Uil i;
lil
- k- k' j i
f
S7e Jaargang No. 14236
Verschijnt dagelijks, Behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 18 November 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5754. Franco per post door Nederland 3.8754- Losse nummers
ƒ0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden 0-5754, franco per post.
Bureaus: Groote HoaUtraat 93 Drukker^: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nob.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame*
f 0.60 per regeL Reductie bij abonnement- Vraag en Aanbcd 14 regels 10.63,
elke regel meer /0.15, baiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. f025. elke regel meer 0.10. uitsL i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim 1 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA.
MAANDAG 18 NOVEMBER
Stadsschouwburg. Abonn. Voorstelling. 3de
serie. ,,De blauwe ooen van den Keizer". 8 u.
Gem. Concertzaal. Kunst aan het Volk.
1 Jan Smeterlin. 8.15 uur.
R.-K. Kerk, Kleverparkweg. Apologetische
cursus voor niet-katholieken. Pater Wijnand
Sluys. „De geestelijke dood". 8.30 uur.
Palace. Cinema en Variété. „Rutschbaan
des Levens". Tooneel: „Original Recklin
Comp." 8.15 uur.
Luxor Theater: „Vrouwenroof in Marok
ko" en „De Apache". 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „Manolescu". Too
neel: 4 Twarf. 7 en 9.15 uur.
Standaard Theater. „Serenade". Tooneel:
Maupie de Vries. 8.15 uur.
DINSDAG 19 NOVEMBER
Stadsschouwburg: Het Schouwtooneel. Adr.
v. d. Horst en Jan Musch. „De vrouw die ver
loor". 8 uur.
Gem. Concertzaal: Gemeentelijk Orgelcon
cert. George Robert, orgel, Sam Swaap, viool.
8 uur.
Westerkapel, Leidschestraat 20. Apologeti
sche voordracht ds. L. D. Poot: „Is het Chris
tendom een rem op de vooruitgang". 8.15 u.
Bioscoopvoorstellingen.
Gebouw HaarL Kegelbond. Bazar „Brok-
ikenhuis". v
Veisen: Raadhuis Gemeenteraad, 7 uur.
DE GEZONKEN MOTORSCHUIT.
HET LICHTEN MET BEHULP VAN
EEN DUIKER.
r Met het lichten van de eenige dagen ge
leden, door het stormweer, in het N.B.
Spaarne gezonken motorschuit van schipper
Van der Putten te Heemstede, is nog geen
aanvang gemaakt. Het wrak ligt op "onge
veer 8 meter diepte in de vaargeul, maar dooi
de diepte van het water ondervindt de
scheepvaart daarvan geen last.
Een boei duidt de plaats aan waar het
Schip ligt-
De verzekeringsmaatschappij die het schip
zal laten lichten, zal het werk waarschijnlijk
uitbesteden, zoodat het nog wel eenige dagen
kan duren, voordat begonnen wordt. Er zal
waarschijnlijk een duiker voor gerequireerd
jnoeten worden.
Zooals men weet was het schip met zand
geladen.
DE UITBREIDING VAN HET
HAARLEMSCHE GOEDEREN
STATION.
DE ONTEIGENING.
Het wetsontwerp tot onteigening van gron
den welke noodzakelijk zijn tot uitbreiding
van het goederenstation te Haarlem en van
de daarop aansluitende baanvakken heeft bij
het afdeelingsonderzoek der Tweede Kamer
aan de leden geenerlei opmerking ontleend,
zoodat aanneming ervan zonder hoofdelijke
stemming verzekerd is.
Het woord is aan
George Bernard Shaw:
De ontwikkeling van de artillerie is een
voortdurende strijd geweest tusschen den
fabrikant van kanonnen en den fabrikant
van pantserplatenDe strijd der seksen
heeft precies hetzelfde verloop. De ouderwel-
sche moeder, die haar dochter beter wilde
beschermen tegen de listen des mansgaf
haar een wetenschappelijke opvoeding.
Toen moest hij zijn oude aanvalsplan opge
ven, voedde zichzelf wetenschappelijk op en
won weer. Voor ik drie-en-tiointig was leerde
ik al hoe ik de feministische vrouiv moest
benaderen(Mr. Valentine in „You
never can tell").
BEGROOTING.
Alom waart weer dé begroot!-n;
Op het kostbaar plekje rond,
Waarop kort of lang geleden,
Ons belaste wiegje stond;
Overal zijn deze dagen
Aan de cijferkunst gewijd,
Door de overheid die trouwens,
Zelden eens iets over heit;
Leden van gemeenteraden,
Overal in 't vaderland,
Vinden stof voor fraaie redes,
In 't begrootlngsfoliant,
Aan het slot van de debatten,
Wordt het eindbedrag bepaaid,
Zonder al' te zware zorgen,
Omdat Sijmen wel betaalt;
Wij verbeiden de discussies,
M't gelaten somberheid.
Daar 't helaas met zoo'n begrooting,
Nooit tot een verkleining leidt;
Vellen, vellen vol begrooting,
Ach, we kennen het nu wel,
't Laatste vel, voor velen onzer,
Is helaas een dwangbe-vel.
VERZAKKING BAKENESSER-
TOREN.
VOORZORGEN,
Het College van Kerkvoogden der Ned-
Herv." Gemeente van Haarlem heeft mede
gedeeld, dat plannen bestaan tot verbouwing
der kosterij van'de Bakenesserkerk aan de
Vrouwesteeg. In verband met een verzakking,
welke bij den toren dezer kerk is geconsta
teerd, verzoekt dat College aan B. en W.
tegelijk met de verbouwing van de kosterij
van gemeentewege maatregelen tegen deze
verzakking te doen nemen. De dienst van
openbare werken had reeds geconstateerd,
dat dö traptoren derkerk was verzakt en
had ter verbetering daarvan reeds enkele
malen kleine herstellingen aangebracht.
Nu echter plannen bestaan tot verbouwing
der kosterij, komt het B. en W. gewensc'nt
voor, dat voor rekening der gemeente, gelijk
tijdig met die verbouwing, versterkingen aan
de fundeering e.d. van den traptoren worden
aangebracht. Hoewel het thans niet goed
mogelijk is de aan deze werkzaamheden ver
bonden kosten te begrooten, meenen B. en
W„ dat behoudens belangrijke onvoorziene
omstandigheden, met een bedrag van 5.000
kan worden volstaan.
VERHUIS- EN EXPEDITIEBEDRIJF.
Door de af deeling Haarlem van den Cen-
tralen Bond van Transportarbeiders wordt
Dinsdagavond in het gebouw De Centrale een
vergadering gehouden voor het expeditie- en
verhuisbedrijf. Op deze vergadering zal de
algemeene actie besproken worden en een
antwoord vair één der werkgevers, waarop
dan een beslissing genomen zal worden.
HAARLEM, 18 November
week werd te Oegstgeest (de plek met een pijltje aangewezenhet echtpaar
een losse stoomtram-locomotief gegrepen. De man was dadelijk dood; de
vrouw overleed een uur later. In den inzethet echtpaar Os
Budget.
Weer nadert de plechtige ure waarop de
voorzitter van den gemeenteraad de begroo
ting aan de orde zal stellen. Er was eens een
tijd, zoowat een jaar of twintig geleden,
waarin hij dit nog deed met de rustige ze
kerheid dat hij denzelfdep avond de behan
deling van dit onderwerp met hamerslag zou
sluiten. Nu is daar geen sprake meer van.
Lang tevoren kondigt de burgemeester al
aan, dat de Raad zal vergaderen op Woens
dagmiddag, Woensdagavond, Donderdagmid
dag, Donderdagavond, Vrijdagmiddagen
dan springen we over naar de volgende
week, om na eenige rustdagen met min-of-
meer frisschen moed door te gaan: Ik zeg:
wij, want aan de perstafel wordt vooral niet
minder moed vereischt dan in den Raad
zelf.
Het begint met de algemeene beschouwin
gen. Hoe algemeener de beschouwingen, hoe
verder men langs elkaar heen praat. Het
duurt dagen.. De stadscavalerie trekt op haar
dierbare oude stokpaarden in volle politieke
kleurenpracht aan ons voorbij. Er zijn roode,
gele, zwarte, bleekrose, zaehtrose en felroode
stokpaarden. Sommige vertoonen eenige
kleurenmengeling. Er zijn lieden die dit aan
de democratie toeschrijven, maar het kan
ook komen doordat het zoo lang duurt.
Generaal Van Liemt en generaal Reinalda
voeren de twee grootste afdeelingen aan, en
zijn zich daarvan welbewust. Zij letten nau
welijks op den generaal Peper, wiens helroo-
ae, extra-groote stokpaarden van Russischen
bloede tegenwoordig door heel kleine kinde
ren bereden schijnen te moeten worden, om
dat er geen groote genoeg zijn die erop wil
len zitten. Toch is generaal Peper thans
een ietsje machtiger dan vroeger, want voor
het eerst heeft hij „kader". Maar het schijnt
alsof hij zijn onderbevelhebber, den korpo
raal Oversteegen, zelf met eenigen twijfel be
schouwt.
B. en W., in hun loopgravenstelling vol
ambtenaren, wachten den aanval rustig af.
Zij zijn niet bang. Het is al zoo vaak gebeurd
en zij winnen altijd. Hun begrooting wordt
altijd aangenomen. Hoe zou het ook anders
kunnen? Vertegenwoordigen zij zeil' niet de
meerderheid van de legermacht, die tegen
hen oprukt? Zijn het niet hun eigen dierbare
stokpaarden behalve dan die van generaal
Peper, die toch geen kans maken omdat 'zij
te "'omp en te kwe^haa? zijn door hun on-
matigen omvang die tegen hen oprukken?
Weten zij niet dat dit slechts een burgeroor
log is in den óorspronkelijken Chineeschcn
trant, waarbij de strijdende machten heele
voorraden munitie hoog over eikaars hoof
den heen verpaften, en de veldheeren lieele
troepenmachten aan elkaar overdeden, tot zij
het tenslotte in arren moede opgaven en
maar weer een ander leger opzochten, om
het daarmee op dergelijke manier te gaan
uitvechten?
B. en W. doen tegenaanvallen, voorname
lijk geleid door den veldmaarschalk Slingen-
berg, stedelijk kampioen in het financiëele
spiegelgevecht, meester op alle polemische
begrootingswapenen. Hij bezit eenige stok
paarden van moeilijk te definiëeren kleur
zoo'n beetje „changeant" en als er een
onder hen doodgeschoten is bestijgt hij on
middellijk een ander.
Hij heeft er vele, en nimmer versaagt hij.
Een groot ruiter. In alle communiqués zal
hij vermeld worden, en tenslotte met betrek
kelijk geringe verliezen naar zijn huiselij-
ken haard terugkeeren. Hij is waarschijnlijk
de man die het meeste plezier in het heele
geval heeft, ofschoon hij dit uiterlijk slechts
zelden toont.
Na het algmeene treffen der stadscavalerie 1
stijgen de diverse helden af. Alle stokpaarden
blijken nog te leven. Zij worden naar hun
stallen teruggeleid, waar hun wonden met
stof geheeld worden. Het stokpaard „Schade
loosstellingen" zal misschien binnen afzien-
baren tijd overlijden, maar niet dan nadat
het meer aan haver gekost heeft dan alle
ande're bij elkaar. Zoodat niemand dit voor
uitzicht betreurt.
Volgt de guerilla-oorlog der hoofdstukken
en posten, waarbij helaas enkele slachtof
fers vallen door verdwaalde kogels, die on
gelukkigerwijze te laag gemikt werden en
het geheel eindigt kalm, en zeer verveeld,
tengevolge van algeheele uitputting bij bei
de strijdende machten.
Er is éen machtig excuus voor. De wet
schrijft het voor. Ofschoon die oude wetge
ver, als hij den onmatigen groei van de stok-
paarden-cavalerie en den duur van het spie
gelgevecht had kunnen voorzien, zich nog
wel wat langer bedacht en grenzen voorge
schreven zou hebben.
Maar hij heeft het zooals het nu is, niet
meer beleefd. Gelukkig voor hem.
Wat de begrooting 1930 betreft ik kan
nu reeds vermelden dat zij, einde November
of begin December 1929, met bijna algemee
ne stemmen werd aangenomen. Dit vroege
nieuwtje zal u, zeer geachte lezer, veel zorg,
onzekerheid en slapeloosheid besparen.
R. P.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
WEINIG VERANDERING.
Het Persbureau Vaz Dias meldde ons heden
middag:
De Amsterdamsche beurs was heden geheel
op zichzelf aangewezen, daar in New York
Zaterdag geen handel had plaats gevonden
en er dus geen koersen waren waaraan men
eenige houvast had. De noteeringen, die
hedenmorgen tot stand kwamen, weken dan
ook slechts weinig van die van den vorigen
beursdag af. Margarine Unie fluctueerden
tusschen 355 en 358 1/2.
De Philips-aanaeelen bleven op peil en be
dongen 505 pet. Koninklijken waren fractio-
neel lager op 402,
DüSSELDORF IN OPWINDING.
Weer een brief van den
moordenaar.
EEN SINISTERE AANWIJZING.
Wolff meldt nader, dat de schouwing van
het lijk van het vermoorde dienstmeisje.
Marie Hahn, heeft uitgewezen, dat de dood
is ingetreden ten gevolge van verbloeding
door een steek in het hart. Er werden 3
steken aan den linkerslaap, 7 in de hals en
10 in de borst vastgesteld. Van de laatste
hebben er twee het hart geraakt en twee de
linkerlong.
De schoenen en kleeding zijn herkend als
aan het meisje te hebben toebehoord.
De bladen en de justitie ontvangen voort
durend briefkaarten en brieven, waarin van
moorden gesproken wordt, of waarin een
nieuwe moord aangekondigd wordt. Men
heeft in alle gevallen een onderzoek naar den
schrijver gedaan, zonder dat het gelukte tot
resultaten te komen. In de meeste gevallen
zijn het mystificaties, die het werk van de
politie slechts moeilijker maken.
Volgens de Berlijnsche bladen heeft het
communistische blad Freiheit, te Dusseldorp
opnieuw een brief van den geheimzinnigen
moordenaar ontvangen, waarin o.a. gezegd
wordt: Langenfeld bij Keulen was het begin
en als het lot me gunstig is, ook het eind
van mijn leed. Daar woont een wezen, dat
wat moreel leven en denken betreft, nauwe
lijks een mensch genoemd kan worden. Dat
ik haar niet kan toebehooren heeft mij in
de eerste plaats tot deze verschrikkelijke
handelingen gedreven. Zij moet nog sterven,
al kast het mij mijn leven. Ik heb haar wil
len vergiftigen, doch haar volkomen reine
lichaam heeft het vergif overwonnen.
In den laatsten zin van den brief worden
de namen dr. Kehrmann en dr. Müller als
getuigen genoemd. Deze twee heeren wonen,
naar men heeft vastgesteld in de buurt van
Langenfeld te Ohligs. Dr. Kehrmann is dok
ter. dr. Müller predikant.
Volgens de Tempo is het het bovengenoemd
blad nu gelukt vast te stellen, dat de mede-
deeling in den brief over het „wezen' slechts
betrekking kan hebben op een jong meisje,
dat tusschen Langenfeld en Hilden in het
gehucht Richrath woont en dat dr. Kehr
mann en dr. Müller beiden kennen. Men
heeft haar weliswaar nooit pogen te vergif
tigen, maar twee of drie jaar geleden is haar
hond door een onbekende vergiftigd. Of het
dier werkelijk iets gegeten heeft, dat voor
zijn meesteres bestemd was, of, dat de feiten
in het. zieke brein van den briefschrijver
verdraaid zijn, weet men niet. In ieder geval
schijnt de brief een spoor aan te wijzen. De
Tel. meldt nog:
De geheele stad verkeert in de grootste
opwinding. De brutaliteit van den moorde
naar, die uit een schuilhoek, dien hij klaar
blijkelijk veilig weet, dagelijks brieven aan
de politie en een communistisch dagblad
richt, brengt de bevolking tot razernij. Hoe
wel de scherpzinnigste rechercheurs uit Ber
lijn met het verrichten der nasporingen
doende zijn en een hooge premie voor het
arresteeren van den moordenaar is uitge
loofd, vordert het onderzoek slechts lang
zaam.
De bewoners der stad, die zich bedreigd
gevoelen, doen zonder uitzondering aan de
jacht mee, hetgeen herhaaldelijk tot pijn
lijke incidenten aanleiding geeft, daar het
voldoende is, dat een volwassene met een
kind spreekt, of dat een man op een don
keren weg een vrouw ontmoet, om het ge
heele politie-apparaafc in werking te doen
komen.
De verwarring wordt nog vergroot door de
omstandigheid, dat er lieden zijn, die zich
in anonieme brieven voor den moordenaar
uitgeven en daardoor de politie op een
dwaalspoor brengen. Op het oogenblik stelt
de politie een onderzoek te Berlijn in, daar
in een ongetwijfeld van den moordenaar
ontvangen schrijven wordt gezegd, dat hij
een stadgenoot is van de naar Dusseldorp ge
zonden commissaris van politie.
MGR. H. VAN DE WETERING, t
DE AARTSBISSCHOP VAN UTRECHT
HEDENMORGEN OVERLEDEN.
Mgr. II. van dc Wetering.
Tijdens den kerkdienst in het Seminarie
Rysenburg werd Zondagmorgen omstreeks
kwart voor elf de aartsbisschop van Utrecht
monseigneur van de Wetering, plotseling
ongesteld. Zijn toestand liet zich aanvanke
lijk zoo ernstig aanzien, dat men den aartsbis
schop geestelijken bijstand verleende. In den
middag bleek zijn toestand echter aanmer
kelijk verbeterd.
Hedenmorgen ontvingen wij het bericht,
dat Mgr. H. van de Wetering, de Utrechtscho
aartsbisschop omstreeks half zes In den mor-*
gen is overleden.
De hedenmorgen overleden aartsbisschop
van Utrecht mgr. PI. van de Wetering wercl
26 November 1850 te Hoogland geboren. Hij
werd 15 Augustus 1874 tot priester gewijd.
Op 24 Maart 1895 werd de ontslapene gecon
sacreerd tot titulaire bisschop tc Gaza en tot
co-adjutor van zijn voorganger op don aarts-
bisschippelijken zetel. Nog in hetzelfde jaar
volgde hij mgr. Snickers op als aartsbisschop
van Utrecht. Zijn benoeming vond plaats op
11 Juli 1895 en op 29 Juli nam hij bezit van
zijn aartsbisdom.
Mgr. van dc Wetering werd opgeleid aan
de aartsbisschoppelijke Seminarlen te Cu-
lemborg en te Driebergen. Hij was achter
eenvolgens kapelaan te Zutphen, secretaris
van het Aartsbisdom Uk echt en pastoor te
Hilversum. Sedert 1895 was de ontslapene
Aartsbisschop van Utrecht.
Aan den overledene waren o.a- de volgende
onderscheidingen verleend: Commandeur in
de Orde van den Nederlandschen Leeuw en
Eerekruis eerste klasse der Vorstelijke Ho-
henzollernsche Hulsorde, Magistraal Groot
kruis in de heilige en souvereine militaire
Orde van Jesus en Grootkruis van de Orde
van het Heilige Graf. Verder was mgr. Van
dc Wetering assistent bij den pauselijken
troon en huisprelaat van den paus, terwijl
hij ook was verheven tot dc waardigheid van
Romeinsch graaf.
-1
'■■ii 'i vt f" Ï'M
riminalkommissar" Busdorf IX) leidt de opgravingen aan den rand van het woud Pa-
pendelle. waar. volgens aanwijzingen van den vermoedelljken moordenaar het lïlk van een
dienstmeisje werd gevonden. De onbekende misdadiger heelt tot nu loc lü slachto/lers
gemaakt cn stuurt voortdurend aan verschillende bladen en aan de politie brieven met
gegevens. Deze gegevens benuttend, heeft men reeds twee lijken gevonden De brieven
teerden microscopisch onderzocht, doch men vond geen vingera/drukken.
