Weer een felle brand te Haarlem.
47e Jaargang No. 14196
Vertcïiynï SagelijEt, Ee&alve op Zön- en Feestdagen
Woensdag 2 October 1929
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland 3.87J4. Losse nummers
0.06. Geill. Zondagsblad per 3 maanden 0-57^, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60^
elke regel meer ƒ0.15, bniten Arrond. dubbele prijs. Onre Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ025, elke regel meer ƒ0.10. uitsL a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100,
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
AGENDA
WOENSDAG 2 OCTOBER
Gem. Concertgebouw: 5de Haarlemsche
Kruideniersbeurs. 1-305.30 en 7.3011 uur.
Remonstrantenhuis, Wilhelminastraat 22:
Anthroposophische Vereeniging. Dr. F. W.
Zeijlmans van Emmichoven „Anthroposophie
en Christendom". 8 uur.
Gebouw Caecilia, Jansstraat. Openings
avond „Volkszang", 8 uur.
Gebouw Haarl. Kegelbond, Tempeliers-
straat. Bazar voor School- en Werktuinen.
2-305 en 810 uur.
Palace. Cinema en Variété. „Geschichten
aus dem Wiener Wald" en „De Zeeroovers
van San Diego". Tooneel: Les Costas. 2.30 en
815 uur.
Luxor Theater: „Het geheime Document"
en „De Vrouw, die zich wreekte", 220 en
8.15 uur.
Rembrandt Theater: „De Kermismeid".
Tooneel: Trio Speenhoff. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Standaard-Theater. „Helden der Lucht".
Tooneel Mr. Palmer, 2.30 en 8.15 uur.
Kennemer Lyceum, Adriaan Stoopplein 4,
Overveen: Tentoonstelling van ori-
gineelen van Verkadesplaatjes. 2.304.30 en
8—10 uur.
DONDERDAG 3 OCTOBER
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling
S4 uur.
Gem. Concertgebouw. Vijfde Haarlemsche
Kruideniersbeurs. 1.305.30 en 7.3011 uur.
Gebouw Zang en Vriendschap, Jansstraat.
Volksuniversiteit. Cursus Aardrijkskundige
filmdemonstratie D. van Staveren. 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Gebouw Haarl. Kegelbond. Bazar voor
School- en Werktuinen. 2.305 en 810 uur.
Kennemer Lyceum, Adriaan Stoopplein 4,
Overveen: Tentoonstelling van ori-
gineelen van Verkadesplaatjes. 2.304.30 en
8—10 uur.
Teyler's Museum, Spaame 16. 114
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
Heemstede: Raadhuis. Gemeenteraad.
8 uur.
Hoofddorp: Raadhuis, Gemeenteraad
Haarlemmermeer.
HET VERKEER IN
HAARLEMMERMEER.
EEN NIEUWE WEG VOOR AUTO-
SNELVERKEER.
Er zijn plannen gemaakt voor een geheel
nieuwen weg voor auto-snelverkeer, begin
nende in Amsterdam aan den Sloterweg bij
de nieuwe spoorbaan dwars door de weilan
den heen en langs de militaire magazijn
gebouwen tot de Koekoekslaan; dan gaat hij
met een bocht in de richting van de groote
tocht tusschen den Aalsmeerderweg en Slo
terweg, dwars door de boerderijen van de
heeren G. C. van Arendonk en A. Zijlmans
tot aan deze Slotertocht. Langs deze tocht
wordt de nieuwe weg doorgetrokken aan de
Noord-Westzij de tot over den Lisserweg,
waar hij den Sloterweg kruist om daarna in
schuine richting naar de Dr. Heijelaan te
Abbenes te loopen, vanwaar hij schuin dooi
de boerderijen van de wed. van Reeuwijk en
J. A .Bos wordt doorgetrokken tot de Ring
vaart, links van de woning van J. J. Loog-
man, waar een nieuwe brug moet komen om
de verbinding met Sassenheim te verkrijgen.
Het wordt noodig geacht om voor dezen weg
een strook gronds van meer dan 55 meter
breedte te onteigenen; bij de Ringvaart bij
de Koekoekslaan is zelfs een breedte noodig
van 72 meter in verband met den te maken
oprit.
Het zal een mooie verkeersweg worden
met een breed rijvlak voor automobielen en
aan iedere zijde een weg voor klein rijver-
keer en rijwielpad, zoodat alle voertuigen
slechts uit één richting zullen rijden en het
verkeer zoo zal zijn ingericht, dat een flin
ke autorijder in een klein half uur eten af
stand van Den Haag naar Schiphol kan af
leggen.
Dit grootsch opgezette plan van wegen
bouw wordt in deze gemeente niet overal
met volle instemming ontvangen.
Slecht te spreken zijn de landbouwers van
de boerderijen, welke door dezen nieuwen
weg in twee gedeelten worden gescheiden,
omdat dit de uitoefening van bun bedrijf
moeilijker zal maken. Maar zeer vermoedelijk
zal dit niet zoo erg zijn als 't lijkt, omdat dit
ongerief geldelijk zal worden vergoed in een
hooger bedrag voor bedrijfsschade en allicht
door ruiling of verkaveling met den buur
man een goede oplossing te verkrijgen zal
zijn.
Best te spreken zijn alle landbouwers van
de boerderijen, die aan de oostzijde van den
Sloterweg wonen en straks achter hun
boerderijen nog een tweeden weg krijgen,
welke veel gemak zal geven, terwijl vrij zeker
in de toekomst de gronden langs dien weg
belangrijk in prijs zullen stijgen, omdat aan
den nieuwen weg zal worden gebouwd en
vele kleine tuinbouwbedrijven zich daar
zullen vestigen.
In een winkel in de Staringstraat.
Winkel, woonhuis en magazijn in een
half uur totaal vernield.
Inboedel en inventaris geheel verloren.
Opnieuw heeft te Haarlem een felle brand
gewoed. Het was wel niet een brand van
den omvang als die in de Holmbrebers-
steeg, deze in het pand Staringstraat 27
en 29, maar als het brandende perceel had
gelegen in het centrum der stad en niet in
een buitenwijk, had de brand minstens even
veel belangstelling getrokken en was hij ook
wei even gevaarlijk geweest als die van
vorige week.
De Staringstraat is een korte straat in
het Amsterdamsche kwartier, die van de
Zomerkade Noordwaarts loopt. De brand
heeft gewoed in een winkel met woonhuis er.
magazijn ongeveer in het midden van de
straat tegenover de Feithstraat. De bewoon
ster van het perceel, mej. Van Tolv. d. Berg
die de kruidenierszaak drijft onder den naam
firma A. B. van den Berg, bemerkte Dins
dagmiddag te kwart over drie dat er brand
was in den winkel. Zij bevond zich in de
keuken achter in het huis en kon aan de
voorzijde het huis niet meer verlaten. Door
den tuin van de buren wist zij nu de» straat
te bereiken, waar zij luid om hulp riep. In-
tusschen had een agent van politie, die op
nummer 23 woont, reeds geziem dat het
zonnescherm voor het winkelraam brandde.
Hij dacht aan een klein zonndscherm-
brandje, zooals die dikwijls voorkomen door
het daarop werpen van een sigaret, en ging
een emmer water halen om te blusschen.
Daarmee uit huis komend zag hij hoe he1
he»3le huis in lichte laaie stond- Hij heeft
toen onmiddellijk in de buurt de brandweer
opgebeld en een onderzoek ingesteld bij de
buren op no. 25, die niet thuis waren. Daar
bleek niets te branden. Ook de buurman op
nummer 35, de heer N. P. van der Linde,
gewaarschuwd door zijn vrouw, die het- hulp
geroep had gehoord, was toegesneld en had
in de pastorie Amsterdamstraat de brand
weer getelefoneerd. Deze verscheen met beide
automobielen te ruim half vier.
Het huis brandde toen van onder tot
boven. De wind had door de opening van de
Staringstraat vrij vat op het vuur en blies
het aan tot een ware vlammenzee. Aan dc
eene zijde is het brandende perceel begrensd
door een bergplaats van één verdieping, ge
nummerd 29, deze stond weldra ook in lichte
laaie. Daar naast is een soortgelijke berg
plaats en aan de andere zijde is de winkel
begrensd door een gewoon woonhuis, dat er
tegenaan gebouwd is.
Voor al die belendingen bestond groot ge
vaar. De brandweer greep echter actiof in,
er werden veel slangen uitgelegd en ge
spoten met drie stralen op de waterleiding.
En nu was bijna even vlug als het om zich
heen gegrepen had het vuur bedwongen. Te
vier uur reeds was er geen vlammetje meer
te bespeuren.
Maar welk een troostelooze ruïne was er
geworden van het huis. dat drie kwartier ge
leden nog geheel intact was! Het was totaal
lecggebrand. alle houtwerk was verkoold, de
heele boedel en winkelinventaris is verloren.
Ook in het magazijn is niets gespaard geble
ven. De voorraden daarin waren evenwel
niet groot.
Het pand behoort aan de woningstichting
„Ons Huis" en is eenige jaren geleden ge
bouwd. De huurder, de heer Van Tol heeft
een dameskapsalon op het Korte Spaame,
waar hij zich tijdens den brand bevond. De
kinderen waren op school. De heer Van Tol
werd gewaarschuwd, doch vond van zijn huis
nog slechts de ruïne. Het huis en de in
ventaris waren verzekerd, tegen bedrijfs
schade "was de firma niet geassureerd.
De belendende perceelen hebben ten slotte
geen schade gekregen.
Een soortgelijke brand als deze vernielde
eenige maanden geleden een kruideniers
winkel met achter- en bovenwoning op Oud-
Schoten.
De oorzaak van den brand is onbekend.
Uit het politierapport, vernemen we over
dezen brand nog het volgende: Even voordat
de heer Van Tol zijn winkel verliet, had hij
een sigaret opgestoken en de lucifer daarna
gelegd in een aschbakje, waarin papier lag.
Na zijn vertrek heeft de vrouw dit bakje in
ee naschvat gelegdigd. Kort. daarna heeft
zij den brand ontdekt. De geheele inventaris
van woning en winkel is uitgebrand. Het
vuur werd door de brandweer met eenige
stralen op dc waterleiding gebluscht. De
Commissaris van Politie was aanwezig.
EEN POOLSCHE STAD IN
VLAMMEN.
WARSCHAU, 1 Oct. (VD.) In het cen
trum van de Poolsche stad Lupia Nowa brak
Maandagmiddag tegen 4 uur een groote
brand uit die tengevolge van den sterken
wind zeer snel om zich heen greep en bin
nen twee uur 30 huizen vernielde. De brand
dreigt de» geheele plaats in den asch te leg
gen. Door middel van 20 branspuiten doet
met groote moeite om de werf en de open
bare gebouwen te behouden.
Een inwoner der stad is in de vlammen
omgekomen, terwijl 9 brandweerlieden cn
verschillende andere personen bij het blus-
singswerk zware brandwonden bekwamen.
Tot op heden zou men den brand nog niet
meester zijn.
DE BEGRAFENIS VAN
KARDINAAL DUBOIS.
PARIJS, 1 Oct. (VD.). Ondanks de be
wolkte lucht en het regenachtige weer waren
duizenden op de been om den laatsten groet
aan kardinaal Dubois te brengen. Zeer vele
delegaties van militaire en civiele autoriteiten
diplomaten en andere officcieele personen
namen aan den stoet deel.
HET MELKBESLUIT.
AANSTELLING VAN EEN VEE-ARTS
BIJ DEN KEURINGSDIENST.
In verband met de invoering van 't melk-
besluit, waarover wij indertijd reeds uitvoe
rige mededeelingen deden, is het noodig aan
den Keuringsdienst voor waren in het gebied
Haarlem een veearts aan te stellen. Op de
begrooting van dezen dienst voor 1930 is
daarvoor f 4400 uitgetrokken.
CLéMENCEAU WEER ERNSTIG
ZIEK.
Naar wij vernemen is Clemenceau wederom
ernstig ziek. Om 8 uur 's morgens arriveerde
gisteren op het landgoed van Clemenceau
een ziekenauto, daar de dokters de over
brenging van den voormaligen minister
president naar Parijs noodig achtten.
De auto. die met het oog op den gezond
heidstoestand van Clemenceau slechts lang
zaam mag rijden, zal waarschijnlijk eerst
laat in den avond in Parijs aankomen
Clemenceau zal dan onmiddellijk door dr.
De Jeiles in behandeling worden genomen.
Een nader telegram meldt, dat Clemenceau
in Parijs is aangekomen.
Het woord is aan
George Meredith:
zij had geen plannen en geen koop.
maar alleen den wensch om te geven cn het
vermogen om te gelooven."
SPAARPROPAGANDA.
(De gemeenteraad van Gouda
heeft besloten elk nieuwgeboren
kind in die gemeente een spaar
bankboekje met een gulden er
op te schenken als propaganda
voor de gemeentelijke spaar
bank).
Dit nieuwe denkbeeld is niet kwaad.
Een kind moet vroeg het sparen leeren,
Daar zal het lang van profiteeren,
Aldus besliste Gouda's Raad,
Dit nieuwe denkbeeld is niet kwaad.
Men schenkt den boreling een pop.
Als speelgoed bij zijn komst op aarde,
En dat loopt, als hij rustig spaarde,
Van jaar tot jaar al aardig op.
Men schenkt den boreling een pop.
Het Goudsche goud wordt goed besteed,
Want deze gulden spaargedachte,
Kan in de toekomst veel verzachten,
Van aan het kind beschoren leed,
Het Goudsche goud wordt goed besteed.
Men kan al bij den ooievaar,
De vurigste pleidooien hooren:
Mag ik in Gouda zijn geboren?
Daar ligt mijn spaarbankboekje klaar,
Zoo hoort men bij den ooievaar.
Maar ik, een oude pessimist,
Ik vraag, is dit wel bona fide?
Als een gemeente geld gaat bieden.
Als filantroop, als altruïst....
Ik ben een oude pessimist.
Is hiermee alles wel verteld,
Of moet de pa twee pop betalen.
Wanneer hij 't. boekje straks komt. halen,
Als spaarbankboekje leges geld?
Is hiermee alles heusch verteld?
P. GASUS.
PRINSES JULIANA.
Een tentamen afgelegd.
Naar wij vernemen heeft Prinses Juliana
gisteren aan de Leidsche Universiteit een
voortreffelijk tentamen afgelegd in de ge
schiedenis der Nederlandsche letteren se
dert 1880.
TELEFOONSTORING.
ZES EN VEERIG ABONNéS GEEN
VERBINDING.
Heden waren 46 abonnés (waaronder ook
wij) van de telefoon alhier zonder telefo
nische verbinding omdat een kabel verlegd
werd.
Zaterdagmiddag is van deze storing schrif
telijk kennisgegeven aan de betrokken
abonnés. Hadden wij deze kennisgeving ook
ontvangen, dan zouden wij natuurlijk een be
richt betreffende de te verwachten storing
geplaatst hebben. Thans zijn wij daartoe niet
in staat geweest en zullen velen heden ver
geefs getracht hebben ons op te bellen.
Intusschcn is ons door de telefoondirectie
medegedeeld, dat aan ons ook een kennis
geving is gezonden. Wij hebben die evenwel
tot onzen spijt door onverklaarbare oorzaak
niet ontvangen.
Heden zou de storing weer in orde komen.
Men kon ons echter hedenmorgen nog niet
mededeelen wanneer.
DE ZEPPELIN BOVEN
NEDERLAND.
OOK BOVEN HAARLEM?
Naar aanleiding van het feit, dat de „Graf
Zeppelin" een tocht boven Nederland zul
maken, hebben wij getracht to ontdekken of
het luchtschip ook boven Haarlem komt.
Te Schiphol was hiervan noch officieus,
noch officieel iets bekend.
Men verwachtte wed dat de Zeppe
lin ook boven Haarlem zou komen,
maar met zekerheid was hiervan niets te
zeggen. Waarschijnlijk, zoo zeide de Stations
chef te Schiphol ons, zal wel niet vooraf een
officleele route worden vastgesteld, maar zal
men deze laten afhangen van de weersom
standigheden.
HAARLEM, 2 October
De Tijger.
Opnieuw is vandaag over de geheele we
reld geseind dat Georges Clemenceau ziek
is. Per auto heeft men hem uit zijn hulsjo
in de Vendêe naar Parijs overgebracht, waar
een specialist hem behandelt. Twee dagen
geleden bereikte hij den leeftijd van 88 Jaar,
cn ieder ongunstig bericht over zijn gezond
heidstoestand zou dus het naderend einde
kunnen beteekenen. Al zijn de wonderlijke
levenskracht en energie, in dezen man be
lichaamd, langzamerhand zoo spreekwoor
delijk geworden dat men zc haast als onuit-
biuschbaar is gaan beschouwen.
Het is nu meer dan tien jaar geleden dat
de TUeer zich uit de politiek terugtrok. Dat
was na zijn tweede premierschap want hij
is maar tweemaal minister-president ge
weest, n.l. van lOt.61909 en 19171919
toen zijn candidatuur voor het president
schap van de Republiek faalde. Dit falen
kwam voor het buitenland als een verras
sing, na de geweldige resultaten die Clc-
menceau's bewind bereikt had en die tot het
winnen van den oorlog voerden na een tijd
van verdeeldheid en verwarring. Maar voor
de Franschen was het mislukken van de
candidatuur niet zoo verwonderlijk. Een aan
tal tegenstemmers had persoonlijke grieven
tegen Clemenceau. wiens doorzettende me
thodes en wiens bijtende sarcasmen hem
veel vijanden hadden bezorgd. Maar voor de
meesten was het een prlnclpc-quaestie. Het
presidentschap der Fransche Republiek is
in hoofdzaak slechts een representatieve
functie. De traditie, gevestigd sinds de ze
ventiger jaren toen de maarschalk Mac Ma-
hou deze grenzen te buiten was gegaan,
stond stevig. Poincaré, een exceptioneel
krachtige figuur in de decoratieve hoogste
functie des lands, had haar geëerbiedigd.
Zijn voorgangers, presidenten zooals Sadt
Carnot, Félix Faure, Emile Loubet, Armand
Fallières waren allen tweederangs figuren
in Kamer en Senaat geweest, geen groote
leiders. Caslmir Pcrièr. een man van grooter
allure, had binnen zes maanden het presi
dentschap neergelegd. En men Ijon zich niet
voorstellen van den Tijger, man van actie en
van zeer weinig vormelijkheid, dat hij zich
plotseling in een sierlijke representatieve fi
guur zou herscheppen, alleen bij recepties en
officiëele plechtigheden een decoratieve lei
dende rol spelen cn zich verder van in
menging cn het geven van leiding In 's lands
zaken onthouden.
Toen zijn candidatuur mislukt was trok
Clemenceau zich terug, zei dat hij zich nooit
meer met de politiek zou bemoeien, deed dat
inderdaad ook niet. weigerde bij tallooze ge
legenheden om zijn mccning over den
gang van zaken te zeggen en ging zijn me
moires schrijven en z'n tuintje verzorgen.
Het merkwaardigste is wel, dat hij on
langs deze zelf-opgelegde en consequcnt-
volgehouden retraite geen oogenbllk in ver
getelheid is geraakt. Een Briand, een Poin
caré, een Caillaux zouden binnen tien jaar
na hun verdwijning uit de actieve politiek
volmaakt vergeten zijn, behalve in de ge
schiedenisboekjes en bij degenen die die be
studeerden. Vooral in Frankrijk, want la
belle France, schoon en bekoorlijk maar
grillig, vergeet heel snel.
Den wonderlijken ouden man in het een
zame dorpje in de Vendée heeft het niet
kunnen vergeten. Het buitenland heeft dat
evenmin gekund. Hij Is ongetwijfeld een der
grootste, sterkste, meest markante en oor
spronkelijke persoonlijkheden die de iaatsto
halve eeuw der historie heeft opgeleverd.
Degenen die hem gezien cn gehoord hebben
zullen de vreemde, doordringende, magneti
sche kracht die van dien kleinen ouden man
uitging nimmer kunnen vergeten. Ik zie
hem nog zooals hij de oprlehtingsbijeen-
komst van den Volkenbond presideerde, zoo
als hij de vergadering der Mogendheden
leidde in de Galerie des Glacés bij het slui
ten van den vrede, zooals bij ingreep in do
Fransche Kamer in een zitting, toen de op
positie getracht had om door oen zijdeling-
schen aanval dc regeering bij verrassing een
beentje te lichten. Ik zie hem nog uit zijn
auto stappen aan dc Qual d'Orsayklein,
buiten-veihouding-brecdgeschouderd. geel
van gelaatskleur, met de scherpe, stekende
oogen onder dc borstelige wenkbrauwen.
Slordig in zijn klecding. de overjas achte
loos openhangend, snelde hU met driftigen
korten pas voort, een paar maal met nijdig-
kort gebaar don hoed even oplichtend in
antwoord op de vele starre, eerbiedige groe
ten en militaire saluuts. hem gebracht. Hij
stoof dwars door een groep hoogwaardig-
heidsbckleedcrs heen, gevolgd door twee
prachtige generaaLs-in-groot-tenue. twintig
jaar jonger dan hij maar hijgend in hun
streven om hem bij te houden
En even later verhief hij zich te midden
der vergadering in de Salie de l'Horloge. en
luisterden wij ademloos naar de snijdende,
scherpe stem die het bloemrijke Fransch in
korte, afgebeten zinnen formuleerde, die
doordrong tot in de verste hoeken van die
groote ruimte.
Zoo was Clemenceau, en zoo moet hij nog
zijn, want de zwakheden van het lichaam
hebben nooit invloed kunnen doen gelden op
zijn ontcmbaren nijdlgen wil.
Toen. nu tien Jaar geUUen, zei hij al: Ik
heb evenveel lichaamsgebreken als de presi
dent Wilson punten voor den Volkenbond....
precies veertien. „Vous ne le croyez pas?
Ah! Mais je m' en fiche pas mal!"
In de Kamerzitting hOo ik hem eenige
deputes, die hem in zijn afwezigheid langs
een politiek kronkelpaadje hadden getracht
te benadeelen. in zUn striemende, snijdende
taal hooren ïuftelen tot zij erbij zaten als
een troep stoute, afgestrafte schooljongens,
geslagen, die geen kik meer dorsten te geven!
Le Tigre
Een man die naast groote resultaten groo
te blunders op zijn rekening heeft, een man
die zich tallooze vijanden heeft gemaakt,
een misschien onevenwichtige figuur, eet*