37e Jaargang No. 14172
Verschijnt dagelijEs, Behalve op Zon- eö Feestdagen
Woensdag 4 September 1929
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per-week 0.27J^, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) /3.57J4. Franco per post door Nederland 3.S7J4. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57J4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 0.25. elke regel meer 0.10, uitsl. a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA.
WOENSDAG 4 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: „Merijntje1 Gijzen's
Jeugd". 8 uur.
Brongebouwtuin: Ledenconcert H. O. V.
8.15 uur.
Palace, Cinema en Variété „De Jolige We
duwnaar". Tooneel: The two Willards. 2.30 en
8.15 uur.
Luxor Theater: „Het Geheim van de Scha
duw" et „Een held uit Liefde". 2.30 en 8.15 uur,
Remfcrandt Theater: „An der schonen
9blauen Donau". Tooneel: Willy Derby. 2.30,
7 en 9.15 uur.
Standaard Theater: „Zt^en Kansen" 2.30
en 8.15 uur.
Veis en: Concert „Kunst na Arbeid" in
Yelserbeek. 7.459.45 uur.
DONDERDAG 5 SEPTEMBER.
Den Hout: Laatste Avondconcert H. O. V.
8.15 uur.
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling
84 uur.
Het Blauwe Kruis: Vergadering V. A. R. A.-
feouwcursus.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum, Spaarne 16. 114
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
Hille gom:. Raadhuis. Gemeenteraad
1.45 uur.
INBRAAK IN EEN PERCEEL AAN
DEN DREEF.
VERMOEDELIJK NIETS ONTVREEMD
In den afgeloopen nacht te ongeveer 1
"uur ontdekten agenten van politie, die het
perceel aan den Dreef no. 24, bewoond door
mevr. P., die uitstedig is, onder hun con
trole en daar dus met den huissleutel toe
gang hadden, dat in het genoemde perceel
was ingebroken.
In alle kamers waren alle kasten over
hoop gehaald; de inhoud lag over den grond
verspreid.
Vermoedelijk wordt er niets vermist.
De inbrekers zijn blijkbaar in het perceel
gekomen door een luik op het dak en hebben
het huis door de keuken verlaten.
De recherche onderzoekt de zaak.
H. O.V.
CONCERT IN DEN HOUT.
Programma van het laatste avondconcert
in den Hout op Donderdag 5 September 1929
onder leiding van Marinus Adam, des avonds
te kwartier over acht.
1. Ouverture „La Muette de PorticI", Auber
2. Ballet „Rosamünde", Schubert
3. Albumblatt, Richard Wagner
4. Scènes Pittoresques (Suite), Massenet
5. Ballet „La Reine de Saba, Gounod
6. Ballet „Faust", op verzoek, Gounod
MIDDELBARE TECHNISCHE SCHOOL
Met ingang van 1 September is aan den
heer P. van Gijn, leeraar in het Boekhouden,
eervol ontslag verleend op zijn verzoek.
Benoemd zijn tot tijdelijk leeraar met in
gang van 1 September:
a. in het Boekhouden de heer J. W. Hoek
man te Heemstede:
b. in de Wiskunde: de heeren J. W. Schot
man en B. A. Timmer te Haarlem.
Het woord is aan.,
H. G. Wells:
Slechts door het overwinnen van vier in
den mensch ingewortelde fouten kunnen wij
de aristocratische levenshouding hereiken.
Die vier zijn: angst, het te veel toegeven
aan physieke neigingen, afgunst en voor
oordeel.
ZELFCRITIEK.
't Is een zonderling verschijnsel
op een zonderlinge aarde,
Dat de menschen zoo benauwd zijn
voor het ooi-deel van hun buren
Er leeft weliswaar in allen
een gevoel van eigenwaarde,
Maar dit is een teeder plantje
dat geen windje kan verduren;
Wij doen nimmer iets verstandigs
in het oog van landgenooten,
En als volk is het ons nadeel.
dat w' ons steeds belgchlijk maken,
Wij zijn grif geneigd ons eigen
zwak vol deemoed te vergrooten
En ons eigen slechte inzicht
vol bescheidenheid te laken;
WIJ zijn altijd weer bereid om
voor den vreemdeling te buigen,
Die zijn zaken zoo verstandig
en voordeelig weet te leiden.
Maar het gekst is dat die buren
op dezelfde wijs getuigen,
Hoe hun buitenland (dat wij zijn)
is te loven en benijden;
O die vrees, dat de verwanten,*
die naar binnen zien van buiten,
Zullen spotten met de wijze,
waarop wij menage voeren,
O die angst, dat wij lachwekkend
zijn in zeden en besluiten,
Voor de superieure vreemden,
die ons huisgezin beloeren;
Dat ontzag voor andrer wijsheid,
heeft op aarde elke natie,
Even sterk als wij tenslotte
en met even weinig reden,
't Is dé vloek der valsche schaamte
en de vrees der reputatie,
En misschien 't besef der menschen
van hun middelmatigheden;
Maar waar is het deel der wereld,
zoo volmaakt in het besturen,
Dat het lust tot lach en spotten
naar goed recht mag concentreeren,
Op de dwaasheid van den ander,
op de fouten van zijn buren,
En daarnaast zijn eigen wijsheid
als perfect kan paradeeren?
„Wij" zijn overal lachwekkend,
„wij" doen nooit iets naar behooren,
Voor Chineezen van Europa
wordt het eigen volk versleten,
Onze buren doen het beter,
ons is dwaasheid aangeboren,
Maar hoe vreemd is 't dat die buren
dat ontkennen of niet weten!
P. GASUS.
DE „GRAF ZEPPELIN" IN
FRIEDRICHSHAFEN TERUG.
OM 8.48 VLOT GELAND.
Weer boven Europa.
Dr. Eckener heeft radio-telegrafisch aan
de Hamburg-Amerikalijn medegedeeld, dat
de „Graf Zeppelin" Dinsdagmiddag 5 uur
Midden-Europeeschen tijd La Coruna is
gepasseerd. Aan boord was alles wel.
Tien minuten later werd het luchtschip
Kaap Ortegal gesignaleerd, terwijl het koers
zette in de richting van de provincie Asturië.
Nader wordt gemeld, dat Lloyd George
bij de aankomst van de Zeppelin te Fried-
richshafen niet tegenwoordig zal zijn, daar
het hem niet meer mogelijk was een kamer
te krijgen.
Wolff seint uit Friedrichshafen dat het
luchtschip „Graf Zeppelin" hedenmorgen
om 8.48 uur vlot is geland.
De wereldvlucht van de „Graf Zeppelin.'
Ter gelegenheid van de reis om de wereld van de Graf Zeppelin'' liet de Pruisische
Rijksmunt een medaille slaan in brons, zilver en goud. Op de eene zijde staan de koppen
van Graf Zeppelin, dr. Eckener en Dürr, op de andere een afbeelding van het Noordelijk
halfrond met de plaatsen Friedrichshafen, TokioLos Angeles en Lakehurst,
OVER DE SCHADELOOSSTELLING.
De accountant van Ged. Staten heeft in zijn rapport een
compromis aanbevolen.
DAARVOOR DIENDE DE ARBITRAGE VAN MINISTER KAN TOT BASIS.
Zooals wij indertijd reeds mededeelden zijn
door de gemeentebesturen die belang hebben
bij de schadeloosstelling, die Haarlem tenge
volge van de grensregeling aan de verkleinde
gemeenten moet uitkeeren, aan het college
van Gedeputeerde Staten van Noord-Hol
land dat uitspraak in deze aangelegenheid
moet doen veel schriftelijke betoogen en
toelichtingen gezonden.
Het is een berg papieren bijna niet te
doorworstelen. Daarom heeft de Commissaris
der Koningin Jhr. Mr. Dr. A. Röell (die deze
procedure voor het college van Ged, Staten
voorbereidt) aan den accountant den heer
A. H. van Deursen, verificateur ter provinciale
g'rifie, opdraehit gegeven uit die papier
lawine een overzichtelijk rapport samen te
stellen.
Dit rapport is reeds in April aan Ged.
Staten gezonden.
Daarna Is evenwel de arbitrage van minis
ter Kan inzake de schadeloosstellingsquaestie
tusschen Haarlem en het Provinciaal Electri-
citeitsbedrijf gekomen.
Dit is voor den accountant aanleiding ge
weest om zijn rapport aan te vullen.
De zaak heeft eenigen tijd ter griffie ge
rust omdat de Commissaris in Lndië vertoef
de. Nu deze teruggekeerd is, werd zooals
wij in ons vorig nummer berichtten de
schadeloosstellingsquaestie ter handgenomen.
De Commissaris heeft aan de betrokken ge
meentebesturen het rapport van den accoun
tant toegezonden. Evenwel alleen aan de
omliggende gemeenten voor zoover zij er be
lang bij hebben. Heemstede dus alleen over
Heemstede, Bloemendaal alleen over Bloe-
mendaal, enz. Haarlem kreeg natuurlijk alle
stukken.
Wij kunnen een en ander uit het rapport
mededeelen.
Het enorme verschil in
vraae en aanbod.
Er is zeer veel verschil tusschen hetgeen
de betrokken gemeentebesturen van Haarlem
eischen en hetgeen Haarlem heeft aangebo
den. De grootste verschillen betreffen na
tuurlijk Haarlem en Heemstede.
Heemstede vraagt voor door Haarlem over
genomen bezittingen f 874.300.
Haarlem biedt daarvoor f 621.419.
Heemstede vraagt voor wegen en werken
f 89.100.
Haarlem biedt f 88.310.
Heemstede vraagt voor belastingderving
het eerste jaar f 176.076 en verder gedurende
20 jaar afloopende bedragen.
Haarlem biedt het eerste jaar f 171.900, het
tweede jaar een lager bedrag en daarmee af
geloopen.
Heemstede vraagt voor Tuinwijk f 379.000.
Haarlem biedt f 135.000.
Heemstede vraagd voor terreinen aan de
Leidsche vaart f 399.000.
Haarlem biedt f 323.000.
Heemstede vraagt voor het overnemen van
de bezittingen der gemeente-bedrijven: gas
f 144.000, electriciteit f 118.000. water f 90.000.
Haarlem biedt: gas f 126.000, electriciteit
f 103.000. water f 74.000.
Verder eischt Heemstede vor het derven van
winsten op de bedrijven: gas f 1.444.000,
electriciteit f 840.000, water f 238.000. Totaal
f 2.522.000.
Haarlem biedt: gas f 86.000, electriciteit
f 38.500 en water f 31.000. Totaal f 155.000.
De schadeloosstelling die Bloemendaal
vraagt beloopt ongeveer 1 millioen gulden.
Daaronder zijn: geldelijk nadeel gasbedrijf
f 265.056, vaste goederen f 141.273, in erfpacht
gegeven goederen f 104.623, bezittingen gas
bedrijf f 65.522, bouwvereemging „Ons Huis"
f 116.333, middenstandswoningen f 60.637.
Voor het waterleidingbedrijf is later nog een
afzonderlijke rekening opgemaakt, die even
wel ook onder het millioen begrepen is.
Haarlemmerliede vraagt voor verlies van
belastinggelden gedurende 20 jaar f 12.000.
De uitspraak van Ged. Staten zal slechts
over een gedeelte van de schadeloosstelling
loopen.
De regeering moet uitpraak doen over de
quaestie van Tuinwijk en andere woning-
bouw- aangelegenheden
Wat Tuinwijk aangaat loopen vraag en
aanbod sterk uiteen. Hierboven noemden wij
al de cijfers. Heemstede eischt f 379.000, Haar
lem biedt slechts f 135.000.
Wat de terreinen aan de leidsche vaart
aangaat (het complex door Heemstede inder
tijd gekocht van de firma Rozenhart en
Hout-kooper) wil Haarlem f 66.000 minder
geven dan Heemstede vraagt. Ook over deze
zaak moet den Haag uitspraak doen.
Ged. Staten moeten wel in deze aange
legenheid een advies aan de regeering uit
brengen. In het rapport van den heer van
Deursen staat daarover geen conclusie van
beteekenls. De beslissing over dit advies
wordt dus geheel aan Ged. Staten overge
laten.
De basis voor het
compromis.
Het groote verschil tusschen Haarlem en
Heemstede en ook tusschen Haarlem en
Bloemendaal zit in de berekening van de
bedrijfsschade voor de bedrijven.
Die komt omdat Heemstede en Bloemen
daal van de berekening uitgegaan zijn. da:
die schade zich pas over 20 jaar zal hebben
hersteld. Haarlem stelde daarvoor een ter
mijn van twee jaar.
Dezelfde cuaestie deed zich indertijd voor
tusschen Haarlem en het P. E. N'., waarover
minister Kan zijn arbitrale uitspraak ge
daan heeft.
De provincie vroeg ook voor het provin
ciaal electriciteitsbedrijf twintig jaren een
uitkeering van f32.500, wat gekapitaliseerd
f 610.000 was. Haarlem bood uitkeering over
drie jaar, tot een bedrag van f 42.000.
Minister Kan besliste dat Haarlem gedu
rende tien jaar de bedrijfsschade moet ver
goeden, wat een kapitaal is van f 250.710.
De heer van Deursen beveelt aan om de
zelfde basis aan te nemen voor het bereke
nen van de bedrijfsschade voor Heemstede
en Bloemendaal. Dus ook vergoedingen over
10 jaar verdeeld.
Met het voorbeeld van de Provincie voor
cogen, is dus ongeveer te berekenen, dat dan
de schadeloosstelling aan Heemstede uit te
keeren voor de bedrijven ongeveer f 1.200.000
zou bedragen. (Haarlem bood slechts
f 155.500).
Verder is in de Annexatiewet bepaald, dat
Haarlem aan de verkleinde gemeenten ten
hoogste f 2.000.000 zal moeten uitkeeren voor
het derven van belastingen. Heemstede vroeg
uitkeeringen over 20 jaar, Haarlem bood aan
uitkeeringen over 2 jaar.
De accountant der provincie adviseert ook
daarvoor een termijn van 10 jaren te stel
len. Omdat het afloopende termijnen zul
len zijn, valt moeilijk te gissen, wat het to
taal bedrag zal zijn, dat Haarlem ingevolge
deze regeling aan belasting-derving moet
uitkeering, maar het is zoo werd ons ver
zekerd dichter bij het bedrag dat Heem
stede geëischi heeft, dan bij dat door Haar
lem aangeboden werd.
Welke beteekenis aan dit
rapport te hechten is.
Wij teekenen hierbij aan, dat het onvoor
zichtig zou zijn om te veel waarde aan dit
rapport te hechten.
Alleen als aangenomen mag worden, dat
Gedeputeerde Staten zich op het standpunt
zullen stellen, dat het compromis van minis
ter Kan ook moet gelden Yoor het bepalen
van de bedrijfsschade van Heemstede en
Bloemendaal, dan krijgen de cijfers van den
accountant meer beteekenis. Wij vernemen
evenwel, dat het rapport nog niet in het col
lege van Gedeputeerde Staten besproken is.
Met eenige zekerheid valt dus niets te zeg
gen. Temeer omdat ook de Griffier verze*
kerde, dat het rapport voor intern gebruik
bestemd is.
Het college van Ged. Staten bestaat thans
uit de heeren;
Jhr. Mr. Dr. A. Röell, Commissaris.
Mr. J. B. Bomans te Haarlem.
D. Kooiman te Purmerend.
A. W. Michels te Haarlem.
Mr. A. Bruch te Haarlem.
A. H. Gerhard te Amsterdam.
Er is een vacature doordat de heer J. N.
Hendrix te Bloemendaal tot lid van de Eer
ste Kamer gekozen is.
Een extra rijksuitkeering
aan Haarlem.
Tenslotte kunnen wij mededeelen, dat door
de betrokken departementen in den Haag
thans een bijzondere regeling wordt ontwor
pen voor enkele gemeenten die buiten de ge
wone regeling zullen vallen die vastgesteld
is in de nieuwe wet op de financieele verhou
ding tusschen rijk en gemeenten. Haarlem
zal tengevolge van de grensregeling een ex
tra uitkeering van het rijk ontvangen. Hoe
groot die zal zijn, moet nog geregeld worden.
Blijkbaar wordt daarmede gewacht tot de
beslissing van Ged. Staten over de schade
loosstelling bekend zal zijn.
Het is nu te verwachten, dat de monde
linge behandeling van de procedure over een
maand, uiterlijk over twee maanden, voor
het college van Gedeputeerde Staten zal
plaats hebben.
DE OVERSTROOM INGEN IN
BRITSCH-INDIë.
VEEL VEE VERDRONKEN.
CALCUTTA, 3 Sept. (Reuter). Ook uit
Hydersbad wordt melding gemaakt van bui
tengewoon ernstige schade, veroorzaakt door
overstroomingen. De inwoners ontruimen alle
laaggelegen streken in de omgeving. Plaatse
lijke overstroomingen blijven verwoestingen
aanrichten in het dictrict Nawabsja..Ettelijke
dorpen zijn overstroomd, eenige dorpelingen
verdronken en de hoeveelheid vee die verlo
ren is gegaan is geweldig groot.
STADS BIBLIOTHEEK EN LEESZAAL.
Aantal bezoeken in Augustus 6481 waarvan
3170 aan de Krantenkamer.
Uitgeleend werden 5301 boeken.
Een Fransche caricatuur van Guerrero, die
tot president van dc Volkenbondsver gade
ring werd gekozen.
DE TRAM AMSTERDAM—
ZANDVOORT.
HET 25-JARIG BESTAAN.
Op 6 October bestaat de electrische tram
lijn AmsterdamHaarlemZandvoort 25
jaar. Naar wij vernemen zal de E. S. M. dit
feit niet herdenken, daar zij geen exploitee-
rende maatschappij meer is. Ook de exploi-
tante, de N. Z. H. T. M., zal geen bijzondere
aandacht aan het feit wijden, daar zij over
twee jaar haar 50-jarig bestaan zal vieren.
Wel heeft in October een feestavond
plaats voor de 36 beambten, die sedert de
opening van de lijn in dienst waren.
HAARLEM, 4 September
De Stilte Verstoord.
Op de redactieburcaux staat de eerste week
van September te boek als zijnde gewoonlijk
de allerstilste des jaars Er gebeurt dan niets.
De Nationale Stilte treedt in. Duizenden van-
vacantie-teruggekeerden pogen moeizaam om
hun oude werktempo weer te bereiken, en
slagen daarin niet dadelijk. Duizenden ande
ren zijn nog niet terug. Het weer is warm,
er heerscht een loome stemming. Ook in do
Raadszalen des lands. Men is zelfs te lui, om
lange redevoeringen te houden. Zachtjes tik
ken de voorzitters de hamerpunten, onge
kend talrijk in dit seizoen, af. In den Haag-
schen Raad valt een onzer levendigste land
genooten, mr. J. E. W. Duys. in slaap, en als
ér een stemming komt., cn alle edelachtbaren.
vol ingehouden vreugde wachten op het af
lezen van zijn naam. dat hij met gesnork zal
beantwoorden, wordt hij slechts gered door
zijn parlementair instinct. Op het critieke
moment droomt hij hardop „Voor!" en wordt
wakker door het gelach. Natuurlijk zegt hij
daarna, dat hij maar deed alsof-ic sliep.
Andere Raden handelen lange agenda's In
een ommezien af. Er is geen belangstelling.
Dan verrijst plots in den Rotterdamschen
Raad de eenigszins-bekende heer Van Bu-
rink, Communist, lost een salvo van scheld
woorden op den heer J. ter Laan (S.D.A.P.),
grijpt een glas water en slingert dit naar het
hoofd van wethouder Nivard (R.-K.), mist,
toont niettemin* onmiddellijk zijn inzicht in
krijgstactiek het Roode Leger heet tegen
woordig het best-gedrilde ter wereld be
grijpt dat op inleidend artillerievuur do
stormaanval onmiddellijk moet volgen, stormt
schuimbekkend op den wethouder toe. wordt
door vele handlangers van het Kapitalisme
gegrepen cn in zijn booze plannen gestuit...,
en heeft zijn reclame gemaakt.
Want de heer Van Burlnk doet dit, of
schoon het u en mij vreemd in de ooren
klinkt, voor dc reclame. Er wordt vandaag
weer over hem gepraat, en een zekere kie
zers-categorie vindt hem flink, of geestig, of
misschien wel nobel.
Hij heeft zijn excuses niet behoeven to
maken, en hij is niet geschorst ook.
Dat hij dc Nationale Stilte verbreekt, cn
daarmee blijk geeft van gebrek aan eerbied
voor de eerste-Septemberweek-sfeer, moga
hem vergeven worden. Maar ik vind het jam
mer dat hij en zijns gelijken deze goedkoops
succesjes succesjes uit hün oogpunt zoo
gemakkelijk kunnen behalén. Het lukt altijd.
En toch zou het zoo eenvoudig zijn om het
met eenige preventieve maatregelen te voor
komen.
Zelf heb ik, in de onvergetelijke mobilisa
tiejaren eens een compagnie, die oproerig
dreigde te worden, uiteen laten spulten met
twee slangen op de waterleiding. De uitwer
king was in alle opzichten bevredigend, en
alleen de commandant van het onderdeel, d*e
de voorstelling overigens niet had bijge
woond, nam het mij later erg kwalijk. Do
compagnie zelf scheen het achteraf te waar-
deeren, en met reden. Zonder eenige beschei
denheid beschouw ik dit krijgsfeit als een
belangrijke dienst, in mijn sabeizwaaiersda-
gen den lande bewezen.
Later heb ik meermalen betoogd, dat er in
critieke omstandigheden veel meer met d.t
middel gewerkt moest worden. Wij doen hetj
niet genoeg. De zee moge onze erfvijand zijn*
