'inderkopjes
BRIEVEN UIT BERLIJN.
STADSNIEUWS
met mooi,dik haar
SPORT EN SPEL
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1929
(Van onzen correspondent).
Komkommertijd. Hoe de Kunst in Duitschland
wordt gesteund. De moeilijkheden voor den
Nederlandschen concertgever te Berlijn. De
plannen met het slot Diez.
Berlijn, 28 Augustus.
Komkommertijd!schreef Ik u nog be
trekkelijk kort geleden. En nu is die periode
van rust, die wij journalisten zoo nu en dan
wel eens hard noodig hebben, alweer voorbij
Nog is het zomer. En welk een heerlijk-
warme zomer, die weer eens een prima wijn
jaar belooft, al zijn de kansen op een herha
ling van 1921 in dit opzicht waarschijnlijk
reeds verkeken. Maar de schouwburgen en
straks ook de concertzalen kunnen zich niet
aan het zomersche gedoe op straat en in de
parken storen. Er moet gewerkt en geld ver
diend worden. De sterren aan den kunsthe-
mel hebben de vacantie achter zich en willen
aan het werk. Het afgcloopen seizoen was in
financieel en artistiek opzicht niet gunstig.
Dus gaat het er voor alle betrokkenen om,
ditmaal revanche te nemen.
Wij bewoners van deze wereldstad zijn
bijzonder nieuwsgierig naar het nieuwe too-
neelseizoen. Schouwburgen zijn in Berlijn
nog altijd middelpunten van de publieke De-
langstelling. De Berlijner is bijzonder gehecht
aan zijn theater, en sinds de grootste onder
nemingen zich tot een soort trust aaneenge
sloten hebben, waardoor het voor betrekke
lijk weinig geld mogelijk is, elke maand ten
minste één goede voorstelling te zien, die
men anders om de onmogelijk-hooge entree
prijzen zou moeten missen, is ook de minder
bemiddelde bereid, de bioscopen, die hem vrij
wel niets dan teleurstellingen gebracht heb
ben (het is bar. hoeveel slechts films uit alle
deelen der wereld ons hier nog steeds voor
gezet worden!) in den steek te laten en de
prachtige theaterkunst opnieuw toe te jui
chenMits er iets toe te juichen valt. Het
geval doet zich namelijk sinds jaar en dag
voor, dat Berlijn wat het aantal cersterangs-
tooneelspelers en speelsters betreft nauwe
lijks door eenige andere stad ter wereld te
overtreffen is ik tenminste Hen er geen
doch dat die prima krachten altend weer ge
noodzaakt zijn op te treden in stukken, die
verre beneden hun talent staan. Goede too-
neelschrijvers ontbreken, wat des te verwon
derlijker is, daar ze toch door het heerlijke
spel, dat ze hier dagelijks genieten kunnen,
tot bijzondere prestaties hunnerzijds behoor
den aangevuurd te worden.
Maar er zijn geen moderne Shakespeares
of Molière's onder de Duitschers te vinden.
En v/at het buitenland betreft: men begint
van die eeuwige Shaws, Pirandellos en Fran-
sche of Engclsche moderne salonstukken nu
langzamerhand genoeg te krijgen.
Jarenlang heeft de Berlijner zich schade
loos gesteld door zijn geld naar de kassen van
de revuetheaters te brengen. Die waren dan
ook werkelijk een tijdlang 'n bijzondere at
tractie. Minder door wat ze literair te bewon
deren gaven. De teksten bleven miserabel,
geesteloos en oppervlakkig. De gebeurtenis
sen hingen als woestijnzand aan elkander.
Maar de aankleeding werd steeds vorstelijker.
Stellig hebben tal van Nederlanders en In
dische verlofgasten. die Berlijn bezochten,
deze revues in het Grosse Schauspielhaus, in
het Admiralspalast en in de schouwburgen
van het westen bezocht. Men ging er heen
om de aardige muziek, de niet altijd decente
„toiletten" der girls, het naaktvertoon op
groote schaal, dat al weer lang uit de mode
Is, en het geschitter van goud en zilver, dat
stellig onnoemelijk veel geld gekost heeft, en
dat er door het seriespelen, de enorme en-
trée's en de zeer lage loonen voor de honder
den duisterlingen, die in koor en balletten op
traden, weer uitgehaald moest worden.
Ook hier dreigde oververmoeidheid door al
te veel herhalingen. En leidende mannen op
dit gebied als de energieke Erich Charrel
probeerden het met een laten herleven van
de goede oude operette in nieuwe aanklee
ding. Daarvoor werden zelfs beroemde opera
krachten geëngageerd. En zangers als Tauber,
Schlussnuss en Michael Bohnen zagen er ab
soluut niets vernederends in, de heilige ope
raplanken met de zeer triviale van de revue
operette te verwisselen. Geld bleek ook hier
een sterker prikkel van artistieke ongerept
heid. En succes was in dit lichte genre heel
wat meer te halen dan in de opera, die sinds
jaren niet meer zoo belangwekkend geweest
is, al beschikken we hier ook over drie ge
bouwen, die uitsluitend in dienst van deze
muze van het muziekdrama gesteld zijn.
En die millioenen aan subsidie van staat
en stad opslokken, tot zelfs twee derde van
de totale lasten. Op zichzelf wel een bewijs,
dat het totaal verarmde Duitschland voor
kunst nog heden tienmaal meer over heeft
dan andere landen, die het heel wat beter
zouden kunnen missen.
In het bijzonder de muziekwereld verheugt
zich op een winter, die nu eens meer quali-
teit dan quantiteit brengen wil. Niet, dat. de
quantiteit zal uitblijven. Maar ze zal blijk
baar niet meer zoo drukkend zijn als in vo
rige jaren. In het bijzonder wil ik Neder
landsche kunstenaars, die niet de zekerheid
hebben, dat ze artistiek succes zullen oog
sten en die geldelijk niet sterk genoeg staan
om de hooge kosten van een Bcrlijnsch con
cert te betalen, er nog eens op opmerkzaam
maken dat ze heusch beter doen. Berlijn op
hun concertreizen rustig over te slaan. Con
certeeren in deze stad kost tusschen de 800
en 1500 mark per avond, en brengt over het
algemeen geen100 mark op. Daar ko
men dan nog de reis- cn verblijfkosten bij.
En dat alles om in verreweg de meeste ge
vallen door de crltlek of volkomen doodge
zwegen. of na weken met een armzalig; re
geltje, dat vaak nog de hatelijkheid zelf Is, te
worden afgedaan.
Ik heb er al in tientallen gevallen dezelfde
ervaringen mee gemaakt en moet telkens
weer beleven, dat hardleersche Hollanders het
maar weer eens probeeren om dan later op
Berlijn te schelden, zonder te bedenken, dat
ze zelf schuld hebben.
Men vergete niet, dat het concertbedrijf
hier geheel ln handen van enkele concert-
bureaux is, die allo zalen jaren te voren
vastleggen en daarom de prijzen kunnen ver
langen, die ze noodig vinden. De kunstenaar
staat daar machteloos tegenover. Hem blijft
niets anders over dan een groote som neer te
leggen om daarmeeeventueel goede cri-
tieken te betalen. Meestal krijgt hij slechts
vrljbiljetten in de zaal, die van muziek wei
nig of niets begrijpen en voor een succès
d'estime zorgen. De tweede maal echter
blijven ook die weg. En dan is slechts de
werkelijk groote kunstenaar in staat ten
zij het om een sensationeel geval met groote
buitenlandsche reclame gaat om langza
merhand een eigen gemeente op te fokken.
Zelfs Dirk Schafer, die toch heel wat beter
speelt dan de meeste pianisten, die we hier
te hooren krijgen, heeft zich in Berlijn niet
weten te handhaven.
De Nederlanders, die in Duitschland wonen
bereiden zich intusschen alweer op hun ge
beurtenis in het winterseizoen voor. Dat is
het jaarlijksche congres van den „Neder
landschen Bond in Duitschland", dat dit
maal einde October in het stadje München-
Gladbach, niet al te ver van de Nederland-
sche grens, zal plaatshebben. Vergis ik mij
niet, dan is het 't tiende congres van dezen
Bond, die zelf echter pas in Augustus 1931
zijn tienjarig bestaan zal kunnen vieren.
Congressen van dezen aard hebben al plaats
gehad in Essen (driemalen), Dortmund, Dus-
seldorp, Krefeld, Duisburg en Hagen. En men
moet nu toch langzamerhand werkelijk den
moed en de vaderlandsliefde van onze Neder
landers in Duitschland bewonderen, die on
danks de vaak uiterst zware economische om
standigheden, ondanks de uiterst geringe
bedragen, die de meestal arme Hollandsche
arbeiders voor hun onpolitieke organisatie
kunnen opbrengen, geen oogenblik den strijd
opgegeven hebben, en nu weer gereed staan
om vol moed naar Gladbach te trekken.
Waarom maken ze zich eigenlijk zoo druk?
De lezer in Nederland en Nederlandsch-
Indië kan het weten. Ik heb vroeger al eens
het een en ander van deze wonderbaarlijke
organisatie verteld en ook vele andere Neder-
landsche bladen hebben er vaak plaatsruimte
voor over gehad.
Zij maken zich zoo drukomdat ze hun
land en hun volk liefhebben.
Dat is makkelijk en vlug neergeschreven.
Maar het is toch eigenlijk een klein wonder.
Men gelooft in het vederland vaak niet, dat
zooiets mogelijk is. Men meent daar dat de
Hollander nu eenmaal nuchter is en alleen
aan zijn por te mommie denkt. Toen niemand
minder dan minister de Visser als feestrede
naar naar het derde Nederlandsch congres
te Essen kwam, moest hij bekennen, dat onder
zijn landgenooten in Duitschland een geest
drift voor het vaderland heerscht, die men
slechts met ontroering kan constateeren.
Toen de officieele vertegenwoordiger van
onze regeering het jongste congres in Duis
burg inleidde met een welkomstwoord, moest
hij toegeven, dat zulke congressen in het
buitenland pas leeren, wat ware vaderlands
liefde is!
Al deze tienduizenden mannen, vrouwen en
kinderen hebben nu weer een nieuw vooruit
zicht: dat er werkelijk wat komen moge van
de plannen met het Slot Diez, waarvan ver
luidt, dat de Duitsche regeering het mis
schien wel aan de Nederlandsche schenken
wil mits het financieel mogelijk blijke, dit
stamslot van ons vorstenhuis in te richten
en te blijven exploiteeren als rusthuis voor
de duizend arme Nederlandsche kinderen in
Duitschland, wier ouders dezen Bond hebben
opgericht om in den vreemde te toonen, dat
een Hollander zijn land en zijn taal niet ver
geet.
Ook niet, al is hij een menschenleven lang
niet meer op vaderlandsch grondgebied ge
weest!
H. v. B.
HET CHR. INSTITUUT
ORANJE NASSAU.
HET ZILVEREN JUBILEUM.
Zooals wij Maandag meldden, hield het
Schoolbestuur van het Instituut Oranje Nas
sau Dinsdagmiddag in Hotel Lion d'Or recep
tie, in verband met het 25-jarig bestaan der
school.
Deze receptie was zeer druk bezocht door
hoofden van scholen, ouders van leerlingen,
oud-leerlingen en verder door de heeren W.
Roodenburg, wethouder van onderwijs; Vin
cent Loosjes, voorzitter der Commissie van
Toezicht op het L. O., Mr. A. Bruch, oud-wet
houder van onderwijs, G. H. Weustink, In
specteur van het L. O. alhier, G. Wolzak,
voorzitter der Schoolvereeniging Groen van
Prinsterer; Ds. C. van Paassen. voorzitter der
Vereeniging tot stichting en Instandhouding
van scholen met den Bijbel, C. Ten Boom,
voor de Chr. M. U. L. O.-School aan den
Dreef. Dr. Weener, namens de Herv. Ge
meente alhier, Ds. Holland, voor de Broeder
gemeente; Ds. Boeyenga en de heer P. Kalb-
fleisch, namens de Geref. Kerk, Ds. Poot. H.
J. de Landmeter, voor de Vereeniging Noor
der-Kerk en -School, Ir. W. van Dorp, rector
van het Chr. Lyceum; Pijzelman, Hoofd
commies der 5e afdeeling ten Stadhuize.
Voorts verschillende leden van de rechtsche
Raadsfractie en mevr. Hazevoet, namens den
Schoolartsendienst.
De heeren Weustink en Bijkerk voerden het
woord. De laatste bood boeken aan namens
alle hoofden van Chr. scholen in Haarlem.
De voorzitter van het Schoolbestuur, Ds.
P. W. Foeken, dankte de sprekers en verder
allen die van hun belangstelling hadden
doen blijken.
Na afloop der eigenlijke receptie werden
aan het afgetreden hoofd, den heer J. H.
van Leyden, en aan de onderwijzeres, mej. A.
F. van Stuyvenberg geschenken aangeboden.
Ds. Foeken hield tot beiden een waardee-
rende en van veel erkentelijkheid getuigen
de toespraak en bood den heer van Leyden
namens het Schoolbestuur een electrische sa
lonlamp en mej. Stuyvenberg een pendule
aan.
De heer Weenink sprak namens het per
soneel. Spr. prees de oprechtheid van den
heer Van Leyden en zijn onwankelbaar ver
trouwen op Gods leiding. Het personeel kon
daardoor altijd rustig en in vertrouwen zijn
taak vervullen. Namens het personeel over
handigde spr. den heer Van Leyden een ba
rometer én een serie boekwerken van
Schweitzea- en aan mej. Stuyvenberg een
lamp.
Voor het comité van oud-leerlingen voerde
de heer Bekker het woord. De heer Bekker
roemde de krachtige, bezielende leiding van
den heer Van Leyden, achter wiens spreek
woordelijke gestrengheid een warm gevoel
voor de leerlingen school. Met hartelijke
woorden, ook tot mej. Stuyvenberg, bood spr.
deze laatste een pitrieten bloemenstandaard
en de heer Van Leyden een rustieke tuin
bank aan.
De heer van Leyden dankte voor het ge
sprokene en voor de geschenken in een uit
voerige toespraak, waarin hij den aangena-
men omgang met het personeel der school
prees en het Schoolbestuur, den leerlingen,
den oud-leerlingen en het personeel Gods
zegen toewenschte.
Met een kort woord drukte ook mej. Stuy
venberg haar erkentelijkheid uit.
Tot slot van den dag vereenigden het
Schoolbestuur, de jubilarissen, het personeel,
de oud-leerlingen en verdere genoodigden
zich aan een diner in De Kroon.
FAILLISSEMENTEN.
Door de arrondissements-rechtbank te
Haarlem zijn de volgende faillissementen uit
gesproken op Dinsdag 3 September 1929:
1 G. J. Suman, handeldrijvende onder den
naam Technisch Bureau G. J. Suman, wo
nende te Haarlem, Rozenstraat 4.
Curator: Mr. J. A. P. C. ten Bokkel, wo
nende te Haarlem.
2. De N.V. Stoomwasscherij „Njord", geves
tigd te Haarlem, ZB. Spaarne.
Curator: Mr. R. C. Bakhuizen van den
Brink wonende te Haarlem.
Rechter-Commissaris in deze faillissemen
ten Mr. G. Sluis.
Opgeheven werd het faillissement van: J.
Posthuma, wonende te Zandvoort.
Curator: Mr. J. H. J. Simons, wonende te
Haarlem.
Geëindigd is door het verbindend worden
der uitdeelingslijst het faillissement van; J.
Slagt, wonende te Aalsmeer.
Curator; Mr. T. A. M. A. van Löben Seis,
wonende te Haarlem.
MIDDELBARE TECHNISCHE SCHOOL.
Op 3 September hadden' het 2e toelatings
examen en de herexamens plaats. Sedert de
vorige opgave (20 Juli jl.) werden toegelaten
tot het eerste studiejaar:
Afdeeling bouwkunde en weg- en water
bouwkunde: L. J. Baars, Amsterdam, Th. G.
F. Keuning, Amsterdam; J. Kuiper, Santpoort
W. J. Chr. Olivier, Amsterdam, F. G. Pape,
Haarlem, W. van Reyn, Amsterdam, J. P.
Salome, Groede; W. v. d. Schaft, Amsterdam,
P. H. Schukken, Tjerkwerd; F. J. Tissen,
Breda; H. van Tijen, Amsterdam. A. P. J.
Wij te, Haarlem; J. F. Rink, 's-Gravenhage.
Afdeeling Werktuigbouwkunde en Electro-
techniek: G. J. Aberson, Olst; D. van Bollen,
Scheveningen; D. A. Biben, Haarlem; G.
Dinkman, Haarlem; P. A. Hesse, Haarlem; H.
M. Heyn, 's-Gravenhage; K. W. Huizenga,
Ten Boer; M. Klopper, Bartelsluis; J. Len-
nings, te Haarlem; K. van Lente, te
Santpoort, K. van der Meer, Vlissin-
gen, J. W. Mid del ink, Haarlem; C. J. Wilde
's-Gravenhage, A. J. Borgsteede, Haarlem!
W. J. J. Spaan, Arnhem.
Tot het tweede studiejaar werden nog be
vorderd of toegelaten:
Afdeeling Bouwkunde: D. J. Dalhuisen,
Haarlem.
Afdeeling Weg- en Waterbouwkunde: A.
W. Biesenbeek, Amsterdam; F. F. Zoomer,
Bakkum, J. M. J. Sandee, Haarlem.
Afdeeling Werktuigbouwkunde: Jhr. J. H.
Gevers Leuven, Wassenaar, J. Heyink, Schie
dam, A. W. Kuyvenhoven, Hengelo (O.), J.
Mulder, Zandvoort, D. Schaddenhorst, Alk
maar, W. A. Stevels, 's Gravenhage.
Afdeeling Electro techniek: G. Kiel, 's Gra
venhage, J. C. Schaap, Deventer.
Afdeeling Scheepsbouwkunde: F. L. van
der Bijl, Bloemendaal.
Tot het practische studiejaar: Afdeeling
Bouwkunde: G. H. H. van Groeningen, Am
sterdam.
Afdeeling Elèctrotechniek: F. Ruys, Haar
lem.
Van het practische studiejaar tot het vier
de studiejaar: Afdeeling Bouwkunde:
G. L. Bothof, Haarlem; D. C. Bus, Wor-
merveer; A. Elzas, Alkmaar; N. de Haas,
Haarlem; G. J. F. Hamel, Amsterdam; Mej.
J. Keegstra, Amsterdam; F. Meyers, Leiden;
J. B. Mohrmann, Amsterdam; C. B. Oort-
huys, Amsterdam; G. J. Sariemijn, Amster
dam; H. J. van der Schaar, Heemstede; J.
Sluiter, Aerdenhout; H. Stapel, Amsterdam;
J. C. Swen, Aerdenhout; P. C. Veer, Aals
meer.
J. A. van Tienhoven, Heemstede.
Afdeeling Weg- en Waterbouwkunde:
R. A. v. d. Aardweg, A. Addicks en J, Artz,
Haarlem; C. Boelhouwer, Vogelenzang; J.
Brandon, Amsterdam; J. Buitink, Amster
dam; H. J. Duisenberg, Amsterdam; A. J. M.
van Eyle, Amsterdam; K. Flipse, Colijns-
plaat; J. H. Hageman, Amsterdam; G. Hek-
ket, Haarlem; R H. van der Hulst, Haarlem;
B. K. Huysmans, Leiden; W. Jurriens, Brum-
men; J. P. P. Kloppers, Haarlem; L. J. Lam-
bers Utrecht; J. G. Lebbing, Haarlem; R.
Marsman, Haarlem; B. Meenhorst-, Amster
dam; R. J. A. Nagel, Weltevreden; J. J. Ol
denburg, Bergen (N. H.), J. Plas, Edam; G.
Smits, Haarlem; J. C. Visser, Hoogerheide;
T. D. Zijlstra. Haarlem.
Afdeeling Werktuigbouwkunde:
C. J. Aardse, 's Gravenhage; M P. Bakx.
Bergen op Zoom; J. Bennema, Amersfoort, C.
J. Bergman, Hengelo (O.); C. J. v. d. Broek,
Bloemendaal; H. H. Bruyns, Hengelo (O.);
W. F. Derksema, Haarlem; R. Everwijn,
Lochem; R. Fehres, Haarlem; H. C. Heineke,
Haarlem; J. N. Hessling. 's Gravenhage; Ch.
F. Hoeke en V. L. Hoeke, Overveen; B. J. A.
Hoitingh, 's Gravenhage; J. Janssen, 's Gra
venhage; S. de Jongh, Leiden; J. A. F. Krebs
Weenen; G. J. W. Langendijk, Beverwijk; C.
L. Loven. Rijswijk; G. Margadant, Bergen op
Zoom; J. C. van Markesteyn, Haarlem; G. J.
Muuse, Amsterdam; A. Nugteren, Haarlem;
L. A. van Opzeeland, Haarlem, A. J. Spek,
Boskoop; S. Splinter, 's Gravenhage. J. Th.
Zwart, Alkmaar; J. D. Wiersma, Bloemen
daal.
Afdeeling Electrotechniek
F. Beek. Heemstede; H. Hesselingen, Oost-
zaan; H. Hoogeboom, Heemstede; J. Kuln,
Haarlem; C. J. Leendertz, Santpoort; H.
Groenewegen, Voorburg; J. H. Meeles. De
venter; G. ter Meulen, Haarlem; A. M. C.
Moerman, 's Gravenhage; Ch. Phielix, 's Gra
venhage; W. M. Schaaper, beverwijk; J.
Wackie Eysten, Aerdenhout, H. W. van Wa
len Haarlem.
Afdeeling Scheepsbouwkunde:
A. J. Brander. Amsterdam; H. F. Groene-
veld, Haarlem; H. W. Groeneveld, Amster
dam; J. B. K. Slebe, Dordrecht; N. H. van
Steenwijk, Haarlem; A. D. Visser, Beverwijk.
DE OUDE HILLEGOMSCHE
TOREN.
RESTAURATIE EN OVERDRACHT.
Bij besprekingen in verband met den her
bouw der Ned. Hervormde kerk te Hillegom
is de vraag gerezen, of het geen aanbeveling
zou verdienen den met deze kerk verbonden
toren (welke krachtens de staatsregeling van
1798 aan de gemeente in eigendom toebe
hoort) aan het kerkbestuur terug te geven.
Destijds hebben redenen van militairen
aard de overheid er toe gebracht beslag te
leggen op de kerktorens, teneinde deze in ge
val van oorlog of troebeelen te kunnen be
nutten als uitkijk en optische telegraafpos-
ten. Sindsdien zijn deze argumenten komen
te vervallen, zoodat aan het teruggeven van
den toren aan de kerk geen overwegende be
zwaren meer in den weg staan. In enkele ge
meenten werd hiertoe dan ook reeds overge
gaan.
Bij het onderzoek, met machtiging van den
gemeenteraad door den architect der kerk,
den heer H. van der Kloot Meyburg te Voor
burg, ingesteld, is gebleken dat de toestand
van den toren niet best is, zoodat spoedig in
grijpen gewenscht is, wil men niet binnen
kort voor nog hoogere uitgaven komen te
staan.
Uit de begrooting blijkt, dat met een doel
treffende, doch sobere restauratie pl.m.
14000 zullen zijn gemoeid. De aard van her
stelwerkzaamheden maakt het uiterst moei
lijk, omtrent het eindbedrag absolute zeker
heid te geven.
Opgemerkt dient te worden, dat indien de
restauratie van den toren niet met den her
bouw van het kerkgebouw zou kunnen sa
men vallen, dit de kosten met 3000 zou ver-
hoogen.
Aanvankelijk lag het in het voornemen van
B. en W. bij Rijk en Provincie voor de restau
ratie om subsidie aan te kloppen. Immers de
toren staat op de lijst der beschermde mo
numenten samengesteld door de Rijkscommis
sie voor monumentenzorg.
Een onderhoud met den Directeur Dr. Kalff
heeft hen echter overtuigd, dat een subsidie
aanvrage op zijn vroegst in de rijksbegroo-
ting van 1931 tot uitdrukking zou kunnen
komen, terwijl de kans dat deze zou worden
toegestaan door Dr. Kalff èn in verband met
de aanvechtbare architectonische waarde van
den toren en de draagkracht der gemeente
Hillegom uiterst gering werd geacht.
Wel zou eventueel een kleine bijdrage, ge
sproken werd van 2000, ten hoogste 3000
uit een daarvoor beschikbaar fonds kunnen
worden geput, doch als voorwaarde zou daar
aan stellig worden verbonden, dat de eigen
dom van den toren als voorheen bij de ge
meente zou moeten blijven berusten.
Onder deze omstandigheden hebben B. en
W. gemeend verstandiger te handelen, door
voor te stellen met behoud van de bewegings
vrijheid alle kosten voor rekening der ge
meente te nemen.
Slechts dan zou het kerkbestuur bereid
zijn de kosten van onderhoud, welke toch ook
in de toekomst zullen blijven bestaan, voor
zijn rekening te nemen.
Niet uitgesloten achten B. en W. het, dat
de vraag zou worden gesteld, of, indien dan
toch een belangrijke uitgave op rekening der
gemeente zal komen, het niet de voorkeur
verdient den ouden toren te sloopen en de
zen door een nieuwen te vervangen, gebouwd
in volkomen harmonie met de architectuur
van het nieuwe kerkgebouw.- Het antwoord
van B. en W. daaromtrent is kort. In de al
lereerste plaats heeft de toren naast discu
tabele architectonische ook historische be-
teekenis. Medewerking van het Rijk om tot
afbraak te geraken, mag dan ook niet wor
den verwacht, nu de toren krachtens plaat
sing op de monumentenlijst van hoogerhand
in bescherming is genomen. Daarbij komt,
dat de kosten van bouw van een nieuwen
toren door den gem. architect ten minste op
het dubbele bedrag der herstelkosten wor
den geraamd.
Na rijp beraad zijn B. en W. dan ook tot
de slotsom gekomen, dat een restauratie
conform de plannen van den heer van der
Kloot Meyburg, gevolgd door overdracht aan
het kerkbestuur voor het nominale bedrag
van 1 nog als de minst kostbare en meest
rationeele oplossing moet worden beschouwd.
Van het kerkbestuur ontvingen B. en W.
bericht, dat onder voorbehoud van goedkeu
ring door de Provinciale Synode de voor
waarden worden geaccepteerd.
De architectonische waarde is aanvecht
baar, volgens Dr. Kalff, de toren zal dus op
de lijst der beschermde monumenten der
Rijkscommissie voor monumentenzorg ge
plaatst zijn, omdat hij oud is. Hoe oud, schijnt
niet bekend te zijn. Er is al eens gesproken
over de dertiende eeuw, maar nergens is een
stichtingsjaar te vinden. Volgens hem draagt
de bijzonder rijzige spits een buitengewone
peer. De luidklok, metende 95 bij 96 1/2 c.M.,
is mooi gevormd en versierd met een breeden
rand van arabesken, in drie rijen verdeeld.
Het Latijnsche opschrift in mooie, scherp ge
goten letters luidt, in het Nederlandsch ver
taald: Het woord Gods blijft tot in eeuwig
heid. Evert Splinter heeft mij gemaakt in
het jaar 1640 te Enkhuizen.
De toren is vee! en veel ouder dan de klok.
Nog niet zoo vele jaren geleden waren on
der den toren de cellen voor arrestanten. Als
toen gezegd werd dat iemand „onder den to
ren zat", wist iedereen, dat hij wat misdre-
ven had.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk te Haarlem,
op Donderdag 5 September 1929, des na
middags van 3—4 uur door den heer George
Robert.
Programma: Werken van J. S. Bach.
1. Choralvorspiel„Durch Adam's Fall 1st
ganz verderbt".
2. Derde Sonate d kl. t., Andante, Adagio,
Vivace.
3. Choralvorspiel: „Wachet auf, ruft uns
die Stimme".
4. Toccata, Adagio et Fuga C gr. t.
5. Fantasia G gr. t.
DUBBEL MANNENKWARTET
„INTER NOS".
In de jaarvergadering van bovengenoemd
kwartet is in de ontstane vacature van den
heer Leeuwenkamp, secretaris, voorzien
door ds benoeming van den heer P. J. j.
Smit.
Het haar groeit veel sneller als gij dat I
metPurol behandelt. Als men zoo nu en I
dan slechts een weinig Purol goed in de hoofd» I
huid wrijft, dan wordt daardoor de haargroei I
krachtig bevordert en 't haar mooier en dikker. I
ROEIEN.
DE ROEISPORT IN HAARLEM.
SNELLE GROEI VAN „HET SPAARNE".
Dat de groeiende belangstelling voor dé
roeisport, die in de laatste jaren in Neder
land tot uiting is gekomen, zich in Haarlem
sterk doet gelden, blijkt uit het steeds toe
nemende ledental van de R. en Z. V. Het
Spaarne. Onze Haarlemsche roeivereeniging
telt nu niet minder dan 438 leden, waarvan
275 heeren en 163 dames. Doordat de 400
overschreden zijn (hetgeen dit jaar voor het
eerst gebeurd is) krijgt de vereeniging, die
tot dusver twee stemmen uitbracht in de al-
gemeene vergadering van den Nederland
schen Roeibond, er nu een derde bij.
In Tien Ned. Roeibond, waarbij drieënveer
tig vereenigingen zijn aangesloten, behoort
Het Spaarne thans tot de vijf of zes grootste.
CRICKET.
NOTTS ENGELSCH KAMPIOEN.
Het Engelsche county-kampioenschap is
gewonnen door Nottinghamshire, de county
met den meest uitgebreiden en gevarieerden
aanval, die over een zestal uitstekende
bowlers beschikt. Sinds ruim twintig jaar
was Notts geen kampioen geweest.
Tot den laatsten dag van het seizoen bleef,
de vraag, wie kampioen zou worden, open.
Yorkshire kon Notts nog passeeren door van
Sussex te winnen, mits Notts dan van Der
byshire verloor.
De resultaten van die twee wedstrijden wa
ren niet erg glorieus voor de beide kam-
pioenscandidaten. Yorkshire verloor van Sus
sex met 78 runs. Notts bracht het tegen Der
byshire niet tot een beslissing. Regen beëin
digde de match toen Derby op de eerste in
nings ruim leidde. Elk kreeg dus vier pun
ten.
De scores van deze beide matches waren:
Sussex 169 en 265, Yorkshire 152 en 204.
Nottinghamshire 175, Derbyshire 221 voor
3 wickets.
De laatste plaats in de rij van zeventien
counties wordt in den eindstand bezet door
^Glamorgan. GOLF
DE WEDSTRIJDEN TE NOORDWIJK.
NOORDWIJK, 3 Sept. De tweede ronde om
de Palace Hotel wisselbeker gaf de volgende
uitslagen: H. Kessler 10, slaat W. Rodelmeyer
20 met 6 en 5. J. R. Koning 19 slaat P. Ra-
maer 8 met 2 en 1.
Uitslagen om de Mrs. Cremers Ladiescup:
Tweede ronde: mevr. N. Carp 24 slaat Frau
von Loewenstein 30 met 3 en 2. Mevr. Laan
30 slaat mevr. Maneck 20 met 2 up.
Helmhorst-wisselbeker (Eclectic), uitsla
gen: H. Kessler 10 netto 31 2/3, A. van Kerk
hoven 12 netto 32 en H. v. Leyden 6 netto 33.
De heer H. Kessler wint den Helmhorst-wis
selbeker.
VOETBAL
BUITEN DE COMPETITIE.
EINDHOVEN—STORMVOGELS, 1—3.
Stormvogels speelde Zondag j.I. met In
vallers voor Koster. Haak, Van Geyzel en
Nachtegeller tegen Eindhoven. Ondanks de
ze onvolledigheid wonnen de Stormvogels
met 1—3.
DE NEDERLAND—BELGIë-WEDSTRIJDEN.
Het Hbl. verneemt uit Brussel dat op het
officieële programma van den Belgischen
Voetbal Bond o.a. voorkomen:
8 December: Nederland—België te Amster
dam, ter gelegenheid van het 40-jarig be
staan van den N.VJ3.
4 Mei: NederlandBelgië eveneens ts
Amsterdam.
Er moet nog een datum vastgesteld wor
den voor den wedstrijd te Antwerpen.
WATERPOLO.
DE HAAGSCHE DAMES-KAMPIOEN.
Het dames waterpolo-kampioenschap werd
Dinsdagavond gewonnen door de H.Z. P.C.
die te Amsterdam van de A. D. Z. won met
3—2.
Ook verleden jaar behaalden de Haagsche
dames het kampioenschap.
WIELRIJDEN
BELGISCH WEGKAMPIOENSCHAP.
Het Belgisch wegkampioenschap, verreden
over een afstand van 270 K.M., werd gewon
nen door J. Wauters in 8 uur 16 min. 15
sec. Tweede was de wereldkampioen Ronsse.
derde Hamerlynca (Hbld.).
