I
Leipziger Bonthandel
37e Jaargang No. 14179
VerjcBiiJnï dagelïJSs, BeKahrS op Zon- en Feesfdageïï
Donderdag 12 September 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27J-4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) /3.57J4. Franco per post door Nederland ƒ3.87V2. Losse pummers
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden /0-57$4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame»
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60^
elke regel meer 0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 rcg. ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10, uitsl. a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
AGENDA.
DONDERDAG 12 SEPTEMBER
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling
84 uur.
Stadsschouwburg: De Vereenigde Schouw-
spelers (PierreMols) „M'n Vrouw is Advo
caat", 8 uur.
Palace. Cinema en Variété. „Onder Alva's
Schrikbewind". Tooneel: Lamoen, 8.15 uur.
Luxor Theater: „Schoppenvrouw" en „Pas
op voor Getrouwde Mannen", 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „An der schonen
blauen Donau". Tooneel: 4 Kaeths. 7 en 9.15
uur.
Standaard Theater: „Zonnestraaltje". Too
neel: Eduard'Kapper. 8.15 uur.
Van Basten's Woninginrichting. Buitenge
wone vergadering van aandeelhouders. 8 uur.
VRIJDAG 13 SEPTEMBER
Schouwburg Jansweg: „Gouwe Joop", 8.15
üur.
Bioscoopvoorstellingen. Nieuw programma.
T e y 1 e r's Museum, Spaarne 16. 11—4
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Groote Houtstraat 94
Enorme sorteering:
Vellen en afgepaste Kragen
Alleen deze week:
Echte Roodvossen 14.98
Reparatie -Inrichting
HAARLEM, 12 September
Uit den Raad.
De vorige zitting was zóó kort en leverde
t zoo weinig op, dat er geen aanleiding voor
een overzicht was. Deze verschilde er maar
heel weinig van.
Opnieuw werd er v,an gedachten gewis
seld over de vraag, of in de vacature-Traan-
iberg bij het Burgerlijk Armbestuur nu voor
zien moet worden, of dat dit beter kan wach
ten tot over de reorganisatie-voorstellen van
de S.D.A.P. beslist zal zijn. De heer Keesen,
gesteund door wethouder Heerkens Thijssen,
stelde voor om in de volgende zitting in de
vacature te voorzien. De heer Reinalda ver
zette zich en wees op eventueele financieels
nadeelen voor de gemeente. Tegenover de
bezwaren inzake de arbeidsverdeling bij het
B. A. merkte hij op, dat die met wat goeden
wil wel te ondervangen zouden zijn. Waarop
het voorstel-Keesen met 1916 stemmen werd
verworpen, en er dus voorloopig niet benoemd
zal worden.
Dit debatje had geen ijieuw geluid gebracht
en evenmin klonk zulks' in de discussie over
een voorstel van B. en W., om het huis Pijls
laan 127 te koopen voor f 12.000. De ge
meente heeft het noodig voor verkeersver-
betering, maar de heeren Van Liemt en
Mizerus vonden het te duur, en de eerste
zei dat de eigenaar er zelf belang bij heeft
dat het huis gesloopt wordt. Ook vond hij
dat de gemeente „zich niet moet laten be-
heerschen door angst", en wie zal zulks niet
'beamen? Verwachten wij niet dat ten Stad-
huize een groep chevaliers sans peur et sans
reproche voor onze belangen on de bres
staat? Maar terwijl de heer Van L*mt meen
de dat de eigenaar van dat huis wel tot
10 milje zou zakken, opende wethouder mr.
Gerritsz sombere verschieten van stijgende
prijzen door te lang wachten, en citeerde een
geval van dien aard in de Jansstraat. Hij won
met 2212 stemmen.
Bij openbare gedachtenwisseling over der
gelijke onderwerpen plegen er wederzijds
argumenten achter gesloten deuren té blij
ven, hetgeen begrijpelijk is, maar het moeilijk
maakt om de mérites der tegenovergestelde
beteogen te beoordeelen. Dat de gemeente als
regel meer moet betalen dan een particu
lier is een ingewortelde toestand. Overigens
hebben wij wel den indruk gekregen dat -in
dit geval de verkooper een buitengewoon
voordeelige transactie heeft gedaan, en dat
hij met tien mille het bedrag waarop het
huis van gemeentewege ruim getaxeerd was
nog blij had mogen zijn. Om over moge
lijke veilingprijzen van dergelijk huizm
aan de Pijlslaan maar niet te beginnen.
De heer Van Liemt stemde eveneens tegen
den aankoop van 111.072 M2. grond ten W.
van den Vergierdeweg voor f 1 per M2. van
het S. Elisabethsgasthuis. Deze grond is be
stemd voor de nieuwe algemeene begraaf
plaats. Hij wilde er in de openbare zitting
niets meer over zeggen en vroeg alleen
aanteekening dat hij tegen was, waarop zoo
veel leden het zelfde wenschten dat de bur
gemeester liet stemmen, waarbij er tien tegen
standers bleken te zijn.
Het schijnt jammer dat bij een aankoop
door de gemeente, van het gasthuis, niet
meer omtrent deze zeer verdeelde stemming
in openbare zitting onthuld kon worden. De
voorgeschiedenis zou interessant zijn ge
weest.
De permanente commissies wei-den weer
voor een jaar benoemd, en het duurde een
uurtje, maar wat beteekent dat vergeleken
bij den ouden „Nationalen Verveeldag", waar
voor de tweede Dinsdag in September wette
lijk uitverkoren was en die vele uren vorder
de?
Een verzoek van enkele leden, om de plan
nen voor de nieuwe Groote Houtbrug ter
inzage te leggen en in de volgende vergade
ring daarover gelegenheid tot opmerkingen
te. geven, lokte een groot deel dezer opmer
kingen reeds nu uit. Ons raadsverslag geeft
er een compleet overzicht van, en ik zal ze
hier niet in extenso herhalen. De quintessens
was, dat bij het scheiden van de markt
immers, de directeur gaat binnenkort heen
de Commissie voor Openbare Werken en
de directeur van dit bedrijf in botsing zijn
gekomen. De commissie had een uur lang
aanmerkingen zitten maken in tegenwoor
digheid van den directeur, zonder dat deze
er op inging, waarna hij tenslotte tot geen
overweging bereid bleek en zoo ongeveer te
kennen gaf: „Ik zou het- plan zoo niet in
gediend hebben als ik het niet goed gevonden
had".
Natuurlijk was de commissie nu gepiqueerd
De heer Reinalda, die zich op het princi-
pieele standpunt plaatst dat de kunstenaar
ten allen tijde in de uitvoering van zijn
denkbeelden vrij gelaten moet worden, nam
het voor den heer Dumont op. De heer Joos-
tén vond het verkeerd om ambtenaren in den
Raad te critiseeren, waarin zij zich niet ver
dedigen kunnen. Wethouder mr. Gerritsz
nam het eveneens voor den directeur op. En
terwijl ik voor al deze argumenten in het
algemeen zeer veel voel, komt het mij voor
dat „der langen Rede kurzer Sinn" is, dat
er geen vuiltje aan de lucht geweest zou zijn
als de directeur van Openbare Werken de
Commissie van Bijstand met wat meer tact
en hoffelijkheid tegemoet was getreden, en
haar de volledige verklaringen verschaft had
die zij in het belang der gemeente wenschte.
Daar ging het om. Als de directeur inderdaad
de Commissie op min of meer hautaine wijze
genegeerd heeft is er wél reden om daarover
in den Raad iets te zeggen. Dat behoort de
directeur niet te doen, afgezien van alle ver
dienste die hij door zijn jarenlangen arbeid
voor de gemeente heeft. Als een raadscom
missie genegeerd wordt kan zij zich trouwens
moeilijk ergens anders beklagen dan bij den
Raad, die haar afgevaardigd heeft om haar
taak te vervullen.
Meer zullen wij er niet van zeggen.
R. P.
MR. B. C. LODER 80 JAAR.
mm
Mr. ï5. xj. Loaer, president van het Per
manente Hof van Internationale Justitie,
bereikt morgen, Vrijdag, den 80-jarigen leef
tijd.
Reeds zijn benoeming tot president van het
Permanente Hof, dat ten doel heeft een
internationaal geschil door een rechterlijke
uitspraak tot een goed einde te brengen,
toont aan hoe hoog de Nederlandsche ge
leerde werd geschat door zijn 14 collega's
de rechters van dit Hof. Door zijn voorberei
denden arbeid had hij een groot aandeel in
de tot-standkoming van het statuut van het
Hof. Met trots mogen wij hem den eersten
Nederlander noemen, wien door Volkenbonds
vergadering en Volkenbondsraad een zetel
onder de hoogste rechters der wereld werd
waardig gekeurd.
Mr. Loder werd 13 September 1849 te Am
sterdam geboren is, bezocht het Athenaeum
Ulustre en studeerde vervolgens in de rech
ten te Leiden en deed daar examen.
Hij promoveerde 25 April 1873 met een
bekroond onderwerp als antwoord op een
prijsvraag van de faculteit der rechtsgeleerd
heid aan de Leidsche Hoogeschool over het
volgende onderwerp: „Men vraagt een his-
Het woord is aan.,
George Meredith:
Wanneer het verstand der menschen te
kortschiet oni de maatschappelijke proble
men op te lossen, gaan zij vechten.
torisch-critisch overzicht van de leer der
Volkssouvereiniteit, zooals die sedert de
dagen van Hugo de Groot tot onzen tijd,
meer bijzonder in Europa is opgevat, ont
wikkeld, aanbevolen en bestreden".
De jonge meester in de rechten toonde
zich in zijn eerste geschrift geen voorstander
van -de door de democratie aanbevolen volks
souvereiniteit.
Van 1873 tot 1903 was Mr. Loder advocaat
te Rotterdam. In 1905 werd hij benoemd tot
regeeringsafgevaardigde bij de diplomatieke
zeerechtconferentie te Brussel van 1905 tot
1910.
Den 15en December 1908 kwam zijn be
noeming tot lid van den Hoogen Raad der
Nederlanden, waar hij deel uitmaakte van de
Kamer van Burgerlijke Zaken. Tevens was
hij lid van verschillende commissies, o.m. van
de commissie voor zeeoorlogsschade.
B. EN W. EN ALLE RAADS
LEDEN OPGESLOTEN!
ERGER DAN HET VERGETEN
SCHOOLKIND.
De openbare raadsvergadering was
Woensdagmiddag om half zes afgeloopen. B.
en W. en de raadsleden bleven evenwel nog
in de Statenzaal om verder met gesloten
deuren te beraadslagen over de ge
meentebelangen.
Tegen half zeven liet de voorzitter de
dames en de heeren gaan. Als het zoo laat
geworden is, begint de maag te jeuken en is
het altijd een wedloop wie het eerst op de
Groote Markt staat.
Tot goed begrip van hetgeen wij verder
vertellen, is het noodig de situatie toe te
lichten. De raadsleden maken alleen gebruik
van den uitgang door de Pandpoort, de voor
deur van het Prinsenhof wordt, als de ambte
naren van de Bibliotheek vertrokken zijn,
afgesloten.
Nu is evenwel Woensdagmiddag de deur
van de Pandpoort, die anders altijd blijft
open staan tot de raadsleden vertrokken zijn,
gesloten alsof er geen raad was. Blijkbaar
heeft de man, die voor het sluiten aansprake
lijk is, gedacht, dat de raad allang naar
huis. was. Het was immers een korte agenda
en mooi weer
Nu liepen de raadsleden tegen een gesloten
deur. Morrelen aan het slot hielp niet.
Evenmin het aanheffen van het Geuzenlied:
„In naam van Oranje doet open de poort.
Ook de Pandpoort die toegang geeft
tot de Zijlstraat bleek gesloten. Evenzoo de
hoofddeur in de Jacobijnestraat.
B. en W., alle raadsleden, twee
rechercheurs en eenige boden waren gevan
gen.
Een raadslid riep: „dat is nu nog erger
dan het verlaten schoolkind!
Er werd druk gemopperd.
Een der raadsleden opperde het plan een
raam open te schuiven. Collega's protesteer
den, dat was voor edelachtbare dames en
heeren minderwaardig.
Tenslotte kwam er een op het idee, dat
binnendoor de bewaarder van het Prinsenhof
te bereiken is. Toen kwam de heer Brugge-
'maris heel gauw met een sleutel om aan alle
dames en heeren hun vrijheid te geven.
B. en W. zullen een officieel onderzoek
instellen wie voor de gesloten deur aanspra
kelijk is.
GROOTE BRAND IN DE
LUCHTHAVEN BREMEN.
ENORME SCHADE.
BREMEN, 12 Sept. (V.D.) Een groote
brand is in den nacht op Donderdag om->
streeks 12 uur uitgebroken in dei^ lucht
haven van Bremen. Alle werkplaatsen en 2
groote vliegtuigen, waaronder een nieuw-ge-
bouwd toestel, werden een prooi der vlam
men. Eenige kleinere toestellen konden wor
den gereed. De oorzaak van den brand is
onbekend.
DE VERMEENDE FRAUDE TE
TERHEIDE.
De betrokkenen in zake de malversatie bij
den aankoop van bouwterrein voor den her
bouw van Terheide, de raadsleden D. J. O. en
F. v. d. K. zijn uit hun voorloopige hechtenis
ontslagen, meldt de Tel. Het Gerechtshof te
's-Gravenhage heeft hen vrijgelaten tegen
een borgsom van f 7000 voor v. d. K. en
f 10.000 voor D. J. O.
Naar het blad voorts verneemt, is in over
leg met den raadsman van betrokkenen, mr.
D. J. v. d. Oever te 's-Gravenhage een dading
getroffen, waarbij de wed. B. is gesteld in het
bezit van den grond, die door haar in dwa
ling aan O. v. d. K. is overgedragen.
Zooals wij elders in dit nummer melden heeft dc politic-president Eggerstcdt belang
rijke arrestaties doen verrichten inzake dc jongste bomaanslagen in Duitschland. Hier
boven een foto van Eggerstcdt cn een plaatje .van de, bij den vroegcrcn Polizcihaupt-
mann Nickels gevonden bom. Nickels werd gearresteerd, nadat hij in Hamburg een
bom voor een nieuwen aanslag had afgeleverd
IN CAMERA.
(Na de vergadering van Woensdag
vonden de leden van den Haar-
lemschen gemeenteraad de poorten
van het Pand gesloten).
Dat was een akelig moment;
Wanneer je uren hebt gezeten
Wil je, zelfs als je raadslid bent,
Weieens naar huis, om wat te eten;
En schoon een Haarlemmer het Pand
En zijn historie weet te eeren,
Kun je, als elk in Nederland,
Het Pand der Vrijheid meer waardeeren;
Wie schafte onzen Raad hier raad,
Men kon toch niet gaan Pandverbeuren,
Toen volgde als noodzakelijk kwaad
Een zitting met gesloten deuren;
En, ongeacht partij of kleur,
Werd in dit uur doör geen der leden,
De politiek der open deur,
Ook maar een oogenblik bestreden;
Het lag natuurlijk voor de hand,
Dat in die zeer kritieke stonde
Door Haarlem's keurcorps van verstand
Al gauw een uitweg werd gevonden;
Het is, althans voor dezen keer,
Gelukkig nog goed afgeloopen,
Want spoedig kwam de bode weer,
En ging Pand-ora's doos weer open.
P. GASUS
DE MOORD IN DEN HAAG.
Een geheimzinnige kwestie.
(Zie het artikel op de le pagina van het
derde blad).
Dinsdag heeft zich bij de Haagsche politie
nog een nieuwe, getuige aaneemeld in de be
ruchte moordzaak aan het Bezuidenhout.
Dinsdag had de politie een verzoek tot
aanmelding gedaan van den man, die hot
scheermes, dat met bloedvlekken gevonden
was, had verkocht.
Deze man, een inwoner van Den Haag,
heet zich thans op het hoofdbureau vervoegd
en het scheermes herkend als zijn vroeger
eigendom. Hij had het voor eenige maanden
aan Kr. v. d. M. verkocht. Deze getuige was
in zijn verklaringen zeer pertinent.
Zooals men weet, ontkent de verdachte,
dat hij het scheermes ooit in zijn bezit gehad
heeft.
Voorts is nog het volgende de politie ter
oore gekomen. Dinsdag tusschen twaalf en
een uur zou een chauffeur, die eenige oogen-
blikken vertoefde aan een koffiehuis aan het
Paul Krugerplein daar verteld hebben, dat
op den dag van den moord iemand, die zich
bij een harbier liet scheren, daar een scheer
mes heqft laten aanzetten. Hij betaalde daar
voor f 0.35.
Dezen chauffeur wordt verzocht, zich on
verwijld te melden bij de politie om nadere
inlichtingen te geven.
Oproeping.
De commissaris van politie der afd. C. te
's-Gravenhage verzoekt in verband met den
op Donderdag 5 September in perceel Bozui-
denhoutscheweg 395 in Den Haag gepleegden
moord, te worden bekend gemaakt met de
verblijfplaats van 'n onbekend gebleven man,
met wien verdachte, volgens diens verklaring
op Koninginnedag te Amsterdam is „uit" ge
weest.
De verdachte is genaamd Wiebren Krom
hout van der Meer en zijn signalement, luidt
als volgj»7 oud 45 jaar, lengte pl.m. 1.80 M.,
grijsachtig haar, groote oogen, gewone kleur,
slank postuur, smal gezicht, grijsachtig cós-
tuuro, vermoedelijk blootshoofds.
Een „geheim"?
Van iemand, die In Den Haag een vooraan
staande publieke functie bekleedt, heeft een
verslaggever van de Haagsche Crt. nog de
volgende bijzonderheden uit het leven van
den verdachte Kr. v. d. M. vernomen:
Destijds, in 1926, aldus de zegsman tot den
verslaggever, kreeg ik uit Emmen van be
vriende zijde het verzoek mij te bemoeien
met het lot van Kr v, d. M., die vroeger in
die streek een zeer gezien man was, omdat hij
veel voor de armen deed, maar die later als
haltc-clief der Eerste Drenlsche Stoomtram
Maatschappij aldaar wegens verduistering
was ontslagen.
Toen dat verzoek mij bereikte, was Kr. v.
d. M. werkzaam aan de Schrijfkamer, in Den
Haag.
Ik heb aan dat verzoek gevolg gegeven cn
wist "hem, door tusschenkorast van een dame,
die veel voor gereclasseerden doet, als huls
knecht bij een Haagsche familie geplaatst te
krijgen.
Daar is hij echter maar kort gebleven,
want hij werd ontslagen in verband met het
„geheim", dat hij beweerde te bezitten.
„Wat denkt u van dat geheim", vroeg de
verslaggeVer.
Aanvankelijk heb ik aan het bestaan daar
van wel waarde toegekend, maar later ben ik
daartegenover met grooten twijfel gaan
staan. Immers: hoe was het mogelijk, dat
Kr. v. d. M. in dergelijke armoedige omstan
digheden was achtergelaten, terwijl de dra
gers van het geheim zeer gefortuneerde men
schen zouden zijn? En verder beweerde Kr.
v. d. M„ dat hij op de hem toegezegde f 30.000
reeds niet minder dan f 10.000 voorschot zou
hebben gekregen, welk bedrag gedeponeerd
zou zijn bij een bank in Friesland. In ruil
daarvoor zou hij één der twee compromittee-
rende documenten net minst belangrijke
hebben afgegeven; het andere, meest be
zwarende document, zou hij afstaan in 1930,
wanneer hem de resteerende f 20000 zouden
worden overhandigd.
Meermalen is aan Kr. v. d. M. geld ver
strekt, om hem de reis naar 'net Noorden te
laten ondernemen, maar die reis heeft hij
dat is bij onderzoek gebleken nooit ge
maakt. Waar zouden die documenten zijn, of
althans dat tweede?
Ik weet het niet. Dat is bij fouilleering
niet op hem bevonden. Ook niet het kleine
gouden, ronde penninkje, dat hij beweerde
in zijn buiten-jaszakje altijd bij zich te dra-
W\j zijn in staat om een draadloos overge brachte foto te publicceren. van de berging
van de slachtoffers van de ramp van de „Kuru" op de Finsche Meren De beraina
van slechts 26 passagiers van de „Kuru" ging met dc grootste moeite gepaard
