Hef woord is aan... 47e Jaargang No. 143S5 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 23 April 1930 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week 0.2754, met Geïllustreerd Zondagsbtad f0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3A754- Franco per post door Nederland 3 8754. Losse nummers 0-C6- GeïIL Zondagsblad per 3 maanden f 0 5754. franco per post. Bureaus: Groote Houtstraat S3 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1EN15 regels 1.75. elke regel meer t 0.35 Reclames 0.60 per regcL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbc<J 14 regels 0.60^ elke regel meer 0.15. buiten Arrond- dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag. Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f025. elke regel meer /0.10. mtsl. i contant- Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet ol Oog I 400.-. Dnitn 1 250.-. Wijsvinger I 150.-, Elke andere vinger I 50.-. Arm- ol Beenbreuk 1100. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD HET KETCH-JACHT „MARIA CATHARINA" TE WATER GELATEN. GEBOUWD DOOR DE HAARLEMSCHE INDUSTRIE. Het Is Dinsdag woer een blijde dag voor de Haarlemsche Scheepsbouwnij verheid ge weest, en in het bijzonder voor de Werf „Hubertina" v.h. W. H. Jacobs. Want met de te waterlating van een zeewaardig jacht heeft deze werf bewezen tot ook andere prestaties in staat te zijn dan den gewonen bouw van bakken en zuigers, baggermachi nes en bokken. Het was een zeer uitzonder lijke opdracht, die kolonel C. W. de Visser te Bloemendaal deze plaatselijke industrie hes ft willen geven, en het is voor de eerste maal. dat de werf zich met den bouw van een jacht belast heeft. En nog wel het grootste Ketch- jacht, dat ooit in Nederland gemaakt werd. Het „Ketch-jacht'' ..Maria Catharina" werd Dinsdagmiddag te drie uur te water ge laten. En met goed gevolg! Kolonel De Visser heeft alvorens het schip van de helling gelicht werd een toespraak ge houden in tegenwoordigheid van de vele ge- noodigden, die gekomen waren om bij de plechtigheid tegenwoordig te zijn, hij heeft de bouwmeesters bedankt en mevrouw De Visser heeft als mseter het schip gedoopt. Ook de heer E- Crone uit Amsterdam heeft gesp-oken, mede namens den voorzitter van de Koninklijke Roei- en Zeilvereeniging, den heer Lucassen. De te waterlating geschiedde niet door middel van een helling, omdat het Spaarne ter plaatse te smal ls, doch het schip werd met een bok van de helling gelicht. Toen de sierlijk witte romp goed en wel te water lag. heeft in het directie-kantoor de directeur van de werf, de heer W. G. Jacobs woorden van dank gesproken tot den eigenaar, die de plaatselijke industrie liet voorgaan bij an dere. Ook werd dank gebracht ?.an den heer Braggfvr, Inspecteur van Bureau „Veritas", die controle oefende op den bouw, die volgens Klasse Bureau Veritas geschiedde. Het jacht van onzen plaatsgenoot, die In zeilerskringen waarlijk geen onbekends is, is bestemd tot het maken van groote tochten, zelfs voor het bsvaren van de Zuiderzee is de diepgang van 3 Meter te groot. Hst zal aan de werf verder afgebouwd worden en in Juni waarschijnlijk gereed zijn. Ontwerper is de heer H. W. de Voogt te Haarlem. De lengte over alles is 27.31 Meter, de leng te op de waterlijn 19 M.. de breedte op spant 5.60 M., de holte in de zijde 4.16 M. Het schip is geheel van vloeiijzer gebouwd, het heeft een teakhouten dek en wordt door vier wa terdichte schotten verdeeld in vijf compar timenten. Waarlijk van alle moderne com fort voorzien is dit jacht. Het heeft een zeil- oppervlak £an den wind van 270 M2., doch een reserve-dieselmotor van 50 P.K. kan zoo noodig te hulp komen. De beschietingen worden uitgevoerd ln blank gelakt mahoniehout, zoodat wij wel mogen verwachten, dat het schip als het met volle zeilen de blauwe golven klieft sprook jesachtig mooi zal zijn. Een prachtig specimen van Hollandsche, van Haarlemsche scheepsbouwkunst. BIJEENKOMST „KERK FN VREDE". De afdeeling Haarlem en Omstreken van de vereenigtng „Kerk en Vrede" houdt een openbare bijeenkomst op Donderdag 24 April in het gebouw van den Nederlandschen Pro testantenbond aan den Potgieterweg te Bioe- mendaal, waar ds. P. D. Tjalsma. Remon- strantsch predikant te Leiden spreekt over: «De roeping van de kerk in cuzen tijd". DE ONTZETTENDE BRAND IN COLUMBUS. Nadere details. 317 GEVANGENEN VERBRAND. DE DIRECTEUR GESCHORST. In aansluiting op de berichten van gisteren over den ontzettenden gevangenisbrand in Columbus, waarbij 317 personen om het leven kwamen, deelen wij vandaag nog mede: NEW YORK, 22 April (V.D.) In verband met den brand in de Staatsgevangenis te Columbus heeft de Gouverneur van den Staat Ohio den directeur van de gevangenis van zijn ambt ontheven en een streng on derzoek bevolen. Thans Is gebleken, dat de ramp zulke groote afmetingen heeft aangenomen, door dat de sleutels der cellen niet te vinden waren. De directeur verklaart, dat al het mogelijke is gedaan om de gevangenen van den dood door verbranding te redden. Vol gens hem is er nergens op de gevangenen geschoten en evenmin zijn zij door de bewa kers mishandeld. De Tel. meldt nog: Over de tooneelen, die zich tijdens den brand hebben afgespeeld, worden nog de volgende details gemeld: De gevangenen, die zich op dc binnenplaats bevonden, voorza gen zich van touwen, bijlen en hamers on namen heldhaftig deel aan het reddingswerk te midden van de vlammenzee. Naar oogge tuigen mededeelen, heeft een neger een touw geworpen in de cel van een gevangene, die om hulp riep. is vervolgens aan het touw naar boven geklommen, waar hij zich toe gang tot de cel wist te verschaffen. Een van de aangrijpendste voorvallen was wel, dat zestig gevangenen, die op de bovenste ver dieping opgesloten waren, schreeuwend en huilend in de vlammen zijn omgekomen, terwijl de cipiers tevergeefs trachtten hen te bevrijden. De autoriteiten hebben reeds een eerste onderzoek ingesteld ln verband met het groot aantal gevangenen, dat bij dn brand om het leven is gekomen. De getuigen heb ben verklaard, dat de cipiers eerst tot de overtuiging zijn gekomen, dat er gevaar dreigde toen talrijke gevangenen door den rook bedwelmd ln hun cellen neervielen. Een cipier, die naar beweerd wordt, geweigerd heeft de sleutels van de cellen af te geven aan de gevangenen, die om hulp te verlee- nen het brandende gebouw wilden binnen dringen, is reeds voorloopig geschorst. Met het openen der cellen is blijkbaar pas be gonnen. toen de brandweer in het gebouw werd binnengelaten. Van de gevangenen, die in de cellen der ter dood veroordeelden waren opgesloten, is niemand om het leven gekomen. De dircteur verklaart, dat al het moge lijke is gedaan om de gevangenen van den dood door verbranding te redden en dat er niet op de gevangenen is geschoten en deze evenmin door de cipiers zijn mishandeld. COLUMBUS (Ohio), 22 April. Meer dan vijftig begrafenisondernemers zijn bezig de noodige voorbereidingen te treffen voor de teraardebesteliing van de bij den brand om gekomen gevangenen. Van 276 slachtoffers is de Identiteit vast gesteld, maar de andere zijn dermate ver minkt, dat identificatie bijna onmogelijk ls. De cipiers en de gevangenen deelen mede, dat zij gedurende hun geheele leven vervolgd zullen worden door het geschreeuw van de mannen, die als het ware levend geroosterd werden. DE MOORDENAAR VAN MESSITER TERECHTGESTELD. LONDEN. 22 April (V.D.) William Pod- more, de dader van den in een garage te Southampton op Messiter gepleegden moord is ln de gevangenis van Winchester opgehan gen. Men meldt aan de N. R. Ct.: Minister Clynes heeft met groote heftig heid geantwoord op de resolutie, die de onaf hankelijke arbeiderspartij te Birmingham had aangenomen, waarbij gezegd was, dat hij in geen geval had mogen toestaan, dat. de doodstraf op Podmore werd toegepast. Hij zeide dat deze motie was aangenomen, om dat de publieke opinie er op had aangedron gen. Bij die motie werd van hem geëlscnt dat hij het plechtige besluit van de recht bank, rechters en gezworenen had moeten ignoreeren en de stem van het publiek had moeten volgen. „Ik hoop", zei hij, „dat zulk een niet te ver dedigen leer nooit op een minister invloed zal hebben. In bedoelde zaak heb ik dagen lang gezocht, hopende een reden te vinden om genade te doen gelden. Ik zocht vergeefs. Ik wil de wet niet te schande maken, hoe zeer ik zou mogen wenschen haar te veran deren. De openbare meening Is niet altijd volledig ingelicht en zij mag niet in de plaats treden van een rechtbank. Het is het recht van het publiek verandering te wen schen, maar het is de plicht van den minis ter de wet toe te passen. Er zijn velen in den lande, die zeggen dat verschillende leiders van de onafhankelijke arbeiderspartij zonder vorm van proces moeten worden doodge schoten. Mij is geen motie onder de oogen gekomen om daarnaar te handelen en ik zou het niet doen, als het mij werd gevraagd". HAARLEM, 23 April. Gevangenisbrand. De ontzettende gevangenisbrand In Co lumbus, de hoofdstad van den Amerikaan- schen staat Ohio, waarbij 317 gevangenen omkwamen nadat de brand door gevangenen zelf gesticht was, heeft ongetwijfeld ln de geheele wereld ontzetting gewekt. Ameri- kaansche toestanden blijven ons ten allen tijde verbazen door hun „hevigheid", om het zoo maar uit te drukken Bij min of meer ge regelde afwisseling geven de Amerikanen blijk, dat zij Europa ver vooruit zijn en dat zij er ver bit achterblijven. Hun wetgeving is een wonderlijk samenstel van excessief voor uitstreven en excessieve achterlijkheid deze laatste dan voornamelijk in de toepassing van de wetten. Hun misdaden-statistiek is ontstellend, de misstanden in een stad als Chicago zijn voor een Europeaan vrijwel on begrijpelijk. Maar nauwelijks heeft hij er zich afkeurend over uitgelaten of hij ontmoet nieuwe bewijzen van zoo gezonden arbeldswil, vindingrijkheid en sociale vooruitstrevend heid bij de Amerikanen dat hij er met eer bied kennis van neemt en denkt: daarbij vergeleken is Europa decadent. Ook deze slotsom blijkt niet in alle opzichten houd baar, want er zijn weer andere toestanden in Amerika die Europeesche decadentie over treffen. De meest opvallende eigenschap in de Vereenigde Staten schijnt nog wel in al les: de overtreffende trao Alles gebeurt er hevig en ln de superlatief. Aan zelfvertrouwen ontbreekt het de Ame rikanen geenszins. Dat ls trouwens een na tionale deugd. Vaak wordt het zelfverheer lijking. en soms reageert men er in de Oude Wereld vinnig op. Vooralsnog heeft Amerika naast zijn „ups" te veel .downs" om de rest van de wereld van zijn superioriteit te kun nen overtuigen. Maar ln de rest van de we reld is men zich niettemin voldoende bewust van het superieure tempo, waarin Ame rika werkt en streeft. Het tempo Ls geweldig. De vraag in Europa is: al? wij vijftig jaar verder zijn. zal Amerika dan niet veel geor- dender. levender en vooral in den meest alge- meenen zin, levender zijn dan de Oude Wereld? Op die vraag Is net antwoord vrij wel algemeen bevestigend. In grafisch ge- dachtenbeeld uitgedrukt, is de gang van zaken in Europa een nauwelijks-golvende lijn. die in Amerika een bliksemstraal Wij twijfelen of wij de Eurooeesche lijn een algemeene opwaartsche richting moeten ge ven. rnaar wij twijfélen niet aan ae klim ming van den Amerikaanschen bliksem - straaL Wat wij te hooren en ie lezen krijgen over het Amerikaansche gevangeniswezen is a- even hevig en Europeesch-beschouwd, onbe g;Ijpelijk als de rest. Er zijn gevangenissen waarin een overdreven modernisme hesrscht er zijn andere waarin allerlei verouderde mis standen heerschen. Tot de laatste benoor: blijkbaar de gevangenis van Columbus. Ohio, waarin bijna vijfduizend menschen zaten op gesloten terwijl er ruimte voor twee duizend was. Dat enkelen hunner zelf de brand sticht ten (die op twee plaatsen tegelijk uitbrak) in de blijkbare hoop dat zij ln de on'stane verwarring zouden kunnen ontvluchten, schijnt een gruwelijk bewijs te leveren van de vertwijfeling, die in dit- oord heerschte. Het gevolg was een ontzetlende ramp. een zooals zich zelfs in Amerika zelden heeft voorgedaan, waarbij 317 menschen omkwa men en honderden anderen zwaar gewond werden. Het pandemonium van de hel moei ln dat gebouw zijn losgebroken. Er zijn in den laats en tijd verschelden - gevangenisoproeren in de Vereenigde Staten geweest, met belegeringen en schietpartijen compleet, en het- geval van Columbus zal, als ontzettende climax, er veel toe bijdragen dat de verouderde gevangenistoestanden in Amerika verdwijnen. Ongetwijfeld zal ook dat weer met buitengewone snelheid en hevig heid gebeuren. Misschien zal de gewelddadige dood van 3000 menschen verhoed worden door het sneven van deze 300. Dat is het beste dat men er van hopen kan. Het lijkt, gezien den gang van zaken in zoovele Amerikaan sche aangelegenheden, zelfs waarschijnlijk. Dat Intusschen zulke wantoestanden leidend tot zulk een tragedie, zich kunnen voordoen in een van de voornaamste staten, kan ons alleen verwonderen. Ohio is geen uithoek van de groote republiek, maar een van haar sterkste kernpunten. Het is een van de eerste land bouw, en Industriestaten. De hoofdstad Co lumbus, meer dan een eeuw geleden gesticht telt 200.000 inwoners. Er zijn twee universi teiten. Ohio heeft veel Invloed in he: bestuur der machtige republiek, heeft vele leidende staatslieden voortgebracht gaat er niet weinig prat op dat verscheidene presidenten van Amerika uit dezen staat geboren zijn. Het is dus niet alleen een centrum van den dollar maar ook van iniellectueel leven, en onder de bestuurders van den staat zelf moeten er velen zijn die dien socialen vooruitgang be hartigen en daarvoor de bekwaamheid zoowel als de energie bezitten. Dit alles maakt de Columbus-ramp nog veel onbegrijpelijker. Maar wij staan er als Europeanen tegenover, wij leven in zeer ver schillende sfeer, bij ons is alles historisch ge groeid hetgeen daar nog Jong is. en storm achiig z^n weg naar verbetering zoek: Misschien zullen over een paar jaar de ge- vangenis-toes anden in Ohio veel beter zijn *an bij ons. terwijl er h!er nog in het einde- looze over geredetwist wordt- Iemand, die laren !n Amerika gewoond heeft, vertelde mil eens dat hij. ln geze'.schan van twee Amerikaansche dames, toevallig een relletje in een Hollandsche stad bij woonde. waarbij de politie tcgtn eenige dron ken belhamels moest optreden. Het conflict was lang en verward, vooral door de inmen ging van het publiek, dat natuurlijk tegen de politie partij koos. De Amerikaansche da- Si grid Undset: Voor sommigen is het heter te ontberen, dan met iets onvolkomens genoegen te nemen. mes waren belden zeer verbaasd, dat de po litie niet tot schieten overging. Het hand haven van de orde eischte dat, haars in ziens, toch. Wij behoeven dit standpunt geenszins te bewonderen. Integendeel. Wij zijn in deze dingen verder. Maar over vijfentwintig jaar... R. P. JONG EN OUD. Hij die op succes wil bogen, Wil dat hij in 't loven wint. Moet voor 't slagen van zijn pogen Zorgen, dat hij vroeg begint; Alles moet de mensch eerst loeren, Wil alleen ls niet genoeg. Altijd weer opnieuw probeeren En vooral: begin ai vroeg; Dit geldt wel voor alle zaken In het menschelljk bestaan. Voor je werk en Je vermaken: Jong geleerd is oud gedaan! Zondags op de voetbalvelden In een dichren drom geschaard. Staan de leunstoel voet-balhelden Kritisch brommend in hun baard; Ach die Jansen kan niet trappen, Daar doet Klaassen weer verkeerd, KUkers die het spel zoo snappen. Theoretisch en geleerd; Ach, wat zou er wel geschieden. Zouden zij in 't vela eens staan, Lees voor die geleerde lieden: Oud geleerd, maar jong gedaan. P. GASUS. DE DUITSCHE CHèQUEVERVALSCHER. EEN JUWELIER, DIE ER WEL IN LIEP. De chéque-vervalscher. die een Haagsch winkelier er in wilde laten loopen, doch daarin niet slaagde, ls, naar de Tel. meldt er toch nog in geslaagd om een anderen Juwe lier beet te nemen. Hij heeft bij een juwelier aan het Noordeinde een ring van f 5000 ge kocht en deze betaald met twee valsche cheques ter gezamenlijke waarde van f 57C0, waarop de juwelier voorloopig f 200 terug betaalde. De andere f 500 zouden in het ho tel von den kooper terugegeven worden. In het hotel verbleef de kooper echter niet en de politie zoekt hem nog. Nog een derde juwelier heeft de Dultscher getracht op te lichten doch bij dezen is het kunstje niet gelukt. De juweliers worden gewaarschuwd om zich in acht te nemen. T CONFLICT AAN DE HUMANITAIRE SCHOOL. TWEE ONDERWIJZERS ONTSLAGEN. Het bestuur van de Humanitaire School te laren heeft d^ belde ond-rwljzers met wie zij ln een conflict is batrokken, ontslag aan gelegd. Daar het bestuur niet bekend ls met alle namen der voor«='emmers der motie heeft het thans tot alle 125 ouders der kinderen die de school bezrekc-n de vraag gericht of zij hier toe behooren. zoo Ja dan verwacht het be stuur de kinderen bij den aanvang van het volgende schooljaar niet terug. Het Belangrijkste Het Wlnkelwerktijdenbcsluit. Het rapport van de enquête den Haarlemse hen winkelstand. (3e blad, 2e pag.) Het zesde jaarverslag van de Middenstands centrale. (3e blad, 2e pag.) Het internationale financleele herstel. Di recteur en president van de Int. Bank benoemd. (2e blad, le pag.) De ontzettende gevangenisbrand in Co- luinbus. (le blad, le pag.) Het Ketch-jacht Maria Catharina" te ira- ter gelaten. (le blad, le pag.) ARTIKELEN. R. P.: Gevangenisbrand. (le blad, le pag.) In- en Uitvallen: Paaschvacor.tie voor banken (2e blad, le pag.) Mr. B. de Jong van Beek en DonkHet Vol- kenbondswerk. (2e blad, le pag.) (Voor de laatste berichten zie men de 2e pagina van het Eerste Blad.) HET JOHAN HENDRIK LUDEN- FONDS. DE TON VOOR T. B. C-BESTRIJDING. Het bestuur der Vcreenlglng tot bestrijding der tuberculose bevestigt thans ln de volgen de offlcleele mededeellng onze vroeger gepu bliceerde berichten: Op 24 Maart 1930 Ls de acte gepasseerd, waarbij het „Johan Hendrik Ludenfonds" 13 gesticht. De renten van de fondsen dezer stichting moeten gebruikt worden voor de verpleging van tuberculeuse kinderen in „Bredrode- duln". Dit zijn ln het kort de bewoordingen der acte. waarbij aan het dagelijksch bes.u ir van de Vereenlging tot bestrijding der tubercu lose een aanzienlijk kapitaal werd overhan digd. Dit zijn de nuchtere feiten, waar hier aan ten grondslag ligt de nobele daad eener zwaar getroffen moeder, die haar eenlg kind aan de gevreesde ziekte zag te g-onde gaan. Andere moeders het leed. dat haar trof te besparen, mede te helpen aan de bestrijding der tuberculose, waren haar drijfveeren. We tende dat deze strijd zeer kostbaar is. wilde zij de Vereenlging daarin bijstaan. Met diep medegevoel voor de droeve aanleiding en met groote waardeering voor de motieven, die de stichtster hebben geleid, heeft het dage- lijksch bestuur deze schenking aanvaard, het ziet daarin een waardeering van het werk, dat reeds tot stand ls gebracht en een blijk van vertrouwen ln zijn werkkracht. 3RAND OP HET EMPLACEMENT CENTRAAL STATION. BRANDSTOFFENLOODS VERNIELD. Dinsdagavond tegen elf uur brak door on bekende oorzaak brand uit ln een loods op het Westelijk emplacement van de Spoor wegen bij het Centraal Station te Amster dam. Hoog sloegen de vlammen uit het hou ten gebouw op, dat aan den achterkant steunt tegen een locomotlevenloods. In de brandende loods waren geborgen de brandstoffen, hoofdzakelijk takkenbossen, waarmee de locomotieven worden aange maakt. Uiteraard brandde de inhoud van de loods zeer fel. De brandweer bestreed net vuur met twoe stralen. Honderden nieuws gierigen waren naar de De Ruyterkade op het zien van de hoog-oplaalende vlammen gestroomd. Van het houten gebouw dat om streeks 15 Meter lang ls, bleef slechts een geraamte over. De aangrenzende locomotic- venloods leed geen schade. EEN VORSTELIJKE VERLOVING. ROME. 22 April (V.D.) In hofkringen verwacht men binnenkort de offlclele aan kondiging van de verloving der Spaansche prinses Beatrice, dochter van koning Alfon so, met den hertog van Spoleto, zoon van den hertog van Aosto, neef van koning Victor Emanuel. PAARD IN ELKAAR GEZAKT. Dinsdagmiddag vier uur zakte op de Wes tergracht een voor een wagen met steenen gespannen paard in elkaar. Volgens een te hulp geroepen veearts had het dier een be roerte gehad. Het is door een paarden- slachter met behulp van een schi'etmaskor ter plaatse afgemaakt, waarna het naar het Openbaar Slachthuis vervoerd werd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1