BUITENLAND
De bescherming der Duitsche republiek.
Stalin zwenkt.
LETTEREN EN KUNST
IN- EN UITVALLEN.
MUZIEK.
Sproeten komen vroeg in
het voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten
HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 19 MAART 1930
TWEEDE n' AD
De Wet daaromtrent aangenomen.
De collectiviseering van de landbouwbedrijven
Een blunder van den eersten rang.
Er is geen geld tot uitvoering.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
De nieuwe wet ter bescherming van de
Duitsche republiek is Dinsdag in den Rijks
dag met 265 stemmen van de regeerlngspar-
tljen tegen 150 stemmen van de oppositie
partijen aangenomen. De oDpositie met na
me de communisten, gaf haar verontwaardi
ging over dezen uitslag door een heftig
„Pfui! "-geroep te kennen.
Hiermede is een einde gekomen aan zeer
onr ar lemen tair gekrakeel in den Rijksdag,
dat het Duitsche parlementarisme niet tot
eer strekte.
De nationaal-socialisten. en de communis
ten. die iedere gelegenheid te baat nemen,
om het opbouwende werk der Duitsche re-
publik, te ondermijnen, en de orde te versto
ren. kunnen met behulp van de nieuwe wet
makkelijker en met meer recht gemuilkorfd
worden.
Uit Moskou wordt gemeld, dat thans het
politiek bureau der Communistische Partij in
de Sovjet Unie. blijkbaar als gevolg van
Stalin's voorbeeld, van koers gaat verande
ren. Het bureau heeft besloten, dat de om
zetting der individueele boerenbedrijven in
collectieve landbouwbedrijven geen voortgang
moet vinden aangezien de collectieve be
drijven op het oogenblik niet over de noodige
gelden en machines beschikken en daarom
na korten tijd toch tot mislukking zouden
zijn gedoemd. De boerenbedrijven mogen
slechts gecollectiviseerd worden wanneer een
gezonde materieele basis voor een collectief-
bedrijf aanwezig is, aangezien de regeering
de bedrijven niet voldoende kan steunen.
Men verwacht dat door dit besluit de collec
tiviseering der landbouwbedrijven voorloopig
is stopgezet.
Als dit bericht juist is, heeft men weer een
reden om zich te verbazen over de zonder
linge Moskousche manoeuvres. Het feit dat
de collectiviseering der landbouwbedrijven
geen voortgang kan vinden, bewijst, dat de
Sovjetleiders een blunder van den eersten
rang geslagen hebben. Men had die collecti
viseering natuurlijk nimmer onder deze om
standigheden ter hand moeten nemen.
Deze politiek heeft, afgezien van de vraag
of zij kans op slagen had. al zooveel verbit
tering gewekt, dat de wetenschap, dat zij
voor niets is gevoerd, de maat ongetwijfeld
doet overloopen.
Uit alles blijkt intusschen. dat de Stalini-
den wanhopige pogingen doen, om met kunst
matige middelen den schijn op te houden,
van het bestaan van een waarlijk communis
tisch bewind. De heele wereld weet echter
dat de politiek der Russische dictatuur een
absolute tegenstelling is van Lenin's revolu-
tionnaire leer.
L. A.
De Engelsche
Luchtvaartbegrooting.
LONDEN, 18 Maart (VX>.) Bij het in.
dienen bij het Lagerhuis van de luchtvaart*
begroottng, zeide de onderstaatssecretaris
voor de luchtvaart, Montague, dat het totaal
der uitgaven begroot wordt op 17.850.000,
hetgeen 890.000 meer is dan het vorige
jaar.
Deze vermeerdering was in hoofdzaak het
gevolg van de „up to date" uitrusting, welke
noodzakelijk was voor de veiligheid en de
grootere eischen voor efficiency der burger
luchtvaart en een uitbreiding van het weten
schappelijk onderzoek.
De verhooging van de post voor de burger
luchtvaart kwam, aldus Montague, door een
verhoogd subsidie voor den luchtdienst op
Zuid-Afrika. De onderhandelingen voor de in*
stelling van een vliegdienst van Londen op
Kaapstad waren tot een gunstig einde ge*
bracht.
De regeering van de Zuid*Afrikaansche
Unie zou een belangrijke bijdrage geven in
hez subsidie voor een tijdvak van vijf jaren
en zou haar steun en medewerking ver*
kenen.
Wat het luchtschip de R 101 aangaat,
wordt medegedeeld dat voor dit schip op
't programma staan vluchten naar Montreal
en terug te houden tusschen Mei en Septem
ber en vluchten tusschen Cardington en Is*
ma!ia tusschen October en Maart 1931.
Sir Samuel Hoare. minister van luchtvaart
in hit conservatieve kabinet-, zette uiteen dat
Engeland in de lijst der luchtvaartmogend-
heöen slechts op de vierde of vijfde plaats
komt en dat elk der andere groote lucht*
vaartmogendheden Amerika, Frankrijk en
Italië zich op het oogenblik bezig hielden
met een uitbreiding van haar programma.
We! is waar denken wij op he" oogenblik in
hoofdzaak over een ontwapening ter zee.
maar Hoare was van meening, dat in de
komende jaren een ontwapening in de lucht
van meer noodzakelijk belang zou zijn.
Hoare stelde Montague voor opnieuw het
probleem van een mogelijke pariteit overeen*
kcrost Misschen de drie groote WesuEuro-
peesche mogendheden Frankrijk. Italië
en Engeland teu aanzien van de lucht*
jdöücn In studie te nemen, zooals hij zeil had
gedaan tijdens zijn ministerschap.
Indien een zoodanige overeenkomst,
aldus Hoare, tot stand zou kunnen
komen, zou er minder gevaar ontstaan voor
een uitbreiding der luchtmachten, terwijl
een dergelijke overeenkomst de beste basis
zou vormen voor een meer algemeene over*
eenkomst, welke tusschen alle naties ter
wereld zou kunnen worden bereikt.
De Londensche
V lootconferentie.
Naar aanleiding van de jongste ontwikke
ling van de gebeurtenissen ter vlootconfe
rentie, is in een groot deel van de Engelsche
pers een groote verandering in houding ten
gunste van Italië te bespeuren.
De Daily Herald noemt het gerucht, als zou
den Engeland en Frankrijk samen Italië te
genwerken, onjuist en schadelijk. De Times
zegt, dat de verschillen tuschen Frankrijk en
Italië de voornaamste hinderpaal'blijven voo
een vijf-mogendheden-overeenkomst. terwijl
de mogelijkheid om tot een overeenkomst tus
schen de drie voornaamste mogendheden te
komen door de inmiddels uit Tokio komende
berichten, die steeds sterker wijzen op een
Japansche afwijzing van de laatste Ameri
kaansche voorstellen, belangrijk geringer is
geworden.
In verband met de geruchten over verschil
van meening over het Amerikaansch-Ja-
pansch vloot-accoord tusschen de departe
menten van buiteniandsche zaken en van
marine verdient een mededeeling vanwege de
marine de aandacht. Daarin wordt gezegd,
dat het bureau van den marine-staf sterke
bezwaren heeft tegen de voorgestelde sterkte
aan kruisers met kanonnen van 20.3 c.M. en
duikbooten. De Japansche marine kan zulke
voorstellen in geen geval aanvaarden.
Offlcieele kringen verklaren echter dat In
deze mededeeling alleen de persoonlijke op
vatting van zekere officieren is uitgedrukt.
Mevrouw Hanau's onverzette
lijke houding.
De Parijsche pers houdt zich bezig met de
houding van mevrouw Hanau, de zich in
voorloopige hechtenis bevindende directrice
der Gazette du Franc, die tot hongerstaking
is overgegaan om zoodoende den rechter van
instructie te dwingen terug te komen op zijn
weigering om een contre-expertise te gelasten
in zake haar financieele operaties.
Het Journal des Débats wijdt- een beschou
wing aan de vraag welke houding de Justitie
moet aannemen tegenover zich in voorloopi
ge hechtenis of gevangenschap bevindende
menschen, die tot hongerstaking zijn overge
gaan, aldus de N. R. Crt. Hst blad herinnert
aan de houding van de Engelsche justitie
die den burgemeester van Cork, toen deze
weigerde voedsel tot zich te nemen, meester
over zijn eigen leven heeft gelaten: de bur
gemeester is dan ook gestorven.
Het Journal des Débats meent, dat men
ook den wil van mevrouw Hanau moet vrij
laten, wat daarvan ook de gevolgen mogen
zijn en hoe onmenschelijk deze oplossing ook
lijkt. Mevrouw Hanau, zoo redeneert het
blad, heeft, althans wat haar physieken toe
stand betreft, opzettelijk haar eigen ongeluk
veroorzaakt. Het hangt slechts van haar ver
stand af een einde te maken aan een toe
stand. die alleen haar volhardende koppig
heid tot een doodelijken toestand kan maken
Intusschen vernemen wij:
Volgens het „Journal" zal mevrouw Hanau
wegens haar buitengewone zwakte voorloopig
op vrije voeten worden gesteld en zal zij
over eenige dagen het ziekenhuis verlaten
Een Havas-bericht meldt, dat zij geweigerd
heeft, een verzoek om voorloopige invrij
heidstelling te onderteekenen, dat haar door
haar advocaat werd voorgelegd. De curator
heeft op een vraag van den officier van
justitie medegedeeld dat de medewerking
van mevrouw Hanau bij de afwikkeling van
het faillissement zoo niet onontbeerlijk, dan
toch nuttig zou zijn.
EEN BERLIJNSCHF
TRAGEDIE.
Hooggeplaatst ambtenaar
gecompromitteerd.
DE „INBRAKEN" IN DE VILLA TE
POTSDAM.
Sinds eeniven tild wekte een reeks ge
heimzinnige diefstallen te Potsdam groove
scanning. Tooneel van de telkens herhaalde
inbraken was de woning van den ..Revie-
rungsDrasident" Momm, aldus het Hbld. Van
allerlei werd ontvreemd: kostbaar tafelgerei,
linnengoed, kleeren enz. Zelfs verdwenen een
betrekkelijk groot gedeelte van gelden, welke
mevr. Momm. die in het bestuur van een wel-
daaigheidsvereeniging. onder haar beheer
had en bij zich in huis bewaarde.
De eerste inbraak, waarvan mededeeling
werd gedaan aan de inbraakverzekerine, ge
schiedde in 't jaar '27. toe nmevrouw Momm
verklaarde, dat een hoeveelheid linnengoed
door de spoorloos verdwenen dienstbode was
meegenomen. De maatschaopij betaalde een
bedrag uit van 198 M. Den tweeden keer. ver
leden jaar Juni, kwam mevrouw Momm met
een eisch tot vervoeging ter hoogte van 500
M.. we'k bedrag dadelijk door de maatschap-
nij voldaan werd. Toen in Dec van het vorige
iaar uit de hulshouding Momm een deel van
het kostbare tafelzilver verdween, kreeg me
vrouw 4700 M. vergoed. Ook dit keer van de
dieven geen spoor. Thans heeft het politie
onderzoek aan het licht gebracht, dat me
vrouw Momm geheel buiten weten van haar
man het geld heeft- gevraagd en in ontvangst
heeft genomen, ofschoon de verzekering op
zijn naaan stond. De maatschappij heeft ver
klaard, dat zU geen aanleiding had om te
twijfelen aan de juistheid van de mededee-
lingen van mevrouw Momm.
Op 10 Maart l.L kwam zij weer met een
verzoek tot schadevergoeding. Maar dit keer
wekte het verhaal, dat zij zoowel aan de
maatschappij als aan de politie opdlschte.
twijfel. Zij beweerde nL, dat zij in den nacht
van 8 op 9 Maart tegen haar gewoonte een
slaapmiddel had genomen: plotseling was zij
wakker geschrokken en had zij een gemas
kerd gelaat ln de deuropening gezien. Opge
vlogen. was zij tot de ontdekking gekomen,
dat 2000 Frs. verdwenen was uit haar wel
dadigheidsfonds. Merkwaardig was. dat de
dief zich de mo. 'te had gegeven 30 gaten te
boren rondom het deurslot- teneinde dit er uit
te kunnen lichten en zoodoende de deur te
openen, een werkje, dat toch zeker anderhalf
uui geduurd moet hebben.
De recherche, wie het maar niet gelukte
ooit- een der inbrekers in den huize Momm in
handen te krijgen, vatte verdenking op: het
O. M. te Potsdam vond het echter een pijn
lijke geschiedenis te moeten optreden tegen
de echigenoote van zijn hoogsten chef. Men
droeg daarom eerst een nader onderzoek op
aan twee Beriijnsche rechercheurs waarvan
het resultaat was. dat de verdenking steeds
grooter werd tegen mevrouw Momm.
Dr. Momm, die niets wist van de zware
verdenking, welke op zijn vrouw rustte, werd
op voorzichtige wijze van een en ander in
kennis gesteld. Zoodra hij vernam, dat zijn
vrouw wederom de maatschappij buiten zijn
weten had aangeschreven, verzocht hU de
directie te willen wachten met de uitbeta
ling. Ondertusschen werden in zijn woning
talrijke huiszoekingen gedaan Jl. Zaterdag
avond werd op een verborgen plaats een deel
van het z.g. gestolen zilver, en benevens an
dere verdwenen kostbaarheden teruggevon
den. Tegelijk ls te Wiesbaden een deel van
het ontvreemde gosd ontdekt. Het gevolg van
deze ontdekkingen waren langdurige confe
renties in de woning van dr. Momm met
autoriteiten en familieleden, waarbij voor het
eerst ronduit de veronderstelling werd uit
gesproken, dat mevrouw Momm de diefstal
len gefingeerd had. Ook de „Regierungsprasi-
dent" zelf verklaarde tenslotte, dat hij niet
meer kon twijfelen aan de schuld van zijn
vrouw.
Mevrouw Momm, tenslotte voor de vier
schaar geroepen, viel al spoedig door de
mand. Zij legde een volledige bekentenis af.
Het raadsel is intusschen nog niet geheel
opgelost. Het is nog niet duidelijk welke mo
tieven mevrouw Momm tot haar zonderling
gedrag hebben gedreven. En ook welke hulp
zij bij een en ander gehad heeft. Er zijn nL
duidelijke aanwijzingen te zien, dat zij een
medeplichtige heeft gehad die waarschijn
lijk de tusschenpersoon ls geweest die zorgde
voor den verkoop van den buit aan opkoo-
pers enz. Bekend is dat mevrouw Momm in
Potsdam vele schulden had, waarvan haar
echtgenoot niets wist.
Deze droeve geschiedenis heeft in Pots
dam natuurlijk groot opzien gebaard. ..Re
gierun gsrat" Momm heeft onmiddellijk zijn
functie neergelegd. Sinds 1923 vervulde hij
deze. Hij had den naam van een uiterst
plichtgetrouw en correct ambtenaar te zijn.
DE KEIZER VAN AMERIKA.
HET NIEUWE STUK VAN SHAW.
The Apple Cart, het nieuwe stuk van Shaw,
dat onder den titel „De Keizer van Ame
rika", gisteren ter gelegenheid van het 80-
jarig bestaan der Maatschappij Apollo als
„feeslvoorstelling" in tegenwoordigheid van
Prins Hendrik voor het eerst te Amsterdam
werd gegeven, is meer een politieke brochure
dan een tooneelstuk. Wij weten dat G. B.
Shaw een zeer geestig schrijver is en wij
luisteren dan ook met genoegen naar de vele
rake zetten in den dialoog, maar luisteren
alleen is in een schouwburg niet voldoende.
Wij willen toch ook wel zien, wij verlangen
dramatische handeling en die dramatische
handeling nu ontbreekt geheel en al in dit
nieuwe stuk van Shaw! Er wordt alleen maar
in gepraat, gepraat en nog eens gepraat,
maar er gebeurt niets in „De Keizer van
Amerika". Eigenlijk is heel dit stuk weinig
anders dan één doorloopende vergadering
tusschen de ministers en een koning en ver
der niets. Het stuk heet te spelen ln het
laatst van de twintigste eeuw en het ls een
satire op de democratie! De spot Ls scherp,
nu en dan heel geestig, een enkelen keer ook
wel eens wat goedkoop en het is duidelijk,
dat Shaw met deze bewindvoerders van 1990
de politici van tegenwoordig een ballen spie
gel voorhoudt! Met dien soms vlijmscherpen
spot amuseerden wij ons, maar wij dachten
telkens: „jammer, dat Shaw daar nu geen
stuk omheen geschreven heeft!" HU heefc
het zich dit keer wel wat al te gemakkelijk
gemaakt.
Heel het eerste bedrijf wordt gevuld met
een vergadering van de ministers en den
koning! Eigenlijk is de eenige verstandige
mensch in deze vergadering de koning! Hij
is en dat is wel merkwaardig van den so
cialist Shaw de spreektrompet van den
schrijver; hU is de eenige man met gezond
verstand, met geest en helder doorzicht. De
ministerraad is een verzameling.... a la Shaw!
De een is nog een beetje dwazer dan de an
der! Proteus, de minister-president, is een
soort zenuwleider, die bij het minste ge
ringste opgewonden opstuift, de vrouwelijke
minister van posterUen is een vroolUk juffie,
dat te pas of te onpas liedjes zingt, de arbei
derminister is een domme schreeuwer zonder
meer en de rest is 'n stelletje onbeteeke
nen de nullen die volgens Shaw nergens
anders voor deugen dan voor minister.
Want wie er in het laatst van deze eeuw
nog in de politiek gaat, moet wel van alle
intellect ontbloot zijn. De eenige verstandige
mensch in dit milieu is zooals ik al schreef
koning Magnus, maar hij is ook niet met
2djn eigen wil op den ttoon gekomen. HU
zegt het by wUze van verontschuldiging, dat
het alleen maar de schuld is van de twee
zoons van zUn broer, die gestorven zUn!
Koning Magnus is zich volkomen bewust,
dat hy' niet veel meer is dan een „rubber
stempel". HU mag zeggen en teekenen, wat
anderen hem dicteeren. Maar dat is den de-
mocratischen minister-president nog te veeL
Want als de koning een rede uitspreekt, die
hU. de minister heeft opgesteld, dan knip
oogt hy juist altUd op 'n oogenblik, als hij
niet knipoogen moet en maakt hem bela-
chelUk. Daarom willen de democratische mi
nisters hem van het laatste restje fnacht, dat
hem is overgebleven het veto-recht be-
rooven. HU zal voortaan niets meer mogen
zJjn dan een zwijgende pop! Hierover nu gaat
heel de vergadering en meer gebeurt er
dramatisch niet in het eerste bedrUf. Als
ZUne Majesteit aan het slot van deze acte
den ministerraad verlaat neemt hU het he^n 1
gestelde ultimatum mee om er zich tot vijf
uur op te bedenken.!
Het tweede bedrijf geeft zoo waar weinig 1
meer dan een vervolg op den ministerraad
van I. met dit verschil, dat de ministers nu
met den koning vervaderen oo het terras van
zUn paleis en de arbeider-minister een bruin
confectie-colbert. inplaats van een arbeiders-
blouse draagt. Mavnus heeft zUn beshiit ve
nomen: hU zal zUn ontslag nemen als ko
ning en den troon vrij laten voor den kroon
prins. Dan zal hU zich candi^aat laten stel
len bU de verkiezingen om eenmaal ln het
parlement den heeren en dames, ministers
eens precies te kunnen zeggen, wat hU over
hen en hun democratie denkt! De mlnister-
nresident schrikt bU de gedachte alleen, dat
dat eens gebeuren zal. zóó, dat hU het ulti
matum verscheurt en vertrekt en de andere
dames en heeren weten ni<*t anders te doen
dan hem te volgen, den koning, als over
winnaar on 7i1n terras. a"een achterlatend!
nat de m'n'.sters bang ziln voor de stem van
Ziine Majesteit. verwondert niemand, want
feller, schemer, striemendcr en snijdender
dan hii heeft misschien nooit iemand over de
politiek en de politici gesnroken! Heel de
zaal behalve de enkele beroQ^.mollt!cl, die
ambtshalve of niet ambtshalve aan
wezig waren gnuifde van plezier, om wat
de koning of liever Shaw daar zei!
Maar vroeg ik mU weer af is het nu
noodlg. dat daarvoor een heel tooneelstuk
wordt geschreven! Het was epn geestige ver
handeling uit een brochure, die evenzeer zou
hebben vermaakt, als wij haar in een lezing
of in een vergadering hadden gehoord. Maar
als wU het tooneel gaan misbruiken voor
niets dan een lange vergadering, dan vrees
ik. dat de schouwburgzalen geheel ontvolkt
zullen worden.
Ik zou onvolledig zyn. als ik niet vermeld
de dat er tusschen het eerste en tweede be»
drUf als in de Cavaleria Rustlcana
een Intermezzo is, maar dit tusschenspel
heeft met het s'uk eigenlijk heelemaal niets
te maken. Het is niets anders dan een zU-
spronget-je, escapade van den schrUver to:
zUn eigen divertissement! Heel dat tusschen
spel is enkel een gesprek tusschen oen
koning en zUn beminde, die hem over wil
halen om te scheiden, welk gesprek eindigt
met een stoeipartü tusschen ZUne Majesteti
en het vriendinnetje, waarbU zü samen als
een kluwen tot vermaak van het publiek over
den grond rollen! En dan maakt Shaw nog
zoo'n zUsprongetJe, wanneer hU vlak voo:
den ministerraad den gezant van Amerika
laat komen met het voorstel om Amerika en
Engeland te vereenigen tot een kelzerrUk.
onder keizer Magnus I, welke scène er alleen
maar in gebracht is om Shaw eenige voor.
spellingen over de toekomst van Europa in
een geestig kleed te doen zeggen.
Neen, als tooneelwerk kan ik dit nieuwe
stuk van Shaw niet anders dan een misluk
king noemen! Het is een groote val na St.
Joan en het lUkt mU zeer dubieus, of deze
satire ooit gespeeld zou zUn geworden.,
wanneer er niet de;i naam van G- B. Shaw
onder had gestaan.
Natuurlijk zou Shaw niet Shaw zUn, als
hU ons niet herhaaldelUk hartelUk deed
lachen. Wanneer hU den Koning tot den ar
beider-minister bijvoorbeeld laat zeggen, dat
vele menschen bij onthoofding hun hoofd
niet eens zouden missen, dan hoor je daarin
den scherpen en geestigen Shaw! „Als je een
geestigheid kondt begrUpen. dan zou je niet
de groote volksredenaar zUn!", zegt de
vrouwelUke minister van posterUen tot den
minister van handel! ZUn minachting voor de
politiek en de politici spreekt uit bUna eiken
zin en wanneer dit stuk succes mocht hebben,
dan is het, omdat het publiek dat im
groszer Ganzen over politiek en politici denkt
als Shaw het hierin volkomen met den
schrUver eens Ls.
Te spelen valt er ln dit stuk bUna niet, te
„zeggen" des te meer! Dat koning Magnus
aan Cox van der Lugt Melsert volkomen
toevertrouwd is, behoeft nauwelijks betoog.
HU zei den scherpen, geestigen tekst aldoor
met die geraffineerde fUnheid en ironie.
welke wU van hem kennen! De geest van
Shaw kwam dan ook in niets te kort. Van
de vergaderende ministers viel eindelijk nie
mand bepaald op door uitmuntend spel. Hei
man Schwab was de hyper.nerveuse, bewege
lUke ministerpresident. Fie Carelsen de
vroolijke, jolige ministères van posterUen
wat 'n fideele boel zal het bU de post
zUn, als zulke vrouwen eens tot het minLs-
tersambt komen. Louise Kooiman, haar ernsti
ger collega van arbeid. Piet Bron maakte iets
heel goeds van den brallenden. maar dom-
men arbeider-minister! En Annie van der
Lugt Melsertvan Ees gaf al haar charme
en pittigheid aan de rol van het vriendin,
netje.
Van de aankleeding was zeer veel werk ge
maakt! Moeten wU den ontwerper der cos
tuums gelooven, dan zullen de vrouwen in het
eind van deze eeuw in nauwsluitende pyjama
broeken rondloopen! WU mannen, blijken
absoluut fantasie-loos te zUn, want in 1990
zien wU colberts, zwaluwstaarten en zelfs
gekleede jassen als ln het begin van deze
eeuw.
De ontvangst van De Keizer van Amer.ka
was vriendelijk, doch allerminst enthousiast!
Het zou mU zeer verwonderen, als deze Shaw
een succes in Nederland zou worden.
J. B. SCHUIL.
AGENDA
WOENSDAG 19 MAART
Stadsschouwburg. Ve-eenlgd Tooneel (Ver
kade en Verbeek) .Egoïsten". 8 uur.
Gem. Concertzaal. Ledenconcert H. O. V.
o. 1. v. Ed. v. Beinum. Cor de Wilde, cello.
8.15 uur.
Palace. ..Een Vrouw van Eer" (A woman
affairs). Tooneel: The great Hirston Co.
2.30 en 8.15 uur.
Luxor Theater. „Slachtoffers der Samen
leving". Tooneel: Duo Saphir en Boesnach.
2.30 en 8.15 uur.
Rembrandt Theater. ..Rassenhaat" (Red
skin). Tooneel: Sorosoto 2-30, 7 en 9.15 uur.
Standaurd Theater. ..De Indianen-over
val". Tooneel: Johnny Toering, 2-30 en 8.15 u.
Statenzaal Prinsenhof. Gemeenteraad 1.30
en zoo noodig 8 uur.
DONDERDAG 20 MAART
Stadsschouwburg. Liederen- en piano
avond Annie Woud. Karei de Jong, Emmy
van Eden. 8 uur.
Schouwburg Jansweg. „Aan die mooie
blauwe Donau". 8.15 uur.
Gebouw Ned. Protestantenbond. Veste-
straat. Openbare voordracht Psycho-synthese
B. v. d. Meer: ..Heiliging". 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Hotel Lion d'Or. Jaar] Alg. verg. aandeelh.
„„Door Eend-acht Sterk". 8 uur.
Huize De Viersprong. Aerdenhout- Alg. ver
gadering .Arbeid Adelt". 3 uur.
Teyler's Museum. Spaarne 16 Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve *s Maan
dags. toegang vrij.
Ovexveen: Raadhuis. Gemeenteraad
yan Bloemendaal. 2 uur,
DE MODERNE LIFT EN NOG WAT.
De klassieke lift in groote gebouwen, die
bediend werd door een min of moer onver
schilligen Jongen en de bezoekers bracht
naar de verdieping, waar ?4j moesten wezen,
wordt in den laatsten rijd hoe langer hoe
meer door de paternoster vervangen, name-
lU'k de open lift, die voortdurend in beweging
ls: op, neer. op neer, eindeloos van den vroe
gen morgen tot den laten avond. Wie er
nooit een gez.ien heeft, moet zich voorstel
len. dat er voortdurend een bak voor de lift-
openlng komt. waar men in kan stanoen om
naar boven of naar beneden te gaan. De
moeiliikheid ligt in het kiezen van het Juiste
oogenblik om in te stappen: wie te lang
wacht, moet op den volgeladen bak wachten,
wie het te gauw doet. zou een lcelUke tui
meling kunnen maken en je moet er voor
zorgen, dat je precies oo de juiste verdiening
uitstapt, want als je even aarzelt, ls het te
!aat en ga je mee naar boven om den heelen
weg weer af te legsren. Bij het terugkeeren
zUn de moeihjkheden natuurlUk precies
gelUk.
Dit is een lift voor ionore menschen. al
thans niet voor oude lieden of menschen
met een gebrekkig been of kreupelen voet.
ook niet voor bange mensehen. want hoewel
er in de liftkooi handvatten rijn aange
bracht. waaraan je je kunt vasthouden, be
hoort er den eerst en keer toch wel een kleine
zelfoverwinning toe om je aan dat bewegen
de ding toe te vertrouwen. De snelheid is wel
niet- al te groot, maar het moment dat je
kiezen moet voor in- en uitstappen, duurt
toch ook niet lang. Natuurlijk Ls dit nracti-
srher dan de oude liften met hun deuren,
die zorgvuldig moesten worden gcs'oten en
ln elk geval goedkoo-^r. omdat de llftjongen
niet meer noodig is. De zwakke zU van het
nieuwe toestel is. dat het niet dienen kan
voor menschen, die er de meeste .behoefte
aan hebben, de ouden van daeon en de ge-
bvekkigen, die ik boven noemde. Maar deze
»piiw is nu eenmaal een eeuw van de jeugd
met haar drukke verkeer op straat, dat het
noodzakelUk m-nkt om snoedlg uit den we?
te komen: met haar snelle trams met hooge
nr-stappen en nu ook met de paternoster-
liften. Als dat zoo doo*-«raat. dan zullen de
menschen boven de vjiftig of in elk eeval
boven de zestig uit lUfsbehoud maar liever
thuis moeten blUven en het- gekste van alles
is nog. dat de maatschappiien. die wel zoo
vrlendelUk zUn ons tegen ongelukken te ver
zekeren. aan hun klanten een beleefd briefje
schrijven, wanneer die zestig of vUfenzestig
iaar rijn geworden, met de boodschap, dat
de verzekering nu ophoudt.
Juist als de kans op een ongeluk grooter
'eworden is. Wie was het ook weer.-die in-
dertUd beweerde, dat vele verzekeringsmaat-
schanuUen het innen van nremie als hoofd
zaak beschouwen en het uhkeeren van scha
de als een onaangename bUzaak!
GEMEENTELIJK ORGELCONCERT.
In volle fleur en frischheld is de reeks der
orgelconcerten van dit seizoen Dinsdagavond
besloten. Zelfs kwam een première op het
programma voor, en zeker geen onbelang
rijke: de in den zomer van het vorige Jaar
door onzen stadgenoot Hendrik Andriessen
gecomponeerde ..Passacaglia" in a kl. t- voor
orgel. Uit de aangifte van de toonsoort kun
nen ook zU. die het stuk niet hoorden, de
overtuiging putten, dat Andriessen nog niet
naar het kamp der atonallsten overgeloopen
is; zUn muziek rust nog op harmon'sche
basis, maar met hoe groote vrijheid en koen
heid hU zUn gebouw daarboven optrekt
hoort men bU een vcrgelUking van zUn werk
met het op hetzelfde concert uitgevoerde
Choral in b kl. t. van César Franck, dat even
eens met een ostlnate verwerking van een
tl. erna begint, die aan een Passaeagl'a doet
denken. Dan bemerkt men den tUdsafstancl
die beide werken scheldt: 60 Jaren! Ik hoop
dat George Robert ons spoedig tot oen her
nieuwde en nadere kennismaking met An-
drlessen's jongste orgelwerk zal ln staat
stellen.
Het openingsnummer kon me n'et bUster
Interesseeren; het Adagio uit bet concert, in
D van Handel is vrU saai en stijf en het Alle
gro uit hetzelfde werk zeer ooncrvlakkig:
een reeks herhalingen van hetzelfde tamelijk
goedkoope melodietje waarbij alleen de regls-
trcer'ng wat afwisseling brenvt. Maar ook
dan blUft het een loos spelletje. Er kwam nog
bU dat onze organist met name wat het r>e-
daal betreft nog niet v«v.pel ..In^-meeld"
scheen. zxWat de vertoning niet ln allen
deele slaagde. Later on den avond bemerkte
men daarvan niets meer.
De sooraan7a.nveres To van der Sluys heeft
de goede Indrukken, die baar zang op een
ledenconcert der H O V. achtergelaten had.
bevestigd. De stem klinkt ongemeen friseh,
re'n en welluidend, vooral ln de hoogte. De
omvang schUnt niet groot, maar naar wat
rij binnen de gestelde grenzen z'ngt. luistert
men met onverdeeld genoegen. Daarentegen
ls haar uitspraak van den tekst too gcnl nis
geheel onverstaanbaar: zii zou. wat mil be
treft. even goed kunnen solfeggteeren als dc
tekstwoorden zingen. De schoonheid van
haar zang ls dus in hoofdzaak een zuiver
muz'kaie en zoo kwamen de zoet-vloeiende
melodieën van Gluck heel mooi tot ons. BU
Pie Jesu" van Lil! Boulanger en ..Ma-na
Res est Amor" van Andriessen hinderde do
moeilUkheid om de woorden te verstaan wel
eenigszlns. maar als men den tekst volgde
kreeg men toch den Indruk dat dc zangeres
de beteeken's van woorden en muziek bee-e-
pen had en zoo ook wist weer te geven. Een
treffende compositie van de jong gestorven
Fransche componiste is dat „Pie Jesu"! De
overgang van het in zU" chromatische on
rustige en verduisterde eerste deel tot het
serene slot is wel zeer biizonder En de harts-
tochtelUkc gloed dien Thomas k Kemels'
hymne aan de Liefde bevat is ln Andrles-
sens muziek niet minder gepasrionneerd tot
uiting gekomen. We hoorden deze hymne
vroeger van Mia Peltenburg: de vertolking
van To van der Sluys deed voor die van onze
vroegere stadgenoote niet onder.
K. DE JONG.
INGEZONDEN MEDEDEFLINGEN
a fit Ot«t. nr»r reeel.
