Kan een toekomstige oorlog
verhinderd worden?
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 31 DECEMBER 1929
VIERDE BLAD
Het afsohuwelishe gebruik van gifgassen
DE POSTAGENTSCHAPPEN.
VOORTAAN OOK GELEGENHEID TOT
BELASTING BETALEN!
De directeur van het Postkantoor te Haar
lem maakt bekend, dat ingaande 2 Januari
de postagentschappen te Haarlem op werk
dagen tusschen 9 uur en 19.30 mede zijn
opengesteld voor de aanneming van stortin
gen van Grond- en Personeels Belasting, Be
lastingen naar Inkomen en Vermogen (In
komsten- en Vermogensbelasting) en Divi
dend- en Tantièmebelasting.
Op Zon- en algemeen erkende Christelijke
feestdagen, den Nieuwsjaarsdag en den ver
jaardag van H.M. de Koningin, zijn zij voor
dezen dienst gesloten.
De oorlog buiten de wet,
of de menschheid zal
vergaan.
(Door Joseph Caillaux, den vroeg er en Fran-
schen premier).
Joseph Caillaux.
TL
Wie zal den geweldigen omvang ontken
nen van het gevaar waaraan de massa zou
worden blootgesteld in geval van een nieuwe
botsing tusschen de volken?
Maar is er nu niets om „dat afkeurens
waardig gedrag," om de woorden van Prof.
Meyer te gebruiken, te verhinderen?
Laat ons eens zien!
Het maken van gifgassen verbieden? Deze
quaestie werd behandeld door de oorlogs
commissie van den Volkenbond. Om den
chemischen oorlog te bestudeeren werd een
commissie gevormd, bestaande uit vier leden
en vijf zeer bekwame deskundigen. Algemeen
werd toegegeven dat „het niet mogelijk
scheen in het algemeen de productie van gif
gassen, die men nu aan 't maken was te
verhinderen." En dit is te begrijpen: deze gas
sen zijn gangbare nijverheidsproducten of
tenminste noodzakelijke hulpmiddelen voor
de vervaardiging van andere producten, die
iii voortdurend gebruik zijn.
Het gebruik van deze gassen voor oorlogs
doeleinden verbieden? Helaas: wij weten hoe
waardeloos zulk een verbod is! Tusschen 1917
en 1918 hebben wij gezien, met welk een ab
solute minachting de formeele voorschriften
van de Haagsche conventie werden behan
deld. Het zal precies hetzelfde blijven zoo
lang de tegenwoordige geestesgesteldheid
blijft voortbestaan. De heer Endres heeft ge
lijk als hij in zijn reeds genoemd boek zegt:
„In aanmerking genomen de mentaliteit van
militaire bewindslieden, het bestaan in de
ziel van elke natie van nationalistische
droombeelden, beschouw ik het als zeker dat
elke overeenkomst waarbij het gebruik van
gifgassen zou worden verboden, niet zou
worden nagekomen."
Als er geen practisch middelen zijn om
deze macht, niet om te strijden, maar om te
vernielen, weg te nemen, kan de burgerlijke
bevolking dan niet beschermd worden?
Steden tegen uit vliegtuigen geworpen gas
bommen te beschermen, lijkt onmogelijk.
Iedere stad zou een geweldig groot afweer -
eskader moeten hebben. En zelfs dat zou niet
voldoende zijn. Vandaar dat alle deskundi
gen tot de slotsom komen, dat de positie der
verdediging zoo wanhopig zou zijn (ten ge
volge van de verrassende snelheid van den
aanval en alle andere voordeelen waarover
de aanvallers beschikken) dat het denkbeeld
er strijdkrachten op na te houden voor lucht
verdediging zeer spoedig zou verlaten wor
den en alles in het werk zou worden gesteld
om tegenaanvallen op vijandelijk grondge
bied te ondernemen. Over de geheele wereld
zou een wedstrijd ontstaan in het begaan van
moorden.
„Maar toch heeft elk gif een tegengif, zal
de optimist zeggen. „Een pantser weerstaat
den bom en gedurende den wereldoorlog wa
ren er maskers in gebruik om de soldaten te
beschermen tegen chloorgas, phosgeen en
mosterdgas. Het kan toch niet zijn dat er
geen middelen zouden bestaan om de arme
menschen achter het front te beschermen
tegen de vreeselijke gevolgen van den che
mischen oorlog".
Men is bezig met het zoeken naar midde
len, mijne heeren optimisten, maar zij zijn
nog niet gevonden!
Wilt ge afdoend bewijs? Hier is het:
„Het Internationaal Comité van Het Roode
Kruis heeft besloten zich aan het hoofd te
stellen van een uitgebreide propagandabe-
weging met het doel de burgers achter het
front te beschermen tegen de gevolgen van
den .gasoorlog. Op den len Juli 1929 werd
een prijsvraag uitgeschreven met het doel
het beste reactiemiddel te vinden om dc
aanwezigheid van yperite, een bijzonder ge
vaarlijk gas, aan te toonen.
Het Roode Kruis zal waarschijnlijk nog
twee prijsvragen uitschrijven met het doel
het beste filterinstrument of masker te vin
den dat ter beschikking van de burgers zou
kunnen gesteld worden en de beste manier
om onderaardsche schuilplaatsen te maken,
waterdicht en waar voldoende lucht kan toe
treden, voor plaatsen die aan een chemisch
bombardement" worden blootgesteld
„Deskundigen van vijftien verschillende
landen zijn reeds door het Roode Kruis bij
eengeroepen en hebben twee maal vergaderd,
te Brussel en te Rome. Ongelukkigerwijze
moesten zij echter erkennen dat een afdoen
de bescherming van de hnrgerlyke bevolking
*n geval van aanvallen met chemische stof
fen uit de lucht zeer groote moeilijkheden
oplevert."
Deze mededeeling, ontleend aan het vurig
nationalistisch orgaan „L'Ami du Peuple"
geeft te denken, dunkt mij en zal de ge
moedsrust van velen verstoren.
Ten overvloede wil ik nog citeeren een zeer
juiste opmerking die ik vond in een artikel
in de „Revue des Deux Mondes" van den 15en
Maart 1929 en dat onderteekend is door een
erkend deskundige. Generaal Niessel merkt
op „dat altijd rekening moet worden gehou
den met de mogelijkheid van de ontdekking
van het een of ander gas dat door de op een
zeker oogenblik bestaande gasmaskers kan
dringen. Zoo kunnen de grootste gevaren ont
staan door het gebruik van een tot dat
oogenblik onbekend gas," voegt de generaal
er aan toe.
Ik heb, geloof ik, al genoeg gezegd om een
denkbeeld te geven van wat den een of an
deren dag zou kunnen gebeuren wanneer, als
de betrekkingen tusschen twee landen ge
spannen begonnen te worden maar de oor
log nog niet verklaard was, een klein aantal
vliegtuigen zou vliegen boven een groote
stad: Londen, Parijs, Brussel, Frankfort. Zij
zouden de plaats van him bestemming des
te gemakkelijker bereiken dank zij nieuwe
uitvindingen die ten doel hebben het geronk
der motoren onhoorbaar te maken. Duizend
of tweeduizend bommen, die vlug en metho
disch zouden neergeworpen worden, zouden
de geheele stad overstroomen met gas en
mannen, vrouwen en kinderen doen lijden.
Eenige van hen, de gelukkigen, zouden op
de plaats dood blijven en anderen zouden aan
een vreeselijk lijden worden blootgesteld,
tot ook zij eindelijk zouden sterven.
Zal de menschheid zich naar de slacht
bank laten leiden?
Zal de massa haar stem niet doen hooren?
Zullen de menschen hen, die hen op de
een of andere manier vertegenwoordigen,
hetzij als secretaris van een vakvereeniging,
als voorzitter van een landbouwmaatschappij
als lid van het Parlement, als minister, ja
als hoofd van den Staat, niet dwingen voort
durend te herhalen en vooral door hun da
den te bewijzen dat de oorlog buiten de wet
staat?
De oorlog moet buiten de wet staan of
de menschheid zal vergaan. De wetenschap
dwingt onverbiddelijk tot deze keuze.
De wetenschap die eiken dag wat meer
verandering in de wereld brengt, voorziet
onze medemenschen van steeds verschrik
kelijker en steeds moorddadiger vernieti-
ging'smiddelen. Tenzij het gebruik van deze
middelen wordt nagelaten zal het men-
schenras van onze planeet worden wegge
vaagd.
Eenige eeuwen geleden schreef Rabelais:
„Wetenschap zonder geweten beteekent de
dood van de ziel." Wetenschap zonder gewe
ten zal, als wij niet op onze hoede zijn, de
dood beteekenen niet alleen van de ziel,
maar ook van het lichaam.
De mythe van Prometheus, dien Jupiter in
ketenen klonk omdat hij het vuur van den
hemel had gestolen, blijkt van een wonder
lijk-voorspellende kracht geweest te zijn.
Als de mensch wil leven, zal hij den nieuwen
Prometheus: de Wetenschap, in ketenen
moeten klinken.
(Nadruk verboden.)
SLACHTOFFER VAN EEN
LAWINE.
INNSBRUCK, 30 Dec. (V. D.) De eenige
zoon van den directeur van den Zugspitz-
spoorweg, de 23-jarige student Karl Hass,
werd op een ski-tocht door een lawine over
vallen en bedolven. Na langdurige nasporin
gen werd het lijk hedenochtend gevonden.
UITGAAN.
Stadsschouwburg.
Donderdagavond 2 Januari geeft het Ver-
eenigd Tooneel, directie Verkade en Verbeek,
in den Stadsschouwburg een voorstelling van
„Kletspraatjes", blijspel in 3 bedrijven van
Noel Coward. Hierin treden op de dames:
Vera Bondam, Mlnny ten Hove, Betsy
Ranucci Beekman, Froukje de Waard,
Mies Elout, Adrienne Canivez en de heeren:
Cees Laseur, Dirk Verbeek, Adolph Hambur
ger, Dom. de Gruyter.
Na de pauze volgt Alleen", tooneelspel ln
een bedrijf van Henri Duvernois, waarin op
treden de dames: Minny ten Hove en Froukje
de Waard en de heeren: Cees Laseur en
Adoph Hamburger.
Beide stukken staan onder regie yan Betsy
Ranucci Beekman.
DIRECTEUR VAN HET POSTKANTOOR
VRAAGT ONTSLAG.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Fe
bruari 1930, aan den referendaris der poste
rijen, telegrafie en telefonie den heer H. J. M.
A. Janssen, directeur van het postkantoor te
Haarlem, op zijn verzoek, als zoodanig eer
vol ontslag verleend, zulks met dankbetui
ging voor de door hem aan den Lande be
wezen diensten.
De heer Jansen was reeds eenigen. tijd on
gesteld.
HEEMSTEDE
SCHOORSTEENBRANDJE.
Maandagavond 6 uur werd de brandweer
gealarmeerd voor een schoorsteenbrandje in
het perceel Leidschevaartweg 61, bewoond
door de familie V.
De brandweer doofde het vuur met zout
DE RAADSVACATURE TE
HEEMSTEDE.
De Amerikaansche chemiker D. E. Sorber
ten na een behandeling met Aethylgas, rijp
volgens de berichten uit de V. S. veel jninder
heeft een oven uitgevonden icaarin much-
gemaakt kunnen worden. Deze oven heeft
tijd noodig dan dc natuur
C. A. M. JONCKBLOEDT.
De heer C. A. M. Jonckbloedtdie Maan
dag is aangewezen om in den Heemsteed-
schen raad de plaats van Mevrouw Bigot in
te nemen, deelde ons hedenmorgen mede,
dat hij de benoeming zal aannemen.
BLOEMENDAALSCnE AUTOBUSDIENST.
In den afgeloopen nacht werd door den
Centralen Bond van Transportarbeiders een
vergadering gehouden met het personeel
van den Bloemendaalschen Autobusdienst,
welke onderneming behalve de verbinding
met Santpoort ook de verbinding met den
Zijlweg en Vogelenzang onderhoudt.
Door den heer A. Mars werd een uiteen
zetting gegeven van de verrichtingen van
het bestuur sinds de vorige vergadering. Op
de gehouden conferentie met de directie van
de maatschappij werd overeengekomen, dat
na de beslissing van den gemeenteraad bij de
begrootingsdebatten omtrent de exploitatie
opnieuw een conferentie zou plaats vinden
ter bespreking van de arbeidsvoorwaarden
en het loon. De raad besloot bij de begrooting
de exploitatie onveranderd te doen voortdu
ren, waardoor dus de aangelegenheid der
arbeidsvoorwaarden opnieuw aandacht vroeg.
In dezen tusschen tijd deden geruchten
omtrent verschillende moeilijkheden de ron
de. Gelukkig schijnen thans de moeilijkhe
den geheel achter den rug te zijn, althans
vanwege de directie van den B. A. D. werd
in zijn geheel aan de gestelde voorwaarden
voldaan. Op dezen grond mag. zoo zei spre
ker, verwacht worden, dat ook van de zijde
van het gemeentebestuur medewerking zal
worden verleend om een goede exploitatie
mogelijk te maken.
Thans wordt- een bespreking met de direc
tie noodzakelijk, daar niet alleen een ver
betering van de arbeidsvoorwaarden nood
zakelijk is, maar ook het rustdagenbesluit zal
1 Januari in werking treden. Het bestuur
had gaarne deze aangelegenheid al willen
bespreken doch ontving op het verzoek tot
een conferentie nog geen antwoord.
Hierna werd -besloten om opnieuw een on
derhoud aan te vragen.
Binnenkort zal het personeel dan opnieuw
bijeenkomen ter bespreking van de verder te
nemen stappen.
GEREFORMEERDE KERK.
EEN DERDE PREDIKANT.
Deleden der Gereformeerde Kerk te Haar
lem werden eenige maanden geleden opge
roepen om de mogelijkheid te bespreken om
over te gaan tot het beroepen van een 3den
predikant. Thans zijn er 2 predikanten en
een hulpprediker.
Uit de financieele berekeningen bleek, dat
de kerkeraad vrijheid zou vinden om tot het
beroepen van een 3den predikant over te
gaan, als de vaste inkomsten der kerk uit
contributies verkregen, met f 9000 per jaar
zouden stijgen. Er was namelijk ook nog op
den loopenden dienst een tekort.
Daarop is een rondgang bij de gemeentele
den gemaakt, die tot resultaat had, dat de
jaarlij ksche inkomsten met ongeveer f 8000
zijn gestegen.
Wij vernemen thans van den Kerkeraad
dat het waarschijnlijk is. dat in het verkre
gen resultaat vrijheid gevonden zal worden
om over te gaan tot het beroepingswerk.
Aan den vooravond van dc tweede Haagsche conferentieIn het midden, dc vergaderplaats, het gebouw van de Tweede Kamer in
Den Haag. En van boven naar onderen: Tardieu, Briand, Snowden. Van links naar rechts verder: Dr. Curtius. Prof. Molden-
hauer, Schmidt en Dr. Wirth. Inmiddels is het nog steeds niet zeker of Dr. Hjalmar Schacht in zekeren zin Duitschland's
financieele dictator of dan niet mee zal komen naar, 's-Gracenhagc.
DE ONTSNAPTE GEVANGENE.
KNAP STAALTJE VAN UITBREKERS.
TECHNIEK.
Het onderzoek inzake de ontsnapping van
A, Dijkmans uit de cellulaire Straf gevange
nis te Scheven in gen heeft aan het licht ge
bracht, dat men hier te doen heeft gehad
met een knap staaltje van uitbrckerstecli-
niek, waaromtrent de Tel. nog het volgende
meldt:
De belangrijkste vondsten waren een
borstboor, die in de cel werd gevonden en
een circa acht meter lang koord van cocos-
vezels. dat aan de binnenzijde van den bui-
tensten ringmuur lag. De boor. die niet tot
den inventaris der gevangenis behoort, moes
op de een of andere wijze binnengesmokkeld
zijn. Waarschijnlijk heeft een bezoeker, die
niet gefouilleerd werd. het toestel onder zijn
kleeding in de cel weten te smokkelen. Hoe
het komt, dat dit voorwerp daar niet gevon
den is, mag een raadsel heeten.
Het koord kan Dijkmans, die werkzaam
was op de boekbinderij der gevangenis, zelf-
gevlochten hebben uit overschotten van het
bindmateriaal. Dit kan evenwel niet het werk
van enkele oogenblikken zijn geweest, daar
zijn uren en uren aan besteed.
Met- de borstboor heeft Dijkmans eerst het
draadglas uit de sponningen van het celven
ster geboord, waarna hij een van de tralies
doorboorde, de einden hiervan met groote
krachtsinspanning verboog, waardoor een
smalle opening ontstond. Al dit werk moet
uren gekost hebben, zoodat men moet aan
nemen, dat Dijkmans er Zaterdag direct na
het avondappèl mee is begonnen. Toen kon
de gevaarlijke klimpartij pas beginnen. Aan
het koord, dat wij boven reeds noemden,
heeft Dijkmans een ijzeren haak bevestigd
die hij om een der spijlen van het venster
heeft geslagen. Dijkmans wrong zich door
de smalle opening, die slechts ruimte biedt
aan zeer magere personen, waarna liij zich
langs het zeer onbetrouwbare koord acht
meter naar beneden liet glijden, want zijn
cel lag op de eerste verdieping. Met groote
handigheid wist hij den haak weer los te
slingeren, zoodat het koord naar beneden
viel. Na de binnenplaats overgestoken te zijn,
heeft Dijkmans met behulp alweer van het
koord den eersten ringmuur van vier meter
hoogte weten over te klimmen. Den haak
moet hij daarbij over den muur geworpen
hebben tot hij bleef steken. Langs het touw
klom hij op den muur, bevestigde den haak
op den bovenrand van den muur en liet zich
weder naar beneden zakken. De tweede bbi-
nenplaats leverde geen moeilijkheden meer
op, terwijl hij den eveneens vier meter hoo-
gen buitenringmuur op dezelfde wijze be
klom als zooeven beschreven is bij de vorige
hindernis.
Wat precies gebeurd Is. toen Dijkmans zich
boven op dezen muur bevond, valt achteraf
niet te zeggen. Zeker is, dat hij het touw aan
de binnenzijde van den muur heeft laten
vallen, en dus van den muur afgesprongen
is. Of dit een gevolg was van t feit, dat Dijk
mans toen meende gestoord te worden in de
volvoering van zijn plan of dat hij zich uit
vreugde den tijd niet meer gegund heeft- liet
touw te bevestigen en zich van den muur af
te laten glijden, is niet met zekerheid te zeg
gen. Het zachte, witte duinzand ving den
vluchteling evenwel op. zonder dat een spoor
achterbleef op dc plek waar hij neerkwam.
Over het verdere verloop van zijn ontvluch
ting tast men nog volkomen in het duister.
Als vaststaand wordt aangenomen, dat Dijk
mans hulp heeft gehad, die buiten op hem
heeft staan wachten. Hij kan zich dus per
fiets of per auto snel in de een of andere
richting voortbewogen hebben en al ettelijke
KM. verwijderd zijn geweest toen bij het
ochtendgloren Zondagmorgen d^. bewaker tot
de ontdekking kwam, dat de vogel gevlo
gen was.
Omtrent de richting naar welke Dijkmans
is uitgeweken, kan men slechts gissen. Na
tuurlijk wordt in de eerste plaats aan Rot
terdam gedacht, het terrein waar Dijkmans
„werkte". Hierbij houdt men speciaal het
oog op een zekeren Wilhelm uit Rotterdam,
die zijn straftijd in de cel naast Dijkmans
uitzat en die 14 dagen geleden ontslagen is.
Daar men vermoedt, dat Wilhelm meer van
de geschiedenis afweet, wordt hij door de
politie gezocht.
Dat Dijkmans, die vroeger het eerzame be
roep van reiziger uitoefende, en te Katen-
drecht woonde, tot de grootmeesters van het
inbrekersgilde behoort-, blijkt niet alleen uit
de wijze waarop hij uit de Schevenlngsche
gevangenis wist te ontvluchten, maar ook
uit de wijze waarop hij te werk ging bij het
plegen van den „kraak", waarvoor hij zijn
straftijd uitzat. In den nacht van 2 on 3 Nov.
1926 werd ngebroken bij de firma Mok aan
de Linker Rottekade te Rotterdam. Een
agent, die eenige mannen uit het perceel
zag komen, trachtte hen aan te houden,
doch de politieman werd neergeslagen. De
brandkast, waaruit f 200 en voor een zeer
groote waarde aan effecten was gestolen,
bleek opengesneden te zijn. Veel later werd
Dijkmans aangehouden en op getuigenver
klaringen veroordeeld tot vier jaar gevan
genisstraf. Dijkmans, die ai verschillende
vonnissen wegens inbraak heeft ondergaan,
moest na deze straf van vier jaar uitgezeten
te hebben, nog twee jaar „zitten" voor een
andere Inbraak.
