HET TWEEDE JAARBEURSGEBOUW
GEOPEND.
De beteekenis der Jaarbeurs voor Neerland's
Handel en Industrie.
Schoolbouw in Haarlem-Noord
Parkaanleg in Haarlem-Noord
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 11 MAART 1930
VIERDE BLAD
De ruimte is nu nog te klein.
(Van een onzer redacteuren).
..Thans zetten wij een streep onder het
woord bestaansrecht van de Nederlandsche
Jaarbeurs" zeide de voorzitter van den Raad
van Beheer, de heer F. H. Fentener van Vlis-
singen Maandagavond aan het diner den
journalisten aangeboden bij het, reeds tradi
tie geworden, bezoek op den dag voor de ope
ning van een jaarbeurs.
Deze enkele, doch véél-zeggende woorden
teekenen zoo in 't kort den toestand van de
Jaarbeurs buitengewoon duidelijk. De pu
blieke opinie heeft in de*jaren teen het
nieuwtje er af was, toen men de Utrecht
sche Jaarbeurs een oorlogskindje noemde
dat het wel niet lang meer zou maken. in
de jaren dat het uithoudingsvermogen der
Jaarbeurs elke mogelijkheid van vergrooting
scheen uit te sluiten, zich meer bemoeid met
er aan te twijfelen of men het met het eerste
gebouw wel zou kunnen bolwerken, dan te
gelooven dat een tweede gebouw ooit zou
kunnen rendeeren. En dat tweede gebouw is
er nu. Feitelijk een vleugel van het eerste, er
tegen aan gebouwd, de gangen door-verbon
den, staat het er nu met zijn vijf verdiepin
gen, zijn mooie proporties, hoog tegen de
lucht, beneden weggestopt achter de bouw
sels op het Vreeburg. En het is alweer vol,
weer evenals toen alleen het eerste ge
bouw nog in gebruik was konden om en
bij de tweehonderd aanvragen om expositie
ruimte niet ingewilligd worden.
Dat toont den groei van dit instilut, dat
bewijst het bestaansrecht van de Utrecht-
sche Jaarbeurs, die voor handel en industrie
in ons land toch van zoo groote, niet te schat
ten beteekenis is. En het welhaast spreek
woordelijk geworden optimisme van den
Raad van Beheer blijkt thans gerechtvaar
digd te zijn.
De Jaarbeurs en Neerland's
handel en industrie.
Zooals telken jare heeft de volijverige se
cretaris-generaal, de heer W. Graadt van
Roggen aan de journalisten allerlei bijzon
derheden over de Utrechtsche Jaarbeurs ver
teld en speciaal ten opzichte van de twee-
en-twintigste, de eerste die ook in het nieuwe
gebouw gehouden wordt.
Thans rijst, aldus spreker, de vraag: wat
wordt er van dit nieuwe Jaarbeursgebouw
voor de ontwikeling van het Nederlandsche
?aarbeursinstituut verwacht? In de eerste
plaats heeft de ingebruikneming van het
tweede gebouw iets te zeggen in verband met
de, verhouding van de Nederlandsche Jaar
beurs tot hare buiten land sche zusterinstel
lingen. Toen het eerste gebouw in Septem
ber 1921 werd geopend, was het jaarbeurs
wezen in Europa nog een ongetemde feeks
gelijk: overal verrezen jaarbeurzen als pad
denstoelen uit den grond, kortom er heersch-
te op dit gebied een volslagen anarchie. Het
jaarbeurswezen in Europa leed aan een ge
weldige overvoeding en deze abnormale ont
wikkeling is in den loop der laatste jaren ge
lukkig tot stilstand gekomen. Van het op
richten van nieuwe jaarbeursondernemingen
hoort men in den laatsten tijd nagenoeg niet
meer; wel van het tegendeel.
Slechts een beperkt aantal jaarbeurzen, in
of na den oorlog in het leven geroepen, toont
levensvatbaarheid in dien zin, dat waarbor
gen aanwezig geacht kunnen worden voor
een verdere ontwikkeling op langeren ter
mijn. Dat onder deze internationale verhou
dingen op het gebied van het jaarbeurswe
zen de Nederlandsche Jaarbeurs in e-m rus
tig tempo en op gezonde basis tot den bouw
van een tweede Jaarbeursgebouw is kunnen
overgaan en door stelselmatige en regelma
tige ontplooiing van haar arbeidsfeer daar
toe ook wel moest overgaan, is een verheu
gend feit, dat den Raad van Beheer aanlei
ding gegeven heeft door het uitschrijven van
een prijsvraag een wetenschappelijk onder
zoek te bevorderen van de ontwikkelingsge
schiedenis van het moderne jaarbeurswezen
en de functie der jaarbeurs in het huidig
handelsverkeer.
Vervolgens besprak de heer Graadt van
Roggen wat in de naaste toekomst verwacht
wordt van de ontwikkeling van de Neder
landsche Jaarbeurs, en haar verhouding tot
de Nederlandsche industrie en den Neder-
landschen handel. In de eerste plaats zal de
zaak naar den ouden trant worden voort
gezet in dien zin, dat de Jaarbeursactie in
de naaste toekomst gericht zal blijven op de
verdediging en versterking van de positie van
onze inheemsche nijverheid in het binnen
land. Trots haar internationaal karakter,
waarvan destijds zulke schrikbarende gevol
gen voor onze eigen industrie werden ge
vreesd, heeft de Nederlandsche Jaarbeurs de
taak kunnen volbrengen om aan het Ne
derlandsche fabrikaat in eigen land grootere
bekendheid en grooter afzetgebied te verlee-
nen. Dat ter volbrenging van die plicht de
grootere en meer comfortabele ruimte waar
over men thans beschikt, gunstiger voor
waarden biedt, valt aanstonds in het oog,
wanneer men bedenkt, dat elke tak van in
dustrie ter Jaarbeurs vertegenwoordigd, nog
lang niet zooveel deelnemers telde en in de
verste verte nog niet zóó in al zijne geledin
gen omvatte, dat de wederverkoopcr ter
beurze een eenigermate volledig, zelfs eeni-
germate behoorlijk beeld kreeg van hetgeen
zijn branche voor inkoopmogelijkheden bood.
De bouw van het tweede gebouw opent nu de
gelegenheid voor de toelating van nieuw
bloed.
Naast deze oude taak moge een nieuwe
taak voor de toekomst verwacht worden in
de richting van uitbreiding van het veld van
actie der Nederlandsche industrie buiten de
Nederlandsche landspalen. Waar men zijn
oor te luisteren legt, klinkt deze toon: onze
industrie heeft noodig expansie door export-
Wij moeten met ons Nederlandsch fabrikaat
de grenzen over; wij moeten in den vreemde
bekend worden als industrieland. Het is een
bekend feit, dat de internationale zakenman,
om in contact te komen met vreemde indus
trie-producten, om zich op de hoogte te stel
len van nieuwe fabricage-methoden, de be
middeling der jaarbeurzen gebruikt en spe
ciaal de bemiddeling dier jaarbeurzen, die
gehouden worden in de landen, voor wier fa
brikaten hij zich interesseert. Naarmate nu
het Nederlandsche fabrikaat grooteren in
vloed en meer bekendheid zal gaan krijgen
op de buitenlandsche markt, zal de buiten-
landsche handel, die gewoon is op de buiten
landsche jaarmarkten poolshoogte te gaan
nemen, ook voor Nederland de Jaarbeurs te
Utrecht gaan beschouwen als het aangewe
zen centrum om er zich op de hoogte te stel
len van den stand der Nederlandsche in
dustrie en hare ontwikkeling. Zooals de Jaar
beurs echter tot nog toe gehuisvest was, was
zij te weinig algemeen representatief om den
buitenlanaschen inkooper voldoende belang
te kunnen inboezemen. Thans is althans een
begin gemaakt met het scheppen eener voor
dat doel inzonderheid geschikte entourage.
Naast centrale voor den binnenlandschen
handel moge in de naaste toekomst van de
Nederlandsche Jaarbeurs verwacht worden
tot economische centrale voor den Neder-
landschen uitvoerhandel.
Deze vooruitzichten sluiten geenszins de
wensthelijkheid uit, dat ook het buiten
landsche fabrikaat aan de Utrechtsche Jaar
beurs in verhoogde mate zal deelnemen. Naar
mate de Jaarbeurs groeit zal ook de behoefte
groeien bij de buitenlandsche Industrieën om
door middel der Jaarbeurs den binnenland
schen handel te bereiken. Dat brengt onge
twijfeld concurrentie voor het inheemsche
fabricaat, maar concurrentie op eigen bodem
zal het Nederlandsche fabrikaat altijd blij
ven behouden, ook al zou men haar van de
Jaarbeurs weren.
De nieuwe en vergroote opgaven, welke de
bouw van het tweede gebouw aan het Jaar
beursinstituut stelt openen nieuwe wegen
voor de Jaarbeursactie. Zoo zal de buiten
landsche propaganda moeten worden uitge
bouwd, de binnenlandsche propaganda zal
er op gericht moeten worden in nauwer re
latie te komen met de middenstands- en
handelsverenigingen. De bouw van het
tweede gebouw heeft het Jaarbeursinstituut
heengebracht over het doode punt, waarop
het al eenigen tijd was komen te staan en
opent nieuwe banen t-ot nieuw leven.
Leiden deze banen, in afzienbaren tijd, tot
den bouw van een derde gebouw? zoo vroeg
spreker vervolgens. In voorbereiding is op
dit gebied niets. Van de zijde van sommige
deelnemende groepen, is reeds aandrang op
het Jaarbeursbestuur uitgeoefend om tot uit
breiding over te gaan. Men dient echter niet
te vergeten, dat na regen zonneschijn, maar
dat na zonneschijn ook regen pleegt te ko
men. Alleen reeds uit deze overweging zal
met groote voorzichtigheid te werk worden
gegaan.
Deze Voorjaarsbeurs is, wat de deelneming
aangaat, een buitengewone verrassing ge
weest. Hadden alle deelnemers geplaatst kun
nen worden en was aan allen de volle maat
van hetgeen zij gevraagd hadden, ook toege
wezen, dan was met ingebruikneming van
het terrein Vredenburg noodig geweest een
grootere ruimte van 3200 M2, hetgeen gelijk
staat met een rferde gebouw over 5 verdiepin
gen van 3 4 van de grootte van het tweede
gebouw. Er is echter een schaduwzijde aan
een uitbreiding van expositieruimte door de
oude deelnemers. De uitbreiding van het
Jaarbeursgebouw namelijk vindt niet haar
afspiegeling in het totaal aantal deelnemers.
Dit is van 1151. aan de Voorjaarsbeurs 1929
gestegen tot 1297. Men zou, gezien de volle
bezetting, een grooter toename verwacht heb
ben.
De heer Graadt van Roggen eindigde zijn
causerie met het citeeren van het liedje uit
den bloeitijd der oüd-Hollandsche jaarmark
ten, waarmee hij ook zijn artikel over de
Haarlemsche jaarmarkt in ons blad van Za
terdag besloot.
Deze Jaarbeurs-
Te vertellen wat er al zoo op deze Jaar
beurs te zien is, is een onmogelijkheid. Er zijn
1298, dus bijna 1300 deelnemers die allen
hun speciale artikelen ten toon stellen. De
groep meubelen neemt anderhalve verdie
ping van beide gebouwen in, er is een Zuid-
Afrikaansche inzending, een collectieve in
zending van Zwitsersche industrieelen, de
Oostenrijksche groep is grooter dan vroeger.
Och, ieder die voor zaken naar de Jaar
beurs gaat zoekt in den 236 paginas tellen
den catalogus op bij welke stands hij moet
zijn, de gewone bezoeker ziet hier en daar iets
dat hem interesseert, bekijkt prentbriefkaar
ten, beluistert onbreekbare, buigzame gra-
mofoonplaten, aanschouwt kostbare collec
ties Engelsch porcelein en ruikt Zwitsersche
kaas.
Maar de stand van Philips, groot, heel
mooi ingericht met vele radiotoestellen is
zeker wel even toeven waard. En ge moet ook
de koloniale afdeeling, speciaal gewijd aan
toerisme naar en in Oost-Indië eens bezoe
ken. Tenslotte, een stand die ieder interes
seert, is die van Betterway uit Weenen met
de vermakelijke houten caricaturen van
Beethoven en Wagner, van een nijlpaard en
een olifant, van een struisvogel die zijn vee-
ren 'n soort schrijfpen bewondert, die
als „blikvangers" dienst moeten doen en re
clame-kunst zijn in den volsten zin des
woords.
En zoo is dan vanmorgen door de Koningin
geopend het tweede gebouw van onze Ne
derlandsche Jaarbeurs die toont wat Neder
land als industrieland beteekent, doch die
ook laat zien wat 'n oergezonde, krachtige,
juiste organisatie vermag.
Waar de Jaarbeurs gehouden icordt, rechts het eerste gebouw, links het tweede, dat er tegen aan gebouwd is-
DE NATIONALITEIT DER
GEHUWDE VROUW.
Demonstratief congres in Den Haag
Mej. Chrystal Macmillan, voorzitter van
het demonstratief congres over de nationali
teit der gehuwde vrouw, dat er gelegen
heid van de internationale codificatie-con
ferentie in Den Haag, wordt gehouden op 13
en 14 dezer, heeft aan den president van de
codificatieconferentie, mr. Th. Heemskerk,
een brief gezonden, waarin zij mededeeling
doet van het voornemen, dit congres te hou
den en van de leuze waaronder het wordt ge
houden, nl., dat een vrouw, gehuwd of onge
huwd, hetzelfde recht zal hebben als een
man om haar nationaliteit te behouden of te
veranderen.
Voorts wordt het verzoek gedaan, dat de
beide organisaties, die het congres beleggen,
de International Council of Woman en de
Intern. Alliance of women for suffrage and
equal citizanship, zullen worden uitgenoo-
digd, ieder een vertegenwoordigster aan te
wijzen in de conferentie, met adviseerende
bevoegdheid inzake het vraagstuk der na
tionaliteit van de gehuwde vrouw. Ten
slotte wordt der conferentie gevraagd, een
deputatie van het congres te willen ontvan
gen op een der beide dagen waarop dit con
gres wordt gehouden of zoo spoedig mogelijk
daarna.
Van de zijde van het bestuur van het de
monstratief congres over de nationaliteit
der gehouwde vrouw wordt mede
gedeeld, dat de volgende regeerin
gen. een vrouw hebben benoema in de
officieele delegatie naar de condificatiecon-
ferentie: de Belgische regeering: mej. Mar-
ceila Renson. de eerste vrouwelijke advo
caat in België; de Duitsche regeering: dr.
Marie Elizabeth Lüders, lid van den Rijks
dag: Groot-Brittannië: dr. Ivy Williams,
technisch gedelegeerde en Nederland mevr.
Schönfeld-Polano, aldus de N. R. Ct.
DE ZWAVELZUURFABRIEK DER
STAATSMIJNEN.
Opdracht aan de Nederlandsche
Industrie.
Aan de N.V. Ver. Ned. Chamottefabrie-
ken te Geldermaolsen is gedragen het groot
ste deel van de nieuwe zwavelzuurfabriek
aan het stikstofbindingsbedrijf der Staats
mijnen te Lutterade, meldt het Hbld.
Het werk van de Chamotte Unie omvat
levering en bouw van 3 Gay-Lussactorens, de
levering van de vulling van den Glovertoren
en het bouwen van den geheelen toren,
waarvoor het lava-materiaal uit Frankrijk
komt; verder de levering en bouw van een
tweetal stofkamers voor electrofilters. Al het
materiaal wordt vervaardigd ln het bedrijf
van de Chamotte Unie te Geldermalsen. Met
de uitvoering der werkzaamheden is reeds een
aanvang gemaakt.
DE JAVASCHE BANK.
.Discontoverlaging: tot 4 12 pet.
De Javasche Barik heeft met ingang van
Maandag haar rentetarieven als volgt ver
laagd: voor disconteeringen, beleeningen en
voorschotten in rekening-courant met 1/2 pet
voor beleeningen en voorschotten op effec
ten met 1 pet.
RAAD VAN STATE.
De vice-president van den Raad van State,
graaf Van Lynden van Sandenburg, biedt
hedenavond te zijnen huize aan het Lange
Voorhout in Den Haag een gastmaal aan de
leden van den Raad van State aan.
Prins Hendrik en Prinses Juliana zullen
bij dezen disch aanzitten.
RAAD VAN INDIë.
Naar ae Staatscourant meldt, is tot lid
van den Raad van Indië benoemd prof. mr.
A. H. M. J. van Kan, hoogleeraar aan de
Rechtshogeschool te Weltevreden.
DE INT. TENTOONSTELLING
VAN OPENBARE WERKEN TE
UTRECHT.
DE HAARLEMSCHE INZENDING,
Op het Vreeburg in Utrecht, naast het
tweede jaarbeursgebouw is in enkele weken
tijds een mooie, ruime tentoonstellingshal
opgetrokken, die door den Raad van Beheer
ter beschikking werd gesteld van de Vereeni-
ging van directeuren van gemeentewerken
in Nederland, welke vereeniging daar een
zeer interessante expositie heeft georgani
seerd van foto's, ontwerpen, maquettes, enz.
van allerlei openbare gebouwen en gemeente
werken in Nederland en in den vreemde.
Feitelijk verband tusschcn deze tentoon
stelling en de Jaarbeurs bestaat er uiter
aard niet. doch zij sluit eenigermate aan bij
de afdeeling Bouwmaterialen ter Jaarbeurze
en wordt gedurende de Jaarbeurs op haar
terrein gehouden. En voor den nlet-handels-
man, die uit interesse of nieuwsgierigheid
de vele stands gaat langswandelen en slechts
hier en daar iets vindt, dat den buitenstaan
der belang inboezemt moet deze Internatio
nale Tentoonstelling van Openbare Werken,
deze ITOWU wel tot de interessante be
zienswaardigheden gerekend worden, al is
zij natuurlijk van grooter beteekenis voor
hem die nauw verbonden ls aan een dienst
van Openbare Werken en die hier zijn werk,
zijn ideeën kan toetsen aan 't werk uit an
dere steden, andere landen.
Het moderne, stijlvol ingerichte gebouw
heeft een twee-duizend vierkante meter ex
positieruimte. Een mooie schematische ma
quette van ae bisschopsstad toont, hoe
Utrecht langs den halven omtrek zich niet
verder uit kan breiden door de forten-krin
gen. De Amsterdamsche Inzending ls zeer
uitgebreid, bevat maquettes van havens,
foto's van vele bruggen en gebouwen, lucht
foto's van de K-L.M-
Rotterdam neemt eveneens 'n flinke ruim
te in beslag. Leiden laat zien hoe voor den
brand het stadhuis er uitzag met zijn sier
lijken toren. Haarlem, Groningen, Den Bosch,
Eindhoven, Dordrecht, Leeuwarden en ver
schillende andere steden zijn meer of minder
uitvoerig vertegenwoordigd. Van de buiten
landsche inzendingen is die van Tsjecho-
Slowakije wel heel belangwekkend, fraaie
foto's van moderne gebouwen zijn ieders
aandacht waard, als foto en omdat ze in
beeld brengen hoe hoog in dat land de
bouwkunst staat.
Over de Haarlemsche inzending van Open
bare Werken, die gisteren loffelijke uit
zondering al geheel gereed was, willen we
nog Iets meer vertellen. Men vindt haar
links, vlak bij den ingang in de groote ten
toonstellingshal tegen een stemmigen ach-
:ergrond hangen er teekeningen en foto's
van nieuwe bouwwerken: de Gemeentelijke
Concertzaal, het Gymnasium aan het Prin
senhof, de school in de Karolingens.raat. c«
zweminrichting aan de Houtvaart, alle voor
beelden van mooie, moderne architectuur.
Haarlem's bruggen ziet men er voor en na
de vernieuwingen van de laatste jaren. Eti
teekeningen zijn er van verschillende nieuwe
scholen. In het midden staat een maquette
van een der hoekpllaren die bij de Groote
Houibrug zullen komen. Wij geven er hierbij
een foto van. het fries vertoont een aantal
figuren waarvan enkele meer naar voren
springen. Door een overvloed van foto's en
teekeningen te vermijden maakte men dezo
afdeeling tot een der overzichtelijks te van
de tentoonstelling, zij toont duidelijk wat
Haarlems dienst van Openbare Werken
presteert
«HHHHlWIlUni
IlflUUMU
De gerneenteraad van Haarlem stelde credieten beschikbaar voor het bouwen van
een openbare lagere school aan de Wilgen straat in Haarlem-Noord. Openbare Werken
maakte daarvoor bovenstaand ontwerp.
Openbare Werken heeft een uitbreidings
plan ontworpen voor Haarlem-Noord, waar
op een groot gedeelte van de gronden gere
serveerd zijn voor parkaanleg.
De breede verkeersweg die op den linker
kant van de kaart van Zuid naar Noord
loopt is de Rijksstraatweg. Waar die de Jan
Gijzenvaart kruist, komt ook de nieuwe ver
keersweg uit die van Bloemendaal naar
Spaarndam zal loopen. Er komt ook een
nieuwe weg voor groot verkeer tnsschen
Haarlem en Velsen, die aansluit op een
broeden weg lang de Delft.
Het groote park dat zal worden aangelegd,
wordt begrensd door de Jan Gijzenvaart, den
nieuwen weg Ha3rlerr.-Velsen en den nieu
wen weg Spaamdam-Bloemen daal.
Bovendien komt er ten noorden van de Jan
Gijzenvaart nog een groot park. dat be
grensd zal worden door de straten van de
zoogenaamde rivierenbuurt ten Westen van
den Rijksstraatweg.
Ten Westen van het Park in Haarlem-
Noord en de terreinen van Bloemendaal, is
grond gereserveerd voor woningbouw.
Zuidelijk een open-, Noordelijk een gesloten
bebouwing.
Op den hoek Jan GijzenvaartRijks
straatweg is grond gereserveerd voor een
zweminrichting.
Ten Zuiden van den Weg Rijksstraatweg-
Bloemendaal zijn groote tennisvelden ont
worpen.
De zwarte blokken op onze kaart ten Zui
den van het Park aan de Jan Gijzenvaart en
den weg SpaarndamBloemendaal en den
nieuwen weg Haarlem—Velsen zijn sport
velden. speciaal voor athletlek. Op de kaart
vonden wij aangegeven een groot speelveld,
een kleiner wedstrijdterrein, 3 oefcnvelden
en een autopark.
