgewekt gevoelt.
Want veertien verschillende vruchten-
producten, welke voor de samenstelling
ervan gebruikt worden,maken dat Coca-Cola
zich van andere dranken onderscheidt en
het de meest populaire drank ter wereld is.
Want acht millioenen glazen Coca-Cola
worden dagelijks in 78 verschillende
landen over de geheele wereld gebruikt.
Indien U Coca-Cola nog niet hebt
geproefd, bestel dan heden nog Uw eerste
glas. Een tweede, een derde glas totdat
U het, gelijk zoovelen, dagelijks drinkt.
Coca-Cola is heerlijk verfrisschend en
alcoholvrij.
Prijs Fl. 0.20 per flesch
Overal verkrijgbaar waar men
N. V. EFFECTENKANTOOR
HAARLEM, KRUISWEG 59, TEL. 13843
BELAST ZICH MET DE UITVOE
RING VAN EFFECTENORDERS
KOOPT COUPONS en LOSBARE OBLIGATIËN
ADMINISTREERT VERMOGENS
VERHUURT SAFE-LOKETTEN van f5 per jr. af
Neem dan een
112 KLEINE HOUTSTRAAT 112
Annex Lijstenhandel
W
v®ct <e®ia [biMjfflifell
die Uw huis op prettige
wijze grondig schoon
maakt, is dc nieuwe Elec-
trolux. Enorme zuigkracht
handig, licht glijdend en
uiterst eenvoudig te be-
dienen. Dc moderne huis
vrouw stelt prijs op een
absoluut gereinigd huis;
de Electrolux is daarbij
baar onontbeerlijke hulp.
Het gemak, dat dit mo
derne reinigingsapparaat
U schenkt, kost U prac-
tiscb niets:
Vraagt nog heden een
demonstratie I
yafi» verkoopkantoren dooh
verkoopkantoren door
het geheele «and
Haarlem: Kruisweg 70c, Telefoon 14271
Fa. A. Vernout
Boekhandel - Warmoesstraat 10
SCHOOLBOEKEN
T eekenbehoeften
Piano's te Huur
Ook in Huurkoop
Piano stemmen
W. BOEREE, Schagchelstr. 16
AFDEELING „HAARLEM" VAN DE m»
TOT BEVORDERING DER TOONKUNST
NIEUWE GRACHT 41 - TELEFOON 13086
DIRECTEUR: DE HEER A. DE VOGEL
ONDERWIJS WORDT GEGEVEN IN:
Dames LILY PROOST en RIEK
BROCKMANN
-Halberstadt
DE JONG, MART.
Mevr. M. SYBRANDI—
de Heeren KAREL
LüRSEN, A. DE VOGEL,'P. VINCENT,
JAC. ZWAAN; Dames B. BEKKERS en
M. J. KORTEWEG.
JOS. DE CLERCK en DOUWE DRAAISMA
Th. C. DE MAARE
JAC. ZWAAN
JOS. DE KLERK
Solozang:
Koorzang:
Piano:
Viool:
Violoncel:
Orgel:
Fluit:
Clarinet: m. adam
Samenspel: a. de vogel
Orkestspel: douwe draaisma
Solfège: mart. lürsen en jos. de klerk
Muziekgeschiedenis, Algemeene Muziekleer,
Harmonie, Contrapunt, Compositie: mart.j.lürsen
Paedagogiek: p. vincent
Litteratuurklasse: karel de jong
Rhythmische Zangklasse: me,, lily proost
Volledige opleiding tot het verkrijgen van het Diploma
py Het Prospectus is aan de school verkrijgbaar.
Inschrijving van nieuwe leerlingen
op Vrijdag 30 Augustus en Maandag 2 September van 23 uur.
Aanvang der lessen op Dinsdag 3 September
De aandacht wordt gevestigd op de RHYTHMISCHE ZANGKLASSE,
ook voor kinderen van 6—8 uur, benevens de ORKEST-, KWAR
TET-, SAMENSPEL- en KOORZANGKLASSE, waaraan ook door NIET-
LEERLINGEN DER SCHOOL kan worden deelgenomen.
De schoolgelden daarvoor bedragen respectievelijk 9, 12, 25.
25 en 9 GULDEN PER HALFJAAR.
140 HET BESTUUR
