GELUKKIG NIEUWJAAR HAARLEM'S DAGBLAD NIEUWJAARSWENSCH DE ARBEIDSBEURS BESTAAT 25 JAAR. Het woord is aan Haarlem, 19 December. 47e Jaargang No. 14263 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 19 December 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER .JOOFD REDACTEUR. ROBERT TEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week /p.2754. met Geniurtreerd Zondagsblad ƒ032 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3Ö7J4. Franco per post door Nederland 3.8754. Losse nummers 0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden f 0-5754, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1EN15 regels 1.75, elke regel meer /03S. Reclames /0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.6I\ elke regel meer 70.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onre Groentjes (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 70.25. elke regel meer 70.10. uitsl. 4 contact* Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet ol Oog 1 400.-, Duim 1 250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger I 50.-, Ann- of Beenbreuk I 1C0. EERSTE BLAD DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. ONZE GRATIS ONGEVALLEN VERZEKERING VOOR WEEKABONNéS. Wegens een hem overkomen ongeval (beenbreuk) keerden wij heden aan den C. VORK Jr., Tetterodestraat 26, te Haarlem, een bedrag uit van HONDERD GULDEN. DE ADMINISTRATIE. DE VLUCHT NAAR KAAPSTAD NEEMT EEN TRAGISCH EINDE. DE VLIEGERS GEDOOD. LONDEN, 18 Dec. (V. D.) Hedenmiddag had men op het Britsche Ministerie van Lucht vaart nog steeds geen enkel bericht ontvan gen van de Fairey ééndekker, die bemand met commander Jones, Williams en den lui tenant-vlieger Jenkins, een poging doet tot het maken van een lange afstandsvlucht naar Kaapstad. Gistermiddag te vier uur heeft men voor de laatste maal iets verno men van het vliegtuig, dat zich toen 50 mijl ten Noord-Westen van Sardinië bevond. De Tel. meldt verder: Gisterenavond laat werd door het Engel- Sche ministerie van Luchtvaart het bericht van den dood der beide Engelsche vliegers Williams en Jenkins bevestigd. Wat de oor zaak is van 't droevig einde van hun vlucht, die in Engeland zulk een groote belangstel ling had getrokken, is nog niet bekend. Wel licht heeft het bergachtige landschap, waar langs hun weg leidde, heil voor een onvoor ziene hindernis geplaatst, DE MIJNRAMP IN OKLAHOMA. X Het reddingswerk. 23 LIJKEN GEVONDEN. LONDEN, 18 Dec. (V. D.) Uit Mac Alester ïn Oklahoma wordt gemeld, dat tot nu toe 23 lijken zijn gevonden van de 62 mijnwer kers, die gisteren in de miin tengevolge van een ontploffing zijn omgekomen of van de buitenwereld afgesloten. Nog. 39 mijnwer kers worden vermist. Het reddingswerk werd met kracht voortgezet, doch men heeft weinig hoop nog meer miinwerkers te kun nen redden. Drie mijnwerkers zijn als door een wonder aan öen dood ont-snapt. DE ONRUST IN Z.O. NIGERIA. 18 DOODEN EN GEWONDEN. LONDEN, 18 Dec. (V. D.) Den onderstaats secretaris voor Indië Dr. Shields werden he den eenige vragen gesteld n.a.v. de onstoot jes in Z.-O. Nigeria. Hij verklaarde, dat de oorzaak van de ongeregeldheden was gele gen in een aanslag welke medebracht, dat in sommige districten de vrouwen zouden moeten worden geteld. Dit gaf aanleiding tot het volkomen ongegrond gerucht, dat een directe belasting zou worden gelegd op vrou wen, terwijl de recente verlaging van prijzen door den handel betaald voor inlandsche producten een verdere factor hierbij was. Ondanks de verzekering, dat het allerminst ging een groote menigte, welke zich in de in de bedoeling lag de vrouwen te belasten, buurt van Aba en Opobe ophield er toe over verschillende plaatsen te plunderen en te verwoesten. De Britsche troepen waren den toestand volkomen meester. In Opobe vielen achttien dooder. en gewonden. VORST. Als je 's avonds naar je bed gaat Is de toestand nog gewoon. Als je 's ochtends rillend opstaat Zit vorst Vorst al op ziïn troon; Er was wel reeds wat verkoeling, Maar zoo eensklaos in een nacht Kwam die vorstelijke staatsgreep Toch per slot nog onverwacht; Zoo maar iïskoud kwam hij tot ons, En de Bilt was zelfs verrast, Maar we zullen 't moeten slikken, Al is 't nog zoo ongepast-; Zijn uw schaatsen nu ai bezig Met hun staal-ontvettingskuur? Als ?t zoo door gaat groeit het vliesje In de slooten uur bij uur; Hebt ge reeds uw kroost verzameld Voor het ouderlijk vermaan, Zich niet op glad ijs te wagen, Voor j' er veilig op kunt staan? Hebt ge reeds uw watermeter En uw rozen toegedekt? Hebt ge reeds uw dikste deken Ou uw sponde uitgestrekt? Denkt ge aan het Spaar de Vogels, Straks zijn ze in voedselnood, Spaar hen, spaar hun oude kruimels Van uw dagelijksche brood; Laat ons dan maar weer verheugd zijn, Dat het kwik op vriezen staat, Al was 't enkel daar het later Dan zoo fijn weer dooien gaat P, GASUS» Hoe het karakter zich in den loop der jaren wijzigde. NIET MEER „WIE HET EERST KOMT HET EERST MAALT', MAAR NU: „DE RECHTE MAN OP DE RECHTE PLAATS". 2 Januari a.s. zal het 25 iaar geleden zijn. dat de Gemeentelijke Arbeidsbeurs geooend werd. Wel was de off'ciee'e naam aanvan kelijk Bureau voor Inl'cht'neen ten dienste van werkgevers en werkzo°kers". maar het is zoo vertelde de heer J. Vader, directeur van den Gem. dienst voor de werkloosheids bestrijding ons toch altijd een arbeids beurs geweest. Haarlem was de eerste stad in ons land die een gemeentelijke Arbeidsbeurs st-'chtte. Er bestond torn al een arbeidsbeurs te Schie dam. waar bii den secretaris van de Koon- mansbeurs werkkrachten konden worden aangevraagd. Dit was evenwel een particu liere instelling. Haarlem heeft, dus on dit- gebied nioniers- werk verricht. Vermeldenswaard is. dat de teeenwoordiae wethouder van Openbare Werken. Vo^shuisvesting en Sociale Zaken. Mr. J. Gerritsz, als secretaris van de Kamer van Arbeid voor de metaal- en houtbewer king. in 1903 het verzoekschrift aan den ge meenteraad toekende om hier- ter stede een arbeidsbeurs on te richten. Tot hoofd van het bureau, dat voorloonig gehuisvest werd in eenige lokalen van ..We ten en Werken" aan de Ged. Oude Grach+ (thans het kantoor van ..de Auto"), werd benoemd de heer C. Sorgdrager, die één hei- ner ter beschikking had. Aanvankelijk was het bureau slechts één uur ner dag geon^nd. Het beein was dus wel bescheiden. Maar het groeide; er zat levensvatbaarheid in het werk! In 1907 werd door den gemeenteraad een commissie ingesteld om een onderzoek in t-e stellen naar den omvang van de gedwongen werkloosheid. Het resultaat van het onder zoek is geweest, dat het bureau voor inlich- tineen gereorganiseerd werd tot een gemeen telijke arbeidsbeurs met een bestuur aan het hoofd. De heer Sorgdrager werd toen tot di recteur benoemd. Ook werd in dien tijd als uitvloeisel van het rapport der werkloosheidscommissie een gemeentelijk fonds ongericht tot bevorde ring van de verzekering tegen de geldelijke gevolgen van werkloosheid. In 1912 verhuisde de arbeidsbeurs naar het gebouw der Ned. Hervormde kerk aan de Nieuwe Gracht. Het Werkloosheidsbesluit van 1917 maakte aan het gemeentelijk werkloosheidsfonds een einde. In 1920 werd de Dienst der Werkloos heidsbestrijding in het leven geroenen die een drievoudige taak had: arbeidsbemidde ling, werkloosheidsverzekering en beroeps keuze. Toen werd de heer Vader tot directeur benoemd, onder zijn leiding bleef de heer Sorgdrager nog eenige jaren aan het hoofd van de arbeidsbeurs staan, totdat zijn pen- slonneering volgde. In 1926 werd de dienst der Werkloosheids bestrijding naar de villa van Jhr. Ch. F. van de Poll in de Hoofmanstraat overgebracht, waar deze zeer belangrijke dienst nu uitste kend gehuisvest is. Na deze historische herinneringen eenige opmerkingen over den omvang die het werk van de Arbeidsbeurs genomen heeft. Wij geven nu weer het woord aan den heer Vader: In den loon der jaren is de Arbeidsbeurs geheel gewijzigd. Aanvankelijk zag men in de Arbeidsbeurzen instellingen tot bestrijding van de werkloosheid; instellingen, die de werkloosheid zoo al niet geheel zouden doen verdwijnen, dan toch belangrijk verminderen en daar vooral die werklooze arbeiders aan de beurs kwamen die zelf nooit werk vonden uiteraard r.iet de beste en in hoofdzaak losse arbeiders kregen de arbeidsbeurzen een bepaald cachet: werkloozenbeurs, juis ter: beurs voor werkloozen die zoo goed als rooit werken. Het gevolg was. dat de werk gever aanvankelijk van de beurs sporadisch gebruik maakte en vooral niet de bonafide werknemer. Met minachting zag de laatste oo de arbeidsbeurs neer. Wanneer hij ten ein de raad was. wanneer hij naar zijn inzicht gedaald was. dalen moest door de economi sche omstandigheden tot de onderste lagen van het arbeidsleger, eerst dan ging hij er toe over van de arbeidsbeurs gebruik te ma ken. Het fatum harer geboorte drukt, nog steeds op de Arbeidsbeurzen. In breedere kringen der bevolking, vooral onder de ouderen, is de arbeidsbeurs nog altijd de instelling waar men minderwaardige arbeidskrachten kan krijgen en niets anders. Tal van oudere ar beiders houden zoons, familieleden, kennis sen, enz., af van gebruikmaking van de ar beidsbeurs. Slecht-s als hij het zelf nergens anders kan vinden, in de uiterste noodzake lijkheid, zoo is nog steeds hun meening, moet een behoorlijk arbeider van de beurs gebruik maken. Hetzelfde Idee hebben nog tal van werkgevers. Zeer langzaam zijn de arbeidsbeurzen aan hun positie van minderwaardige instellingen gaan ontgroeien: door de voortdurende pro paganda van hen, die haar beteekenis voor de gemeenschap inzagen, door betere outil lage, door langzaam groeiende meerdere be langstelling van werkgevers en werknemers, door de intercommunale verbindingen, door het veranderen van haar passief standpunt ln een actief. Totdat door den ontredderden toestand der arbeidsmarkt tengevolge van den oorlog, de bet-eekenis der arbeidsbemiddeling voor het bedrijfsleven ging spreken. De werknemer te brengen op de plaats die voor hem in het be drijf het meest is geëigend, te zijn een instel ling van en voor het bedrijfsleven tot rege ling der arbeidsmarkt en tot een zoo coed mogeliike tewerkstelling der werkzoekende arbeidskrachten in het- arbeidsleger, ziedaar het doel dat de arbeidsbeurzen zich heden ten dage stellen. Het is nu geen arbeidsbeurs voor werkloo zen. maar voor werkzoekenden! Een gevolg van die verandering in het karakter der ar beidsbeurzen is, dat het oude stekel: ..wie hef eerst komt het eerst maalt" niet gehandhaafd kon worden. Als er nu een aanvraag van een werkgever komt wordt nauwgezet naeesraan welke van de ingeschreven arbeiders het best aan de eest°lde eiechen kan voldoen. Daar mede ziin de werkgever en de werknemer het meest gebaat Er wordt naar gestre°fd «ooveel movehik ,.de rechte man op de rechte "laats te brengen". De Arbeidsbeurs is wel een afdee""« van den Dienst der Werkloosheidsbestrijding, maar heeft toch in wezen niets met de werk- loosheidszorg te maken. Hoofden van gezin nen, ondersteunden, werkloozen enz. kent de arbeidsbeurs onder de categorie van werk nemers niet: zij kent alleen werkzoekenden onder wie eeen groenen voorkomen, die on «ronden niet ontleend aan de arbeidsbemid deling als zoodanig oo afzonderlijke bevoor rechte behande^'ng aansnraken kunnen doen gelden. De werkgever toch vraagt van de arbeidsbeurs een werknemer, die voldoet aan de door hem te stellen eischen, die voor hem onder de gegeven omstandigheden ciua ar beidskracht de meest geschikte is en voor ziin bedrijf de beste resultaten kan afwer pen. Dat kan Iemand ziin. die kort of lang Is In geschreven, die arbeid uit financieel ooepunt al of niet dringend noodig heeft, die een klein, groot of geen gezin heeft, die al of niet ondersteuning ontvangt, die al of niet werk loos is, het is den werkgever, in het alge meen gesproken, om het even, mits hij maar krijgt de door hem verlangde werkkracht-. Handelde de arbeidsbeurs anders, hield zij rekening met allerlei factoren, vreemd aan de arbeidsbemiddeling als zoodanig, factoren die haar oorsprong vinden in medegevoel of medelijden met den werknemer, dan zou zij voor het bedrijfsleven van geen betekenis zijn Ziï zou haar taak slecht vervullen, in dien zij zich liet leiden door philantropische overwegineen. Aan reëele arbeidsbemidde ling is philantrooie ten eenenmale vreemd. Een groot belang is dat de arbeiders zoo ontwikkeld zijn. dat zij aan de eischen die de werkgever stelt kunnen voldoen. Om daaraan tegemoet te komen heeft de eenige cursussen georganiseerd om aan verschillen de arbeiders meer vakbekwaamheid bij te brengen. Tot nu heeft zich dat bepaald tot schilders en metaalbewerkers. Elk jaar is de arbeidsbeurs van grooter be teekenis voor onze gemeente geworden. In 1928 zijn cr 12636 aanbiedingen van manne lijke werkzoekenden en 1392 van vrouwelijke werkzoekenden ingekomen. Er kwamen 4418 aanvragen van mannelijke en 2163 van vrou welijke werkkrachten in. 3503 mannelijke en 1164 vrouwelijke werkzoekenden werden ge plaatst. Over 1929 zal het aantal plaatsingen wel de 5000 passeeren! Eigenaardig is. dat er meer aanvragen voor vrouwelijk personeel inkwamen dan aanbie dingen. Dit slaat natuurlijk vooral op dienst boden en werksters. Er zijn in onze stad nog tal van particu liere besteedsters voor dienstboden en werk sters gevestigd. Met genoegen constateeren wij evenwel zoo vervolede de directeur dat de arbeidsbeurs ook steeds meer het ver trouwen van de vrouwen gaat winnen. Het aantal aanbiedingen, aanvragen en plaatsin gen gaan steeds vooruit. Ook de hoofdarbeiders gaan steeds meer ge bruik maken van de arbeidsbeurs. Dit be hoeft zich niet tot de kantoorbedienden, rei zigers en lagere technici te bepalen. Ook als de boekhouders en ingenieurs tot ons komen zullen wij trachten om een geschikten werk kring voor hen te vinden. De onkosten van de arbeidsbeurs bedragen ongeveer 15000 per jaar. Dat is tegenover het groote belang dat- zij voor de gemeen schap heeft betrekkelijk weinig. Het komt neer op 12 12 cent per inwoner. Wij vernamen tenslotte van den heer Va der dat het niet in het voornemen ligt om dit zilveren jubilé officieel te vieren. Toch «elooven wij wel, dat velen den jubileums dag zulien aangrijpen om hun voldoening te laten blijken over het werk van de Gem. Ar beidsbeurs. Het werk op aanvankelijk be scheiden voet aangevangen onder den heer Sorgdrager, is door den heer Vader en zijn ambtenaren op verdienstelijke wijze voort gezet. waardoor de dienst zich mag verheu gen in de sympathie en waardeering van werkgevers en werknemers. BOSCHWACHTER DOOR STROO- PERS DOODGESCHOTEN. Woensdagochtend werd onder de gemeente Stoutenburg, nabij Amersfoort, op een bin nenweg, Oostelijk van het bosch der heer lijkheid Stoutenburg het. lijk gevonden van den 28-jarlgen boschwachter J. Tuit. Een schot was hem door hals en nek gegaan. De man was des nachts wakker geworden door schoten, die buiten weerklonken, had het bed verlaten en was erop uitgetrokken om de stroopers te achterhalen. Nadere bijzonderheden zijn nog niet be kend. De marechaussee heeft de zaak ln han den. Georges Clemenceau: De vreugde van den mensch vtndt hij in afwisseling, zijn innerlijk bevredigt hij door herinnering. Het Belangrijkste. Dc Arbeidsbeurs bestaat 25 jaar. (pag. 1, le blad). Onrust in Nigeria. (pag. 1, le blad). De vlucht naar Kaapstad neemt een tragisch einde. De vliegers gedood. (pag. 1. le blad). Boschwachter door stroopers doodgeschoten. (pag. 1, le blad). De mijnramp in Oklahoma. Groot aantal lijken geborgen. (pag. 1, le blad). Het gevonden kinderlijkje. Mathias gearres teerd. (pag. 2, le blad) Een schietpartij in Rotterdam. (pag. 2, le blad) Het eeurofeest van jZang en Vriendschap". De tentoonstelling. (pag. 1, 2e blad) De Engelsche liberalen zullen tegen het ont werp Mijnwet stemmen. Dc Engelsche re geering in een moeilijk parket. (pag. 1. 2e blad) De rustdag voor bioscoopmusici en chauf feurs. (pag. 2, 2e' blad). De Ondencijsbcgrootlng in de Tweede Ka mer voortgezet. (pag. 1, 4e blad). Dc behandeling van dc gemeentebegrooting in den Zandvoorlschcn Raad. (pag. 2, 4e blad). Voor de laatste berichten zie men dc 2e pagina van het Eerste Blad). UNTVERSEELE ESPERANTO ASSOCIATIE. Met ingang van 15 December J.l. heeft, de heer J. H. W. Habermehl zijn functie als consul van bovengenoemde vereen! ging overgedragen aan den heer E. de Wolf Jr., Joh. de Breukstraat 34, alhier. De heer Habermehl is ruim 25 Jaar als „de- llgito" werkzaam geweest. Humor in de muziek. Onze muziekcriticus Karei de Jong mcrïW vandaag op in zijn artikel over het concert onder den titel ..Humor in de muziek", waar mee de H O. V. gisteren haar leden een schoonen en vrooüjken avond bezorgde. d.;t er tegenwoordig niet veel blijde muzikale kunst is. Er wordt weinig humor in de mu ziek tot uiting gebracht, ofschoon zU van oudsher tot haar natuur zelve behoort, het geen in het programma wordt gereleveerd met de opmerking: ,,Men zou het kunnen vergeten in een tijd, waarin concerten als godsdienstoefeningen worden bijgewoond cn waarbij afgodische persoonsverceringen op een regelmatige devotie wijzen". Eduard van Beinum, die de verdienstelijke oorspronkelijkheid van dit concert heeft toe gevoegd aan de al uitvoerige reeks van artis tieke daden van beteekenis. waarvoor Haar lem dezen jongen cn enthousiasten dirigent dankbaar mag zijn, had dan ook naast dc Bauern Svmohonie van Mozart, een Aria uit Bach's Kaffeecantate. Haydn's Abschieds- wmnhonie en Saint Saëns' kosteHIke Carna val des Antmaux. Grande Fantalsie Zoölogi- oue. maar éen werkje van een levenden com- pon'st. Francis Poidenc. oo dit programma. Helaas kon ik het eerste deel van het con cert niet bijwonen, miste daardoor ook de AbschledssyniDhonie. (ceïrumlreerd oo vorst Esterhazv's weigering om Haydn's orkest va- vantie te geven) waarbij de orkestleden suc cessievelijk verdwijr.cn. de dirigent, als blijk van instemming met de staklnc. ook. en ten slotte twee violisten de finale beëindigen. Ik moest tevreden zijn met Pou'cnc's ..I-e Bestiaire en met het werk van Saint-Saëns. waarin de leeuw, kippen en hanen, schild- nadden. dc olifant, kangoeroes. het aqua rium etc. comnareeren. Ook ..hémioneshet geen volgens de dictionnatre, die Ik er voor heb moeten raadplegen, ..halfezcls" bctec- kent: muilezels en muildieren. Saint-Saëns alleen was voldoende om den smaak te krijgen naar veel meer ultlnren van humor in dc muziek, en ik voelde nei ging om meteen naar de pen te grijoen en een berocn te doen oo onze levende compo nisten. om de muzieklltteratuur te verrljk°n met meer werk ln dit kostelijke genre. IV blijde stemming in de volle zaal was trou wens niet nvnder merkbaar op het podium, waar het orkest, de solisten en zelfs de di rigent hun gcbrulkelitke plechtige gelaats expressie geheel hadden afgelegd. Waarom niet meer humor ln de muziek? Den levende ncomponlsten zou ik dadelijk een onderwerp aan do hand kunnen doen, dat als prachtige tegenhanger van Mozart's Abschicdssymphonic zou kunnen gelden. Want vanmorgen meldt de Tel. eht volgende: Wenscht Uw Vrienden en Clientèle door middel van Ook dit jaar bieden wij onzen lezers weder de gelegenheid, tegen vergoeding van slechts 60 cents voor vier regels (elke regel meer 15 cent) hun NIEUWJAARSGROETEN in HAARLEM'S DAGBLAD te plaatsen. Zoo bereikt U meer dan 18800 gezinnen voor enkele dubbeltje» Kunt U zich voorstellen hoeveel tijd en geld het U zou kosten, wanneer U dit aantal kaartjes moest verzenden, gedrukt, van post zegels voorzien en geadresseerd? Wij verzenden meer dan 18.800 wenschen voor U en bezorgen ze alle op tijd. U heeft slechts het onderstaande inteckenbiljet in te vullen en ons met het verschuldigde bedrag, liefst zoo spoedig mogelijk, toe te zenden. WIJ DOEN DE REST. Ondergeteekende verzoekt plaatsing van onderstaande NIEUW JAARSGROET in Haarlem's Dagblad van 31 DECEMBER opkolom regels. Het bedrag ad fgaat hierbij. S.v.p. duidelijk invullen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1