Het woord is aan...
STIUNSCHOENEN
47e Jaargang No. 14379
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 9 Mei 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEURt ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.2735. met Geïllustreerd Zondagsblad /0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) f 3-5734. Franco per post door Nederland 38734- Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-5734. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No*.: Directie 13082 a Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: l-r5 regels I 75. elke regel meer 0J5 Reclames
fO.ÓO per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd I4 regels 1 0 60,
elke regel meer f 0.15. buiten Arrond- dubbele prijs- Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f0.25. elke regel meer /0.10. uitsl eomant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1 400.-. Daim 1 250.-. Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger I 50.-» Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HET UITBREIDINGSPLAN
ZUID-OOST.
EEN REQUEST VAN „VOLKS-
ONDERWIJS".
De heeren Mr. L. G. van Dam en E. Geerts
Wzn., voorzitter en secretaris van de afd.
Haarlem van „Volksonderwijs" hebben het
volgend request tot B. en W van Haarlem ge
richt:
De ondergeteekenden hebben kennis geno
men van het, ter visie gelegde, gedeelte van
hmet uitbreidingsplan Buid-Oost dezer ge
meente, waarbij, volgens Artikel 31 der Wo
ningwet, de bestemming voor de naaste toe
komst van den In dat plan begrepen grond in
hoofdzaak wordt aangewezen.
Het treft ons daarbij, dat in dit uitbrei
dingsplan slechts één terrein is aangewezen
voor den bouw van een lagere school. Wij
meenen te mogen veronderstellen, dat het
de bedoeling is op de aangegeven plaats
eventueel ter zijner tijd een dubbele school
te doen bouwen.
Het komt ons voor, dat het aanbeveling
zou verdienen inplaats van één terrein voor
een dubbele school in de uitbreidingsplan
nen voor nieuwe wijken twee terreinen voor
enkele scholen aan te wijzen Hierdoor wordt
het mogelijk de scholen over de nieuwe wij
ken ruimer te verdeelen, waardoor de af
standen voor de kinderen veel geringer
worden.
In het bijzonder treft het ons ook, dat
géén terrein is aangewezen voor een voorbe
reidende school, welke toch in elke nieuwe
wijk noodig zal blijken, zulks terwijl in de
onmiddellijke nabijheid een R.K. Fröbel
school is gelegen.
Wij dringen er bij uw college met nadruk
op aan, dat In den vervolge terstond bij het
maken der uitbreidingsplannen voldoende
ruimte wordt aangewezen voor het bouwen
van openbare lagere en voorbereidende
scholen.
QNBERIJDBAARHEID VAN EEN
RIJKSWEG.
VRAGEN VAN FLORIS VOS.
Het Tweede Kamerlid F. Vos heeft den
minister van waterstaat gevraagd:
I. Is de minister bereid om, nu de maat
regelen ter verbetering van den Rijksweg
AmersfoortHuis ter Heide hebben gefaald,
zooals o.m. is gebleken uit de 1.1. Dinsdag op
dien weg plaats gehad hebbende ongelukken,
dezenweg definitief voor het verkeer bruik
baar te maken?
n. Is de minister bereid, een objectief
onderzoek in te doen stellen naar de oor
zaken van deze onbereidbaarheid, opdat in
de toekomst mislukkingen worden voor
komen?
INSPECTRICE VAN HET ONDER
WIJS TE AMSTERDAM.
MEJ. N. H. GIESEN BENOEMD.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
Donderdagavond benoemd tot gemeentelijke
inspectrice van het onderwijs mej. N. II. Gie-
sen, leerares aap het Chr. Lyceum te Haar-
dem met 21 stemmen tegen 20 stemmen op
mej. H. J. M. Boots, hoofd eener openbare
school te Amsterdam, die als no. 1 op de
voordracht was geplaatst.
DE MOORD TE ABCOUDE.
Bos meldt zich bij de politie.
NIETS MET DEN MOORD UIT TE
STAAN?
Bos, wiens opsporing is verzocht, is een
zwerver, die goed met de plaatselijke omstan
digheden te Abcoude op de hoogte is en se
dert eenige weken vermist werd. Aanwijzin
gen dat hij inderdaad iets met den moord op
De Bruin te maken zou hebben, bestaan er
absoluut niet, doch het is juist in verband
met zijn bijzondere bekendheid met de plaat
selijke toestanden en met de zwerverswereld,
noodzakelijk om hem te hooren. Een onder
zoek naar Bos, dat In de Amsterdamsche lo
gementen direct na den moord werd inge
steld, heeft geen resultaat opgeleverd.
Naar de Tel. echter meldt, heeft J. B. Bos
zich Donderdagavond uit eigen beweging bij
de politie van het bureau Linnausstraat te
Amsterdam aangemeld. Hij toonde zich zeer
verbaasd over dit verzoek tot aanhouding en
verklaarde van den moord op C. de Bruyn
niets te weten. Het was hem niet bekend dat
de politie dagen achtereen in logementen te
Amsterdam naar hem had gezocht. Dat hij
moest worden aangehouden had hij pas
hedenavond uit de dagbladen gelezen. Hij
zeide voorts op het tijdstip van den moord
elders te zijn geweest. Zijn mededeelingen
zullen morgen nader worden gecontroleerd.
Voorloopig wordt hij aan het bureau Lin-
naeusstraat in bewaring gehouden.
INBRAAK EN WISSEL-
VERVALSCHING TE HEEMSTEDE
AFGEDWAALDE JONGEMAN VOOR
DE RECHTBANK.
Donderdagmiddag behandelde de Recht
bank te Haarlem de inbraak en het geval
van wisselvervalscliing, gepleegd op 24 Fe
bruari bij de N.V. Bloembollenhandel Renée
Schoo te Heemstede.
Verdachte, een 21-jarig kantoorbediende,
thans gedetineerd, heeft zich wederrechte
lijk uit de zich in de schuur aan den Hee-
renweg te Heemstede bevindende brandkast
een blikken trommel met eenig vreemd geld
en een aantal gaspenningen toegeëigend,
toebehoorende aan deze N.V.
Verder was hem ten laste gelegd op of
omstreeks 25 Februari een blanco wisselfor
mulier valschelijk te hebben ingevuld door
er op te zetten goed voor f 653 per zicht te
betalen, welk geld de firma zou toebehooren
wegens gedane levering van begonia's en
gloxinia's aan een Belgische firma. De wis
sel zou betaalbaar zijn bij de Nederlandsche
Middenstandsbank, kantoor Haarlem, waar
na verdachte een stempel op den wissel ge
zet had. Eveneens had hij een stempel van
de N.V. Renée Schoo op den wissel geplaatst.
Voorts heeft hij met groene inkt de hand-
teekening nagebootst van den directeur, den
heer Vis.
Na een kort getuigenverhoor nam de sub
stituut-officier, mr. A. R. Andringa requisi
toir. Hij noemde het feit zeer ernstig, wees
op het berispelijk leven van verdachte, nam
in aanmerkirig, dat de reclasseering geen
aanleiding vond voor een voorwaardelijke
veroordeeling en eischte l jaar en 6 maan
den gevangenisstraf.
De verdediger mr. H. O. Drilsma, vestigde
er de aandacht op, dat verdachte niet slecht
is, maar zwak. Hij heeft slechte vrienden
gehad en is nog zoo jong. PI. vroeg de uiter
ste clementie.
Uitspraak 22 Mei.
DIACONESSEXHUIS.
Voor het eaxmen ziekenverpleging, diplo
ma A, slaagden de zusters: J. Augusteyn,
T. Crajé, H. Dijkhuizen, E. H. Nünninghoss,
M. C. G. Schaap. N. Uyl, M. H. Valk, C. VLs,
G. van Wessel. Alle candidaten slaagden.
Guido Gezelle:
Vergeefs zal ooit onschoone hand
naar schoonheid willen grijpen;
men kan den eereera diamant
maar met den andere slijpen!
EEN ERFENIS.
(De Min. v. Buitenl. Zaken roept
rechthebbenden op voor een na
latenschap ten bedrage van 5000
dollar van Lodewijk Boerekool, die
in Amerika is gestorven).
Nooit heb ik een suikeroompje
In Amerika gekend.
'k Heb geen neef als dollarkoning
Die me erfenissen zendt;
Maar toen ik dit Boerekoolnieuws
Gister in de kranten las,
Kreeg ik even de illusie:
Als dit nu toch eens iets was:
'k Ben mijn stamboom na gaan pluizen
Of 'k er ergens iets in vond
Dat op een verband kon wijzen,
Dat met Boerekool bestond
t Is verrassend zooveel namen
Je bij zoo'n inspectie ziet,
Maar ondanks die variatie,
Boerekooien vond ik niet;
Hoe mijn stamboom door de eeuwen
Sterk en machtig heeft gebloeid
Er is in zijn weeidrig loover
Nooit een Boerekool gegroeid,
Ik berust dus, deze beker
Gaat ook weer voorbij mijn mond,
Tc Heb geen Boerekoolfamille,
Zelfs niet van den kouden grond.
Over kouden grond gesproken,
Deze Boerekoolplant was
Naar zijn flinke vrucht gerekend
Goed gewassen in de kas.
Er wordt tegenwoordig bitter
Over tuinbouwnood geklaagd,
Door de al te lage prijzen
Wordt de groenteteelt geplaagd,
Als een leek in die materie
Stel ik me niet graag partij,
Maar de Boerekool van Holland
Staat er blijkbaar fleurig bij.
DOODELIJKE ONGEVALLEN IN
DE GEVANGENIS TE COLUMBUS
DOOR DE ONACHTZAAMHEID VAN
EEN BEWAKER.
NEW YORK, 8 Mei (V.D.) Door het
onachtzaam optreden van een gevamgen-
bewaarder vond in de gevangenis te Colum
bus, waar onlangs de groote noodlottige
brand woedde, wederom een ernstig ongeluk
plaats Een gevangenbewaarder speelde on
achtzaam met een machinegeweer, toen deze
plotseling begon te vuren. Een aantal kogels
sloeg in een groep slapende gevangenen.
Twee hunner werden op slag gedood, terwijl
een aantal anderen gewond werd.
EEN JAARGELD VOOR
FRED. VAN EEDEN.
THANS ƒ500— TOEGEZEGD.
Frederik van Eeden heeft van den minis
ter van onderwijs, kunsten en weten
schappen bericht gekregen, dat hem een
jaarlijksche toelage van f 500 wordt ver
leend.
HAARLEM, 9 Mei.
De 50ste Varsity.
Zondagmiddag zal de vijftigste studen-
tenroeiwedstrijd op het Noordzeekanaal
worden gehouden. De naam „Varsity" die et
vrijwel algemeen aan gegeven wordt, is
niet officieel, en zal dat ook wel nooit wor
den. Ten eerste is net een Engelsche abor
ting, ten tweede is het een verkeerd citaat,
want de klassieke ontmoeting tusschen Ox
ford en Cambridge wordt in Engeland door
niemand zoo genoemd. Die heet sinds onheu
gelijke tijden „The Boat. Race". Er is dus voor
taaipuristen wel aanleiding om dit verwer
pelijk Insluipsel te bestrijden, en zij hebben
dat dan ook meermalen gedaan, maar zonder
eenig succes. Het houdt, ondanks alle aan
vallen, manmoedig stand.
De Nederlandsche Sport wijst er in een
historisch overzicht op, dat wij wel trotsch
op onze Varsity mogen zijn als een merk
waardigheid, omdat hij als klassieke wedstrijd
slechts door twee andere in de wereld in
leeftijd overtroffen wordt. De Engelsche Boat
Race Is 101 jaar oud en werd in dien tijd 81
maal gehouden, de Amerikaansche universi
teiten-race Harvard-Yale is 78 jaar oud, de
onze heeft den leeftijd van 52 jaar be
reikt en zal nu voor de vijftigste maal worg
den gehouden.
Onze oudste studentenvereeniging ls het
Leidsche Njord, dateerend van 1874, op éen
na de oudste het Delftsche Laga, opgericht
ln 1876. Deze beide hielden op 2 Juli 1878 op
het Galgewater te Leiden den eersten stu
dentenwedstrijd, dien Laga won. De tweede
ontmoeting (1880) won Laga opnieuw en de
derde (1881) te Delft eveneens. Daarop
kwam het inmiddels opgerichte Utrechtsche
Triton erbij, dat in 1882 voor het eerst deel
nam. Van 18821887 won Njoid, zes races
achtereen, steeds in de gestuurde vierriems-
gieken, die als traditie het hoofdnummer zijn
blijven bezetten.
Intusschen zwierf de wedstrijd over een
heele reeks wedstrijdbanen. Van 1883—
1835 (in 1883 was de Nederlandsche Studen
ten Roeibond opgericht die hem verder bleef
organlseeren) werd hij op den Ouden F.ijn
te Oudshoorn gehouden, van 18851901 op
het Noorder-Buitenspaarne te Haarlem, van
19021914 aan de Zweth, bij Delft, sindsdien
op het Noordzee ka na aL In 1889 was het aan
tal deelnemende universiteiten tot vier ge
groeid door de toetreding van Nereus (Am
sterdam). Eerst in 1918 kwam Ae.gir (Gro
ningen) er als vijfde universiteit bij. Dit was
overigens een zeer gedenkwaardige gebeur
tenis, want tot stomme verbazing van ieder
een begonnen de Groningers met de eerste
de beste maal meteen het hoofdnumour te
winnen. Hetgeen zij sindsdien niet meer
hebben herhaald.
De overige vier universiteiten hebben alle
ware glorieperiodes in deze wedstrijden ge
kend. Njord's serie van zes overwinningen in
de tachtiger jaren werd gevolgd door een
Triton-reeks van vier achtereenvolgende
overwinningen in 18951898, merkwaar
digerwijze door dezelfde vier roeiers behaald.
Het is wel hoogst zelden gebeurd dat een
ploeg zoo lang bijeen bleef. Maar later domi
neerden langen tijd Laga en Nereus, en in
de totale overwinningen-lijst hebben die
twee universiteiten in deze volgorde, het
meeste succes behaald. Verleden jaar, in
1929, won eindelijk Njord weer, na 21 jaar
lang van de zege in het hoofdnummer ver
stoken te zijn geweest, en geweldig was het
enthousiasme der Leidenaars.
Sinds vele jaren zijn bij nummers aan het
programma toegevoegd, en naast de oude
vier (over 3000 M.) wordt er nu over 2000 M.
geroeid in acht, jonge vier, overnaadsche
vier, twee en skiff, terwijl er als pretnummer
nog een vier voor oud-studenten (die over
1000 M. roeien) aan is toegevoegd. Maar de
bijnummers zijn altijd bijzaak gebleven. Wie
de oude vier wint, wint de Varsity, al zou
een andere vereeniging in alle andere num
mers zegevieren. Ook telt voor lederen stu
dent-roeier een overwinning in de Varsity
veel hooger dan op welken anderen wedstrijd
ook. Zelfs het kampioenschap van Neder
land zinkt er (voor hem) bij in het niet. De
macht der traditie is groot. Mocht de Var-
Twee actueele foto's uit Britsch-Indië. Links, samenscholingen voor de gevangenis waar o.a. Gandhi's voornaamste medewerker Pandit Jawaharla Neru. president van het
Indische Nationale Congres opgesloten werd. Rechts een reproductie uit het werk Ceylon und Indochina" van Dr. M. Hiirlimann, voorstellende de voorhallen van den beroem
den tempel Schwe-Dagon-Pagode in de nabijheid van Rangoon, die door de jongste aardbevingen ernstig beschadigd werd.
Het Belangrijkste
De moordzaak IJc Wijkstra in Leeuwarden
berecht.
(Ie blad 2e pag. en 4e blad, le pag.)
Intimus: De zitting der Tweede Kamer. De
vrouw mag burgemeester worden.
(4e blad, le pag.)
Raadsvergadering in Zandvoort.
(3e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, enz.
R. P.; De 50ste Varsity.
(le blad. le pag.)
C. J. v. T.: Rijioieltochten door Mooi-Neder
land. De achterdoek en Twente.
(4de blad, 2e pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon. De Fransche schil-
derijenzicendel.
(4e blad, 2e pag.)
Gandhi's medewei'kers. (Bijzondere corres
pondentie).
(2e blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad).
INGEZONDEN 311
LOOPT U MOEILIJK, DRAAGT DAN DE
VAN PRESBURG, GR HOUTSTRAAT 88
sity-wlnnaar van a.s. Zondag het in do
latere wedstrijden van het seizoen tegen
„de burgers" afleggen zooals al vaak ge
beurd ls, en zooals ook verleden Jaar Njord
overkwam dan zal het een teleurstelling
voor den verliezer zijn, maar de groote glorie
van de Varsity kan er voor hem niet mee
teniet gedaan worden.
De wedstrijd van aanstaanden Zondag be
looft veel goeds. Uit alle tralnlngskwartieren
komen gunstige berichten. Ervaring heeft
geleerd, dat perioden van inzinking in do
kwaliteit van het raceroclen ln ons land ge
regeld gevolgd worden door een geleidelijke
stijging, en sinds eenige Jaren is men weer
in de opgaande lijn. Van het komende set-
zoen wordt ln roelkringen veel verwacht, en
men hoopt al op goedo ploegen voor cic
Europeesche kampioenschappen, die ditmaal
te Luik, op een baan bij de Wereldtentoon
stelling gehouden zullen worden. De Varsity
zal het eerste overtuigende bewijs voor de
snelle ploegen van 1930 moeten geven. Het
zal des te belangrijker zijn. omdat de bur-
gervereenigingen blijkbaar niet al te ruim ln
hun seniores ziuen, zoodat het vermoede.ijk
weer eens een echt studentenjaar in de
roeisport zal worden. Wel zal de acht van
De Maas, die verleden jaar zulke uitstekende
prestaties leverde, ook weer aan de start
komen, en ongetwijfeld een krachtig
woordje meespreken.
De baan op het Noordzeekanaal heeft vele
voordeelen boven alle vorige Varslly-banen.
Zij is kaarsrecht, alle deelnemende ploegen
in een nummer kunnen er naast eikaar
starten, zoodat er geen voorwedstrijden ver-
eischt worden, «n boelen-voordeel bestaat er
behalve bij sterken zijwind vrijwel niet.
Een nadeel is daarentegen, dat de scheep
vaart tot pauzes tusschen dc nummers noopt,
die soms onmogelijk lang worden. Verleden
jaar liet zich dit bezwaar sterk gelden', en
het ls de vraag of de Varsity ook hier op
den duur wel zal blijven. Maar het wonder
lijke is dat men in ons waterrijke land zoo
weinig voor wedstrijdbaan geschikte kanaien
kan vinden. Een ideale roeibaan zal er niet
zijn vóór de groote plannen van de gemeente
Amsterdam werkelijkheid worden.
Het hoofdnummer van onze Varsity heeft
één nadeel: het is een beetje ouderwetseh
geworden om daarvoor de gestuurde vier te
bestemmen. In de meeste landen staat da
gestuurde vier ln belangrijkheid ten achter
bij de acht. die zwaarder eischen van pioeg-
eenheid stelt, en bij de stuurmanloozc vier,
die hooger technische perfectie van de
roeiers vraagt Er is al meermalen bepleit
dat men een van die beide tot hoofdnummer
zou maken vcoral de stuurman'.ooze vier
vindt veel verdedigers maar er zijn veel
practlsche moeilijkheden aan verbonden. Het
gebeurt te vaak dat in ploegen voor „het
oude nummer" Juniores zitten, soms zelfs
dat er bij zijn, die geheel uit Juniores be
staan. Dit laatste doet zich ditmaal wel niet
voor, maar Aeglr heeft toth weer twee
debutanten in de ploeg.
Wat de bijnummers betreft zal het num
mer Acht ditmaal een bijzondere attractie
zijn, want er zullen niet minder dan zes
ploegen naast elkaar in starten. Dat belooli
een prachtig schouwspel.
R. P.
PERSONALIA.
Dinsdag 10 Juni hoopt de heer D. O. de
Coole, werkzaam bij de firma Joh. Enschedé
en Zonen den dag te herdenken waarop hij
vóór 25 jaar bij genoemde firma in dienst
trad op de afd. graveerlnrichting (Gelds
waardig materiaal).
KANO GESTOLEN.
Bij de politie is aangifte gedaan van de ver
missing van een kano, die ln de Delft achter
de Spoorwegstraat lag. Toen de 12-jarige
eigenaar Dinsdagavond half acht kwam
kijken, was het voor een echten Hollandschen
jongen zoo begeerenswaardige voorwerp ver
dwenen 's Middags vlj uur lag het er nog.
De jongen Ls hot toen aan dc politie gaan
vertellen. Als het nu maar niet zoo gaat
als met de meeste uit Haarlem verdwenen
rijwielen...^
