FEMINA
Over potten en pannen
MENU.
KLEINE ERGERNISSEN.
RECEPT.
yiER KINDERMANTELS VOOR DEN
HAARLEM'S
DAGBLAD
DONDERDAG
16 JAN. 1930
Vrouwen, Volants en
Plisse's.
Al ©enigen tijd gaat door het moderijk de
leuze: De mode moet weer „echt vrouwelijk"
zijn. En dat moet dan zooveel beduiden als:
zocals we twintig jaar geleden het „echt
vrouwelijk" opvatten, namelijk veel linten en
strikjes en franjes en ruches en plooitjes en
volannetjes en plissétjes, vooral deze laatste
twee: volants en plissés. Kortom, onze klee
ding moest meer bewerkelijk, meer gracieus,
met wat meer tierlantijntjes en garneerinkjes
hier en daar zijn. En 'ondanks vele tegen-
spartelingen, wordt deze leuze toch door de
meerderheid opgevolgd. Het gaat als met
de langer wordende japonnen. Toen begin
van hot winterseizoen de zeer lange avond
japonnen uitkwamen met de lange sleepen
van achteren, en andere zeer lang rondom,
kreten de aller modernsten onder ons uit:
langere rokken? Die krijgen ze er nooit weer
in! De moderne vrouw wil dat niet meer!
Eilacy, ze hadden ongelijk. Want lang
zaam maar zeker bomt de lange rok „erin"
al gaat het niet in het snelle tempo, waar
mee we in voorgaande seizoenen telkens en
telkens opnieuw een stuk van onzen rok af
knipten! Evenzoo gaat het met de volanne
tjes en plissétjes, die een zeer ruime plaats in
onze mode hebben gekregen.Ze komen er hoe
langer hoe meer in. En niemand zal durven
ontkennen, dat ze heel aardig en jeugdig
staan. Het plaatje laat in het midden een
aardig japonnetje van crêpe de chine zien,
dat heel goed als avond japonnetje kan
dienst doen. De leuke Berthekraag is afgezet
met een smal plissé. De ceintuur is aan de
taille gedrapeerd. De rok valt op zij wat la
ger en is gegarneerd met vier kleine geplis-
seerde volannetjes, onderbroken door een
.glad smal voorpandje. Links dan nog een va
riatie liiérop, heel geschikt voor een jong
meisje, met dubbele Berthekraag en de strik
van voren. Rechts een jasje zonder mouwen,
afgezet met plissé. Het lijfje is trapsgewijs
op den rok gezet en de drie geplisseerde
volannetjes op den rok volgen dezelfde trap,
terwijl de breedte van den geplisseerden rand
naar boven afneemt.
De zuinige en tevens kraakheldere huis
vrouw is er op uit, haar keukengerei, potten,
pannen enz. niet alleen zoo rein mogeiijk te
houden, maar tevens zoo lang mogelijk frisch
en nieuw. Daarvoor zijn verschillende middel
tjes bekend, die in de praktijk hebben be
wezen doeltreffend te zijn. Zoo is het bekend,
dat aluminum pannen altijd aangetast wor
den door de stoffen, die erin gekookt wor
den. Om evenwel te glans terug te krijgen,
is het voldoende in de pannen (of de heele
pan in een grootere pan, indien de buiten
kant opgeknapt moet worden) water met
wat rabarber of tomaat (al naar het jaarge
tijde) te koken. Verder is het goed, om heet
aluminium nooit in koud water te zetten.
Laat het eerst afkoelen. Nieuwe émaille voor
werpen, ketels, pannen, enz. kan men ook
veel langer glanzend en nieuw houden, door
ze vóór het in gebruik nemen als volgt te be
handelen. Zet het voorwerp in een groote
pan met koud water, zóó. dat het heelemaal
onder water staat. Breng het water lang
zaam aan de kook en laat het dan een half
uur doorkoken. Vervolgens van het vuur .ne
men en langzaam laten afkoelen. Deze
methode wordt door vele groote hotels toege
past en mag wel als doelmatig worden be
schouwd. Verder wordt de kans op aanbran
den in émaille pannen enz. zeer verkleind,
wanneer men voor het schoonmaken ervan
niet anders gebruikt dan zeepsop en water,
of het loskoken van aangezette eetwaren
toepast met gewoon water. Het gebruik van
schuurmiddelen is bepaald af te raden.
Een heel handig en goed reinigingsmiddel
voor badkuipen, gootsteenen. WC's enz. is
keroseen (dat is feitelijk gezuiverde petro
leum). Dit middel is heel sterk werkend en
de lucht verdampt snel. Wil men voor een
émaille bad een aangenaam riekend reini
gingsmiddel maken, dan doet men een beetje
lavendelolie of lavendel door de keroseen en
bewaart dat in een literflesch.
HEETE BLIKSEM.
Daarvoor neemt, men op 3 pond appelen
(zuur en zoet, half om half) 2 KG. aardap
pelen, 3 ons spek, 1 1:2 platte eetlepel zout
en een zelfde hoeveelheid vet of boter. Het in
lauw water gewasschen spek laat men met
1 2 L. water 1/2 uur zachtjes koken. De ge
schilde aardappelen worden er op gelegd, ter
wijl men daarover het zout strooit en alles
te zamen weer aan de kook brengt- Dan legt
men er de geschilde en in vierde partjes ge
sneden appelen op. kijkt na of het water op
den bodem soms moet worden aangevuld en
laat alles daarna doorkoken, tot aardappe
len en appelen zacht zijn. Dat zal ongeveer
2 4 uur duren bij deze hoeveelheid. Nu neemt
men het. spek uit de pan, stampt appelen,
aardappelen en vet. dooreen, en voegt zoo
poodig nog wat water toe.
Gevulde eieren.
Kalfskarbonaden.
Aardappelen.
Schorseneeren.
Sinaasappelsaus.
Neem voor de eieren: 4 eieren.
50 gr. vischresten (b.v. gekookte schel-
visch).
Melk cn boter.
1 eidooier.
Peper, zout, peterselie.
Fijn gemaakte beschuit.
Kook de eieren hard, snijd ze middendoor
met een draadje, schep voorzichtig het geel
uit het wit, neem een stukje van het wit af
zoodat het staan kan, en leg ze zoolang in
warm water. Vermeng de dooier met de visch
zonder graten, maak ze fijn en vermeng ze
met wat melk, gesmolten boter, de rauwe
dooier en de kruiden totdat het samenhangt.
Vul hiermee de eiwitbakjes bol, strooi er wat
fijn gemaakte beschuit over, en leg op elk ei
een klontje boter. Zet de eieren in een vuur
vasten schotel, die met boter besmeerd is en
zet ze gedurende een minuut of vijf in een
tamelijk heeten oven.
Bak de kalfskarbonaden in den oven door
ze in de pan te doen met boter, een scheut
kokend water, enkele uitgetande schijfjes
citroen en wat paneermeeL Bedruip ze tame
lijk vaak om uitdrogen te voorkomen, en laat
het vleesch een klein uur op die manier in
den oven.
Voor de saus neemt men:
1/2 L. melk.
1 eidooier.
1/2 eetlepel maïzena.
schil van 1 sinaasappel.
50 gr. suiker.
Laat de melk zeer zacht trekken met de
dunne sinaasappelschil, maak de maïzena
aan, voeg ze al roerende bij de melk, en roer
de eidooier met de suiker. Voeg deze van het
vuur af bij de vla en blijf nog een minuut of
wat doorroeren om het schiften te voorko
men. Bij deze vla worden Madera-biscuit of
Moscovische gebakjes gepresenteerd.
Nieuwe en oude wijsheid
op huisvrouwen terrein.
Men heeft werkelijk geen dure zilverpoe
ders te koopen om het zilverwerk schoon en
glimmend te maken. Gewoon krijt en zeep
sop doen wonderen.
Heeft men een heeleboel tafelzilver (echt
zilver!) dat men na een maaltijd snel en
goed wil schoonmaken, dan ga men als
volgt te werk. Doe een liter heet water met
een theelepel zout en een theelepel soda in
een aluminum pan en week daarin het tafel
zilver. Dan wordt het heel snel schoon. Men
mag deze methode echter nooit toepassen op
verzilverde voorwerpen, of voorwerpen van
een der (hoewel niettemin mooie en ook wel
duurzame) vele halfzilveren metalen.
Koffievlekken kan men uit teere stoffen
verwijderen, door ze met zuivere glycerine te
bosrtelen, in lauw water uit te spoelen en
aan den verkeerden kant op te strijken.
Vetvlekken uit wollen stoffen kan men uit
maken door ze te wrijven met een mengsel
tje van één theelepeltje huishoudammonia
en een zelfde hoeveelheid zuivere alcohol.
Een onschadelijk middel, dat in vele ge
vallen schroeivlekken uit strijkgoed doet ver
dwijnen, is het geschroeide kleediugstuk on
middellijk in koud water te dompelen en
het daarin tot den volgenden dag te laten
liggen. In negen van de tien gevallen is de
vlek dan verdwenen!
WAS-PRAATJE.
Er zijn nog vele huisvrouwen, die er de
voorkeur aan geven om zelf haar wrijf was te
maken. Vooral in den schoonmaaktijd, wan
neer groote hoeveelheden „verwreven" wor
den. Er zijn allerlei soorten was, roode, witte
bruine wrijfwas, om de linoleumwas nog niet
te vergeten. Maar wat voor soort was men
ook zelf wil maken, er komt altijd terpentijn
bij te pas, en daarom moet allereerst deze
leuze goed ingeprent worden: Houdt de ter
pentijn altijd ver van het vuur verwijderd!
Want terpentijn is hoogst licht ontvlambaar!
Nooit terpentijn cp het vuur bijvoegen dus,
nooit terpentijn op het vuur warm maken,
breng onder geen enkele voorwaarde terpen
tijn bij het vuur!
En omdat de terpentijn zoo licht verdampt
(en daardoor zoo licht vlam vat) spreekt het
dus van zelf. dat men de potjes zelf gemaakte
was bij het wegzetten heel goed moet afslui
ten. Daarom is het ook raadzaam, de was in
kleine potjes te bewaren. Men spreekt dan
bij het werk telkens maar een klein beetje
aan, en de rest blijft in de goed afgesloten
potjes. Is door onvoorzichtigheid de was in
een potje toch wat uitgedroogd en dus te dik
geworden, dan verdunt men die met wat ter
pentijn. terwijl men de was week maakt, door
het. potje in een kom warm water te zetten.
Witte was «>aakt men van witte geschraapte
bijenwas, die men in een emaille pannetje
smelt, vervolgens van het vuur neemt, en er
dan witte terpentijn bijdoet (1/4 L. op elke
100 gram was; Roode was krijgt men door
roode terpentijn en gele was te gebruiken,
terwijl men voor zwarte wrijfwas twee eet
lepels zwartsel toevoegt, en dan 'n kopje meer
terpentijn neemt. Voor linoleumwas geeft
men het volgende recept: men kookt 1 1/2
kopje water met 1 ons potaseh en 12 ons
talkpoeder, waarbii men 2 ons gele (of witte,
voor lichtgekleurd zeil) was doet. Nadat het
een minuut of tien doorgekookt heeft (voor
al niet laten overkoken!) neemt men de pan
van het vuur en doet er een flesch witte ter
pentijn bij. Wanneer men deze vloerwas ge
bruikt, moet men ze eerst omroeren,
Hoe men de kleuters
bezig houdt.
EEN DOOSJE.
Volgens afspraak willen wij nu een doosje
vouwen, waarin het snip-snap spelletje cm
plaatsje kan vinden. Natuurlijk is een leeg
doosje ook wel te gebruiken, maar daar wij
het spelletje zelf vervaardigd hebben, is het
veel aardiger het doosje door de kleuter in
orde te laten brengen.
Het gevouwen doosje wordt uit stevig pa
pier verkregen, kastpapier leent zich er uit
stekend voor. Men knipt hiervan een stukje
van 22 c.M. in het vierkant. Wij zullen begin
nen mot het dekseltje. Het stukje papier wordt
geheel in drieën verdeeld. De vouwen worden
er zoo scherp mogelijk ingemaakt. Er zijn
dus 9 vierkantjes ontstaan. Nu brengen wij
eerst door middel van rondjes of vierkantjes
op het middelste vierkant een versiering aan.
Natuurlijk kan men ook versleren, wanneer
het doosje geheel klaar is, maar voor de kleu
ter is het gemakkelijker eerst een versiering
te maken. Vier rondjes in de hoeken en één
vierkantje in het midden kunnen al vol
doende zijn.
Daarna draait men het papiertje om; de
versierde kant ligt dus nu onder. Vervolgens
wordt aan elke zijde 1/3 gedeelte ingeknlpt
(afb. a).
Het stukje, a. b. c.
d, wordt daarop in
drieën verdeeld, dit
gebeurt bij alle 4 de
zijden. Daarna buigt
men deze gevouwen
stukjes om, zoodat
een opstaand rand
je ontstaat, geheel
langs het versierde
vierkant. Men zet
dus bij de eerste zij
de het randje op.
buigt dit zelfde
randje langs de 2e
zijde heen terwijl
het volgende op
staande randje hier
weer overheen valt.
Bij den laatsten rand
wordt het eind even
vastgeplakt. De
deksel is nu gereed
en het doosje ont
staat geheel op de
zelfde manier, alleen
is de versiering na
tuurlijk overbodig.
Ook vouwen wij het
doosje uit een stuk
je papier, waarvan de zijden iets minder dan
22 c.M. zijn, daar het dekseltje over het
doosje heen moet passen.
Het snip-snap spelletje kan nu keurig tn
het doosje opgeborgen worden. Natuurlijk
kan dit doosje ook voor allerlei andere doel
einden dienst doen
Het modelletje is in de Tijdingzaal van ons
blad te vinden.
W. R.
Chocoladetaart.
Voor een chocoladetaart neemt men op 2
ons suiker 11/2 ons bloem, 2 ons boter, twee
eieren en 4 platte eetlepels cacao-poeder. De
eieren worden met de suiker goed dooreen
geroerd, waarna men de heetgemaakte boter
erbij doet en de bloem en vervolgens de
cacao. Alles goed doorelkaar mengen, waarna
men het beslag in een met boter besmeerden
vorm in een matig warmen oven gedurende
ongeveer 35 minuten laat bakken. Eventueel
versieren met chocolade-glazuur en aman
delen.
Tegenover prikkelbaarheid.
Het. gebeurt nog wel eens, dat als reden
tot echtscheiding een of andere onbenullig
heid vermeld staat in de kranten, onder Ge
mengd Nieuws, waarbij dan de herkomst
heel vaak in Amerika te zoeken is. Echt Ame
rikaanse!! vinden wij dat dan, maar beter
kon het heeten: echt menscheUjk, want, met
kleine verschillen zijn de menschen toch
overal zoowat hetzelfde, en net zoo min als
bU ons zal het morsen met asch door den
heer des huizes in Amerika een rechtsgeldige
reden tot echtscheiding zijn.
De moeilijkheid ligt echter niet ln zoo'n
kleine hebbelijkheid die onaangenaamheden
oplevert, maar in 'n opeenvolging van derge
lijke ergernisjes, gepaard aan een prikkel
baarheid van de andere partij, die evenzoo
tot de hebbelijkheden gerekend kan wor
den.
Het Engelsche weekblad Home Chat,
noemt, ettelijke van die hebbelijkheidjes
der vrouw, waarover de man zich beklaagt.,
en die van den man. waarover de vrouw
eens een boekje open doet. En vermoede
lijk zal ieder zichzelf in een of meerdere er
van terugvinden.
Allereerst de ergernissen van den man:
de vleugelmouwen van h3ar toiletten, die
toor de soep vegen en de boter bestrijden,
et haar, dat zij niet speciaal voor „hem"
nog eens opkamt, maar waar zij in wanorde
mee blijft rondloopen; het feit, dat zij nooit
op tijd klaar is; haar boosheid wanneer hij
de vaas met bloemen omgooit, die zij op zijn
schrijfbureau heeft gezet; haar slordige
toilettafel; alles wat zij laat slingeren: har.d-
taschje, zakdoek, naaiwerk en dergelijke;
haar sterk parfum aan het ontbijt; haar
..zilveren lach", die heel aardig is, maar met
mate dient te worden genoten.
Nu volgen de kleinigheden, waaraan de
vrouw een hekel heeft: de tabakslucht in
huis, samen met peukjes sigaar of sigaret,
onuitgeklopte pijpen en asch op den grond;
zijn uitleenen van het boek, waarin zij juist
op het spannendste gedeelte was; zijn woe
de over het opruimen van zijn zitkamer als
het er een ongelooflijke rommel is; de vlok
ken scheerzeep die overal in de badkamer
verspreid zijn; zijn verrukking over het
avondtoilet van een ander, als zij uit zuinig
heid met een oudje doet; zijn uitnoodiging
aan een vriend, om mee te eten „wat de pot
schaft", op kamerdag; als hij onverwacht
kaarten voor den schouwburg neemt en zij is
doodmoe, haar haar moet gewasschen, haar
japon is juist vuil en er ligt een berg verstel
werk; wanneer hij alle sigaretten oprookt;
zijn eeuwige: bij moeder thuis ging het zoo...
om „moeder vindt"of „moeder zegt".
Zooals u ziet is het een heele lijst, maar
vermoedelijk zal ieder er zichzelf in kun
nen terugvinden, want het zijn van die dage
lijks weerkeerende dingen, welke zeer alge
meen menschelijk zijn.
Het is natuurlijk niet denkbaar, dat der
gelijke kleinigheden aanleiding kunnen zijn
tot zooiets definitiefs als echtscheiding,
maar dat zij er in onzen tijd vaak de die
pere oorzaak van zijn, valt toch niet te ont
kennen.
Kleine hebbelijkheden heeft iedereen,
maar de eene staat er prikkelbaarder tegen
over dan de ander, en zoo kunnen zij de'^
grondslag zijn tot een chronische prikkel
baarheid, waaruit ook de huisvaders-onder
den-plak of de betyranniseerde, lamgesla
gen huismoeders ontstaan. Want al zijn er
in onzen tijd velen, welke al die kleine spel-
deprikken in den vorm van kleine hebbe
lijkheden tot een berg laten aangroeien, er
tenslotte geen raad meer mee weten en het
bijltje erbij neerleggen, menigmaal is het
ook juist andersom en wordt degene die zoo'n
ergernis is voor de andere, zoo eindeloos be
vit en terechtgewezen, dat er tenslotte niets
meer dan een geslagen mensch overblijft, die
de slechte aanwendsels allang heeft af
geleerd en zich nauwelijks meer durft te
verroeren uit angst voor een nieuwe be
straffing.
Zulke menschen die uit dat ergernisjes-
molshoopje een berg weten te vormen, even
als de anderen die zulke kleinigheden de an
der ais hevige leiten voor de voeten werpen,
hebben maar één fout, die dan echter ook
zeer belangrijk is; hun onoverwinnelijke
pr.xke.baarneid. Zij laten zich door het mor
sen van asch of een slordige toilettafel vol
komen uit hun evenwicht slaan, zij dikken
het aan tot het monsterachtige afmetingen
gaat aannemen, en de ellende ervan is niet
te overzien.
Een belangrijke factor bij dit alles is ook
hot praten met anderen over dergelilke er
gernissen. 'die nauwelijks dien naam ver
dienen. De eene weet dit, de ander dat, en
hoe meer men over zooiets praat, hoe groo-
ter en belangrijker het wordt. Komt er dan
nog bij dat. men bij een ander !n beklag wee-
te komen, dan volgt- het een op het- ander, cn
er worden dingen opgerakeld. d:e wat. hun
belangrijkheid betreft, eigenlijk al lang ver
geten behoorden te zijn. Dan komen de
klachten los, en men heeft na afloop net
gevoel, eens flink zijn grieven tegenover die
derde te hebben gelucht. Velen zetten het
dan gemakkelijk van zich af, maar hét
dankbare gehoor is het niet zoo spoedig ver
geten: het kan twee dingen doen; óf het
aan anderen vertellen, zoodat al die klei
nigheden de rondte doen bij de kennissen en
als en sneeuwbal aangroeien. Of het begint
er de eerste de beate keer weer over tegen
degene die er zoo .akelig" aan toe was, deze
is het vrijwel al vergeten, maar het geval
wordt weer opgerakeld en nog eens extra
aangedikt. „Ik verdroeg het niet als ik jou
was", of: ,.ik vind het toch erg leelijk" cn
dergelijke min of meer opruiende taal zijn
allesbehalve geschikt om een opgewonden
gemoed tot bedaren te brengen. Is er iets dat
u ergert in den dagelijkschen omgang met
uw wederhelft, zie het dan met elkaar of met
u zelf alleen uit te maken, en haal er zeker
geen derde bij. die zich niet in den toestand
kan verplaatsen en die alleen al door zijn of
haar tegenwoordigheid een scheidsmuur
vormt tusschen de twee betrokkenen.
Maar vooral is het: erger Je niet. Het le
ven mag dan al uit kleinigheden bestaan,
wanneer wij die reeds als belangrijke ge
beurtenissen gaan beschouwen, hoe groot
moeten dan de werkelijk belangwekkende
dingen wel worden; zij worden onoverkome
lijk. En dat overdreven aanzien zijn die klei
ne speldeprikjes absoluut niet waard.
ERWTENSOEP maakt men van 1 pond
groene erwten. 5 kan water, 1 pond aard
appelen, 25 gram zout, 4 preien, 1 selderij-
knol, 1 bos selderij groen, 80 gram boter, 4
maggi bouillonblokjes. De gewasschen erwten
moeten een nacht in het water weeken en
daarmee aan de kook gebracht worden. Een
uur doorkoken (zachtjes). De gesnipperde
prei, selderij, in blokjes gesneden aardappe
len, zout, doet men er bij. Nog 1 1/2 uur
zachtjes koken. Nu en dan de aardappelen
en de erwten tegen den pan wrijven, opdat
de hoep mooi gebonden wordt. Ten slotte de
bouillonblokjes erin oplossen en dc botc-r
erdoor roeren.
Men dweilt zeil en linoleum af en toe. Maar
linoleum moet men toch r n min mogelijk
met water en zeep behandelen, omdat het
anders kan gaan barsten. Zorg in ieder geval,
dat men na dat dweilen het linoleum kurk
droog nadroogt. Men kan het linoleum echter
veel beter schoonmaken met gelijke deelen
olie en azijn.
No. 426.
Dit eerste model, een manteltje voor meisjes
van drie en vier jaar, kan gemaakt worden
van heldergroene wollen stof met een kraagje
en manchetten van fluweel in de zelfde kleur,
waarop biais in beige en zwart. Op het rechter
voorpand is een driehoekig stukje bruin bont
geplaatst, aan een zijde omboord met beige
biais: deze zijde is niet op de stof genaaid,
zoodat ze als ingang van een zakje dienst
doet-. Bij dit manteltje is een bijpassend hoedie
ontworpen, van groen fluweel en gegarneerd
met zwarte biais.
No. 427.
Een meisjes-bontmanteltje voor den leeftijd
van ongeveer vier jaar. Het is gemaakt van
imitatie hermelijn in twee tinten, wit en grijs.
Bijzonder aardig is de sluiting van het kraagje
en de mouwen; de teekening brengt deze
zeer duidelijk in beeld, zoodat een nadere
omschrijving overbodig zou zfjn. In de beide
zijden geven twee dwarse strookjes de plaats
van de zak-lngangen aan.
Het mutsje dat bij dit manteltje hoort, ls
natuurlijk van het zelfde bont gemaakt, erven-
als de aardige mof, afgebeeld in den linker
bovenhoek.
No. 428.
Dit. tweede bontmanteltje is den kindervorm
ontgroeid en heeft reeds alle eigenschappen
van de lijn der „groote" mode, die voorname
lijk tot uiting komen in den klokvorm van
het ondergedeelte, ontstaan door invoeging
van godets. Het materiaal is oen imitatie
bisambuik. Hoe de vellen tegen elkaar zUn ge
zet, kan men duidelijk op do teekening zien
Men kan bij dit mode! een hoedje kiezen van
beige vilt of fluweel met een groen lint om
den bol.
No. 429.
Ons laatste model is bestemd voor een
meisje van 12 tot 14 Jaar. Men kan er een
staalblauwe wollen stof voor kiezen, waar als
garneering een blonde imitatie vos goed op zal
staan.
Het onderste gedeelte van den mantel is
door middel van godets verwUd; in de zijden
van het lijfje zien we ingevoegde paneelen,
die van onderen in een punt eindigen. In de
rechterzijde, juist onder deze punt, is een
losse strik geplaatst,
