De overstroomingsramp
in Frankrijk.
DE „ROODE DONDERDAG".
In Berlijn bloedige relletjes.
Hef woord is aan...
47e Jaargang No. 14327
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrüda- 7 Maart 1930
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEURENi J. C PEEREBOOM EN P. W, PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad Z0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5754. Franco per post door Nederland 138754- Losse nummers
0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-5754. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 53 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No*.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN15 regels 175. elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer /0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f025. elke regel meer 0.10. nitsl. A contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verliea van Hand, Voet of Oog I 4€0.-, Duim f 250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger I 50.-. Ann- of Beenbreak f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Een nationale ramp.
Zeer veel dooden en
enorme schade.
BORDEAUX, 6 Maart (VT.) Sedert he
denmorgen verdringt zich een compacte me
nigte aan de oevers van de Garonne, die met
een buitengewone snelheid stroomt. De
meest verscheidene voorwerpen worden door
het water meegesleurd, zooals deuren, ra
men, boomen, vaten, tonnen, verdronken die
ren etc. Aan den bovenloop van de rivier
wordt de toestand verontrustend. Het water
heeft daar reeds de wegen en enkele huizen
overstroomd. Critiek is de toestand op het
Isle Saint George, waar de inwoners sedert
hedenmorgen de wijk hebben moeten ne
men naar de daken hunner huizen, in af
wachting van hulp. Alle maatregelen zijn ge
nomen om hen zoo mogelijk nog hedenavond
te redden.
De treinen en trams van Bordeaux naar
Cadillac loopen niet meer voorbij Esconac.
Op vele plaatsen staan de rails onder water.
PARIJS, 6 Maart (VD.) Naarmate in de
overstroomde gebieden 't water zakt komen
de verwoestingen, die deze catastrofe aange
richt heeft aan het licht. Sedert 1766 heeft
Frankrijk een dergelijke overstroomings
ramp niet meer ondervonden. Van een be
volking van ongeveer 30.000 zielen zijn 7000
dakloos geworden. De vreeselijke drama's, die
zich gedurende de laatste dagen hebben af
gespeeld worden eerst thans langzamerhand
bekend. Kinderen verdronken voor de oogen
van de moeder. Grondbezitters, die have en
goed ten gronde zagen gaan, pleegden zelf
moord, terwijl voortdurend over de uitge
storven streken de hulpkreten van vertwij
felden weerklonken. De geheele streek over
een breedte van ongeveer 100 K.M. is in een
groot meer herschapen Hier en daar ste
ken enkele huizengroepen eenzaam uit het
water op.
Overal sloeg de bevolking met ongerust
heid het opdringen van het water gade. Zij
zijn thans tijdig gewaarschuwd, zoofat de
meest bedreigde plaatsen zijn kunnen wor
den ontruimd, voordat het water dit onmo
gelijk maakte, zoodat men thans wel niet
meer zal hebben te vreezen voor verliezen
aan menschenlevens.
De bruggen over de Garonne zijn onbereik
baar en kunnen niet worden gebruikt. Alle
oeververbindingen zijn derhalve verbroken.
Uit Montpellier wordt gemeld, dat de circu
latie van het water daar verbetert.
ARROND. RECHTBANK.
UITSPRAKEN.
C. J. v. E-, chauffeur, wonende te Bever
wijk. Ontslagen van rechtsvervolging.
A. J. K. A., wonende te Baarn. Appèl over
treding Arbeidswet. Vonnis Kantonrechter
Haarlem vernietigd en geappelleerde veroor
deeld tot betaling van '23 geldboeten elk van
drie gulden subs, een dag hechtenis voor
elke boete.
J. H. H., koopman, wonende te Aerdenhout.
Veroorzaken van lichamelijk letsel door
schuld, f 30 boete subs. 15 dagen hechtenis
o. v.
J. v. d. P.. hvr. W. C. V., wonende te Haar
lem. Art. 250bis W. v. S.. acht dagen gevan
genisstraf voorw. proeftijd één jaar.
De dag der communisten.
BERLIJN, 6 Maart (V-DTot heden
avond vijf uur week het stadsbeeld van de
Duitsche hoofdstad in geen enkel opzicht
af van het gewone. Herhaalde pogingen om
samenscholingen te verwekken, werden door
de politie steeds onverwijld verijdeld, doch
tegen het vallen van den avond werden deze
pogingen veelvuldiger. Het eerste ernstige
incident had plaats in de Goethestrasse te
Charlottenburg, waar een „overval-comman-
do" der politie door betoogers belaagd werd,
zoodat de politiemannen zich genoodzaakt
zagen van hun vuurwapenen gebruik te
maken, waardoor een drietal personen ge
wond werd.
Tot hedenavond 7 uur waren er in totaal 73
arrestanten, terwijl een 5-tal politieagenten
verwondingen had opgeloopen.
Met name in de kranten- en zakenwijk
zijn de betoogers zeer hardnekkig, zoodat de
Schupo zich gedwongen zag versterking te
vragen en speciale maatregelen te nemen.
In de Friedrichsstrasse wilde een politie-
afdeeling een optocht ontbinden. Bij de bot
sing, die bij die gelegenheid plaats had, werd
een communist gedood.
Volgens de tot 7 uur hedenavond binnen
gekomen berichten uit de verschillende dee-
len des Rijks is het tot dusverre nergens tot
buitengewoon ernstige incidenten gekomen.
De ochtend en het eerste gedeelte van den
middag is over het algemeen rustig verloo-
pen. Eerst na het uitgaan der fabrieken tegen
het vallen van den avond, vormden zich
overal samenscholingen, die echter terstond
door de politie werden uiteengedreven. Alleen
te Dresden kwam het tot botsingen, waarbij
de politie van de gummiknuppels gebruik
moest maken. Te Keulen werden alle samen
scholingen onmiddellijk uiteengejaagd. In
totaal werden, daar 116 personen in arrest
genomen.
Het politiebericht van 12 uur 20 in den af-
geloopen nacht uit Berlijn deelt mede, dat
op dat moment de toestand weer normaal
was. Tegen 12 uur hadden zich in de Koeslier
Strasse ongeveer 1200 personen verzameld,
die echter door de politie uiteengedreven
werden. Verder hadden geen groote onregel
matigheden plaats. Het aantal arrestaties is
tot 123 gestegen.
Van het „Karl LIebknecht Haus" wapperde
de roode vlag.
Het in de onmiddellijke nabijheid gele
gen kerkhof, waar de Natlonaalsocialist
Wessel begraven ligt, staat onder bijzondere
bewaking en is voor het publiek gesloten.
Te zes uur hebben eenige honderden poli
tiebeambten den toegang tot Neukölln en
den Hermannsplatz van publiek gezuiverd.
Alle omliggende straten werden afgezet. Op
vele plaatsen voerden de communisten
hunne partij genoot en, welke door gummi
knuppels verwond werden, met zich mede,
zoodat het juiste aantal gewonden niet
vastgesteld kon worden.
Te Charlottenburg in Berlijn ontstond een
bloedige botsing. Omstreeks half zes trokken
omstreeks 200 communisten zingend en joe
lend door de stad. Vijf agenten verzochten
hun uiteen te gaan, waarop zij twee der
politiemannen aanvielen. De een werd door
tien betoogers met boksijzers zoodanig be
werkt, dat hij binnen enkele oogenbükken
bewusteloos en met bloed bedekt op den
grond lag. De belhamels ontnameji hem zijn
sabel, revolver en gummistok. Ook de tweede
agent werd neergeslagen, maar hij kon nog
vijf schoten op zijn aanvallers lossen, van
wie één een schot in den bulk, de ander ln
de bovendij kreeg, zoodat zij neerstortten.
Toen namen de betoogers de vlucht.
In totaal zouden te Berlijn meer dan tien
personen zijn gewond.
Aan de verboden optochten namen in de
eerste plaats leden der Antifa (anti-fascistl-
De 3 jubilarissen bij Bouw- en Woningtoezicht
Zooals wij reeds mededeelden zijn Donderdag hij Bouw- en Woningtoezicht 3 zilveren jubilea
gevierd. Van links n. rechts zittend de heeren AF. P. Onderwater hoofdinspecteurB. Bak
ker (architect, tevens waarnemend directeur) en J. J. L. Dalhuisen (hoofdinspecteur), met
hun dames. Achter den heer Bakker staat Ir. D. Kruijf, directeur van Bouw- en Woning-
toezicht.
sche jonge garde), de „blauwe hemden" en
roode frontstrijders deel, welke laatsten in
de verboden uniformen verschenen.
Tegen 9 uur 's avonds trachtten betoogers
in het centrum van Berlijn een barricade op
te werken. Zij sleepten planken, steen en,
vuilnisbakken, enz. bijeen en draaiden de
lantarens uit, maar toen de politie verscheen,
vluchtten zij.
ROENTGENTHAL, (Brandenburg), 6 Maart
(VD.) In den afgeloopen nacht is het
hier tot een ernstige vechtpartij gekomen.
In een localiteit, waarin twee vereenigingen
een bijeenkomst hielden, ni. een woning-
vereeniging en een af deeling van de Rijks
banier Zwart-Rood-Goud, werden ongere
geldheden verwekt door Nationaalsocialisten,
die ruzie zochten met de leden van den
Rijksbanier. Hierop volgde een schietpartij,
waarbij ook van buitenaf in het lokaal ge
schoten werd. Een arbeider werd gedood. De
daders wisten in de dusternis te ontkomen.
MüNCHEN. 6 Maart (VJ>.) Heden is
het te München voor het „Arbeitsamf tot-
ongeregeldheden gekomen. Honderden werk-
loozen en nieuwsgierige voorbijgangers
stroomden samen op het plein voor het
stempelbureau en in de aangrenzende stra
ten. Op een gegeven oogenblik besteeg de
menigte het bordes van het stempelkantoor
en hief de „Internationale" aan, waarna een
communist het volk toesprak. De politie
achtte toen het oogenblik gekomen om han
delend op te treden. Zij slaagde er evenwel in
het publiek uiteen te drijven zonder van de
wapenen gebruik te moeten maken. Toen
echter van alle kanten nog meer publiek
toestroomde ontruimde zij het geheele plein
en de omliggende straten.
In Engeland, Frankrijk en België
de rust gehandhaafd.
In Engeland is de „Roode Donderdag"
volkomen rustig verloopen. De politie had
voorzichtigheidshalve in enkele districten
den gebruikelijken straatdienst versterkt en
op sommige punten afdeelingen van 50 ge
concentreerd.
In Frankrijk is deze demonstratiedag
eveneens meegevallen. De Parijsche politle-
prefect Chiappe had iedere samenscholing,
en voorts alle optochten en he\ zingen van
revolutionnalre liederen in het openbaar
verboden. De politie, die zich voor eventu-
eele alarmbevelen gereed hield, behoefde
niet handelend op te treden. Ook uit de
overige deelen van Frankrijk zijn geen be
richten over bijzondere gebeurtenissen ont
vangen.
Ook ln België verliepen de communis
tische demonstraties rustig. In de haven
van Antwerpen hebben eenige communisten
getracht met behulp van 4000 werk'.oozen
onlusten te verwekken. De politie heeft deze
pogingen echter verijdeld. Een andere groep
communisten probeerde door den Burge
meester van Antwerpen ontvangen te wor
den. Deze liet de betoogers echter uiteen
drijven en de aanvoerders arresteeren.
In de Vereenigde Staten is het tot
botsingen gekomen.
Te Pittsburg werd een werklooze gewond
toen de politie een optocht tegenhield-
Te Washington demonstreerden negers
voor het Witte Huis. De politie verwijderde
hen, toen een hunner een rede wilde houden,
met traanbommen.
Te New-York verzamelden zich op het
Union' Square ongeveer 60 000 personen,
voor het meerendeel bestaande uit nieuws
gierigen, toen, ondanks het verbod, een
groep communisten in optocht naar het
stadhuis wilde trekken- De politie bracht
toen motorrijders en bereden agenten in het
veld, terwijl ook de brandweer zich met
waterstralen weerde. Meer dan 100 demon
stranten liepen verwondingen op bij deze
charge. Een 7-tal politiebeambten moest in
het ziekenhuis worden opgenomen. Hier en
daar kwam het tot een plaatselijk handge
meen.
De New-Yorksche Politieprefect Whalen
moest, toen hij zich temidden van een volks
menigte bevond, met behulp van gummi
knuppels bevrijd worden.
De demonstraties der communisten te
Chicago en in andere steden hebben een vrij
rustig verloop gehad.
JUBILEUM.
Zaterdag 8 Maart zal de heer J. P. Baas Jr.,
onder-directeur der N.V. van Waveren's
Graanhandel te Haarlem, den dag herdenken
waarop hij voor 25 jaar in dienst trad bij de
graanfirma H. H. van Waveren, welke in
1912 in bovengenoemde naamlooze vennoot
schap werd omgezet.
Zaterdagmiddag van 4 tot 5 uur zal re
ceptie worden gehouden in het restaurant
Brinkmann,
Sir Arthur Pinero:
Mrs. Boyle-Chewton„Er ontbreekt ons
vrouwen iets. Ondanks al ons strijden voor
gelijke rechten zijn wij zoo zwak, zoo in
compleet".
Dudley: Natuurlijk zijn jullie dat.' Je zult
van éen schoen nooit een paar maken, al
poets je hem op tot in het eindelooze".
ANDERE TIJDEN.
(Baldwin, de leider der E»gelsche
conservatieven, heeft Donderdag te
Londen een standbeeld onthuld
voor mevrouw Pankhurst, vroeger
de leidster der militante suffraget-
ten ln den strijd om het vrouwen
kiesrecht).
In de jaren vóór den oorlog,
Werd in Engeland gevochten.
Om de vraag of voortaan vrouwen
Net als mannen kiezen mochten;
En de vrouwelijke troepen
In dien militanten tijd,
Werden door een stoere dame.
Mevrouw Pankhurst, flink geleid;
Er werd fel en hard gestreden
In dien strijd, aan belde kanten.
Mevrouw Pankhurst was een katje,
Niet aanpakbaar zonder wanten,
Ondanks spot en haat en straffen
Hield zij maar hardnekkig stand,
Als een duivelin beoordeeld
In een louter-engel-land;
In de jaren vóór den oorlog
't Lijken lang vervlogen dagen,
En inmiddels zijn de mannen,
In den kiesrechtstrijd verslagen;
In het land van de traditie.
Neemt de aartsconservatief.
Al sinds Jaren noodgedwongen
't Vrouwenkiesrecht maar voor lief;
En de leider van de richting
Die het felst is opgetreden,
Toen de strijd met mevrouw Pankhurst
In het land werd uitgestreden.
Eert een standbeeld voor de strijdster,
Die fel op haar rechten stond,
En het beeld, uit steen gehouwen.
Heeft een glimlach om den mond.
P. GA8US.
HOE DE REGEERING ONTSLAAT.
DE GRADEN VAN DANKBAARHEID.
Onze Haagsche correspondent verstrekt
ons de volgende ontraaf van de beroemde gra-
deerineen van officieele dankbaarheid, die
de regeering bij het verleenen van eervolle
ontslagen tot uiting brengt. U vindt ze in
de volgende opklimmende reeks. Graad is
derhalve de hoogste, en wordt toegepast op
ministers.
1. Eervol ontslag met dankbetuiging voor
de den lande bewezen diensten.
2. Eervol ontslag met dankbetuiging voor
de goede diensten, den lande bewezen.
3. Eervol ontslag met dankbetuiging voor
de vele en gewichtige diensten, den lande
bewezen.
4. Eervol ontslag met dankbetuiigng voor
de langdurige diensten, den lande bewezen.
4a. (Is een combinatie van 3 en 4, ver
meldt derhalve „vele. gewichtig en langdu
rige diensten).
5. Eervol ontslag met dankbetuiigng voor
de H. M. de Konineln en den lande bewezen
diensten (in verschillende variaties).
Die „verschillende variaties" bewijzen, dat
er nog veel meer warmtegraden van dank
baarheid dan vijf zijn. Trouwens, 4a komt
er ook nog bij. De preferentie van 4 boven
3 lijkt niet al te duidelijk, maar dat kan
aan ons liggen.
DE EERSTE KAMER.
VERGOEDINGS-SYSTEEM.
Tn de Eerste Kamer heeft de heer Hermans
(S.D.A.P.) onnieuw gealaaed over het. sv^t-eern
der vergoedingen voor reis- en vedbhjfkos-
ten, aan de leden eeeeven. meer sneciaal
over de betalingswiize oer drie maanden, die
hem nooote om deze begraven voor te .^Pie
fen. Er ontriond pemg debat over. De Eerste
KamT heeft on dit c^anlter trouwens In den
laatsten tijd meermalen critiek „van buiten"
gekregen.
Onze Haagsche corresoondent verstrekt
ons nu de volgende gegevens omtrent het
aantal vergaderingen, dat de senatoren in
19271928 en 19281929 hebben gehouden,
waaruit men kan concludeeren hoeveel ver
goeding er voor hen aan hun functie ver
bonden is:
In de zitting 1927—1928 heeft de Eerste
Kamer gehouden 56 ooenbare vergaderingen,
1 vergadering met gesloten deuren. 24 afdee-
lingsvergaderingen en 46 commissievergade
ringen.
In de zitting 1928—1929 heeft de Eerste
Kamer gehouden 48 openbare vergaderingen,
2 vergaderingen met gesloten deuren. 17 af-
deelingsvergaderlngen en 29 commissiever
gaderingen.
Ik voeg hierbij, dat de geheime zitting tot
vaststelling van de begrooting der huishou
delijke uitgaven gewoonlijk na een gewone
openbare vergadering wordt gehouden.
Voorts worden de afdeelingsvergaderingen,
ongetwijfeld voor minstens 50 pet. gehouden
op dagen, waarop ook openbare vergaderin
gen worden gehouden.
De vergoeding voor reis- en verblijfkosten
bedraagt f 20.per openbare vergadering.
De leden hebben vrij vervoer 1ste klas op
de Spoorwegen,
Het Belangrijkste
Boe de regeering ontslaat.
(Ie blad. Ie pag.)
De Eerste Kamer en het vergoedingssysteem,
(le blad. Ie pag.)
De vreeselijke overstroomingen in Frankrijk.
(le blad, le pag.)
De Roode Donderdag der communisten in
het Buitenland.
(le blad, le pag. en 2e blad, le pag).
De nicwce Fransche regeering en de wet op
de middelen.
(2e blad. 1* pag.)
Intimus: Tweede Kamer: de Winkelsluiting.
Eerste Kamer: De begrooting voor Bin-
nenlandsche Zaken.
(3e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN.
R. P.: Een interpellatie.
(le blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pag. van het Eerste Blad).
HAARLEM, 7 Maart.
Een Interpellatie.
Het R -K. raadslid mr. dr. F. A. Bijvoet
heeft, zooals wy al gemeld hebben, een aan
tal schriftelijke vragen aan B. en W. gesteld
betreffende het feit dat „De Tribune", dag
blad der Communistische Partij Holland,
sectie der Communistische Internationale, in
de courantenkamer der Openbare Leeszaal
ter lezing ligt. Hij past op dit partijblad een
aantal commentaren toe, die vrijwel ooge-
somd zijn in de in zijn laatste vraag gebruik
te qualificatle het woord ..godslasterend",
en vraagt of B. en W. bereid zijn om de ver
dwijning van dtt communistische orgaan uit
de Openbare Leeszaal te bewerken.
De beantwoording van zijn interpellatie Is
uitgesteld tot de volgende raadsvergadering,
blijkbaar niet omdat hij zijn vragen te Laat
had ingediend, (want ze waren Maandag al
ingekomen) maar omdat B en W. het advies
van de commissie voor de Openbare Leeszaal
willen inwinnen, en zelf nog een onderzoek
moeten instellen.
Het ls wel te voorzien dat deze Interpellatie
een debat zal uitlokken Niet omdat er bij
alle andere politieke partyen. ln den Raad
vertegenwoordigd verschil van meening zal
bestaan omtrent de laakbaarheid van de
communistische houding Jegens den gods
dienst. Het afgryzen, gewekt door de gods
dienstvervolgingen in Rusland, wordt door
allen gedeeld, en ook in ons land is al dulde-
lyk gebleken dat de vertegenwoordigers van
alle religieuso richtingen als éen man in hun
protest tegen, hun afschuw van deze daden
opkomen. Het kon ook wel niet anders. Dc
protestmeetings zullen ln hun welsprekende
verontwaardiging wellicht zelfs een aantal
Hollandsche communisten tot bezinning
brengen, en hen doen gevoelen welk een
weerzinwekkend degeneratieproces in Rus
land tot uiting is gekomen.
Het is ook begrijpeiyk dat mr By voet. in
volle verontwaardiging en st.rydlust. er zich
diep aan ergert dat in een officieel gemeen
tegebouw een communistisch dagblad ter le
zing ligt. Maar als hy vraagt: „achten B. en
W. zich verantwoord dit toe te laten?" zou
hy verder kunnen gaan en vragen: „hoe
hebben B. en W. zich tot dusver verantwoord
geacht?waarop B. en W. wellicht zouden
antwoorden met te verklai-en. dat zy zich
verantwoord voelen omdat de bewuste publi
catie door de autoriteiten Ls toegestaan cn
derhalve niet ln stryd met de wet is. Ook
hebben vertegenwoordigers van de commu
nistische partyen zitting in de collegos van
openbaar bestuur.
Dit is een principieele overweging, die
eigeniük met den inhoud van het blad niets
te maken heeft, maar waaruit een plaatsc-
lijk bestuurscollege, puur theoretisch rede-
neerend, zou kunnen afleiden: Als de wet de
verschyning van een blad mogeiyk maakt,
als de justitie geen aanleiding in den inhoud
vindt om op grond van de wet in te grypen,
7.yn wy officieel verantwoord als wy dat blad
ln de Leestaal laten liggen.
Natuurlijk is de interpeUant hiermee niet
tevreden; hij wenscht dat B. en W. het blad
laten verdwynen uit de Leeszaal omdat de
inhoud voor het overgroote deel der bursery
in hooge mate kwetsend en grievend is.
Waarop men zou kunnen antwoorden, dat
niemand gedwongen is om het te lezen.
Men zal misschien verschillen van mee
ning over de vraag, of de actie van mr. Bij
voet en een eventueel daaruit voort
vloeiend besluit tot verwyderin van het. be
wuste blad in nog hooger mate niet de
averechtsche uitwerking zal hebben, dat een
soort reclame voor het orgaan wordt ge
maakt en dat zyn aanhangers er een mooie
gelegenheid door krygen. om hun socLile
theorieën weer eens luidkeels in het open
baar kenbaar te maken. Maar deze overwe
ging zal zich ook wel by sommigen doen gel
den. Terwyi er wellicht zullen zyn, die zich
ten aanzien van het principe der vrije mee-
ningsuit'ng op het standpunt zullen steren.
dat de overheid deze op geen enkele wijze
mag belemmeren, zoolang zy niet ln stryd
komt met de wetten des lands. Waarbij zy
dus ook het verwyderen van een bepaald
blad uit een openbare leeszaal als belemme
ring der vrije meeningsultlng zouden moeten
beschouwen.... een punt. waarover men
weer van meening kan verschillen.
Deze enkele kanten van de zaak er is
ongetwyfeld nog meer over te zeggen wor
den hier slechts vermeld oin aan te tooneQ
