HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 18 JANUARI 1930
DERDE BLAD.
DE ARMEN VAN GEESr
Over het onderwijs aan zwakzinnigen en de Nazorg.
eerst met de Nazorg een bespreking plaats
Met de onderwijzers wordt nagegaan wat het
beste voor het kind ls. Met uitzondering van
de maatschappelijk ongeschlkten gaan allen
de maatschappij in. Dan komen er weer
moeite en teleurstellingen, maar gelukkig!
ook successen.
Daarover en over de avondschool voor
zwakzinnigen in een slot-artikeL
C. J. VAN T.
De gemeente Haarlem heeft, twee scholen
voor onderwijs aan zwakzinnigen. Officieel
worden dit Inrichtingen voor buitengewoon
onderwijs genoemd. Die aanduiding zegt
evenwel weinig. zy is indertijd dan ook alleen
gekozen om de kinderen niet te drukken met
het stempel der zwakzinnigheid, maar de be
naming is niet ingeslagen. De volksmond was
zoo wreed om te spreken van de „gekken-
school". Nu is een oplossing gevonden om
aan de scholen een naam tc geven- De nieuwe
school die twee jaar geleden in de verbouw
de villa van mejuffrouw Koenen aan het
Zuider Buiten Spaarne geopend is, wordt nu
school „Buitenrust" genoemd. De oude school
aan de Ged. Oude Gracht heeft geen naam.
Die wordt evenwel met September, als de
nieuwe school aan het Prlnsenbolwerk klaar
ls, gesloten. De nieuwe school zal school
^Prinsenbolwerk" gedoopt worden.
Daar moeten wij ons aan allen aan houden!
Eindelijk mooie schoolgebouwen!
Het is wat de schoolgebouwen voor het
onderwijs aan zwakzinnigen betreft, een lij
densgeschiedenis geweest. Het onderwijs
werd in 1909 in de school aan de Botermarkt
en spoedig daarna aan de Ged. Oude
Gracht begonnen. Toen werden nog niet
zulke hooge eischen aan schoolgebouwen ge
steld, maar In den loop der Jaren werd ieder
overtuigd, dat dit gebouw absoluut ongeschikt
was. De oorlog heeft plannen om een beter
gebouw te stichten belangrijk vertraagd Bo
vendien bestónd onder de belanghebbenden
geen eenstemmigheid over de vraag of
Haar'»m aan één buitengewone school vol
doende had, of dat er twee noodig waren. Ge
stadig nam evenwel het aantal leerlingen toe,
zoodat het gemeentebestuur wel gedwongen
was een tweede school te openen. Die werd
toen „tijdelijk" ondergebracht in de houten
huloschool in de van Zompelstraat. Dit „tij
delijk" heeft wel wat lang geduurd, maar het
is er toch eindelijk van gekomen, dat de
mooie nieuwe school ,3uitenru.st" geopend
werd. Dat gebouw is „naar alle eischen des
tijds" en dat wil heel wat zeggen voor een
onderwijsinrichting aan zwakzinnigen!
ingericht. Voor de onderwijzers die zich nu
nog moeten behelpen ln het uitgewoonde
schoolgebouw aan de Ged. Oude Gracht om
jaloersch te worden. Het Is daar zoo treurig
in dit gebouw gesteld, dat, als de kinderen
die overblijven hun 12 uurtje eten, de muizen
in het lokaal rondloopen om him deel van
het voedsel te komen opeischen!
Maar nu nog een goed half Jaar en het
leed is geleden. De school ..Prlnsenbolwerk"
wordt zoo mogelijk nóg moderner ingericht
dan „Buitenrust". Het heet wel, dat het oude
schoolgebouw dat daar stond verbouwd wordt,
maar die verbouwing geschiedt zoo grondig,
dat zij vrijwel gelijk staat met een volledigen
nieuwbouw.
Alle idealen die de onderwijzers voor het
nieuwe gebouw op hun verlanglijst hadden
gezet, zijn of worden vervuld!
Dan heeft Haarlem voor dit onderwijs twee
juweeltjes van schoolgebouwen!
Er bestaan thans ook plannen om voor de
R.K. school voor buitengewoon onderwijs (die
thans heel slecht gehuisvest ls in de Witte
Heerenstraat) een nieuw gebouw te stichten.
Daarvoor is evenwel de medewerking van het
college van Ged. Staten noodig.
Het zou onrechtvaardig zijn om van de
tijdelijke onvoldoende huisvesting af te lel
den, dat het onderwijs aan zwakzinnigen niet
de volle belangstelling van ons gemeente
bestuur had. Integendeel. De vorige wethou
der van onderwijs, Mr. A. Bruch, heeft er
voor gestreden dat Haarlem voor dit onder
wijs een zeer gunstige salarisregeling voor
het onderwijzend personeel heeft gemaakt.
Op het salaris dat het rijk uitkeert wordt
een zeer belangrijke toeslag door de ge
meente betaald. Het gevolg is evenwel, dat
Haarlem voor dit moeilijke onderwijs het
puikje van de leerkrachten naar zich toe ge
trokken heeft.
Daardoor is het te verklaren, dat onze stad
op het gebied van onderwijs aan zwakzinni
gen zoo'n uitstekenden naam heeft!
Inderdaad „buitengewoon" onderwijs.
Hoewel men vroeger toen het aantal leerlin
gen van de school aan de Ged. Oude Gracht
120 bedroeg, dacht, dat het maximum bereikt
was, worden de twee gemeentescholen nu
reeds door ongeveer 200 kinderen bezocht.
De heer F. A. van Riet heeft op .Buitenrust"
pl.m. 90 kinderen en de heer L. Broekhuizen
aan de Ged. Oude Gracht pl-m. 110.
Met veel belangstelling heb ik het onder
wijs op belde scholen van nabij bekeken.
Eigenlijk mag ik wel zeggen: bestudeerd,
want ik heb als een schoolopziener in de klas
sen gezeten terwijl het onderwijs gewoon aan
den gang was. Het is evenwel niet mijn be
doeling een uitvoerig technische uiteenzet
ting te geven, maar wil met een tot-aal-indruk
volstaan.
Het verschil met het gewone lager onder
wijs is groot. Van klassikaal onderricht kan
geen sprake zijn. Alle kinderen eischen indi
viducel onderwijs. Het is dus van veel betee-
kenis, dat er kleine klassen zijn- Het maxi
mum is door het rijksschooltoezicht op 18
gesteld. Vroeger was dit 16 en het zou voor
het onderwijs beter zijn geweest als dit ge
tal behouden was, maar de bezuinigings
woede heeft ook hier haar invloed doen
gelden.
Van een Indeeling ln klassen kan bij dit
onderwijs geen sprake zijn. Feitelijk heeft
elke onderwijzer een groepje kinderen dat hU
onderwijs geeft. Het eenc kind ls in het eene
vak goed, in het andere slecht. Zoo zelfs, dat
er kinderen zijn die wat lezen betreft in de
6de klasse konden zitte.n, maar die nog moei-
1e hebben met de rekenlesjes ln de 2de
klasse. Gezien de omstandigheden wordt dan
getracht het kind zooveel mogelijk practische
kennis mede te geven voor het latere leven.
Rekenen Is voor de meesten een zwak vak.
In het algemeen ls dan ook aangenomen niet
hooger te gaan met de cijferkunst dan dui
zend! Er zijn evenwel ve-rschlllende kinderen
die aan sommen tot honderd al hun handen
vol hebben. En dat niettegenstaande van alle
hulpmiddelen gebruik gemaakt wordt.
De gemiddelde leerling is als hij de school
c xvrloopen heeft, zoover, dat hij zich ook met
rekenen bche.lpen kan. Hij weet de waarde
van de geldstukken. Trouwens die waarde is
hem jaar op jaar ingeprent door bij het re
kenen gebruik te maken van papleren rijks
daalders, guldens, kwartjes, dubbeltjes en
centen-
De stelregel is de kinderen spelende wat te
leeren. Daarom hebben de onderwijzers heel
wat leermiddelen zelf moeten maken.
Vooral in de eerste jaren was dat noodig,
want toen kon op dit geb'ed niets gekocht
worden. De Haarlemsche onderwijzers hebben
op dit gebied evenwel de leiding genomen en
verschillende door hen uitgevonden leer
middelen als elementaire verstandsoefenin
gen aan den handel afgestaan- Toch wordt
nog eiken dag door het Initiatief van den
onderwijzer de voorrraad leermiddelen aan
gevuld. Want de zwakzinnigen kunnen zich
geen voorstelling van dingen maken, zij
moeten alles zien. Daarom is het noodig elk
taal- of leeslesje te illustreeren.' Krijgt een
onderwijzer een geïllustreerd tijdschrft ln
zijn handen, dan wordt het verknipt tot een
serie leermiddelen!
De ervaring heeft geleerd, dat het hope
loos ls om de kinderen onderwijs te geven in
de vaderlandsche geschiedenis. Zij leven al
leen bij het heden en kunnen zich niet in
denken, dat er vroeger ook menschen ge
weest zijn. Alleen wordt terloops getracht den
kinderen nog iets bij te brengen over onze
vaderlandsche helden.
Daarentegen worden weer andere dingen
geleerd die meestal niet op de gewone scho
len aan de orde komen. Aan alle kinderen
die een beetje mee kunnen wordt bijvoor
beeld geleerd om uit een spoorboekje wijs te
worden. De meisjes leeren niet alleen breien
en naaien, maar ontvangen ook onderwijs in
eenvoudig koken en alles wat daarbij behoort.
Aardappelen schillen, groente schoonmaken
en reinigen, vaten wasschen. pannen boenen,
handdoeken tafelkleeden wasschen, enz. Het
worden halve huismoedertjes.
De kookonderwijzeres houdt ook daarbij
het oog gericht op den pracfcischen kant van
het leven.
Elke week wordt er een middag gekookt.
Toen ik er was, stond er erwtensoep op het
menu. Als de pot klaar is, wordt netjes de
tafel gedekt en mogen eenige vriendjes of
vriendinnetjes als gasten aan tafel genoo-
digd worden.
De jongens leeren ln het slojdlokaal met
hamer zaag en tl'tel om te gaan. Er zijn er
bij die heel aardig werken en zelfs eenvou
dige meubeltjes in elkaar timmeren.
Liefde voor planten en dieren.
Er wordt getracht aan de kinderen liefde
voor planten en dieren te leeren. De school
gebouwen staan vol met planten en plantjes
waarvoor de kinderen zelf moeten zorgen,
evenals voor de bewoners van het groote
aquarium.
Daarvoor wordt aan de kinderen het besef
bijgebracht, dat zij niet alleen op de wereld
zijn, maar dat zij ook zooveel mogelijk voor
anderen moeten zorgen.
Op „Buitenrust" wordt ook menig uur in
den schooltuin gewerkt
In het algemeen houden de zwakzinnige
kinderen van dieren. Een der hoofden ont
ving een klacht van een groenteboer, dat de
jongens zijn paard plaagden. Hij zei dadelijk
met overtuiging: dat doen mijn jongens niet!
Het onderzoek wees later uit, dat de jon
gens den groentekoopman wat ultgejauwd
hadden, omdat hij zijn paard sloeg.
Dus juist het tegenovergestelde!
Er zijn nog kinderen voor wie het gewone on
derwijs aan deze buitengewone scholen nog
te zwaar ls. Zij komen ln de zoogenaamde»
,-bezinkingsklasse". Aan elke school is zoo'n
klasse. De taak die de onderwijzers en onder
wijzeressen in de gewone klassen van het
buitengewoon onderwijs hebben is al zwaar,
maar het werk ln de bezinkingsklasse is nog
veelelschenöer! De dames die daar onderwijs
geven heb ik bewonderd. Er is een boven-
menschelijk geduld voor noodig om aan die
.arme kindertjes nog iets te leeren. Feitelijk is
het onderwijs in die klassen er op gericht dat
de kinderen later, als de maatschappelijke
positie der ouders geen andere mogelijk
heden opent, overgaan naar de werkinrich
ting aan het Donkere Spaarne. Vandaar dat-
de jongens nu al leeren matten te vlechten
en de meisjes leeren weven. Maar daar naast
wordt toch nog getracht aan de kinderen
zooveel mogelijk practische kennis bij te
brengen. In vele gezinnen komt evenwel van
lezen, rekenen en schrijven niet veel te
recht.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Ct*. per repel.
baho
Weiger namaak en let er op dat op elke
taoietnei wuora„BAytK- staat Prijs 76cu
EEN DESKUNDIGE OVER HET
VERKEER.
LEZING VAN INSPECTEUR STAAL
VOOR DE „VERKEERSCOMMISSIE".
Vrijdagavond is ln het .31auwe Kruis" de
bijeenkomst gehouden, uitgaande van de
„Verkeerscommissie" uit de Nedetiandsche
Vereeniging van Spoor- en Tramwegperso
neel, den Centralen Bond van Transportar
beiders, den Algemeenen Bond van Particu-
liere Chauffeurs, waarin de heer G. J. Staal,
hoofdinspecteur van het verkeerswezen te
Amsterdam een lezing hield over „De ver-
kee: sproblemen van dezen tijd".
De belangstelling was zeer groot, behalve
de vele leden en bestuursleden van boven
genoemde organisaties, die de zaal nagenoeg
geheel vulden, zagen wij ook de hoofdinspec
teurs van politie de heeren C. J. Bos en M.
Woud, en de inspecteurs de heeren Van Ton
geren, Beren tsen en Duyts, den directeur van
de N. z. H. T. M„ ir. W. J. Burgersdijk en de
chefs van den uitvoerenden dienst en van
weg en werken bij deze maatschappij, de
heeren P. M. Gleske en B. Nugteren. Voorts
de ingenieurs van Openbare Werken de hee
ren De Lange en Veenenbos, den inspecteur
van politie te Heemstede, den heer C.H.Kem-
per, den directeur van de Ambachtsschool,
den heer A. L. Hengeveld.
De Wethouder van Openbare Werken, mx.
J. Gerritsz, had, naar de voorzitter der com
missie, de heer A. Mars bij de opening mede
deelde, bericht van verhindering gezonden
wegens uitstedigheid. Dank bracht de heer
Mars bij zijn welkomstwoorden aan archi
tect Aug. M. J. Sevenhuysen, die zich bereid
verklaard heeft om als technisch adviseur
der commissie op te treden. De heer Mars
vestigde er vervolgens de aandacht op, dat
het streven der commissie in de eerste plaats
gericht is op veilig verkeer en dan ook. met
inachtneming van wat mogelijk is, op vlug
verkeer. Dat daar nog veel aan ontbreekt er
varen de organisatiebesturen eiken dag uit
de klachten van de ln het verkeer werkzame
leden.
Het maximum aantal leerlingen voor een
bezinkingsklasse is 15. Feitelijk te hoog want
dat wil zeggen als de onderwijzer den gehee-
len tijd ingespannen aan het werk is, 4 mi
nuten per uur voor elk kind!
Een splitsing van het onderwijs
aan zwakzinnigen?
In kringen van belangstellenden bij het
zwakzinnigen-onderwijs is de vraag gesteld
of het niet gewenscht wordt een splitsing te
maken. Nu drukt de bezinkingsklasse onge
wild een stempel op de school. Als het moge
lijk zou zijn om de bezinklngsklassen in een
afzonderlijk gebouw onder te brengen, zou
van de gewone school voor zwakzinnigen het
stempel van ..gekkenschool" weggenomen
worden. Nu zien ouders vaak er tegen op om
hun achterlijke kinderen naar de school
voor zwakzinnigen te sturen, hoewel dit toch
in het belang van het kind zou zijn. Juist
als de kinderen die daarvoor in aanmerking
komen tijdig op de buitengewone scholen
komen, kunnen de onderwijzers er uit halen
wat er in zit.
Er komt nog Iets bij. Vergis ik mij niet, dan
wordt er in het dezer dagen uit te brengen
rapport over de onvolwaardlgen op gewezen,
dat vele der lichamelijk gebrekkige kinderen
meer Inteilectueele kennis op zouden doen,
als zij individueel practisch onderwijs ont
vingen.
Wanneer het stempel, dat nu op deze scho
len gedrukt is, verdwijnt, zouden ze mijns
inziens zich ook bijzonder voor dit onderwijs
eigenen. Dit zou, wij schreven het hierboven,
mogelijk worden, als de bezinkingsklassen in
een afzonderlijk gebouw werden onderge
bracht.
In een vorig artikel schreef ik reeds, dat
meer dan de helft van de leerlingen die het
buitengewone onderwijs gevolgd hebben, ge
schikt zijn om in het volle maatschappelijke
leven te gaan. Dan is er ruim een kwart, dat
steeds de bijzondere zorgen van de Nazorg
eischt. Slechts 1/7 brengt het niet verder dan
de werkinrichting aan het Donkere Spaarne.
Als de kinderen van school gaan heeft er
De heer Staal begon met als zijn meening
uit te spreken, dat wanneer eenmaal de be
langstelling van het publiek voor het vor-
keers vraagstuk gewekt is de medewerking
ook wel zal komen.
Hij noemde vier oorzaken voor het proble
matische van het verkeer hier te lande. De
eerste is de onevenredig groote groei van
het snelverkeer. Met frappante lichtbeelden
en met cijfers lichtte de heer Staal dit toe.
Het aantal auto's bedroeg 1 Januari
1928 te Amsterdam ruim 95.000 en te
Haarlem 1707 De toeneming per jaar is voor
Amsterdam 2000, voor Haarlem 650. dat is
voor onze stad relatief meex dan voor de
hoofdstad.
Wat het verkeersvraagstuk in Nederland
eigenaardig moeilijk maakt zijn de rijwielen.
In 1928 is bij het Stadion gebleken, dat het
veel makkelijker is te doen te hebben met
een verkeer van één soort voertuigen dan
van verschillende soorten. Doch in Amster
dam zijn 230000 rijwielen en daarmee dient
rekening gehouden te worden. Het rijwiel do
mineert- het verkeer.
Er zijn drie oplossingsmogelijkheden om
hieraan zooveel mogelijk te ontkomen. Ten
eerste de differentieering van het verkeer,
het verwezen van elke soort voertuigen naar
een eigen weg. Waar mogelijk moet diffe-
rentieering toegepast worden, men doet het
eenigermate in de Leidscheitraat te Am
sterdam, door er het langzame verkeer op
bepaalde uren uit te bannen. Een tweede
mogelijkheid is een snelheid vast te snellen,
die aan de ve-schillende soorten voertuigen
past, zoodat zij elkaar niet behoeven te pas-
seeren. Fietsen en auto's rijden bijvoorbeeld
in de Leidschestraat 12 K.M.. door die snel
heid op te voeren tot 20 schaadt men de
veiligheid van het verkeer niet. doch bevor
dert de regelmaat- er van Een derde moge
lijkheid is den rijweg zelf in vakken te ver
deden voor de verschillende soorten ver
keer. Rijwielpaden in de stad acht spreker
echter niet- gewenscht, wel on buitenwegen.
Dat een vakveMeeling onjuist geacht werd
toont de normalisatie van de Plantage Mid
denlaan. waar deze bestond, doch opgeheven
werd. Dit was de eerste daad van de sinds
1922 te Amsterdam met succes werkzame
Verkeerscommissie. waarin twee vertegen
woordigers van Publieke Werken, twee van
de tram en twee van de politie onicrllng
overleg plegen. Deze commissie heeft boven
dien sub-commissies voor het onderwijs, de
verlichting, de palen op straat enz.
Behalve dus het snelverkeer, en daarnaast
het langzame verkeer zijn een derde en vier
de oorzaak van de moei]Ukheden dat weg
en verkeer elkaar ontgroei! zijn, (waaraan
dan de Verkeerscommissie te Amsterdam is
tegemoet gekomen door het finaal wegrui
men van allerlei wantoestanden), en de ge
ringe zin voor regelmaat en ordelijkheid en
het niet voldoende naleven der voorschriften
bij het publiek.
Met een uitgebreide serie lichtbeelden
lichtte de heer Staal nu de verkeersvoor-
schrlften toe. Uit zijn mededeeltngen stip
pen wij aan, dat gebleken ls. dat de meeste
ongevallen voorkomen op kruispunten. De
voetpaden moeten aantrekkelijk gemaakt
worden, en niet bedorven door de plaatsing
van allerlei objecten, daar de voetganger
toch al geneigd ls er weinig gebruik van te
maken. Het vraagstuk van het parkeeren is
even moeilijk als "Sat van het rijden, in Am
sterdam is men er toe moeten overgaan
om het parkeerca in sommige straten op be
paalde uren geheel te verbieden.
De heer Staal sprak nog over de verkeers
agenten en het .Jno "-verkeer, het op kruis
punten circuleerende. over het passeeren
van trams en ae ontwikkeling var. het ver-
keersteeken van individueel tot- collectief en
daarna tot stopbord.
Uit zijn antwoorden op caa-na gestelde
vragen bleek, dat deze deskundige het wel
geoorloofd acht. indien het niet anders kan
eeu tram links te passeeren. indien de tram
baan rechts van den weg ligt. De trambaan
behoort echter in het midden te liggen ten
deze is in Haarlem de toestand abominabel.
Ou de N. Z. H T. M. is te Amsterdam bU-
bijzonder Koninklijk Besluit van toepassing
verklaard de gemeente-verordening op het
voorbijrijden, te Haarlem en Heemstede
geldt echter het tramwegreglement, dat de
automobilisten vrijheid laat ln het rechts
passeeren van stilstaande trams, indien zij
de veiligheid niet in gevaar brengen. Wat de
verkeersagenten betreft, specialiseering tot-
een verkeersbrigade Is wenschelijk en nood
zakelijk. al ls het tevens noodig. dat ieder
agent met de verkeersregelen op de hoogte
Is. De spreker opperde nog de mogelijkheid
om te komen tot een nationaal georgani
seerde propaganda voor veilig verkeer op
de scholen en besloot met te demonstreeren
wat er voor de Jeugd gedaan wordt. Behalve
door het gebruik van duidelijke platen wordt
te Amsterdam ook propaganda ""maakt
door het voeren van gesprekken met kin
deren, die volgens de rapporten reeds bij
een ongeval betrokken zijn geweest.
De heer Mars zegde den spreker onder veel
bijval dank.
DE STADS-AUTOBUSSEN.
Hoede oorspronkelijke routes
gewijzigd zijn.
CONCURRENTIE MET DE TRAM.
Benige weken geleden Is voor den zooveel-
msiTh? Rising gebracht ln de routes
van de stads-autobussen.
wij hebben er destijds
reeds de aandacht op gevestigd de veran-
E™ voordeel van de
toen ingevoerde wijziging was, dat lijn 1
weer een gewone stadsverblndlng werd. zoo
dat een einde gemaakt werd aan de combi
natie van die stadslijn mot- de lijn Haarlem—
LJmulden, die slechts om het uur reed, ter
wijl op de lijnen 2 en 3 om het kwartier ge
reden werd. Bovendien werd door een wijzi
ging in de routes bereikt, dat alle bussen op
ae Groote Markt komen, waardoor de over
stapjes meer waarde gekregen hebben.
Maarer zijn ook groote bezwaren aan
de ingevoerde wijziging verbonden. Het erg
ste vinden wij, dat lijn 2 (Graafschapstraat
Spaarnhovenstraat, thans door de binnen
stad rijdt. Vroeger ging deze bus over de
Oostvest, Papentorenvest» Catharijnebrug,
Koudenhorn, Parklaan naar den Jansweg. Nu
is deze route: Spaarnwouderstraat, Hoog
straat. Melkbrug, Spaarne, Damstraat, Oude
Groenmarkt, Spekstraat, Gr. Houtstraat,
Groote Markt, Jansstraat, Jansweg. Die weg
is absoluut ongeschikt voor een autobus. De
Spaanwouderstraat is smal en wordt boven
dien nog versmald door de vele vrachtauto's
van Industrleelen en handelsmenscheu die
daar hun zaken hebben. De hoek Spaarn
wouderstraatHoogstraat is beter geschikt
voor het rijden met een kinderwagen dan
met een groote Brockway-bus. Voor de Hoog
straat zelf geldt hetzelfde bezwaar als voor
de Spaarnwouderstraat. De Melkbrug ls al
zonder de autobussen zwaar genoeg belast
door het gewone verkeer. Even zoo het
Spaarne, waar een deel van den weg ln be
slag genomen wordt door het scheepvaart
bedrijf. De Damstraat is ongeschikt voor
autobusverkcer in twee richtingen. (Behalve
lijn 2 rijdt ook Ujn 3 door deze straat). Reeds
herhaaldelijk zijn op den hoek Damstraat
Spaarne „bijna" botsingen tuaschen auto
bussen voorgekomen. De hoek Spekstraat
Groote Houtstraat ls ook vrij gevaarlijk.
Wy kunnen niet aannemen, dat deze
nieuwe route de goedkeuring kan wegdragen
van alle leden des verkeerscommissie.
Bovendien is er in den gang van zaken Iets
eigenaardigs. Indertijd zUn met den sterken
arm de interlocale autobussen die hun stand
plaats op de Groote Markt hadden vandaar
verwijderd en verwezen naar het Kennemer-
plein, den Zijlweg en de Julianastraat, omdat
de Groote Markt ongeschikt geacht werd voor
autobussen-station. Het verkeer op de Groote
Markt tusschen het standbeeld van Coster
en de Jansstraat is ln den loop der jaren
toegenomen, doordat de electrlsche tram niet
meer door de Smedestraat, maar door de
Jansstraat rijdt en nu wordt, niettegenstaan
de dat, de Groote Markt weer verheven tot
autobussen-station. Bovendien trekt het de
aandacht, dat door de verschillende wijzigin
gen in de routes der autobussen bereikt is,
dat die thans voor een groot gedeelte paral
lel loopen aan de tramlijnen. Ook is van den
oorspronkelljken opzet om een goede verbin
ding met de buitenwijken to verkrijgen niet
*reel meer overgebleven.
Toen in Juli 1928 de raad voor het eerst de
routes vaststelde waren die:
Lijn 1 Eizenplein. Boomenbuurt* Hooge-
woerdbuurt, Kleverlaan. Santpoorterplein,
Verspronckweg, Statenbolwerk, Kruisweg,
Parklaan, Nassauplein. Raaks, Leidschc-
vaart, ëmmapleln, Oranjeplcin, Zomerlust-
slraat, Heerenweg, Joh, van Oldebarneveld-
laan.
B. en W. merkten in hun toelichting op:
Door deze lijn worden dus het Bosch en
Vaart-, het Pijlslaan- en het Leidsche kwar
tier. het Kleverpark- en Eoomen-kwartier
onderling en met het centrum der stad
(Postkantoor, Nassaulaan. Parklaan en Sta
tion) verbonden. Bovendien wordt daardoor
het H-F.C.-terreln met het Westelijk gedeel
te der gemeente verbonden en krijgen per
sonen uit het Zuidelijk gedeelte der gemeen
te of van Heemstede zoo dicht mogelijk bij
de gfens der gemeente gelegenheid tot ver
voer op een stadslijn.
Lijn n. Rijksstraatweg bij Vergierdcweg,
Floresstraat, Pres.Steynstraai, Kloppersingel,
Kennemerplein. Jansweg. Parklaan. Kouden
horn. Papentorenvest, Amsterdamsche .vaart,
Nagtzaampleln, Graafschapstraat.
Deze lijn bracht dus, zooals B. en W. schre
ven, een verbinding tusschen het Slachthuis-
en Amsterdamsche kwartier en de verschil
lende ten Oosten van den Rijksstraatweg ge-
legen kwartieren van Schoten onderling en
met het centrum der stad (station).
Lijn IJl. Niglzaamplein. Dubbele Buurt,
Lange Brug. Kampervest, K. Houtweg. Pavil
joenslaan, Hazepaterslaan, Wilhelmlnapark,
Koninginneweg. Emmabrug. Westergracht,
Gasthuislaan, Hoofmanstraat. Zijlweg, Pieter
Klesstraat, Kenaustraat, Jansstraats Klok
huisplein, Spaarne, Spaarnwouderstraat,
Nagtza amst-raa t,
B. en W. wezen er op. dat die lijn tusschen
verschillende stadskwartieren een verbinding
gaf.
Nu zijn de lijnen:
I: Zaanenlaan. Middenweg. Hoogerwoerd-
straat. Kleverlaan. Schoterweg. Frans Hals
straat-, Ker.nemerpleln, Stationsplein, Kruis
weg, Barteljorisstraat, Groote Markt-, Zijl
straat. Ged. Oude Gracht, Raaks. Leidsche-
vaart, Emmap'.ein, Karei van Manderstraat,
Spruit en Boschstraat, Heerenweg, Zomer-
luststraat.
IL Spaarnhovenstraat. Rijksstraatweg,
Floresstraat. Pres. Steynstraat, Zocherstraat,
Kennemerplein. 8tatlonspl..Kru!sweg. Kruis
straat. Barteljorisstraat, Gr. Markt, Damstr„
Spaarne. Hoogstraat. Spaarnwouderstraat*
Amsterdamsche vaart. Graafschapstraat.
(Terug via Jansstraat en Jansweg.)
HL Bakkerstraat, Kleine Houtweg. Kam
persingel, Spaarne. Damstraat, Spekstraat,
Groote Markt, Jansstraat. Jansweg. Kenne
merplein. Schoterweg, Cronjéstraat, Rijks
straatweg Maasstraat.
Als men de oorspronkelijke en de nieuwe
routen naast- elkaar legt, blijkt, dat de auto
bussen nu voor een groot gedeelte langs de
tramlijnen rijden. Dat wil dus zeggen, dat dc
autobussen r.iet veel passagiers meenemen
die evengoed van de tram gebruik kunnen
maken.
Daarentegen zijn de autobussen uit ver
schillende buitenwijken waar zij oorspronke
lijk kwamen, verdwenen.
Wij noemen: het Kleverpark. de Harmcn-
Jansweg en omgeving, de Dubbele Buurt,
Leidsche kwartier en Zyiweg-kwartier.
Het zou ons niet verwonderen wanneer er
bezwaren van den kant der tramdirectie
komen, omdat in de tramconcessie indertyd
de bepaling opgenomen ls, dat de gemeente
aan geen tramondernemin? concessie zou
geven voor concureerende Üjnen. Toen die
bepaling gemaakt- werd. kon nog niet aan
autobussen gedacht worden. Dc stelling is
reeds uitgesproken, dat als men de concessie
voorwaarden hreed opvat, ook gewaakt moet
worden tegen onredeiyke concurrentie van
het autobusbedryf aan de tram. Vermoedeiyk
is daarover het laatste woord nog niet ge
sproken.
(Reeds ln een
opgenomen).
deel van de vorige oplage
VERNIETIGEND VERSLAG DER
CURATOREN.
Faillissement N.V. Administratie
kantoor „Damaraland".
Vrijdag had in het. Paleis van Justitie te
Amsterdam de veriflcatle-vercaderlng plaats
tn het faillissement van de N V. Administra
tiekantoor Damaraland. meldt het Hbld.
In deze vergadering brachten de curatoren
mr. G. M. A. van Mcër en mr. dr. Jac. Groo-
ten Jr. aan den rechter-commissaris mr. B-
de Gaay Fortman een verslag uit, waaraan
het volgende is ontleend:
Het geheel ontbreken der kasstukken van
de z-g. „groote kas", die konden dienen tot
een reconstructie van verschillende rekenin
gen, gevoegd by de afwezigheid van den
directeur A. Hethey, gaven curatoren aan
leiding d.d. 21 October 1929 de Rechtbank te
verzoeken de Inbewaringstelling van genoem
den heer te gelasten, ten einde curatoren op
helderingen te verschaffen. Waar de gezochte
buitenslands vertoeft, heeft dit bevel voorals
nog niet tot resultaten geleid.
De boeken zyn overigens bo'nooriyk by tofc
1 October 1929; echter vermoeden curatoren
gefingeerde debiteuren.
De eenige aandeelhouders waren de heeren
A. Hethey en A. C. A. Ranke te Schevenlngen.
Waar de aandeelen zyn volgestort, rust op
aandeealhouders geen verplichting tot bij
storting.
Een der voornaamste oorzaken van dit,
voor zoover curatoren bekend, eerste faillis
sement van een Nederlandsch Administratie
kantoor Is het feit, dat dit kantoor niet was
een administratiekantoor ln den gewonen
zin des woords, doch een effectenkantoor,
aat cliënten aanspoorde tot en zelf geïn
teresseerd was in omvangryke en gewaag
de speculaties.
Het kantoor had een zeer omvangryke
„baisse-positie", d.w.z. het voerde de ingeko
men kooporders niet uit. doch speculeerde er
op. tegen lagen koers te kunnen leveren: men
volgde dus het zg. „bucketshop"-stelsel.
Bovendien werd met een gedeelte der clën-
ten overeengekomen, dat niet cliënten, doch
de N.V. de te ïyden verliezen zou dragon-
In verband met het geringe kapitaal
10.000) constateeren curatoren, dat aldus
onverantwoordelijke risico's op de N.V. wer
den gelegd.
Het rapport, opgesteld door de accountants
Frese Hogeweg, wyst aan verschillende
vorderingen van den boedel op derden tot
een bedrag van ongeveer i 255.000 en credi
teuren tot een bedrag van f 350-000-
Een gedeelte der debiteuren is echter niet
aansprakelUk wegens bovengenoemde over
eenkomst. een ander gedeelte bezat gefin
geerde namen. By onderzoek der bescheiden
bleek n-l-, dat eenige belangrijke debiteuren
hunne debet-saldi op gefingeerde namen
hadden doen overboeken.
Een der belangrykste debiteuren, ongeveer
89.0000. was de directeur zelf; deze ls privé
echter failliet.' Preferente crediteuren heb
ben zich aangemeld tot een bedrag van
456.39, concurrente tot een bedrag van
169.612.82.
Curatoren spreken verschillende debiteuren
aan voor een bedrag van ongeveer 120-000;
of vier aandeelen Kon. Ned. Petroleum-
Maatschappy ter waarde van ongeveer
16 000, die in den boedel werden aangetrof
fen en waartegenover de N.V. te ParUs cer
tificaten werden aangetroffen en waar
tegenover de N.V. te Parys certificaten had
uitgegeven, zullen worden ipgevorderd, staat
nog niet vast. Over eeir transactie met dn
curatoren van den heer Hethey privé zyn
besprekingen gevoerd, welke tot nog toe geen
resultaten opleverden.
Curatoren kunnen derhalve omtrent even-
tueeele ultkeeringen geen voorspellingen
doen, doch bUjven diligent.
OnZE GROENTJES
DiM5DAG
DOH DERDA5
ZATERDAG
