W
MUZIEK
BIOSCOOP
AAN ONZE WEEK-ABONNÉS
De strijd tegen de vervalschers van bankbiljetten.
Nerveus en Overspannen
Onrustig en Slapeloos
Mijnhardt's Zenuwtabletten
te-fTTP
ij.?#; Iv |f Iftg®
DE KLEEREN
MAKEN DEN
MAN
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1930
HAARLEMSCIIF MOTET- EN MADRIGAAL-
VEREENIGING.
De afdeeling Haarlem der Maatschappij tot
bevordering der Toonkunst liet voor haar
tweede uitvoering haar keuze vallen op het
nieuwe koor, dat onder leiding van Sem
Dresden de schoone traditie der onvolprezen
Madrigaalvereeniging zal voortzetten. Niet
ongepast is in dit verband te noemen den
naam van Anion Averkamp, die jaren aaneen
het schoonste bood dat de koorlitteratuur
bevat. Wij mogen nu hartelijk wenschen. dat,
daar Averkamp zijn Haarlemsch Palestrina-
koor ten leste moest vaarwelzeggen, de mede
werking van muzikaal Haarlem thans zóó zal
blijven groeien, dat de glorieuze entrée van
het jonge koor geboekt zal mogen worden in
de annalen van Haarlem's muziekleven als het
eerste concert eener schoone reeks, waarvan
het volgende zoo mogelijk het voorgaande
in de schaduw zal stellen.
Is dat mogelijk?, mag men zich afvragen,
ra een avond van zóó superieur kunstgenot
als op dezen zevenden Februari. Het is wel
haast voldoende, de namen te noemen van
Vittaria, Orlando di Lasso, Lotti, Orazio
Vecchl, Dlepenbrock en daarnaast eenvoudig
te vermelden, dat Sem Dresden het koor
formeerde, zijn zangers en zangeressen in
leidde in de Palestrljnsche kunst en ten leste
de uitvoering leidde.
Ls er dan nog een groei mogelijk? O, we
twijfelen niet, of bij Sweelinck's Psalm 122
zal een nog volmaakter Inzingen het slot der
compositie nog doen winnen aan glans. Maar
wie mocht mcenen, dat er ten aanzien der
drie misdeelen van Vittorla nog niet het
summum van schoonheid is bereikt, zou die
mecning laten varen, zoo hij het koor b.v.
zou hooren zingen in de ronde Luthersche
Kerk. Want op de vierkante ruimte der con
certzaal is deze gothische kunst niet inge
steld, en zij verdraagt er zich even weinig
mee als een pinakel van den dom te Milaan
op een gebouw in Waterstaatsryl. En Lasso's
„Nos qui sumus" dan, een zijner schoonste
motetten? Dit is een ander geval. Wel treft
ook hier in 't eerste deel de imiteerende stem
resp. in sopraan, tenor, bas (met alt) en dat
wonderbaar vrije rythme waar de kunst van
dlrigeeren. bij Dresden zóó alsof het vanzelf
gaat, maar in waarheid een opgaaf om van te
duizelen; maar het geheel is toch lichter te
volgen, wijl 't is gebouwd op het motief van dat
populaire lied „Glorlose Nicolae" en dat in
't middendeel optreedt in een zuiver har
monisch kleed en simpel ternair rythme.
Waarna dat hoog-serene slot, dat zingt van
geluk, vrede cn uiteindelijk verwinnen.
Dit werk van Lasso, dat ook de Madrigaal
vereeniging zoo menigmaal overschoon zong,
maakte ook nu een diepen indruk. En over
Lottl's „Cruclfixus", al vinden we hier niet
dien ongerept zuiveren stijl van Palestrina, is
slechts dit te zeggen, dat de volmaakt be-
heerschte zangkunst van het jonge koor geen
enkele andere gedachten kon laten opkomen
dan die van zuivere schoonheid; hier dacht
men niet meer aan de kunst van Dresden, de
veelheid van het stemmenweefsel terug te
geven in oneindige klaarheid; het was de zin
van het „passus et sepultus est" die merk
baar ontroering bracht. Ik sprak van vol
maakt beheerschte zangkunst. Dit gold in be
trekking tot dit slotdeel wel allereerst voor
het mannenkoor, dat de sonoriteit ontwikkel
de van het strijkkwartet. Maar de kwaliteit
der vrouwenstemmen te roemen, waar zou ik
eindigen? Gemakkelijk valt het mij, onder
de sopranen, mezzo's en alten aan te wijzen
groepen van twee, drie of meer, die door
gelijkheid van stemkleur wel niet toevallig
bijeen geplaatst zijn. Want uit de goede koren
van voorheen zijn vele mooie stemmen over
gegaan in de Haarl. Motet- en Madrigaal
vereeniging en bewerken daar door de zorg
vuldige opstelling prachtvolle effecten. In de
zangen van Valerius, door Dresden met voor
opgezet doel zoo harmonlsch-allereenvoudigst
gehouden, kon men zich ten overvloede over
tuigen. wat goede opstelling vermag.
Naast de vrouwenstemmen in Caplet's
Misdeel, Kyrie. Sanctus (met Benedictus),
Agnus Dei en 't toegevoegde „O. Salutaris",
mocht men zich de schoone uitwerking nog
vergroot denken door de toevoeging van het
knapenkoor, dat aan de muziek dat onbe
schrijflijk onroerende geeft. Wonderbare
muziek, deze mis van Caplet; zij verdraagt
zich evengoed met de mannenstemmen in
unisono, als met de toevoeging der orkest
instrumenten, waarvan zeker de hoorns een
intensen indruk zouden maken.
Spijtig genoeg werden we uit deze oneln-
digheidssfeer al te spoedig weggehaald door
de zuiver-harmonlsche kunst, van Verdi's
„Padre nostro". Muziek, zeer waardevol op
zichzelf, doch die beter door een pauzedeel
had gescheiden mogen zijn. Ook was er van
Jan N ie land een werk (de drie prinsessen),
waar men waardeering mocht hebben voor
het kleurenpalet, van dezen orgelkunstenaar,
maar dat me als kunstgenre toch niet bijster
kon lnteressecren, wijl het me een afdwaling
lijkt op het domein van den koorzang; een
genre dat mag afsterven even geheimzinnig
als het kwam. De uitvoering alweer was su
perieur.
Ten overvloede was er ook het geest.ge
element vertegenwoordigd met een sublieme
uitvoering van Dlepenbrock's „Den Uil".
Niemand ontging hier zeker des kosters
„requiem", zoo in „Vollendung" uitgevoerd
door de sopranen. Dlepenbrock moest gebis
seerd worden.
Een slotbemerking nog. Veel Haarlemsche
kunstenaars, (zangers, dirigenten), die niet
veel meer te loeren hadden, waren naar deze
uitvoering gekomen. Maar waar bleven de
velen die (tl te vaak het podium betreden
ennog alles hadden te leeren?
G. J. KALT.
nan
WU vestigen er de aandacht op dat de
courantenbezorgers verplicht zijn op
Woensdag de abonnementsgelden af te
rekenen, ook van die abonnementen
waarvoor zij het abonnementsgeld nog
niet hebben ontvangen. De bezorgers
*Un niet verplicht abonnementsgeld te
goed te houden. WIJ roepen daarom
gaarne de welwillende medewerking In
ran hen die per week geabonneerd zijn.
om door betaling op Maandag of Dins
dag vlotte afrekening mogelijk te maken
DE ADMINISTRATIE
Een zeergoed geslaagde geluids
film „Witte Schaduwen".
Er is geen reden tot klagen.
De vrees was groot dat de geluidsfilm, de
waarde van de film zou terugbrengen; dat
de moeizaam afgelegde weg van wansmaak
naar smaak en stijl weer opnieuw zou afge
legd moeten worden.
Niets is minder waar. „„Sonny Boy" deed
wanhopen jnaar .Abie's Irfsh' Rose" en „Witte
Schaduwen" rechtvaardigen het bestaan van
de geluidsfilm. Bovendien noteerden wij in dit
blad reeds de voortreffelijke eigenschappen
van de film Atlantic.
Nu dient men echter wel te beseffen dat
„Witte Schaduwen" die nu in Palace draait,
een film Is, die achteraf van muzikale illus
tratie is voorzien.
Daarbij heeft men zich echter af
en toe aan geluidsfilm-effecten gewaagd, die
van goeden smaak, stijl en originaliteit getui
gen.
Voor het overige is „Witte Schaduwen"
waarlijk een meesterwerk. Deze film laat ons
zien, hoe de Westersche beschaving als een
vergif is, voor de bevolking van een para
dijsachtig eiland in de Stille Zuidzee. Een
blanke dokter (Monte Blue) een mislukt
idealist, wordt door het lot voorbestemd om
als eenige blanke terecht te komen op één
der verstaf gelegen Zuid->Zee-eilanden. Hij
wordt opgenomen onder de bevolking en
huwt een vrouw van het volk. Geruimen tijd
leeft de man als in een paradijs, doch op
zekeren dag komen de blanken, met hun witte
schaduwen. De dokter, die het gevaar ziet en
het wil keeren, wordt door zijn blanke broeders
vermoord. Een parehlsscherij wordt georgani
seerd. en de witte schaduwen, nicotine, ziekten,
alcohol, geld, vergiftigen een aardsch ge
luksland.
In allen eenvoud werd dit gegeven verwerkt.
Wonderlijk mooi zijn de opnemingen van de
parelvisscherij. van de feesten, van de plech
tigheden der inlanders. Wonderlijk mooi ook
werd dit heerlijke land in de Stille Zuidzee
gefilmd.
De tragedie werd zonder valsch pathos weer
gegeven. en wars van alle verkeerde senti
mentaliteit slaagde de regisseur (W. S. van
Dijke) er In een zeer gaaf werk te scheppen.
De geheele handeling speelt in werkelijkheid
op het eiland Tahiti.
Monte Blue is als de Idealistische dokter
voortreffelijk. Hij doet zich hier als een acteur
van den eersten rang kennen. Raquel Torres
is zijn verdienstelijke tegenspeelster.
Op het tooneel dit keer mejuffrouw Luzi
Browning, die een getuigenis van weergalooze
virtuositeit ten aanzien van de Xylophoon af
legt.
KOÏBRANDT-THEATER.
Als hoofdfilm: Naar Siberië
verbannen.
Als geluidsfilm geeft Rembrandt-Theater
deze week de laatste acte van „la Juive". De
stemmen zijn prachtig en klankvol en komen
uitstekend door, al gelooven we, dat een acte
uit een meer bekende opera, meer succes en
waardeering bij het publiek zou vinden. „Het
IJsco-mannetje" amuseert het publiek in
hooge mate.
Op het tooneel verschijnen „de drie Bar-
gero" aan het drievoudige rek. Prachtig werk
en zeldzaam mooi uitgevoerd.
De hoofdfilm „Naar Siberië verbannen"
brengt de noodige spanning. Bij een aanslag,
gepleegd op den nieuwen gouverneur in War
schau. vlucht een der medeplichtigen, gravin
Vera Starschenskl, bij den student Wassilij.
Het gelukt dezen haar aan de vervolgingen
der politie te onttrekken. Beide jonge men-
schen ontvlammen in liefde voor elkaar. De
politie is er evenwel achter gekomen, dat de
student een anarchiste schuilplaats heeft ver
leend en wenscht van hem haar naam. Als
hij pertinent weigert dien te noemen, wordt
hij naar Siberië verbannen.
Vera blijft langen tijd onkundig van zijn
lot. maar hoor het eindelijk uit den mond
van hem, die haar liefheeft, van vorst Stolin.
Zij smeekt hem den student te bevrijden en
belooft hem in ruil daarvoor zijn vrouw te
worden. Stolin geeft het bevel Wassily uit Si
berië te laten vluchten, maar in een ps.
schrijft hij. dat Wassily op zijn vlucht- dood
geschoten moet worden. Hoe deze geschiede
nis zich verder ontwikkelt, ga men ze J zien
en we beloven u een spannencf*verloop en een
vrij plotseling einde.
De Natuuropname van Multlfilm, Haarlem,
Zuid-Laren is een heel mooie film.
LUXOR-THEATER.
„Iluzarenlicfde", een vermake
lijke militaire klucht.
Dit keer een militaire klucht „Huzaren-
liefde", waarin de hoofdrollen o.a. vervuld
worden door Fulus von Szöreghy, Hans Jun-
kermann, Claire Romer enz. enz. Deze na
men waarborgen van te voren succes. Dat het
inderdaad een klucht is, bewees de gulle Lach
die telkens opsteeg om de malle wederwaar
digheden van Mikosch Braun, den huzaar.
Deze Mikosch is een rijk geworden schoen-
smeerfabrlkant en het is hem al driemaal ge
lukt zijn vriend Tonni voor hem onder de
wapenen te laten komen, maar nu zal dit
niet gaan, zoodat Mikosch zelf het huzaren-
pak moet aantrekken. Aan zijn familie had
hij steeds gezegd dat hij reserve-eersfce-luite-
nant was, doch*nu blijkt dat dit niet het ge
val is. Mikosch heeft een dochter die verliefd
is op een officier. Haar vader heeft haar
echter voor een neef bestemd. En zoo begin
nen de verwikkelingen. De officier denkt dat
Mikosch de verloofde van Lilly is en tracht
hem op alle manleren te straffen.
De Ingewikkeldheden worden tenslotte van
dien aard, dat wij het aan u zelf moeten
overlaten er de ontknooping van te gaan zien.
Die zal u ln leder geval voldoen.
„Liefde gaat door de maag" is een leuke
2-acter,
Voorts brengen wij ditmaal een bezoek aan
Würaburg en krijgen weer veel oude gebou
wen en wat dies meer zij, te bewonderen.
Het Luxor-Nieuws bevat deze week een be
zoek aan Ecuador, een Amerikaansche staat
Als variété deze week .Les Caravellls".
acrobatische sprlngnummers (4 personen) en
..Troupe Loupescu" (5 personen) een muzikaal
nummer, waarin echter veel meer aan dan
sen dan aan muziek gedaan wordt. Ook dit
gedeelte van het programma viel zeer in den
smaak.
Dus weer een programma dat er wezen
mag en dat we gaarne aanbevelen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Ct«. per repel.
L)e „Regenmaker" doet zijn oest.
't Succes komt misschien later;
Maar „Henco" maakt voor Liwe wasch
Het zachtste regenwater.
DE AANSLAG OP DEN
PRESIDENT VAN MEXICO.
NEW-YORK. 7 Febr. (VD.) Uit Mexico
wordt gemeld, dat de dader van den aanslag
op den President der Republiek Flores na
een urenlang verhoor bekend heeft commu
nist te zijn. In Mexlcaansche politieke krin
gen is men geneigd aan te nemen, dat het
hier een communistische wraakneming be-
treft, wellicht in verband staande met de
verbreking der diplomatieke betrekkingen
met Moskou.
DE DIRECTEUR VAN DE
„HUMANITé" GEARRESTEERD.
PARIJS, 7 Febr. (V.D De Directeur van
het Communistische blad „Humanité" Bécret,
is gearresteerd wegens het aansporen van
militairen tot ongehoorzaamheid.
DE JAARBEURS.
HET TWEEDE GEBOUW WORDT IN
GEBRUIK GENOMEN.
Het tweede Jaarbeursgebouw zal met de
voorbeurs, die van 11 tot en met 20 Maart
a.s. wordt gehouden, in gebruik worden ge
nomen. Het t.weede gebouw is evenals het
eerste vijf verdiepingen hoog. De exposi
tieruimte in het 2e gebouw met semi-perma-
nente hall bedraagt 5200 M2.
In het eerste Jaarbeursgebouw is een expo
sitieruimte van 5700 M2, zoodat door in ge
bruikneming van het tweede gebouw, dat
met het eerste een geheel vormt, een totaal
expositieruimte van 10900 M2 wordt verkre
gen. Niettegenstaande de expositieruimte
bijna is verdubbeld en het geheele terrein
Vredenburg in gebruik wordt genomen is
alle beschikbare ruimte verhuurd.
BRAND TE ZAANDAM.
PAKHUIS GEHEEL UITGEBRAND.
Vrijdaagvond om 1 luur werd de brand
weer te Zaandam gealarmeerd voor uit-
slaanden brand in de fourage-opslagplaats
aan de Oostzijde van de N.V. Fouragehandel
H. Groen Jzn. Toen de brandweer met veel
materiaal ter plaatse verscheen laaiden de
vlammen aan alle kanten reeds hoog op en
liet de brand zich. vooral met het oog op
de belendende houten perceelen zeer ernstig
aanzien. Dank zij het krachtdadig optreden
van de brandweer kon het vuur echter be
perkt worden tot het houten pakhuis. Een
groote voorraad fourage ging door het vuur
verloren. Slechts twee auto's konden tijdig
in veiligheid worden gebracht. De schade
wordt door verzekering gedekt.
ZANDVOORT.
FEESTAVOND UITGESTELD.
De Zandv. feestcommissie had het voorne
men om een dezer dagen een feestavond te
organiseeren. Door het plotseling overlijden
van haar voorzitter, den heer H. Meijer, is
deze avond uitgesteld geworden.
PERSONALIA.
Met ingang van 1 Maart a s. Is de heer J-
Vloetgraven, ladingmeester bij de Nederl.
Spoorwegen alhier overgeplaatst naar Hilver
sum. Van tal van Vereenigingen alhier is
hij voorzitter of bestuurslid.
DRANKBESTRIJDING.
De Zandv. afdeeling van de Ned. vereeni-
ging tot afschaffing van alcoholhoudende
dranken hield haar jaarvergadering. Aan de
secretaresse mej. R. Schoppen, werd door den
heer Ploeg, algemeen secretaris van het
hoofdbestuur te Utrecht, het zilveren insigne
en het diploma uitgereikt voor het 25-jarig
lidmaatschap.
LEZING OVER BEELDHOUWKUNST.
Door het overlijden van Just Havelaar, zal
de lezing over Vincent van Gogh, die op
Donderdag 13 dezer zou plaats hebben in het
gebouw van den Zandvoortschen kring, ver
vangen worden door een lezing van Theo
van Reijn over „Hollandsche Beeldhouw
kunst," waarbij een serie lichtbeelden zal
worden vertoond.
De lezing over Vincent van Gogh zal ver
moedelijk door W. Jos de Gruyter in Maart-
gehouden worden.
door WILLIAM MORAN,
Chef van den Amerikaanschen geheimen
dienst.
De valutacontroleur van de Vereenlgde
Staten deelde onlangs het publiek van de
Amerikaansche radio mede, dat de Vereenig-
de Staten binnenkort nieuw papiergeld zullen
krijgen. Tegelijkertijd memoreerde hij eenige
feiten, die deze verandering motiveeren en
die ook een voorstelling geven van de enorme
hoeveelheden materiaal, die bij zulk een ope
ratie noodig zijn. De controleur verklaarde,
dat het Engraving Bureau, de Amerikaansche
staatsdrukkerij, jaarlijks 922 miliioen bank
biljetten in omloop brengt, die een nominale
waarde van ongeveer 4 milliard dollar verte
genwoordigen. Het is niet gemakkelijk, zich
voor te stellen, wat zulk een hoeveelheid in
derdaad te beteekenen heeft. Wanneer men
de bankbiljetten, die op één enkelen dag wor
den uitgegeven, op een rij naast elkaar zou
kunnen leggen, dan zouden zij een traject
van meer dan 600 K.M. bedekken, terwijl de
productie van een geheel jaar in dezen vorm
viermaal den evenaar zou kunnen omspan
nen. Het gewicht aan papier, dat iederen dag
voor de bankbiljettenproductie wordt ge
bruikt, bedraagt 5 1/2 ton.
De groote verscheidenheid van teekening
en kleur bij de tot dusver bestaande biljetten
maakte den druk voor een groot deel duur en
moeilijk, zoodat men thans heeft besloten,
bij de nieuwe biljetten een grootere unifor
miteit in te voeren, zoowel van die, welke
door de Federal Reserve Banken als van die,
welke door andere emissie-instellingen zul
len worden uitgegeven. De kleur van de
nieuwe biljetten wordt aanmerkelijk veran
derd, het formaat kleiner; men zal aldus 440
ton papier en 459 ton drukinkt per jaar be
sparen.
De verandering is echter niet alleen ge
baseerd op economische overwegingen. Men
hoopt vooral ook het werk van de verval
schers daarmede belangrijk te bemoeilijken.
De Amerikaansche geheime dienst consta
teert per iaar gemiddeld ongeveer 250.000
valsche dollarbiljetten.
Men mag aannemen, dat het aantal per
sonen, die met deze soort van vervalschin
gen hun inkomen verkrijgen, niet zeer groot
is; niettemin zijn er in de Vereenigde Staten
zoo goed als overal elders lieden, die van het
vervalschen van bankbiljetten een beroep
maken. Vermoedelijk is hun aantal zelfs aan
merkelijk grooter dan ongeveer veertig Jaar
geleden, waarschijnlijk doordat thans veel
meer lieden met drukprocedés, met de tech
niek van het etsen en de papierfabricage
vertrouwd zijn; hoe paradox het ook moge
schijnen, in werkelijkheid heeft de uitbrei
ding van de technische ontwikkeling de ver
valschers niet gebaat. Het is tegenwoordig
mogelijk, de vervalschte bankbiljetten, die
ons worden voorgelegd, veel gemakkelijker
te onderscheiden dan vroeger; in het alge
meen zijn zij van geringer artistieke waarde
en zeker veel minder gevaarlijk dan die,
welke eenige tientallen jaren geleden wer
den vervalscht. De menschen, die zich te
genwoordig met vervalschingen inlaten, ver
trouwen in het algemeen hoofdzakelijk op
mechanische procédés en passen op hun
werk niet zooveel zorgvuldige handarbeid toe
als hun voorgangers. Den modernen verval-
scher komt het veel meer aan op snelheid
dan op zorgvuldige en bedriegelijke naboot
sing. In plaats van vervalschte biljetten, die
door mannen, die in hun soort werkelijke
kunstenaars waren, met groote zorgvuldig
heid werden vervaardigd, ontmoeten wij te
genwoordig machinaal werk, dat van gebrek
kige qualiteit is en gemakkelijk te herken
nen.
Wie zijn nu de lieden, die beginnen, bank
biljetten te vervalschen. in de hoop. daar in
letterlijken zin geld mede te maken? Wie zijn
deze lieden, wier optimisme zoo ver strekt,
dat zij zich wijs maken, met deze soort van
vervalschingen een „werkelijk aanzienlijke
winst te behalen, voor zij ontdekt worden,
hetgeen, zooals zij zelf weten, vroeg of laat
onvermijdelijk moet geschieden? Meestal
heeft men te dqen met lieden van geringe
intelligentie en ontwikkeling, met drukkers,
lithografen, fotografen of teekenaars, wier
materieel bestaan mislukt is, met onbruik
bare arbeiders, die men nergens kon plaat
sen. of met misdadigers, die met hen samen
werken, om het resultaat van hun arbeid in
omloop te brengen. De menschen, die zich
met dit gedeelte van de zaak belasten, zijn
gewoonlijk simpele avonturiers of individuen,
die niet anders te verliezen hebben dan hun
vrijheid en ook die niet veel waard achten.
Zij zetten hun ellendige vrijheid op het
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cu. per regel.
Gebruik hiertegen de Zenuwstillende en Zenuwsterkende
Glazen Buisje 75 cent. Bij Apoth. en Drogisten
•0\>
.JBülie schijnt plotseling een dierenvriend geveorden tc fijn?"
„Heelemaal niet. Hij warmt z'n handen."
.(Passing Show).
spel tegen het geringe vooruitzicht, winst te
behalen met het betalen van valsche bank
biljetten aan kleine kooplieden of aan an
deren, die. hoe minder geld zij hebben, des
te nauwkeuriger ieder biljet onderzoeken, dat;
zij in handen krijgen. Het percentage betere
lieden, zij het met betrekking tot hun intel
ligentie of hun economische positie, die zich
inlaten met het verspreiden van valsche
bankbiljetten, is zoo gering, dat het geheel
mag worden verwaarloosd.
De geheime dienst, die de taak heeft, de be
langen van het Amerikaansche departement
van financiën te beschermen en misdadige
plannen tegen deze belangen op te sporen,
is zeer goed georganiseerd. Hij bestaat al
sedert 1846 en werkt onafhankelijk, ongeveer
zooals andere takken van dienst de uitvoe
ring van de prohibitie controleeren of de
berooving van posten of den smokkelhandel
met verdoovende middelen verhinderen. De
geheime dienst heeft tevens de taak, den
President te beschermen, wiens veiligheid
door een systematische bewaking wordt ge
waarborgd. De schrijver van dit artikel maakt
sedert 1882 deel uit van dezen dienst en
heeft de laatste jaren aan het hoofd er van
gestaan.
Nauwelijks ls een valsch bankbiljet ont
dekt en door een bankinstelling aan den ge
heimen dienst gesignaleerd, of het orgaan,
dat den geheimen dienst in den desbetreffen-
den staat onderhoudt, wordt er mede in ken
nis gesteld. Daarmede begint het procédé, dat
er aanvankelijk op gericht is. den persoon te
vinden, die het valsche biljet aan de bank
heeft verstrekt. Daarmede is natuurlijk
slechts een onderdeel van het werk gedaan,
daar het veel belangrijker is vast. te stellen,
waar en door wien het biljet werd gedrukt.
Dat is dikwijls tamelijk moeilijk, daar men
soms waarneemt, dat valsche biljetten uit
dezelfde bron tegelijkertijd in verschillende
üeelen van de Vereenigde Staten in omloop
worden gebracht. De vervalschers maken
met voorliefde groote steden zooals New-York
Chicago of San Francisco tot hun operatie
gebied, daar het voor misdadigers en obscu
re personages veel gemakkelijker is, in een
groote menigte verborgen te blijven dan in
kleine plaatsen, waar hun activiteit veel
sterker de aandacht zou trekken. De geheime
dienst beschikt over een ruime mate van er
varing in deze dingen, zoodat wij in het alge
meen de sporen der vervalschers vrij snel
ontdekken, hoe sluw zij hun toestellen ook
verborgen mogen hebben, waarvoor kelders,
particuliere woningen of nevengebouwen van
fabrieken, waarin voornamelijk gewone han
delsartikelen zijn opgeslagen, bijzonder ge
wild zijn. Al is het aantal vervalschers de
laatste veertig jaren toegenomen, daarbij
moet in aanmerking worden genomen, dat
sedert den oorlog een vermindering der bil-
jettenvervalschingen valt waar te nemen,
voornamelijk omdat, naar onze overtuiging,
het gevaar voor de vervalschers te groot is
geworden.
Een bijzondere wijze van blljettenverval-
sching verheugt zich nog steeds in een zekere
mate van populariteit, namelijk de verande
ring van de nominale waarde van echte bil
jetten. De op deze wijze vervalschte biljetten
worden in het algemeen in het buitenland
in omloop gebracht, waar het publiek met da
teekening, die voor iedere waarde anders is,
niet zoo goed vertrouwd is als in Amerika.
Bijzonder gewild is het. een tien-dollar-biljet
te veranderen in een biljet van honderd dol
lar. De beschaafde landen hebben internatio
nale verdragen, die in hoofdzaak bepalen, dat
de vervalsching van bankbiljetten van een
dezer landen een misdrijf is tegen de wetten
van het land, waar de veralsching wordt uit
gevoerd. Het is dus even gevaarlijk, wanneer
men in Amerika tracht, Fransche bankbiljet
ten te vervalschen als Amerikaansche biljet
ten in Frankrijk. In de praktijk doen zich
echter moeilijkheden voor, wanneer men ver
valschers in andere landen tracht op te spo
ren. Dat was een van de redenen, die den
Franschen minister van buitenlandsche za
ken, Briand. aanleiding gaven, het initiatief
te nemen tot de conferentie, die in April
1929 bijeen kwam. Zij leidde tot een conven
tie van 27 artikelen, die door de vertegen
woordigers van 23 landen werd aangenomen
en sindsdien, althans door een groot deel der
deelnemende landen werd goedgekeurd. Het
essentleele van de overeenkomst is, dat de
uitwisseling van Informaties zoo goed moge
lijk wordt georganiseerd, zoodat wij b.v. m
de toekomst in Amerika te allen tijde zullen
weten, wat men in Frankrijk doet, terwijl de
Fransche autoriteiten er even goed over zijn
ingelicht, wat wij op dit gebied in de Ver
eenigde Staten ondernemen. Ik ben er van
overtuigd, dat deze internationale overeen
komst voortreffelijke resultaten zal opleveren
en het lot van den biljettenvervalscher nog
minder aangenaam zal maken, dan het thans
reeds is.
(Nadruk verboden).
GOED VERZORGD
DRUKWERK VERGROOT UW
OMZET
VOOR GOED
VERZORGD DRUKWERK
DRUKKERIJ
LOURENS COSTER
HAARLEM
