'mwF*
11
00 SU JU 11
S 11
H Si §§f
fsfis
m
1 W B 1
15 W?
18 88 II
BCJB
s
il Hf Hf
Lichamelijke Opvoeding
SCHEEPVAARTBERICHTEN
RADIO-PROGRAMMA
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 1 OCTOBER 1929
Prohleem Nr. 1481.
Auteur: W. van Daalen, Haarlem.
Eerste publicatie.
Opgedragen aan de „Haarlemsche Dam
club".
Stand in cijfers:
Zwart 14 schijven op: 4 7 9 10 11 12 13 18 19
20 22 25 26 en 28.
Wit 15 schijven op: 16 27 29 30 31 33 34 35
36 37 41 42 44 46 en 48.
SIMULTAANSéANCE W. VAN DAALEN.
Vrijdagavond gaf de heer W. van Daalen
een simultaanseance voor de Christ. Dam
club „Haarlem" in het gebouw van den
Christ. Besturenbond aan de Bakenesser-
gracht.
Door 14 damspelers werd er aan deelge
nomen, waarvan de simultaanspeler 9 par
tijen won, drie partijen verloor tegen Souve-
rein, v. d. Loo en Rozijn en 2 partijen remise
speelde.
De wedstrijden ter gelegenheid van het
10-jarig bestaan van den R.K. Dambond afd.
Haarlem en Omstreken werden voortgezet.
Had in de eerste ronde T. E. P. en de Spaar-
nestad van St. Bavo en Gezellig Samenzijn
gewonnen, Zondag kwamen in de verliezers
ronde tegen elkander St. Bavo en Gezellig
Samenzijn. Deze wedstrijd had plaats in het
R-K. Vereenigingsgebouw te Heemstede. St.
Bavo is in tegenstelling met den eersten
wedstrijd nu geheel compleet en daar ook
Gezellig Samenzijn over een goede ploeg be
schikte, werd een zeer spannende strijd ge
leverd, die tenslotte besliste in het voor
deel der Heemsteders. De uitslag was als
volgt:
St. Bavo
Gezellig Samenzijn.
B.
H. StevensJ. J. v. d. Loo
0—2
P.
VeenC. Gastelaars
0—2
J.
StevensTh- Schouten
2—0
J.
v. d. ZwaanN. v. d. Poel
2—0
J.
WarmerdamP. de Jeu
2—0
J.
VeenJ. v. d. Poel
2—0
E.
G. StolvoortT. Base
2—0
T.
BroekmanJ. Weijers
2—0
H.
v. d. ErfTh. Philipse
0—2
A.
BroekmanA. Straus
0—2
Daar in de Winnaarsronde T. E. P. met
319 won van „de Spaarnestad" is de ge-
heele uitslag als volgt:
le prijs T. E. P., 2e prijs de Spaarnestad,
3e prijs St. Bavo, 4e prijs Gezellig Samenzijn.
KLEUTERGYMNASTIEK.
De toenemende belangstelling voor de li
chamelijke opvoeding van de jeugd is mede
oorzaak geweest, dat ook de periode van het
kinderleven, voorafgaande aan den school-
plichtigen leeftijd, aan een ernstig onderzoek
is onderworpen. Als regel werd tot nu toe
de lichamelijke opvoeding van het kind ter
hand genomen gelijk met de intrede in de
school, dus op ongeveer zesjarigen leeftijd;
in vele gevallen wordt zelfs zeer ten on
rechte pas met het achtste levensjaar een
aanvang gemaakt met opzettelijke lichaams
oefeningen. Men was blijkbaar van meening
dat gymnastiek voor kinderen van 6 en 7
jaar, eerste en twee klasse van de lagere
school, nog niet geschikt of niet noodig was.
Zooals hieronder zal blijken, is dit een ern
stige misvatting. Men mag echter bij het be-
oordeelen van deze materie niet uit het oog
verliezen, dat de gymnastiek van 5 a 10 jaar
geleden in haar gekunsteldheid van houdin
gen, standen en bewegingen weinig of eigen
lijk in het geheel niet geschikt was voor jon
ge kinderen. Thans evenwel heeft men de be
schikking over methoden en een hoeveelheid
oefenstof, die volkomen is aangepast aan den
natuurlijken aard van het jongste school
kind en kinderen van nog jongeren leeftijd.
Dit bezwaar mag dus als geheel en al ver
vallen worden beschouwd. De kunstmatige
oefeningen hebben plaats gemaakt voor na
tuurlijke in de kindersfeer volledig passende
vrij uitgevoerde bewegingen, welke zonder
ingewikkelde commando's en bewegingen uit
sluitend naar het voorbeeld van de leerkracht
worden uitgevoerd. De oefenstof is er dus.
zoodat alleen de vraag te beantwoorden blijft
of het noodig is de jongste kinderen van
de lagere school en kinderen van nog niet
schoolplichtigen leeftijd aan gymnastische
oefeningen te doen deelnemen.
In het schooljaar 19111912 zijn door de
schoolartsen te München onderzoekingen
verricht bij de pas aangekomen leerlingen
in de eerste klassen der lagere scholen, en
laten wij het maar dadelijk zeggen de
uitkomsten zijn ontstellend. Slechts bij 35.8
procent der jongens en 34.4 procent der meis
jes kon de lichaamsgesteldheid als ..goed"
gekwalificeerd worden. Over de geheele
schoolbevolking gerekend was de lichamelijke
toestand van 33.4 procent goed, van 59.2 pro
cent slechts middelmatig en van 7.4 procent
bepaald slecht.
in Bonn moesten in 19101912 (dus vóór
den Europeeschen oorlog) als gevolg van den
slechten lichamelijken toestand van school
bezoek voorloopig worden vrijgesteld:
Van de ingeschrevenen, die 5 1/25 3 4
jaar oud waren 32,3 procent.
Van de ingeschrevenen, die 5 3 46 jaar
oud waren 28 procent.
Van de ingeschrevenen, die 6—6 1/4 jaar
oud waren 13,6 procent.
Van de ingeschrevenen, die 6 1/46 1/2
jaar oud waren 11.5 procent.
In München werden in 19111912 verkrom
mingen van de wervelkolom vastgesteld bij
7.1 procent der nieuwelingen, waarmede dus
vast stond, dat deze afwijkingen niet onder
invloed van het schoolleven waren ontstaan.
Dat anderzijds het schoolleven deze afwij
kingen bevordert, blijkt uit de omstandig
heid, dat bij de van school vertrekkenden
het percentage 12.8 bedroeg.
De meeste zorg baart evenwel de rachitis
(Engelsche ziekte). Deze werd geconstateerd
bij 33 procent van alle schoolkinderen en bij
34 procent der nieuwelingen. Hoe ernstig
deze ziekte feitelijk is, blijkt uit een artikel
van Dr. Zeehandelaar over de „sociale be-
teekenis en de bestrijding der Engelsche ziek
te" in het „Tijdschrift voor sociale genees
kunde" van September 1925. Men meent wel,
zegt- hij, dat rachitis zoo zelden den dood ten
gevolge heeft, doch dit is alleen juist, voor
zoover het een directe, onmiddellijk doods
oorzaak betreft. Engelsche ziekte heeft nl.
een algemeen zoo zeer verzwakkenden in
vloed op het kinderlichaam, dat bij zulke
patiëntjes een ziekte, die bij andere kinderen
gemakkelijk geneest, voor hen een ernstige
wending kan nemen. „Al sterven er geen kin
deren aan de Engelsche ziekte, door de En
gelsche ziekte sterven er zeer velen, die ge
boekt staan als overleden aan convulsies, ma
zelen, kinkhoest, tuberculose, ingewandsaan-
doenLngen" enz., zegt Dr. Z.
Nu spreekt het vanzelf, dat men bij een
maal geconstateerde rachitis voorzichtig
moet zijn met het geven van veel beweging.
Niemand zal zulks mogen doen zonder voor
lichting van den arts. De bedoeling is slechts,
om aan te toonen, hoeveel kinderen in de
periode voor den schoolplichtigen leeftijd
reeds lichamelijk minderwaardig zijn en hoe
noodig het dus is, alle maatregelen, te nemen
die de physieke gesteldheid der kleuters kan
verbeteren of in stand houden. Naast de
vereischte zorgen voor goede huisvesting, vol
doende verblijf in de buitenlucht, goede voe
ding enz. komen dus ook voor den leeftijd
passende en goed geleide lichaamsoefeningen
in aanmerking. Die oefeningen, die voor de
kinderen zelf slechts den indruk van spel
maken, doch door den leider weloverwogen
worden gegeven, behooren dus niet alleen
bij de intrede in de lagere school te wor
den toegepast doch ook in de voorbereiden
de scholen (Fröbel en Montessorischolen) of
op andere wijze in klasseverband. Men ver-
gete niet, dat bij gelijken geestelijken aanleg,
het volkomen gezonde kind de moeilijkheden
bij de verzorging der iptellectueele ontwik
keling beter -het hoofd zal weten te bieden,
dan zijn lichamelijk zwakkere medeleerling.
Door tijdige toepassing van goed gekozen
lichaamsoefeningen kan men derhalve de
levensvreugde der kinderen voor een lange
reeks van jaren bevorderen.
De hierboven vermelde gegevens zijn voor
een groot deel ontleend aan J. M. J. Kor-
pershoek, „Doel en Plaats der Lichamelijke
Opvoeding onder de huidige cultuur-omstan
digheden", een zeer belangrijke studie, die
niet alleen den vakman, maar een ieder, die
belang stelt in onderwijs en opvoeding, ten
zeerste kan worden aanbevolen.
H. L. WARNIER.
HET BEGIN VAN HET ETHNO-
GRAFISCH MUSEUM TE LEIDEN
Von Siebold stuurde een eeuw
geleden 62 kisten met belangrij
ken inhoud uit Japan,
Wij lezen in de N.R.C.:
Deze maand September was het honderd
jaren geleden, dat te Leiden bezorgd werden
twee en zestig kisten volgeladen met voor
werpen in Japan verzameld door den heer
von Siebold, die in opdracht, van de Neder-
iandsche regeering een studiereis naar dat
land had ondernomen.
In het Dagblad van 's-Gravenhage van 25
Sept. 1829 werd van die belangrijke zending
melding gemaakt in het volgende bericht:
„Het Museum van Natuurlijke Historie te
Leyden heeft wederom een aanzienlijke aan
winst gedaan. Twee en zestig kisten met ver
schillende voorwerpen tot de land- en vol
kenkunde en de natuurlijke historie van Ja
pan betrekking hebbende, zijn aldaar aange
komen en ontpakt. Dezelve zijn overgezon
den door den heer von Siebold, reiziger voor
de Nederlandsche regeering aldaar. Doch,
hetgeen zeer ongelukkig is, gemeld heer,
zich ook een kaart van Japan hebbende we
ten te verschaffen, is zulks kort vóór den uit
voer der zelve ontdekt, de kaax-t in beslag
genomen en de reiziger in verzekerde bewa
ring gesteld, zoo men zegt om nimmer los
gelaten te worden".
Nu, voor dit laatste bestond in die dagen
maar al te gegronde vrees. Nippo (land van
de Rijzende Zon) was toen nog absoluut ge
sloten voor den vreemdeling, getuige het feit,
dat men den reiziger aan den lijve onder
zoekende, bij het vinden van een kaart van
het land, hem in hechtenis had genomen. Dat
het v. Siebold nochtans gelukt was zonder
hinder zijn twee en zestig kisten te expediee-
ren, zij het dan ook ten koste van zijn vrij
heid, getuigt wel van den moed en het be
leid van den koenen reiziger.
De gevangenschap van Von Siebold schijnt
niet lang geduurd te hebben, want- reeds het
volgende jaar was de reiziger in ons land te
ruggekeerd.
Duitscher van geboorte, had v. Siebold in
Nederland zijn tweede vaderland gevonden.
Tijdens zijn veeljarig verblijf in Japan had
hij een grondige studie gemaakt van land en
volk en die studie in verband gebracht met
die van de primitieve rassen en hun cultuur
en merkwaardige gegevens verzameld over de
verwantschap, de landverhuizingen en de be
trekkingen van die rassen ten opzichte van
elkaar. De resultaten van die studie publi
ceerde v. Siebold in zijn beroemd werk „Nip
pon, beschrijving van Japan". Hij was do
eerste, die bij de landen, welke koloniën be
zaten. propaganda maakte voor het aanleg
gen van een ethnografische verzameling ten
gerieve van de onderdanen dier landen, die
voor studie of om er betrekkingen te beklee-
den, naar die koloniën vertrokken. Ons land
had hem bijzonder aangetrokken, omdat
daar reeds aanstonds, nadat het zijn onaf
hankelijkheid had teruggekregen, met mede
werking van het Ned .-Indisch gouvernement
collection ethnografica waren aangelegd en
hij. wat Japan betreft-, slechts had voort te
bouwen op het werk van zijn voorgangers
Blomhoff en van Overmeer-Fisscher, wier
Japansche verzamelingen v. Siebold schitte
rend aanvulde.
Na zijn terugkeer uit Japan schreef hij
aan M. E. Fr. Jornard, conservator du Dépot
Géographique de la Bibliothèque Royal te
Parijs, een brief over het Nut van Ethnogra
fische musea en over het groote belang van
de stichting dier musea in de Europeesche
landen.
Von Siebold moedigde Jomard in dien brief
aan. ook te Parijs een dergelijk Museum te
stichten. Merkwaardig in dien brief is de
volgende passage:
„Ik kan u verzekeren, dat geen Staat in
Europa zooveel voor onze wetenschap gedaan
heeft als Nederland, zelfs in de recente da
gen van zijn hachelijke politieke en finan-
cieele moeilijkheden. En op de st-ichtlg
doelende van het Et-hnografisch Museum,
dat weldra te Lelden zou tot stand komen,
schreef hij:
„Wel is waar heeft men nog niet alle ma
terialen bijeen voor een speciaal museum,
maar het is toch het stellige voornemen van
mijn regeering, en ik hoop spoedig, onder de
auspiciën van Koning Willem II, dien cdel-
aardigen beschermer van kunsten en weten
schappen, een nationaal monument- te zien
verrijzen, waarvan de grondslagen reeds ge
legd zijn door zijn doorluchtigen Vader".
Te gelijk zendt v. Siebold aan zijn vriend
Jomard een geschenk als kern voor een ook
te Parijs te stichten Et-hnografisch Museum:
een doos in 1828 vervaardigd door een Ja-
pansch artist met. het portret van Keizer
Napolen, gecopieerd van het titelblad van
„l'Histoire de Napoléon et de la Grande
Armée", van De Ségur- Het portret, in
paarlemoer-mozaïek, getuigt door de tref
fende gelijkenis van de nauwkeurigheid van
de Japanners in het imiteeren van kunst
voorwerpen, en bewijst tevens hoezeer de
glorie van Napoleon tot in de uiterste hoe
ken van de wereld was doorgedrongen.
In zijn beschrijving van de doos zegt v.
Siebold nog:
„De doos is gemaakt van het lichte hout
van de Paulowna Imperialis, de schoonste
boom van Japan en van China, en het zwart
en goud lak geeft een denkbeeld van de vol
maaktheid door de Japanners bereikt in de
kunst van lakken.
De inhoud van de 62 kisten werd voor
loopig te Leiden in het Museum van Natuurl.
Historie opgesteld, maar zou weldra de kern
vormen van het Museum voor Ethnografie,
dat in den loop der jaren steeds rijker is ge
worden aan kostbare voorwerpen van Oost
en West. Toen eindelijk in'het laatst der
vorige eeuw de verzamelingen een zoodani-
gen omvang hadden gekregen, dat men ze
op de zolders moest bergen en de behoefte
aan een nieuw gebouw voor het Museym
urgent was geworden, ontstond er een hevi
ge strijd over de plaats waar het nieuwe
museum gevestigd zou worden tusschen het
wetenschappelijk Lelden en de hoofdstad Am
sterdam, waarbij ook Den Haag nog als
derde mededinger in 't strijdperk trad. Bro
chures werden geschreven met den titel:
Leiden, Amsterdam of Den Haag. Scherpe
pennen als van De Stuers en Serrurier
(directeur van het Museum) wisselden ar
senalen van argumenten met de belang
hebbenden van Amsterdam. Totdat eindelijk
de regeering, als belangstellend toeschou
wer van den strijd de zaak maar onbeslist liet
en in het gebrek aan ruimte werd voorzien
door het Museum te Leiden onder te bren
gen in verschillende gebouwen.
Nu Amsterdam zijn Koloniaal Instituut
heeft, zou allicht de tijd wel rijp zijn om
eindelijk het Ethnografisch Museum te Lei
den aan een waardig gebouw te helpen. De
regeering zou zulks wel verplicht zijn aan dc
nagedachtenis van von Siebold, dezen emi-
nenten grondlegger van het Museum."
Alkmaar 29 Sept. van Curasao naar Cris
tobal.
Amsterdam 29 Sept. te Duinkerken, Chili
naar Amsterdam.
Adolf Leonhardt 26 Sept. te Curasao van
Amsterdam.
Algenib 29 Sept. te Leixoes, Rotterdam n.
Buenos Aires.
Alwaki p. 29 Sept. Ouessant, 1 Oct. 5 u.
van Buenos Aires te Rotterdam verwacht.
Aldebaran passeerde 29 Sept. Wight, Bue
nos Aires naar Rotterdam.
Alcyone 29 Sept. 8 u. 27 m. 60 mijl Oost van
Niton. Rotterdam naar Buenos Ayres.
Alchiba passeerde 29 Sept. Fernando No-
ronha, Rotterdam naar Buenos Ayres.
Burgerdijk 28 Sept. Lizard, Rotterdam n.
Boston.
Bodegraven 27 Sept. van Guayaquil naar
Paita.
Baarn 27 Sept. van Antofagasta naar Co-
quimbo.
Burgerdijk passeerde 28 Sept. Lizard, Rot
terdam naar Boston.
Borneo 30 Sept. van Port Soedan, Batavia
naar Amsterdam,
Bennekom 29 Sept. te Antwerpen van
Hamburg.
Clio 27 Sept. van Curasao naar Maracaibo.
Drechtstroom passeerde 30 Sept. Ouessant,
W.-Afrika naar Amsterdam.
Drechterland passeerde 28 Sept. Finisterre,
W.-Afrika naar Amsterdam.
Delft-land 29 Sept. van Santos, Amsterdam,
naar Buenos Ayres.
Eemland passeerde 29 Sept. Ouessant, Bue
nos Ayres naar Amsterdam.
Edam 28 Sept. van Havana naar Rotter
dam.
Eemland passeerde 29 Sept. 12 uur Oues
sant, 1 Oct. v.m. te IJmuiden verwacht, Bue
nos Ayres naar Amsterdam.
El Libertador 29 Sept. te Amsterdam van
Danzig.
Eemstroom 28 Sept. van Lissabon naar Ha
vre. W.-Afrika naar Rotterdam of Amster
dam.
Frandria 30 Sept. 5 u. van Southampton,
30 Sept. 24 u. te IJmuiden verwacht, Buenos
Ayres naar Amsterdam.
Ganymedes 29 Sept. te Rotterdam van Cor
pus Christi.
Garoet 28 Sept. 9 uur van Bombay, 5 Oct.
te Belawan verwacht, Rotterdam naar Java.
Gemma 27 Sept. te Kobe van Rotterdam.
Grotius 28 Sept. van Genua, Amsterdam n.
Java.
Gelria 28 Sept. van Santos, Amsterdam n.
Buenos Ayres.
Giekerk passeerde 27 3ept. Perlm, Beira n.
Rotterdam.
Glamorganshire 26 Sept. te Los Angeles,
Antwerpen naar Pacifickust.
Grootend ijk 29 Sept. te Londen, Antwer
pen naar Pacifickust.
Haarlem 27 Sept. 22 u. te Hamburg van
Bremen.
Hoogkerk 29 Sept. te Hamburg van Rot
terdam
Insulinde passeerde 29 Sept. 5 uur Kaap del
Armi Rotterdam naar Java.
Johann de Witt 29 Sept. van Algiers, Bata
via naar Amsterdam.
Jagersfontein 28 Sept. van East London n.
Port Elisabeth, Beira naar Rotterdam.
J. P. Coen passeerde 29 Sept. Perim, Am
sterdam naar Batavia,
Jason 29 Sept. 8 u. 53 m. 65 mijl West van
Land's End, Savannah naar Antwerpen.
DE NIEUWE AVONTUREN VAN BILLY BOE.
VOOR DE KINDEREN.
Nauwelijks waren de soldaten verschenen of al
dc fcecn hielden op met dansen en de koningin
der feeën noodigde den officier uit haar tc
naderen.
„Uwe majesteit gelieve te luisteren," zeide de
officier, terwijl hij zijn zwaard opstak en zijn
knie boog voor dc koningin. „Bij de poort van
uw koninkrijk kwam ik drie vreemdelingen
togen, die ik gevangen heb genomen, volgens dc
bevelen van Uwe majesteit."
„Laat zc hier brengen," beval dc koningin en
onze Billy Boe en zijn twee vrienden werden
door soldaten gevoerd tot aan den troon.
•Billy keek naar 'de koningin der feeën met een
verschrikkelijke angst, doch zijn vrees vermin»
derde ietwat, toen hij zag, dat de koningin glim.
lachte.
„Wat heb je zelf te zeggenvroeg ze met
een stem, die als een fijn klokie klonk.
„O. Uwe Majesteit," riep Billy. „We kwamen
slechts, om U een nieuw toovcrwoord te vra
gen."
„Vertel mij maar eens. wat jc bedoelt," lachte
dc koningin en toen Billy haar alles had verteld
van zijn avonturen met zijn amulet en dat hij
nu een nieuw woord moest hebben, gaf zc hem,
inplants van Yakadoc het nieuwe woord
„Himpy.haha j"
Nou die is ook gelukkig. Nu kan hij opnieuw avonturen met zijn amulet beleven.
Kieldrecht- 29 Sept. van Colombo, Rotter
dam naar Calcutta.
Kertosono 29 Sept. 9 uur van Batavia naar
Rotterdam.
Koudekerk 30 Sept. te Suez, Bombay naar
Rotterdam.
Koningin der Nederlanden 28 Sept. te Ba
tavia van Amsterdam.
Luna 28 Sept. van New-York naar West-
Indië.
Laertes 28 Sept. van Liverpool naar Ma
cassar.
Lochmonar passeerde 29 Sept. Lizard, Rot
terdam naar de Pacifickust via Swansea.
Madioen passeerde 29 Sept. 22 uur Dover,
Rotterdam naar Java.
Meliskerk 29 Sept. te Dar es Salaam, Beira
naar Rotterdam.
Marken passeerde 28 Sept. 17 u. Point de
Galle Rotterdam naar Java.
Maasland 30 Sept. te Amsterdam van Ham
burg.
Montferland passeerde 28 Sept. 17 u. Fer
nando Noronha, Buenos Ayres naar Am
sterdam.
Merauke passeerde 27 Sept. Sagres, Java
naar New-York.
Nias 28 Sept. van Mosselbaai naar P. Eli
sabeth.
Nebraska 29 Sept. te Londen Pacifickust
naar Rotterdam.
Nijkerk passeerde 29 Sept. Gibraltar, Beira
naar Rotterdam.
Oostkerk passeerde 29 Sept. Dungeness,
Rotterdam naar Japan.
Poeloe Bras 27 Sept. van Belawan Deli n.
Singapore.
Poelau Roeblah passeerde 29 Sept. Dunge
ness. Amsterdam naar Java.
Palembang passeerde 29 Sept. 4 uur Oues
sant, Rotterdam naar Java.
Peusum 28 Sept. van Curacao naar Sta.
Mart-a.
Parkhaven 29 Sept. 17 u. te Hull van Zuid-
Amerika.
Prins Frederik Hendrik 27 Sept. van New-
York naar W.-Indië.
Radja 29 Sept. te Leith, Amsterdam naar
Java.
Randfontein 29 Sept. te Dar es Salaam n.
Lindi.
Rijperkerk 30 Sept. te Antwerpen van
Hamburg.
Rietfontein passeerde 29 Sept. Beachy Head
Rotterdam na.r Z.-Afrika.
Sumatra 28 Sept. te East London van Am
sterdam.
Statendam passeerde 28 Sept. Lizard, Rot
terdam naar New-York.
Soekaboemi 30 Sept. 7 uur te Marseille,
Java naar Rotterdam.
Slamat 29 Sept. 12 uur van Port Said, Java
naar Rotterdam.
Spaarndam 28 Sept. van Boulogne, Rot
terdam naar New Orleans.
Sommelsdijk 30 Sept. te Port Said, Rotter
dam naar Calcutta.
Stadsdijk 29 Sept. van Port Said naar Al
giers, Rangoon naar Roterdam.
Simon Bolivar 30 Sept. te Amsterdam van
Hamburg.
Salland 30 Sept. te Amsterdam van Ham
burg.
Soesterberg 30 Sept. te Amsterdam van
Hamburg.
Saparoea 27 Sept. van Los Angeles naar
Java.
Salawati passeerde 28 Sept. Perlm, Java
naar New-York.
Tjimanoek 28 Sept.. te Sjanghai.
Tambora 30 Sept. 9 uur van Sabang, Java
naar Rotterdam.
Tabanan 28 Sept. 21 uur van Colombo, Rot
terdam naar Java.
Toba passeerde 29 Sept. 11 uur Finisterre,
Java naar Rotterdam.
Telamon passeerde 29 Sept. 13 uur te Bre
men van Hamburg.
Volendam 29 Sept. van Plymouth, New-
York naar Rotterdam.
Vechtdijk 29 Sept. te Rotterdam van Cal
cutta.
Venezuela 28 Sept. van Cristobal naar Pto.
Columbia.
Van Rensselaer 27 Sept. van Barbados.
Westerdijk passeerde 29 Sept. 13 u. Suez,
Rotterdam naar Australië.
Waterland passeerde 27 Sept. 22 uur Fer
nando Noronlia, Amsterdam naar Buenos
Ayres.
IJstroom 27 Sept. te Kribe, Amsterdam n.
W.-Arlka.
Zosma 29 Sept. van Colombo, Amsterdam
naar Japan.
Van Amsterdam 3 Oct. 17 Oct. 31 Oct. 14
Nov. 28 Nov. 12 Dec.
Te Aleppo 5 Oct. 19 Oct. 2 Nov. 10 Nov. 30
Nov. 14 Dec.
Te Bagdad 6 Oct. 20 Oct. 3 Nov. 17 Nov. 1
Dec. 15 Dec.
Te Bushire 7 Oct. 21 Oct. 4 Nov. 18 Nov. 2
Dec. 16 Dcc.
Te Karachi 8 Oct. 22 Oct. 5 Nov. 19 Nov. 3
Dec. 17 Dec.
Te Allahabad 9 Oct. 23 Oct- 6 Nov. 20 Nov.
4 Dec. 18 Dec.
Te Akyab 10 Oct. 24 Oct. 7 Nov. 21 Nov. 5
Dec. 19 Dec.
Te Bangkok 11 Oct. 25 Oct. 8 Nov. 22 Nov.
6 Dec. 20 Dec.
Te Medan 12 Oct. 28 Oct. 9 Nov. 23 Nov. 7
Dee. 21 Dec.
Te Palembang 13 Oct. 27 Oct. 10 Nov. 24
Nov. 8 Dec. 22 Dec.
Te Batavia 14 Oct. 28 Oct. 11 Nov. 25 Nov.
9 Dec. 23 Dec.
Te Bandoeng 14 Oct. 28 Oct. 11 Nov. 25
Nov. 9 Dec. 23 Dec.
WOENSDAG 2 OCTOBER-
HILVERSUM 1875 M.
10.00 Morgenwijding. 12.15 Concert door het
AVRO-Kwartet. 2.00 Praatje door Mevr. de
Leeuwvan Rees over: De as. Naai- en
Knipcursus. 2.15 Gramofoonmuziek. 2.30
Kinderliteratuur in verband met dc nieuwe
opvoeding door G. HelHnga, Dir. der Ilaag-
ache Schoolvereen. 3.00 Radio-Kinderkoor-
zang. 3 30 De voornaamste studlemuzick voor
piano. Uitgevoerd door Egbert Veen. Toelich
ting door Louis Schmidt. 4.30 Orgelconcert
door Ferdinand Kloek. Solist: Willem de
Jong, cello. 5.30 Gramofoonmuztek. 6 01 Con
cert door Hongaarsche Tzigane-Kapel van de
Gebr. Elmer en Bela Ruha. 7.15 Causerie door
W. A. A. Grul over: Wecrgave-kwalUeit bij
het ontvangtoestel. 8.01 Viool-recital door
Zoltan Székely. 8.40 Concert door hel Ver
sterkt Omroeporkest. Solist: Hugo van Daa
len, plano. 9.15 Lezing door Prof. Mr. H.
Fryda over: De indrukken van mijn Russi
sche reis. 945 Voortzetting concert. Na af
loop: Persber. Daarna Gramofoonmuziek.
12.00 Sluiting.
HUIZEN 298 M. Na 6 uur: 1071 M-
Uitsl. NCRV-Uitz.
10.30 Ziekendienst. 1230 Concert. Dames-
koortje. piano en orgel. 2.00 Gramofoonmu-
zlek. 2.30 Concert. Piano, orgel, fluit en kla
rinet. 4.30 Gramofoonmuziek. 5.00 Kinder
uurtje 6.00 Gramofoonmuziek. 6.30 Lezing
over: „De Makelaardij volgens de wettelijke
voorschriften, volgens hare werking in de
prnctijk cn volgens ccn tc verwezenlijken
ideaal. 7.00 Gramofoonmuziek. 7.30 Lezing.
8.00 Bestuursmededecllngen. 8.30 Lezing over:
„Binnenhuiskunst". Orkestconcert. Daarna;
Persberichten.
DAVENTRY 1554,4 M.
10-35 Morgenwijding. 11.15 Kerkdienst.
12.20 Lezing. 12.35 Concert. L. Inglis.sopraan,
P. J. Duffy, tenor. 1.05 Gramofoonmuziek.
1-20 Orkestconcert. 2.20 Bijeenkomst van dc
Rc-Uniteü Church of Scotland. 3,20 Uitzen
ding voor scholen. 3.45 Berichten. 3.50 Lezing.
4.05 Concert. C. Smith, bariton; E. Kersey,
viool; H. Just, cello, H. Ferguson, piano. 5.Ó3
Orgelconcert. Cinema-Orgel. 5.35 Knderuur-
tjc. 6.35 Nieuwsber. 7.05 Plano-recital door
L. England. 7.20 Lezing. 7.45 Lezing. 8.05 Vau
deville. 9.20 Concert. Militair Orkest. L. Go-
wing8, tenor. 10-00 Nieuwsber. 10.20 Lezing.
10.35 Orkestconcert. 11-20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS". 1725 M.
12.50 Gramofoonmuziek. 4.05 Orkestcon
cert en soli. 655 Gramofoonmuziek. 8.55
Concert. Orkest en zang.
LANGENBERG 473 M.
10.35 Gramofoonmuziek. 12.30 Gramofoon
muziek. 1.25 Orkestconcert. 5-55 Piano-reci
tal. 8.20 De Vroolijke Woensdag „Barockoko".
Daarna tot 12.20: Dansmuziek (Gramophoon-
platen).
BRUSSEL 508.5 M.
5.20 Gramofoonmuziek. 6.50 Gramofoon
muziek. 8.35 Fragmenten uit „De Regimen'..~-
dochter", Opera-comlque van G. Donizetti.
KALUNDBORG, 1153 M,
3.50 Concert. Radio-Blazers Ensemble. 8.35
Orkestconcert. Daarna: Uitzending van „De
Ingebeelde Zieke". Blijspel in 3 bedrijvü
van Molière. 10.35 Orkestconcert.
ZEESEN 1635 M.
6.10 Lezingen. 12-20 Gramofoonmuziek. 1.15
Lezingen. 2.20 Gramofoonmuziek. 3 05 Lezin
gen. 4.50 Concert uit Hamburg. 5.50 Lezingen.
8 20 „Tyll" Uilenspiegel. Opera in 3 bedrijven.
Text van Hugo F. Koenigsgartcn. Muziek van
Mark Lothar. 10-50 Concert. Orkest, Kate
König, sopraan.
