Tardieu en de Duitschers.
Het woord is aan
DE GROOTE HOUTBRUG.
47e Jaargang No. 142S1
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 13 Januari 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f0.2IVt, met Geïllustreerd Zondagsblad /0-32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland 387)4. Losse nummers
ƒ0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 130S2 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIENI5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
/0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regels 10.60;
elke regel meer /0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Ome Groentjes (Dinsdag.
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f025, elke regel meer ƒ0.10. uitsL i contant*
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeerragen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden I 600.-, Verlies van Hand, Voet oi Oog I 400.-, Duim 1 250.-, Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger I 50.-, Arm- of Beenbreuk 1100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AUTO BIJ NAUERNA IN T
WATER GEREDEN.
MOEDER EN KIND VERDRONKEN.
Zondagavond omstreeks kwart voor acht,
had te Nauerna (gem. Assendelft) een ernstig
auto-ongeluk plaats, dat aan twee personen
het leven kostte.
De heer L. Tabak, groententeler en bloem-
bollenkweeker te Wijk en Duin, die met zijn
vrouw en hun zesjarig dochtertje een bezoek
had gebracht aan zijn schoonouders te Zaan
dam, geraakte, toen hij de sluis te Nauerna
gepasseerd was, door den hevigen Zuid-Wes-*
ter storm en den striemenden regen voor een
oogenblik het spoor bijster. Hij stopte daar
om en kwam tot de ontdekking, dat hjj even
achteruit moest rijden. Terwijl hij op de
treeplank staande, deze beweging wilde uit
voeren, ontwaarde hij tot zijn schrik, dat hij
de motor verkeerd had ingesteld en in plaats
van achteruit, vooruit reed, met het gevolg,
dat de auto den dijk afgleed en in het onge
veer zes meter diepe water terecht kwam.
Zelf kon de heer Tabak nog juist van den
wagen springen.
Met behulp van een kraanwagen van de
firma Steemeyer te Zaandam werden direct
pogingen in het werk gesteld tot redding der
inzittenden. Toen de auto boven water was
gehaald, waren de levensgeesten van de 14-
jarige echtgenoote van den heer Tabak en
die van zijn zes-jarig dochtertje reeds gewe
ken. Dr. P. EL van Roojen, directeur van den
geneeskundigen dienst te Zaandam en Dr.
Onderwater uit Assendelft, konden slechts
tien dood constateeren.
BRAZlLIë.
TIEN PERSONEN DOOR DEN
BLIKSEM GETROFFEN.
PARIJS, 12 Jan. (V.D.) Volgens berich
ten uit Rio de Janeiro werden in Brazilië tien
personen door den bliksem getroffen en ge
dood.
VALSCHE 100 MARK-BILJETTEN
DE VALSCHEMUNTER
GEARRESTEERD.
BAD EMS, 11 Jan. (V.D-) Het is der
politie gelukt in de nabijheid van Bechel
een valsche munter te arresteeren. die reeds
geruimen tijd valsche 100 mark-bil jetten in
omloop bracht. De gearresteerde is de zoon
van een molenaar. Na langen tijd ontkend
te hebben iets met deze vervalschingen uit
staande te hebben, heeft hij thans voor den
rechter-commissaris een volledige bekentenis
afgelegd. In totaal moet hij 300 biljetten van
100 Mark in omloop hebben gebracht, waar
van hij er 75 heeft doen toekomen aan den
gemeente-secretaris van Gsmmerich, Hoff
mann, die onlangs wegens het verspreiden van
valsc'n geld gearresteerd werd. Hij zelf schijnt
niet veel geld in de circulatie te hebben ge
geven. Het materiaal waarmede de verval
schingen hebben plaats gehad, is nog niet
gevonden. Het onderzoek duurt voort.
A. J. Cook:
De blik der Wijsheid wordt versterkt door
den bril der Ervaring.
TWEE ERNSTIGE VLIEG
ONGEVALLEN IN FRANKRIJK.
4 DOODEN.
PARIJS, 10 Jan. (VJD.) Hedenochtend
zijn bij het vliegterrein Istres van de militaire
iucht-vaartafdeeling, gelegen in de nabijheid
van Marseille twee vliegongevallen gebeurd.
Een vliegofficier stortte met zijn toestel neer
en werd onder de brokstukken verpletterd. Een
kapitein en een mécanicien, die op het vlieg
terrein staande, het ongeluk hadden zien ge
beuren, stegen onmiddellijk op, doch door tot
dusverre onbekend gebleven oorzaak vielen zij.
op 300 Meter hoogte gekomen, eveneens naar
beneden. Door het uitstroomen der benzine
vatte het toestel echter vlam en verbrandde.
De mecanicien had zich op het laatste oogen
blik door middel van een valscherm in veilig
heid weten te stellen. Hij bekwam echter
ernstige beenbreuken en overleed tijdens het
transport naar het ziekenhuis. De kapitein
werd verkoold onder de machine vandaan
FRANKRIJK.
ERNSTIGE ONTPLOFFING IN EEN
KOLENMIJN.
6 DOODEN, 12 GEWONDEN
PARIJS, 12 Jan. (V.D.) Zaterdag had
bij de gemeente Saint Maime Dauphin (Bene
den Alpen) in een bruinkolengroeve een
vreeselijk ontploffingsongeluk plaats. Na zeer
veel moeite mocht het gelukken zes dooden
en 12 gewonden uit de ingestorte schacht te
bergen.
JONGEMAN TE STAMPROY
DOODGESTOKEN.
TWIST OM EEN KIP.
Vrijdagavond heeft in het dorp Stamproy
(bij Weert) een doodslag om een kip plaats
gehad. Een kip van den landbouwer J. D.
was overgeloopen naar het erf van den slager
H. H., toen deze niet thuis was. Toen H.
Vrijdagavond thuis kwam en het geval hoorde
begaf hij zich met een mes gewapend naar
de woning van J. D. Een zoon van J. D. die
uit het huis kwam, werd door H. aangevallen.
Hij bracht den jongen met zijn mes een steek
in den rug toe, aan de gevolgen waarvan deze
Vrijdagavond is overleden. De vader, J. D., die
tusschenbeide wilde komen, kreeg een steek
in den buik en werd ernstig gewond, de
zuster van D. kreeg een slag.
De dader is nog Vrijdag in arrest gesteld,
hij legde een volledige bekentenis af.
OOK IN AMERTKA
PAPEGAAIENZIEKTE.
NEW YORK, 10 Jan. In Baltimore zijn
drie gevallen van papegaaienziekte geconsta
teerd, hetgeen groot opzien gebaard heeft. De
autoritellen hebben alle maatregelen geno
men om een uitbreiding der ziekte te voor
komen.
DE HEVIGE STORMEN IN DE V.S.
LONDEN, 11 Jan. (VX>.) De jongste
stormen van dezen winter hebben in de Ver-
eenigde Staten, volgens bericht uit Chicago,
meer dan 30 menschenlevens geëischt. Het
aantal gewonde personen ls buitengewoon
groot. In vele deelen der Vereenigde Staten
is aanzienlijke schade aangericht. De mees'e
steden werden door sneeuwstormen geteisterd.
NOG GEEN GPL OSSING INZAKE DE SANCTIES.
Duitschland's groote leeningen.
(Zie ook elders in dit nummer).
's-Gravenhage, 12 Januari.
Hedenavond is een Duitsche persconferen
tie gehouden, waarin enkele mededeelingen
zijn gedaan over de onderhandelingen in
zake de sancties en over de besprekingen
tusschen de crediteurstaten en Duitschland.
Hedenmorgen hebben Curtius, Wirth en
Tardieu, en de juristen weder over de kwestie
der sancties gesproken, welke besprekingen
hedenavond zijn voortgezet, zonder Curtius,
die elders moest zijn. Hierover is nog geen
oplossing verkregen.
Inzake de financieele besprekingen der zes
zijn eenige aanvullende mededeelingen ge
daan. Zooals bekend beoogt de nota van
Nu zijn de leuningen van de Groote Houtbrug al gesloopt en rijden alleen de trams er nog.
En de sloopers slaan hun breekijzers reeds in het hechte metselwerk der bogen die
fidm een eeuw soo'n belangrijken schakel vormden voor het Haarlemsche verkeer,
Chéron van Vrijdagavond de Duitschers te
verplichten aan de uitgifte van de eerste
tranche der herstelleening geen moeilijkhe
den in den weg te leggen. Deze eerste tran
che bedraagt 800 a 1000 millioen francs.
Moldenhauer heeft betoogd, dat het moei
lijk was verplichtingen te aanvaarden, daar
het bedrag der eerste tranche en het tijd
stip van uitgifte nog niet vaststaan. Een
formule, die beide partijen zal bevredigen
acht Moldenhauer mogelijk, daar Frankrijk
en Duitschland beide er belang bij hebben
de geldmarkt riet to storen.
Inzake de Kruegerleening heeft Chéron
slechts geïnformeerd of deze aan de uitgifte
der herstelleening gee nmoeilijkheden zal be
rokkenen. Daarop heeft Moldenhauer ge
antwoord, dat deze leening reeds gesloten is,
doch dat moeilijkheden niet gevreesd behoe
ven te worden, daar de obligaties gedurende
drie jaren niet buiten het Zweedsche con
cern mogen verhandeld worden en er in het
geheel zelfs vier jaren zullen moeten ver-
loopen eer zij aan de markt gebracht kun
nen worden.
Van Fransche zijde zijn hierop geen be
denkingen meer geopperd.
Betreffende den betalingsdatum wordt "er-
wacht. dat de 15e van de maand zal worden
vastgesteld. Naar werd medegedeeld betee-
kent dit voor Duitschland geen verlies, daar
het geld toch renteloos in de bank ligt; voor
de crediteuren beteekent het echter winst.
's-Gravenhage, 12 Januari.
Hedennamiddag hebben de experts der
crediteur-staten vergaderd over dc kwestie
van 't trusteevercrag met de Int. Bank. Een
project is voorgelezen; daarin zijn veran
deringen aangebracht en daarna is het vast
gesteld. Morgen zal het aan de gedelegeer
den worden voorgelegd.
Voorts is ter sprake gekomen de kwestie
der schuld van Dantzig aan Duitschland,
welke in Parijs ook aan de orde is geweest.
Mrozowski (Polen) besprak den juridlschen
kant van het vraagstuk en verdedigde het
standpunt, dat Dantzig moet worden vrijge
steld van alle betalingen aan Duitschland uit
hoofde van de gecedeerde goederen en van
het aandeel in de voor-oorlogsche schulden
van Duitschland.
's-Gravenhage, 12 Januari
Het bezoek aan het Spinozahuis op de
Paviljoensgracht, waartoe het bestuur van
de stichting Domus Spinozana ultnoodlgin-
gen had verzonden, had hedenochtend plaats.
SPOKEN.
Zondagavond Je zit rustig
In een luie-stoel gedoken.
En wanneer je in de stilte,
't Moede oog niet hebt geloken,
Lees je ln je krant berichten,
Nota bene over spoken;
Spoken, zeg Je smalend, spoken!
En je vrouw beaamt het schuchter,
Praatjes voor de kinderkamer,
Wie in deze wereld ducht er
Nu nog spoken, daarvoor zijn we
Nou toch wel te wijs en nuchter;
Wat *n dwazen, wat 'n hazen.
Neen maar, dat is ook een mooie.
Spoken die zich met gewaden
En een grijnzend doodshoofd tooien,
Spoken die aan bellen trekken.
En met kiezelsteenen gooien;
Hoe kan iemand tegenwoordig
Nog zoo bijgeloovig wezen,
Dat hij in verlichte tijden.
Nog voor spookgevaar kan vreezen,
Zooiets idioot-lachwekkends
Heb 'k in tijde» niet gelezen;
Denkt men heusch dan nog aan spoken,
In modern beschaafde staten?
Zulk gezwets van groote menschen
Ergert mij wel bovenmate,
Spoken! nee dat is het toppunt.
La me van wat anders praten;
Hoor de stormwind weer eens razen,
Hoor hem ln den schoorsteen fluiten,
Hoor hem loeien door de boomen,
En rammeien op de ruiten,
Pats een dakpan in ons tuintje,
Tjonge vrouw, het.... spookt weer buiten.
P. GASUS.
Een aantal conferentiejournalisten had aan
die uitnoodiging gevolg gegeven en was bij
eengekomen in het vergaderzaaltje van het
huis aan de Paviljoensgracht.
De burgemeester, mr. J. A. N. Patijn, dr.
Geblaard t uit Frankfurt, voorzitter van de
Societas Spinozana, en Mr. Carp, voorzitter
van de stichting, ontvingen de bezoekers.
Hedenochtend ls de directeur van de Duit
sche Rijksbank dr. Schacht te 's Gravenhage
gearriveerd Ook zijn aangekomen Parker
Gilbert en Morgan.
Oplossing waarschijnlijk.
Het Haagsch Corr. Bureau seint ons:
Van Duitsche zijde wordt medegedeeld, dat
men in de kwestie der sancties zoover is ge
vorderd, dat een oplossing waarschijnlijk
wordt geacht op dezen grondslag, dat wan
neer kleine overtredingen die in het Young-
olan zijn genoemd, worden geconstateerd, de
in dit plan voorziene instanties daarover
zullen beslissen. In geval de Duitschers zich
van het Young-plan losmaken, zullen de
vroegere verdragen weer van kracht wor
den.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
GUNSTIGE STEMMING
Het Persbureau Vaz Dlas meldde ons he
denmiddag:
De gunstige stemming op de buitenland-
sche beurzen, veroorzaakt door de disconto-
verlaging van de Duitsche Rijksbank en de
gemakkelijke houding der internationale
eeldmarkt. deed hedenmorgen haar invloed
op de Amsterdamsche beurs gelden. Marga
rine Unies waren gevraagd en stegen tot
372. welke koers evenwel niet tot het einde
behouden bleef. Koninklijke kwamen we
derom eens op 400 pet. A. K. U.'s behaalden
een klein avans, terwijl de Accoustlek-aan-
deelen tot 125 aantrokken.
DE GEHEIMZINNIGE MOORD
BIJ VOORBURG.
Een verkeerde doodgeschoten?
NOG GEEN SPOOR GEVONDEN.
Omtrent den moord op een manufacturier
bij Voorburg meldt de Tel. nader;
Toen wij op de plaats van het misdrijf
kwamen, lag de vermoorde nog in denzelf
den toestond aLs men hem had gevonden.
Nadat de politie-dcskundige, dr. Hulst, het
lijk voorloopig had onderzocht en het parket
het eerste onderzoek had ingesteld, werd het
slachtoffer per auto naar het Academisch
Ziekenhuis vervoerd.
De brugwachter, die vlak bij de plaats waar
de moord is gepleegd, woont, heeft duidelijk
vier schoten gehoord. Hij is daarop dadelijk
naar de plek gesneld waar hij Van der Drift
die hij zeer goed kende, reeds overleden vond.
De brugwachter kon zich de motieven tot de
daad niet begrijpen, daar het slachtoffer bij
iedereen gezien was.
De jas, waarin de gaten van de kogels te
zien waren, alsmede de fiets van Van der
Drift, zijn in beslag genomen.
Het wordt ook mogelijk geacht, dat de aan
leiding tot het misdrijf in verband staat met
het afbetallngssysteem, dat de getroffene
met zijn manufacturenhandel volgde. Met
zekerheid valt evenwel niets te zeggen. Te
middernacht was het onderzoek nog in vol
len gang.
Hoe meer men zich in het drama te Voor
burg verdiept, des tc geheimzinniger wordt
dez? tragedie» die een oppassende» vadgr van
Het Belangrijkste.
Auto b{) Nauerna in het water gereden.
Moeder en dochter verdronken.
(pag. 1, le blad).
Moord te Stamproy om een kip.
(pag. 1. le blad).
Het Koloniale Congres der S. D. A. P.
(pag. 1, 2e blad en pag. 2, lc blad)
Vrouw in de modder gestikt. Tragisch on
geval in Heerlen.
(pag. 4, 2e blad).
Britsch memorandum inzake de a.s. vloot-
conferentie.
(pag. 1, 2e blad)
Het congres van de Schotsche Onafhanke
lijke arbeiders.
Cr' 1, 2e blad).
Haagsche Conferentie: Een incidentje. Snow-
den maant tot opschieten aan. Tardieu
houdt besprekingen met dc Duitschers.
(pag. 1, le blad en 2e pag le blad).
ARTIKELEN, enz.
R. P. Conférenciers.
(pag. 1, le blad*.
Lettinga: Financieele Kroniek.
(pag. 2, 2e blad).
acht kinderen het leven kostte, schrijft het
b»ad verder. Het onderzoek dat politie en
justitie met kracht voortzetten heeft noch
een enkel motief voor de daad. noch eenig
spoor van de daders aan het licht gebracht
hoewel nog enkele belangrijke bijzonderheden
bekend zijn geworden.
Omstreeks kwart voor acht Vrijdagavond,
dus één uur voor den moord geschiedde, heeft
een inwoner van Voorburg, toen hij den Vlict-
weg passeerde, bij de brug waar het slacht
offer gevonden werd, ln het donker twee
mannen gezien, die hem scherp opnamen. Hij
hoorde toen de een tegen den ander zeggen:
,.Er staan hier geen huizen in de buurt", aan
welke opmerking hij toen geen verdere aan
dacht schonk, maar Later, bij het vernemen
van den moord, schoten hem deze woorden
weer te binnen. Een signalement van deze
mannen kon hij echter niet opgeven, daar het
donker was om ze goed te onderscheiden.
Uit dit feit staat, een te voren beraamde
aanslag vast. Het is nog mogelijk, dat door
het duister misleid, de daders een verkeerd
persoon hebben getroffen. Het slachtoffer
staat n.l. zoo goed bekend ln Voorburg en
omgeving, dat men aan geen wraakneming
kan denken. De daders hebben ln ieder geval
hun plaats goed gekozen, want op 500 M. af
stand staan de eerste huizen.
De getroffene was Vrijdagavond nog voor
zaken te Leidschendam geweest. Men onder
zoekt nu, bij wie hij op bezoek is geweest. Da
vrouw van het slachtoffer, die zeer onder den
Indruk is, heeft bij navTaag door de recherche
geen enkele aanwijzing kunnen geven, die
op het spoor zou kunnen van de daders.
De gerechtelijke schouwing heeft plaats ge
had. Bij een nader onderzoek is door de politie
op 40 M. afstand van de plaats, waar v. d. D.
getroffen werd. nog een huls van een revol-
cerpatroon gevonden. Deze is door de politie
in beslag genomen.
HAARLEM, 13 Januari.
Conférenciers.
De Haagsche Conferentie maakt goede vor-
öerirgen en nadert haar einde. Dit laatste
blijkt duidelijk uit het feit dat men aan nach
telijke besprekingen is toe gekomen. Nachte
lijke besprekingen bewijzen dat men door wil
zetten, dat men hoopvol is en dat men dc
minder bedachtzame stemming, die iedcrcn
mensch 's nachts bezielt, zelf en bij anderen
durft te riskeeren. Ook worden groote beslui
ten bijna altijd 's nachts genomen. Dit is een
eigenaardig verschijnsel, vermoedelijk toe te
schrijven aan den zin voor het romantische
en voor dramatische effecten, die in ons allen
leeft, al zijn we nog zoo modern, 's Ochtends
om tien uur worden geen groote daden vol
bracht. Het uur is akelig van nuchterheid.
Maar 's nachts liefst te middernacht, op
het spookuur, als de geheimzinnige geluiden
vele zijndan komen de Momenten. Is de
historie van alle naties. Is de historie van alle
internationale conferenties niet vol van nach
telijke gebeurtenissen van het zwaarste ge
wicht? Is. om maar een enkel voorbeeld te
noemen, in onze eigen politieke historie dc
nuchtere naam Staal niet met een bijzonder
romantisch waas omhuld, omdat de minister
die hem droeg, de hoofdfiguur was in eon
Kamerdebat, voor alle tijden aangeduid als
„de Staal-nacht"?
Het zal schoon zijn als ook de tweede Haag
sche Conferentie slaagt, en Nederland daar
door in internationale toenaderings-reputatle
aanmerkelijk versterkt wordt. Want noch de
staatslieden, noch de internationale journa
listiek is ongevoelig voor het ondefinieerbare
begrip „sfeer". Er wordt wel niet veel over
geschreven of zelfs gepraat, maar de reden is
eenvoudig dat wij geen van allen verder ko
men dan dat eene woord. Niemand weet wat
het precies is, en wie erover doordenkt brengt
het niet verder dan min of meer occulte
.vaagheden. Er wordt dus slechts geconsta
teerd: de Haagsche sfeer ls bevorderlijk voor
het welslagen van dergelijke besprekingen
en leder mag er zelf voor zich bij denken, wat
hij wil, zich zachtjes verwonderend, dat onze
eigen volksvertegenwoordiging in diezelfde
sfeer een toestand van permanente verdeeld
heid heeft bereikt. Alleen internationaal
schijnt de sfeer met toenadering bezwangerd
te zijn.
Dii tic diverse tnülenlapdsche gcdelegecr-
