BUITENLANDSCH OVERZICHT KENTEREND GETIJ IN AUSTRALIë. GEHEIME DIPLOMATIE EN SPIONNAGE. GROOTE MARKT 1-7 BINNENLAND HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 15 OCTOBER 1929 DERDE BLAD Bridgeman over Shearer. Een poging tot afschaffing? INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 Cu. i>*r iiiiiiiillliiiililiii»liiiiiiiiiiiili''J''iiiilliliiiliiiiilinniiiillü!Iijlü!Iülill!H|gjj T BELANGRIJKSTE NIEUWS. Zooals we gisteren reeds meldden heeft de Australische premier Bruce, de leider van de Nationalistische regeering een verplette rende nederlaag geleden- Hij heeft Scullin, den leider van de Arbeiderspartij reeds medegedeeld, dat hij en zijn regeering aan staanden Maandag hun ontslag zullen in dienen. Men verwacht op het oogenbük dat de totale uitslag zal zijn: arbeiderspartij 46, nationalisten 14, landpartij 10, onafhankelij- ken 5. Scullin is pas verleden jaar tot voor zitter de» Australische arbeiderspartij ge kozen. Hij is journalist en heeft van 1910 tot 1913 en van 1922 tot nu in het Australische parlement zitting gehad. Lord Bridgeman, die in het vorige kabinet Minister van Marine was en eerste gedele geerde op de Engelsch-Amerikaansche vloot- conferentie in Genève heeft in de Times zijn opinie gezegd over Shearer, den man die het werk des vredes, dat men in Washington en later in Genève wilde beginnen, goeddeels saboteerde. Bridgeman zegt dat schier on middellijk na zijn aankondiging der Britsehe voorstellen in sommige Amerikaansche bla den een heftige aanval werd gedaan op de Britsehe politiek met ergerlijk verkeerde voorstellingen van de Britsehe doeleinden en de cijfers. Bridgeman had toen de Britsehe en de buitenlandsche pers uitgenoodigd bij hem te komen om aldus misverstanden uit den weg te ruimen. Op zulk een conferentie had hij op een vraag inzake de pariteit ge antwoord, dat hij niet betwistte, en niet van plan was te betwisten, de aanspraak van de V.S. op gelijkheid in vlootsfcerkte of dat de V.S. in staat waren een vloot te bouwen gelijk aan, of grooter dan, de Britsehe. In de „Chicago Tribune" verscheen kort daarop een stuk, dat Bridgeman ver klaard had nimmer in pariteit te zullen toe stemmen. Op grond dier verkeerde voorstellingen had Bridgeman een nieuwe plenaire zitting der conferentie gevraagd, waar hij de vrees uitte dat de moeilijkheden werden gemaakt door menschen, die zich zouden verheugen in een mislukking der conferentie. Bridge- man was toen hij dit zeide al op de hoogte van de werkzaamheden van Shearer, die een perskaart had gekregen welke hem toe gang gaf tot bijeenkomsten tusschen gede legeerden en persvertegenwoordigers. Brid geman deed vertoogen richten tot den eer sten Amerikaanschen gedelegeerde, waar in hij er zijn verbazing over uitte dat Shearer een perskaart had gekregen. (Hij had deze kaart gekregen voor een geïllustreerd avond blad, een uitgave van de „Chicago Tribune".) Shearer hield evenwel zijn perskaart en zette zijn aanvallen voort. Bridgeman ver klaart dankbaar te zijn voor het optreden van Hoover thans; hij had gewild dat het mogelijk geweest zou zijn op te treden vóór het eind der conferentie van 1927. Dan zou gebleken zijn dat het beginsel der pariteit niet was aangevochten noch toen, noch thans, en dat er geen sprake was van een wedijver in aanbouw tusschen Brittanniè en de V.S. Bridgeman's mededeelingen komen geheel overeen met andere lezingen over het geval Shearer.-Het is thans wel bewezen dat Shearer, in dienst der groote scheepvaart maatschappijen, in de gelegenheid gesteld is geworden om op de grofste wijze een bru tale oplichterscampagne te voeren. Natuurlijk moet Shearer nu bloeden! Een feit is het echter dat er machtige organisa- INTERNATIONAAL SPAARBANK- CONGRES TE LONDEN, BELANGSTELLING VOOR NEDERLAND (Bijzondere correspondentie). Zooals wij in een vorig artikel reeds meld den wordt in Londen het tweede internationa le spaarbank-congres gehouden. Aan dit congres is verbonden een tentoonstelling op spaarbankgebied, terwijl daarnaast nog is georganiseerd een tentoonstelling van spaarbankinrichting en administratie-metho den. Deze laatste is vrijwel gelijk aan de in het einde van September te Rotterdam gehou den efficiency-tentoonstelling nu gespeciali seerd voor spaarbanken. Opmerkelijk is dat de Engelsche spaarbanken zeer ten achter zijn te dezen opzichte speciaal vergeleken met Duitschland, doch ook bij Nederland- De kasregistreermachine, waarvan de spaarbank te 's Gavenhage zich onlangs 25 exemplaren heeft aangeschaft, staat op die tentoonstel ling ingericht voor Duitschland en met Duitsche formulieren, terwijl de boekings machine die o.a. Haarlem in gebruik heeft, daar aanwezig is met Hollandsche formulie ren. Beide machines vinden in Engeland nog in het geheel geen toepassing. De andere tentoonstelling geeft een over zicht van hetgeen in de onderscheidene lan den door de spaarbanken wordt gedaan en is bereikt, benevens van de middelen van propaganda en anderszins waarmede dit resultaat is verkregen. Nederland had van haar inzending nog al wat werk gemaakt. Op aantrekkelijke wijze is een overzicht gegeven van de ontwikkeling der spaarbanken van 18181928. Haarlem is de oudste, opgericht 17 December 1817. Hoewel deze inzending is verzorgd door den spaarbankbond, vertegenwoordiger dor bijzondere spaarbanken, is daarin ook de ont wikkeling der Rijkspostspaarbank opgeno men, echter in rood gekleurd tegen geel voor de bijzondere spaarbanken. Indruk maakte al dadelijk de groote land kaart van Nederland 3 x 4 M. warop alle spraarbankkantoren waren aangegeven, 1692 der postspaarbank, 815 der bijzondere spaar banken- Na Nederland bleek Finland het dichtst bezet te zijn met spaarbanken. ties waren, onder wiens protectoraat deze man zijn verfoeilijke practijken kon ten uit voer brengen. Dat deze soort van interne politiek ten nauwste verbandt houdt met een anderen officieusen vorm van „diplomatie" de ge heime is duidelijk. Er gaan geruchten dat de Engelsche arbeidersregeering dit kwaad te lijf wil gaan, door middel van een interna tionale overeenkomst, waarbij de spionnage wordt afgeschaft. Voorwaar een schoon plan. Maar er is altijd helaas nog wel een politiek en een diplomatie, die nog iets ge- heimer is dan geheim! L- A. Nadir Khan over de buiten landsche betrekkingen. KAIRO, 14 Oct. (V.D.) Naar uit Teheran wordt gemeld, heeft Nadir Zondag de diplo matieke vertegenwoordigers te Kaboel ont vangen en medegedeeld, dat binnenkort een nieuwe regeering zal worden gevormd, die dadelijk de normale betrekkingen tusschen Afghanistan en het buitenland zal herstel len. Nadir Khan verklaarde, dat zijn regeering alles zal doen om het leven en het eigendom van de buitenlanders te beschermen. Men verwacht groote veranderingen in de diplo matieke vertegenwoordigingen van het bui tenland. Zoo zullen de Afghaansche gezan ten te Moskou, Londen en Parijs worden teruggeroepen en door aanhangers van Nadir Khan worden vervangen. Verder zal de nieuwe regeering een wet uitvaardigen, waardoor de invoer van wapens naar Afgha nistan wordt verboden. De hel in China weer los gebroken. Volgens berichten uit Peking hebben de opstandige generaals draadloos een commu niqué verspreid, tegen de Chineesche natio nale regeering, waarin gedreigd wordt met onmiddellijk optrekken naar de provincie Hoenan. Tsjang Kai Sjek neemt deze nieuwe bedreiging der regeering van Nanking buiten gewoon ernstig op, wat hieruit blijkt, dat een speciale zitting van het kabinet bijeengeroe pen werd waarin Tsjang een buitengewone volmacht kreeg om generaal Loe Tsjoeng Lin die tot nu toe minister van oorlog was en thans overgeloopen is naar Feng te ont slaan Hij wordt er van beschuldigd reeds lang deel te nemen aan de samenzwering te gen de regeering. Anderzijds wordt het optreden van gene raal Tsjang Fat Kwei in Kwangsi steeds ernstiger. Sir Robert Ho Tung, een financier uit Hongkong, die eenige jaren geleden een con ferentie heeft bijeengeroepen van verschil lende militaire leiders in China, teneinde tot een bij legging der binnenlandsche on lusten te geraken, heeft aan Tsjang Kai Sjek, Jen Hsi Sjan, die door hem gouverneur der provincie Sjansi genoemd wordt, generaal Feng Joe Hsiang en maarschalk Tsjang Hsoe Liang een telegram gezonden, waarin hij wijst op de rampspoedige gevolgen van een hervatting van den burgeroorlog en waarin hij er bij dc militaire leiders op aandringt om in conferentie bijeen te komen teneinde te trachten de geschillen op een vriendschap pelijke wijze te regelen. In een duidelijk schema was aangegeven de organisatie der spaarbanken, waarbij de uitzonderingspositie opvalt, die Nederland inneemt, daar het geen wet op de bijzondere spaarbanken heeft, doch waar verreweg het belangrijkste deel der spaarbanken zich vrij willig heeft gesteld onder controle van het door de spaarbanken zelf oprichte, spaar bankbureau. Vervolgens is de groei der spaarbanken aanschouwelijk in 5 rubrieken voorgesteld en teneinde de aandacht te trekken en aan de inzending een speciaal Hollandsch karakter te geven, is naast de grafische voorstellingen in balken, de ontwikkeling weergegeven in producten waardoor Nederland in het bui tenland bekend is. Zoo werd de stijging van het tegoed der inleggers voorgesteld door kazen in acht grootten van 2 c.M. tot 95 c.M. middellijn voor de jaren 1318,1840, 1860, 1880, 1900, 1913, 1918 en 1928. Het aantal inleggers door tulpen (ten gevolge van het jaargetijde: kunstbloemen) in bouquetten tot 300 stuks de reserve door waskaarsen van 1 cM. tot 1 M. lengte het gemiddeld saldo per hoofd van bevolking door varkens geboetseerd in klei van 5 c.M. tot 75 c.M. het gemiddeld saldo per boekje door pekten boter. Het doel door deze wijze meer blijvende indruk te vestigen van de krachtige ontwik keling der spaarbanken hier te lande vooral in de laatste 20 jaar schijnt wel te zijn be reikt. Twee foto's werden van de Nederland- sche stand gemaakt en zullen in het inter nationale spaarbank tijdschrift worden ge plaatst. Opmerkelijk was op deze tentoonstelling de inzending van Rusland, waar krachtig door de spaarbanken wordt gewerkt. Het sovjet-regiem verbiedt wel particulier land bezit. doch kapitaalbezit wordt door de in December 1922 opgerichte staats-arbeiders- spaarbanken, die op moderne leest zijn ge schoeid, zeer aangekweekt. Einde 1928 waren er in Rusland 16620 van die staatsspaarban- ken, die van bijna 4 millioen inleggers on geveer 350 millioen roebel belegden. Interessant is ook het reclamemateriaal en de teekeningen der verschillende landen, speciaal van Italië, Rusland en Tsjecho-Slo- wakije. Het zou te uitvoerig worden een uiteen zetting te geven van hetgeen op het congres werd gesproken naar aanleiding van de uit voerige praeadviezen (480 pagina's druks). Deze praeadviezen behandelden o.a. de on derwerpen: I- Welke diensten bewijzen de spaarbanken tegenwoordig aan haar inleg gers. n. Welke bankzaken kunnen de spaar banken verrichten zonder in strijd te komen met haar aard en doel. Hl. De opvoedende taak der Spaarbanken. IV- Spaaibankwet- geving en organisatie. V. Propaganda van de spaarbanken. Alleen willen wij vermelden, dat van Ne- derlandsche zijde speciale aandacht werd ge vestigd op het succes der ophaaldiensten, die vele spaarbanken hier te lande instelden om zelfs de kleinste bedragen speciaal ook van ae meer afgelegen wonenden, waarvoor een gang naar de Spaarbank bezwaarlijk is, te doen sparen. Het bleek dat ook in Australië sinds eenigen tijd deze ophaaldiensten meer en meer worden ingevoerd, terwijl in andere landen o.a. in Italië proeven hiermede wer den genomen. Wellicht komen wij nog eens nader op de werking der Nederlandsche spaarbanken en speciaal van die in Haarlem terug. EEN MEISJE IN EEN KOFFER. ROTTERDAM WEER IN REP EN ROER. Hoe gespannen de stemming in Rotterdam momenteel is in verband met den moora op het 10-jarig meisje, blijkt uit het volgende: Toen Maandagmiddag eenige bewoners uit de Schommelstraat zaeen, dat een veertien jarig meisje de werkplaats van een schoen maker in die straat binnenging en dat kor ten tijd daarna de schoenmaker alleen zijn werkplaats verliet, is men onmiddellijk de moeder gaan waarschuwen, meldt het HbJd. De moeder van het meisje is met de politie naar de schoenmakerswerkplaats gekomen, waar intusschen een groote menigte zich voor het bewuste perceel had verzameld. De werk plaats was nog gesloten en men heeft daarom gewacht tot de schoenmaker terugkwam. Met hem zijn toen de moeder en de politieman nen naar binnen gegaan en daar vond men na eenig zoeken het meisje, dat in een koffer lag verborgen Het meisje werd onmiddellijk verhoord, en zij verklaarde bij den schoenmaker gekomen te zijn, omdat zij zich niet wel gevoelde, en toen de man een boodschap was gaan doen, had zy hem gezegd, dat hij haar gerust eeni gen tijd alleen kon laten. Toen zij evenwel politie hoorde komen, benevens haar moeder, was zij bang geworden, omdat deze laatste haar meermalen verboden had naar den schoenmaker toe te gaan. Uit angst had zij zich toen in den koffer verborgen. Het is in de Schommelstraat naar aanlei ding van dit incident nog geruimen tijd ru moerig gebleven, en in de stad begon zich het onrustbarend gerucht te verspreiden, dat er een vermoord meisje in een koffer was ge vonden, hetgeen bij onderzoek gelukkig vol komen onjuist bleek te zijn. Ook te Overschie heeft gisteren het ge rucht de ronde gedaan, dat er een meisje zou zijn ontvoerd. Het bleek evenwel, dat er een man den weg had gevraagd aan een meisje en dat hij, nadat zij hem den weg had gewezen, haar regelrecht naar haar school had gebracht, zoodat dus ook hier van niets wat op een misdrijf gelijkt sprake was. DE MOORD TE ROTTERDAM. De verdachte 'wordt nog vastgehouden. SCHULDIG AAN EEN ANDER MISDRIJF. Tijdens het onderzoek in de zaak betref fende den man, die Zaterdagmiddag in ver zekering is gesteld, is gebleken, dat hij zich geruimen tijd vóór den moord in den polder Blij dorp aan een ander zedenmisdrijf in de omgeving van Spangen heeft schuldig ge maakt Hij heeft toen op de plaats van het misdrijf een manchester pak en een fiets achter gelaten. Toen de man indertijd on raad vermoedde, heeft hij de vlucht geno men. waarna een achtervolging van agenten volgde. De man is ontkomen, en later is ge bleken. dat hij bij een vrouw op het Witte Dorp is binnen gevlucht. Tegen deze vrouw is toen proces-verbaal opgemaakt wegens het verbergen van een verdachte. De gevonden voorwerpen zijn indertijd bij de zedenpolitie gedeponeerd, en in de zaak betreffende den moord in den polder Blijdorp zijn deze stukken van overtuiging door de politie van het bureau Groote Paauwensteeg opgevraagd. De overtuigingsstukken zijn aan bepaalde personen vertoond en deze hebben ze herkend. In de zaak betreffende den moord in den polder Blijdorp bestaan nog vele bezwarende omstandigheden tegen dezen in verzekering gestelden man, zoodat verlenging van de in verzekeringstelling is verleend. Maandag heeft de Rotterdamsche politie de beschikking gekregen over twee auto's van particulieren, om het onderzoek gemakke lijker te maken. De justitieele dienst van het bureau aan de Groote Paauwensteeg is ver sterkt met tien rechercheurs van de centrale recherche. Dadelijk na de begrafenis van het slachtoffer is men met enkele getuigen er weer op uitgegaan om te gaan confronteeren. De stroom van mondelinge, telegrafische en schriftelijke mededeelingen houdt nog steeds aan, meldt de N. R. C. Zondag is een Hagenaar, die tijdelijk te Rotterdam verblijf hield, op grond van aan wijzingen na veel moeite opgespoord. In den nacht heeft men de kinderen, die Woensdag avond bij Marietje van O. waren, uit bed ge haald, ten einde ze te confronteeren met de zen verdachte. Doch de kinderen hebben be slist verklaard, dat hij niet de gezochte was, aldus de Tel. DE POSTVLIEGTUIGEN. Het derde in Medan. Bij de K.L.M. is bericht ingekomen dat de PH-AEZ (eerste postvliegtuig op de retour vlucht) Zondag in Jask is aangekomen. Men heeft benzine bijgeladen en is doorgevlogen naar Boesjir, waar het te 17 u. 55 is geland. Bij de KJL.M. is bericht ingekomen, dat het derde postvliegtuig de PH-AEN op de heenreis Zondag om 12.10 uur te Medan is aangekomen. Bij de KL.M. is bericht binnengekomen, dat het retourvliegtuig uit Indië, de P.H AH.Z. Maandagmorgen in Aleppo is aangekomen. Het vliegtuig wordt Donderdag op Schiphol verwacht. DE BEGRAVEN TWEELING. AANTEEKENINGEN IN DE DOOS. Het onderzoek In de zaak betreffende de lijkjes van de tweeling, welke bij den Dordt- schen straatweg te Rotterdam werden ge vonden. heeft aan het licht gebracht, dat er potlood-aanteekeningen op de doos stonden. Hieruit is gebleken, dat de moeder in Bloem hof of Tuindorp Vreewijk woont. Er is voorts een aantal getuigen gehoord, wier verklarin gen in een bepaalde richting wijzen, meldt het Hbld. Jhr. mr. dr. A. RöELL. Treedt uit het bestuur van het Amsterdamsche Concertgebouw. Het Hbld. verneemt, dat de voorzitter van het bestuur van het Amsterdamsche Con certgebouw jhr. mr. dr. A. Röell, heeft mede gedeeld, dat hij eerlang zijn functie als pre sident en bestuurslid zal neerleggen. De heer Röell volgde mr. R- van Rees op als bestuurs voorzitter; hij heeft deze functie ongeveer tien jaar bekleed. Omtrent den datum van aftreden is nog niets naders bekend. ALASTRIM NEEMT AF. Te Amersfoort geweken. In Amersfoort zijn in totaal 5 gevallen van Alastrim voorgekomen, waarvan twee in het zelfde gezin. Het eerste geval was uit Rotter dam overgebracht. Thans zijn niet alleen alle patiënten ontslagen, als hersteld, maar ook hebben de door den inspecteur der Volksge zondheid wenschelijk geachte ontsmettingen der woningen plaats gehad. De Alastrim mag dus uit Amersfoort geweken wórden geacht. SCHOUWBURG JANSWEG Donderdag 17 October zal door het Veree- nigd Tooneel (directie Verkade Verbeek) in bovengenoemden schouwburg een voor stelling worden gegeven van „Een Ideaal Echtgenoot", zedenspel in 4 bedrijven van Oscar Wilde. De hoofdrollen zijn in handen van Eduard Verkade, Dirk Verbeek. Paul Huf. Nel Stants. Mies Elout, Loudi Nyhoff enz. Deze voorstelling is no. 2 van het abonne ment, echter zijn er op eenige rangen nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. PERSONALIA. Voor het candidaatsexamen rechtsgeleerd heid is te Leiden geslaagd mej. H. J. Stalling uit Haarlem. WINKELWEEK BOTERMARKT—BARRE - VOETESTRAAT—KEIZERSTRAAT. Op de algemeene vergadering van boven genoemde buurt-vereeniging werd besloten, ter viering van het feit dat het 40 jaar ge leden is dat de Barrevoeteslraat verbreed werd, een winkelweek te organiseeren van 1 tot 8 November. Het publiek zal als jury optreden en de etalages beoordeelen. Een mooie collectie prijzen zal worden uitgereikt. EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN BESTAAT 20 JAAR. Binnenkort zal het 20-jarig bestaan der afdeeling Haarlem van bovengenoemde ver- eeniging werden herdacht. Teneinde aan deze herdenking een feestelijk karakter te geven is bereids een commissie benoemd die deze taak ter hand zal nemen. HEROPENING VERNHOUT'S BOEKHANDEL „VEKO". De heer Vernhout, die vier jaar lang zijn bekenden boekhandel „Veko" in het perceel Kleine Houtstraat 47 heeft gedreven, heeft zich door den steeds toenemenden bloei van zijn zaak genoodzaakt gezien, naar meer ruimte om te zien. Die heeft hij gevonden In het perceel Zijlstraat 98, waar ongeveer een halve eeuw lang de drogisterij van dc firma Van Gulik gevestigd is geweest. Thans heeft de heer Vernhout de beschik king over een geschikt gebouw, dat zelfs nog voor uitbreiding vatbaar is. Hij heeft het perceel geheel voor zijn doel laten verbou wen, zoodat hij nu zijn artikelen niet alleen in de twee fraaie moderne étalages maar ook in zijn winkel behoorlijk kan exposee- ren. Nu is ook de bibliotheek, die in het vo rige perceel haast niet te zien was, goed zichtbaar geworden, namelijk 5000 boeken voor volwassenen en 600 voor de Jeugdbiblio theek. Alle artikelen komen nu goed uit, zoowel die van den papierhandel, als wand- teksten, Bijbels, school- mi teekenbehoef ten, prentbriefkaarten, modebladen, enz. De heer Vernhout. die ook een depót voor het Nederlandsch Bijbelgenootschap heeft, ont ving Maandag ter gelegenheid van de her opening zijner zaak tal van bloemstukken. DIEFSTAL UIT EEN ONBEWOOND PERCEEL. Bij de politie is aangifte gedaan van dief stal van een aantal koperen kranen en loo- den pijpen uit een onbewoond perceel aan ae Zuiderhoutlaan. 10-JARIG BESTAAN VAN EIGEN WONING Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de coöperatieve Woningvereeniging Eigen Woning wordt Zaterdag een feest avond georganiseerd in de groote zaal van den Haarlemschen Kegelbond. Na een ope ningswoord van den voorzitter zal de oud- wethouder voor de volkshuisvesting de heer M. A. Reinalda een causerie houden, terwijl verder het duo Speelman uit Amsterdam en de jazz band The Funny Fellows voor de vroolijkheid zullen zorg dragen. WEER TWEE RIJWIELEN GESTOLEN. Maandag zijn hier weer twee rijwielen gestolen, namelijk uit een poort naast een perceel in de Velserstraat en een uit de Ro- zenhagenstraat. DE NIEUWE ZAAK DER SINGER- MAATSCHAFPIJ. Het is wel een buitengewoon ruim pand, Kruisstraat 11. waarnaar de Singer-naal- machine-maatschappij. die vroeger in de Koningstraat was gevestigd, haar winkel, ateliers en kantoren heeft overgebracht. De zaak. waarvan de heer F. H. Ludwig beheer der is, is thans hoofddepót voor geheel N^ord-Holland. Daaraan is nog al eenige aaministratie verbonden, die verricht wordt in de ruime lokalen welke op de bovenver dieping gevestigd zijn. De winkel zelf ziet er, modern Ingericht door den Haarlemschen architect F. Kramer, buitengewoon keurig uit. Er is plaats in voor een keurcollectie naaimachines, waarbij de electrisch gedrevene en electrisch verlichte, ware wonderen van techniek zijn. Een artistiek bewerkt kamerschot onttrekt werkplaatsen en opslagruimten aan hot oog. Boven zijn nog de lokalen, waar borduurlcs gegeven wordt. De hoofddirecteur, de heer Wessels uit Am sterdam heeft de zaak geopend. Veel bloe men getuigden van de vriendschap, die men haar toedraagt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 9