Het woord is aam...
47e Jaargang No. 14311
Verschijnt dagelijks, behalve on Zon- en Feestdagen
Maandag 17 Februari 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR. ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.2734, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5734- Franco per post door Nederland f 3.87Y*. Losse nummers
ƒ0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden f 0-5734. franco per post.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15C54 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.6<\
elke regel meer f 0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 0.25. elke regel meer 10.10. uitsl. a contant*
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.
DIT NUfylMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
J7n/hraasf eierkolen
órechcokesO&briketten^t,
in oerzeqelde zokhen
AMSTERDAMSCHE ANTHRACIET Mï
Groote Houtstraat 187 - Tel. 12504
Am<'erdam Hilversum Bu-sunt Leiden
DE OPENLUCHTSCHOOL.
DR. L. C. KERSBERGEN PLEIT VOOR
EEN BUITENSCHOOL IN DE DUINEN.
In verband met het reeds gepubliceerde
Voorstel van B- en W. om de houten hulp-
school aan den Middenweg in Haarlem-
Noord te verbouwen om daarin een open
luchtschool te vestigen, heeft Dr. L. C. Kers
bergen als tuberculose-bestrijder, een uit
voerig adres aan den -emeenteraad gezon
den met bezwaren tegen dit plan.
Hij vergelijkt de geschiedenis van deze
aangelegenheid met een tragedie en vraagt
of aanneming van het voorstel van B: en W.
het einde moet zijn van al de buitenschool
misère.
Er wordt aan herinnerd, dat in 1920 de
meerderheid van den gemeenteraad, in ver
band met een voorstel van den heer A. Nagt-
zaam, de wenschelijkheid uitsprak om ten
minste een buitenschool op te richten. De
schoolarts had te voren een onderzoek inge
steld naar prae-tuberculeuze kinderen. Later
werd onderhandeld met de Haarlemsche
Buitenschool-vereeniging, die gelukkig met
de beschikking over het mooie duiniterrein
der Haarlemsche Vereeniging tot bestrijding
der tuberculose nabij de ruïne van Bredero-
de, waar het evenveel of even weinig „tocht"
als overal elders in Holland's blonde duinen,
al heel wat bezwaren had overwonnen, die
nota bene het met de gemeente Bloe-
mendaal over de te stichten school eens was
geworden, ja zelfs den vorigen Wethouder
van Onderwijs tot haar standpunt had
weten over te halen.
Het slot is geweest, dat aan die vereeni
ging door B. en W. gevraagd is of zij zich
zou willen belasten met de exploitatie van
de openluchtschool in Haarlem-Noord. Dit
is geweigerd, omdat haar geheele opzet en
haar statuten dit verboden.
Dr. Kersbergen betreurt, dat B .en W. nu
met dit voorstel tot den raad gekomen zijn.
Hij schrijft o.a.:
„In trouwe: zouden dan de Haarlemsche
Kinderartsen en de plaatselijke tuberculose-
bestrijders waarlijk voor niets de handen in
elkaar geslagen hebben, om in Haarlem een
goed werk tot stand te brengen en een nut
tige, ja hoog noodige inrichting in het leven
te roepen?
Zou dan de Haarlemsche Vereeniging tot
bestrijding der tuberculose heusch zonder
succes een deel van haar prachtig beboscht
duinterrein voor dit schoone doel in bruik
leen beschikbaar hebben gesteld?
En eindelijk: zou dan de nog jonge, met
geestdrift gestichte Vereeniging werkelijk
tevergeefs voor dat mooie ideaal gelden heb
ben Ingezameld, bouwplannen voltooid,
voorbereidingen getroffen met vele autox-i-
teiten en de, te harer beschikking staande
werkkrachten, ook van die reeds genoemde
kinderartsen en tuberculose-bestrijders heb
ben aangeboden in het belang van „der
Kindren Saeck"?"
Verder betoogt Dr. Kersbergen, dat Groot-
Haarlem zou kunnen volstaan met een bui
tenschool voor 100 kinderen. Het internaat
zou voorloopig er af gelaten kunnen worden,
totdat de noodzakelijkheid het later zou op-
eischen.
Haarlem kon dus de beschikking krijgen
over een mooi duinterrein, maar B. en W.
willen nu de openluchtschool stichten op
een weiland! Hoewel, als men het internaat
er afneemt, de school in de Bloemendaalsche
duinen niet duurder zou worden.
Tenslotte betoogt Dr. Kersbergen, dat te
Haarlem behoefte is aan een buiten- of bosch-
school, die reeds nu, maar in de toekomst
In Engeland is een handtasch op de markt
gebracht, waaraan een kleine camera is
bevestigd.
zeker, te Haarlem nlrt gemist kan worden.
Er moet voor de door tuberculose bedreig
de kinderen gezorgd worden, omdat anders
een rustkuur in eigen woning, ziekenhuis of
sanatorium noodzakelijk wordt.
DE RAMP DER „ITALIA".
Het rapport der deskundigen
NOBILE'S GEDRAG TEN SCHERPSTE
GELAAKT.
Het Italiaansche ministerie van Marine
heeft thans het rapport der commissie van
onderzoek inzake de Noorapool-expeditie van
generaal Nobile met het luchtschip „Italia"
gepubliceerd.
Het rapport bevat in het bijzonder over
den dood van professor Malmgren dramati
sche bijzonderheden.
Nobile wordt in scherpe bewoordingen ge
laakt en hem wordt de verantwoordelijkheid
voor het mislukken der expeditie toegeschre
ven.
Het rapport bestaat uit drie deelen. Het
eerste deel behandelt de technische kwesties,
benevens de oorzaken van den ondergang
van het luchtschip. Het tweede velt een oor
deel over het gedrag van de leden der expe
ditie na de catastrofe. Het derde deel heeft
betrekking op de hulpexpedities.
Het rapport komt tot de conclusie, dat
Nobile niet in het. bezit was van een geldig
diploma voor het besturen van een lucht
schip. De voorbereidingen voor den tocht
waren lichtzinnig. De eerste machinist had
nog nooit gevlogen en de fotograaf had nog
nimmer een foto uit de lucht gemaakt.
Nog meldt de Telegraaf:
De man aan het roer sliep!
De oorzaak van de ramp kon ten volle wor
den opgehelderd. Een uur vóór de catastrofe
was het luchtschip plotseling omlaag gesuisd
daar de man aan het hoogteroer in slaap was
gevallen. Men wierp ballast uit en sprong
daarop met groote snelheid 1000 M. omhoog.
Ten einde weer te kunnen dalen, liet men
zóóveel gas ontsnappen, dat het luchtschip in
de lagere regionen te zwaar werd. Bij het
aanzetten der motoren, vergat men de ver-
eischte veiligheidsmaatregelen te nemen en
toen het luchtschip daalde, dacht niemand
er aan, tegen den wind in koers te zetten.
Het zou ongetwijfeld mogelijk zijn geweest,
de snelheid bij de daling zóó sterk te mati
gen, dat de botsing tegen de aarde niet de
ontzettende gevolgen had gehad, die thans
zijn ingetreden. In het onderhavige geval
sloeg de gondel met de ontzaglijke snelheid
van 100 K.M. per uur tegen het ijs.
Voorts luidt vooral voor Nobile het ranoort
zeer ongunstig en wordt er in afgeschilderd
als een onwaardig en onbekwaam comman
dant.
In bijzonderheden wordt verder de tragi
sche geschiedenis van den dood van Malm
gren behandeld.
MIJNSTORTJNGEN
FRANKRIJK.
IN
PARIJS, 15 Febr. (V. D.) In hetzelfde ko
lenbekken van Saint Etienne, waarin 14 in
gesloten arbeiders door een instorting op
redding wachten, heeft op een andere plaats
een instorting plaats gehad, tengevolge waar
van twee mijnwerkers gedood werden.
Onder groote spanning van de zijde der
bevolking wordt ondertusschen het reddings
werk voortgezet. De werkzaamheden hebben
onverwachts een vertraging ondergaan door
dat de vrijgemaakte gang plotseling opnieuw
instortte. De inges!otanen verliezen evenwel
den moed niet en schijnen in den afgeloopen
nacht zelfs om speelkaarten vervocht te heb
ben om den tiid tot het oogenblik hunner
redding te dooden.
Nadere berichten melden:
PARIJS, 16 Febr. (V. D.) De ononderbro
ken reddingspogingen naar de in de schacht
te St-. Etienne opgesloten mijnwerkers zijn
Zondagmorgen met succes bekroond. Om
kart over elf. werden alle 15 mijnwerkers
bevrijd. Zij zijn goed gezond en hebben noch
moreel, noch physiek onder het ongeluk ge
leden.
TARDIEU ZIEK.
PARIJS. 16 Februari (V. D.) De Fransche
premier Tardieu, moet wegens een griepaan
val zijn kamer houden. Reeds bij zijn terug
keer uit Londen op Vrijdagavond vertoonde
hij eenige ziekte-symptomen. Niettemin
bracht de premier Zaterdag eenige uren door
in zijn werkkamer in het ministerie van
binnenlandsche zaken, waar hij ook eenige
ministers ontving. Daarna bracht hij nog
een bezoek aan den president der renubliek,
M. Doumergue, met wien hij den politieken
toestand besprak. Bil zijn terugkeer in zijn
werkkamer voelde Tardieu zich plotseling
niet wel. De ontboden geneesheer schreef
hem toen eenige dagen rust voor. Het heden
morgen uitgegeven bulletin bevat ae mede-
deeiing, dat Tardieu griep heeft. De tegen
hedenmorgen vastgestelde ministerraad is
tot Donderdagmorgen verdaagd, in verband
met de ziekte van den premier.
DE ONEENIGHEID IN DE NED.
REISVEREENiGING.
CRITIEK OP HET BELEID VAN DEN
VOORZITTER.
De heer L. J. van Zwijndrecht, die onlangs
als hoofdbestuurslid van de Ned. Reisvereeni-
ging is afgetreden, na 20 jaar lang zijn
krachten aan de Vereeniging te hebben
gegeven, heeft een brief gericht aan de af-
deelingsbesturen en hoofdbestuursleden,
waarin hij de motieven voor zijn aftreding
mededeelt.
Volgens de Tel. schreef de heer Van Zwijn
drecht o.a.:
„Op vergaderingen van dagelijksch be
stuur en hoofdbestuur heerscht steeds een
onaangename sfeer, als gevolg van de leiding
van den voorzitter. In een der laatste hoofd-
bestuursvergaderingen maakte ik het zelfs
mede, dat een voorstel van der leden, na
heftig door den voorzitter bestreden te zijn,
bij stemming werd aangenomen met 87
stemmen. Doch de voorzitter verklaarde met
een flinken hamerslag het voorstel verwor
pen en legde protesten uit de vergadering
naast zich neer!
„Zoo oefent de voorzitter in onze „democra
tische" vereeniging een dictatoriale macht
uit: zijn voornemen voert hij altijd door;
ingekomen stukken, waarvan de behandeling
hem niet gewenscht voorkomt, worden op
de lange baan geschoven; in de redactie van
ons orgaan moet zijn wil wet zijn; zijn
pennevruchten moeten altijd opgenomen
worden; hij alleen beslist of, wat anderen
schrijven, opgenomen mag worden, zelfs in
de redactie van de Reiskroniek oefent hij een
overwegenden invloed uit. Het spreekt van
zelf, dat samenwerking met iemand van een
dergelijke mentaliteit op den duur niet mo
gelijk is."
Uitvoerig schrijft de heer Van Zwijndrecht
over het feit, dat de penningmeester der N.
R. V. tevens directeur is van de 's-Graven-
haagsche Middenstandsbank die een belang
rijk deel der gelden in beheer heeft. „De
penningmeester verdient op deze wijze jaar
lijks belangrijke bedragen aan de veieeni-
ging, maar deze worden zooveel mogelijk ge
camoufleerd", schrijft de heer Van Zw. „De
controle laat alles te wenschen over: er is
een gewone accountantscontrole, zoodat de
cijfers kloppen, maar iedere controle op de
gelden ontbreekt. Erger is, dat de rechten
der vereeniging tegenover de bank onvol
doende zijn gewaarborgd".
Over de kwestie van de reis naar Barcelona
schrijft de heer Van Zwijndrecht:
„De commissie voor de Zeereizen had be
sloten dat elke leider de beschikking zou
hebben over een twee-persoonshut, met lit-
noodiging zijn echtgenoote aan de reis te
doen deelnemen, mits voor haar reiskosten
RotterdamMarseille en terug werden be
taald.
„De hutten, ter beschikking van ie lei
ders gesteld, worden niet in rekening ge
bracht, de reiskas is dus ook niet met de
kosten van de dames der leiiers belast. Bij
de door de commissie georganiseerde zeerei
zen zijn steeds hutten beschikbaar ge
steld voor de leiders en hunne dames en voor
enkele gasten, die op uitnoodiging "an c'e
commissie of van het H. B. de reis meemaak
ten.
„Zelfs heeft de voorzitter, ni e t met voor
kennis van de geheele commissie voor de
zeereizen, met zijn gezin (mevrouw en
een vier of vijftal kinderen) gratis de -els
van de „Rijndam" in 1928 naar Dover (en
Londen) meegemaakt. Daar de scheepvaart
maatschappij niet voor het geheele gezin
vrijstelling van passage wilde geven, ijn ce
daarop vallende kosten uit de reiskas vol
daan!"
VERBREEDING ROZENSTRAAT.
ONTEIGENING.
Ten einde te kunnen komen tot het leg
gen van een bouwverbod en daarna tot ont
eigening van de nog niet aan de gemeente
!n eigendom toebshoorende perceelen aan de
Rozenstraat (Zuidzijde), nabij den Kruisweg,
uoodig voor de verbreeding van eerstgenoem
de straat, ter verkrijging van een goede uit
monding in den Kruisweg, is het ingevolge
art. 30, le. der Woningwet noodzakelijk, dat
bij raadsbesluit de gronden aangewezen,
welke in de naaste toekomst voor straataaa-
'eg zijn bestemd.
In verband daarmede stellen B. en W. den
raad voor een daartoe strekkend besluit te
nemen.
SPOORWEGVERBINDING
AMSTERDAM—ZANDVOORT.
Onvoldoende geacht.
Geklaagd werd door de Eerste Kamer in
het Voorl. Verslag op de Waterstaatsbegroo-
ting over onvoldoende spoorwegverbinding
tusschen Zandvoort en Amsterdam. Het aan
tal treinen op werkdagen bedraagt in één
richting slechts 13 of 14 per dag. Voor een
gemeente als Zandvoort, met een -rij uitge
breide forensenbevolking, werd dit onvol
doende geacht. De pogingen van het ge
meentebestuur van Zandvoort om door het
instellen van een autobusdienst een snellere
verbinding met de hoofdstad te verkrijgen,
zijn door een voor Zandvoort ongunstige be
slissing van de Kroon mislukt. Daartegenover
mag thans worden verwacht, dat de Spoor
wegen zullen doen, wat mogelijk is, om
Zandvoort ter wille te zijn.
A. Fokke Simonsz:
De rechtsgeleerdheid is een van de aller -
schranderste, vernuftigste en spitsvondigste
wetenschappen. Dat komt vandaardat het
menschelijk verstand reeds in de eerste jeugd
der wereld krom geworden zijnde, vreese-
l\jk veel moeite heeft om te begrijpen wat
recht is.
SPOORRADÏO.
(In Frankrijk en Engeland
neemt men proeven met radio in
de treinen).
Als ik op reis ga met den trein,
Dan moet het rustig om me wezen,
Dan wil ik niet gehinderd zijn
Doch kalmpjes doezelen of lezen,
En als de man in d'andre hoek,
Lust tot een babbeltje mag krijgen,
Buig lk me dieper op mijn boek
En hij zal spoedig wel weer zwijgen;
Dus als ik nu van proeven lees
Met radio in den trein genomen,
Dan vrees ik met een groote vrees,
Dat zulks ook hier zou kunnen komen;
De radio in huis is best,
Die hoeft de rust niet te verstoren,
Als 't je verveelt hoef je de rest
Als je niet wilt, niet aan te hooren;
Maar in den trein? je hebt nu al
Den strijd van 't open zijn der ruiten,
Die d'eene helft steeds open wil
En d'andre helft constant wil sluiten;
Maar als de radio nu kwam,
Dan waren wij eerst goed verloren,
Dan trad de strijd van het program,
In al zijn felle kracht naar voren,
Dan was er zeker geen moment
Meer vrede in coupés te hopen,
Neen, spaar ons zoo'n experiment,
Laat onzen trein niet draadloos loopen,
En trouwens, radio in een trein,
Waaraan je dus ni< kunt ontsnappen..
Het zou voor mij voldoende zijn,
Om nooit meer in een trein te stappen.
P. GASUS.
„SCHRIJFWERK AAN HUIS"
ADVERTENTIES VAN EEN
OPLICHTER.
Enkele ingezetenen van Lonneker hebben
geschreven op een advertentie, geplaatst door
zekeren F. Hundertmark, Berlin. Weissensee.
Lehderstrasze 65. Daarna werd hun toegezon
den een circulaire, waarin bijverdiensten door
het verrichten van schrijfwerk aan huls, in
het vooruitzicht werden gesteld.
Voor onkosten moest f 1.50 worden toege
zonden. Sedert het geld was verzonden werd
niets meer gehoord.
Uit inlichtingen gevraagd van de Dui'.sche
politie blijkt, dat- men hier met een oplich
ter te doen heeft.
Door de Duitsche justitie wordt tegen Hun
dertmark een vervolging inges eld terzake
van een groot aantal gevallen van oplichting
in DuitschLand gepleegd. Men zij dus gewaar
schuwd.
DE PAPEGAAIENZIEKTE.
WEER EEN ZIEKE OVERLEDEN.
Nog een van de vrouwelijke patiënten, lij
dende aan de papegaaienziekte, die verpleegd
werd in het Wilhelminagasthuls, is Zaterdag
ochtend overleden.
Van de vijf andere door de papegaaien
ziekte aangetaste patiënten, was Zondag de
toestand van twee een moeder en dochter
uit het gezin aan den overkant van r.et IJ.
wier ziekte een ernstig karakter draagt, be
vredigend. terwijl de toestand der overige
drie patiënten, welke minder ernstig ziek
zijn, goed kan worden genoemd.
R.-K. ZW/*K7INNTGEN-
ONDERWIJS.
EEN TIJDELIJKE HUISVESTING
In ons vorig nummer hebben wij medege
deeld, da: B. en W. aan den raad voorsteilen
medewerking te verleenen om een nieuw ge
bouw te stichten voor het R.K. Zwakzinnigen-
onderwijs.
De school is thans in de Witte Heeren
straat in'het Oude Hospitaal onvoldoende ge
huisvest.
B. en W. schrijven nu aan den Raad:
„De toestand Is, volgens het bestuur (en
naar ons bij onderzoek is gebleken), van dien
aard, dat bestendiging van het verblijf al
daar voor langeren tijd tegenover de ouders
der leerlingen niet verantwoord zou zijn, wes
halve ook een tijdelijke oplossing noodzake-
ijk moet worden geacht.
Wij meenen die gevonden te hebben door
de in-gebruik-geving van een aantal lokaien.
aanwezig in het schoolgebouw aan he: Klein
Heiligland no. 12. De daarin aanwezige 3
klassen van School no. 31 zouden in klasse-
verband gevoegelijk kunnen worden overge
bracht naar het schoolgebouw aan de Boter
markt, waardoor voor de R.K. buitengewone
school een achttal klasse-lokalen en het gym
nastieklokaal aan het Klein Heiligland be
schikbaar konden worden gesteld".
Het Belangrijkste.
Een zonderling interview in dc Moskousche
pers.
(2e blad le pag.)
De ramp der Italia, Het rapport der des
kundigen.
(le blad, le pag.)
De oneenigheid in de Ned. Reisvereeniging.
(le blad, le pag.)
Dr. L. C. Kersbergen pleit voor een open
luchtschools,
(le blad, lc pag.)
ARTIKELEN, ens.
R. P.: Onze Litteratuur.
(le blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men dc 2c
pag. van het Eerste Blad).
BRANDJE IN EEN ONBEWOOND HUIS.
Een brandje heeft Zaterdagmiddag gewoed
in het onbewoonde voor afbraak bestemde
oercee! Spaarnwouderstraat 101. Waarschijn
lijk hadden kinderen, die het huls voor speel
plaats gebruiken met vuur gespeeld en daar
er deuren noch ramen in het huls zijn ward
het vuur spoedig aangewakkerd. Het begin
van brand ontstond in een kastje onder den
gootsteen in de keuken. De brandweer arri
veerde met het slangenwagentje van het
oolitieposthuis Amsterdamsche Vaart en
bluschte het vuur met een straal op de water
leiding.
VELSEN.
SCHORSING VAN EEN
ONDERWIJZER.
B. EN W. IN HET GELIJK GESTELD.
Op 26 Februari 1P29 besloten B. en W. van
Velsen den onderwijzer D. de V. van School
D l wegens onbehoorlijk ontreden in het bij
zijn van kinderen een week te schorsen, zon
der behoud van jaarwedde Dit besluit van
het college werd dato 24 Juli 1929 door Gel
deputeerde Staten vernietigd. B. en W. gin
gen tegen dit besluit in beroer» bij de Kroon.
Naar wij thans vernemen hebben B. en W.
bericht ontvangen, dat de Kroon het besluit
van Gedeputeerde Staten heeft vernietigd,
zoodat B. en W. In het gelijk gesteld zijn.
HAARLEM, 17 Februari.
Onze Litteratuur.
Mevrouw Van Ammers-Küller heeft to
Parijs met drie groote uitgevers gesproken
over de vertaling-in-het-Fransch van' Hol-
landsche romans. Zij zegt dat er in Frankrijk
nu groote belangstelling is voor werk uit
andere landen. ..Voor het eerst" zegt zij, en
dit lijkt te sterk uitgedrukt, want de ver
maardheid van groote Russische schrijvers
zooals Gorki. Dostojewski. Turgcnleff en An-
drejew werd buiten hun eigen land juist door
de Fransche vertalers ingeluid Het proza van
den Amerikaan Edgar Allan Poe werd door
niemand minder dan Charles Baudelaire In
zoo prachtig Fransch overgezet, dat er veel
litteraire fijnproevers zijn die deze vertaling
boven het oorspronkelijke werk verkiezen
hetgeen ietwat zonderling schijnt, maar een
verklaring vindt in het feit, dat de Fransche
taal zooveel rijker en kleuriger is dan de
Engelsche.
Vermoedelijk zal mevrouw Van Ammers
bedoelen, dat er in Frankrijk stijgende be
langstelling is voor buitenlandsch litterair
werk, en dat er nu een groot publiek voor
gevonden wordt. Derhalve zouden ook onze
romanschrijvers hun kans gaan krijgen. Nu,
dat is verheugend, maar laten wij ons niet te
veel voorstellen van hun succes.
De ervaring bewijst, dat onze litteratuur
buiten onze grenzen heel weinig belangstel
ling geniet. Er zijn uitzonderingen. Enkele
van de romans van Couperus, die overigens
een zeer bijzondere, alleen-staande figuur in
onze litteratuur was, hebben een zekere mate
van succes in vertaalde edities gehad. Ook
enkele tooneelstukken van Herman Heijer-
mans. Maar over het geheel genomen, spelen
wij als natie geen rol in de „Europeesche"
litteratuur, waartoe sommige andere kleine
volken, vooral de Zweden, Noren en Denen,
toch wel degelijk veel hebben bijgedragen.
Wie lang in het buitenland gewoond heeft,
voelt wel waarom de Hollandsche roman
schrijver er daar niet in wil. Hij is. bijna al
tijd, te veel „ingedijkt" het woord is van
Lou Lichtveld, in zijn voorrede bij „Erts.
1930", en Ik citeer het dankbaar omdat het
zoo typeerend is in het poldert je van zijn
eigen Hollandsche ideeën. Lichtveld heeft
het daarbij over de boerenromans, en over
..de Hollandsche binnenhuis-romannetjes
van onze schrijvende dames". Deze laa'ste
vooral vormen een heel groot deel van onze
romannroductle. en eerlijk beken ik dat ze
mij altijd weer herinneren aan een l'edje van
Pisulsse. dat begon met: ..Een kleine stad,
een stille gracht, een deftig huls met hor
renDat is precies de sfeer waarin ze
leven. Vaak zijn ze zóo begrensd in die sfeer,
zóo geiocaüseerd, dat je zelfs geen kans krijg;
om de brug over te komen, die naar de win
kelstraat van het kleine stadje leidt. En
evenmin kans om het steegje door te gaan,
dat in de armoebuurt uitkomt. Je blijft maar
in de benauwde sfeer van de stille gracht, en
