HET HOOGOVENBEDRIJF TE IJMUIDEN
f -
Hei nieuwe Badhuis.
Het woord is aan...
47e Jaargang No. 14316
Verschijnt dagelijks, behalve on Zon- en Feestdagen
Zaterdag 22 Februari 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEURENs J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f0.27'Amet Geïllustreerd Zondagsblad /0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-57J4- Franco per post door Nederland f 3.8716. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden /0-57J4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat S3 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regels 1.75» elke regel meer 0J5. Reclames
/0.60 per regeL Reductie bij abonnbment. Vraag en Aanbcd 14 regels 1 0.60,
elke regel meer /0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) l4 reg. /0.25. elke regel meer Z0.1Q. uitsl. A contant*
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog I 400.-, Dnim f 250.-, Wijsvinger i 150.-. Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE WEG VAN HAARLEM
NAAR AMSTERDAM.
KLINKERS EN ASPHALT.
In het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer op de Wegenfondsbsgrootlng voor
1930 drongen somm'ge Senatoren aan op
grooter. snelheid bij den aanleg en verbete
ring van wegen. Met name vestigden zij de
aandacht op den weg van 's-Gravenhage
naar Rotterdam en dien van Amsterdam
naar Haarlem. In het bijzonder wat den
laatstvermelden weg betreft zouden zij gaar
ne vernemen, wat de bedoeling der Regee
ring is ten aanzien van het gedeelte lusschen
Sloterdijk en Halfweg. Voor een groot ge
deelte bestaat de verharding op dit gedeelte
uit straatklinkers, welke verharding, omdat
de klinkers niet zijn aangebracht op een ver
hard onderbed, voortdurend aan verzakking
onderhevig is. Voor een klein gedeelte is die
klinkerbestrating, aansluitende aan het be
staande proefvlak bij Halfweg, korten tijd
geleden vervangen door een bitumineuze ver
harding. De leden, hier aan het woord, acht
ten het gewenscht, dat daarmede worde
voortgegaan en. de geheele klinkerbsstrating
op dit weggedeelte waarover een enorm druk
verkeer plaats heeft, worde vervangen door
bitumineuze verharding.
MET DE RADIO OPGESPOORD.
Dank van den heer Versteege uit
Zandvoort.
De heer Henk J. C. Versteege te Zandvoort
heeft volgens de N.R.C. aan de „Daily Mail"
een dankbetuiging gezonden voor de bemid
deling die het blad verleend heeft, om hem
te Spalding op te sporen toen het station
Hilversum het bericht verspreidde dat hij
dadelijk terug moest komen wegens ernstige
ongesteldheid van zijn moeder.
Hij zegt dat hij nog juist in zijn geboorte
plaats aankwam vóór zijn moeder stierf.
„Mijn móeder had 24 uur lang naar mij ge
vraagd én zij is gestorven met een glimlach
op haar gezicht toen zij wist dat al haar
kinderen bij haar waren, U hebt het laatste
uur van mijn moeder heel, heel gelukkig
voor haar gemaakt, wat wij aan uw vriende
lijkheid jegens ons te danken hebben. Wij
zullen dat nooit vergeten".
KOOPEN OP AFBETALING.
Commissie van onderzoek.
Hedenmiddag zou de minister var. Justitie
een commissie installeeren aan welke is op
gedragen te onderzoeken of en zoo ja, op
welke wijze de overeenkomsten van koop en
verkoop op afbetaling bij de wet moeten
worden geregeld.
Minister Donner zou hierbij een rede hou
den, waarin hij o.a. zou zeggen:
Uit verschillende gezichtshoeken is het
vraagstuk bekeken; onderscheidene wen-
schen zijn geuit. Misschien dat daarom de
gedachte zou kunnen rijzen: waarom dan nu
nog een commissie, is de zaak niet reeds rijp
voor regeling? Maar het antwoord luidt dan,
dat de wensch naar voorlichting van een
commissie juist niet voortspruit uil. een ge
brek aan geopperde denkbeelden, doch eerder
uit een te veel van, dikwijls in het algemeen
gebonden, als mogelijk en wenschelijk voor
gestelde oplossingen van zich voordoende
moeilijkheden. Juist vanwege de veelheid van
gedachten stelt de Regeering prijs op de
voorlichting van een, niet te uitgebreide
commissie.
Het gaat hier om de kwestie welke wette
lijke regelen van overeenkomstenrecht zijn te
stellen; overeenkomstenrecht op het gebied
van de afbetaling, gelijk het Burgerlijk Wet
boek ten aanzien van verscheidene andere
in het dagelij ksch leven veelvuldig voorko
mende overeenkomsten regelen stelt.
De voorzitter van de commissie, prof. mr.
E. J. J. van der Heyden zou daarna den mi
nister antwoorden.
De derde oven begin Maart gereed
JSf
Hoogoven III "bijna gereed.
Den 19en April 1929, dus nog geen Jaar
geleden, werd begonnen met den bouw van
den derden hoogoven, welke oven noodig is,
om steeds het volle bedrijf te kunnen hand
haven. De bouw is thans zoover gevorderd,
dat de gereedkoming begin Maart tegemoet
kan worden gezien.
Een machtig stuk werk is hiermede weer
tot stand gebracht, een werk dat het moge
lijk maakt, steeds een vrij constant aantal
arbeiders in dienst te houden, eon zaak die
vooral voor de gemeente Velsen van groot
belang is.
De directie stelde ons in de gemeenheid,
den bouw in oogenschouw te nemen. De
heeren Blauw, secretaris der directie en Ir.
v. d. Vegte, chef van de electrische instal
laties leidden ons rond langs ratelende elec-
trisch gedreven klinkhamers, langs breek-
machines, waarin geweldige klomoen ruw-
ijzer, als waren het rietstengels, in meer han
teerbare stukken gebroken werden. De grond
wordt doorsneden door spoorlijnen, in de
lucht hangen enorme pijpleidingen, waar
van een met een doorsnede van 2 M. we
gens hare groote overspanning de bijzondere
aandacht trok.
De derde oven, zoo deelde de heer v. d.
Vegte ons mede, is iets grooter dan de an
dere twee. Hij kan gemiddeld 500 ton ruw-
ijzer per etmaal produceeren en is als com
pleet aonaraat gebouwd, dat wil zeggen met
afzonderlijke bunkers voor erts en cokes,
eigen windverhitters, schoorsteen, giethal,
ga^reiniging en verder toebehooren.
De 3 windverhitters van den nieuwen oven
zijn van een ander svsteem dan de oude.
Het-hoogovengas wordt er in verbrand onder
toevoeeing van lucht onder druk. Het is o.a.
door dit systeem mogelijk, met minder wind
verhitters uit te komen.
De keeling van de schacht van den hoog
oven is hooger doorgetrokken en geschiedt
met open koelkasten. Men denkt hierdoor het
vaste metselwerk langer in goede conditie te
kunnen houden.
Onder het windverhitterfundament is een
groot koelwaterbassin aangebracht, waar
naast pompen staan, aangedreven door
Dieselmotoren, die in geval van storing in de
electriciteitsvoorziening den oven kunnen
koelen.
De hellende lift, het topmechanisme, de
Vrijdagmiddag werd door den heer W. Roodenburg, wethouder van onderwijs, het nieu
we badhuis van het Witte Kruis in Haarlem- Noord geopend, x Wethouder Roodenburg te
midden van het bestuur, en genoodtgd&u
vulwagens en de cokeszeven worden alle elec-
trisch bewogen; een en ander is zooveel mo
gelijk automatisch gemaakt naar de modern
ste Amerikaansche inzichten. De bediening
aan de vulzijde van den oven is daardoor
zeer eenvoudig geworden.
Een afzonderlijke gasreinigingsinstallatie is
gebouwd, waar twee groote desmtregatoren
staan opgesteld, elk van ca. 900 PK. Het ge
reinigde gas gaat naar de windverhitters en
verder naar het ketelhuis en de cokesoven-
batterij en in de toekomst ook naar de nieuwe
centrale van het P. E. N. In de centrale is
ten behoeve van dezen derden oven een
nieuwe turbo-windmachine opgesteld, in
staat een hoeveelheid wind van gemiddeld
1200 M3. per minuut te leveren. Hiervoor is
noodig een aandrijf turbine van ongeveer
3500 P.K.
Aan de fundamenten van den oven is ver
werkt 9500 M3. gewapend beton, waarvan
1100 ton bewapeningsijzer en verder 3300 ton
constructie-ijzer. Er is, met uitzondering van
de windmachine 2300 P.K. aan electromoto-
ren geïnstalleerd.
Uit deze cijfers kan men zich een indruk
vormen van dit gigantische bedrijf, waarin
thans, met de dochteronderneming, de stik-
stofffabriek der M.E.K.O.G., welke op een
aangrenzend terrein is opgericht, ongeveer
1400 employé's en arbeiders een bestaan vin
den. En wanneer men dat alles kriigt te aan
schouwen, staat men vol bewondering voor
de bekwaamheid van hen. wier taak het is,
dat bedrijf te leiden, een bedrijf, waarvan
alle onderdeelen in elkaar sluiten als de ra
deren van een uurwerk.
Met- klimmende verbazing doorkruisten wij
dit rijk van den arbeid, waar alles geweldig
is en grootsch. Uit ruwe grondstoffen, in
hoofdzaak bestaande uit ijzer en beton, heeft
men een instrument gebouwd, dat in staat .is,
binnen enkele dagen een scheepslading ruw-
ijzer te produceeren.
Groote zeestoomers, geladen met erts uit
Zweden, uit Spanje enz. liggen aan de los-
kade. Boven hunne ruimen welven zich to-
renhooge transportkranen die de machtige
grijpers doen dalen en rijzen. De grijners gra
ven zich in de bruine massa, die zij bij ton
nen tegelijk weghaopen om ze even later op
den wal uit te storten.
Langzaam glijden de bakken met de grond
stoffen. erts en cokes, langs de hellende lift
omhoog, op en neer. op en neer. De oven
opent zich onder den druk van den inhoud
der bakken. En in de 'nelsche Ingewanden van
den hoogoven vormt zich het metaal, dat in
de hedendaagsche samenleving onmisbaar is
geworden.
Als het proces is voltooid, spuwt de oven
z*n vloeibare, wit-gloeiende massa uit; langs
een primlt-ief kanaal vloeit het ijzer naar de
giethal, waar het verstijft.
De breekmachines verwerkt het tot brood-
vormige brokken, die hun weg vinden over de
geheele wereld.
LAAG WATER TE HAMBURG.
VERSCHEIDENE SCHEPEN AAN DEN
GROND.
HAMBURG, 21 Febr.) (V.D.) Indien de
Oostenwind aanhoudt en de waterstand in
de Hamburgsche haven daardoor op laag peil
blijft zal het naar men te Hamburg ver
moedt ten zeerste te betwijfelen zijn, of de
nieuwe Oceaanstoomer van de Norddeutsche
Lloyd, de Europa met zijn ruim 50.000 ton
inhoud zal kunnen uitvaren Reeds heden
morgen raakte het ruim 10.000 ton metende
Nederlandsche stoomschip „Amsterdam" van
de Koninklijke Nederl. Stoombootmaatschap
pij ten gevolge van den lagen waterstand bij
Neumühlen aan den grond en kwam pas
eenige uren later bij o^knnvmden vloed weer
vlot. Ook het s.s. „George Washington"
raakte bij het uitvaren tot tweemaal toe
aan den grond.
George Meredith
Enthousiasme is als een van den hemel ge
zonden renpaard, dat de geioone hindernis
sen met vliegende sprongen neemt. Het is
krachtiger dan ridderlijkheid en heeft de
hartstochtelijke eigenschap zijn vurigheid op
anderen te doen overgaan.
DEN EEN Z'N BROOD
(Een srhaatsAnfabrikftnt in
Friesland heeft het Grootste deel
van zijn nersoneel moeten ont
slaan omdat nu seen strer.ee
vorst meer verwacht mag wor
den).
Ja. daar zit ik nou te omuiven,
Ik en veel van u met. mij,
We zijn bijna door den winter
En dat maakt ons warm en blij:
Stiekum paan we naar de lente
En we voelen *t als een feest.
Wat 'n fijne winter was het
Er is haast peen kou geweest;
't Kan nu toch niet ere meer worden,
't Is te ver al In den tijd.
Ja. daar zitten we te pnuiven
Vol van dooie dankbaarheid;
Maar die winterwlnd uit 't westen
Die ons tegen kou behoedt.
Waalt, hoe vreemd het move klinken
Niet voor iedereen zoo poed;
Ik heb nu weer Iets gelezen
Waardoor 'k schaamtevol beken.
Dat ik met mijn dooiweer vreugde
Toch wel wat zelfzuchtig ben:
Een fabriek van Friesche schaatsen,
Die t-och anders veel presteert.
Heeft haar personeel ontslagen
Nu de vorst niet streng reeeert:
Menie ander die zijn voorsooed
Van een strenge vorst verwacht,
Zooals steenkoolhande^ren.
Fabrikant van winternacht.
Zooals heete nons verkooper
Fn de ilshrckermat.roos,
Zooals ij^baancontroleurchef
En baanvegervirtuoos,
Al dezulken zien Sn 't dooien
Freer dan een dooie boel
Fn ik voel al mag het laat zijn
Met die menschen meegevoel;
Als het vriest moet laatst cenosmde
Altijd voor ons vaardig staan
Als er niemand od de baan kan
Is zijn baantje van de baan.
Maar de schaatsenfabrikanten
Treft die dooie dooi het felst,
In een hartig vriezend weertje
Fabriceert hij van je welst-.
Maar wanneer het stug blijft dooien
Is er wel voor meelij plaats,
Want dan „rijdt" hij in zijn eentje
En hij slaat een rare schaats.
P. GASUS.
DE INTERNATIONALE STRIJD DER
SPOORWEGARBEIDERS.
De afdeeling der Nederl. Vereeniging van
Spoor- en Tramwegpersoneel heeft Vrijdag
avond een vergadering belegd, waar de heer
Edo Fimmen sprak over: de I. T. F., haar
verleden en haar toekomst.
Spreker gaf allereerst een historisch over
zicht van den groei en de ontwikkeling der
vakbeweging, van locale naar nationale en
internationale organisatie.
De spoorwegarbeiders zijn de eersten ge
weest. die hebben Ingezien dat er naar inter
nationale samenwerking moet worden ge
streefd.
Voor den oorlog was de taak van de vak
beweging echter beperkt en dus bleef het
slechts tot het verzamelen en uitwisselen
van gegevens. Daadwerkelijke internationale
strijd kwam niet voor.
De oorlog heeft echter doen zien, dat wil
de positie der arbeiders duurzaam verbete
ring ondergaan het oorlogsmonster be
streden moet worden.
Reeds onmiddellijk na den oorlog is dit
begrepen en in 1919 sprak de I. T. F. als
eerste verbond op internationaal terrein zich
Het Belangrijkste.
De gemeente Heemstede zal 4 tennisbanen
op Groenendaal aanleggen.
(Ie blad, pag. 2)
Chautemps' nieuwe Kabinet.
(3e blad, le pag.)
Ter Londetische Vlootconferentie. De Duik-
bootenquaestie op de lange baan? Een be
langrijke opmerking van de ..Times".
(3de blad, lc pag.)
Tweede Kamer: De algemecne Indische be
schouwingen geëindigd.
(3e blad, le pag.)
Het Hoogovenbedrijf te IJmuiden.
(le blad, le pag.)
ARTIKELENenz.
R. P.: Hulp voor onbehuisden. De schimmen
van het leven, tMet teekeningen van Her
man Heuff
(2e blad, le pag.)
Fidelio: Haarlemmer Halletjes. Een Zater
dagavondpraatje.
(5e blad, 3e pag.)
Dr. Annie Besant: Vormt Britsch-Indlë een
bedreiging voor den wereldvrede?
(5e blad, le pag.)
Maurice Dekobra: Het avontuur van Meneer
Bomlbou.
(5e blad. le pag.)
Kennemer en Westfriesche legenden.
(5e blad, le pag.)
Firn PemelHaaicnbezweerdcrs.
(5e blad, 2e pag.)
P. J. Zilrcher: Uit vergeelde paperassen.
(5e blad, 2e pag.)
Blcgraphieën in een notedov: p. c. Hooft.
(5e blad, 2e pag.)
C. G. B.: Fouten in Films.
(5e blad, 8e pag.)
(Voor de laatste b^f^hten zie men de 2e
pag. van het Eerste Blad).
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 CU. per regel.
Indien U let op kwaliteit en zuiverheid,
CLYSMA ..De Expert".
openlijk uit voor den onverzoenlijken strijd
tegen het militairlsme. Spreker gaf daarna
een overzicht van het verschil in strijdwijze
voor en na den oorlog, waarbij hij vertelde
van de internationale acties, die meermal: n
door internationale boycot en met groote
offers gevoerd zijn.
De groei en de arbeid van de I. T. F.
maken het noodig thans in de andere wereld-
deelen sub-secretariaten te stichten, om
dat uit deze secretariaten vlugger en juister
de actie in die wcrelddeelen kan worden
gevoerd.
De I. T. F„ zoo besloot spreker zijn rede,
is de internationale van de blanken, do
zwarten, de rooden, gelen, kortom van de
arbeiders in de Transportbedrijven over de
geheel wereld en zal indien haar leden even
toegewijd tot actie zullen besluiten en de
parolen opvolgen als in de door hem geme
moreerde gevallen, in staat zijn den oorlog
te verhinderen en de overheerschlng der
koloniale volkeren op te heffen.
INSTITUUT VOOR ARBTDERS-
ONT WIKKELING.
Maandag 24 dezer zal Ir. Jan Gratnma voor
dit ihstituut in „de Centrale" een lezing hou
den met lichtbeelden over „Nederlandsche
Bouwkunst".
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Voor 't minste geld
N.V. Brandstoffenhandej
G. KRAAY Co.
Turfmarkt 10 De Ruyteri'r. 178
HAARLEM IJMUIDEN
Telet 11088 TeleL IS
Wales Anthraciet
20 30
'30 150
per H.L. f 3.10
De grootste hitte