BUITENLAND De GentscHe Hoogeschool wordt vervlaamscht. Ook spanning in Londen. DE REGEERINGSREDE VAN JASPAR. AGENDA HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 28 FEBRUARI 1930 TWEEDE BLAD Artikel I van het ontwerp met groote mc heid aangenomen. crder- 12 Liboralen redden de arbeidersregeering. Het amendement op het ontwerp- mijnwet verworpen. HET BELANGRIJKSTE NIEUWS. In de Belgische Kamer heeft Donderdag middag Iaat, nadat de fractieleiders voor het laatst hun zienswijze hadden uiteenge zet, de stemming plaats gehad over het ontwerp inzake de Vervlaamsching van de Gentsche Universiteit. Het ontwerp werd tenslotte met 154 tegen 10 stemmen en zes onthoudingen aangenomen. Het resultaat der stemming werd met langdurige ovaties begroet. Derhalve zal te beginnen met het academie jaar 19301931 het onderwijs aan de Gent sche hoogeschool in de Vlaamsche taal wor den gegeven. De Kamer nam ook artikel 2 van het wets ontwerp aan. Dit artikel regelt bij wijze van overgangsmaatregel de geleidelijke hervor ming van jaar tot jaar van de hoogeschool Voorts werd ook artikei 3 aangenomen, waarbij de hervorming op taalgebied van de bijzondere scholen te Gent wordt geregeld, te beginnen met het schooljaar 1935—1936. Ook in Londen was de spanning groot. In Jiet Lagerhuis kwam het ontwerp-mijnwet aan de orde en van den uitslag der stemming zou het lot der regeering afhangen. De ar beidersregeering is echter voor een neder laag behoed, door twaalf liberalen, van wie vier vóór de regeering stemden en acht zich van stemming onthielden. De meerderheid bestond uit 274 Arbeiders en Onafhankellj- ken, 4 Liberalen en 2 nationalistische Ieren. Een veertigtal liberalen stemden met Llovd George en de conservatieven tegen de re geering. Met slechts 9 stemmen verschil, werd het liberale amendement op het ontwerp ver worpen. Het was bekend, dat er in de libe rale partij verschil van meening was over het liberale amendement. De meerderheid was er, zooals bij de stemming bleek. voor. doch de minderheid in de liberale fractie ten getale van 12 bezorgde de regeering Juist de noodzakelijke meerderheid. Davies, die het liberale amendement op het wetsontwerp op de mijnen indiende, zette uit een dat beperking van de productie ver hooging van de steenkoolprijzen tot gevolg zou hebben en dientengevolge alle in dustrieën zou treffen, waarvoor steenkool grondstof vormt. Graham, de president van den Board of trade, verklaarde dat indien het amendement werd aangenomen, het ge- heele wetsontwerp zou verdwijnen, met in begrip van de vermindering van den werk tijd. De arbeidersregeering is op deze manier ternauwernood den dans ontsprongenDe Invloed van de liberale partij is door dit voorval weer eens gedemonstreerd. Doch tenslotte zijn het weer de aarzelende vage politici geweest (8 onthoudingen) die over het lot van een regeering hadden te beslis sen. In dat opzicht gaat de vergelijking met de jongste gebeurtenissen in Parijs, op. L. A. Geen douanebestand! GENèVE. 27 Febr. (V.D.) De Fransche gedelegeerde ter tarievenconferentie Serruys heef: heden in een subcommissie een verkla ring afgelegd, volgens welke de Fransche regeerlrg een tarievenbestand moet afwij zen, aangezien zij dit niet voor uitvoerbaar houdt. Tevens legde Serruys de commissie een werkprogram voor, dat 3 punten bevat. Ten eerste verlenging der nieuwe verdragstarie ven, ten tweede contact zoeken tusschen de regeeringen voor de behandeling der auto nome tarieven, en ten derde garanties voor de toepassing der autonome- en vardxags- tarieven. Deze verklaring van Serruys heeft alge meen groot opzien gebaard, angezien men hierin een gevaar voor de conferentie ziet. Er is thans een geheel nieuwe toestand geschapen. Men houdt het niet voor uitge sloten.'dat vooreerst de werkzaamheden der subcommissie zullen worden geschorst, ten einde den regeeringen gelegenheid te geven stelling te nemen tot de Fransche verkla ring. Frankrijk s aat thans op hetzelfde standpunt als Italië. GENèVE. 27 Febr. (V.D.) De leiding der tarievenconferentie heeft in private be sprekingen besloten om ondanks de afwij zende houding van Frankrijk de werkzaam heden der commissie voort te zetten. De subcommissie voor het uitwerken van de uit zonderingsbepalingen van bet verdrag zal .Vrijdag besluiten tot verdaging tot het Fransche kabinet definitief gevormd zal zijn. In kringen der leidende delegaties is thans een nieuw plan opgedoken. In plaats van een thans onmogelijk geworden tarievenbestaan zou, volgens dit plan een verlenging wor den nagestreefd van de handelsverdragen met een opzeggingstermijn van drie maanden op twee jaar, terwijl dan tevens een gentie- man's-agreement zal worden afgesloten, volgens hetwelk de autonome tarievenposi- ties niet kunnen worden verhoogd of ver laagd zonder overleg met die siaten, waar tegen zij gericht zijn. Deze beide overeenkomsten zouden nog op deze conferentie tot stand moeten komen. Moeilijkheden in h~t Duitsche Rijkskabinet. Het Berlijnsche kabinet heeft vergaderd- Moldenhauer heeft zijn plannen tot dekking der uitgaven uiteengezet, maar reeds de al- gemeene lijnen van zijn politiek hebben tot levendige kritiek aanleiding gegeven. De persconferentie, die de minister bijeengeroe pen had om meer in bijzonderheden zijn voorstellen te ontvouwen, is afgezegd. Müller heeft eerst de begrooting en de dekking der uitgaven aan de orde gesteld en de werkloozenverzekering tot het einde willen bewaren, maar ook over dit onder werp ls reeds een hartig woordje gevallen. Voor vanmiddag zijn geen beslissingen te wachten. Betoogingen voor Zeileis. WEENEN, 27 Febr. (VD.) Te Gallspach vonden twee massa-vergaderingen plaats, waaraan deelnamen de duizenden aanhan gers van den wonderdokter Valentin Zeileis. In beide vergaderingen werden moties aan genomen, die zich „met verontwaardiging keerden tegen de verschillende artsen, die zich onder het mom van wetenschao keer den teeen de familie Zeileis en de lijdende menschheld". Mac Garrah vr-sid°nt van de Int. Bank. LONDEN. 27 Febr. (V. D.> Naar u!t Wash- lngton gemeld wordt, heeft Mac Garrah zijn functie van president van de New-York Fe deral Reservebank neergelegd om de leiding der Bank voor Internationale betalingen op zich te kunnen nemen. De revolutie in San Domingo. SAN DOMINGO, 27 Febr. (V. D.) De leiders der opstandelingen Estrelle, Urena, Deside- rio en Aria zijn in de hoofdstad aangekomen. De nationale Vergadering en het Corps Di plomatique en Consulaire zijn door den pre sident Vasquez in de presidentswoning bijeen geroepen ten einde er een mededeeling te ontvangen omtrent den toestand waarin het land zich bevindt. Zich voor de onmogelijkheid geplaatst ziende de Nationale Vergadering bijeen te roepen, heeft de president Vasquez het Corps Diplomatique en het Corps Consulaire ver zocht onverwijld de stad te verlaten, ten ein de iedere verantwoordelijkheid bij mogelijke gebeurtenissen af te wijzen. De voormalige Shah van Perzië overleden. PABIJS, 27 Febr. (V. D.) Hedenavond is in een ziekenhuis te Neuilly na een zware ziekte in den leeftijd van 31 jaar overleden de voor malige Shah van Perzië. Na zijn afzetting op 31 Oct. 1925 heeft hij steeds te Parijs ge woond. MASSABETOOGTNGEN VOOR „WONDERDOKTER" ZEILEIS. WEENEN. 27 Febr. (V. D.) Te Gallspach venden gisteren twee massavergaderingen plaats, waaraan deelnamen de duizenden aanhangers van den „Wonderdokter" Valen tin Zeileis. In beide vergaderingen werden moties aangenomen, die zich „met veront waardiging keerden tegen de verschillende artsen, die zich onder het mom van weten schap keerden tegen de familie Zeileis en de lijdende menschheld". „Wat een prachtige artistieke tuinmuur bent u daar aan 't maken, mijnheer Smit". Smit: .Ja. mijn vrouw heeft me op 't idee gebracht. Het grootste gedeelte had zij al gedaan met de auto". (Humorist), SPORT EN SPEL, BOKSEN. SCOTT—SHARKEY. SHARKEY WINT DOOR KNOCK-OUT IN DE DERDE RONDE. MIAMI, 28 Febr. CVD.) Donderdag avond tien uur begon te Miami de groote bokswedstrijd tusschen de beide pretenden ten naar het zwaargewicht wereldkampioen schap, den Engelschman Phil Scott en den Amerikaan Jack Sharkey. De zaal was niet zooals men verwacht had geheel bezet. Nadat eenlge voorwedstrijden waren gebokst, wer den de beide kampioenen aan het publiek voorgesteld. Onmiddellijk na het begin van de eerste ronde viel Sharkey zijn tegenstan der heftig aan met harde rechtsche slagen. Hoewel Scott eenlge gevaarlijke slagen met zijn rechterhand wist af weren, slaagde hij er niet in, den Amerikaan door middel van zijn lange linksche slagen op een afstand te houden. In de tweede ronde begon Sharkey met een reeks slagen op hoofd en lichaam van Scott toe te dienen. De harde rechtsche hooks die laag op het lichaam gericht wa ren, brachten Scott ln een toestand van hulpeloosheid, zoodat hij zich nog slechts door het zoeken van dekking verdedigde. Eenige malen ging hij down, doch de gong maakte een einde aan deze ronde, juist toen Scott eenige seconden gevloerd lag. Bij het begin van de derde ronde had de Engelsch man zich dan ook nog niet hersteld en zon der veel moeite bracht Sharkey hem een technische knock-out toe. Met gefluit werd het spoedige einde van den strijd door het publiek begroet. De opbrengst van den wedstrijd wordt ge schat op ongeveer 840000 gulden .waarvan Sharkey 2/3 en Scott 1/3 gedeelte krijgt. Tot zoover het door ons ontvangen tele gram. Men mag er uit opmaken, dat Scott, niettegenstaande alle reclame, die voor hem gemaakt is, een zeer middelmatig figuur heeft geslagen. Zijn bokscarrière kan nu wel als geëindigd worden beschouwd, maar het burgermansfortuin dat hij voor deze zwakke vertooning opstrijkt, zal een flinke pleister op deze wonde zijn. Sharkey zal nu ongetwijfeld door de Ame rikanen tot wereldkampioen worden uitge roepen en na het resultaat van dezen wed strijd lijkt dit trouwens niet onverdiend. VOETBAL. ZATERDAGMIDDAGCOMPETITIE. Zaterdag jJ. hadden twee ontmoetingen plaats om uit te maken, welke elftallen in aanmerking komen voor den eindstrijd om den „Kennemerland"-beker. De ontmoeting V. V. U—IJ. F. C. bracht een groote verras sing, want niet IJ.F.C. won, doch de thuis club. Aan het einde-van den spe^ijd was de stand nog 22 gelijk. Het ge. :ie aan V.V.IJ. om in de laatste seconden van de twee maal 7 1/2 minuut verlenging het win nende doelpunt te maken. Kennemerland is de andere finalist, want de Oranjehemden wisten in een goed ge speelden wedstrijd Ulysses er met 51 onder te houden. Voor de competitie werd in afdeeling I maar één wedstrijd gespeeld, te weten V.EAV. R. C. V. Laatstgenoemd elftal won met 40. waardoor V.E.W. definitief hekkcslui- ter is. In afdeeling 2 wist Kennemerland 3 aan Telefonia een 1—0-nedcrlaag toe te brengen, waardoor de kampioenskansen van Telefonia vrijwel zijn verkeken. Voor morgen is het volgende kleine pro gramma samengesteld: Afdeeling 1: Tweede JeugdUlysses. V. V. IJ.Kennemerland. Afdeeling II: Kennemerland 3Ulysses 3. Telefonia—R. C. V. 2. Ulysses lijkt ons iets sterker den Tweede Jeugd; we gelooven dan ook. dat zij een kleine ovens-inning op de thuisclub zal weten te behalen. V.VJJ. en Kennemerland zijn van on geveer gelijke kracht, doch misschien geeft het voordeel van eigen terrein hier den doorslag. Deze elftallen krijgen een mooie gelegenheid om elkanders krachten te meten zij kunnen dan over enkele weken, wan neer ze elkander ln de finale om den be ker moeten bestrijden, van de opgedane er varingen profiteeren. Kennemerland 3—Ulysses 3 doen niet veel voor elkaar onder; we vermoeden, dat een gelijk spel het resultaat zal zijn. Telefonia achten wij sterker dan R. C. V. 2: de laatste zal wel met ledige handen naar Velsen terug- keeren. INGEZON EN MEÜEDLELLNGEN a 60 Cts. per rcgeL Eindelijk De hardnekkige oppositie der Walen. De laatste Groote Dag van het debat om Gent. (Van onzen correspondent). BRUSSEL, 27 Februari 1930. Weiger namaak en lel er op dal op elke tablet het woord .BAYER* staat. Prijs 75 cts Jaspar. De debatten in grooten stijl, rond de ver- nederlandsching van de Gentsche hooge school gevoerd, loopen op het eind. Alle „kopstukken" hebben het woord gehad, in de laatste zitting de Eerste-Minlster en de machtige katholieke leider. Baron Van de Vijvere. Wat er nu nog komt is kleln-goed en de publieke belangstelling, welke Woens dag alle tribunes tjokvol maakte, wendt zich weer van de quaestie af. De rede van Jaspar, met. ongeduld ver wacht, was. men k&n het niet ontkennen, een teleurstelling. Het kon moeilijk anders- Minister Janson had hem het gras voor de voeten weggemaaid. Het was practisch on mogelijk om na een zoo briljante en scherp zinnige rede, iets nieuws te zeggen of om nog indringender formuleeringen te geven. De heer Jaspar is een sympathieke verschijning. Hij heeft ln heel zijn wezen iets vriendelijks, iets gemoedelijks, iets huiselijks. En zoo was zijn rede ook. Hij sprak als een. ietwat senti- menteele vader tot zijn zoon. die een beetje tegen den streef in is. Bij tijden ging zijn betoog over in een smeekbede. Zijn goede wil om tot een eerlijke oplossing der taal- quaestle te komen ls buiten kijf. Hij maakt in alles den indruk van een door en door eerlijk man; maar hij maakte, althans giste ren niet, niet den Indruk van een krachtig leidende persoonlijkheid. In den beginne liep alles op rolletjes. De Kamer was bijna vol tallig, de leden waren muisstil en de heer Emile Vandervelde had zich, met zijn ge luidsversterker, als gewoonlijk bij groote ge legenheden onder het spreekgestoelte opge steld. De Eerste-Mlnister begon met te zeg gen. dat hij er zeker van was. dat het re- geeringsvoorstel met een mooie meerderheid gevoteerd zou worden, maar dat hem dat met genoeg was. Hij wenschte ln een zóó belang rijke aangelegenheid, in een quaestie van zulk hoog nationaal belang de unanimiteit van de Kamer. En hij wanhoopte er niet aan of die zou met een beetje goeden wil, te krij gen zijn. Nadat hij een breed overzicht van de maat regelen om tot taalvrede te komen gegeven had, deed hij een beroep op de Walen. En daarmede begonnen de moeilijkheden. Men kan zich ln het buitenland geen lenkbeeld vormen van den volmaakten en bewusten en positieven onwil van een kleine groep van Waalsche extremisten om tot een vergelijk te komen. Het beginsel der tweetaligheid Is door de regeering ter zijde gesteld. Het Vlaamsche ge deelte des lands wordt dus ééntalig Neder- landsch, het Waalsche ééntalig Fransch. Maar er moeten, ln het centraal bestuur te Brussel, toch enkele hoofdambtenaren zete len, die de verbindl'ngsscha k e 1 tus schen de Nederlandsche en Fransche dien sten kunnen vormen en die ln staat moeten zijn om een dossier ln die twee talen te lezen. Volgens Jaspar zijn voor die onmis bare functies ln het geheele rijk tweehon derd hoofdambtenaren noodlg. Laten wij aannemen, dat die posten eerlijk tusschen de twee groepen verdeeld worden dan zou den dus honderd Waalsche hoofambtenaren gedwongen worden Nederlandsch te leeren. En dan nog! ZIJ behoeven geen poëzie van Boutens te reclteeren! Zij moeten een ambtelijk dossier ln de twee talen kunnen r ■- grijpen. Welnu en dit is het ongeloof.)ke en het onbegrijpelijke het denkbeeld dat honderd Walen Nederlandsch zouden moeten kennen ontketende een storm van veront waardiging op de Waalsche banken. Men begrijpt dat die houding ln Vlaamsche kringen niets dan gerechtvaardigden wrevel wekt. Hoe nu. zegt men er, wij zijn honderd jaar lang gedwongen geweest, allen zonder uitzondering, om in een andere taal dan de onze ons openbaar leven te voeren en deze mannen gillen moord en brand ln het voor uitzicht dat honderd hunner de rudimenten van het Nederlandsch zouden moeten leeren! „Da's nie serrleuz", zooals men hier gaar ne zegtl De heer Jaspar smeekte bijna: „Maar mag men dan niet aan goede staatsburgers vra gen, dat zij zich een klein offer ln het be lang van 's lands eenheid getroosten; mag men dan niet eischen van een hoofdambte naar, die België dient, en door België betaald wordt, dat hij de beide officleele talen van datzelfde België kent?" In het vuur van zijn rede ging hij zelfs zoover dat hij uitriep: „Wij zijn nu eenmaal veroordeeld om samen te leven, laten wij ons nu dit leven zoo dragelijk mogelijk maken." Maar geen smeekbede hielp en geen smeekbede zal helpen. De houding der Waal sche afgevaardigden wekt te meer bevreem ding, waar de Waalsche ambtenaren zelf ver klaard hebben géén bezwaar te hebben tegen een regeling als door de regeering voorge steld. Tóch ls au fond voor dit alles een verkla ring. Het afwijzen van iedere concessie hoe gering ook, is politiek van de Waalsche groe pen. Het is het eenlge middel om voorstellen tot volkomen bestuurlijks scheiding voor te bereiden. Trouwens de Waal Van Belle riep het herhaaldelijk en onomwonden uit: ..Wal lonië wenscht en moot hebben: een zoo ruim mogelijke autonomie op ieder gebied." Wan neer een Vlaming twee Jaar geleden had durven zeggen wat Van Belle, zonder één woord van protest van de zijde der Kamer, uitsprak, dan had men geschreeuwd: „Land verrader aan de lantaren!!!" Wat bewijst dat? Dat het separatistisch streven zich ver plaatst heeft. Waarom? Omdat alléén wan neer Wallonië volkomen autonoom wordt, dat landsgedeelte zich zelf kan afsluiten voor de Vlaamsche penetratie; ln de autonomie ligt voor de Walen het éénlge middel om hun eentaligheid te handhaven. De Vlamingen daarentegen, die vroeger alle heil verwacht ten van de Scheidfng, hebben ln den huldi gen staat van zaken alk belang bij de een heid vair België! Binnen die eenheid kunnen z(j, met de parlementaire meerderheid van twintig stemmen, waarover zij beschikken en die bij een volgende verkiezing zeker groo- ter wordt, alles gedaan krijgen wat zU wen- schen. Ik heb er reeds op gewezen dat een der kernen van het probleem ligt ln de vergelij king der geboortecijfers. De Vlaamsche over productie aan menschenmate: iaal maakt export naar de Waalsche Industriegeb.eden onvermijdelijk- Welnu Belgle kan op den duur aan die Vlaamsche minderheden het onderwijs in de eigen taal niet onthouden. Een gestadige uitbreiding van het lager en middelbaar Vlaamsch onderwijs in het Waal sche land brengt met volkomen zekerheid de noodzakelijkheid van Neder.andsch als twee de bestuurstaal mode. En binnen de vijfen twintig jaar isWallonië tweetalig. Indien Wal lonië echter een uitgebreid zelfbestuur weet te krijgen, dan ls er natuurlijk en in zeke en zin terecht, geen sprake van het inrichten van een onderwijs ln eigen taal ten bate dar Vlaamsche enclaves, Deze merkwaardige hergroopeertng der mogelijklieden heeft ten gevolge, dat de auto nomie, lange jaren het Ideaal der exttemlstl. sche Vlamingen, thans geenszins een Vlaamsch belang meer kan worden ge noemd. Binnen België kunnen de Vlamingen in de toekomst oneindig méér bereiken, dan bulten het bestaande verband. Met de Schel ding sluiten zij ten eenenmalc Wallonië af voor den Vlaamschen invloed. Ze beperken aldus het Vlaamsche leven tot Vlaanderen, teiwljl zij, wanneer zij wat verder kijken en wat geduld toonen. op den duur geheel Bel gië zullen gaan beheerschen. Dit alles is duidelijker dan ooit te voren uit het debat van gisteren voor den dag ge komen. De gedachtewisseling ging verre utt boven de beperkte discussie over Gent. Het ging ln wezen over het vraagstuk van de hegemonie. Aan den vooravond van een Vlaamsche hegemonie, willen de Walen zich daaraan tot eiken prijs onttrekken door zich In een autonomie af te zonderen. Daartegen over verdedigde Jaspar met den moed der wanhoop de Belgische eenheids"taats;o.ach- te Hoe volkomen zélf ook verfranscht. ver dedigen mannen als Jaspar en Hymans en Janson de Vlaamsche Gedachte omdat zij daartoe constitutioneel verplicht zijn. Een constitutioneele regeering kan slechts steu nen op een meerderheid en die ls er buiten de Vlaamsche elementen op dit oogenblik op geen enkele wijze te vinden. Zij begrijpen, met bloedend hart, dat er maar twee moge lijkheden zijn. Eenheid en Schelding. Maar eenheid beteekent de overheersching van het Vlaamsche element. En als men die niet wil dan ls er geen ander middel dan Schelding. Wanneer men algemeen kiesrecht heeft, dün moet men er ook de consequenties van dragen! Ik behoef niet te wijzen op het belang van de gebeurtenissen welke lk hier geschetst heb. In België gevoelt Ieder denkend mensch er de portée van en vandaar ook dat de be langstelling zoo groot ls. Eén ding kan ik mijn lezers verzekeren: er hebben ln het Bel gische parlement historische discussies plaats gehad, welke van onschatbare beteekenls zijn voor het verder bestaan van onze zuidelijke zus ternatie. Wie er de beteekenls van onder schat zou toonen nits te begrijpen van wat er gebeuren gaat en wat dc Inzet, van dit grootsche spel ls. J. GRESHOFF. VRIJDAG 28 FEBRUARI Schouwburg Jansweg. „Blanke Ballast". 8.15 uur. Gem. Concertgebouw. Feestconcert ,.Zang en Vriendschap". Palace. „Een huwelijk uit wraak". Toonecl: Marga Graf. 8.15 uur. Luxor Theater. „Het Schandaalproces". Tooneel: De Roblnctto's en Professor X. 8.15 uur. Rembrandt Theater: „De Maangodin". Too neel: Kremo en Karlino. 7 en 9.15 uur. Sandaard Theater. „De laatste opstand der Comanchen" en „Madame Parvenu". Too neel: Henri le Dent. 8.15 uurt. Ned. Protestantenbond, Haarlem-Noord. Berkenstraat 10. Bazar. 2—5 en 7—10 uur. Beverwijk Veilinggebouw ..Kennemer land". Bloemententoonstelling. 1010 uur. ZATERDAG 1 MAART Bioscoopvoorstellingen 's middags en 's avonds. Brongebouw. Balmasqué Mlcgielse en Van Ake. 9 uur. Bloemhof, Balmasqué Haarl. Tooneel En semble. Ned. Protestantenbond, Haarlem-Noord. Berkenst-aat 10. Bazar. 25 en 7—10 uur Dagelijks: Waag. ..Kunst zij ons Doel" Ten toonstelling Llmburgsche Kunstkring. Teyler's Museum. Spaame 16. Geopend op werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan dags, toegang vrij. Beverwijk: Veilinggebouw „Kennemer land", Bloemententoonstelling, 10—10 uur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 5