Dr. Fr. VAN EEDEN 70 JAAR Het woord is aan... 47e Jaargang No. 14349 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestïagen Woensdag 2 April 1930 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per weck 0.27)4. met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kotn der gemeente) 3-57)4. Franco per post door Nederland f 3.8754. Losse nummers ƒ0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-57$4, franco per post- Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15C54 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1EN: 1—3 regels 1.73. elke regel meer 0J5. Reclames 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd I4 regels 0.60^ elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25. elke regel meer 0.10. oitsl. i contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Weekafconnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-. Wqsv nger I 150.-. Elke andere vinger I 50.-, Arm- of Beenbreak f 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD Wij hebben reeds in een artikel herinnerd 'aan het feit, dat onze vroegere stadgenoot, de letterkundige, Dr. Fr. van Eeden, op Don derdag 3 April den 70-jarigen leeftijd berei ken zal. Wij geven hierbij het nieuwste portret van Dr. van Eeden, alsmede de afbeelding van zijn geboortehuis aan den Kleinen Houtweg, het huis waarin vroeger de heer E. H. Kre- lage woonde en dat thans afgebroken is EEN JAARGELD VOOR DR. FREDERIK VAN EEDEN. De gemeenteraad van Bussum heeft met op één na algemeene stemmen aangenomen het voorstel van B. en W. tot het verleenen van een jaargeld van f 1000 aan dr. Frederik van Eeden, met ingang van 3 April, zijn zeventigsten verjaardag. Dr. Frederik van Eeden is van 1886 af bijna onafgebroken in woner van Bussum geweest. EEN OPLICHTER. BIJNA 5 PREDIKANTEN VOOR EEN KANSELBEURT! Uit Haarlemmermeer Werd een eigen aardig geval van oplichting gemeld, dat zich als volgt schijnt te hebben toegedragen: De voorganger, de heer v. d. B. te Haar lemmermeer, zou een diengaand geschil ge had hebben met het kerkbestuur en met spoed vertrokken zijn naar Nieuwveen. Met dit verhaal, waarvan echter geer. woord bleek waar te zijn, kwam iemand in Haarlem bij een emerituspredikant en deed namens het kerkbestuur het verzoek, om den dienst van den heer B. tijdelijk waar te nemen. De emeritus was op den eerstvolgenden Zondag vrij en wilde dus wel aan het gedane verzoek voldoen. Dat was dus in orde en de spreker zou Zondagsmorgens tijdig afgehaald wor den. Dezelfde boodschapper ging nu nog met een gelijk verzoek naar een tweeden spreker en toen nog naar een derden en ook nog naar iemand uit Amsterdam; al de heeren werden bereid bevonden en namen dus het aanbod aan. Door een samenloop van onvoorziene om standigheden kregen de sprekers echter vermoedens, dat de zaak niet in orde was, zoodat op den bewusten Zondag alleen de heer v. d. B. den kansel besteeg. Wat zou het anders een vertooning geweest zijn, als des morgens zich nog vier heeren meer bij de kerk hadden aangemeld om te spreken. De reden waarom de gedienstige naar Amsterdam en Haarlem reisde ter wille van den heer B. is gemakkelijk te raden. Zooals meestal gebeurt moest mijnheer noodzakelijk boodschappen doen en had hij zijn portemonnaie vergeten. De rest laat zich begrijpen. Hij zou dien dag beslag gelegd hebben op dertig gulden. Wie t geweest is, is tot nog toe onbekend gebleven. De politie zoekt hem natuurlijk jegens oplichting. Fontenelle Er zijn drie zaken die ik altijd heb liefge had, en waarvan ik nooit iets begrepen heb de muziek, de schilderkunst en de vrouw. ZELFVERHEFFING. (Een commissie van de Con ferentie tot Codificatie van In ternationaal Recht heeft uitge maakt dat tot de souvereiniteit van eiken Staat gerekend moe ten worden den bodem van zijn meren, rivieren en zeeën, de aar de beneden en de lucht boven zijn grondgebied). Daar worden wij weer uitgebreid Door simpele annexatie Nog groot-er wordt ons vaderland Door rechtscodificatie. De bodem onzer meren, van Rivieren en van zeeën, De lucht boven ons grondgebied, De aarde er benejen Den bodem van de waterplas, Zal niemand ons misgunnen. Elk deel is afgepaald voor ons Zooals voor andren 't hv.nne. Maar als wij door de aarde gaan Steeds verder naar beneden En zij doen t zelfde, dan ontstaan Er zeker moeilijkheden; Edoch, dit is van later zorg Ons graafwerk is bescheiden, Wij gaan om 't middelpunt der aard Voorloopig nog niet strijden, Er rest het weidsch domein der lucht, Daar valt wat te verdeelen Met al wat daarin hangt en vliegt, Met al zijn luchtkasteelen, Met al zijn wolken en zijn wind Zijn sterren en planeten, Zijn melkweg en zijn zon en maan Vooral niet te vergeten; Dat is een trotsch en grootsch bezit, Al is 't ontastbaar verre. Maar 't gekste is, het wisselt steeds Met dagelijks andre sterren En na een zeker tijdsverloop Door telkens nieuwe standen, Is heel de Kosmos gepasseerd Als deel der Nederlanden, Doch tevens blijkt uit dit besluit Voor de planeet de aarde Een wel wat ongemotiveerd Gevoel van eigenwaarde, Het gansch oneindige heelal Wordt kalmpjesweg maar even Aan 't mensehelijke staatsbestel Als grondgebied gegeven. Te doen of om ons alles draalt Lijkt wel een beetje komisch. We zijn eene heele kleine stip In termen astronomisch, Wij buitelen door d' oneindigheid, Een nietig klein planeetje Wij tellen in den Kosmos mee Maar o, een heel klein beetje. P. GASUS. DE BESPELING VAN DEN AMSTERDAMSCHEN SCHOUWBURG. 23 APRIL KOMT DE VOORDRACHT IN DEN RAAD. In de Maandag gehouden vergadering van de Commissie van bijstand voor Kunstzaken te Amsterdam, zijn behalve een aantal an dere punten ook aan de orde gekomen de in gekomen sollicitatie stukken van Verkade- Van Dalsum en van de Kon. Ver. „Het Ned. Tooneel", verneemt het Hbld. Door deze sollicitaties nog slechts kort In handen waren van de commissieleden was het niet mogelijk in deze vergadering tot een beslissing te komen. Aan het einde dezer week zal andermaal worden vergaderd. De bedoeling is de desbe treffende voordracht door den Raad te doen behandelen in de zittingen, die 23 April as. beginnen. VICE-VOORZITTER VAN DEN BIOSCOOPBOND. DE HEER B. D. OCHSE TE HAARLEM. Tot vice-voorzitter van den Nederland- schen Bioscoopbond is in de plaats van den heer Ch. van Biene te Ams er-dam gekozen, de heer B- D. Ochse te Haarlem. GROND TER ONTGINNING VOOR WERKVERSCHAFFING. VOORSTEL TOT AANKOOP DOOR AMSTERDAM. Opnieuw stellen B. en W. van Amsterdam voor om eenige perceelen grond, thans ter gezamenlijke grootte van ruim 36 H.A. aan te koopen onder Wilnis, voor ontginning ten behoeve van de werkverschaffing. Zij reke nen op een bijdrage van 20*vó van de arbeids- loonen van Rijk en provincie. DE BLOEMBOLLENTENTOON- STELLING TE AALSMEER. DE OPENING Dinsdag gaven wij reeds een uitvoerig ver slag van de opening der groote bloementen toonstelling te Aalsmeer. Ter aanvulling nog het volgende. Buiten het tentoonstellingsgebouw heerschte een groote drukte. Tal van auto's stonden gerijd op de parkeerplaatsen. Rijksveldwachters regelden het verkeer. Dat overal, van grootere gebouwen en ook vb.n vele kleine huisjes, gevlagd werd spreekt vanzelf: het bloemendorp zag er met dit prachtige lenteweer frisch, vroolijk en fleurig uit. Daarbinnen was in de groote zaal een groote menigte aanwezig, die met aandacht luisterde naar de verschillende redevoerin gen, waarvan wij gisteren reeds verslag ga ven. Na elke rede klonk luid applaus. Tee kenend was het dat het publiek ook telkens luide van zijn instemming deed blijken, als hulde werd gebracht- aan den heer J. Men- sing, secretaris van de Commissie voor de Ten* tonstelling. Na afloop van de openingsplechtigheid, begaven de genoodigden zich naar de ten toonstelling, voor het maken van een rond gang. Te vier uur arriveerden de Koningin en Prins Hendrik. Buiten het gebouw stond de Aalsmeersche schooljeugd geschaard, die de Koningin lie deren toezong, waarvan de tekst aan de Ko ningin werd overhandigd door den burge meester van Aalsmeer. Eenige- meisjes boden de Koningin bloe men aan. De vorstelijke bezoekers werden in de zaal ontvangen met het Wilhelmus, door, het orkest gespeeld, rondgeleid door de hee ren J., van der Meer Pzn., voorzitter van „Bloemenlust" en J. Mensing, secretaris van de Commissie voor de Bloemententoonstel ling. Ook zagen wij den Prins eenige malen ln gesprek met den heer G. Oud, voorzitter van die commissie. Herhaaldelijk gaven de Koningin en de Prins hun bewondering te kennen voor de schitterende tento.-.,stelling. Te ongeveer half zes vertrokken de vorstelijke bezoekers weer- naar Den Haag. Onder de talrijke aanwezigen waren Jhr. Mr. Dr. A. Röell, Commissaris der Koningin in dit gewest en mevrouw. Zeer veel buiten landers, velen met hun dames, woonden ook de openingsplechtigheid bij. tof voor Aalsmeer uit het buitenland. Onder den titel: „Een Hollandsche bloe menstad", wijdt de Hongaarsche Magyar Hirlap een lang artikel aan Aalsmeer. Een drie meter onder den zeespiegel gelegen stad met een ontelbaar aantal tuinhuizen, met reusachtige glaspaleizen, prachtige mo derne gebouwen en duizenden en nog eens duizenden tuinen, die als natuurlijke en kunstmatige eilanden tusschen de kanalen en de moerassen liggen, dat is Aalsmeer, welks inwoners in het Nederlandsche klimaat een bloemenparadijs hebben weten te schep pen, waarvan men de wedergade tevergeefs in Europa zoekt. INDISCH LEGERVLIEGTUIG VERONGELUKT. GEEN PERSOONLIJKE ONGELUKKEN. Maandagmorgen is op het vliegveld Darmo bij Soerbaja bij de landing een legervlieg tuig, bestuurd door den officier-vliegenier, E. J. Roelofs, lsten luitenant der infanterie, over den kop geslagen, waarbij het toestel zich met den neus in den grond boordde, sein Aneta. De schroef is versplinterd. Per soonlijke ongelukken hebben zich niet voor gedaan. Nader wordt gemeld, dat het ongeluk ge beurde bij het opstijgen, waarbij het toestel tijdens het taxiën met een wiel in een oude springkuil raakte, als gevolg waarvan het landingsgestel zwaar werd beschadigd. Ver moedelijk zal het toestel worden gedemon teerd en per trein naar Bandoeng worden gezonden. GAS Uit DE STAATSMIJNEN. DE LEVERING TE ROERMOND BEGONNEN. Dinsdagmiddag werd op de gasfabriek te Roermond het eerste gas op langen afstand ingeschakeld, dat uit de staatsmijn Maurits in den vervolge zal geleverd worden. Verschillende autoriteiten waren aanwe zlg- Hiermede is in Limburg de toepassing van het gas op langen afstand begonnen en binnenkort zullen de andere groote gemeen, ten wel volgen. THERESE HOVEN 70 JAAR. De schrijfster Therèse Hoven wordt Don derdag 70 jaar. HAARLEM, 2 April. Bolero. Zonder mij aan roekelooze uitstapjes te wagen op een gebied, dat ten allen tijde voor onze muziekcritici gereserveerd is en blijven zal, kan ik in deze rubriek het schitterende besluit van het concertseizoen der Haarlemsche Bachvereeniging niet voor bijgaan. Een seizoen, dat den leden weer het voorrecht heeft gegeven om een aantal van de grootste solisten ter wereld te hooren. begeleid door onze eerste orkesten, onder hun vermaarde leiders, en waarin ook onze H.O.V. heeft getoond hoeveel met een be perkt orkest onder de aanvoering van een begaafd en geestdriftig jong kunstenaar als Eriuard van Beinum, bereikt kan worden. Het Haarlemsche muziekleven heeft zeker leiders, waarop vele andere steden in binnen- en buitenland afgunstig mogen zijn. Het Negende en laatste Bachconcert heeft het bestuur geen geringe zorgen gebaard, omdat aanvankelijk de Spaansche pianist José Iturbi 'n werk van Beethoven zou uitvoe ren, dat hij bij zijn vorig optreden te Haar lem ook gegeven had. Verandering van het programma bleek zeer moeilijk te zijn. Niet omdat Iturbi, wiens repertoire schier onbe grensd schijnt te zijn, zich speciaal tot Beethoven wilde beperken, maar omdat het orkest en de solist Franz Liszt's Con cert in Es gr. t., dat tenslotte gegeven werd, niet hadden kunnen repeteeren Dat zij zon der éen enkele repetitie van een zoo zwaar werk zulk een volmaakte uitvoering gaven, bewijst opnieuw de wondere begaafdheid van kunstenaars aLs Mengelberg en Iturbi. Het was merkbaar dat de solist meer dan gewone aandacht aan den dirigent moest geven, niettemin scheen de bezieling van zijn sprankelend, brillant spel er niet in het ge ringst door beïnvloed. En de zaal bracht beiden aan het slot uitbundige hulde. Dit was gevolgd op Mahler's Vijfde, een symphonie die geweldige eischen aan orkest en leider stelt. Het concert en daarmee het Bachseizoen, werd besloten met de eerste uitvoering in Haarlem van Maurice Ravel's Bolero. Ook dat was een verrassing ook dat had het Bach-bestuur weten te bewerken bij de programma-wijziging. Het had moeilijk ge lukkiger keus kunnen doen om een climax te bereiken. Bolero is éen geweldig stijgend crescendo. Ravel behoort niet meer tot de modernste componisten, hij is nochtans een der groot ste levende toondichters, en dit is een werk van enkele jaren oudeen compositie van onzen tijd, die niet alleen de beroeps-musici maar ook den leek, den „gewonen muziek minnaar", meesleept in haar wondere be koring, haar brlllante ontwikkeling, haar le vende, meeslepende kracht. Zulke kunst te genieten, uitgevoerd door kunstenaars als Mengelberg en zijn prachtige Amsterdam- sche orkest, is een voorrecht dat de Bach- leden in een kleine stad als Haarlem wel buitengewoon hoog mogen waardee^en. Het ontbreekt nimmer aan vergelijkingen met hetgeen steden als Londen, Parijs, Ber lijn, wereldcentra, op allerlei gebied te genieten krijgen. De wereldstedeling pleegt met een beetje minachtend medelijdend te praten over hetgeen de kleine tad wel alles mist, dat hij genieten kan Maar op muziek gebied krijgt een stad als de onze evengoed de grootsten en de beste orkesten te hooren, en er zijn tallooze wereldstedelingen, die nimmer het genot smaken van zulk een reeks concerten als de Haarlemmer, teiken- jare weer, voor feitelijk heel weinig geld kan bijwonen. De H.O.V. sluit zich prachtig bij de Bachvereeniging aan en geeft door haar onvermoeid werken, door het enthousiasme dat ook haar leidt, veel meer dan orkesten van dergelijken omvang, met zulke beperkte financieele middelen, elders presteeren. Deze dingen eens met nadruk en met dankbaarheid te constateeren daarvoor leek mij het slot van het Bachseizoen een gereede aanleiding. Er wordt al zooveel ge- critiseerd en van meening verschilden dat is in het algemeen onvermijdelijk, en heeft trouwens vaak zijn groote waarde en zijn goede resultaten. Maar laten wij niet vergeten te erkennen, wat hulde verdient Het Bachbestuur mag evenals de H.O.V. on getwijfeld met trots en voldoening terugzien op hetgeen in 19291930 bereikt ls. I R P. DE TON VOOR T. B. C.-BESTRIJDING. VRIJSTELLING VAN SCHENKINGS RECHT VERLEEND. Eenige maanden geleden hebben wij me degedeeld, dat mevrouw de weduwe Luden te Overveen aan de Haarlemsche vereeniging tot bestrijding der tuberculose een kapitaal van f 100.000 had toegezegd, om daardoor in het bijzonder de verpleging van aan t.b.c. lijdende kinderen te bevorderen. Dit deed mevrouw Luden ter herinnering aan haar zoon. die aan t.b.c. overleden is. De voor waarde was evenwel gesteld, dat de regeering vrijstelling van het schenkingsrecht (min stens 10 pet.) zou verleenen. Naar wij thans vernemen heeft de regee ring die vrijstelling verleend. Het geld is dan ook reeds aan de vereeniging uitgekeerd. Het is de bedoeling, dat in een der gebou wen op het Brederodeduin te Bloemendaal ean gedenksteentje zal worden geplaatst om het nageslacht aan de schenking te her inneren. Deze steen zal vermoedelijk In Mei, als mevrouw Luden van haar reis uit Ame rika teruggekeerd is, onthuld worden. Het Belangrijkste De nieuwe Duitsche regeering voor den Rijks* dag. (3e blad, 2e pag.j De toestand in Britsch-Indië. (3e blad, 2e pag.) Weer optimisme ter Londensche Vlootcon- f er ent ie. (3e blad, 2e pag.) Het jubileum van Dr. Timmer. (4de blad, le pag.) ARTIKELEN. R. P.: Bolero. (le blad, le pag.) In- en Uitvallen: Over lijfstraffen en de doodstraf. (2e blad, le pag.) Mr. B de Jong van Beek en Donk: Dc Ge- neefschc Tarieven-conferentie. (2e blad, le pag.) J. Oreshof f: Prof. Vermeylen spreekt. (2e blad, le pag.) J. B. Schuil: De sollicitanten naar den Am- sterdamschen Stadsschouwbura. (4e blad, le pag.) E. W. Ott: Voor de Luistervinken. (4e blad, 2e pag.) (Voor de laatste berichten zie men de 2e pagina van het Eerste Blad). De beroemde Duitsche acteur Alexander Moissi, die ook land triomfen vierde is vandaag 50 jaar geworden. BEZOEK VAN DE KONINGIN-MOEDER. NAAR BRF.DFRODEDUIN EN HET PARKHERSTELLINGSOORD. Eenigen tijd geleden heeft de Koningin- Moeder toegezegd, dat zij een bezoek aan Haarlem zou brengen ter bezichtiging van het Brederodeduin te Bloemendaal. waar de stichtingen gevestigd zijn van de Haarlem sche vereeniging tot bestrijding der tuber culose en van het Parkherstelllngsoord in Haarlem-Noord van de afdeellng Haarlem van het Roode KruLs. Het staat nu vast, dat H. M. aan dit voor nemen uitvoering zal geven. Bij de besturen van de genoemde vercenlgingen is nog geen mededeeling ingekomen wanneer het bezoek zal gebracht worden, maar als vermoedelijke data zijn genoemd 10 of 11 April a.s. BESLAG GELEGD OP EEN URKER BOTTER. Zaterdagavond is, naar de Tel. meldt, door een deurwaarder uit Enkhuizen, geassisteerd door een tweetal Rijksveldwachters, beslag gelegd op de Urker motorbot'er U.K. 152, van schipper L. Hak voort te Urk. Dit geschiedde op verzoek van een trawrel-reederij te IJmui- den. Eén van deze schepen dezer reed e rij had de U.K. 152 hulpeloos op de Noordzee drijvende aangetroffen en binnengebracht, waarvoor men nog til tijd bergloon else li te. DE VOORBEURS TE AMSTERDAM De optimistisch luidende berichten omtrent den toestand in het bod lijfsleven in de Ver- eenigde Staten wekken de hoop op. dat een betere tijd op handen is. Daarbij komt dat de gunstige resultaten die de Bethlehem Steel in het le kwartaal heeft behaald de verwachtingen ver overtroffen.. Alles bijeen was wel geschikt om een vaste stemming ter Beurze Sn het leven te roepen. Koninklijken avanceerden tot 406 1 2 pet. Margarine Unies tot 376, maar liepen daarna in een viertal punten terug. Calvé Delft be haalde een avance van enkele punten. Aku's bewogen zich pari De Philips-aandeelen waren prijshou dend.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1