PIRATE
CATALOGUS
1930 f
VRIJE
COUPONS
PIRATE
BUITENLANDSCH OVERZICHT
IS UIT 9
BRIAND'S GROOTE REDE.
LEVENDIGE BIJVAL VAN ALLE GROEPEN.
LETTEREN EN KUNST
De NIEUWE
zeerverqroote,
Kuz&tuuJ Si. TUco&taj-
nu
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 9 NOVEMBER 1929
TWEEDE BLAD
Een onverdeeld succes.
Ministercrisis in België aanstaande?
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Even vóór zes uur besteeg Briand Vrijdag
middag in de Kamer de sprekerstribune.
Toen de rechtsche partijen hem ostentatief
met bijvalsbetuigingen ontvingen, klapte de
geheele linkerzijde, gesteund door het een-
trum, luide in de handen en bracht Briand,
die zichtbaar bewogen was, een stormachtige
ovatie. De afgevaardigden waren in grooter
getale verschenen dan in de laatste jaren
ooit het geval was.
Briand begon met te verklai-en, dat hij vol
ledige opheldering omtrent zijn politiek wilde
geven. De politiek, welke hij tot dusverre
heeft gevoerd, zal voortgezet worden (storm
achtige bijval links en in het centrum). Deze
politiek is en blijft een politiek van waardig
heid en vastberadenheid. Zij laat zich niet
isoleeren, want zij is een buitenlandsche
politiek, welke door alle voorgaande Fraix-
sche regeeringen werd gevoerd.
Tot de Haagsche Conferentie overgaande,
verklaarde Briand dat hij deze destijds had
kunnen afbreken. Hij zou wellicht met
tromfkreten in Frankrijk zijn ontvangen. Hij
geloofde echter in het belang des vredes het
uiterste te moeten doen om overeenstemming
te bereiken. Zoolang hij de buitenlandsche
politiek voert, heeft hij steeds het beginsel
verdedigd dat men een politiek op langen
termijn moet voeren. Hij herinnerde er aan,
dat hij deze politiek reeds in 1921 heeft in
geluid. Zijn poging om een grens te vormen,
welke noch Fransch, noch Duitsch, doch ge
ïnternationaliseerd zou zijn, alsmede een pact
tot uitbanning van den oorlog te sluiten,
was in 1921 voorbarig. Toch heeft hij haar
ondernomen, daar het Fransche volk er recht
op heeft in vx-ede te arbeiden. Dat hij dit
deed was geen misdaad. Hij geloofde dat den
dag, waarop Duitschland door een verdrag
met Engeland, Frankrijk, België en Italië
zou zijn verbonden, hetwelk den oorlog on
mogelijk zou maken, en Duitschland defini
tief van Elzas-Lctharingen zou hebben afge
zien, het Verdrag van Versailles bevestigd
zou zijn. Zeer zeker is hij in den loop zijner
carrière op tegenstand in Duitschland ge-
stooten, en heeft hij daarom ook drie steden
in het Ruhrgebied doen bezetten, doch de
overeenkomsten, welke hij heeft afgesloten,
heeft hij gewild. Hij heeft ze afgesloten met
aen man, die intusschen is overleden en wien
alle landen den grootsten lof hebben toege
zwaaid. Thans moest hij zeggen, dat niet
slechts Duitschland in Stresemann een goed
vaderlander heeft verloren, maar dat de ge
heele wereld een goeden burger, een groot
Europeaan, heeft moeten verliezen. (Op dit
oogenblik weerklonk een langdurig applaus,
waaraan alle afgevaardigden, met uitzonde
ring van eenige rechtschen deelnamen. Ver
scheidene afgevaardigden wierpen een blik
naar de diplomatenloge, waarin zich de
Duitsche gezant bevindt).
Daarna ging Briand over tot de quaestie
van de commercialisatie der Duitsche vor
deringen. Men kan echter van Duitschland
geen handeling eischen, welke het niet zelf
kan verrichten. Hij betoogde, dat zijn uit
eenzetting door zijix collega's in het kabinet
is goedgekeurd en voegde eraan toe, dat hij
bereid is ".oor de Kamercommissies te ver
schijnen om de correspondentie tusschen de
geallieerden over de voorwaarden van de
ontruiming van het Rijnland bekend te
maken, wanneer hij de wetgevende mait-
regelen, welke voor de commercialisatie van
het plan-Young noodig zijn, heeft afgehan
deld.
Briand besprak vervolgens kort de Saar-
quaestie, die voor de eerste maal door het
kabinet-Poincaré in behandeling is genomen.
Het is in het belang van Lotharingen en
Frankrijk, de economische en douanequaes-
ties ten bate van beide naties te regelen.
Fi-ankrijk alleen heeft niet het recht, het lot
der bevolking van het Saargebied te regelen.
Het zou iets ongehoords zijn, als men dit
wilde negeeren.
Briand's rede werd met krachtig applaus
beantwoord.
Böss' eventueel ontslag.
Blijkens een bericht in het „8-Uhr-Abend-
blatt", zoo meldt het W. B., is burgemeester
Böss niet voornemens reeds thans ontslag uit
zijn functie te vragen, maar zal hij zijn be
slissing dienaangaande afhankelijk stellen
van den uitslag van het disciplinaire onder
zoek.
Hervorming der Duitsche echt
scheiding op de lange baan.
Naar het W. B. meldt, is een officieele ver-
klai-ing gepubliceerd nopens een bespreking
van eenige rijksministers met de fractielei
ders der regeeringspartijen betreffende de
werkzaamhedeix der juridische en der straf
rechtcommissie uit den rijksdag. Deze ver
klaring komt hierop neer, dat de juridische
commissie een zoo geweldige hoeveelheid
dringeixde werkzaamheden heeft, dat er
voorloopig niets zal kunnen komen van be
handeling der wet inzake de hervorming der
echtscheiding.
Ministercrisis in België
aanstaande?
beziggehouden met de taalkwestie. Er is geen
overeenstemming bereikt en hardnekkig
loopt het gerucht, dat de minister van Kun
sten en Wetenschappen, die tegenstander is
van de vervlaamsching der Gentsche univer
siteit, zal aftreden, aldus de Tel. Dit zou on
vermijdelijk tot een ministercrisis leiden.
Verklaring van Janson.
BRUSSEL, 8 Nov. (B. T. A.) Na afloop van
den kabinetsraad verklaarde de minister van
justitie Janson (lib.) aan eenige journalisten,
dat er nog geen taaiwetsontwerpen zijn uit
gewerkt,. omdat de ministers het daarover
niet eens zijn, en er zal ïxog niets van ko
men, zoolang de leden der regeering hun
groep niet hebben geraadpleegd en de con
clusies niet aan Jaspar zijn medegedeeld.
Als deze in het bezit zal zijn der voorstellen
en hij er niet in slaagt zijn collega's betref
fende een fonnule tot overeenstemming te
brengen, zal de i-egeering aftreden.
HET TOONEEL.
FRITS STAPPER'S REVUE
LACH.... EN VERGEET.
LOUIS DAVIDS.
Frits Stapper's Revue „Lachen Vergeet"
is Louis Davids. Wanneer Louis Davids op
is, is het tooneel gevuld, zoodra hij weg is,
is het leeg. Als hij verschijnt, hetzij als Ti-
nus, de chasseur, als Bibie, de apache, als
de „Kleine man", als Signor Cobelli, als
Louis Davids in eigen persoon, daix leeft het
tooneel, zoodra hij verdwijnt, is het mors
dood, ook al springen en wippen er 40 dames
en he eren op en neer! Louis Davids is de
gangmaker! Om hem lachen wij en wij scha
men ons geen enkele maal voor onzen lach!
Want Louis Davids blijft altijd de fijne ko
miek. Zie hem in de scène „de Kleine Man".
hoe kostelijk, hoe oer-komisch is hij daar
in! En het verwondei-lijkste is, dat hij zijn
effecten bereikt met schijnbaar niets! Maar
ondertusschen! Wat een komiek moet
iemand zijn om met zoo sobere middelen een
stampvolle zaal zoo onbedaarlijk te doen la
chen! Hij doet met het publiek, wat hij wil,
hij heeft alle rangen zoo aan het lijntje, dat
je op zijn commando: Wel. Wel. Nou, Nou.
Kom. Kom!" vierstemmig als een zangver-
eeniging gaan zingen! Louis Davids was
prachtig op dreef en om hem zal op 20 No
vember, wanneer de Revue „Lachen
Vergeet" weer komt, het publiek opnieuw in
dichte drommen opkomen evenals gisteren
avond.
De rest?Nu ja, denkt de heer Stap
per, wat komt de rest er op aan, als ik Louis
Davids heb! Louis Davids is heel mijn revue!
Wat zal ik mij voor het andere nog moeite
geven? Wie spant zich tegenwoordig nog in
om 'n echte revue in elkaar te zetten? Als je
maar 'n paar kleurige finales hebt, 12 sprin
gende „Big Ben Girls", een zanger, een dans
paar, een soubrette, dan draai je 'n revue zoo
in elkaar! Het doet er niets toe, hoe het reilt
en zeilt; al is het het grootste ratjetoe, het
publiek accepteert in een revue alles! Nie
mand vindt er zelfs iets geks in als een juf
frouw zingt van rikedikedi, onmiddellijk na
dat eeix andere juffrouw met vijf spraak
gebreken nog wel! een vers bij het graf
van den Onbekenden Soldaat heeft opgezegd!
Daarvoor is het immers ,,'n revue!"
De revues van Frits Stapper gaan er niet
op vooruit. Met Ninon Dolnay bijvoorbeeld
heeft de heer Stapper niet bepaald een ge
lukkige keus gedaan. Ik kon deze „soubrette"
onmogelijk waardeeren. Evenmin als den
tenor Henk Didama, die blijkbaar zijn stem
getraind heeft voor een publiek van louter
stokdoove menschen. Aardig was het num
mer de „Gummi-Menschen", dat wei'kelijk
geestig van uitvoering was. En ook het acro
batisch danspaar al kregen wij het dan
ook wat al te veel te ziexx was in zijix
genre niet slecht. Wanneer Louis Davids er
niet was geweest, danMaar laten wij
dankbaar zijn hij was er! Voor hem was het
„Lach!"voor de rest het „Vergeet" van
deze revue!
J. B. SCHUIL.
MUZIEK.
HAARLEM'S GEMENGD KOOR.
Bach's wereldlijke cantates het zijn er
slechts een paar tegenover de honderden
cantates, waarin hij van zijn innige vroom
heid getuigenis aflegde, en die men „geeste
lijke" zou kunnen noemen. Doch dat de ernst
van zijn levensopvatting zijn zin voor hu-,
mor niet gedood heeft, dat bewijzen ons die
paar wereldlijke cantates voldoende. Die hu
mor uit zich in „Mer hahn en neue Oberkeet"
op andere wijze dan in de z.g. Kaffeecantate.
In de eerste slaat Bach een populairen toon
aan; de liedvorm, de dansihythme, de suite
stijl zijn overheerschendslechts een paar
aria's: een voor sopraaix en een voor bas zijn
in den gi-ooten da capo-vorm geschreven.
Daarenboven heeft Bach nog op guitige wijze
volksdeuntjes van zijn tijd ingelascht, en de
tekst, grootendeels in Saksisch dialect, is
hier en daar zoo weinig verheven, dat het
blijkbaar wenschelijk werd geacht enkele
fragmenten, als b.v. een deel van de eerste
sopraan-aria, maar niet in de Hollandsche
vertaling op te nemen. In de Kaffeecantate
daarentegen vinden we den grooten stijl van
Weihnachtsoratorium en Passies terug. De
aria van Lieschen „Ei, wie schmeckt der Kaf
fee süsse" met obligate fluit kon zóó uit een
der Passies genomen zijn en de feestelijke
glaixs van het slotkoor doet voor dien van
sommige gedeelten van het Kerstoratorium
niet veel onder. Het is haast alsof Bach in
de Koffiecantate met zijn eigen stijl een
loopje heeft willen nemen.
Aangezien deze beide humoristische wer
ken hier althans betrekkelijk zelden of nooit
werden uitgevoerd, mocht het een gelukkige
gedachte van bestuur eix leider van H. G. K.
heeten, ze op hun programma te plaatsen.
Een vraag blijft het intusschen of deze
muziek de overplanting naar een groote zaal,
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cu. p«r re*el
Honderden prachtige
cadeaus
Groote reductie in
C oupon-aantallen
Vele nieuwe, zeer
moderne artikelen
Duizenden aanvragen komen
dagelijks binnen. Vraagt daar-
omnogheden dooronderstaan-
den bon uw exemplaar aan.
BON (te posten in open enveloppe, porto I ljt cent).
Aan PIRATE. AMSTERDAM. Postbus 716
Naam
Gelieve mij gratis en franco ow nieuwen Pirate Catalogus te zenden
met VIJF VRIJE COUPONS - Van éénzelfde adrea wordt, slee hts één
dezer bons geaccepteerd. No. 42
5
de hoogste kwaliteit iu
sigaretten en cadeau?'.
Ten gerieve van onze geachte Haarlemsche clientèle exposeeren wij een groote sorteering
PRACHTIGE PIRATE CADEAUX
in de etalages van het pand BOTERMARKT hoek BARREVOETESTRAAT te HAARLEM.
de vertolking door een talrijk koor zonder
schade verdraagt. De humor er in is geen
grappigheid of geestigheid, die er dik genoeg
op ligt om in breede kriixgen terstond ge
voeld exx begrepen te worden. En ook de ver
tolking voldeed niet aan alle eischen. Wel
gaf (hoe zou men anders verwachten?) de
bas Jan Dekker ons door zijn mooi geluid,
zijn verzorgde coloratuur en zijn rake dictie
veel te genieten; wel hoorden wij het spel
van den niet in het programma met name
genoemden fluitsolist Henk van Kempen, die
zeer belangrijke obligaat partijen te ver
vullen had, met onverdeeld genoegen en in-
nerlijken bijval, maar de sopraan Nina Maro
bleef beneden de verwachtixxgen die men re
delijkerwijze koesteren mocht. Het mag waar
zijn dat deze zangeres bij een opvoering in
kleineren kring te Parijs voldaan heeft, te
meer waar zij „gecostumeerd" optrad eix dus
de optische verschijnselen factoren van be-
teekenis waren in een omgeving als gister
avond kon haar zang bekoren noch bevre
digen. Voor onze groote zaal bleek haar stem
veel te zwak; geen enkele toon „stónd"; de
g en a (toch voor een sopraan werkelijk niet
bijzonder hoog) kwamen er zóó moeizaam
en geknepen uit, alsof zij buiten de grenzen
van sopraan-omvang lagen en de zeggings
kracht was niet groot. Het applaus dat na de
.groote aria van Lieschen klonk heb ik dan
ook beschouwd als in de eerste plaats voor
den fluitist bestemd. Doch deze bescheiden
speler reageerde er niet op. Ook de violist
Douwe Draaisma (evenmin als Van Kempen
in het programma genoemd) had, in de
basaria „Denn Wachsthum" een belangrijke
obligaatpartij, die hij met zijn bekende goede
eigeixschappen vertolkte. Het strijkorkestje,
dat grootendeels uit zeer goede krachten be
staat, ontwikkelde over het algemeen een
mooien klank. Over het nieuwe cembalo van
den dirigent behoud ik het oordeel ïxog voor;
het werd nu uitsluitend begeleidexxd. als
continuo en bij de recitatieven gebruikt, en ter
vergelijking b.v. met het Pleyel-cembalo vaix
de Société des Instruments-aixciens dat we
in dezelfde zaal hoorden zou het als dit solis
tisch en door een bekwaam cembalist ge
speeld moeten worden. Van tijd tot tijd on
derscheidde de klank zich gunstig; meestal
overheerschte die van het orkest.
Het koor noem ik ditmaal het laatst. In de
cantates had het weinig te doen, in het mo
tet „Jesu meine Freude", waarmee het con
cert geopperd werd, was het daarentegen
uitsluiteixd aan het woord. Aanvankelijk
zongen de sopraneix niet gelukkig; in de ko
ralen was een te lage iixtoxxatie meermalen
op te merken. Veel beter gelukte het vrou
wenkoor „Denn das Gesetz" en zeer mooi en
expressief werd door het geheele koor het
gedeelte „Trotz der Hölle Drachen" us.w.
gezongen. Dat was wel het hoogtepunt van
den avond, en een bijzoixder woord van lof
waard, zoowel aan het adres van den leider
Jan Booda als aan dat van de koorleden en
de bassen hebben vooral recht op een spe
ciaal deel daarvan.
Het conc was niet zoo druk bezocht als
we dat bij uivoeringen van H. G. K. gewend
zijn,
K. DE JONG.
Naschrift: Van bevriende en uiterst
deskundige zijde werd mij megedeeld dat het
Octet van Mendelssohn, dat
Woensdagavond werd gespeeld, in 1825 ge
schreven is. De componist was dus toeix 16
jaar oud! Reden te meer om verbaasd te
staan! Daar ik partituur noch biografie ter
beschikking had, moest ik de deductief een
schatting maken, die naar nu bleek, niet zoo
ver mis was. maar toch beneden de werke
lijkheid en boven den waren leeftijd uit
kwam.
K. DE J.
VISCENTE ESCUDERO.
De groote Spaansche danser Vicente Escu-
dero, die op 11 November te Haarlem in den
Stadsschouwburg optreedt, za 1 met medewer
king van de danseressen Carmita Garcia en
Almeria; Pilar Cruz, pianiste eix Luis Mayo
ral, guitaarspeler, het volgend programma
o-a. ter uitvoering brengen: Sueg Seguidillas
van Albeniz; (Escudero en Almeria)Danse
du Meunier (du Tricornej van de Falla: Es
cudero; Variaties nxet begeleiding -an cas
tagnetten van zilver, aluminum en ijzer
(muziek uit de 18e eeuw) door Escudero, Al
meria en Garcia; Jora (Huesca), aragon vnn
Granados (Escudero en Garcia); Zapateado
Alegrias van Albeniz (Escudero); Garrotin
(danse des Gitanes) van de Falla (Escudero
en Almeria) Cordoba van Albinez Escudero
en Almeria); En Castilla (Escudero), Tonga:
Garcia; En Sevilla (Almeria en Garcia) en
Rythmes (Escudero) van Grant.
Het succes der voorstellingen te Amster
dam en Den Haag was overweldigend.
De Tel. schreef:
Vicente Escudero's dans: een stierenge
vecht met het rhythme, een slangbezweer-
derij vaix het tempo, een weergaloos vurige
speelschheid nxet allo elementaire krachten
der beweging
Het is een spel als met vuur en scherp
staal, dat niet meer dan enkele meters bo
dem noodig heeft, een spel oud en geheim
zinnig als de wereld en modern als overmor
gen. Hij speelt ernstig....
Het Alg. Hbld:
Geestdriftig heeft het Amsterdamsche pu
bliek het wederopt-reden van Escudero's en
semble begroet.
Zijn geheim is de eindeloos afwisselende
scala der rhythmen, de muziek van een
lichaam, dat in handen en voeten een ge
heimzinnig orkest verbergt, gedirigeerd door
dezelfde innerlijke spanning, die zijn dansen
beheerscht.
Het Vad.:
Critiek? Na zoo'n prachtigen avond? Dat
is te veel gevergd. Na zooveel opzwepend tem
perament is het niet mogelijk een nuchtere
analyse te geven van Carmita Garcia's gra-
cie, van haar muzikaliteit, van de schoon
heid, vooral in haar bewegingen, die Moeder
Natuur haar meegegeven heeft, zelfs niet
van haar techniek. Evenmin is het mogelijk
critiek te geven op Escudero's toegespitst
gevoel voor rhythme, op de muziek, die hij
weet te makeix met zijix hakken exx zolen, met
zijn vingertoppen en zijn nagels. Ieder, die
hier gevoelig voor is, kan dit slechts onder
gaan en eeix jaar later zal hij ïxog opveeren,
als Escudero en Garcia ter sprake konxen.
DE AANSTAANDE VOLKSVOORSTELLING.
Het is den heer Van Hees gelukt het ge
zelschap van Cor Ruys voor de eerstvolgende
volksvoorstelling op Dinsdag 12 November
te engageeren. Cor Ruys komt dan met
Het groote A. B. C. (Monsieur Topaze),
het geestige Fransche blijspel, dat tot de beste
stukken behoort, van het repertoire van ver
leden jaar. Ruys zelf speelt er voortreffelijk
de rol van Moixsieur Topaze in en hij heeft
in Nico de Jong een prachtigen tegenspeler.
R. P. schreef indertijd een zeer enthousiast
gesteld artikel naar aanleiding van de
opvoering van Moixsieur Topaze in Parijs eix
de Hollaxxdsche kritiek was unaniem in haar
lof over de opvoering van Het Groote A. B. C.
door het gezelschap van Ruys. Voor een
volksvoorstelling is de keuze van deze scherpe
satire dan ook bijzonder gelukkig en wij ver
wachten met den heer Van Hees dat de
Stadsschouwburg Dinsdagavond dan ook
stampvol zal zijn, vooral omdat Cor Ruys voor
het eerst aan een volksvoorstelling in Haar
lem zijn medewerking zal verleenen.
N.V. v. BASTEN's WONINGINRICHTING.
Recht tegenover de Tenxpeliersstraat, op
het Houtplein is een imposant gebouw ver
rezen, waar de N.V. v. Basten's Woixingin-
richting haar intrek heeft genomen.
De firma vaix Basten is iix Nederland wel
bekend. De heer van Basten Senior richtte
haar 15 jaar geledeix op, ïxadat hij vele jaren
bij Pander werkzaam was geweest. De beide
zoons van den heer Van Basten stonden den
vader energiek ter zijde; het resultaat is, dat
het bedrijf steeds grooter werd, eenige ma
len naar andere behulzinge moest voorzien
en tenslotte een groot Nederlandsch bedrijf
tot stand kwam.
Het nieuwe huis bevat drie verdiepingen,
die een zeer groot aantal, compleet inge
richte, showrooms bevat. Een wandeling door
de talrijke salons, slaapkamers, eet- en stu
deerkamers is een genoegen. Stuk voor stuk
is ieder vertrek verrassend fraai gemeubi
leerd, eenvoudig, modern, doch ingetogen, in
hooge mate voornaam.
De groote benedenverdieping met de fraaie
schouw, de mooie betimmering, het lichte,
kleurige trapperdxuis en de indirecte verlich
ting, dat alles is inderdaad af. De groote
etalagekast trekt ieders belangstelling, het
oog dwaalt ongehinderd over een prachtige
selectie meubelen.
Voor de openingsplechtigheidop Vrijdag
middag bestond zeer veel belangstelling.
Vrienden, clientèle, leveranciers en eenige
autoriteiten gaven van hartelijk medeleven
blijk. De heeren F. H. Smit en C. ten Boom
vertegenwoordigden de Middenstandscentrale,
de heer F. H. Smit bovendien de
Haarlemsche Handelsvei-eeniglng. Het raads
lid Joh. Visser was aanwezig, evenals de pre
sident-commissaris der N.V. v. Basten's Wo
ninginrichting; de heer R. de Boer en de ge
delegeerde-commissaris. de heer D. Knaap.
De heer De Boer heette de anwezigen wel
kom en de directeur de heer G. van Basten
gaf een overzicht van den groei van het be
drijf. De heer van Basten Senior bedankte
de aanwezigen voor hun hartelijke belaixg-
stelllng.
Daarna werd een gedenksteen onthuld. De
heer F. H. Smit stak een speech af en klonk
op de nieuwe zaak.
Daarna verspreidden de aanwezigen zich
over de 36 tooxxkamers verdeeld over de drie
verdiepingen, en namen in oogenschouw wat
men gewrocht heeft.
Tenslotte rest ons nog te vermelden, dat
het huis tot stand kwam onder architectuur
van den architect den heer J. C. Slagteren.
Aannemer was de heer J. B. Kroon van Diest,
opzichter de heer Hooscnxans.
De firma Keiler en Macdonald zorgde voor
de zeer artistieke verlichting, de firma Pronk
en van Bommel leverde het buitengewoon
fraai gebrandschilderde glas, en de glas-in-
lood ramen benevens de gevelversiering,
waarin de firmanaam is verwerkt.
De aanwezigen zetten eindelijk hun hand-
teekening in een gedenkboek, met een zilve
ren pen. die evenals een zilveren inkt-koker
een fraai vloeiblad, door het personeel van
de zaak was aaneeboden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
h h0 Ct«. Der retrel.
tabletten
