Z/LVER
BINNENLAND.
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 15 APRIL 1930
VIERDE BLAD
INGEZONDFN MEDEDEEUNCFN 60 Ct«. prr „„t.
STANDAARD
COLLECTIES
GERO-2ILVER
voo' 6 en 1 2 personen
VANAF II. 76...
Gratis bijlevering
der waardevolle
Cassette.
Verkrijgbaar in
de vooraanstaan
de zaken.
Vraagt debrochure:
Standaard cassettes.
iJledwlandöch- Sabnkaai
WIE ZAL DEN SCHOUWBURG
BESPELEN?
MET MILITAIRE EER
BEGRAVEN.
ZIET ANTWERPEN ZICH DE
KALI TOCH ONTGAAN?
Ongerustheid in de
Scheldestad.
OF ZULLEN MAAS EN SCHELDE
DEELEN?
Wacht Rotterdam rustig de beslissing van
den hoofddirecteur der Société des Potasses
na diens terugkeer uit Amerika af, te Ant
werpen heersent stijgende ongerustheid om
trent het verkrijgen van den nieuwen stapel
van de kali, daar de jongste berichten uit
Parijs blijken te bevestigen, dat de Société
Commerciale des Potasses d'Alsace niet ge
neigd zou zijn Antwerpen het monopolie der
kaiiverschepmgen te verzekeren en toch nog
een deel van den uitvoer over Rotterdam
zal leiden.
Van Cauwelaert weer naar
Parijs.
Burgemeester Van Cauwelaert ls zelfs weer
naar Parijs vertrokken om met de Fransche
regeeiiug nogmaa. ue kali-quaestie te be
spreken.
De interpellatie-Jorls.
Ook verluidt, dat de liberale gekozene voor
Antwerpen, mr. Joris, die naar aanleiding
van de gunstige berichten aanvankelijk zijn
verzoek om de regeering te Interpelleeren
had ingetrokken, in de komende dagen toch
nog een openbare bespreking van de kali-
kwestie in de Belgische Kamer zal uitlok
ken.
Het offer van Antwerpen.
Het Hbl. van Antwerpen is echter optimis
tisch en schrijft o.a.:
Het is stellig dat de heele kwestie nog
niet is opgelost. Maar principieel is ze voor
Antwerpen gewonnen.
Van haren kant moet de stad Antwerpen
Inrichtingen plaatsen zooals Rotterdam ze
had voorzien. Naar het schijnt zouden die
op niet minder dan 30 millioen franc ko
men.
Frankrijk helpt!
Nu de Kali-maatschappij Rotterdam toch
niet geheel schijnt te willen loslaten, begint
de Antwerpsche „Matin" zich weer te beroe
pen op de Fransche regeering:
Indien de Fransche regeering de maat
schappij steunt in haar politiek, dan zal de
vriendschap tusschen beide landen (Frank
rijk en België) leelijk gecompromitteerd zijn
zegt het blad.
Meer kal! dan Antwerpen
?»•<-. kan ver,, ./ken.
Een belangrijk bericht is dat van den cor-
--ïespondent van het Handelsblad uit Parijs:
De „Journée Industrielle", die omtrent de
aangelegenheden van de „Société Commer
ciale des Potasses d'Alsace" zeer goed inge
licht pleegt te zijn, schrijft naar aanleiding
van het bezoek, dat de onderminister van
openbare werken, de heer Falcoz, deze week
aan de mijnen en installaties in den Elzas
heeft gebracht:
„Hoewel de heer Falcoz geen enkele ver
klaring heeft gedaan, meenen wij te weten,
dat hij oordeelt dat wegens de ontwikkeling
van de exploitatie der Elzassische kali bin
nenkort de haven van Antwerpen, zelfs tot
haar maximum capaciteit gebracht, niet
meer voldoende zal zijn. De quaestie van
Rotterdam zou dan eventueel opnieuw ge
steld moeten worden, maar ze zou dan ont
daan zijn van het irriteerende karakter, dat
de rivaliteit tusschen de twee havens er aan
gaf, aangezien Antwerpen er zeker van zou
zijn, dat de „Société Commerciale" er niet
aan denkt, die plaats te verlaten, en ander
zijds de Belgische haven het maximum aan
kali zou ontvangen, dat de bestaande loodsen
en die, welke ontworpen zijn, kunnen be
vatten.
Overigens zullen bij gebruik van Neder-
landsche en Duitsche Rijnschepen deze mis
schien weigeren naar Antwerpen te gaan.
*n Nieuwe concurrent:
Duinkerken.
„Wij voegen hierbij, dat Duinkerken op
zijn beurt er zich over beklaagt dat men de
Fransche havens verwaarloost. Men weet,
dat de oorzaak daarvan ligt in het verschil
in de transportprijzen: 30 fr. per ton langs
den Rijn, 70 fr. per ton bij spoorwegvervoer.
Wij meenen te weten, dat, indien men er in
slaagt dezen laatsten prijs voldoende te ver
lagen, Duinkerken een haven zal zijn, die de
S. C. P. A. in de toekomst zal gebruiken.
DE WIERINGERMEER WORDT
LEEGER.
WATER REEDS 2 METER GEZAKT.
Tijdens een excursie van het Koninklijk
Instituut van Ingenieurs naar de Zuiderzee
werken is medegedeeld, dat het water in de
Wieringermeer sinds de in werking stelling
der bemaling reeds 2 Meter gezakt is. Het
peil is thans 2 M. A.P. De daling van het
wa er bedraagt per etmaal 2 cM.
NIEUW SCHIP VAN DEN ROTT. IXOYD.
Op 5 Juni zal het nieuwe motorsnelvracht-
schip Kota Pinang van den Rotterdamschen
Lloyd op zijn eerste reis naar Batavia ver
trekken, verneemt de N.R.C. Het schip wordt
9 Juli aldaar verwacht en komt onder com
mando van kapitein W. P. van Meerkerk, die
tot voor kort het bevel voerde over de
Kertosono.
De Kota Pinang ls het zesde schip in de
zjg. Kota-klasse van den Rotterdamschen
Lloyd.
KOSTBAAR GESCHENK VOOR
HET RIJKSMUSEUM.
EEN ZELDZAME TEGELCOLLECTIE.
Naar wij in de N.R.C. lezen, heeft de heei
Arthur Isaac, oud-directeur van „De Bijen
korf' te Ams erdam, aan het Rijksmuseum
voor den tijd van tien jaar in bruikleen af-
gestaan een geheel- eentge verzameling
Nederiandsche tegels, welke volgens deskun
digen tot de uitgebreidste en volledigste op
dat gebied mag worden gerekend. De verza
meling zal binnenkort een plaats krijgen in
de groote overdekte binnenplaats van het
Rijksmuseum, den bekenden nieuw ingerichi.cn
lichthof. Zij zal daar tegen de wanden in
be.immeringen worden opgesteld, vereenigd
tot carrés. Deskundigen hebben de collectie
gerangschikt en er zal een beredeneerde cata
logus van verschijnen.
De verzameling bestaat uit 16000 a 17000
stuks, glazuurtegels, tinglazuurtegels, lood-
glazuurtegels, van alle soorten en uit alle
perloden. Er fcijn Delftsche, Goudsche,
Zeeuwsch-Vlaamsche en Friesche uit Mak-
kum.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heefi in een brief den heer
Isaac zijn dank betuigd.
HOLLANDSCHE
KUNSTNIJVERHEID.
VEREERENDE BUITENLANDSCHE
OPDRACHTEN.
Volgens het Vaderland heeft de heer H
P. Mutters te 's Gravenhage, van de Ameri-
kaansche Fokkerfabriek opdraoht gekregen
om het interieur te ontwerpen van een door
een rijk Amerikaan bij deze fabriek besteld
particulier vliegtuig van de klasse F 32.
Ook voor een serie Belgische Sabena-vlieg-
tuigen heeft de heer Mutters volgens dit
blad een soortgelijke opdracht gekregen.
WERKING VAN SLAMAT EN
SMEROE.
ERUPTIE VAN DE SLAMAT.
Aneta seint uit Bandoeng d-d. 12 April:
De vulkaan Slamat vertoont sedert 2 April
een verhoogde activiteit. Op 7 April werd een
sterke ontwikkeling van dampen waargeno
men, terwijl op 8 April een eruptie werd
geconstateerd. Den geheelen dag worden gas
wolken tot een hoogte van 500 M. uitge-
■stooten, om de halve of heele minuut. De
vulcanologische dienst is waakzaam.
De vulcanologische dienst ontving een
telegram, waarin gemeld wordt, dat de
Smeroe geheel rustig is. De vulkaan toont
niet de minste verhoogde werking.
MOETEN AALSCHOLVERS
UITGEROEID WORDEN?
DOEN ZIJ WEL SCHADE AAN DEN
VISCHSTAND?
Naar aanleiding van de berichten omtrent
schade, die een groote kolonie aalscholvers
op den Biesbosch aan den visch stand op de
rivieren doet, waarom den minister verzocht
is maatregelen tot uitroeiing van deze vogels
te treffen, schrijït de Nederlandsche Ver-
eeniging tot Bescherming van Vogels:
Het is nog zeer de vraag, of een aan
tal aalscholvers inderdaad de visscherij zoo
ongunstig beïnvloedt, als maar al te dikwijls
wordt aangenomen. Een feit is het in ieder
geval, dat de aalscholvers eeuwenlang in
Nederland gebroed hebben en dat er toch nog
visch is overgebleven, de ernstige waterver
vulling van tegenwoordig ten spijt.
Het is te wenschen, dat de Minister een
deskundig onderzoek zal doen instellen naar
het leven der aalscholvers en naar den in
vloed ten goede en ten kwade op den visch-
stand, alvorens aan het verzoek te voldoen
De aalscholvers zijn de laatste jaren in
Nederland snel in aantal achteruit gegaan.
In 19181919 bedroeg hun aantal nog ruim
3000 paren; ln 1922 ongeveer 2200 paren,
in 1926 minder dan 900 paren.
Deze achteruitgang is het gevolg van het
verstoren van sommige kolonies en houdt
natuurlijk ook verband met het feit, dat de
aalscholver een der negen vogelsoorten is.
die in Nederland niet bij de Wet beschermd
zijn.
De kolonie op den Biesbosch telt niet
4000 vogels, doch slechts 1279 nesten.
RAADSLID AFKEERIG t'AN
HUISHOUDONDERWIJS.
WENSCHT ALS WETHOUDER DE
HUISHOUDSCHOOL GELUK.
Het moet voor den wethouder N. Veis
Heyn, te Amersfoort een eigenaardige ge
waarwording zijn geweest, toen hij Donderdag
namens het gemeentebestuur met het volledige
college van B en W. de receptie bijwoonde
ter gelegenheid van het 25-jarig bes aan der
Industrie- en Huishoudschool, verhaalt de
Tel. Juist 25 jaren geleden, op 12 April 1905
werd in een raadsvergadering subsidie toe
gestaan voor deze school en de heer N. Veis
Heyn vond, evenals de heeren C. J. Plomp,
J. W. Jorissen, J. Kieber en A. Hamers, in
die subsidie-verleening reden om als protest
daartegen ontslag als raadslid te nemen. Van
alle protesteerenden is de heer Veis Heyn, de
eenlge die thans lid is van den gemeente -
raad.
WEER EEN KOELIE-AANVAL.
OP EEN MANDOER!
Aneta seint uit Medan d.d. 14 April:
Twee koelies, werkzaam op de veoelonder-
neming .Xaras". afdeeling Simoelongoen en
Karo'.anden, S O.K.. behoorende aan de N V
Handelsvereniging .Amsterdam", vielen een
mandoer aan, wien zij wonden toebrach
ten.
De daders werden gearresteerd. De aan
leiding was een aanmerking van den man
doer op het werk van de koelies.
WIEN DE „PAT ETS-BRAND"
VOORDEEL BRACHT.
DE AMST^RD^M^C^r GALERIJ
MAATSCHAPPIJ.
De jaarliiksche algemeene vergadering
van aandeelhouders van de Amsterdamsche
Galerij-Maatschappij heeft Zaterdagmiddag
goedgekeurd een voorstel tot ontbinding der
vennootschao.
De liquidatie der vennootschap is nL noo-
dlg wegens verkoop van de vaste goederen
aan de gemeente voor f 1.350.000. In zijn
toelichting van d't punt 1 liet de voorzitter
volgens een V. D.-bericht uitkomen, dat het
voor de Galerij Maat^channij een gelukkig
feit mocht heeten, dat het Paleis voor Volks
vlijt ls afgebrand: dit was toch een mooie
kans om de maatschappij kwijt te raken.
Besloten werd den directeur f 25.000 uit te
keeren en den commissarissen gezamenlijk
f 15 000. De egrsle liquidatie-uitkeering werd
vastgesteld op 100 pet. op de aandeelen.
DE ZENDTIJD OP HOOGTIJ
DAGEN.
VERZOEKEN VAN DE V. A. R. A.
INGEWILLIGD.
Gelijk onze lezers weten heeft de minister
van Waterstaat onlangs aan de VARA. ge
vraagd, den avond van Zaterdag 19 April
den verjaardag van Prins Hendrik aan
de A.V.R.O. af te staan en een regeling te
treffen, dat op den avond van Zaterdag 30
April het laatste gedeelte de A.V.RO.
en het eerste gedeelte de VA.RA. zou uit.
zenden.
Van de zijde van de VA.R.A. werd hier.
tegen bezwaar gemaakt, omdat reeds maat
regelen genomen waren, welke een uitzending
op 19 dezer, niet meer ongedaan konden
maken.
Het Hbld. verneemt thans, dat de minister
bepaald heeft, dat op de avond van 19 en
het eerste gedeelte van dien van 30 April de
Hilversumsche zender ter beschikking van
de V.A.R.A. zal zijn.
De heer Vogt, directeur van de A.V.R.O
heeft in een brief.aan „Het Volk", ontkend,
dat de A.V.R.O. 19 April als een .hoogtij
dag" wenschte te beschouwen. Ook de K R O.
zou niet de bedoeling gehad hebben, om zulks
te doen. zoodat het Initiatief in dezen van
minister Reymer moet zijn uitgegaan.
PREDIKANT CONTRA
KERKERAAD.
UITSPRAAK VAN DE SYNODE.
De Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk in
Synodus Contracta bijeen, heeft, naar het
Hbld. verneemt, in hoogste instantie uit,
spraak gedaan in het geschil tusschen den
(rechtz.) predikant der Ned. Herv. Gem te
Oude- en Nijehorne heeft de schorsing van
raad. De Synode heeft de schorsing van
den predikant ds. H. J. Pijnacker Hordijk
vernietigd en uitgesproken, dat op hem geen
tuchtmaatregel mag worden toegepast.
GOEDKOOPE HARING.
Op de Zuiderzee werd deze week weer zoo
veel haring gevangen, dat de markten over
voerd werden, zoodat te Monnikendam de
prijs de laatste paar dagen daalde tot 4
cent per tal (200 stuks).
DOODSLAG TE EINDHOVEN.
OM EEN DUIF.
Zondagavond heeft ln een café in de Ton-
gelreeschestraat te Eindhoven de 44-jarige
kapper A. H. B., gehuwd en vader van vijf
kinderen, ruzie gekregen met den 53-jarigen
wever A. Smit, over het feit, dat een week
geleden een duif van laatstgenoemde tegen
de antenne van den kapper is gevlogen,
waarna het dier is gestorven. De twist liep
zoo hoog, dat B. den wever uitdaagde en
beiden zich naar buiten begaven. Even daar
na zagen de ontstelde bezoekers In een heg
naast de herberg Smit liggen, badende ln
zijn bloed, met twee diepe messteken in het
onderlijf en in de linkerborst. Onmiddellijk
werd geestelijke en geneeskundige hulp in
geroepen, doch de man was al dood.
De commissaris van politie liet het lijk per
politiebrancard naar het lijkenhuis over
brengen en kreeg inmiddels bericht dat de
dader zich op het politiebureau had aange
meld Hij beweerde dat hij geen mes had ge
bruikt en slechts klappen met de hand had
toegediend. Zijn kleeren vertoonden echter
talrijke bloedsporen. De man is in arrest ge
houden, hy staat bekend als zeer driftig
in dronkenschap. Het slachtoffer, Smit stond
gunstig bekend. Hij had een vrouw met zeven
kinderen, van wie er twee gehuwd zyn.
Nader wordt gemeld, dat B. biyft ontken
nen Smit* met een mes te hebben gestoken.
De commissaris van politie roept in verband
hiermee een onbekende vrouw op, die In
gezelschap van een meisje de vechtenden zou
Bijn voor by gekomen.
'N MEERDERHEIDS- EN EEN
MINDERHEIDSNOTA.
Naar de Tel. verneemt zal over de aan
wijzing van den vasten bespeler in den
Stadsschouwburg te Amsterdam een meerder
heids- en een minderheidsnota van het college
van B. en W. verschynen.
De meerderheid zal voorstellen de Kon
Vereeniging „Het Nederlandsch Tooneel" te
benoemen, terwyi in een minderheidsnota
voor het gezeischap-Verkade zal worden ge
pleit.
Het advies van de commissie voor Kunst
zaken luidde gunstig voor het Amsterdamsch
Tooneel (Verkade en Van Dalsum).
GEEN PARTICULIERE
KOLONISATIE.
VERBOD VAN VESTIGING OP
NIEUW GUINEA
Naar Aneta uit Soerabaja meldt is aan
een groep kolonisten, bestaande uit negen
mannen, vier vrouwen en twee kinderen,
verboden grond in bezit te nemen voor hun
kolonisatie op Nieuw Guinea, omdat koloni
satie aldaar alleen mogelijk wordt geacht
na een voldoende exploratie en voorbereiding
m overleg met het plaatselijk bestuur. De
plannen gingen u.t van de vereeniging „Kolo
nisatie Nieuw Guinea".
Gezien de resultaten, van vroegere particu
liere kolonisatie-poningen zou het verbod
zoo vreemd niet zyn.
REGEERINGSINGRIJPEN IN
BRITSCH-INDIë.
LONDEN, 14 April (V. D.) Klaarbiykeiyk
schijnt de Indische regeering tot meer ener
giek ingrijpen te hebben besloten, zy is al
thans overgegaan tot arrestatie van een der
voornaamste leiders der nationale beweging,
Pandit Jawaharlal Nihru, voorzitter van
het Al-Indisch congres, die gearresteerd is
wegens overtreding van het zoutmonopolie
De geruchten, dat Ghandl's arrestatie aan
staande ls worden steeds hardnekkiger.
„HOLLAND-ITALIë" IN INDIë.
GESLAAGDE PHOHI-UITZENDING.
Behalve Hilversum en verschillende Ita-
liaansche stations, heeft de Phohi zender te
Huizen een verslag van den voetbalwedstrijd
HollandItalië uitgezonden, schryft het
Hbld. Uit een groot aantal binnengekomen
telegrammen blykt, dat de ontvangst van
deze uitzending uitmuntend was en dat vele
Indische kortegolflulsteraars en sportliefheb
bers den wedstryd met groot enthousiasme
hebben gevolgd.
GENERAAL C. F. M. PUTMAN-CRAMER t
In den ouderdom van 91 jaar ls Zaterdag
in Den Haag overleden de gepensionneerde
generaal-majoor der infanterie C. F. H. Put
man Cramer.
De begrafenis zal Woensdagmiddag plaats
hebben op de Algemeene Begraafplaats te
garderwij k.
DE INDIë-VLIEGER S. P. EVERTS.
De in Mei van het vorige Jaar naby Bag
dad op een Indiëvlucht om het leven geko
men officiervlieger P. S. Everts is Maandag
middag onder zeer groote belangstelling te
's-Gravenhage op de R.K. Begraafplaats aan
de Kerkhoflaan ter aarde besteld. Het stof
felijk overschot was ln den nacht van Za
terdag op Zondag met het stoomschip
..Wolfsburg" in de Rctterdamsche haven
aangekomen, en vandaar is de lijkkist per
auto naar de rouwkaoel van het katholieke
ziekenhuis aan het Westeinde gebracht. In
de omgeving van het ziekenhuis stonden
honderden te wachten om den ïykstoet te
zien voorbytrekken en ook langs den weg,
dien de stoet volgde, was het zeer vol. Op
verschillende plaatsen was het verkeer ty-
deiyk stop gezet. De baar was gedekt door
zeer talryke kransen o.a. van den comman
dant en officieren der Kon. Marine van den
Marlnevliegdlenst ln Ned.-Indlë, van de
K.L.M., van onderofficieren en manschap
pen van den Nederlandschen Marine vlleg-
dlenst, van de officieren en ambtsna-en
van de Luchtvaartafdoel'ng en van de tocht-
genooten naar Ned.-Indië.
Omstreeks elf uur werd de stoet gefor
meerd. aldus het verslag in het Hbld. Voor
op tamboers en pypers van de Marine, ver
volgens de Kon. M.li:aire Kapel, een vuur-
peleton geformeerd door mariniers, daar
achter de rouwkoets, een rytuig. geheel op
getast met bloemstukken, hierna -zeven
volgrytuigen, welke teinslotte gevolgd worden
door een detachement soldaten en grena
diers.
Tromgeroffel en treurmuziek van tam
boers en de Kon. Militaire Kapel wisselden
elkaar af. Tegen een uur bereikte men de
Begraafplaats waar o.a. vertegenwoordi
gers van de ministers van Koloniën en De
fensie aanwezig waren, een deputatie van de
regimenten grenadiers en jagers en de heer
Plesman directeur van de K.L.M. In den
stoet bevonden zich o.a. nog lr. Stephan,
adj.-directeur der Fokkervliegtulgenfabriek
en de heer Cabos, directeur van Aviolanda.
EN FRANSCHE OPGEWONDENHEID.
Het Parijsche blad l'Oeuvre bevat volgens
het Vad. een oogewonden uitval over het
verbod aangaande den toegang van de Ame-
rikaansche dames tot het Vredespaleis ge
durende de Codificatie-conferentie.
De correspondent van het blad ln den
Haag noemt dit optreden onbeschaamd. Hy
komt ln de eerste plets op voor de vrou-
weiyke journalisten A er voor haar werk
moeten zijn. Reeds vroeger zouden al on
duldbare maatregelen tegen haar genomen
zyn. De agenten zouden zich met „weerzin-
zinwekkende grofheid" gedragen hebben.
Dat het vrouwen gold, wordt schandeUJk
genoemd.
ONEEXIGI7*7^ rv nr*v ROND VAN
PREDIKANTEN.
Wijl naar hun oordeel de Ned. Bond van
Predikanten steeds meer de allures van oen
moderne vakorganlsat'* aanneemt en zy de
agitatie van den seer -is ds D Boers te
Den Haag ln het orgaan van den Bond teven
de wettige kerkelijke instanties, met name
tegen den Raad van Beheer, allerminst kun
nen voedkeuren heeft, naar het Vad meldt,
een 7-tal Ned. Herv. predikanten te Rotter
dam benevens een em. predikant voor het
lidmaatschap bedankt.
OPBRENGST VAN DE REMBRANDT-
ZEGELS.
Biykens de voorloopige cyfers zyn van de
Po„K„nJt.„„^ ,n tofaaj rond 975f)00 stuks
verkocht met een bruto-opbrengst boven de
gewone frankeerwaarde van ruim 48.700.
LEIDERS GEARRESTEERD.
DE GEWEERDE
AMERIKAANSCHE DAMES.
