Na den dood van Clemenceau 47e Jaargang No. 14243 Verschynt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 26 November 1929 HAARLEM S DAGBLAD DISECTEURENt J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEURS ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad f032 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3-57J4- Franco per post door Nederland 3.87*4. Losse nummers /0.06- GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-5754, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12 Telefoon No*.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN15 regels f 1.75. elke regel meer ƒ035. Reclame* 0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbod 14 regels f 0.60, elke regel meer /0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag; Donderdag en Zaterdag) I4 reg. /0JJ5. elke regel meer ƒ0.10. nitsL i contant» Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies ran Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere ringer f 50.-, Arm- of Beenbreak f 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA. DINSDAG 26 NOVEMBER Schouwburg Jansweg: Concert Diete Blooker en concertgebouw Sextet. 8 uur. Het Blauwe Kruis, Oude Groenmarkt. Bij bellezing K. Rozendal. „Ontwaakt, gij die slaapt!" 8 uur. Remonstrantenhuis: Ver. v. Spiritisten „Harmonia" Lezing met lichtbeelden J. P. Smits „Het leven na den dood" 8 uur. Palace. Cinema en Variété. „De Wilde Or chidee". Tooneel: Tholen en Van Lier. 8.15 u. Luxor Theater: „Trapeze" en „In den greep der Wet". 8.15 uur. Rembrandt Theater: „De Circus Prinses". Tooneel: Louisette. 7 en 9.15 urn*. Standaard Theater: „Sammie, de wielren ner." Tooneel: Harry Hart. 8.15 uur. Gebouw Ged. Oude Gracht 79: Verbond van Chr. Letterkundigen in Nederland. Le zing A. J. van Dijk „Het werk van Willem de Mérode". Hotel Lion d'Or, Kenaustraat. Bazar Chr. Ver. tot Kraamhulp. 2.305.30 en 810 uur. Statenzaal, Prinsenhof. Provinciale Sta ten van Noord-Holland, 11 uur. i Veisen: Raadhuis. Gemeenteraad 7 uur. WOENSDAG 27 NOVEMBER Stadsschouwburg: Mij. tot Bevordering der Toonkunst. Weener Strijkkwartet. 8 u. Gem. Concertzaal. Ledenconcert H. O. V. o. 1. v. Ed. v. Beinum. 8.15 uur. ,,De Kroon", Groote Markt. Alliance Fran- caise. Lezing Edouard Driault: „Napoléon, le Genie de l'Ordre", 8.30 uur. Proveniershuis. Alg. verg. „Weldadigheid naar Vermogen". 4 uur. Westerkapel, Leidschestraat 20: Apologe tische voordracht ds. L. D. Poot „Is de Gods dienst gemaskeerde zelfdienst?" 8.15 uur. N.V. Lourens Coster, Groote Houtstraat 93. Algemeene vergadering van aandeelhouders, 3.30 uur. Bioscoopvoorstellingen 's middags en 's avond* St. Elisabethsgasthuis: Bazar van artike len vervaardigd door patiënten. 25 en 19 uur. Stadhuis, Oude Raadszaal: Gemeenteraad. 3.30 en 8.15 uur. Teylerts Museum, Spaame 16. Geopend op werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan dags. Toegang vrij. IJmulden-Oost: „Het Wapen van Vel- isen": Vergadering IJsclub Velsen en Omstre ken, 8 uur. SPELBOEK EN PUZZLEBOEK. Een tweede oplaag. Nadat op Zaterdag jl. de geheele oplaag van onze beide kinderprentenboeken Het Spelboek en Het Puzzleboek in eenige uren geheel uitverkocht was, hebben wij het aan tal aanvragen dat verder nog binnen kwam genoteerd. Dit waren er meer dan duizend. Hierna zijn wij er in geslaagd nog een tweede oplaag van beide boeken beschikbaar le stellen tot een totaal van ruim 1100 exem plaren. De aanvragers, die de eerste maal moesten worden teleurgesteld, kunnen derhalve hun boeken tooh nog in onze Tijdingzaal afhalen en wel van Woensdagochtend 12 uur af, tegen betaling van 15 cents per stuk of 25 cents voor de beide boeken. ..Tevens kunnen wij tezelfdertijd nog be schikbaar stellen een beperkt aantal exem plaren van het vermaarde muizenverhaal van Snuffelgraag en Knagelijntje (Derde Bundel), eveneens voor 15 cents per exem plaar. Dit laatste boek bevat 176 plaatjes met teksten en is eveneens een dankbaar St. Ni- colaasgeschenk voor de kinderen. De plaat jes zijn bij uitstek geschikt om gekleurd te worden en hoewel het boek ecu derde bundel is, vormt het een afgerond verhaal. HET OVERLIJDEN VAN CLEMENCEAU. STOFFELIJK OVERSCHOT OVER GEBRACHT. PARIJS, 25 Nov. (VU.) Hedennacht te twee uur is het stoffelijk overschot van Cle- menceau per auto naar Mouchamps overge bracht. Bij het vertrek uit de Rue Franklin was de militaire gouverneur van Parijs aan wezig. De lijkwagen werd gevolgd door vier auto's met familieleden en eenige goede vrienden van den overledene. PARIJS, 25 Nov. (VU.) Het stoffelijk overschot van Georges Clemenceau dat in den afgeloopen nacht naar zijn geboorte plaats Mouchamps werd overgebracht, is Maandagochtend, in alle stilte in het familie graf bijgezet. Aan de begrafenis, die over- Het woord is aan Sir Arthur Pinero: Van alle soorten van onschuld is eenvou dige onwetendheid de minst bewonderens waardige eenkomstig den laats ten wil van den overle dene naast het graf van zijn vader plaats vond, namen slechts de familieleden van Clemenceau en eenige intieme vrienden deel. Het kerkhof was geheel door gendarmerie afgezet en de toegang tot het kerkhof was tijdens de plechtigheid voor ieder verboden. NIEUWE AANSLAG OP DEN ORIENT EXPRESS? WEENEN, 25 Nov. (VU.) De middagbla den bevatten een telegram van het Turksche Teiegraafagentuur uit Angora, volgens het welk in de nabijheid van de Bulgaarsche stad Prograde een bomaanslag is gepleegd op den Oriënt-Express. Daar de bommen geen uitwerking zouden hebben gehad, zouden de bandieten op den trein hebben geschoten, waarbij evenwel niemand, gewond werd. DE BEGRAFENIS VAN JHR. MR. F. W. VAN STYRUM. DEPUTATIES VAN DE RECHTBANK EN ANDERE COLLEGES. In ons vorig nummer hebben wij reeds medegedeeld, dat de begrafenis van den heer en mevrouw van Styrum Woensdagmiddag te 12 uur op de algemeene begraafplaats aan de Kieverlaan zal plaats hebben. De Rechtbank zal met een deputatie uit haar midden, waaraan zoovelen zullen deel nemen als niet door ambtsbezigheden ver hinderd zijn, zich bij het sterfhuis aan de Nieuwe Gracht aansluiten aan den stoet; in elk geval bestaat die deputatie uit den Presi dent. Mr. J. D. Pasteur, den Griffier, Mr. M. E. Booy, en eenige rechters; ook het Open baar Ministerie bevindt zich daarbij verte genwoordigd door den Officier van Justitie Mr. L. H. Roeters van Lennep en wellicht ook een van de Substituut-Officieren. Mede zullen zich aan het sterfhuis aan den stoet aansluiten een deputatie uit het Col lege van Regenten over de Gevangenissen te Haarlem; deel van die deputatie maakt in elk geval uit de waarnemende voorzitter van dat College Jhr. C. J. A. Reigersman, en een of meer van de Regenten. Ook zal een of meer rijtuigen met een de putatie uit de balie, waarschijnlijk bestaan de uit Mr. A. H. J. Merens, waarnemend de ken, Mr. F. A. Davidson en anderen zich aan het sterfhuis achter den stoet aansluiten. Mede zal de Raad van Beroep met een de putatie, bestaande uit Mr. Pijnacker Hordijk en eenige leden van dien Raad, zich aanslui ten aan den stoet. Daar volgens den wensch van Jhr. Mr. van Styrum niet aan het graf zal worden gespro ken, is dat alles bedoeld als een stille hulde aan den man die zoo noode gemist wordt. De mogelijkheid is niet uitgesloten dat ook meerderen op gelijke wijze van hun waardeel ring zullen doen blijken. De Waalsche kerk zal bij de begrafenis vertegenwoordigd zijn door het consistorie en den predikant Ds. F. Ch. Krafft. Ter aanvulling van de bijzonderheden in ons vorig nummer opgenomen is nog mede te aeelen, dat Jhr. mr, van Styrum ook pre sident-commissaris der Haarlemsche Bank- veveeniging was. JONGENS. (Historisch) In een groote-stadsche straat, Voor een speelgoedwinkel, staat, Een groep kijkers zich te rekken en te dringen, En ik sluit me bij hen aan, Om te zien wat daar zou staan, Aan verleidelijke 5-December- dingen; En ik zie in 't magazijn, Een gebogen lange lijn, Overwegen met een sein, Een station, een stationsplein En volledig, in het klein, D' installatie van een trein, Waar de jongens gek op zijn, Zich electrisch door een lange tunnel wringen; En wij staren allemaal, Naar dit heerlijk ideaal, Diep geboeid, al staan we clan ook wat gewrongen, Niemand wordt het kijken moe, Ook al neemt de drom steeds toe, Die daar op het smal trottoir staat saamgedrongen; Wij genieten met elkaar, Zwijgend zonder commentaar En, ik raad er nu maar naai*. Doch het is ontwijfelbaar. Dat de jongste kijker daar, Ouder is dan veertig jaar. En dat klopt ook wel. nietwaar. Want een jongen blijft toch altijd - maar een jongen. P. GASUSL DE HEEMSTEEDSCHE BEGROOTING. Merkwaardige cijfers. Schuldenlast sinds de annexatie met 1 lVz% verminderd. Vele uitgaafposten verhoogd. Over 1928 ruim 2 ton in fonds bijzondere doeleinden. Het heeft lang geduurd eer de gemeente- begrooting voor 1930 van Heemstede ver schenen is. Blijkbaar heeft het gemeente bestuur er zeer veel zorg aan besteed, want het is, in verband met de procedure voor Gedeputeerde Staten over de Haarlemsche schadeloosstelling, een belangrijk stuk. Heemstede heeft namelijk op deze begroo ting de bedragen van de schadeloosstelling uitgetrokken overeenkomstig de eischen bij Gedeputeerde Staten tegen Haarlem inge diend. Dit is gedaan zoo .verd ons van Heemsteedschen kant toegelicht om aan te toonen, dat Heemstede ook inderdaad die belangrijke bedragen noodig heeft om zijn financiën in evenwicht te houden. Wij hebben na een bestudeering van dit document evenwel den indruk gekregen, dat het Heemsteedsche gemeentebestuur de za ken al te zwart heeft ingezien. Op de begrooting worden onder ontvangsten de volgende posten geraamd door Haarlem te betalen ingevolge de Annexatie-wet: 135.000 wegens rente over de nog niet be taalde schadeloosstelling. (Anders wordt de post „achterstallige inkomsten van vorige ja ren" op 5000 uitgetrokken, maar nu meenen B. en W., omdat over de afgeloopen jaren van Haarlem een belangrijk bedrag te vorde ren is wegens de krachtens de Annexatiewet verschuldigde rente, dat die op 140X00 ge steld kan worden. Blijkbaar rekent Heemste de er dus op 135.000 x*ente van Haarlem te zullen ontvangen. Het is bekend, dat Haar lem over het bedrag der schadeloosstelling van 1 Mei 1927 af 6 pet. rente moet betalen. 30.000 wegens rente der schadeloosstelling ingevolge art. 19 der Annexatiewet over 1930. (Heemstede gaat dus van de veronderstelling uit, dat Haarlem pas in den loop van 1930 zal betalen, omdat eerst de procedure voor Ged. Staten achter den rug moet zijn). 127.995 als schadeloosstelling ingevolge artikel 19 der Annexatiewet, voor winstder ving dus. (Bedoeld bedrag is alsvolgt ge splitst: electriciteitsbedrijf 47.960, gasbedrijf 72.429 en waterleidingbedrijf 7.6U6. Voorts nog 17.364 voor rerte. 158.469 wegens schadeloosstelling ingevol ge art. 22 der Annexatiewet, derving van be lastinginkomsten. Voor 1929 was 167.272 ge raamd maar omdat Heemstede betaling over 20 jaar geëischt heeft, wordt elk jaar 1/20 van het bedrag, afgetrokken. Bij elkaar is dat voor 1930 niet minder dan 468.828. Hierbij is dan nog geen rekening gehouden met de bedragen die Haarlem zal moeten geven voor de overgenomen eigendommen van de gemeente en van de bedrijven. Heemstede heeft de begrooting voor 1930 niet zoo opgemaakt, dat de buitenstaander al bij het doorbladeren zal zeggen: royaal opge vat. Maar aan den anderen kant geven de posten toch ook niet den indruk, dat het uit een schrale beurs moet komen. Enkele voorbeelden van vnrhooeineen: Openbare verlichting: 1929 38.860; 1930 44-950. Subsidie Haarl. TU.C.-vereeniging: 1929 500; 1930 1.000. Onderhoud van straten en pleinen: 1929 68750; 1930 76.250. Uitgaven voor Groenendaal: 1929 23.165; 1930 33.970 (Het gedeelte van het wandel bosch langs den Heerenweg zal gereorgani seerd worden). Volksfeesten: 1929 1000; 1930 1500. Kosten krankzinnigenverpleging: 1929 11.000; 1930 15.000. Subsidie Burgerlijk Armbestuur: 1929 37.000; 1930 40.000. (Over 1928 is slechts 35.645 uitgegeven). Het !s nu de vraag of Heemstede Inder daad de volledige schadeloosstellingen van Haarlem zou moeten incassseren om ,.de eindjes aan elkaar te kunnen xnoopen", na melijk de uitgaven te kunnen dekken door de inkomsten zonder belasting-verhooging. Bij het beantwoorden van die vraag is liet ook van belang naar de resultaten van 1928 te kijken. Heemstede heeft de cijfers zoo gegroepeerd, dat over 1928 een tekort ontstaan is van 132 202. Daarmede wordt nu de begrooting van 1930 verzwaard. Maar 1928 leverde geen tekort op, want in dat jaar is 210.000 in het fonds voor bij zondere doeleinden gestort- Feitelijk was er dus een batig saldo van bijna 78000. Bovendien heeft het onze aandacht getrok ken, dat over 1923 geen rekening is gehouden met nog te ontvangen sommen van Haarlem voor de schadeloossstelling Al wijst Haarlem de enorm-hooge eischen van Heemstede af (woorden van den Haar- lemschen wethouder van financiën Mr. M. Slingenberg in den Haarlemschen raad), het is toch zeker, dat Haarlem van 1 Mei 1927 af belangrijke bedragen aan Heemstede zal moeten afdragen. De rekening van Heem stede over 1928 komt er dus nog veel gunsti ger voor te staan. Heemstede begon het jaar 1928 met een batig saldo van f 357.000 over 1926. Van dit reserve-bedrag zal als over eenigen tijd de werkelijke rekening over 1928 opgezet kan worden, wel niet veel af gegaan zijn. Het is niet gemakkelijk om uit de Heem steedsche begrooting een zuiver beeld te krij gen van winst en verlies, omdat de aflossing op geldleeningen een belangrijke rol speelt Een feit is. dat de schuld m van Heemstee! m de laatste jaren belansvijk verminderd zijn. In 1928 moest aan rente voor geldlee ningen betaald worden 245.253, in 1929 233.085, maar in 1930 nog slechts 204.541. Een verminderde rentelast dus van ruim f 40.000, wat dus wil zegeen, dat do schulden last met ongeveer 700.000 a 800 000 ver minderd is. De verplichte aflossing van geldleeningen is ook gedaald: 1928 247.050; 1929 246.050 en 1930 235.150. Het bedrag der schulden zal op 1 Januari 1930 4.586.800 aan gewone geldleeningen en f 1.247.657 aan annuïteitsleeningen bedragen Op 1 Januari 1927 was de schuld van Heem stede aan gewone geldleeningen j 5.294 650 en aan annuïteitsleeningen f 1.276.859. Dit maakt dus een verschil van 747.048, wat dus klopt met bovengenoemde raming. De Heemsteedsche financiën staan er dus niet zoo slecht bij! Na 1 Januari 1927 heeft de gemeente Heem stede nieuwe geldleeningen aangegaan tot een bedrag van 130.000. Het is ecu bekend verschijnsel, dat de schulden van de gemeenten in net algemeen steeds toenemen. Heemstede heeft evenwel na de annexatie kans gezien om zijn schulden last met 111/2% te verminderen. HAARLEM, 26 November Boven. Clemenceau als voorzitter van den Parijschen gemeenteraad op 32-jarigen leef tijd. Daarnaast zijn geboortehuis in Mouillcron en Pareds in de Vendée. Beneden de belang- iteUing tijdens de ziekte voor het sterfhuis in de Rue Franklin en tenslotte de laatste foto van den staatsman. Een Leerstoel. Er wordt tegenwoordig heel veel geschre ven en gepraat over de mogelijkheid van in stelling van een leerstoel in de journalistiek aan een onzer universiteiten. In het buiten land komen ze, naar het schijnt, al voor. Dit is overigens geen reden om er ook een in te stellen. In de kringen van ons vak zijn de mee ningen over dit plan zeer verdeeld. Er zal nog heel wat vergaderd en geschreven moe ten werden eer het zoover is. en voor de eer ste doctor in de journalistiek promoveert. Maar als ik mij aan een voorspelling mag wagen, geloof ik wel dat het zoover zal komer.. H zit in de lucht, het zit in den geest des tijds. De journalistiek, in voor- oorlogsche dagen nog een stiefkindje onder de jonge beroepen, is sindsdien buitenge woon in belangrijkheid toegenomen. Men is dit wonderlijke vak. nolens volens, gaan er kennen als een serieus beroep. Men heeft eerst moeten toegeven dat het blijkbaar In derdaad een vak was, en later moeten con- stateeren dat zijn beoefenaars steeds grooter invloed in het openbare leven begonnen te krijgen. Ik zeg dit allerminst om ons zelf in de hoogte te steken. Het is een niet te ont kennen feit. en het wordt bij tallooze gele genheden door anderen, slechts zelden door journalisten geproclameerd. Dat die anderen het doen is overigens een goed ding, want voor ons is het nuttig dat wij er vaak aan herinnerd worden dat een groote ver antwoordelijkheid op ons rust, en dat onze taak moeilijker is geworden naarmate de in vloed van de kranten is toegenomen. Ove rigens zouden wij aan zware zelfoverschat ting lijden als wij den toenemenden invloed van de krant aan ons zelf toeschreven. Do oorzaak ligt in een heel complex van maat schappelijke verschijnselen en ontwikkeling van gebeurtenissen, waarover men heel lange vertoogen zou kunnen houden. Het re sultaat is. op zijn kortst gezegd, dat de reflex der openbare mcening een factor van belang is geworden zooals nimmer te voren, en da5 deze in de pers tot uiting komt. De journalistiek, dit punt bereikt hebben de, blijft nog altijd een zeer eigendommelljk beroep als ik het zoo zeggen mag. omdat cr geen duidelijk omschreven opleiding voor bestaat. Zij is gearriveerd in een categoric van beroepen, die alle wèl een duidelijk om schreven opleiding, met examens en titels en de rest, bezitten. Maar zij wil nog maar steeds niet passen in een vakje, een eigen vakje met een leerprogramma en exameneischen, naast de andere vakjes. En het blijft verschrikke lijk moeilijk om er haar in te brengen, om dat het terrein van haar werkzaamheden vrijwel onafzienbaar is, omdat zij in niets op een exacte wetenschap gelijkt, en omdat onder haar bedrijvers menschen van zoo sterk uiteenloopenden aanleg zijn, terwijl men de enkele eigenschappen, die de „ge boren journalisten" allen kenmerken, heel moeilijk kan definiëeren, laat staan weten schappelijk vaststellen. Toch zal men tenslotte dien leerstoel wel Instellen, en het doctoraat in de journalistiek ook. Er zal wel een soort van studieprogram in elkaar gezet worden, dat ecnigszins vol doet aan de voorstanders van het geval. En ik geloof dat er niet veel tegen is. Het kan nooit kwaad om het aantal jonge men schen, dat naar de functies in een bepaald beroep solliciteert-, te vermeerderen met een groep die zich extra heeft voorbereid. Sommigen onder hen zullen de gaven van den echten journalist hebben, en hun acade mische opleiding zal zuivere winst zijn tenminste voor diegenen onder hen, cllc be grijpen dat zij practlsch nog alles moeten leeren en er niet tegen opzien om van on deren af tc beginnen, begrijpend dat zij in het leven zelf, bij de menschen zelf, het meeste kunnen leeren en zullen blijven lee ren. Want een journalist raakt nooit uitge studeerd, kan nooit zeggen dat hij zijn vak meester is, staat telkens weer voor nieuwe feiten en toestanden die hem vreemd waren en die hij tracht te doorvorschen, te door voelen en uiteen tc zetten aan anderen. Al heeft hij een doctorstitel in zijn vak behaald, hij blijft student in het leven, dat- eindeloos in zijn verwikkelingen en interes sen is, dat altijd weer nieuwe verschieten opent, dat steeds evolueert en nooit verveelt. Misschien is dit een der voornaamste eigen schappen van den geboren journalist: dat het leven hem nooit verveelt, en dat hij al tijd, geboeid, weer zoekt naar het nieuwe. Zoo blijft hij jong van hart, hetgeen nood zakelijk is, en sterft hij tenslotte, tot den laatsten dag leerende, als student des le vens Maar wil men hem een doctorstitel mee geven als hij een theoretische voorbereiding voor de lange reis achter den rug heeft waarom niet? Het zal hem misschien bij sommigen beter introduceeren. Dat is een voordeel. Het zal hem alleen niets helpen als hij den natuurlijken, moeilijken definieerba ren aanleg voor dit wonderlijke beroep mist, en het eigenaardige enthousiasme dat het verelscht. Want dan zal hij er binnen korten tijd een hekel aan krijgen en zijn chefs zul len een hekel aan hem krijgen. Hij zal er in mislukken ondanks zijn titel, en wat moet hij daar elders mee beginnen? Enfin, misschien zal dat meevallen, gezien de onbegrensde serie beroepen waartoe de studie in de rech ten leidt. Het zal maar eens geprobeerd moeten worden. R. P.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1