Het woord is aan... Het Belangrijkste STEUNSCHOENEN 47e Jaargang No. 14391 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrüdag 23 Mei 1930 HAARLEM S DAGBLAD piRECTEURENi J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEURS ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTENper week 0.27$4. met Geïllustreerd Zondagsblad f0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd ia (koen der gemeente) 3-57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers 0.06- GeïlL Zondagsblad per 3 maanden /0>57J4, franco per post. Bureau»Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Btritempaarne 12 Telefoon No*.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 1482S Drukker? 10122, 12713 Poetgiro No. 38810 ADVERTEKTlEft: 1-5 «rek tUS, read /(LB. u.cfau~e fOjÓO per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 1regels 0-60, dkc regel meer /Q.15, buiten Arrood- dubbele prija. Onze Groentjes (Dmsdaa Donderdag en Zaterdag) 1—4 rcg. 025. elke regel meer 0.KX aitsL i cootant. Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeering en: Levenslan ge MgeKÜktkeid ea Oreerden 1 «XL, Veriiea na Hand, Voet af Oog 1 «0.-. Duin 1 00.-. W^rmger 115#.-, Elke eadere riuger i SO.-. Ann- W Beeubreok 110*. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN EERSTE BLAD HET WERKLOOZEN- VRAAGSTUK. De toestand te Haarlem en in Nederland. BELANGRIJKE VOORZORGEN. 2ooals men weet heerscht enorme werk loosheid in de Vereenigde Staten, in Duitschland en in Engeland. Het getal der werkloozen in Engeland is thans gestegen tot 13/4 mlllioen. Dit Is op een bevolking van ongeveer 42 millioen (Ierland valt buiten de ze statistiek), wat meer dan 4 pet is. Indien voor Nederland hetzelfde percen tage gold, zou het aantal werkloozen de 300.000 naderen. Hoewel niet met juistheid het aantal is vast te stellen, kan toch met stelligheid ver zekerd worden, dat het cijfer veel kleiner is. Het Centraal Bureau voor Statistiek deelde ons mede, dat in Maart J.l: 95.000 menschen bij de arbeidsbeurzen in ons land stonden in geschreven. Niet al deze werkzoekenden zijn zonder werk, een gedeelte heeft zich alleen laten inschrijven om ander werk te zoeken. Aan den anderen kant is het mogelijk, dat èenige duizenden werkloozen buiten deze tel ling gevallen zijn, omdat de opgaaf zich slechts uitstrekt over plaatsen waar arbeids beurzen of correspondentschappen zijn, zoo dat de allerkleinste dorpjes daarbuiten val len. Deze beide factoren in aanmerking geno men, is vast te stellen, dat het aantal werk loozen in ons land onder de 100.000 is. Dat is dus een derde van het Engelsche (percentage. In Februari j.l. trokken 51.000 werklooze arbeiders steun uit hun verzekeringskas. De overige werkloozen waren toen dus uitgetrok ken of niet verzekerd, zoodat zij uitkeering kregen via de armbesturen. Na Februari is 'de werkloosheid in ons land belangrijk afge komen. In Haarlem is thans op bijna 120.000 in woners een aantal van 700 werkloozen. Dat is dus nog geen 0.6 pet., wat dus wil zeggen, Öat er in Engeland op de bevolking gemid deld 7 maal meer.werkloozen zijn dan te Haarlem. Wij hadden over deze aangelegenheid een Onderhoud met den heer J. Vader, directeur van den Gem. dienst voor de werkloosheids bestrijding. Hij verklaarde, dat Haarlem op dit moment een vrij gunstige positie inneemt wat den omvang der werkloosheid betreft. In groote handelscentra, zooals Amsterdam ën Rotterdam, is het werkloozenpercentage belangrijk hooger. Zulke steden vangen het 'eerst de klappen op bij economische inzin kingen. De directeur waagde zich niet aan een Voorspelling, of de economische inzinking, die thans in het buitenland reeds groote werkloosheid veroorzaakt heeft, zich op den duur ook sterker in Nederland en speciaal in Haarlem zal doen gevoelen. Wel kon hij vast stellen, dat vroegere economische inzinkin gen ook meestal een ongunstigen terugslag hadden op de Haarlemsche arbeidsmarkt Speciaal had daarvan dan de metaalnijver heid te lijden. Verder herinnerde de directeur aan een verklaring van wethouder Mr. J. Gerritsz eenige weken geleden in den Haarlemschen gemeenteraad afgelegd, waarin uitkwam, dat hij voor een toeneming van de werkloosheid te Haarlem vreesde. Het gemeentebestuur tracht, zooveel dit mogelijk is, bijtijds voor zorgen te nemen. Verschillende groote bouw werken voor de gemeente zijn in voorberei ding, terwijl ook aan de bedrijven opdracht is gegeven, om maatregelen te nemen, dat, Indien het noodig mocht blijken, belangrijke werken zullen worden uitgevoerd, waardoor dan vele arbeiders voor werkloosheid be waard zullen blijven. Mussolini tij zijn aankomst in Florence. In den inzet, de dictator tij het uitspreken zij ner rede die zooveel stof deed opwaaien en die hoofdzakelijk bedoeld was tegen Frankrijk. MUSSOLINI DIENT VAN REPLIEK. Hij tracht er zich uit te praten. OVER SNATERENDE GANZEN EN HUICHELARIJ. Bij de plechtige overhandiging van een door de Italiaansche oorlogsinvaliden ge schonken kunstig bewerkten bevelhebbers staf aan Mussolini te Milaan, heeft de Duce een rede gehouden, waarin hij zijn weerzin wekkende redevoeringen tracht goed te pra ten, door de Europeesche reactie op deze redevoeringen als huichelarij en ganzen- gesnater te betitelen. De Duce zeide onder anderen „Als gevolg van mijn redevoeringen te Ll- vorno en Florence zijn alle ganzen begonnen te snateren, om de kapitolen der verschillen de landen van Europa te redden. Nimmer heeft men een schitterender voorbeeld van menschelijke huichelarij gezien. Het schijnt, dat er slechts vliegtuigen zijn in Italië, want eldens heeft men blijkbaar slechts onschul dige kindervliegers, Slechts in Italië vindt men kanonnen, in andere landen slechts pronk-geschut. Slechts in Italië heeft men kazernes, elders slechts zieken- en bede huizen. Alleen Italië heeft de brutaliteit een oorlogsmarine te bezitten, terwijl de andere naties slechts visschers- of pleziervaartuigen hebben. Gij weet echter, dat de werkelijkheid er heel anders uitziet en dat, indien alle lan den bewapend zijn, of zich wapenen, men niet zou kunnen begrijpen, waarom alleen Italië ontwapend zou zijn, 'of zich niet zou wapenen". Dit verweer raakt natuurlijk kant nog wal. In geen enkel Europeesch protest werd ver klaard, dat Italië het eenige land was, da.t bewapend was. Neen. Men heeft slechts stel ling genomen tegen de fantastische bewe ring van den pathetischen Duce, dat wan neer men Italië zou kleineeren/ Italië zijn tanden zou laten voelen, en dat „geweren en mitrailleurs schoonerAan woorden" waren. Terecht heeft men- 2icli daarop in het buitenland afgevraagd: „Wie denkt er aan, Italië te kleineeren of aan te vallen?" Er was maar één antwoord op deze vraag en er bleef dus niets anders over, dan de conclusie, dat de Duce als een echt dictator, zijn volk de grove kost gaf, die het slikken wilde. Zijn verweer is daarom veeleer een aan klacht tegen zich zelve, een bewijs voor de veronderstelling dat Mussolini een vergissing op een onhandige manier tracht goed te praten. Zelfs een 20ste eeuwsche Napoleon is niet onfeilbaar! EEN HUIS INGESTORT TE NEW-YORK. NEW-YORK. 22 Mei (V. D.) Een groot nieuw gebouw van vier verdiepingen in een der westelijke wijken van New-York is heden door tot dusverre onbekend gebleven oorzaak ingestort, waarbij een groot aantal werk lieden onder de puinhoopen werd bedolven. Voorzoover kon worden nagegaan zijn er 6 arbeiders gedood en 23 zwaar gewond. Na deze instortingsramp brak op de plaats des onheils een brand uit, dit tot dusver nog niet gebluscht kon worden. DYNAMIET GESTOLEN TE KAR ATS JI. LONDEN, 22 Mei (V. D.) Uit een wagon te Karatsji is een groote hoeveelheid dyna miet verdwenen. Ondanks krachtige naspo ringen van de politie slaagde deze er niet in uit te vinden hoe dit mogelijk is geweest. ALGEMEENE STAKING DER JOODSCHE BEVOLKING IN PALESTINA. JERUZALEM, 22 Mei (V. D.) Hedenmid dag is de Joodsche bevolking als protest te gen de beperking der Zionistische immigratie door de Britsche regeering in algemeene sta king gegaan. Ook de bioscopen en café's zijn als teeken van instemming gesloten, terwijl de Joodsche taxichauffeurs eveneens staken. In alle Synagogen worden bijzondere diens ten gehouden. De politie is versterkt en heeft bijzondere veiligheidsmaatregelen genomen. BRAND AAN BOORD VAN EEN PELGRIMSSCHIP. LONDEN. 22 Mei (V. D.) Uit Cairo wordt gemeld, dat het Fransche stoomschip „l'Asie" met ongeveer 1500 pelgrims voor Mekka aan boord in de haven van Dzjeddah in brand is geraakt. Men vreest, dat er een honderdtal dooden valt te betreuren. Juoenalis Er is schier geen twist, of een vrouw heeft er schuld aan. ONDERSCHEID. (De secretaris en een raads lid van de gemeente Sleen. zijn dezer dagen hand ge meen geweest. Courant berichten). Het gaf me een commotie; Door heel ons landje heen, Daar werd de secretaris Van de gemeente Sleen Met een verbolgen raadslid, Maar even handgemeen. De beide mannen vochten In een verbeten strijd. Met voeten en met vuisten Bestuurd door feilen nijd En wij wij spreken weder Van een verworden tijd, Zooiets nietwaar, dat hoort niet In een beschaafden staat, Zoo doen geen secretaris Of leden van den Raad, Zij strijden wel met woorden, Maar nimmer met dei daad. Er kan iets in je leven Van een verborgen wensch Die je de vuist doet ballen, Een mensch is maar een mensdh. Maar ook die vuist gebruiken, Neen, alles heeft een grens; En daarom schreven kranten Met recht: waar gaan we heen, O, hoe betreurenswaardig Wat er geviel in Sleen En 't spreekt wel, die opinie Heb 'k met de pers gemeen. Maar toch, er blijft een zijde, Die mij niet logisch lijkt Er is een onderscheiding Een vreemde, die hier blijkt, Wanneer je deze kwestie In ruimer zin bekijkt Partijen roepen schande, Als in ons vaderland. Twee menschen willen vechten, Met kracht van voet en hand, Dan is dat onbehoorlijk Voor lieden van dien stand; Maar krijgen naties ruzie, Wat ook helaas gebeurt. Dan wordt het wapenveohten Natuurlijk wel betreurd, Maar als beslechtingswij ze Door velen goedgekeurd. P. GASUS. ONGEVAL IN EEN FABRIEK. In de fabriek van de firma Cohen en Van der Laan trok Donderdagmiddag vier uur de 15-jarige fabrieksjongen C. R. een ijzeren plaat achteruit. Hij viel en kwam met den rechterpols onder de plaat terecht, waar door dit lichaamsdeel brak. Na door leden van den Ongevallendienst voorloopig verbon den to zijn. werd hij per particulieren auto naar het Sint Elisabeths Gasthuis vervoerd. ONBESUISDE WIELRIJDER Donderdagmiddag half zes reed de 16- jarige H. H., wonende Tuinstraat 1 J, in snel le vaart op een racefiets van de Kruisbrug naar de Ridderstraat. Bij de Nassaustraat reed hij nog steeds in dezelfde snelle vaart links vooibij een stilstaande tram. maar botste toen tegen een juist passeerend be spannen voertuig op. De jongen viel en bleef bewusteloos liggen. Hij werd door leden van den Ongevallendienst behandeld en daarna op last van een dokter per ziekenauto van den heer Mathot naar het Sint Elisabeths Gasthuis vervoerd. Met een verwijzing naar het Buitenlandsch Overzicht, geven wij hier een foto van op- marcheerende „Heimwehren". In den inzet, twee der belangrijkste figurende leiders Dr. Steidle rechtsen Fiirst Hartemberg. Zooals men weet hebben de Heimwehren de bru- Eén der eerste foto's van den brand in het paleis van den kroonprins van Hoorwegen, taliteit gehad, om het binnenlandsch bestuur voor zich op te eischen, om de binnenland- De prins en zijn vrouw hielpen bij het blusschingswerk. Slot Skougum werd echter sche ontwapening te vergemakkelijkenDe fascistische Heimwehrenzelf denken er, geheel verwoest natuurlijk niet aan om zich te ontwapenen. Het Werkloozenvraagstuk. De toestand te Haarlem en in Nederland. (Ie blad, le pag.). Mussolini dient van repliek. (le blad, le pag.)/ Een impertinentie van de Oostenrijksche Jascistischc Heimwehren Zij eischen het binnenlandsch bestuur op. (2e blad, le pag.y De oneenlgheid in de LabourpartijMosley's motie verworpen. (2e blad, le pag.). Gemeenteraadsvergadering in Bloemendaal. (4e blad, le pag.) Likasan wederom door een modderstroom geteisterd. (4e blad, 2e pag.) Intimus: Zitting der Ticeede Kamer: Onge vallenwet en arbeidsbemiddeling. (4e blad, le pag.) De gevolgen der mlnlsterieele beslissing in zake de Zendtijdverdeeling. (2de blad, le pag.) ARTIKELEN, enz, R. P.; De Machtigen. (le blad, le pag.) II. t. B.: Brief uit Berlijn; Het Duitsche tooneel. (3e blad, 2e pag,)' Voor de laatste berichten zie men de 2e pagina van het Eerste Blad.) INGEZONDEN MEDEDEELINGEN LOOPT U MOEILIJK, DRAAGT DAN DE VAN PRESBURG, GR. HOUTSTRAAT 88 ACTIE VAN DE HOVENIERS IN HAARLEM EN OMGEVING. GEEN ALGEMEENE STAKING. De Ned. R. K. landarbeidersbond „St. Deuxdit" deelt ons mede: Bij de samenwerkende bloemist- en tuln- arbeidersorganisatles hebben nu zes groote firma's en ook enkele kleinere, aannemelijke voarstellen ingediend, zoodat waarschijnlijk de aangekondigde staking ingaande Maan dag 26 Mei a.s. niet algemeen zal worden, maar zal worden beperkt tot die werkgevers, welke weigeren de arbeidersorganisaties te erkennen. HAARLEM, 23 Mei. De Machtigen. De veelbesproken Boess, eerste burge meester van Berlijn, heeft bij disciplinair vonnis oneervol ontslag gekregen met be houd van tweederden van zijn wettelijk pensioen. Hij gaat evenwel in hooger beroep, en blijft daardoor nog eenige maanden in functie. De tweede burgemeester Is ziek, dé wethouder van financiën is geschorst en tegen de meeste andere wethouders zijn be schuldigingen hangende. De gemeenteraad excelleert in vechtpartijen. Een prettige toestand en wat rest erin van den eerbied voor de overheid, onder welker bewind zulk een janboel ontstaan is? Duitschland zucht onder zware oorlogs schulden. enorme werkloosheid, corruptie, Schandaalprocessen. Engeland zucht onder zware oorlogs- schulden. enorme werkloosheid, voortduren de verzwakking van zijn koloniale macht. Vrankrijk voert een schier hopeloozen strijd tegen de ontvolking des lands. De Vereenigde Staten zijn zwaar geschokt door de bcurscrisis van het vorige laar. wier economische gevolgen niet zijn uitgebleven, en tobt met werkloosheid op enorme schaal. In Rusland heerscht de dictatuur van het proletariaat. In Spanje heerscht de dictatuur van het leger. In Italië heerscht de dictatuur van Mus solini, die een tijdelijk geforceerde welvaart heeft gebracht, die als stelsel geen toekomst heeft omdat zij van één man afhangt, en die door het buitehland als een voortduren de bedreiging van den vrede wordt gevoeld. In Oostenrijk en Hongarije, eenmaal ge zamenlijk een groote en welvarende natie, nu twee kleine naties die in voortdurende flnancieele moeilijkheden verkeeren, heer- schen verwording op velerlei gebied, en on tevredenheid bij allen. Zoo staan de groote mogendheden ervoor, twaalf jaar na den grooten oorlog dien zij gevoerd hebben en die ze alle voor langen tijden In de ellende heeft gedompeld. Alle, de „overwinnaars zoowel als de „overwon-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1