Het woord is aan
47e Jaargang No. 14278
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 9 Januari 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOONJ
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.27% met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5IVt. Franco per post door Nederland f 3.87J4. Losse nummers
ƒ0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden OST/i, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regels /1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0 60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag.
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25, elke regel meer 0.10. uit si. a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overigden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Daim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 9 Januari.
Uit den Raad.
liet Werktijdenbesluit en zijn toe
passing. Een half jaar overleg.
Een attaque op Openbare Werken.
Commissie van onderzoek door
den Raad afgewezen. Een onge
woon geluid....-
Na vier weken rust een lange zitting, die
van half twee tot bijna zeven uur duurde. De
voorzitter begon met Nieuwjaarwenschen, en
de Raad bleek in levendige stemming. Mis
schien was het edelachtbaar college opge-
frischt door de lange rust, misschien waren
het de goede voornemens, die het zoo dartel
maakten. Mogelijk deden beide factoren hun
invloed gelden. In elk geval was het al be
paald luidruchtig bij de hamerrevue, waar
bij de meeste punten werden aangehouden
onder gelach, gegrom, gejuich en zachte
kreten-zonder-meer. Later deden leden van
de Commissie van Bijstand voor Openbare
Werken een eenigszins vinnig-klinkenden
aanval op den wethouder voor deze Werken,
daarbij aangevoerd door den heer Klein
Schiphorst, die levendiger dan ooit was. De
wethouder, mr. Gerritsz, verleden jaar nog
al eens gauw geïrriteerd als hij aangevallen
werd, pareerde met een kalmte die veel beter
effect maakte, en waarvan hij, bij verdere
toepassing in het nieuwe jaar, plezier zal
kunnen hebben. Tenslotte kwam de hoofd
schotel van den dag: het Werktijdenbesluit
en deszelfs toepassing. Dit debat eindigde
met de aanneming van een motie van het
jongste lid, mr. dr. F. A. Bijvoet, die zich
als zoodanig niet verloochende cn een jeug
dig optimisme deed hooren, dat plezierig en
frisch klonk. „Les hommes ne sont pas bons",
laat de Fransche schrijver Marcel Pagnol
zijn satirischen held zeggen, als slotmotief
in het vermaarde stuk „Monsieur Topaze".
Mr. Bijvoet is geen satiricus, hij kan niet ge-
looven dat dc menschen zoo boos zouden zijn
dat zij een regeeringsbesluit niet in georga
niseerd overleg tot een goede uitvoering wil
len brengen, en hij is er van overtuigd dat
zij in een half jaar wel tot een oplossing zul
len komen. Laat ons liet hopen.
Het aangenomen voorstel, dat ik nu al heb
aangeduid, was, zooals u ziet, een compro
mis. De meerderheid der raadscommissie en
B. en W. hadden voorgesteld om in verband
met het Werktijdenbesluit geen verdere re
geling tot winkelsluiting te treffen. De min
derheid (de heer Scholl, vertegenwoordigend
liet standpunt der S.D.A.P.) diende een motie
in om dat wel te doen, in het belang van
het personeel. Zou men alle winkels in de
stad een middag gaan sluiten dus ook vele
kleine winkeltjes, die heelemaal geen oerso-
neel hebben of zou men allen vrijlaten,
met het gevolg dat de winkeliers de leden
van hun personeel op verschillende ochten
den en middagen vrij moeten geven, om aan
dc bepalingen van net Werktijdenbesluit te
voldoen? De heer Bijvoet stelde voor om de
beslissing een half jaar te verdagen en in
ciien tijd met werknemers en werkgevers tot
georganiseerd overleg te komen, hetgeen met
2315 stemmen tegen de S.D.A.P., de beide
communisten en de heer Van de Kamp
werd aangenomen.
In het debat werd de oude strijd inzake de
winkelsluiting, vele jaren geleden gevoerd,
weer eens sterk in herinnering gebracht. Dat-
kon ook wel niet anders, want vele van de
oude argumenten kwamen onvermijdelijk
weer naar voren, terwijl de heer Reinalda
zijn best deed om het verband tusschen de
Winkelsluitingswet en het Werktijdenbesluit
aan te toonen.
Het debat, waarin dc heeren Scholl, Van
Liemt, Reinalda en Bijvoet de hoofdrol speel
den en de kwestie duidelijk in het licht stel
den, deed wel goed uitkomen dat de groot
ste moeilijkheid eigenlijk schuilt in de posi
tie der kleine winkeliers zonder personeel
in de éenmanswinkels, als ik ze zoo noemen
mag, met erkenning dat het vaak éenvrouws-
wlnkels moet wezen.
Tenslotte namen B. en W., voor wie wet
houder Roodenburg het woord voerde, de
motie-Bijvoet over, waarna er over gestemd
werd. Te voren waren een l^eele serie voor
stellen ingediend; de voorzitter beperkte
daarna de discussie tot de motie, omdat deze
de orde betreffende, prioriteit had, hetgeen
tot een spoedige beslissing voerde.
Het zou overmoed zijn om te voorspellen
of de belanghebbenden er al dan niet in zul
len slagen om het in zes maanden eens te
worden over de zaak. In de motie-Bijvoet is
de wenscheüjkheid, om zooveel mogelijk een
vrijen middag aan het winkelpersoneel te
geven, tot uiting gebracht.
Bij den aanvang van de zitting waren de
geloofsbrieven van den heer J. W. van Santé,
benoemd tot raadslid in de vacature-de
Breuk, onderzocht en in orde bevonden. De
heer Van Santé, die vóór 1927 al zitting had
voor den Vrijheidsbond, zal dus in de vol
gende vergadering ten Prinsehhove terug-
keeren, en de Vrijheidsbond-fractie zal weer
in haar oude samenstelling zijn.
Bij een voorstel tot aanvaarding in eigen
dom en het bouwrijp maken van gronden
aan de Duinoord-, Akendam-, Rijn- en Ti-
morstraten protesteerde de heer Wolff tegen
de z.i. te hooge kosten, die het R.-K. Kerk
bestuur van Oud-Schoten moet betalen voor
het bouwrijp maken, waarop de wethouder
van Ooenbare Werken zei, dat de Commissie
van Bijstand het voorstel bij de stukken had
gehad, en dat aan een kerkbestuur niet meer
wordt gerekend dan aan een ander. De heer
Klein Schiphorst, lid der Commissie, pro
testeerde toen en zei dat hij voortaan gedé-
tailleerde cijfers in alle stukken zou eischen.
De wethouder verzekerde dat de heeren al
tijd alle inlichtingen kunnen krijgen die zij
wenschen. Dc heer Miezérus jammerde over
onvoldoende voorlichting in de commissie,
waarop de heer Joosten dit ietwat snibbige
gesprek beëindigde met het verzoek aan de
commissie, om haar oneenigheden in eigen
kring en niet in den Raad uit te vechten.
Tenslotte werd het voorstel, op wensch van
den heer Wolff, voor nader onderzoek aan
gehouden.
Weer barstte de heer Klein Schiphorst los
bij een woorstel van B. en W. om de vergoe
ding, gevraagd door den aannemer R. Bijker
in verband met werken tijdens den bouw
van de Manégebrug en Jansbrug, niet te ver-
leenen. De wethouder zei dat de aannemers
de hoofden bijeen gestoken hadden, waar
door de aanneémsom niet omlaag kwam bij
aanbesteding. De heer Klein Schiphorst viel
hem daarop aan en beschuldigde Openbare
Werken van „leuren" bij de aannemers, om
na de aanbesteding een la geren prijs te krij
gen. De heer Van Liemt had het over den
directeur van Openbare Werken, die in de
commissie, toen de heer Klein Schiphorst op
gemaakte fouten wees, daarover gelachen
had en de schouders opgehaald. Hij criti-
seerde de gewoonte om maar steeds de amb
tenaren te excuseeren, begon zelfs met „er
zou binnenkort wel eens kunnen blijken"
waarop de heer Reinalda interrumpeerde
met: „Niet dreigen".
Weer speelde de afwezige figuur van den
niet-soepeien directeur van Openbare Wer
ken een groote rol in het debat. De heer
Klein wou zelfs een raadscommissie van on
derzoek benoemen, hetgeen de wethouder als
een motie van wantrouwen betitelde, waarop
het dan ook inderdaad vrijwel neer kwam.
Het voorstel werd evenwel verworpen met 22
tegen 15 stemmen.
Het kwam als een zeer ongewoon geluid in
den Haarlemschen Raad, die niet spoedig
geneigd is om het commissie-van-onder -
zoeks-wapen tc dreigen.
Wethouder Gerritsz legde er nog den na
druk op, dat men toch algemeen erkent dat
de directeur van Openbare Werken altijd het
gemeentebelang vooropstelt en behartigt.
Er was ook nog een voorstel tofc verkoop
van grond, dat ae heer Reinalda accompag
neerde met de welbekende verklaring der
SU AP., die daar principieel tegen er. vóór
erfpacht-uitgifte is. Bij den aanvang van het
nieuwe jaar wilde hij dat namens zijn frac
tie weer eens even vastleggen.
R. P.
De neef van koning Achmed Zogoe van Albanië Essad Kruyeziu, die eens de opvol-
qcr van koning Achmed nou zijn, is zwaar ziek. Het kind lijdt aan longontsteking.
Essad is dc zoon van den in 1927 vermoorden gezant in Praag. Sesa Bei Knjeziu,
DE STADS-AUTOBUSSEN.
KWARTIERDIENST OP LIJN 1.
Naar wij thar.s vernemen zal met ingang
van Zaterdag a.s. lijn 1 (welke de verbinding
onderhoudt tusschen het Bosch en Vaart
kwartier en Haarlem-Noord) ook om het
kwartier gaan rijden. In verband met de
keuring van de betrokken chauffeurs was
het niet mogelijk om eerder tot invoering
over te gaan.
VERBINDING HAARLEM-
HEEMSTEDE—LEIDEN.
ELECTRIFATIE?
Ged. Staten verleenden aan de Brockway
Maatschappij voor den tijd van 3 jaar con
cessie om de lijn HaarlemLeiden te exploi-
teeren. De maatschappij ging tegen deze uit
spraak in beroep bij de Kroon doch tot op
dit moment is nog geen beslissing omtrent
deze aangelegenheid door de Kroon geno
men, hoewel binnen enkele maanden het
tijdperk van 3 jaar om zal zijn.
Nu werd bij het behandelen van het beroep
o.a. door de directie van de N.Z.H.T.M. me
degedeeld dat men gaarne tot electrificatie
van de geheele lijn van Haarlem tot Leiden
wilde overgaan, doch dan moest de exploita
tie geen moeilijkheden ondervinden van de
autobus-concurrentie.
De Minister van Waterstaat heeft aan de
Kamer van Koophandel van Rijnland op een
vraag tot hem gericht, geantwoord dat de
N.Z.H.T.M. de electrificatie thans overweegt,
zoodat de vraag thans wordt gesteld of dit
beteekent dat de beslissing van de Kroon
binnen korten tijd te wachten is.
DE BRAND IN DE
BARTELJORISSTRAAT.
H. B. AAN DE JUSTITIE
OVERGELEVERD.
H. B.. aangehouden als verdadht van brand
stichting in de meubelzaak aan de Bartel-
ïorisstraat, is aan de Justitie overgeleverd
Op 7 Januari heeft de Justitie ten huize van
H. B. een onderzoek ingesteld, waarbij ver
schillende bescheiden in beslag zijn genomen.
EDWARD W. BOK. 1
LAKEWALES (Florida), 9 Jan. (Reuter).
Edward W. Bok is over
leden. Deze ontslapen
millionair is van Nedcr-
landsche afkomst. Hij is
vermaard geworden door
dat hij in 1923 een fond'
heeft gesticht van 100.000
dollar als een Amerikaan-
sche prijs voor den vrede.
Hij was indertijd een be
kend journalist.
NIEUWE LEENING DER
GEMEENTE ROTTERDAM.
Van 25.000.000 gulden.
Van de Twentsehe Bank in combinatie met
vier andere bankinstellingen hebben B. en
W. van Rotterdam een aanbieding ontvan
gen, waardoor de plaatsing wordt verzekerd
van een 4 1 2 pet. leening van 25 millioen.
Tevens wordt daardoor dc mogelijkheid ge
opend, tot conversie in een 4 1.2 pet-, leening
over te gaan van dc 5 1.2 pet. leening 1925,
groot resto 14.040.000.
Van oordeel, dat het aanbeveling ver
dient, van deze gelegenheid tot consolidatie
van vlottende schuld en tot conversie van de
bovengenoemde leening gebruik te maken en
onder opmerking, dat de voorzitter voorne
mens is, deze zaak in de heden te houden
raadsvergadering in behandeling te brengen,
wordt den gemeenteraad voorgesteld, te be
sluiten tot uitgifte van genoemde leening
te neinde uit de opbrengst daarvan mede af
te lossen de nog uitstaande en nog niet uit
gelote obligatiën der bovengenoemde lee
ning van 1925.
ELECTRIFICATIE VAN TRAM
LIJNEN IN NOORD-HOLLAND.
Amsterdam-Edam cn
-Purmcrend.
De directie der Noordhollandsche Tram
weg Mij. en der Tweede Noordhollandsche
Tramweg Mij. heeft het plan, de lijnen Am
sterdam—Edam en Amsterdam—Purmerend
te electrificeeren. Het rijk en de Nederland-
sche Spoorwegen hebben hiertoe ieder
25.000 toegezegd. Dan is nog 250.000
noodig, welke gevraagd worden aan de pro
vincie Noord-Holland en de besturen dpr
aan genoemde lijnen gelegen gemeenten.
Maandag heeft te Amsterdam een conferen
tie plaats gehad van de directie met afge
vaardigden der gemeentebesturen.
Komt het plan tot stand, dan zal de lijn
Purmerend—Alkmaar worden opgeheven.
Disraëli:
Gladstone tras het geicillige slachtoffer
van iedere lengendie er toe kon bijdragen
hem aan het beivind te brengen.
DE HEELE KLAS.
'De burgemeester van Giethoorn
heeft bepaald dat in een deel
zijner gemeente geen enkele
openbare vermakelijkheid meer
mag worden gehouden alvorens
bekend is, wie in Oudejaars
nacht drie ruiten bij den wet
houder G. vernield heeft).
Jongens sprak de bovenmeester,
Iets heel ernstigs is gebeurd,
Iets baldadig-vernielzuchtigs,
Dat ten strengst moet afgekeurd;
Wie van jullie is de zondaar,
Die een ruit bij meester brak
En hij wachtte of een vinger
In de klas naar boven stak;
Weder sprak de bovenmeester:
Kom, wie is de dader nou.
Maar ae heele klas bleef zwijgen
Niemand die het zeggen wou;
Best, als niemand wil bekennen.
Dat hij zelf de dader was,
Sprak de strenge bovenmeester,
Straf ik deze heele klas,
't Speelkwartiertje is vervallen,
Totdat ik de waarheid weet,
Allen moeten dan maar boeten,
Voor wat een van-jullie deed....
Zoo gaf Giethoorn's burgemeester.
Zijn gemeente als symbool
De wijsgeerige beschouwing:
't Heele leven is een schooi.
HET HUWELIJK IN ROME.
NOG EEN AUDIëNTIE BIJ DEN PAUS.
DE 300 VLIEGMACHINES.
In aansluiting op de telegrammen in ons
nummer van gisteren opgenomen, deelen wij
heden nog mede:
ROME, 8 Jan. (VU.) Onmiddellijk na de
huwelijksplechtigheden in de Paulinische
kapel van het Quirinaal begaf het kroon
prinselijk echtpaar zich te 12.20 naar de Va-
ticaan-Stad, waar Z. H. de Paus kroonprins
Umberto en zijn vrouw in audiëntie ontving.
De kroonprins stelde zijn vrouw aan den
Paus voor.
Het kroonprinselijk paar werd vergezeld
van de zeven hoogste waardigheidsbeklee-
ders van hun nieuwe Hof. onder wie Gene
raal Clerici, den eersten vleugeladjudant- van
den prins van Piemont-, den markies Hanni
bal Brivio di Santa Maria de Prato, den ka
merheer van de prinses van Piemont en zijn
echtgenoote als hofdame van de kroon
prinses. Bij dit gevolg sloten zich bij den
Pauselijken Stoel de Graaf en Gravin de
Vicchi de Val Cismon aan.
De particuliere audiëntie bij den Paus had
volgens hetzelfde ceremonieel plaats als bij
het bezoek van den kroonprins en zijn zus
ter.
Na de audiëntie bezocht het jonge paar
den kardinaal-staatssecretaris. Kardinaal
Gasparri legde vergezeld door den apostoli-
schén nuntius Borgoncini Duca een tegenbe
zoek aan het Quirinaal af.
Wij ontleenen nog aan de Telegraaf:
De luister, waarmede de voltrekking van
het huwelijk van Italië's kroonprins en prin
ses Mar ie-José is gepaard gegaan, heeft een
wonderbaar schouwspel van pracht en rijk
dom opgeleverd, dat onvergetelijk zal zijn
voor ieder, die er een glimp van heeft opge
vangen. Op het- Quirinaal kreeg men den in
druk, alsof men tegenwoordig was bij een
ceremonie van het oude Italië, in den kleu
renrijkdom zooals Titiaan die op het doek
bracht of van een fresco in een Venetiaansch
paleis. Overal in het paleis waren kleurige
Het Belangrijkste.
Uit Haarlem's Gemeenteraad. Het verslag
van de zitting van Woensdag.
(pag. 2, 4c blad).
De voortgezette bespreking ter Haagsche
Conferentie. Het incident tusschen de
Fransche en Duitsche delegatie berust op
een misverstand.
(pag. 1, 4c blad).
Nieutve lecning der gemeente Rotterdam.
(pag. 1, le blad).
Edward W. Bok. de bekende Amcrikaansche
millionnair van Nederlandschc afkomst,
overleden.
(pag. 1, le blad).
Engeland: Dc Londcnschc Vlootconferentie:
Wat beteekent het optimisjnc van Mac-
donald?
(pag. 4, 3e blad).
Engeland: Felle crltiek op Britsch-Indic's
Onderkoning.
(pag. 4. 3e blad)r
ARTIKELENenz.
R. P.: Uit den Raad.
(pag. 1, le blad).
J. C. P.: Om Ons Heen: Dc Stadsbibliotheek.
(pag. I, 2e blad).
Een interview met Bcnes] over den Euro-
pecschen Statenbond.
(pag. I, 4e blad).
Een interview met Mironesco over de Ver-
ecnigde Staten van Europa.
(pag. 1, 4e blad).
tapijten opgehangen. De zaal, waar de ge-
noodigden werden ontvangen, was somptueus
versierd met. gobelins, terwijl dc gangen in
bloementuinen herschapen schenen. Zeshon
derd dames en jonge meisjes uit de Italiaan-
sche aristocratie, allen gehuld ln schitteren
de costumes en gesluierd, bewogen zich
gracieus door de zalen; talrijke Here gestal
ten in blinkende uniformen voltooiden hot.
schouwspel van luisterrijke pracht, dat het
Quirinaal opleverde.
Ook buiten het paleis was reeds van den
vroegen morgen af te zien, dat hel. prinselijk
huwelijk de vreugdevolle belangstelling heeft
van geheel Rome en geheel Italië. Driehon
derd vliegtuigen cirkelden boven de stad en
wierpen bloemen als een geurige begroeting
omlaag, toen het- bruidspaar zich den volke
vertoonde. Van alle kerken luidden dc klok
ken en tienduizenden menschen verdron
gen zich in de straten.
Rome, het eeuwige Rome, had den nacht
op vroolijke wijze doorgebracht. De groote
geïllumineerde fonteinen spoten flonke
rende waterstralen op. zoeklichten speelden
langs den hemel en dc machtige drommen
burgers cn bezoekers van heinde cn ver
verdrongen zich den gohcelen nacht voor het
Quirinaal. Den ganschen nacht kwamen
boerenkarren langs alle wegen, die naar Ro
me leiden, aangerold. Voor Rome was het he
den een vacantiedag: alle winkels en kanto
ren waren gesloten, het volk vierde feest
waar het maar kon.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week van 29 December tot en met 4
Januari zijn te Haarlem en omgeving de vol
gende gevallen van besmettelijke ziekten
voorgekomen:
Roodvonk: Haarlem 9.
Diphterie: Haarlem 3, Bloemendaal 2 en
Zandvoort 2.
DE AANRIJDING OP DEN SCHOTERU'EG.
Dc Commissaris van Politie te Haarlem
verzoekt aan personen, dlc getuige zijn ge
weest van de aanrijding op den hoek Schot er-
weg-Kloosterstraai, op Maandag C Januari
j.L, omstreeks 6.35 uur namiddags, waarbij
de heer C. ernstig gewond werd, zich tot het
geven van inlichtingen te willen melden aan
het politiebureau aan dc Smedestraat, al
hier.
Aan dc Fransche Noordzeekust is een reeks duinen aan het glijden geraakt en ln de
straten van Boulogne terecht gekomen. Duizenden tonnen zand bedreigen dc grond
vesten van hotel Jmperial" flinks op de foto)> liet gebouw moest, ontruimd voorden,
