REDE VAN DEN MINISTER VAN WATERSTAAT
BELANGSTELLING UIT HET
GEHEELE LAND.
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
DINSDAG 29 APRIL 1939
infill
De „Noor der sluis" in vogelvlucht, gezien van. zeezijde, bij het uitschutten van
(Foto K.L.M.)
,Johan van Oldenbarnevelt'
De Koningin, Prins Hendrik en Prinses Juliana
aanwezig.
Groote drukte te IJmuideri.
Heden, Dinsdag was 't de groote dag
voor IJmuiden en Amsterdam: de
dag van de opening der nieuwe
sluis te IJmuiden, in tegenwoordig
heid van de Koninklijke Familie.
De tot standkoming van dit gigantische
.werk, waaraan een lange reeks van jaren
gestaag is gearbeid en dat in zijn geheel een
product is van Nederlandsche aanne
mers en fabrieken en van Nederlandsch
vernuft! is een gebeurtenis, waarop ons
land terecht trotsch mag zijn. een gebeurte
nis ook, die van groote beteekenis voor
IJmuiden en de hoofdstad mag heeten, wijl
thans de grootste schepen ter wereld haar
haven zullen kunnen bereiken!
Groote drukte te
IJmuiden.
Reeds in de morgenuren heerschte er in
en om IJmuiden een groote drukte en be
drijvigheid. De burgerij had door het uitste
ken van de vlag blijk gegeven van haar me
deleven met het grootsche gebeuren dat te
wachten stond; ook van alle openbare ge
bouwen en fabrieken in den omtrek wapperde
de driekleur, zoodat de stad een bijzonder
vroolijk en feestelijk aspect bood. Er waren
tallooze belangstellenden van heinde en ver
re gekomen om de plechtigheid bij te wonen.
Wat de vervoermiddelen betreft, lieten vooral
de fiets, het motorrijwiel en de auto zich in
groote verscheidenheid zien, de openbare
macht zag echter streng toe dat al deze ve
hikels het verkeer niet in gevaar brachten.
Zoo waren reeds van negen uur af het Sluis-
plein, de overgang der bruggen en sluisdeu
ren en het sluisterrein voor geen enkel ver
voermiddel toegankelijk; zelfs was het ver
boden om met een fiets aan de hand zich
op deze plaatsen te vertoonen! Voor de zeer
vele auto's was er op het Kennemerplein, in
de Kennemerlaan en op de Visschershaven,
alle dicht bij het sluisterrein gelegen stads
gedeelten, een uitstekende gelegenheid om
te parkeeren, terwijl op tal van plaatsen rij
wielstallingen waren ingericht. Van een en
ander werd een druk gebruik gemaakt.
Voor den grooten ..aanvoer" van buitenaf
waren bij Velsen drie ponten in gebruik ge
steld. een maatregel, die zeker niet overbo
dig bleek te zijn. Vooral van dit punt af be
gaven talloozen zich, de gemeente mijdende,
naar de Noordzijde van de nieuwe sluis.
Dat de 34 politiemannen, welke LJmuiden
rijk is. de verkeersregeling, de controle op
toegangsbewijzen e.d. niet alleen afkonden,
valt licht te begrijpen. Er was dan ook voor
een flinke versterking zorg gedragen, be
staande uit> 36 marechaussees te voet, 8 te
paard en 46 Rijksveldwachters. De geheele
openbare macht stond onder leiding van den
politiecommissaris van Velsen en IJmuiden,
den heer D. de Ridder en van hoofdinspec
teur B. F. Kipp. Het uit den aard der zaak
overgroote deel der belangstellenden, wien
niet het voorrecht van een gereserveerde
plaats was ten deel gevallen, kon de plechtig
heid toch op bijzonder goede wijze volgen
aan de reeds vermelde Noordzijde van de
nieuwe sluis en langs de geheele lengte daar
van. waar op het uitgestrekte zandterrein
plaats was voor duizenden.
De voor genoodigden gereserveerde ruimte
bevond zich aan den Zuidkant van de sluis,
zoodat zoowel bakboord- als stuurboord
kant van de „Johan van Oldenbarnevelt"
honderden paren oogen tot zich zouden trek
ken!
In de Amsterdamsche
haven.
Het meest bevoorrecht waren daarbij na
tuurlijk de genoodigden, de gasten.
Voor zoover zij niet te Amsterdam woon
den, arriveerden de meesten per extra trein
te Amsterdam. Aan steiger 5, aan de De Ruy-
terkade. lagen de stoomschepen „Friesland"
en „Zuiderzee" door de N.V. Koppe's Scheeps
agentuur afgestaan om de gasten te vervoe
ren naar het motor-mailschip „Johan van
Oldenbarnevelt" van de N.V. Stoomvaar:
Mij. „Nederland". Dit nieuwste schip van ge
noemde Maatschapoij is, zooals bekend, door
haar aan de Regeering ter beschikking ge
steld voor de plechtige opening. Het was te
Amsterdam gelegen aan de Sumatra-kade.
Tot de genoodigden die den tocht met de
„Johan van Oldenbarnevelt" medemaakten,
behoorden de ministers van Staat, H. Co-
lijn. A. W. F. Idenburg en D. Fock, mgr. dr.
W. H. Nolens. Voorts verschillende ministers,
de oud-ministers Mr. H. van der Vegte en E.
P. Westerveld, den Commissaris van de Ko
ningin in Noord-Holland Jhr. mr. dr. A.
Röell; talrijke Kamerleden, voorts de Bur
gemeesters van Amsterdam en Rotterdam, de
heeren W. de Vlugt eh Mr. Droogleever For-
tuyn, den burgemeester van Antwerpen
Van Cauwelaert. Verder eenige Amsterdam
sche wethouders en vele raadsleden, uitge
zonderd die der Socialistische en Communis
tische fracties. Voorts de Consuls van bij
kans alle landen en varder om slechts
pit het groote aantal vooraanstaands figuren
een greep te doen. Jhr. Mr. J. W. G. Boreel
van Hogelanden; E. H. Krelage, Jhr.. H. Lou
don, en oud-generaal C. J. Snijders.
Het havengebied te Amsterdam bood een
kleurigen aanblik door de talrijke vlaggen
die van de schepen en gebouwen wapper
den.
De Koningin, Prins Hendrik en Prinses
Juliana, die met gevolg per auto naar de
„Johan van Oldenbarnevelt" komen, arri
veerden tegen 10 uur.
Direct na aankomst, van de Koningin ver
trok de „Johan van Oldenbarnevelt".
De Koningin werd aan boord van de „Jo
han van Oldenbarnevelt" ontvangen door
den minister van Waterstaat, terwijl de oud
ste directeur van de Maatschappij „Neder
land", de heer Tegelberg, de kapitein van
het schip, de heer Kruyt en enkele hoofd
ambtenaren van den Rijkswaterstaat daarbij
tegenwoordig waren.
Aan boord was voor de Koningin een luxe
hut gereserveerd, benevens de rooksalon en
de schrijf salon.
Aan de gasten werd te 11,45 uur een loo-
pende lunch aangeboden, welke was afge-
loopen, vóór dat het schip IJmuiden be
reikte.
Tegen 1 uur kwam het schip te Umuiden.
De aankomst te IJmuiden.
Nog nimmer had de aankomst van een
zeeschip in de haven van IJmuiden zulk een
duizendvoudige belangstelling en zulk een
enthousiasme ondervonden als thans het ge
val was met de „Johan van Oldenbarnevelt"
Toen het schip de nieuwe sluis naderde,
klonk uit de dichte menigte op den wal her
haaldelijk gejuich en hoerageroep op! Lang
zaam passeerde het gevaarte de geopende
binnensluisdèur en het was in deze oogen-
blikken dat een koor van ongeveer duizend
schoolkinderen, dat op het steenen gedeelte
aan den Zuidkant van de sluis was opgesteld
het „Wilhelmus" aanhief. Helder en zuiver
klonken de stemmen, begeleid door de muziek
van het Christelijk fanfarecorps „Wilhel-
mina". Onder leiding van den heer N. Gon-
lag werden twee coupletten gezongen; een
manifestatie van de jeugd, welke diepen in
druk maakte!
Onmiddellijk nadat de „Johan van Olden
bamevelt" aan de Noordzijde van de sluis,
was gemeerd, werd de binnensluisdeur geslo
ten en werd het water in de schutkolk op
hetzelfde peil gebracht als het water aan de
zeezijde van de sluis.
De opening van de
sluis.
Het plechtige moment van de opening was
hiermede genaderd; een ceremonieel van
historische beteekenis, hetwelk zich voltrok
op de brug van het schip. Het was op deze
plaats, waar de Koninklijke Gasten waren
bijeengekomen, dat de minister van Water
staat een rede uitsprak, die, dank zij het
aanbrengen van luidsprekerinstallaties door
Philips te Eindhoven, zoowel voor de gasten
op het schip als voor het publiek op het sluis
terrein verstaanbaar was. Het feit. dat ook de
A.V.R.O. de rede uitzond, maakte het moge
lijk dat duizenden in den lande dit deel der
plechtigheid konden aanhooren. Aan de rede
yaa den minister is liet volgende ontleend»
jrj
MR. P. J. RFYMPR.
minister van Waterstaat.
„Nu het plechtig oogenblik is aangebroken,
waarop een arbeid van omstreeks 15 jaren
bekroond gaat worden, doordat Uwe Majes
teit aan dezen arbeid zijn bestemming zal
geven, moge ik eraan herinneren, dat het
thans meer dan een halve eeuw geleden is,
dat niet ver van deze plaats eenzelfde plech
tigheid plaats had als welke Uwe Majesteit
staat te verrichten. Op l November 1876
immers opende Koning Willem III den
nieuwen toegang uit zee tot de haven van
Amsterdam: de doorgraving van Holland op
zijn smalst.
De voortdurende en snelle toeneming, zoo
wel van het aantal als van de afmetingen
der schepen, welke te IJmuiden de sluizen
passeerden, maakte bovendien dat al spoedig,
ondanks de aangebrachte belangrijke ver
beteringen, welke in 1896 tot stand kwamen,
de vraag naar verdere verruiming van den
toegang uit zee opnieuw aan de orde kwam.
Het heeft nog tot 1917 geduurd, voordat
ten deze een besluit werd genomen.
Na daaraan herinnerd te hebben vervolgde
de minister;
Ik acht mij gelukkig hier op dit historisch
oogenblik met een enkel woord uiting te mo
gen geven aan de gevoelens, welke zeker ons
allen vervullen.
In de eerste plaats dan moge ik er op
wijzen, dat de hoofdstad des lands thans
heeft verkregen een verruiming van den
toegang uit zee tot haar havengebied, welke
verruiming haar volledig effect zal verkrij
gen wanneer ook de verbetering van het
Noordzeekanaal zal zijn voltooid. De ge
schiedenis leert dat elke verruiming van den
toegang tot haar haven gevolgd is door een
nieuwe opleving van handel en scheepvaart,
der hoofdstad. Wij mogen ons verzekerd
houden, dat de eer en de bloei van de hoofd
stad en haar goede naam in de wereld van
deze nieuwe verbetering rijke vruchten zal
mogen plukken.
De sluis, waarin wij ons thans bevinden en
die den naam draagt van Noordersluis, is de
grootste ter wereld. Zij ls 400 M. lang, 50 M.
breed en 15 M. diep. Haar schutkolkopper-
vlak bedraagt derhalve 2 H.A. Nooh het
Panamakanaal, noch welke andere gelegen
heid. voor de groote zee-scheepvaart ook.
biedt ruimer schutgelegenhcid dan deze
nieuwe sluis. Door deze zeer groote afmetin
gen heeft dit werk reeds thans de belangstel
ling en de bewondering van binnen- cn
buitenland bij voortduring gewekt. Het werk
is uitgevoerd piet alle middelen van dc mo-
SLUISOPENING.
Hoort gij de klokken lulden?
De groote dag is daar
't Is feest in ons IJmuiden,
Het grootsche werk is klaar,
Nu parelt de champagne
Op 't machtig schip aan boord,
In name van Oranje
Geopend is de Poort!
Laat alle schepen komen
Van 's wereld's handelsvloot,
Zij worden opgenomen
Geen schip is ons te groot.
Weer is een blad vol glorie
Met energieke hand
Gevoegd bij de historie
Van 't lieve vaderland;
Een land dat zoo bescheiden
In uiting is, zoo klein,
Maar dat in daad bij tijden
Ook waarlijk groot kan zijn
P. GASUS.
derne wetenschap. Ik mag er niet aan den
ken in te gaan op de vele vraagstukken, die
bij den bouw der sluis onder de oogen moes
ten worden gezien. Vele millioenen zijn met
de uitvoering van dit werk gemoeid geweest,
doch het werk is geslaagd cn de ramingen
werden niet overschreden; de provincie
Noord-Holland en de gemeente Amsterdam
hebben hierin naar vermogen bijgedragen.
Ik ducht geen tegenspraak, wanneer ik zeg,
dat dit werk getuigt van een krachtig ini
tiatief, een vooruifczienden blik en van groot
vertrouwen ln de toekomst van stad en land.
Dit werk mag worden genoemd een monu
ment van onze nationale kracht.
Het is met begrijpelijke trots, wanneer ik
er hier aan moge herinneren, dat dit geheele
werk Ls ontworpen en tot stand gekomen
door en onder leiding van Ingenieurs van den
Rijkswaterstaat. Ik moge hunne namen nier
verzwijgen; deze ingenieurs hebben met
hunne technische medewerkers in den loop
der jaren hun beste krachten aan dezen be
langrijken arbeid gegeven, welke den goeden
naam van hot geniale korps bevestigt., en
waardoor onze vooraanstaande plaats op
waterbouwkundig gebied in de wereld wordt
gehandhaafd en versterkt. Maar ook in an
der opzicht geldt het hier een nationaal
werk. Het is uitgevoerd door Nederlandsche
aannemers en Nederlandsche werklieden en
ook zij hebben aanspraak op onze erkente
lijkheid voor wat hier tot stand is gekomen."
Nadat de minister zijn toespraak ge
ëindigd had. kwam het lang verbeide mo
ment dat Z-Exc. aan de Koningin verzocht
om door het overhalen van een handle het
sein te geven tot het openen van de deur van
het buitensluishoofd. Hare Majesteit gaf, na
een enkel woord, aan dit verzoek gehoor en
onmiddellijk daarop zagen duizenden paren
oogen dat de geweldige deur zijdelings in ;ie
deurkas wegrolde. De plechtige opening was
geschied, de doorvaart naar de Noordzee
was vrijgegeven.
Terwijl allerwege gejuich opklonk was de
verbinding van de „Johan van Oldenbarnc-
ïdt," pact den wal losgemaakt en voer hetJ
