DROEVIG ONGELUK IN HET GEULDAL.
BUITENLAND
DE TOESTAND IN BRITSCH-INDIE.
„De groote lijn" ontbreekt.
Het 30-jarig bestaan van „Polyhymnia".
HAARLEM'S DAGBLAD MAANDAG 2 JUNI 1930
TWEEDE BLAD
Een rotswoning ingestort.
Vijf leerlingen van de Haarlemsche Kweekschool het slachtoffer.
De 17-jarige P. Visser uit
Zandvoort gedood.
Twee zwaar- en twee lichtgekwetsten.
Zaterdagmiddag werden wij opgeschrikt,
door een ontstellende mededeeling uit Lim
burg.
Een gezelschap van 73 leerlingen en 7
leeraren van de Rijkskweekschool te Haar
lem heeft een vier-daagsch bezoek aan Val
kenburg gebracht, dat Zaterdagmiddag zou
eindigen.
Gisterenmorgen werd tot besluit van het
verblijf te Valkenburg een uitstapje gemaakt
naar de verlaten rotswoningen te Geulem.
De groep klom over een in den rotswand
uitgehouwen trap naar een der woningen.
Er bleek nergens uit, dat eenig gevaar
dreigde.
Plotseling echter stortte het gewelf ge
deeltelijk in. Een zware steenmassa maakte
zich los uit de overwelving. Op dat oogen-
blik bevond zich een dertigtal kinderen in
de rotswoning. Het grootste deel echter was
juist weer op weg naar den beganen grond.
Men hield zich echter op de trap van het
gewelf omdat het gezelschap gefilmd zou
worden door een 1 eeraar. De 17-jarige P. Vis
ser uit Zandvoort, was bedolven onder de
steenmassa en kon slechts na heel veel moei
te en na geruimen tijd te voorschijn ge
bracht worden. De knaap was overleden.
Gewond werden verder de 17-jarige mej.
A. Jellema uit Haarlem, die een niet ernstige
beenwond kreeg; de 17-jarige J. Lieven,
die een zeer ernstige beenfractuur opliep en
welke vermoedelijk tot verlies van het been
zal leiden, de 14-jarige Lena Weesman,
die een ernstige beenfractuur opliep en Jan
de Brie, die licht gewond werd.
Verscheidene andere leerlingen kregen ver
wondingen van gelukkig onbeteekenenden
aard.
Het stoffelijk overschot van Piet Visser
werd overgebracht naar het St. Josephzie-
kenhuis te Heerlen. De gewonden worden
verpleegd in het ziekenhuis Calvariëniberg te
Maastricht.
Dit waren ln het kort de eerste mededee-
lingen die ons Zaterdagmiddag gewerden;
één der achtergebleven leeraren, die uit
Limburg gewaarschuwd was, had de ouders
inmiddels op de hoogte gesteld. Deze ver
keerden natuurlijk in groote ongerustheid
over het lot van hun kinderen en de belang
stelling in onze tijdingzaal was dan ook be
grijpelijkerwijze groot. Telefonisch uit Val
kenburg verkregen inlichtingen bevestigden
intusschen de bovenstaande mededeelingen.
's Avonds te één minuut voor half tien
arriveerde aan het station te Haarlem de
trein met de leerlingen en leeraren van de
Rijkskweekschool en de directeur de heer
Th. Lancée.
Er waren heel wat menschen op het per
ron en het Stationsplein om het aanko
men van het gezelschap gade te slaan. De
meesten onder hen waren natuurlijk ouders,
die hun kinderen kwamen afhalen. Men be
grijpt dat zich menig ontroerend tafereel
afspeelde.
Een onderhoud met den
directeur.
Veel nieuws kon de directeur van de
kweekschool ons niet meer vertellen. De fei
ten hadden zich afgesoeeld. zooals hierboven
is beschreven. De 75 leerlingen zijn op He
melvaartsdag vertrokken voor een drie-
daagsch uitstapje naar Limburg. Donderdag
werd van Maastricht uit, Valkenburg be
zocht, waar men bleef logeeren in hotel
„Schaepkens van Sint Feit". Zaterdagmor
gen trok men naar Geulem bij Houthem
om er de rotswoningen te bekijken. Deze
woningen sedert jaren niet meer in ge
bruik vormen een attractie van Zuid-
Limburg. Er is echter geen bewaking bij
aanwezig en evenmin is op eenige manier
aangegeven, dat een bezoek er aan, levens
gevaar kan opleveren en in ieder geval is de
toegang niet versperd of voorzien van het
woord „verboden".
De bezoeker klautert dan ook meestal langs
één der naar boven voerende trappen naar
boven en bekijkt de vierkante, vrij groote
ruimten die vroeger als kamers hebben
dienst gedaan. Zooals gezegd, had een der
tigtal kinderen één der rotswoningen be
zichtigd, de leeraar ging naar beneden, om
de kinderen bij het afdalen van de trap te
filmen, toen plotseling de instorting plaats
vond die een aantal leerlingen verraste en
onder mergelblokken bedolf.
Het duurde eenigen tijd, voordat hulp uit
Heerlen aanwezig was. Men vreesde zelfs
het uitgraafwerk ter hand te nemen, omdat
men den toestand ter plaatse niet kende.
De verongelukten moesten zelfs worden uit-
De heer Lancee vertelde verder dat de
schooljongens geholpen hebben bij het uit
graven van hun kameraden. Het was half
twaalf, toen de ramp plaats greep. Zeer
groot was natuurlijk de verslagenheid. Een
dokter was zeer spoedig aanwezig. Langer
duurde het, alvorens technisch personeel
(van de mijnen) aanwezig was, dat van ad
vies kon dienen bij het uitgravingswerk. Men
vreesde namelijk nieuwe instortingen, daar
het gewelf scheuren vertoonde.
Met groot en nadruk verklaarde de direc
teur, dat er bij hem en zijn leeraren en bij
de marechaussee van Valkenburg en bij in
gezetenen uit de streek, de vaste overtui
ging bestaat, dat, als er hier sprake is van
schuld deze gezocht moet worden bij diege
nen, die verzuimd hebben maatregelen te
nemen voor het ontoegankelijk stellen der
rotswoningen.
Tot zoover de heer Lancée.
Van de ouders van één der leerlingen ver
namen wij nog, dat hun zoon door één der
bewoners van de streek heeft hooren verkla
ren „dat de kinderen bijna dagelijks in- en
bij de rotswoningen spelen".
Langzamerhand verlieten intusschen de
jongens en meisjes met hun ouders het sta
tion en het stationsplein. Wij hadden nog
een kort onderhoud met een leeraar, die de
reis niet heeft bijgewoond, maar die de
streek uitnemend kent en Limburg reeds
eenige malen met zijn klassen heeft bezocht.
Ook hij pleitte de leiders van dezen tocht
zonder aarzelen vrij en ook hij heeft de er
varing opgedaan, dat iedereen die Geulem
en Houthem bezoekt altijd even een rots
woning gaat bekijken. Dat behoort tot het
programma en dat weet iedereen in Limburg.
Ook hij achtte het onverantwoordelijk dat
de autoriteiten niet eerder afdoende maat
regelen hebben genomen.
En eindelijk spraken wij aan het station
nog één der leerlingen die zich op het
oogenblik van de instorting in de rotswo
ning bevond. Een groote steen viel rakelings
langs hem neer en vernielde zijn jas die hij
bij zich droeg. Als hij een halve meter meer
op zij had gestaan zou hij zonder twijfel
door het vallend gesteente ernstig getroffen
geworden zijn. Ook op den weg, die beneden
langs de rotswoningen leidt, vielen steenen,
waarmede bewezen wordt, dat het gevaar
voor voetgangers die daar loopen niet denk
beeldig is.
Tijdens het telefoongesprek op Zaterdag
middag, met de maréchaussee in Valken
burg, werd ons van die zijde gezegd: „De
kinderen hebben misschien gedanst en ge
sprongen". Ook dat sprak de heer Lancee
ten stelligste tegen evenals de bewering dat
er met stokken tegen de wanden geslagen zou
zijn.
Van belang is het wellicht ook dat er Vrij
dagavond boven het Geuldal een zeer hevig
onweder heeft gewoed.
De toestand der gewonden naar
wensch.
Naar wij vernemen is Zondagmorgen nog
binnengebracht in het ziekenhuis „Calva-
riënberg" te Maastricht de 19-jarige mej.
Henny v. d. Pligt, die ook tot het Haarlem
sche gezelschap behoorde. Het gebeurde had
haar zoo aangegrepen, dat zij niet in staat
was Zaterdagmiddag terug te reizen. Zij was
derhalve met een vriendin in een hotel te
Valkenburg gebleven, doch kreeg 's nachts
herhaaldelijk last van flauwtes, zoodat over
brenging naar het ziekenhuis gewenscht ge
oordeeld werd. Zondag is zij bij tusschen-
poozen buiten bewustzijn geweest. Tegen den
middag was zij weer bij kennis, doch klaagde
over zware hoofdpijn.
Naar ons hedenmorgen bij informatie aan
het ziekenhuis werd meegedeeld, gaat het
met alle patiënten, ook Jan Lieven, dien een
been geamputeerd is, thans naar wensch.
Omtrent den aard der kwetsuren van den
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Ct«. per regel.
STOFZUIGERHUIS MAERTENS
BARTEL JORIS STRAAT 16 TEL. No. 10756
Apex Klop-Veeg-Stofzuigers f 175.—
14-jarigen Jan de Brie, die tot de licht ge
kwetsten behoort kon men ons nog geen in
lichtingen geven.
De 17-jarige Annie Jellema heeft, volgens
de ons verstrekte informaties noch kneuzin
gen, noch uitwendige wonden, doch zij
klaagde over pijn in het bovenbeen.
De aankomst te Haarlem.
Bij de aankomst op het perron in Haarlem
waren de ouders van de kinderen zeer on
der den indruk. Vele meisjes huilden. Zeer
pijnlijk was de hevige ontroering der moeder
van het meisje, dat zooals hierboven ver
meld is in Limburg is achter gebleven om
haar vriendin mej. v. d. Pligt hulp te ver
leen en.'
De moeder verkeerde ten onrechte in de
veronderstelling dat haar dochter achter
was gebleven omdat zij tot de slachtoffers
behoorde. Gelukkig was het tegendeel waar.
Het betreffende meisje heeft zich zeer flink
gedragen bij het verleen en van bijstand aan.
medeleerlingen die door het ongeluk zeer
onder den indruk waren geraakt.
Uit Zandvoort.
Het bericht, dat door vallend gesteente bij
Geulem een Zandvoorter gedood werd, ver
wekte in het nog vrij stille Zandvoort veel
ontroering.
Van Zandvoort namen drie jongelui aan
het uitstapje deel. De zwaar beproefde
ouders van Plet Visser werden op de hoogte
gebracht door een leeraar van de kweek
school, die telefonisch uit Maastricht van
het noodlottig gebeuren op de hoogte was
gebracht. Maar voor de ouders van de bedde
andere waren de simpele mededeelingen in
Haarlem kort genoeg om ruimte te laten voor
allerlei veronderstellingen.
Eén onzer medewerkers uit Zandvoort,
wiens dochter ook aan het uitstapje deel
nam, schrijft nog:
De consternatie deed allen (op het oogen
blik van het ongeluk) de eerste oogenblikken
verstijfd stilstaan. Een paar moedige jongens
snelden naar boven en slaagden er in hun
schoolgenoote Annie Jellema, die boven op
den rand van een groote rots hing, vast te
houden en daarna naar beneden te bren
gen. De 17-jarige Jan Lieve lag met het
been onder een groote hoeveelheid puin. Die
moest na vrij gegraven te zijn met Annie
Weesman, naar Maastricht v.. oerd worden.
Van den eerste moest direct het onderbeen
geamputeerd worden.
HET TOONEEL
HERDENKINGSAVOND
JHR. A. W. a VAN RIEMSDIJK.
De vrienden van Jhr. A. W. G. van Riems
dijk, die zijn nagedachtenis nog eenmaal in
het openbaar wilden eeren, hebben zeker vol»
komen in zijn geest gehandeld met één van
zijn stukken in den Haarlemschen Stads
schouwburg, waar hij zoo dikwijls pleegde te
komen, tot opvoering te biengen. Men moge
het betreuren, dat zij den overleden tooneel-
schrijver niet hebben herdacht met een op
voering van het veel sterkere Pro Domo door
het gezelschap van Louis de Vries, instede
van met een opvoering van De Kleine Apos--
tel door dilettanten, die de bedoelingen van
een auteur altijd slechts ten deele kunnen be
naderen. de avond was daardoor toch niet
minder stemmig, vooral ook door de groote
wijding, die de H. O. V. onder Ed. van Beinum
met haar voortreffelijke uitvoering van treur»
muziek er aan gaf. Het meest indrukwek
kend moment was zeker wel, toen na afloop
der voorstelling van De Kleine Apostel het
doek vaneen ging en het geschilderd le
vensgroot portret van Jhr. Van Riemsdijk,
dat in het midden van het tooneel was opge
steld, zichtbaar werd. Het publiek verhief
zich op verzoek, van den heer Leo Lauer,
die een krans aan den voet. van het portret
had gelegd van zijn zitplaatsen en staande
hoorde men de treurmuziek uit Beetho»
ven's Eroïca aan. Toen zullen veler gedach
ten zeker bij den gestorven schrijver hebben
verwijld en vooral op de twee zoons en de
jongste dochter van Jhr. Van Riemsdijk, die
dezen herdenkingsavond bijwoonden, zal deze
plechtigheid een diepen en blijvenden indruk
hebben gemaakt.
De heer Van Hees had een passende, een»
voudige rouwdécoratle in de zaal laten aan
brengen en het getemperde licht werkte mede
om de stemming van ingetogen herdenking
tijdens deze treurmuziek te verhoogen.
De heer Leo Lauer had dezen herdenkings
avond ingeleid met een korte lezing, waarin
hij een analyse van den schrijver en den
mensch Van "Riemsdijk trachtte te geven. Hij
belichtte daarin voornamelijk het egocentri
sche, het altruïstische en het kinderlijke in
Pogingen om een conferentie te organiseeren?
Bewijzen van zwakte 7
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Een groot aantal vrijwilligers, waaronder
vele vrouwen, hebben een nieuwen aanval
ondernomen op het zoutdepöt van Wadala
bij Bombay. De politie had echter uitgebrei
de maatregelen genomen en wist de menigte,
die geschat wordt op 10.000 personen, tegen
te houden. Hierbij werden ruim 60 personen
gewond. Ook eenige politie-manschappen en
-officieren werden gewond. Vele pensonen,
mannen zoowel als vrouwen, werden gear
resteerd. Onder hen bevindt zich ook de
vrouw van een vooraanstaand lid van de
Congrescommissie te Bombay.
Van belang is voorts, dat op het moment
eenige groote Britsch-Indische figuren van
verschillende richtingen pogingen bij de
Engelsche regeering doen om een toenade
ring te bewerkstelligen door middel van een
conferentie waaraan ook Gandhi zal deel
nemen tusschen de vertegenwoordigers
van Engeland, de Hindoes en de Moham
medanen. Definitieve berichten hebben we
echter nog niet ontvangen.
Ook dr. Annie Besant heeft zich naar Lon
den begeven om haar invloed te doen gel
den.
De onlusten blijven zich overigens hoe
wel zij in hevigheid toenemen, beperken tot
de groote centra. Telkens blijkt echter weer,
dat ondanks het feit dat honderden en
nog eens honderden personen aan de de
monstraties deelnemen de groote lijn in
de actie ontbreekt het is dan ook waar
schijnlijk dat Engeland zich in dit stadium
niet zal laten overhalen tot een conferentie.
Wellicht zijn de pogingen die van Britsch-
Indische zijde worden aangewend voor de
Engelsche regeering een bewijs van zwakte?
L. A.
Frankrijk dient van repliek
In een rede aan een maaltijd, aangeboden
door de Kamer van Koophandel aan de ver
tegenwoordigers der landen, die op de Pa-
rijsche jaarbeurs exposeeren, begroette de
minister van financiën de gedelegeerden van
20 natiën, en daarbij, naar hij zeide, spe
ciaal den vertegenwoordiger van een groot,
bevriend, naburig volk, den Italiaanschen
minister van de corporaties, Bottai.
Mijnheer de minister, aldus spr., gij hebt
de Parijsche jaarbeurs bezocht, en gij hebt
er het ware gelaat van Frankrijk gezien:
werkzaam, kalm en sterk; kalm, omdat het
sterk is.
Hij gaf vervolgens een overzicht van den
economischen toestand na den oorlog, waar
bij hij verklaarde, dat Frankrijk. met zijn
ertsen, ijzer en kali. en met de ontwikkeling
zijner zware industrie, in kracht is toege
nomen.
Zal Baldwin aftreden als leider,
der conservatieven?,
Volgens den parlement-sredacteur van do
..Daily Herald" zal Baldwin zich ln het na
jaar yerplicht zien. als leider van de conser
vatieve partij af te treden, aldus het Hbld.
Hij zou daartoe worden gedwongen door de
extremistische leden zijner partij, die er
naar streven zich meester te maken van de
part IJ machinerie voor de zaak der belasting
op voedingsmiddelen en gisteren de eerste
stappen zouden hebben gedaan voor een
campagne, die waarschijnlijk voor het eind
van den herfst op beslissende wijze eindigt.
Deze extremisten wenschen Baldwin te ver
vangen door een krachtiger persoonlijkheid
met sterker protectionistische overtuigingen
en zouden daarvoor het oog hebben laten
vallen op Neville Chamberlain, den oud
minister van Gezondheid. Van de campagne
der extremisten zou deel uitmaken het spoe
dig aftreden van drie conservatieve Lager
huisleden, die opnieuw hun candldatuur zou
den verdedigen als „Empire Free Traders".
Lord Beaverbrook heeft in het Hoogerhuis
den strijd ingezet met indiening van een
motie, waarin uitdrukking wordt gegeven
aan de onmiddellijke behoefte aan ..Empire
Free Trade", belasting op voedingsmiddelen
en al wat daarbij hoort, als een remedie
voor de werkloosheid en een specifieke hulp
voor den landbouw. Deze motie maakt geen
melding van een referendum, waardoor hij
Baldwin tart wat betreft het eenig essen-
tteele verschil tusschen de politiek der extre
misten en die der conservatieve partij, n.L
een referendum voordat er sprake zal zijn
van een voedselbelasting.
Het W. B. meldt uit Warschau, dat een n-
bekende Vrijdagmiddag in de nabijheid van
Lodz een in geel papier gewikkeld pakje uit'
het raampje van een spoorwegcoupé op den
weg heeft geworden. Een spoorwegbeambte,
die het ondekte, vond ln het pakje dertien
paar afgesneden menschelijke ooren. De on
middellijk gealarmeerde politie heeft tot dus
ver tevergeefs beproefd de identiteit van den
passagier vast te stellen. Tevens heeft men
telegrafisch aan de hoogescholen te Krakau,
Lemberg enz. gevraagd of wellicht uit de
anatomische afdeelingen een groot aantal
menschelijke ooren was verdwenen.
Het geheimzinnige voorval heeft begrijpe
lijkerwijze te Lodz groote opgewondenheid
veroorzaakt.
de figuur Van Riemsdijk, één volgens hem
artistiek romantische natuur, die heel zijn
leven een eenzame was geweest. De heer
Lauer was ervan overtuigd, dat Van Riems
dijk niet vergeefs had gewerkt en ge
leefd. Kinderlijk blijde was Van Riemsdijk
als hij werd gespeeld en daarom had men ge
meend zijn nagedachtenis niet beter te kun
nen huldigen dan met een stuk van hem we»
der tot opvoering te brengen en de geheele
recette van den avond af te dragen voor de
Maatschappij Apollo, die zoo zeer zijn gene
genheid had gehad.
Het kan natuurlijk niet de bedoeling zijn
op een voorstelling als deze, die ter herden
king van een gestorven schrijver werd gege
ven, kritiek te leveren. De leden van het Hol»
landsch-Vlaamsch Tooneel, dat vroeger reeds
in nagenoeg dezelfde bezetting De Kleine
Apostel tot opvoering brachten alleen de
rollen van den kleinen apostel en van Co, de
krantenverkoopster waren toen in andere
handen gaven zich met toewijding aan
het werk, waarvan blijkbaar vooral het zwaar
romantische hun groote liefde had en dus ook
meer den nadruk kreeg.
Op een rouwavond als dezee pasten geen
luidruchtige bijvalsbetuigingen en het pu»
bliek onthield zich dan ook zoowel na de
voorstelling van De Kleine Apostel als na de
uitvoering van de treurmuiek door de H.O.V.
van alle applaus.
Zoo heeft Zaterdagavond in De Kleine Apostel
dus nog eenmaal de gestorven tooneelschrij
ver gesproken tot hen, die hem het naaste
stonden.
J. B. SCHUIL.
AGENDA
Heden:
MAANDAG 2 JUNI
Schouwburg Jansweg: Het Nieuwe Too
neel: operette „Kleine Hartendief" 8.15 uur.
Ged. Oude Gracht 29. Onderl. Maatsch. van
Verzekering ,De Nederlanden", algemeene
vergadering. 4 uur. nam.
Palace: „Het Meisje van de Straat", en
„In China bij de Chineezen". Tooneel. Brucks
and Brocks 8.15 uur.
Luxor-Theater. „De Prinses van het Luna
park" en „De dood voor oogen". Tooneel: Duo
Sereno. 8.15 uur.
Rembrandt Theater: ..Die fidele Herren-
partie." (Potverteren). Tooneel: 4 Keaths-
7 en 9.15 uur.
Standaard Theater: „De struikroover" en
„Huwelijksreis". Tooneel: Duo Dlvance.
8.15 uur.
DINSDAG 3 JUNI
Groote Kerk. Orgelbespeling 8.15—0.15 uur.
Kenaupark 5. N.V. van Waveren's Graan
handel; aandeelhoudersvergadering. 11 u. vjn.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyleris Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
Het gedeelte van den rotstcand te Geulem, waar Zaterdagmiddag het tragisch ongeval
vlaais vond. In de met een gemerkte opening bevonden zich de leerlingen toen
het rotsblok 'naar beneden kwam. Aan de linkerzijde van de vroegere rotswoning be
vindt zich een in de rots uitgehouwen trap welke op deze foto niet zichtbaar is en waar-
Zondag werd in xntiemen kring het 30-jarig bestaan van de zangvercenlging Polyhymniaherdacht.
Hierboven het jubileerende koor.
.(Zie het verslag elders Jö dlfe mmmesdj
